• ‘Eigenwijsheid’ afwijzen óf eigen wijsheid benutten? @trouw #corona
  • About
  • Angela Merkel is de enige in de EU en het Westen die Poetin afdoende kan bestrijden @fd @MicheleWaard @eu #rusland #nieuwekoudeoorlog @TimmermansEU
  • AquariusPolitiek is de politiek van deze nieuwe eeuw
  • De economische werkelijkheid is veel weerbarstiger dan de wetenschappelijke trends doen vermoeden #nrc #economie #bedrijvigheid #economischegezondheid
  • Jeroen Dijsselbloem, de EUROCRISIS
  • Knetterharde economische oorlog om de heerschappij van dataverzamelingen @fd #ICT/algoritme #list&bedrog #eu
  • Nieuwe strategie van de oppositie: zo bot mogelijk optreden, want als er ledenvergaderingen van partijen het referendum (vooralsnog) alleen als bron van ellende zien vanwege misbruik ervan, dan kun je die partijen van arrogantie en elitair gedrag beschuldigen die democratisering tegenhouden via het ‘almachtige’ referendum; ‘Bravo’, knap bedacht en uitgewerkt en uitgespeeld!
  • Verband tussen ‘verbetenheid’ en wereldvreemd/fundamentalistisch idealisme @fd @eu @podemos #politiekefilosofie
  • Wat hebben we geleerd na tien jaar financiële crisis? @nrc @CoenTeulings #vroegoflaatopnieuwfalen #economischetheorie
  • Wiebes is het probleem niet, maar de bureaucratie en de opgejutte massa in Groningen door SP en PvdA en blindheid politiek @trouw #groningergas @tweedekamer
  • ‘#IMF: meer groei in #China leidt tot meer risico’ #fd #mondialeeconomischeverhoudingen
  • ‘Burgerdienst in ruil voor baan’

AquariusPolitiek

~ De nieuwe wereld

AquariusPolitiek

Category Archives: zorgwet

Ook irritante onzin van Arno Rutte namens zijn VVD inzake marktwerking in de #zorg @trouw

04 Tuesday Dec 2018

Posted by aquariuspolitiek in zorgsector, Zorgverzekeraars, zorgwet

≈ Leave a comment

Tags

zorgsector

De VVD als de laatste verdediger van het zorgstelsel (Wilma Kieskamp, katern de Verdieping/Trouw, 4-12-18)

marktwerking – interview –De VVD heeft iets uit te leggen. Er gaan ziekenhuizen failliet en toch heeft die partij als enige nog vertrouwen in het stelsel van gereguleerde marktwerking. Er is niets mis met winst voor ziekenhuizen, vindt Kamerlid Arno Rutte.

Mijn stelling als uitgangspunt voor commentaar is dat er wel iets mis is met winsten voor ziekenhuizen.

VVD-Kamerlid Arno Rutte moest alle zeilen bijzetten op werkbezoek in Lelystad, afgelopen vrijdag. Een boze en verontruste VVD-afdeling wilde tekst en uitleg van de VVD-fractie in de Tweede Kamer. Hoe kon het gebeuren dat hun ziekenhuis zomaar failliet ging? Waarom komt er niets terecht van de belofte van de eigen VVD-minister Bruno Bruins dat de acute spoedhulp open zou blijven? De boosheid onder lokale VVD’ers over het faillissement van de IJsselmeerziekenhuizen is zo groot dat een VVD-raadslid, tevens oud-wethouder, zei dat ze geen folders meer wil uitdelen bij de komende verkiezingscampagne.
“Die emoties zijn logisch. Ik begrijp hoe belangrijk het ziekenhuis voor Lelystad is”, zegt Arno Rutte. Het Groningse Kamerlid (46, geen familie van de premier) zit in zijn werkkamer op het Binnenhof. (…)

Dat ‘die emoties logisch zijn’, is hier – met alle respect – een loze uitspraak omdat hij die emoties niet weet te vertalen naar praktische en rechtvaardige beleidspunten, waarvan geen spoor in dit interview te vinden is. Vandaar mijn oordeel ‘irritante onzin’.

Politiek-inhoudelijk is de fractie geïsoleerd geraakt. Terwijl alle andere partijen in de Kamer vragen om ‘minder markt’, zijn de liberalen de enigen die nog alle vertrouwen houden in het huidige zorgstelsel van ‘gereguleerde marktwerking’. Dat werd in 2006 ingevoerd. Niet de overheid, maar de verzekeraars kregen de regie.

Een denkfout(je) uit 2006, zoals waarschuwingen toen al voorspelden en die waarschuwingen zijn nu uitgekomen. Met als ‘mogelijk’ – moet eerst nog bewezen worden – knelpunt de zorgverzekeraars, maar naar mijn inschatting ‘in ieder geval’ ondernemers ,als Loek Winter, met ‘cowboy’-mentaliteit die zeker niet in de zorg thuishoren. Waarom niet? De zorg is geen open markt met volledige concurrentie. De ‘zorgconcurrentie’ is alleen maar ingevoerd vanuit het uitgangspunt én misrekening dat je met concurrerende prijzen de zorg goedkoper kon maken, maar dat was een illusie. Daarvoor werd toen al gewaarschuwd, maar de economen met een uitgesproken eenzijdige liberale visie domineerden toen en daarvan zien we nu de gevolgen.

Arno Rutte vindt dat het VVD-verhaal over de zorg vaak ‘verkeerd wordt begrepen’. “Wij hebben echt geen zwart-witverhaal van ‘hoera, de markt is fantastisch en faillissementen zijn gezond’. Ik heb een genuanceerde verdediging waarom dit zorgstelsel nog steeds goed is. Misschien wel het beste van de wereld.”

Altijd maar weer dezelfde smoes of misleidende opmerking dat het verhaal ‘vaak verkeerd wordt begrepen’. Neen, het bewijst eerder de geïsoleerde positie van politici en zeker de parlementariers die de wijsheid in pacht menen te hebben, vanwege de ‘entourage’ van partijgenoten, die natuurlijk alleen maar ‘ja en amen zeggen’; dat speelt in alle partijen overigens. Ideologisch broddelwerk dus.

De zorgwoordvoerder maakt zich boos over de verwijten die de VVD krijgt. “Dan wordt elk voorstel weer geframed als een ‘ideologische liberale stap’ naar meer markt. Maar zo kijken wij helemaal niet naar de zorg. Wij zijn gewoon praktisch: hoe zorgen we dat er een ruime keuze is aan zorg, en hoe blijft het toch betaalbaar.”

Dat Arno Rutte boos wordt ‘over de verwijten die de VVD krijgt’ is alleen op grond van voorgaande kanttekeningen volslagen ridicuul. Alle politieke partijen doen er verstandig aan iets meer aan zelfreflectie te doen.

Rutte beschuldigt sommige andere partijen van ‘politieke luiheid’. “Die zitten vanuit een schuttersputje populistisch te roepen dat er niets meer deugt in de zorg en dat álles anders moet, terwijl we de zorg juist samen, stap voor stap beter moet maken.”

De VVD maakt zich hier even hard schuldig aan populisme als alle overige partijen of Kamerfracties. Dat die fracties de ‘zorg juist samen, stap voor stap beter moet maken’, is een illusie als – terugkijkend – de VVD juist degene is geweest – samen met D66 en CDA – de marktwerking erdoor heeft gedramd.

Al die kritiek betekent niet dat de VVD haar standpunten afzwakt, integendeel. De liberale fractie houdt bijvoorbeeld vast aan haar oude wens dat ziekenhuizen kapitaal van buiten moeten kunnen aantrekken en winst kunnen uitkeren. Met name de linkse oppositie ziet dat als een volgende stap naar ‘meer markt’ in de zorg. Het gevoelige onderwerp komt dit jaar aan bod in de Eerste Kamer, die moet beslissen over een wetsvoorstel dat nog stamt uit het vorige kabinet-Rutte, om het verbod op winst voor ziekenhuizen te schrappen.

Ik heb hierboven aan aangegeven dat het een illusie is dat ‘vasthouden aan haar oude wens dat ziekenhuizen kapitaal van buiten moeten kunnen aantrekken en winst kunnen uitkeren’. Waarom is dit een illusie? Omdat kapitaal van buiten aantrekken alleen maat goed lukt als er volledige concurrentie bestaat als het om materiële productie gaat, maar niet om diensten zoals de gezondheidszorg. Dat er toch ondernemers als Winter er ‘misbruik van gemaakt hebben’ is alleen te verklaren doordat die ‘entrepreneurs’ uitgingen van de naïviteit van politici en dat is ook bijna een geslaagde poging geworden, maar een verkeerde structuur levert altijd een drama op. Zoals een beroemd filosoof zei: ‘Ieder nadeel heb z’n voordeel’, als we ‘voordeel’ beschouwen als een beter inzicht dan ten tijde van de goedkeuring van de zorgwet in 2006 mogelijk werd geacht en gedacht.

(…)

Moeten we niet weer kritisch kijken naar ons zorgstelsel, als ziekenhuizen zo makkelijk failliet kunnen gaan en een stad als Lelystad zijn 24-uurs eerste hulp verliest?

“Er is alle reden om tot de bodem uit te zoeken waarom dit kon gebeuren en waarom het faillissement zó abrupt verliep. Want dat mag niet meer gebeuren. Het is een drama. Een ongecontroleerd faillissement is nooit goed, op geen enkele manier. Maar een faillissement kan wel gebeuren, en is ook eerder gebeurd. In Dokkum, in Spijkenisse. Zelfs een school kan failliet gaan, een ziekenhuis kan dat ook.

Eindelijk een verstandige opmerking als door de hoofdpersoon wordt vastgesteld dat dit nooit meer mag gebeuren. Maar Arno Rutte blijft in zijn oude spoor redeneren als hij opmerkt dat ‘een faillissement kan wel gebeuren, en is ook eerder gebeurd. In Dokkum, in Spijkenisse.’ Dat mag niet meer gebeuren, want zo worden we gedegradeerd tot een ontwikkelingsland en de VVD heeft maar één taak of plicht te vervullen, te weten dat een compleet nieuw zorgbeleid zal moeten worden ingevoerd, zonder winstoogmerken. Er zal wel steeds aan innovaties moeten worden gedaan, maar als de patiënt voorop staat, hoeven niet alleen de duurste behandelwijzen worden geadviseerd maar kunnen de goedkopere medicamenten hun uitkomst bieden als ieder volgend kabinet de farmaceuten in bedwang weet te houden.

Tweede opmerking is dat fatsoenlijke bestuurders moeten worden aangetrokken en adequate accountants die direct kunnen zien waar er iets mis dreigt te lopen. Laat de Algemene Rekenkamer een toezichtsfunctie toebedeeld krijgen als het gaat om de nationale en complexe (academische) ziekenhuizen die niet meer door boekhouders kunnen worden overzien. Voor regionale ziekenhuizen ligt het minder complex – zo vermoed ik – en die kunnen gezond bestuurd worden door economen en bedrijfskundigen.

“Dit heeft niets te maken met het soort zorgstelsel dat we hebben, eerder met de kwaliteit van bestuur. In Lelystad spelen ook nog andere dingen. Het geld voor een volwaardig ziekenhuis met 24-uurs spoedeisende hulp is er. De minister heeft dat geld aangeboden. Maar het probleem is: er is niet genoeg gespecialiseerd personeel. De zorg dreigt daardoor onder de eigen kwaliteitsnormen te zakken. Dat ligt niet aan het stelsel, maar aan de normen die we stellen aan goede zorg. Moeten we dan maar zeggen: weg met dit zorgstelsel, we laten de overheid weer alles regelen? En die houdt het ziekenhuis altijd wel open? Ik denk dat patiënten dit zelf ook een dilemma vinden. Mijn broer reisde toen hij kanker had soms ver voor de beste behandeling. Dat had hij ervoor over. Maar het schuurt wel; het liefst heb je de beste zorg om de hoek.”

Niet genoeg ‘ gespecialiseerd personeel’ klinkt ook als een smoes, uitgaande van de onderbetaling van die verpleegkundigen. Ook daarover zal het debat moeten gaan en dus een rechtvaardiger inkomensverdeling op de huidige arbeidsmarkt.

De VVD steunt nog als enige voluit het huidige zorgstelsel. Hoe legt u dat uit aan boze VVD-leden in Lelystad?

“Nogmaals, het drama in Lelystad heeft niets met het stelsel te maken. Dat er veel maatschappelijke onrust is over de faillissementen, komt minstens net zozeer door de manier waarop er in de politiek over de zorg wordt gepraat. De zorg is totaal verziekt door discussies over ideologie. Sommige politieke partijen redeneren bijna: ‘Als wij zeggen dat een ziekenhuis open moet zijn, dan is het ook open’. Wie dat zegt, houdt kiezers voor de gek. Zodra er ergens iets misgaat, ligt het zogenaamd aan het stelsel. Of aan de marktwerking, waar je voor of tegen moet zijn. Ik ben doodmoe van die ideologische discussies.

Dat ‘het drama in Lelystad heeft niets met het stelsel te maken’ wil er bij mij niet in en zeker als daarop volgt dat ‘minstens net zozeer door de manier waarop er in de politiek over de zorg wordt gepraat’, dan heeft zeker de VVD daarin een even grote schuld – vanwege economisch dogmatisch denken – te dragen als alle overige partijen. Weer kletskoek van Kamerlid A. Rutte dus.

“Die hele term marktwerking mag van mij bij het grofvuil. Meer of minder markt, dat is volstrekt irrelevant. Het zorgstelsel is geen markt. Er moeten gewoon spelregels zijn die een goed en divers aanbod van zorg waarborgen dat past bij de wensen van de patiënt en dat betaalbaar blijft. En de politiek moet tussendoor naar de spelregels blijven kijken en soms heel praktisch dingen anders doen. Dáár moet het nu over gaan.”

Dit is in strijd met het begin van dit interview. Het is typerend voor de schizofrenie van de politiek in algemene zin gesproken.
De VVD wil zelfs een nieuwe stap zetten: dat ziekenhuizen winst mogen maken. Waarom, precies nu commerciële ziekenhuiseigenaren als Loek Winter zo hebben gefaald?

“Bijna alle vormen van zorg mogen nu kapitaal van buiten aantrekken. De huisartsen, de fysiotherapeuten, de thuiszorg. Alleen de ziekenhuizen hebben een winstverbod. Het kan zomaar zijn dat de IJsselmeerziekenhuizen mede failliet zijn gegaan door een gebrek aan fatsoenlijk kapitaal – al moeten we eerst de onderzoeken afwachten. Maar het lijkt erop dat er allerhande rare constructies zijn gebruikt. Voor de duidelijkheid: ik heb grote afkeer van zulke constructies. Daar moeten we paal en perk aan stellen.

‘Kapitaal van buiten aantrekken’ heeft dus met alle achterliggende ervaringen alleen zijn als precies wordt omschreven wat ‘dit’ kapitaal betekent in vergelijking met het normale commerciële kapitaal van aandeelhouders die hun dividend willen zien stijgen. Dat kapitaal kan op geen enkele wijze van toepassing worden verklaard in het ziekenhuiswezen – en misschien ook niet in de zorgsector als geheel. Daarover mogen de zorgeconomen in ons land zich uitspreken via de media, zodat het publieke debat op gang wordt gebracht.

“Als je het hebt over ziekenhuizen winst laten uitkeren, trekken mensen meteen een vies gezicht. Dat snap ik. Maar ziekenhuizen hebben wel geld nodig, vooral de komende jaren. Ze moeten meer medisch-specialistische zorg gaan leveren buiten de eigen muren, bij patiënten thuis of in de buurt. Dat wordt een enorme omslag. Nou, de bank rekent 10 procent rente momenteel, die zitten niet op ziekenhuizen te wachten. Dus ik heb liever dat pensioenfonds ABP een ziekenhuis kapitaal verschaft tegen een laag rendement dan dat er geld met korte rentes bij de bank wordt opgehaald of dat er investeerders komen met rare constructies. En ja, dat rendement heet dan ‘winst’.”

Eindelijk weer een zinnig uitlating én zelfs een alternatief, maar er dient wel een heel andere denkwijze te worden ontwikkeld. Nieuwe maatschappelijke inkomensverhoudingen spelen zeker een rol in de allocatie van overheids- en premieheffingen, maar we leven al decennia in een postindustriële samenleving die bepaalde consequenties met zich meebrengt: belastingheffing vanwege het bestaan van de quartaire sector is nog onvoldoende overdacht door de bestaande begrotingsmechanismen. En zoals in de vorige blog aangegeven EMU-regels, die hierbij zeker een centrale rol spelen, dient daar ook naar hedendaagse oorzaken van budgettaire spanningen gezocht worden. Geen commerciële bankleningen meer in de zorgsector maar met onze pensioenfondsen zullen dus afspraken gemaakt moeten worden. Anders loopt ons zorgbestel vanzelf de afgrond in.

Het winstverbod schrappen, dat wilde de VVD in het vorige kabinet ook. Dat is toch kansloos? Geen andere partij wil dat, ook niet binnen de coalitie.

“Dat komt doordat het gesprek over het verkeerde woord gaat: winst. Vergeet dat woord. Het gaat over het aantrekken van fatsoenlijk kapitaal. Ik geloof in die stap. Het is beter dan wat we nu hebben. Ondernemers mogen wel investeren in de zorg, maar ze mogen geen winst maken. Dat lokt schimmige constructies uit. Als het winstverbod verdwijnt, zijn er wel strenge spelregels nodig. Ik ben er echt niet voor dat alles mag. Maar liever dat met strenge regels dan de huidige situatie. Waarin investeerders zeggen: ‘O, dat winstverbod zit mij niet in de weg, hoor’. Dat geeft toch te denken?”

Arno Rutte begrijpt het, gelet op deze zinnen, wel maar het probleem ligt dus in de vertaling naar zijn partij toe, dat er iet op is voorbereid. Die schijn wordt hier gewekt. Overigens, dat het ‘winstverbod de ondernemers niet in de weg zit’ is een heel wonderlijke uitdrukking. Jammer dat de geïnterviewde daar niet op is doorgevraagd.

Bent u bang voor meer onrust over de zorg? De ziekenhuizen moeten de komende jaren ook al 1,5 miljard besparen van het kabinet, dat gaan alle patiënten merken.

“Ik woon zelf in Groningen, de vergrijzing gebeurt bij mij nu al om de hoek. Vergrijzing betekent dat veel meer mensen chronisch ziek zijn, met minder handen om die zorg te geven. De ziekenhuizen zullen anders moeten gaan werken. Meer specialistische hulp buiten het ziekenhuis aanbieden, in de wijk. Wat heeft mijn moeder met ernstige COPD eraan om telkens naar de poli te gaan? Ze moet dichtbij in de gaten gehouden worden. Niemand zegt dat het ziekenhuis de komende jaren verdwijnt, daar blijven we naartoe gaan voor de superspecialistische zorg en acute zorg. Er zijn in de toekomst misschien wel minder ziekenhuizen, of kleinere. Maar er komt iets anders voor terug.

Hierover dienen toekomstige zorgdebatten te gaan in plaats van alle dogmatische debatten die jaar in jaar uit worden gevoerd. De politiek maakt zich op die manier onmogelijk in de ogen van de burgers.

“Ik voorzie wel veel emoties. Als de krimpgebieden ons voorbeeld zijn, staat ons nog wat te wachten. Ik zie maar mensen die boos zijn, de hakken zitten zo diep in het zand. Iedereen wil houden wat er is. Iedereen zit in zijn schuttersputje. Maar als we samen nadenken over hoe de zorg eruit gaat zien de komende jaren, en wat mensen realistisch mogen verwachten, dan hoop ik dat er weer vertrouwen komt.”

De laatste die mag beweren dat ‘iedereen wil houden wat er is’ is de materialistische VVD. Hierbij wordt kortom weer een enormiteit gedebiteerd, grote onzin.

En de VVD, zit die zelf dan niet in het schuttersputje?

“Wij reiken de hand, continu. Ik doe niet anders. Maar als ik iets voorstel, is het te vaak: daar heb je hem weer, de vooruitgeschoven post van de zorgverzekeraars. Omdat ik er vroeger heb gewerkt, nota bene als projectleider klantvriendelijkheid. Je wilt niet weten hoeveel emmers drek ik over me heen krijg als Kamerlid. Ik noem geen voorbeelden, iedereen kan dat op internet zelf zien. Ik kan wel tegen een stootje, maar daarachter steekt een groter probleem. De zorg wordt helemaal stukgelobbyd. Activistische groepen zorgen dat er vaak geen normale discussie mogelijk is. Een jaar lang had ik in de fractie een andere portefeuille, justitie. Ik was nog niet terug of in het eerste uur was ik al door tien organisaties benaderd. Ze moesten me NU spreken over de zorg. Het was HEEL DRINGEND.

Dat ‘Wij reiken de hand, continu. Ik doe niet anders’ is groteske onzin, maar dat ‘hoort’ bij het Haagse spel. Daar houdt iedereen zich dus mee bezig. Houd daar dus mee op! Vandaar het ‘giftige gevoel’ naar de politiek toe.

“Nergens in de politiek wordt zoveel druk op Kamerleden uitgeoefend als bij de zorg. Iedereen wil meer, meer, meer. Meer geld, meer aandacht. Begrijpelijk, want de belangen zijn groot. En de dilemma’s zijn enorm. Want alle patiënten zijn kwetsbaar. Maar wie verdedigt het collectieve belang? Wie durft dat? Je moet elkaar de hand willen reiken. Hoe meer mensen verantwoordelijkheid willen nemen, hoe groter de kans dat de zorg over twintig jaar ook nog goed is georganiseerd.”

Als iedere Kamerfractie nu eens een zuivere – lees: ondogmatische – visie ontwikkelt over de nationale zorgontwikkelingen, zal al die druk op Kamerleden niet meer noodzakelijk zijn want alleen met helderheid van politieke uitspraken die logisch en consistent zijn, zal de burger tevreden kunnen zijn en dan ebt het protestgevoel vanzelfsprekend weg. Eerst visie van de partijpolitieke én collectieve politiek, dan volgt het gemeenschappelijke gedeelde burgerlijke visie vanzelf via de dagbladen.

Dit was samenvattend een schitterend interview van Wilma Kieskamp, die haarscherp de onevenwichtige uitspraken van een Kamerlid heeft kunnen vastleggen, en die onevenwichtigheid zou bij alle Kamerleden zijn vastgesteld, omdat ze allemaal gevangen zitten in hun eigen geborneerdheid. Niemand ontsnapt daaruit in politiek Den Haag. Vandaar ook die beweging van ‘Gele Hesjes’.

https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/502/articles/817909/22/1

De chaos in de ziekenhuiswereld leidt vanzelfsprekend tot een nieuw zorgdebat en wel over marktwerking, onmiskenbaar @volkskrant #marktwerkingzorgonvergelijkbaarmetbedrijfsleven

27 Saturday Oct 2018

Posted by aquariuspolitiek in Gezondheidszorg, politiek, Verzorgingsstaat, winstuitkering zorg, zorgsector, Zorgverzekeraars, zorgwet

≈ Leave a comment

Tags

TweedeKamer

De stekker eruit trekken is soms de beste optie (Michiel van der Geest, Ten eerste/de Volkskrant, 27-10-18)

Het failliet van het Slotervaart- en de IJsselmeerziekenhuizen leidde tot chaos, ziet redacteur Michiel van der Geest. Maar doen de verzekeraars niet juist hun werk door in te grijpen als de kosten uit de hand lopen?

Juist of onjuist, dat is de grote vraag waarop komende week een antwoord moet gaan volgen in de Kamer.

Nederland raakte deze week op één dag twee ziekenhuizen, twee medische centra, een polikliniek en een verloskundigenpraktijk kwijt. Het leidde tot ongekende taferelen: een ziekenhuis dat binnen 24 uur al zijn patiënten kwijt moest, een provinciehoofdstad zonder spoedeisende hulp, radeloze patiënten, het ontslag van 2.000 zorgmedewerkers.

Die ‘ongekende’ taferelen zijn het bewijs voor een structurele constructiefout in ons zorgstelsel, dat onder het vorige kabinet is vastgelegd en geformaliseerd. Dat deze huidige cowboypraktijken zich in ons land kunnen voordoen toont een gebrek aan beschaving en ook het failliet van de privatisering en liberalisering binnen deze semicollectieve sector. Patiënten zijn immers maar ten dele consumenten van de eerste- en tweedelijns zorginstanties. Deze ‘zorgconsumenten’ die niet vergelijkbaar zijn met winkelende burgers in binnensteden. Maar dat kon de wetgever in de tijden van opbouw van dit stelsel niet voorzien en daarom werd een gedrocht geschapen onder het gesternte van de (neo)liberalisering van de ‘algemene markt’ waarin onzinnige zaken werken meegetrokken en meegesleurd. Zinloos, zo blijkt nu, door de huidige chaos.

En dit geldt ook voor soortgelijke velden zoals het onderwijs en defensie/veiligheid, die op een moderner financieringsstelsel gebouwd dienen te worden. Voer voor verzorgingsstaateconomen, aangezien onze verzorgingsstaat nog wel degelijk bestaat ondanks de saneringen van de afgelopen decennia, waarin de kosten uit de hand zijn gelopen.

Dus moet er ook meer duidelijkheid komen over wat het premiestelsel vermag in het kader van de semi-marktwerking in de zorg waar geen feitelijke concurrentie bestaat maar alleen winst wordt gemaakt die ingezet moet worden in innovaties en up-to-date blijven van de zorgverlening. Maar geen aandeelhouders en winstuitleringen aan de leiding en andere gremia.

Het leidde ook tot veel onbegrip en frustratie. Artsen, Kamerleden, zorgverleners, patiënten, velen vroegen zich af hoe het mogelijk is dat een zorgverzekeraar een ziekenhuis failliet laat gaan. Maar doet de zorgverzekeraar niet precies wat van hem wordt gevraagd en wat nodig is om de zorg betaalbaar te houden?

Niet op deze manier, zo mag wel duidelijk worden gesteld. Wat er nu gebeurd is, is precies waarom de burger geen vertrouwen meer heeft in overheid, zorgverzekeraars en de financieringssystemen zoals de premieheffing. Dat mogen de politiek en overige betrokkenen bestuurders zich collectief maar ook persoonlijk aantrekken. We staan bekend om onze uitstekende medische zorg, maar dat betreft de werkers in het veld met de voeten in de klei zelf, maar niet de bobo’s en investeerders, die er een slaatje uit probeerden te slaan.

https://krant.volkskrant.nl/titles/volkskrant/7929/publications/475/articles/799452/2/1

 

‘Tot verrassing van de Kamer leidt extrapolatie van deze kosten tot structurele meerkosten van € 2,1 mrd in 2021’ #politiek #technologischeontwikkelingen #postindustriëlesamenleving #nieuwebegrotingsmethodieknoodzakelijk @fd #tweedekamer

02 Monday Oct 2017

Posted by aquariuspolitiek in Gezondheidszorg, TweedeKamer, zorgsector, Zorgverzekeraars, zorgwet

≈ Leave a comment

Tags

zorgkosten

#nieuwebegrotingsmethodieknoodzakelijk @fd @tweedekamer

Zuinig zorgbeleid Rutte II slaat als boemerang terug op nieuw kabinet (Paul Baks  • Opinie/fd, 2-10-17)

Opinie | Paul Baks, oud vicepresident public sector ABN Amro en thans bestuursadviseur en toezichthouder in de zorg.

# De bij de Miljoenennota gepresenteerde raming van de zorgkosten in 2018 is voor een groot deel gebaseerd op de half augustus door het CPB gepubliceerde verwachtingen over de ontwikkeling van de zorgkosten. Het collectieve deel van die kosten zal volgens het CPB groeien van € 67 mrd in 2017 tot € 84 mrd in 2021. Die voorspelling was nog vóór het moment dat de staatssecretaris van VWS € 435 mln extra uittrok voor de ouderenzorg. Tot verrassing van de Kamer leidt extrapolatie van deze kosten tot structurele meerkosten van € 2,1 mrd in 2021.

Dit is een boeiende formulering: ‘tot verrassing van de Kamer’ is immers niets anders dan dat Kamerleden evenals de gewone burger, maar ook het ministerie van Volksgezondheid niet meer in staat zijn om overzicht te houden en dat er veel neven- en misschien negatieve bijeffecten ontstaan als gevolg de verwevenheid van het uitgestippelde beleid. Hier is sprake van een mooi voorbeeld van de technocratische maatschappij die de maatschappij voor verrassingen stelt die niet bedacht, laat staan bewust geprogrammeerd zijn, maar die vanwege de Europese regels en richtlijnen (EMU) toch op problemen stuiten.

Iedere keer komen weer – en dus structureel – momenten voor dat de Kamer zich verrast voelt of negatiever: ‘overstemd of gepasseerd’ door computermodellen die ontwikkelingen zichtbaar maken. Voor de politiek en controlerende Kamerleden dus onverwacht nieuwe ontwikkelingen. Deze kunnen worden vermeden door logisch na te gaan wat ‘normale’ technologische ontwikkelingen zijn, maar die helaas strijdig zijn met de EU-regels van overheidsuitgaven. De overheid dan in de betekenis van ‘budgettaire uitgaven’ die via collectieve regelingen – zoals zorgverzekeringen – worden gefinancierd. Dat principe maakt dat de 3%-begrotingstekortnorm niet (meer) opgaat in de huidige moderne staatshuishouding anno 2e decennium van de 21ste eeuw. De EMU-regels uit het Verdrag van Maastricht zijn volledig achterhaald.

# Wat het CPB (en dus ook de regering) niet meeneemt zijn de onderliggende ontwikkelingen, veranderend zorggebruik en de financiële consequenties. Het CPB ziet de dagelijkse praktijk niet. De bezuinigingen van de afgelopen jaren zijn financieel succesvol geweest, maar hebben ook veel zorginhoudelijke schade aangericht. Veel zorgkosten zijn naar de toekomst verschoven: het verschuiven van zorg in de 2e lijn naar de 1e lijn. Inmiddels nemen we waar dat veel zorgkosten in de 1e lijn niet lager liggen dan in de 2e lijn. Het zuinige beleid van Rutte II slaat nu als een boemerang terug op Rutte III.

Dus niet als een boemerang op Rutte III maar op de EMU-regels.

Voorzichtig

Wees voorzichtig met verder bezuinigen op gezondheidszorg: de lucht is eruit

Dit is een terechte waarschuwing, maar ook een revisie van de leer der overheidsfinanciën is noodzakelijk.

# In de verpleeghuiszorg zien we de gemiddelde zorgzwaarte snel toenemen. Afgelopen tijd van 4,9 naar 5,3. Bewoners komen weliswaar later, maar steeds zieker in het verpleeghuis. Hun verblijfstijd ligt nu al onder de twee jaar. Een stijging van zorgzwaarte met 10% zal leiden tot zo’n € 0,5 mrd meerkosten in de ouderenzorg.

In de thuiszorg ontwikkelt het aantal bezoeken per zorgvrager zich van één à twee keer per dag tot drie à vier keer per dag. De zorgvrager blijft weliswaar langer thuis, maar houdt dezelfde handicaps waarmee men vroeger naar het verzorgingshuis ging. Primaire zorg aan huis en stijgende reistijden leiden tot een geschat € 0,9 mrd groter beroep op de rijksbegroting.

Huisarts, spoedeisende zorg en huisartsenposten krijgen als gevolg van de extramuralisering steeds meer en zwaardere zorgvragen te verwerken. Een verdere toename zal leiden tot € 0,5 mrd extra kosten. Ook het tijdelijk verblijf tussen ziekenhuis en verpleeghuis neemt fors toe: het zogenaamde Eerste Lijns Verblijf vergt zeker nog € 0,3 mrd meer zorgkosten.

Er is kortom een principiële uitgavendebat in de Kamer nodig. Wat is toelaatbaar aan kostengroei of wanneer moet iets aan nieuwe technologische mogelijkheden geweigerd of niet aangeboden worden. Er is kortom een visie nodig die ontwikkeld moet gaan worden.

Bedrijven ontwerpen voortdurend nieuwe medische producten om toegevoegde waarde te bieden aan de zorgsector. Meerkosten door robotisering, e-health en technologische vernieuwing in de ziekenhuizen zijn niet meegenomen in de CPB-verwachtingen. Extrapolatie van huidige ontwikkelingen naar de toekomst zal zeker leiden tot € 0,1 mrd meerkosten, die wel zullen leiden tot (nog) betere zorg maar niet 1 op1 lagere kosten.

Die ‘toegevoegde waarde’ zijn lang niet altijd als noodzakelijk te benoemen en daarom gaat het slechts om de vraag wat te doen met technologische vernieuwing in de maakindustrie (zoals bijvoorbeeld auto-industrie die geheel gerobotiseerd is) en de niet commerciële sectoren als de semi-overheidsinstellingen, zoals onderwijssector en zorg. Dat dat onderscheid nooit werd gemaakt is ook logisch want technologische vooruitgang is in de westerse samenleving een doel op zichzelf, maar volgens de klassieke economische begrippen die stammen uit de 19e eeuw is deze hedendaagse ontwikkelingen niet meer toepasbaar.

Oplopen

Miljoenennota miskent ontwikkelingen die kunnen oplopen tot extra uitgaven van € 3,3 mrd

Veel zorgaanbieders verlenen elk jaar 2% tot 4% meer zorg dan waarvoor zij worden betaald door de verzekeraars. Een deel daarvan wordt alsnog vergoed, maar een deel blijft voor rekening van de zorgverleners. Het is niet aannemelijk dat zij nog langer bereid zijn om niet-betaalde zorg te leveren. Afgelopen weken hebben zij gedreigd met patiëntenstops. Indien verzekeraars deze kosten voor (stel) 2% gaan vergoeden, dan slaat dit een gat in de begroting van circa € 0,4 mrd.

Recent onderzoek van EY gaf aan dat het rendement van de zorgaanbieders met circa 0,5% omhoog moet. Banken wijzen hier al langer op, maar daarnaast is een hoger rendement ook noodzakelijk om toekomstige investeringen (balansverlenging) te kunnen doen. Een extra rendement van 0,5% leidt tot circa € 0,3 mrd meer zorgkosten.

Aanpassing en uitbreiding van huisvesting in de ouderenzorg zal leiden tot een extra investering van zeker € 2 mrd in zorgvastgoed. De extra kapitaallasten hierop bedragen € 0,2 mrd. Zonder deze financiële impuls kunnen veel organisaties de stijgende huisvestingslasten niet betalen. Dat geldt ook als zij de investeringen door private partijen laten verrichten.

De jeugdzorg wordt meestal vergeten in de bespreking van de begroting. Ook daar merkt men echter een toenemende vraag naar en groeiende complexiteit van de zorgvraag en ontstaan wachtlijsten. Het lijkt niet vreemd als er door de sector € 0,2 mrd meer productie moet worden geleverd, waardoor de begroting van VWS (en gemeenten) extra wordt belast.

Aldus ontstaat een beeld van € 3,3 mrd extra zorgkosten waarmee CPB en VWS geen rekening hebben gehouden. Uiteraard zullen innovaties en bedrijfskundige inzichten een bijdrage leveren aan vermindering van de uitgaven. Maar we moeten voorzichtig zijn met het verder bezuinigen: de lucht is eruit. Als we verder gaan komen er ongelukken.

Dit prachtige betoog laat zien dat het meest essentiële, maatschappelijke debat in Kamer en maatschappij nog niet gevoerd wordt, namelijk waar gaat het met de gezondheidskosten en -zorg naartoe en waar liggen de ‘nieuwe’ grenzen van betaalbaarheid? Want: dit debat dient – zeker in de Kamer – zonder dogmatiek gevoerd te worden, maar… maar de Kamerleden zijn daartoe niet in staat. Niet in staat, omdat het in de politiek dagelijks gaat om onderscheidingsvermogen in routinekwesties die vanuit de oude ideologische tegenstellingen behandeld en besproken worden. Het zichtbaar maken van politieke tegenstellingen is de centrale focus in de politiek en leidt dus automatisch tot polarisatie, maar onder nieuwe technologische ontwikkelingen schiet je hiermee niets op.

https://fd.nl/opinie/1220506/zuinige-zorgbeleid-rutte-ii-slaat-als-boemerang-terug-op-nieuw-kabinet

 

‘Zorgvernielingen van dit kabinet’, ofwel makkelijke kreten en populisme van SP @tweedekamer #zorgperikelen #denhaag

11 Thursday Feb 2016

Posted by aquariuspolitiek in Den Haag, TweedeKamer, zorgsector, Zorgverzekeraars, zorgwet

≈ Leave a comment

Gevolgen van de zorgvervormingen tijdens het Vragenuur in de Tweede Kamer van gisteren,  100216

http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/detail?vj=2015-2016&nr=53&version=2

Het woord is aan mevrouw Leijten.

Mevrouw Leijten (SP):

Voorzitter. Wij spreken hier in de Kamer vaak over de gevolgen van de zorghervormingen of de zorgvernielingen van dit kabinet. Wij vragen dan onder andere naar de gevolgen van de eigen bijdrage. Terwijl het kabinet daar geen uitspraken over wil of kan doen, heeft Binnenlands Bestuur samen met Ieder(in) onderzoek gedaan bij gemeenten. Zij komen tot de conclusie dat een op de vier mensen afziet van zorg omdat zij de eigen bijdrage niet kunnen betalen. Daarnaast zijn mensen slecht geïnformeerd over de hoogte van de eigen bijdrage en hebben gemeenten nauwelijks inzicht in hoe mensen hiermee omgaan. Ik wil daarover graag een debat aanvragen met de staatssecretaris van VWS. Overigens doe ik dit verzoek mede namens mevrouw Voortman van GroenLinks.

De vraag is of deze formulering van ‘zorgvernielingen van dit kabinet’ enige zin heeft, aangezien iedereen weet dat de bezuinigingen op alle overheidsuitgaven noodzakelijk waren om de volkshuishouding weer op orde te krijgen en dus ook zware bezuinigingen op allerlei andere posten van de rijksbegroting hebben plaatsgevonden. De SP had er dus in dit en alle overige debatten op dit terrein ook moeten aangeven waar deze fractie andere budgettaire prioriteiten had aangedragen. Als dit niet gebeurt blijf je een roepende in de woestijn. Maar het probleem is steeds in dit meerderheidsstelsel dat je als minderheid steeds wordt weggestemd. Begrijpelijk, maar de SP trekt er geen lessen uit. De fractie, en deze woordvoerder is de enige niet uit die fractie, blijft maar roeptoeteren en daarom staat de Kamercommissie Volksgezondheid ook bekend als de commissie van ‘kijvende wijven’, of gelijke strekking. Dat komt echter het gezag van de Kamer niet ten goede en eerder het tegendeel: de SP versterkt het antigevoel over de Tweede Kamer. Vandaar dat de groei van de SP zich niet voortzet en de SP niet in staat is geweest om de PvdA geheel op te vreten. Eigen schuld dikke bult; de PvdA steekt wat intellectualisme of gewoon gezond verstand, redeneerkunde of debatretoriek betreft sterk boven de SP uit. De PvdA houdt het langer vol dan menig SP’er hoopte.

In dit kader mag een dappere hervorming van het zorgstelsel door dit kabinet ook niet worden afgedaan als zorgvernieling. De SP toont hiermee aan dat ze niet regeerwaardig is aangezien dit gekef niets met verantwoordelijkheidsgevoel te maken heeft. Er is binnen de SP geen balans aanwezig tussen redelijke rationaliteit en anderzijds onredelijke emotionaliteit. Het idealisme van de oude activistische SP is op deze manier een doodlopende weg.

Voor de volledigheid ook de overige opmerkingen in het vragenuur op dit thema van gisteren:

Mevrouw Keijzer (CDA):

Het CDA heeft tegen de nieuwe Wet maatschappelijk ondersteuning gestemd, onder andere vanwege de effecten van de eigen bijdrage op middeninkomens. Nu wordt duidelijk dat wij gelijk hadden. De CDA-fractie steunt het verzoek om hier nog eens goed over door te praten.

Mevrouw Thieme (PvdD):

De resultaten van het onderzoek zijn verontrustend. Daarom willen wij ook een debat hierover.

De heer Krol (50PLUS):

Het is triest dat we erover moeten praten, maar ik steun het verzoek zeker.

De heer Otwin van Dijk (PvdA):

Het is natuurlijk volstrekt ongewenst dat mensen afzien van zorg als ze hun eigen bijdrage niet kunnen betalen. Gemeenten hebben extra ruimte gekregen om maatwerk te bieden. Als dat niet gebeurt, is dat niet goed. Ik wil graag een brief van de staatssecretaris waarin staat hoe het precies zit. Die brief zou ik graag willen betrekken bij een debat over de eigen bijdrage dat al door mevrouw Agema is aangevraagd. Dat is al een meerderheidsdebat. Wat mij betreft zouden we die brief bij het debat van mevrouw Agema kunnen betrekken.

Deze eigen ruimte heeft dus niet gewerkt en gezien alle overige opmerkingen die hierbij zijn weergegeven dient de noodzaak om een evaluatie over alle bezuinigingen sinds de financiële en economische crises van de afgelopen decennium dringend noodzakelijk is. Maar dat zal in de praktijk pas na de verkiezingen van volgend jaar aan de orde (kunnen) zijn. En dat is vanwege de groei van het populisme zelfs niet waarschijnlijk, want dan ontstaan er Griekse toestanden in ons land. Kortom, van Kamerleden wordt een voldoende mate van volwassenheid gevraagd, die nu afwezig is getuige de vormen van emotionele heftigheid tijdens plenaire (en commissievergaderingen) debatten in deze Kamer.

Mevrouw Bergkamp (D66):

Kort en krachtig: ik sluit mij aan bij de woorden van de PvdA.

De heer Dijkgraaf (SGP):

Ik sluit mij aan bij de woorden van D66.

De heer Potters (VVD):

Ik sluit mij aan bij de woorden van de heer Van Dijk. Volgens mij is dat de beste oplossing.

Mevrouw Agema (PVV):

Ik sluit mij daar niet bij aan. Wij hebben er twee keer over gesproken in de procedurevergadering. Er komt een wetswijziging aan die betrekking heeft op de eigen betalingen en op het CAK, en dan vooral de werkwijze van het CAK. Toen werd mij gevraagd, dat debat erbij te voegen. Dat wilde ik ook graag, maar ik vroeg een update over de 7.000 mensen die nog hun rekening over heel 2015 zouden krijgen. Toen kregen wij een brief van de staatssecretaris, maar daar stond die informatie helemaal niet in. Dus dat debat staat nog steeds op de rol, maar het zou bij die wetswijziging worden betrokken. Nu wordt mevrouw Leijten de hoek in gedrukt in die zin dat het nu weer bij een debat moet worden betrokken dat al weer bij een ander debat moest worden betrokken.

De voorzitter:

U bent het er dus niet mee eens.

Mevrouw Agema (PVV):

Ik wil mevrouw Leijten steunen in haar verzoek, maar wat ik wel raar vind, is dat dit verzoek vanmorgen al op de regeling stond, zonder bron. Wij hebben de hele tijd gezocht: wat is dit voor iets? Net, om één over twee, komt de bron. Ik vind dat niet chic, voorzitter.

De voorzitter:

Bij mondelinge en schriftelijke vragen is het inderdaad een voorwaarde om de bron te vermelden, maar bij de regeling wordt soms alleen het onderwerp genoemd.

Mevrouw Leijten, u hebt geen meerderheid voor het houden van een debat, maar er is wel een meerderheid om het onderwerp te betrekken bij het debat dat mevrouw Agema heeft aangevraagd en dat ook op de lijst staat om te worden gepland.

Mevrouw Leijten (SP):

Als het daarbij betrokken kan worden en als het dan eerder aan de orde komt, vind ik dat prima. Geen enkel probleem. Ik wil hier snel over spreken en ik zie dat eigenlijk de hele oppositie hier snel over wil spreken. Het lijkt mij dat de brief snel kan komen. Ik wil daarin graag de vraag beantwoord zien waarom het ministerie deze gegevens niet boven tafel krijgt, maar een journalistiek medium wel. Dat vind ik ook een relevante vraag om te beantwoorden. Niet alleen de SP, maar alle partijen hier die vragen naar de gevolgen, worden met een kluitje in het riet gestuurd. Vervolgens krijgt een journalist dit goed boven tafel. Ik wil dit snel bespreken. Als het sneller kan via het debat van mevrouw Agema, vind ik dat prima; geen enkel probleem. Als er daarvóór nog een brief komt, is dat ook goed. Maar wij moeten dit niet nog langer op zijn beloop laten.

De voorzitter:

Ik heb goed naar u geluisterd, mevrouw Leijten. Ik zal het stenogram van dit deel van de vergadering doorgeleiden naar het kabinet.

 

Niet goed nagedacht bij Meavita over rechtsvorm #fd #faillissement #zorggeprivatiseerd #liberalisatie #denhaag

06 Friday Nov 2015

Posted by aquariuspolitiek in Den Haag, EU, Meavita, privatisering, zorgsector, zorgwet

≈ Leave a comment

Tags

Den Haag, EU, liberalisering, Meavita, privatisering, zorgsector, zorgwet

Het grote gat bij Meavita (Pieter Couwenbergh, Opinie & Dialoog/fd, 6 november)

# Meavita had geen eigenaren of aandeelhouders. Ik heb er naar gezocht, in het vonnis van de rechtbank over de failliete zorginstelling en in het verslag van de onderzoekers van de Ondernemingskamer. De raad van commissarissen was het eindstation der dingen. Die legde in het jaarverslag verantwoording af aan wie het maar wilde weten. Een aanhef ontbrak namelijk.

# Dat Meavita een verweesde organisatie was, is de consequentie van de gekozen rechtsvorm, die van een stichting. Alleen is bij de oprichting niet goed nagedacht over de veiligheidskleppen bij een club die op zeker moment werk bood aan 20.000 mensen en 100.000 particuliere cliënten had. Wie disciplineert het management als het lucratievere nevenactiviteiten of geldverslindende IT-projecten wil beginnen? Wie bewaakt de missie van het bedrijf? De commissarissen natuurlijk. Maar ook die functioneren beter als zij de adem van een eigenaar voelen, of het nu een minister is of een verschaffer van risicokapitaal.

# Het is het grote probleem van het experiment met het op afstand zetten van semipublieke taken als onderwijs, zorg en woningmarkt. Sinds de overheid haar handen er vanaf heeft getrokken, is er een gat gevallen in de verantwoording. Als een minister geen ‘lender of last resort’ meer is, maakt een ministerie zich al snel minder druk om de gang van zaken bij een instelling. Het moet dus van commissarissen komen. Die worden veelal geworven uit het politiek-bestuurlijke netwerk vanwege de publieke taak van de instelling, en niet vanwege hun toezichtskwaliteiten of managementervaring. Te vaak blijken zij daarom geen partij voor het management, of het nu Meavita, Amarantis of Vestia is. Niet in de laatste plaats omdat ze eigenlijk niet goed weten wat te doen. De wettelijke opdracht om in het belang van de onderneming te opereren, biedt geen houvast anders dan het bijstaan van het management.

# Is er dan geen andere disciplinering? Van werknemers of klanten? Juist in de rol als klant liet de overheid zich van haar slechtste kant zien. De gemeenten die de zorg bij Meavita inkochten, waren — zo blijkt uit het onderzoeksverslag — uitsluitend geïnteresseerd in de kosten. Sommigen gingen zover dat ze de prijs afgaven waarvoor het werk moest worden gedaan. Wat dat betekende voor de kwaliteit van de zorg, was andermans probleem. Het doet denken aan het Fyra-project. Ook daar was de overheid — lees Financiën — vooral geïnteresseerd in de opbrengst van de concessie, niet in de kwaliteit van de dienstverlening, met desastreuze gevolgen voor het project. Bij Meavita leidde de prijsdruk tot schaalvergroting en uiteindelijk een onbeheersbare club van losse onderdelen die niets van elkaar wilden weten..

# De oplossing die nu wordt gezocht is een beter selectieproces van commissarissen. Ik zou zeggen: Terug naar de tekentafel. Dit hybride model werkt niet.

Een volkomen terechte conclusie van deze columnist, maar de vraag blijft waar bestuurskundige deskundigen in dienst van de Rijksoverheid zijn, die dit soort constructies voor hun rekening kunnen nemen. In feite blijkt uit deze ondergang van Meavita dat eigenlijk de gehele zorgsector eigenlijk ten onder moet gaan, want wat bij Meavita speelt, speelt natuurlijk bij alle andere zorginstellingen. De privatisering en liberalisering in de gehele semi-overheidssector moeten opnieuw op de schop worden genomen. En laat de buitenwereld van bijvoorbeeld de universiteiten en organisatieadviesbureaus zich hiermee ook gaan bezig houden, als hun onafhankelijkheid gegarandeerd is. Zomaar een nieuwe privaatrechtelijke zorginstelling in het leven roepen is levensgevaarlijk en gaat de belastingbetaler onherroepelijk veel geld kosten. Stichtingsvormen, zoals ook in de medische wereld passen alleen bij non-profitorganisaties, maar sinds de privatisering is iedereen en alles binnen de semi-overheid een profit organisatie geworden. Die conclusie had dus al veel eerder getrokken moeten worden. Slaapt het ministerie? Het lijkt er wel op. Of er zitten verkeerde ambtenaren.

Marktmachten van ziekenhuizen inperken door strengere beoordeling #fd #zorgsector #denhaag #eu

19 Friday Jun 2015

Posted by aquariuspolitiek in Den Haag, Gezondheidszorg, zorgmacht, zorgwet

≈ Leave a comment

Tags

Den Haag, Gezondheidszorg, zorgmacht, zorgwet

‘Marktmachten van ziekenhuizen inperken door strengere beoordeling’ (Amsterdam, Economie & Politiek/fd, 19 juni)

‘Fusieverzoeken van ziekenhuizen moeten strenger worden beoordeeld. Op die manier moete de marktmacht van de instellingen worden ingeperkt. Daarvoor pleit het Centraal Planbureau (CPB) in een zogeheten policy brief, met daarin verschillende voorstellen om de zorg doelmatiger te maken. Ziekenhuisfusies worden tot nog toe altijd goedgekeurd door de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Volgens onderzoekers van het CPB is dat een slechte zaak, omdat fusies zelden het leveren van betere en doelmatiger zorg tot doel hebben, maar vooral zijn bedoeld om de marktmacht ten opzichte van de zorgverzekeraars te vergroten. Bovendien drijven fusies de kosten van behandelingen op. Het VPB is de zoveelste partij die kritiek heeft op het fusietoezicht. Ook zorgverzekeraars, patiëntenvereniging NPCF en zorgeconomen van de Erasmus Universiteit waarschuwen al voor het gemak waarmee ziekenhuisfusies worden goedgekeurd. Het Planbureau constateert dat het voor de marktautoriteit in de praktijk erg moeilijk is om een fusie tegen te houden.’

Huisartsen oneens met conclusie over collega in zaak-Tuitjenhorn #gelijkhuisartsen #zorg #gezondheidszorg #protocol

02 Thursday Apr 2015

Posted by aquariuspolitiek in Den Haag, zorgsector, zorgwet

≈ Leave a comment

Tags

Den Haag, Patientenzorg, zorgwet

Huisartsen oneens met conclusie over collega in zaak-Tuitjenhorn (Iris Pronk, nederland/Trpuw, 2 april)

LHV vindt dat AMC en IGZ zelf met huisarts Tromp hadden moeten bellen

Goed dat senator Marijke Linthorst een beschouwing heeft gewijd aan de aangepaste #zorgwet maar een enquête vooraf houden is dwaas #nrc #denhaag #eerstekamer

10 Tuesday Feb 2015

Posted by aquariuspolitiek in Den Haag, EersteKamer, EMU, EU, zorgwet

≈ Leave a comment

Tags

Den Haag, EersteKamer, EMU, EU, zorgwet

Schippers wil zorg niet beter maar minder (Marijke Linthorst, Opinie/NRC Handelsblad, 10 februari)

Kwalijkste is echter dat de basis van ons zorgstelsel – onderlinge solidariteit – wordt aangetast, betoogt Marijke Linthorst.

‘Als de premie voor een groep gebaseerd wordt op de verwachting van de kosten die deze verzekerden waarschijnlijk gaan maken, ondermijnt dat de solidariteit. De solidariteit bestaat er immers uit dat mensen met een laag gezondheidsrisico meebetalen aan de kosten van degenen met een hoog risico. Bovendien getuigt deze benadering van weinig bekommernis met de verzekerde. De kans dat een jongere kanker krijgt is klein, maar als dat gebeurt is het van belang dat hij of zij de best mogelijke zorg krijgt.

‘Er zijn meer voorbeelden. (…)

‘De minister gelooft heilig in de kostenbeheersing en kwaliteitsverbeterende werking van de markt. Harde bewijzen daarvoor ontbreken. Kwaliteit speelt bij de inkoop nog steeds een ondergeschikte rol en voorzover de kosten beheerst zijn, ligt dat vooral aan de afgesproken volumebeperking. Intussen zijn er wel nadelen van de marktwerking. De wijze waarop de zorgverbeteraars de kosten proberen te beteugelen leidt ertoe dat met name kleine zorgaanbieders nauwelijks onderhandelingsruimte hebben.

‘Het kwalijkste is echter dat de basis van ons zorgstelsel – onderlinge solidariteit – wordt aangetast. De minister probeert de uitwassen te bestrijden, maar de fundamentele prikkel blijft ongewijzigd: concurrentie om de voor de zorgverzekeraar ‘aantrekkelijke doelgroep’. In de woorden van Schippers: “Je moet op een groep kunnen verdienen.”

‘Je kunt de scherpe kanten verzachten door verevening, maar dat doet aan het principe niets af. Het staat haaks op een solidair stelsel waarin mensen met een klein gezondheidsrisico meebetalen voor degenen met een hoog risico.

‘Verzekeringen waren ooit bedoeld om risico’s te spreiden: Ik betaal nu mee aan jouw fysiotherapie en later betaal jij voor wat ik nodig heb. Die solidariteitsgedachte is in het huidige stelsel ver te zoeken. Mijn grootste zorg is dat als wij mensen bewust stimuleren vooral hun eigen belangen te behartigen, dat niet beperkt zal blijven tot de keuze voor een zorgpolis. Dat doordesemt de hele samenleving.’

Deze passages zijn voldoende om kanttekeningen te plaatsen bij het betoog van senator Linthorst. Zij geeft in ieder geval hiermee een aanzet tot een publiek debat en dat valt op zichzelf te prijzen omdat dit verschijnsel van een inhoudelijke bespreking van een voorliggend wetsvoorstel door een lid der Staten-Generaal bijna niet voorkomt. En nu worden met deze tekst een aantal hoofdlijnen en ook details bekend over wat de nieuwe en aangepaste zorgwet wil bereiken.

Maar dit betoog lezend, komt de lezer – in dit geval spreek ik maar voor mezelf – tot de constatering dat het betoog eerder kenmerkend kan worden genoemd voor een beraadslaging in de Tweede Kamer, omdat om een duidelijk ideologisch punt wordt aangedragen, te weten het solidariteitsbeginsel, dat voor de partij van Linthorst belangrijk is. Maar als we naar de controlerende wetstechnische punten waar het in de Eerste Kamer om gaat gaan, te weten rechtmatigheid, doelmatigheid en uitvoerbaarheid, dan blijft er maar bitter weinig over in de tekst om deze beoordelingscriteria te voeden.

Dit kan als volgt nader worden toegelicht. De ideologische aspecten zoals ‘aantasting‘ van het solidariteitsbeginsel valt niet onder doelmatigheid of uitvoerbaarheid, want direct gekoppeld aan de nieuwe EU-regelgeving die inhoudt dat overheidsgaven beheersbaar moeten zijn – of worden gehouden – tot de 3% begrotingstekortnorm, en dat maakt de noodzaak tot sanering van zorgkosten noodzakelijk. Daarover rept Linthorst met geen woord. Als zij had uitgelegd hoe die kostenbeheersing met instandhouding van solidariteit mogelijk zou zijn, kan kwam ze op het antwoord uit dat er dan inkomensafhankelijke premies moeten worden geïntroduceerd, maar dat zou op heftige tegenstand vanuit coalitiepartner VVD zijn gestuit en dat probleem heeft in 2012 al gespeeld. Daarmee staat Linthorst direct schaakmat. De enige remedie zou zijn dat de PvdA – zonder kabinetscrisis – zou besluiten dit thema voor dit moment op te geven en in een volgende coalitie weer terug te komen met een uitgewerkte zorgvisie inclusief het solidariteitsbeginsel. Maar dan wel met het risico dat de PvdA de tekenen des tijds niet voldoende heeft verstaan en tot de oppositiebanken wordt gedwongen.

Voor de helderheid en duidelijkheid zij opgemerkt dat ikzelf partijloos ben geworden omdat ik het huidige partijenstelsel geen adequaat antwoord vind voor de huidige wereldproblemen, maar dat ik een marktwerking in de zorg helemaal niet zie zitten. Tegelijkertijd heeft de PvdA blijkens dit betoog van Linthorst niet in de gaten dat iedere politiek beginsel ook aangepast dient te worden aan nieuwe tijdsverschijnselen en dat geldt dus ook voor de solidariteit. Ook daar gaat zij geheel aan voorbij.

De zorguitgaven zijn in ons land veel te hoog. Ik besef ook terdege dat dit begrotingsdilemma tot de taboesfeer behoort in ‘Den Haag’, waar niet hardop over wordt gesproken, maar als er in teksten zoals deze van Linthorst geen enkele verwijzing daarnaar wordt gemaakt, dan wordt de tekst een schoolvoorbeeld van ‘vaagheid troef’, omdat er eigenlijk in de Tweede Kamer een principieel debat moet worden gevoerd over de consequenties van de EMU-regels en de toepassing daarvan in begrotingsdebatten. En daarover verschilt iedere Tweede Kamerfractie onderling van mening, maar dat mag ook in die Kamer, maar niet in de Eerste. Waarom niet? Omdat dan de senaat een reproductie, een herhaling van de Tweede Kamer wordt en dat is overbodig. Dan kan de Eerste Kamer direct worden opgeheven.

Alles bijeengenomen is dit visiestuk van Linthorst als zodanig een voorbeeld dat navolging verdient, want zijn opinieartikel wordt veel te weinig geschreven, maar vooral inhoudelijk een leeg en onvoldoende stuk, dat geen antwoord biedt op bestaande invoeringsproblemen en dat ook aansluit bij haar onvoldragen voorstel om een grondige tussentijdse evaluatie, in plaats van – zoals te doen gebruikelijk – een parlementaire enquête achteraf. Dat mag worden betiteld conform de maatstaf van de Eerste Kamer, te weten onuitvoerbaar, want het over het aangaan en tijdstip van zo’n evaluatie wordt natuurlijk uitvoerig en eindeloos gesteggeld, want zo gaat dat altijd in de politiek. Daarom ben ik tegen dit bestel. Want uitgegroeid tot een onmogelijk tweekamerstelsel.

Het bewijs is nu geleverd dat het politieke toneel volledig verziekt is door toedoen van de drie dissidenten die van het staatsrecht en modern management niets hebben begrepen (deel 3) #nrc #zorgcrisis #eerstekamer #identiteitscrisispolitiekbestel

22 Monday Dec 2014

Posted by aquariuspolitiek in Den Haag, EersteKamer, zorgwet

≈ 1 Comment

Tags

Den Haag, EersteKamer, zorgwet

Zorgcrisis was vooral machtsstrijd (Derk Stokmans, Binnenland/NRC Handelsblad, 22 december)

Nieuwsanalyse Kabinetscrisis

Alle morele boosheid over de Kerstcrisis ten spijt, het was een strijd om de macht.

Commentaar: natuurlijk was de kerstcrisis een strijd om de macht, zoals ieder politiek gevecht een strijd om de macht is. Maar de fractievoorzitter Barth heeft geopereerd als een leraar die geen orde in de klas kan houden en heeft dus moeten toelaten dat de drie dissidenten (ingezonden briefschrijfster Ina de Bruyn te Heinkenszand in Trouw van vanochtend is het niet eens met deze kwalificatie dissidenten, maar zij heeft ongelijk zoals ik in voorgaande delen heb geargumenteerd) zijn egotripperij hebben doorgezet en daarmee van de Eerste Kamer een kippenhok hebben gemaakt. En die niet anders verdient dan opgeheven te worden.

‘De coalitie van VVD en PvdA en commentatoren verwierpen het gedrag van de drie PvdA-senatoren. Die drie torpedeerden een wetsvoorstel dat als doel had de zorgkosten minder snel te laten groeien door burgers met goedkopere polissen in sommige gevallen niet meer de ziekenhuiszorg te geven die ze het liefst zouden willen. Tegenstemmer Adri Duivesteijn, want om hem ging het vooral, overtrad in de ogen van critici de grenzen van wat voor een lid van de Eerste Kamer betamelijk is. Hij verzette zich immers niet tegen het voorstel vanwege de gebrekkige kwaliteit van de wetstekst – de taak van de chambre de réflexion – maar omdat het plan hem niet sociaaldemocratisch genoeg was. En daarmee negeerde hij de wil van de Tweede Kamerleden van zijn partij die anders dan hij wel direct mandaat van de kiezers hebben. Die hadden juist vóór het plan gestemd.’

Hier worden een aantal feitelijke juistheden genoemd volgens de mores en tradities (lees: ongeschreven staatsrecht) van ons staatsrecht, maar een belangrijk ander argument niet eens benoemd. Om met dit laatste te beginnen, had Duivesteijn niet eens het recht om tegen te stemmen op politieke gronden, omdat en aangezien de senaat een kwaliteitsbevorderende functie heeft en alleen kijkt naar de kwaliteit van het voorliggende wetsvoorstel: rechtmatigheid, doelmatigheid en haalbaar/uitvoerbaarheid zijn de maatstaven die in de Eerste Kamer voorop staan. Wie beweert dat ook Eerste Kamerleden politici zijn, heeft alleen in formele zin gelijk, omdat ook de Eerste Kamer een politiek gremium is, maar daarmee is ook alles gezegd. In de Eerste Kamer speelt zich een correctief schaakspel zich over de wetstekst zelf af; het gaat om het opsporen van tegenstrijdigheden die in het wetsvoorstel zijn binnengeslopen in de Tweede Kamer, en die te elimineren. Want een tegenstrijdige wet kan niet in de praktijk van alledag goed werken. En dat is ook logisch want anders had en heeft de Eerste Kamer geen bestaansrecht. Anders wordt het een doublure van de Tweede Kamer en daar zit niemand op te wachten. Wat wonderlijk dat dit argument in deze kerstcrisis nooit genoemd is!

Duivesteijn heeft zichzelf dus verraden door duidelijk te maken dat hij dit wetsvoorstel niet voldoende sociaaldemocratisch vond en dat is zijn taak niet, want dat vraagstuk ligt aan de overkant: zijn collegae aan de overzijde in de PvdA-fractie. Op grond van dit feit kan men zich zelfs afvragen (1) kent Duivesteijn het staatsrecht eigenlijk wel in voldoende mate en (2) hoe is het mogelijk dat dit oud-Tweede Kamerlid in de senaat kon worden benoemd omdat hij als eigenzinnig bekend staat en altijd zo is geweest en (3) hoe de procedure van de kandidatenlijsten van alle partijen die zitting hebben in de senaat in elkaar steekt. Want ook de commentaren in de media van alle senatoren op het onderhavige thema van de zorgwet houdt niet over aan deskundigheid, laat staan van wijsheid en terughoudendheid die van senatoren verwacht mag worden. Er is zonder meer sprake van een puur politiek spel (om de mediageilheid), die van Tweede Kamerleden verwacht wordt en daar ook op zijn plaats is, maar niet bij senatoren. Er is maar één oplossing als de Eerste Kamer blijft bestaan, wat de Hemel behoedde.

Iedereen die een stemverklaring in combinatie met afwijkend stemgedrag voornemens is te ondernemen en dus afwijkend van zijn fractie, dient zijn of haar stemverklaring in de publiciteit te brengen zodat de burger kan beoordelen of de betrokken senator wel volgens de hierboven omschreven criteria en maatstaven heeft gehandeld en of er niet stiekem en tersluiks een politiek machtsconflict gaande is, dat niet de bedoeling is en dat zou wijzen op een doublure met de collega’s aan de overkant. Er mogen in de toekomst alleen nog maar kandidaat-senatoren op de kieslijst komen als zij toezeggen dat er geen politieke spelletjes bedreven en gespeeld mogen worden en zeker niet als dat gepaard gaat met politieke gekakel dat ons iedere dag opnieuw verveelt. Daar is de senaat niet voor bedoeld. Als de Eerste Kamer blijft bestaan, dan om een legitieme reden die hierboven genoemd is. Punt.

Alle senatoren, zo luidt de conclusie, die de pers hebben opgezocht om hun standpunt uit te bazuinen, hebben zich ernstig misdragen. Dat dat ook maar eens duidelijk uitgesproken worden, want dat werd ook tijd. De belangrijkste les uit de kerstcrisis is dat niet alleen ons politieke bestel volledig verziekt is aangezien alleen nog maar politieke amateurs in de Eerste Kamer zitting hebben (gelet op hun onbekwaamheid met de omgang van het staatsrecht), maar dat toekomstige senatoren zich veel meer rekenschap moeten geven van de taak die hen te wachten staan. De taal die afgelopen week is gebezigd is een senaat onwaardig.

De politiek/het politieke bestel heeft er als geheel een puinhoop en dus een potje van gemaakt tijdens de zorgwet (deel 2) #DenHaag #EersteKamer #zorgwet #dissidenten

20 Saturday Dec 2014

Posted by aquariuspolitiek in Den Haag, EersteKamer, zorgwet

≈ Leave a comment

Tags

Den Haag, EersteKamer, zorgwet

Opvallend is het politieke gekrakeel van de afgelopen dagen in de media geweest. De oppositie wist even hard van zich af te slaan als de regeringsfracties. Een aantal krantenartikelen die hiervoor zijn geselecteerd maken duidelijk dat waar échte en zogenaamde C3-oppositiefracties hun standpunten hebben uitgedragen, deze even subjectief – lees in deze context: partijdig en in het eigen straatje redenerend en een gebrek aan objectiviteit – zijn als de regeringspartijen ook hun eigen dogma’s uitventen. Gisteren heb ik een felle aanval gelanceerd op de drie PvdA-dissidenten, die hun fractiediscipline in de wind hebben geslagen; men mag immers veronderstellen dat er heldere en duidelijke besluitvormingsregels bestaan. Dissidenten die op het laatste moment de fractie-eenheid negeren, zijn kikkers die uit de kruiwagen springen. Dat is, zoals gisteren beredeneerd, vals werk.

Het eerste voorbeeld van partijdig waarnemen kan in Trouw van deze ochtend worden gelezen:

‘Het is nu niet de tijd voor politieke spelletjes’ (Nicole Besselink en Jelle Brandsma, vandaag/Trouw, 20 december), met de samenvattende subtitel ‘ChristenUnie-voorman Arie Slob werkt alleen mee als kabinet zich aan de staatsrechtelijke spelregels houdt’.

Als het kabinet aangeeft (vele commentatoren formuleren niet het werkwoord aangeven, maar dreigen) dat indien na een tweede indiening van de aangepaste zorgwet de senaat wederom het wetsvoorstel afwijst, dat er dan een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) zal volgen en deze hoeft niet in de Tweede Kamer, noch in de Eerste te worden behandeld.

Gisteren heb ik op deze plek aangegeven dat een geldige redenering kan worden opgevoerd dat de drie dissidente PvdA-senatoren de regels van fatsoenlijke – namelijk socratische – besluitvorming hebben genegeerd door de fractie te confronteren met hun onwil zich aan te sluiten bij de overgrote meerderheid binnen hun fractie, en daarmee solistisch zijn opgetreden. Toevallig die senatoren die deels vrijwillig (Duivesteijn) of gedwongen (Ter Horst en Linthorst) het politieke toneel van de Eerste Kamer) dienen te verlaten.

Op basis van een degelijke bespreking van individuele standpunten over een wetsvoorstel en vervolgens een effectieve besluitvormingsprocedure die in de regel leidt tot een eenvormig, consistent en helder meerderheidsstandpunt, waarbij de afwijkende fractieleden zich bij neerleggen, kunnen er geen breuken ontstaan. Zelfs de principiële standpunten, zoals Duivesteijn zichzelf kwalificeert, moeten zich dan neerleggen bij een gevoelig thema. Indien namelijk geen gevoelig wetsvoorstel, kan een enkeling een afwijkend standpunt in een stemverklaring uitspreken. Overal in de maatschappij gelden deze technisch-socratische regels om de orde te bewaren tijdens zware beleidsbesprekingen en bijbehorende besluitvormingsprocessen, dus ook in de politiek en helemaal in de Eerste Kamer, de Kamer der wijzen zogezegd. De kikkers van deze week horen daar helemaal niet toe, en ook de politici die in de media hebben gereageerd.

Als het uitgangspunt van een verstandige en rationele besluitvorming wordt genomen, dan hebben de dissidenten in alle opzichten dubieus gehandeld maar worden zij tegelijkertijd in bescherming genomen, door het kabinet te beschuldigen van ondemocratische maatregelen door de eventuele inzet van AMvB’s direct af te wijzen. De paradox doet zich dus voor dat als de dissidenten vals spel hebben gespeeld, de regering wordt gestraft door deze maatregel als niet- of onstaatsrechtelijk en ondemocratisch te bestempelen, dan wel te beschouwen. Dat is de omgekeerde wereld.

In de woorden van Arie Slob:

“Toen donderdagavond het woord AMvB viel in het Torentje, was ik onmiddellijk gealarmeerd. Dat het kabinet zegt wat het gaat doen als een voorstel niet wordt aangenomen, heb ik nog nooit meegemaakt. Het is staatsrechtelijk onzuiver. Hier is zo’n zelfstandig kabinetsbesluit niet voor bedoeld. Dat is bedoeld voor een nadere invulling van een wet, en wat het kabinet wil is een fundamenteel andere manier van werken.”

Het probleem is hier dat Slob zijn collega’s aan de overkant niet direct mag afvallen en ze dus kritisch mag benaderen of kwalificeren. Dat hoort bij de mores van het politieke spel: een oppositioneel Kamerlid valt zijn collegae niet af, aangezien hij de taak heeft de regering te controleren. Zou in dit geval Slob zelf deel hebben uitgemaakt van een coalitiefractie en deze maatregel van een AMvB was geopperd, dan was hij daarin onder de huidige omstandigheden of condities meegegaan, al was het omdat andere bezuinigingsmaatregelen gevonden hadden moeten worden. En zo blijf je bezig in tijden van de EMU-discipline. En daarmee hebben beide Kamers immers ook ingestemd. Slob is begrijpelijk maar desalniettemin toch eenzijdig hier aan het redeneren. Geen kritische kanttekeningen aan het adres van de drie dissidenten, maar alleen aan de regering, die op haar beurt werd uitgelokt door die dwarsliggers. Dat is oneerlijk, maar we zijn niets anders van de politiek gewend.

In het verlengde hiervan is de tweede opmerkelijke uitspraak van Slob even dubieus:

“(…) Ik ontzeg hun [kabinet, jw] niet het recht om een oplossing te verzinnen, en de top van VVD en PvdA heeft dit eensgezind gedaan, merkte ik in het Torentje. Maar wat er is bedacht, zegt iets over hoe zij met het regeerakkoord omgaan; een lastige Eerste Kamer wordt omzeild. Dat si principieel onjuist. Hoe meer ik erover praat, hoe meer ik mij erover verbaas dat men dit als een oplossing heeft gezien voor een politiek probleem.”

De vraag is waarom Slob zich zo verbaast over deze oplossing, want de hele Nederlandse ‘wereld’ beseft dat de drie dissidenten geen mogelijkheid meer hebben om mee te gaan in een nieuw voorstel. Zij hebben zich inmiddels zo duidelijk geprofileerd, dat er geen terugweg meer mogelijk is en dat zij dus ook duidelijk hebben aangetoond hoe slecht hun besluitvormingsprocedure binnen de fractie is. Kortom, daarom is de fractie oorzaak van het feit dat ons land onregeerbaar is geworden. De stelling dat de ‘lastige Eerste Kamer wordt omzeild, [hetgeen] principieel onjuist is’, is daarmee een aanfluiting geworden. De rollen worden omgedraaid. Kamerleden die – zoals als dat drietal – ervaren zijn en het politieke toneel ruimschoots kennen, hebben er zelf een zooitje van gemaakt.

Subscribe

  • Entries (RSS)
  • Comments (RSS)

Archives

  • January 2021
  • December 2020
  • November 2020
  • October 2020
  • September 2020
  • August 2020
  • July 2020
  • June 2020
  • May 2020
  • April 2020
  • March 2020
  • February 2020
  • January 2020
  • December 2019
  • November 2019
  • October 2019
  • September 2019
  • August 2019
  • July 2019
  • June 2019
  • May 2019
  • April 2019
  • March 2019
  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • October 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • February 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • November 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • September 2015
  • August 2015
  • July 2015
  • June 2015
  • May 2015
  • April 2015
  • March 2015
  • February 2015
  • January 2015
  • December 2014
  • November 2014
  • October 2014
  • September 2014
  • August 2014
  • July 2014
  • June 2014
  • May 2014
  • April 2014
  • March 2014
  • February 2014
  • January 2014
  • December 2013
  • November 2013
  • October 2013
  • September 2013
  • August 2013
  • July 2013
  • June 2013
  • May 2013
  • April 2013

Categories

  • #AdBroere
  • #AlgemeneRekenkamer
  • #israel
  • #middenoosten
  • #Obama
  • #SaskiaStuiveling
  • 2040
  • 21evariantarbeiderszelfbestuur
  • 4 en 5 mei
  • 5G
  • 5Scenario's
  • 9/11Parijs
  • aanpassingsproblemen
  • aanvullingopvertegenwoordigendedemocratie
  • aardbevingen
  • Aardgas
  • AbelHerzberglezing
  • ABN
  • ABN Amro
  • ABNAmro
  • ABNAmrodebat
  • absolutewaarheidsclaims
  • accountants
  • achterstalligonderhoud
  • ACM
  • ADHD
  • affaires
  • afgang
  • afgebrokenonderhandelingen
  • aflossingschulden
  • aflossingsverplichting
  • AFM
  • afnemen paspoort
  • Afrika
  • afscheid Diederik Samsom
  • aftreden Hennis
  • afvalindustrie
  • agreekment
  • agrolobby
  • agrosector
  • AI/algoritmen
  • Air France
  • Air France-KLM
  • AIVD
  • AKK
  • akkerbouw
  • Alaska
  • Albanie & NrdMacedonie
  • Alexandr Dugin
  • algehele-onvrede
  • AlgemeenBelang
  • algemeen_bestaande_misverstanden
  • Algemene Financiële Beschouwingen AFB
  • Algemene Politieke Beschouwingen
  • AlgemeneBestuursDienst
  • AlgemenePolitiekeBeschouwingen
  • AlgemeneRekenkamer
  • algoritme
  • Alliander
  • Alliantie noordelijke lidstaten
  • Alphena/dRijn
  • alternatief is kernfusie
  • Alternatief Staatsbestel
  • Altijd aan beloften gebonden?
  • AmartyaSen
  • amateurisme
  • Amazonebranden
  • ambitie
  • ambtelijkechaos
  • ambtelijkecultuur
  • ambtelijk_DenHaag
  • ambtenarij
  • Amerikaansepresidentsverkiezingen
  • amsterdam
  • andere-geopolitiek
  • AngelaMerkel
  • AngelsaksischeCultuur
  • Angelsaksischmodel
  • angstindustrie
  • AnkBijleveld
  • anti-establishment
  • anti-intellectualisme
  • antibeschaving
  • antidemocratisch
  • antidiscriminatie-op-arbeidsmarkt
  • antieuro
  • antiislamisme
  • Antillen
  • antimensenrechten
  • antivaxers
  • apb
  • APB18
  • APB19
  • Apple
  • arbeidsbeleid
  • Arbeidsmarktbeleid
  • arbeidssatisfactie
  • arbeidsverhoudingen
  • Archief
  • Argentinie
  • argumentenbepalend
  • ArieSlob
  • Armageddon
  • Armoede
  • Armoedebestrijding
  • Art 1 Grondwet
  • Art 23 Grondwet
  • art.1Gw
  • art.23Gw
  • art.6Gw
  • as Merkel-Macron
  • asBerlijnParijs
  • Asean
  • asielaanvraag
  • asielbeleid
  • asielzoekers
  • ASML
  • asociaal
  • assad
  • Asscher
  • assimilatie
  • astrofysica
  • astronomie
  • atmosfeer
  • autarkeia
  • autocratischleiderschap
  • autoindustrie
  • autolobby
  • automatisering
  • autotechniek
  • AZC's
  • Azie
  • Azie/Australie
  • ééndimensionaaldenken
  • baldadigheid
  • Balkan
  • BaltischeStaten
  • bancairewereld
  • Banken
  • Bankencrisis
  • Bankenredding
  • bankwezen
  • barbaarsecultuur
  • barbarij
  • basis- of grondwaarden
  • basisbaan
  • basisinkomen
  • Baudet
  • BedBadBrood
  • bedrijfsbelangen
  • bedrijfsethiek
  • bedrijfsleven
  • Begrotingsbehandelingen
  • begrotingsbeleid
  • begrotingsdebat
  • Beijing
  • belangentegenstellingen
  • Belarus
  • belastingdeals
  • Belastingdienst
  • Belastingharmonisatiebedrijven
  • belastinghervorming
  • belediging
  • beleggers
  • beleidsmakers
  • beleidsprioriteiten
  • Belgie
  • Beloningsbeleid
  • beloningsstructuren
  • bemoeizucht
  • Benjamin Barber
  • benoeming nieuwe Kamervoorzitter
  • benoeming Von der Leyen
  • benoemingen
  • benoemingSelmayr
  • beperkingenvanalgoritmen
  • beroepsprocedure
  • BertdeVries
  • beschavingsnormenvaststellen
  • besmettingsgevaar
  • bestaanscrisis
  • Bestrijdingsmiddelen
  • bestuurlijketussenlagen
  • bestuurskunde
  • bestuursmanagement
  • bevolkingsomvang
  • Bevrijdingsdag
  • bewapeningswedloop
  • bezinning
  • bezoekvluchtelingen
  • bezuiningsopdracht
  • BICC
  • Biden
  • Big Data
  • BigBrother
  • binnensteden
  • bio-brandstof
  • biochemischewapens
  • biomassa
  • biotechnologie
  • bitcoin
  • blackrock
  • Blanchard
  • bodemverzakking
  • boerenacties
  • Boerenprotest
  • boerkaverbod
  • boerkini's
  • bombardementsdebat
  • Bonusbeleid
  • bonuscultuur
  • boomaanplant
  • boomkap
  • Bootvluchtelingen
  • bosaanplant
  • bosbranden
  • Bosnie
  • bossen niet meer kappen
  • botsende beschavingen
  • botsende grondrechten
  • botsingmetpolitici
  • bouw infrastructuur
  • bozeburgers
  • Brabant
  • Brazilië
  • BredeMaatschappelijkeDiscussie
  • Bremain
  • Brexit
  • brics
  • Britseverkiezingen
  • broddelwerk
  • Brussel
  • Brusselseangsten
  • budgetdiscipline
  • budgetrecht
  • buitenaards leven
  • buitenlandsbeleid
  • buitenlandse financiering moskeeën
  • buitensporigtekort
  • Bulgarije
  • bullshit
  • Buma
  • bureaucratie
  • burgercontrole
  • burgerlijke deugden
  • Burgeroorlogen
  • burgerparticipatie
  • Burgerraad
  • burgerschapsonderwijs
  • burgerslachtoffers
  • burgersoevereiniteit
  • businessmodel
  • calamiteitenproof
  • Californie
  • CambridgeAnalytica
  • Cameron
  • Canada
  • cartoons
  • cartoonwedstrijd
  • Catalonie
  • Catalunya
  • categorale_discriminatie
  • CBS
  • CDA
  • Centraal-&Oosteuropa
  • centrale banken
  • centralebanken
  • Ceta
  • Ceta-debat TK
  • chemie
  • chemtrails
  • China
  • China-strategie
  • Chinabeleid
  • Chinese-grondstoffen
  • Chinesewaardenstabiliteit&eenheid
  • Chomsky
  • christelijkeomwenteling
  • christendom
  • circulairelandbouw
  • ClaudiadeBreij
  • clientalisme
  • CliteurPaul
  • CO2
  • Coalitie
  • coalitiebelangen
  • coalitievorming
  • Code Oranje
  • collectieveuitgaven
  • commercie
  • Commissie Remkes
  • Commissieprogramma
  • commissies
  • communisme nieuwe stijl
  • complottheorie
  • compromismogelijk
  • computerisering
  • computersimulaties
  • concurrentievoordeel
  • confederatie
  • ConfederatieEU
  • conflicthaardenpermanentofniet?
  • conservatief vs progressiviteit
  • conservatisme-versus-modernisme
  • conserverende hindermacht
  • consolidatieEU
  • constitutioneel hof
  • constitutionele monarchie
  • constitutionelecrisis
  • consumentisme
  • Contracoup
  • contradicties
  • contraterreur
  • controle
  • Controlestaat
  • controversiele themas
  • convergentie
  • Cooperswereldmodel
  • corona-infectie
  • coronacrisis
  • coronadebat
  • corruptie
  • corruptiebestrijding
  • Cort van der Linden
  • coup
  • Coupverdachte
  • COVID-19
  • Covid-financiering
  • covid-onderzoek-herkomst
  • covid19evaluatie
  • Covidbesluitvormingsproces
  • Covidmaatregelen
  • Covidmutaties
  • covidraadsels
  • covidwet
  • cpb
  • criminaliteit
  • Criminaliteit versus Veiligheid
  • criminaliteitbestrijding
  • criminele-organisatie
  • Crises
  • Crisis
  • crisis-Duitse-politiek
  • crisisbeleid
  • crisisdebat
  • Crisismaatregelen
  • crisismanagement
  • CRISPR-technologie
  • CROipvCEO
  • CU
  • Cultuur
  • Cultuurcriticus
  • Cultuurkritiek
  • cultuurverschillen
  • Cybercrime
  • cyberoorlog
  • cybersecurity
  • Cyberspace
  • cyborg
  • D66
  • DalaiLama
  • databestanden
  • datacentra
  • datahonger
  • datamanipulatie
  • Davos
  • DDD
  • De kwestie
  • deals
  • debat
  • debatcultuur
  • debattechniek
  • Decadentie Maatschappij
  • Decadentie Politiek
  • Decadentie Sport
  • deelbelangen
  • defensie
  • defensiebegroting
  • Defensiebudget
  • Defensievoorlichting
  • deflatie
  • deglobalisering
  • dehaagsestemming
  • Deletefacebook
  • deliberatie
  • deliberativfe
  • Deltaplan
  • demagogie
  • demagogiedoorextremiteiten
  • Democraten VS
  • Democratie
  • democratie-in-gevarenzone
  • democratieversuspopulisme
  • democratische evolutie
  • democratischeopvoeding
  • democratischeverkiezingen
  • democratischevorming
  • democratischtekort
  • Democratisering
  • democratiseringvanemotie
  • demografischeontwikkelingen
  • demonstratierechtgesaboteerd
  • Den Haag
  • Denemarken
  • denhaag
  • DENK
  • Denk-in-beklaagdenbank
  • denktank
  • desinformatie
  • detentie&vrijlating
  • deTocqueville
  • deugdelijkebeloften
  • dictators
  • dictatuur
  • diederiksamsom
  • dierenleed
  • dierenrechten
  • dieselfraude
  • digitaalgeld
  • digitale techniek
  • digitale wereld
  • digitaleEU
  • digitaleindustrie
  • digitalemodellenbijwerken
  • digitaleoverheid
  • DigitaleRevolutie
  • digitalisering
  • dijsselbloem
  • Dikke Ik normen-en-waarden-debat
  • Dikke-Ik-debat
  • dilemma ééndimensionale politiek
  • diplomatie
  • directedemocratie
  • discriminatie
  • dividendbelasting
  • dividenddebat
  • DNA-mutatie
  • DNA-techniek
  • DNB
  • Dodenherdenking
  • dollar en reservevaluta's
  • Domheid troef
  • domrechts
  • DonaldTusk
  • Donker Cursius
  • Donorregistratie
  • draagvlaktheorie
  • drama
  • Dreigendesanering
  • dreigingen
  • driestromenlandmuseumstuk
  • drinkwatervoorziening
  • drogredenen
  • drones-wereld
  • droogte
  • droomwereld
  • Drugbeleid
  • drugsbeleid
  • drugsbestrijdingmislukt
  • drugsbrigade
  • drugsexport en invoer
  • drugsindustrie
  • dualisme
  • dubbelepaspoorten
  • Duits Constitutioneel Hof
  • Duits-Franse-as
  • Duitse_eenwording
  • Duitskand & Nederland voortrekkers eurozone
  • Duitsland
  • Duitsland & Nederland voortrekkers eurozone
  • Duitslandboeman
  • DutchSustanableGrowthCoalition
  • Duurzaamheid
  • dwangopname-ggz
  • dyslexie
  • EAEU
  • Ebru Umar
  • EbruUmar
  • EC
  • ECB
  • ecologischeramp
  • economen
  • Economenstrijd
  • Economie
  • economische crisis
  • economische cycli
  • economischehervormingen
  • Economischetheorie
  • Economischevluchtelingen
  • economischherstel
  • economischhestel
  • economisme
  • EdmundFawcett
  • EEG
  • eenvoudigbereikbaar
  • eerbied
  • EersteKamer
  • Eerste_Kamer
  • eeuwige_conflicten_EU
  • effectenwereldwijd
  • EG
  • eigenbelang
  • eigentijds antisemitisme
  • eisen
  • electedpresidentTrump
  • electorale verhoudingen
  • electronica
  • elektriciteit
  • elektrischevoertuigenproductie
  • elektrischrijden
  • emancipatiebestel
  • Emmanuel Macron
  • emocratie
  • emotie-emancipatie
  • EMU
  • endrachtmaaktmacht
  • energetischerevolutie
  • Energie
  • EnergiebeleidEU/DenHaag
  • energiebesparingcruciaal
  • energiediscipline
  • energieplatform
  • energiepodium
  • energietransitie
  • EnergieWende
  • EP
  • EP2019
  • Erdogan
  • Erdogansegotriomfeert
  • eredivisie voetbal
  • Erste_Kamer
  • ESM
  • Esoterie en Gnostiek
  • Estland
  • ethiek & normatiek
  • Ethiek&Moraal
  • EU
  • EU-combinatie-van-intergouvernementeel-en-supranationaal
  • EU-Grondwet
  • EU-in-wording
  • EU-lidstaten als Europese beschermingsring Baltischenaties
  • EU-papers
  • EU-recht
  • EU-referendum
  • EU-regelgeving
  • EU-richtllijnen
  • EU-uitbreiding
  • EU-Verdrag
  • EU-verschillendesnelheden
  • EU-waarden
  • EU2005
  • EUafdrachten
  • EUdebat
  • EUlandbouwsubsidies
  • EUnaBrexit
  • Euratom
  • EUrichtlijnen
  • euro
  • Euro-invoering
  • Eurocrisis
  • Eurogroep
  • eurokramp
  • Europees Hof van Justitie
  • Europees Hof voor de Rechten van de Mens
  • europees parlement
  • EuropeesHof
  • EuropeesLeger
  • EuropeesParlement
  • Europese samenwerking
  • Europeseboekhouding
  • EuropeseCommissie
  • Europesecontroles
  • Europesedefensiesamenwerking
  • EuropeseRaad
  • eurotop
  • eurozone
  • EUstatistieken
  • euthanasie
  • EUtop
  • EUtopBratislava
  • EUV-techniek
  • EUvernieuwing
  • EUvoorzitterschap
  • Evaluatie
  • evaluatie rutte2
  • evaluatiecrisisaanpak
  • evaluatiecrisisbeleid
  • Evaluatienoodzakelijk
  • evolutie
  • evolutiebiologie
  • EVP
  • EVRM
  • experiment
  • export-en-importlanden
  • ExtinctionRebellion
  • extremepolitiek
  • F1-races
  • Facebook
  • factcheck
  • factcontrollingverkiezingsprogrammas
  • failliet_intensieve_landbouw&veeteelt
  • faillissementvanstaten
  • fakeindustry
  • fakenews
  • falende Kamer
  • farmaceutische-industrie
  • farmaceutischeindustrie
  • FarmaIndustrie
  • fascisme
  • fatalisme-onnodig
  • fatsoensnormen
  • fed
  • feitenvrij
  • FemkeHalsema
  • Feyenoord
  • filantropie
  • filibuster
  • filmindustrie
  • financieelbeheer
  • financielecrisis
  • FinancieleWereld
  • Fink
  • Finland
  • FIOD
  • fiscalewetgeving
  • fiscaliteit
  • flexwerk
  • flitskaitaal
  • Flitskapitaal
  • flitslidPvdA
  • flop
  • formatie
  • formatienotities
  • ForumvoorDemocratie
  • fossiele-industrie
  • Fossielebrandstoffen
  • fossielelobby
  • fossielemultinationals
  • FossieleversusDuurzame-energie
  • fossielversusduurzaam
  • Fossielvrij Amsterdam
  • foutenfestival
  • Frankrijk
  • fransduitse-as
  • fraude&bedrog
  • frisseaanpak
  • Fukushima
  • Fukuyama
  • fundamentalisme
  • fundamentele tegenstellingen
  • Futures
  • FvD
  • Fyra
  • G20
  • G7
  • gaming
  • gasbeleid
  • gaswapen
  • gaswinning
  • gebedsoproep
  • gebiedsverbod
  • gebrekaanvoorlichting
  • gebrekkig-inzicht-parlementariërs
  • gedoogbeleid
  • geen-soevereiniteit-overgedragen-aan-EU
  • geenschijnheiligheid
  • geenvoordracht
  • geenvooruitgang
  • geen_openbaarheid
  • geertwilders
  • Geesteswetenschappen
  • geimporteerd wangedrag
  • gekakel
  • geld kennis macht
  • geldschepping
  • geldstelsel
  • gelehesjes
  • geloof
  • geluk & welzijn
  • gemeentebesturen
  • gemeenten
  • gemeenteraad
  • geneeskunde
  • Geneesmiddelen
  • genetica
  • genocide
  • gentechniek
  • Geopolitiek
  • geopolitiek-op-afstand-gezet
  • Georgia
  • geothermie
  • geprivatiseerdenutsbedrijven
  • geschiedenisEU
  • geschiedenisherhaaltzich
  • geschiedenislessen
  • geschiedkundigeverslagen
  • geschiedschrijving
  • gevaarlijkvuurwerk
  • gevoelige-export
  • gevoelswereld
  • Geweld
  • geweldloosactievoeren
  • Gewetensvrijheid
  • gewijzigde_omstandigheden
  • gezichtsherkenning
  • gezondheid
  • gezondheidsdictatuur
  • Gezondheidszorg
  • gezondverstandgebruiken
  • ggz
  • giftige-chemicaliën
  • giraalgeldverkeer
  • GL
  • glazenbolTeeven
  • Globalisering
  • godsbeelden
  • godsdienst-tolerantie
  • godsdienstalswetenschap?
  • godsdienstfilosofie
  • godsdienststrijd
  • godsdienstvrijheid
  • godsdienstwetenschap
  • goedkope-export-dankzij-euro
  • goedkopeleningen
  • golfoorlog
  • Google & smartindustrie
  • GR2018
  • GrandPrix
  • gratis geld in ontwikkelingslanden
  • GreenDeal
  • GreetHofmans
  • GreetHofmans-affaire
  • grenzendicht
  • grenzendigitalisering
  • Grenzeninnovatie
  • GretaThunberg
  • Grexit
  • Griekenland
  • griepprik
  • groee
  • groeiede kloof tussen burgers en elite
  • groepsbelediging
  • grondrechten
  • GrondstoffenversusDuurzaamheid
  • grondstoffenwinning
  • Grondwet
  • Grondwetstoetsing
  • grondwettelijke informatieplicht
  • Grondwetwijzer
  • Groningen
  • Groningergas
  • grootkapitaal
  • Groteongelijkheidcatastrofaal
  • Grotestedenproblematiek
  • Guerot
  • Gulenbweging
  • Haagse Stemming
  • haatimam
  • hackers
  • Haga
  • halfgeleiders
  • Hamburg
  • handeldrijven
  • handelsoorlog
  • handelsoverschot
  • handelsverdragen
  • handelsverkeer
  • handhavingwet-en-regelgeving
  • hangjongeren
  • Harari
  • harde economie
  • Harmonisatie
  • Hawija
  • hebzucht
  • Hegel
  • heimelijkChineesbeleid
  • Helmut Kohl
  • hemellichamen
  • Hennis-Plasschaert
  • herbezinning
  • herbronning
  • herdenking coup
  • herkansing
  • HermanTjeenkWillink
  • HermanVanRompuy
  • hernieuwdintegratiedebat
  • herorientatie
  • hersenonderzoek
  • herstelplan
  • herstelvermogen
  • Herstructurering Defensie
  • herverdeling
  • hervormen
  • hervormers islam
  • hervormingen
  • hervormingenideologie
  • hervormingstatuten1948
  • herzieningnoodzakelijk
  • herziening_van_beleid
  • hetzetegenvermeendeGulenaanhangers
  • historischeterugblik
  • hittegolf
  • hittegolven
  • hofcrisis
  • Hoge Raad
  • Hongarije
  • Hongkong-model
  • Hooggerechtshof
  • hoogmoed
  • hoorzittingEP
  • HoorzittingTK
  • horeca
  • HSL
  • Huawei
  • huursector
  • hybrideonderwijs
  • ICT
  • ideaalvanwederzijdsrespect
  • idealewijzevanbedrijvenpolitiek
  • idealisme & realisme
  • idealismebinnenpolitiek
  • Identiteit
  • Identiteitscrisis
  • identiteitspolitiek
  • ideologie
  • ideologische-veren
  • ideologischeaanpassingPaars
  • IJsland
  • illegaal vuurwerk
  • illiberaal
  • imamopleding
  • IMF
  • impasse
  • import- en exportbeleid
  • IN G
  • inburgeren
  • inburgering
  • inburgeringstrainingen
  • India
  • industriële duurzaamheid en hernieuwing
  • industriëletransitie
  • inentingsplicht-of-niet
  • Inflatie
  • informatica
  • informatie
  • informatiedebat TK
  • informatiefase
  • informele EU-top
  • infrastructuur
  • ING
  • inhaalslag
  • Initiatiefwetsvoorstel_De_Graaf_c.s._Administratieve detentie
  • Inkomens- en vermogensbelasting
  • inkomensbeleid
  • inkomensongelijkheid
  • inkomensontwikkelingen
  • inkomensverhoudingen
  • inlichtingenwereld
  • Innovatie
  • innovatieveeconomie
  • inspraakgelegenheden
  • instabiliteit
  • installatie
  • institutionele draken
  • institutionelehervormingenEU
  • instrument
  • Integratie
  • integriteitscode
  • intensievelandbouw
  • intergouvernementeel
  • internationaalrecht
  • InternationaalStrafhof
  • internationaalvluchtelingenverdrag
  • internationaleverdragen
  • internet
  • intersubjectiviteit
  • interview
  • intimidatie
  • intolerantie
  • Intrekkingswet
  • inventiviteit
  • investeerders
  • investeringsfonds
  • InvestNL
  • IPCC
  • Irak
  • Iran
  • IS
  • islam
  • islamhaat
  • Islamisme
  • islamisme
  • islamitische-eenheid-religie-overheid
  • islamitischfundamentalisme
  • islamitischonderwijs
  • islamkritiek
  • Islamofobie
  • Italie
  • Italie onder Renzi
  • jaarcijfers
  • JaarlijksdebatEUwaarden
  • jaarterugblikken
  • jaarwisseling
  • JacksonHole
  • Japan
  • Jean Monnet
  • JesseKlaver
  • jihadisme
  • jihadistenprobleem
  • jihadterreur
  • Joods-christelijk
  • journalistiek
  • jubileum Verdrag van Rome
  • Juliana
  • Juliana en Greet Hofmans
  • junck- en fastfood
  • jurisprudentie
  • Justitie
  • kabeltechniek5G
  • kabinet
  • Kabinetsbeoordeling
  • kalifaat
  • Kameragenda
  • Kamerdebat
  • KamerdebatTurkije
  • kandidaatlidmaatschapEU
  • kandidaatlidMacedonie
  • kapitaal&arbeid
  • kappers
  • Kashmir
  • Katowice
  • kennismaatschappij
  • kernafval
  • kernenergie
  • Kernenergieisnietduurzaam
  • kernenergiemisleidend
  • kernramp
  • Kernvraag: gelijkwaardig aan de mens?
  • kernwaarden
  • Kernwedloop
  • Kersttoespraak WA
  • keuzebenoeming
  • keuzevrijheid
  • Khadija Arib
  • KI
  • KI kunstmatige intelligentie
  • KI/AI
  • kiesdrempel
  • kieslijst
  • Kiesstelsel
  • Kieswet
  • kijkcijfers
  • Kinneging
  • klachten
  • Klaver en GL
  • kledingvoorschriften
  • kledingvrijheid
  • klimaataanpak
  • klimaatbeleid
  • klimaatonderzoek
  • klimaatprobleem
  • klimaatsceptici
  • klimaattafels
  • klimaattopMadrid
  • KlimaattopParijs2015
  • klimaattopSpanje
  • klimaatuitspraakrechter
  • klimaatverandering
  • klimaatverdragParijs
  • klimaatwet
  • klimaatzaak
  • klimatologischeveranderingen
  • kloof besluitvormende elite versus machtelozen
  • kloofburgerbestuurders
  • kloofrijkdomenarmoede
  • kloontechniek
  • knelpunten
  • knelpuntenmanagement
  • knvb
  • KoColijn
  • koerden
  • Koerdistan
  • koerswijziging
  • koeweit
  • kolonialisme
  • koopkracht
  • kortgeding
  • kosmografie
  • kosmopolitisme
  • Krastev Ivan
  • Kredietbeoordelaars
  • Kredietcrisis
  • krijgsmacht
  • kritiekloostoegepast
  • kritischeaardmetalen
  • Kroatie
  • kunstmatigeintelligentie
  • kwalificatie-EK
  • kwaliteit of afwezigheid daarvan
  • kwaliteit-sneuvelt
  • kwaliteitsloos
  • kwaliuteit
  • kwantumtechnologie
  • laatsteloodjes
  • lafheid
  • Lagarde
  • landbouwbeleid
  • landbouwbeleidEU
  • landsbelang
  • langetermijnvisie
  • lastigetegenspelers
  • ledenraadPvdA
  • leefklimaat
  • leefomgeving
  • leefstijl
  • legteconomieaandochteruit
  • leiderschap
  • leiderschapsstijl
  • LessenAfghanistan
  • Letland
  • levensbeeindiging
  • levensstijl
  • levensvragen
  • Liberaal
  • Liberalisme
  • lidstatenEU
  • lijststrekkersverkiezing
  • lijsttrekkerstrijd
  • links
  • links en rechts machteloos
  • links versus rechts
  • Lissabon
  • list&bedrog
  • lobbyisme
  • logistiek
  • lokaledemocratie
  • lokalisering
  • Londen
  • loonontwikkeling
  • lopenderekening
  • loyaliteit
  • luchtkwaliteit
  • luchtvaart
  • luchtvervuiling
  • luisteren
  • Luther
  • Maak-van-de-nood-deugd
  • maakbare mens
  • maakecoomie
  • MaastroClinic
  • maatschappelijke zingeving
  • maatschappelijketransitie
  • maatschappelijkverantwoordondernemen
  • macht
  • machtsspel
  • machtsvorming
  • Macron-vult-ruimte-afwezige-Merkel
  • maffia
  • maffia(beleid)
  • maffiastaat
  • magistratuur
  • mainstreammedia
  • Malieveld
  • MaltaEU
  • manipulatie
  • manipulatievoedsel
  • Mansveld
  • Marakkeshdebat
  • MarioDraghi
  • marktdenken
  • markteconomie
  • marktwerking_zorg
  • Marokkaansejeugd
  • Marrokeshdebat
  • Marshallhulp
  • massapsychose
  • massatransport
  • Meativa
  • Meavita
  • media
  • mediacratie
  • medisch-ethische zaken
  • medische ethiek
  • meerdoortastendheidEUgevraagd
  • meerjarenbegrotingenEU
  • MeerjarenbegrotingEU
  • meerjarige-examens
  • meettechnieken
  • megastallen
  • megestallen
  • meningen
  • mens & maatschappij
  • mens & techniek
  • Mens en natuur
  • mensenafserveren
  • Mensenrechten
  • mensensmokkelaars
  • mentale_gezondheid
  • Mesdagfonds
  • metamorfose
  • metdewijsheidvanheden
  • MiddellandseZee
  • Midden-Oosten
  • Midterms VS
  • migranten
  • migrantencrisis
  • migrantenstromen
  • migratiebeleid
  • migratiebewegingen
  • migratiecrisis
  • migratiestromen
  • Mijnafval
  • mijnbouw
  • Milieu
    • vluchtelingen
  • milieucrisis
  • milieudelicten
  • milieuramp
  • milieuschade
  • militairemissies
  • miljardairs
  • miljoenensport
  • minderhedenbeleid
  • minderheidskabinetten
  • mini-enquete
  • ministeriële-inlichtingenplicht-aan-Kamer
  • misbruik
  • mislukt raadgevend referendum
  • misluktbeleid
  • mislukte informatie
  • mislukteDerdeWeg
  • mislukteEUtop
  • mismanagement
  • mismanegement
  • missie-Mali
  • MIVD
  • MKB
  • MKZ-crisis
  • mocromaffia
  • ModerneSpiritualiteit
  • modernetijden
  • modernisme
  • moeizameprocedures
  • mogelijke impeachment
  • Monasch
  • monateraire verrruiming
  • mondiale-eenheid
  • mondialewaarschuwing
  • mondiale_doorwerking
  • Mondialisering
  • monetairbeleid
  • Monisme & dualisme
  • Moody's
  • moord
  • moordendeconcurrentie
  • moskee AlFitrah
  • moskee met versterker
  • Moslimcultuur
  • motievanafkeuring
  • motievanwantrouwen
  • motievWantrouwen
  • multicoalities
  • Multiculturelemaatschappij
  • multidimensionaaldenken
  • multilaterale-hervormingen
  • multinationals
  • MUMC
  • nanotechniek
  • Natiestaat
  • natiestaten
  • Nationaaldenken vanuit natiestaat
  • nationaal_geïntegreerde_aanpak
  • Nationalisme
  • natuurbehoud
  • natuurgeweld
  • natuurlijke cycli
  • natuurlijkecycli
  • Natuurreservaat
  • Navo
  • Nederturken
  • Neoliberalisme
  • neomarxisme
  • nepnieuws
  • Netanyahu
  • netbeheerders
  • netwerkeconomie
  • neurobioloog
  • neurotechnologie
  • neurowetenschap(pen)
  • neutraliteit&objectief
  • Nexus
  • NicolaSturgeon
  • nieuw ontwikkelingsbeleid
  • nieuw-integratie-model
  • nieuwe diplomatie
  • nieuwe initiatieven
  • nieuwe politiek
  • Nieuwe samenleving
  • nieuwe uitbraken covid19
  • Nieuwebalans
  • nieuweCommissie
  • nieuwefeiten
  • nieuwegeneratie
  • nieuweindustriepolitiek
  • nieuwekandidatenPvdA
  • NieuweKoudeOorlog
  • nieuwelevensstijl
  • nieuwelidstaten
  • nieuwelidstatenEU
  • nieuwelingen
  • nieuwemaatschappelijkeinzichten
  • nieuwemensheid
  • nieuwepolitiekeverhoudingen
  • nieuwespelregels
  • nieuweverhoudingen
  • nieuwe_knelpunten
  • nieuwjaarsrellen
  • nieuwlichterij
  • nieuwontwikkelingsbeleid
  • NieuwOptimismeNodig
  • nieuwparadigma
  • nieuwrealisme
  • niieuw-chinees-imperialisme
  • nikab
  • nikabverbod
  • Nobelprijs
  • Nokia
  • non-paper
  • nonelectedTrump
  • noneurolandenbeteraf
  • noodfonds EU
  • noodopvang
  • Noodwet
  • noodzaakpolitiekehervormingen
  • noodzaakveranderinglevensstijl
  • noodzakelijk-nieuw-integratiedebat
  • noodzakelijke-sancties-EU
  • NoordKorea
  • Noorwegen
  • normen en waarden
  • normen-risico's
  • normeringtopinkomens
  • not-reelected-Trump
  • NPO
  • NS
  • nucleairafval
  • nuitdebout
  • Obama
  • Obama als commentator
  • Obamacare
  • Obstfeld
  • oceanen
  • Oekraine
  • Oekraine-referendum
  • Oeso
  • Olie-en-gaswinning
  • oliekartel
  • Olieverslaving
  • oligarchenstaat
  • OMT
  • onafgerondebesluitvorming TK
  • onafhankelijkejournalistiek
  • onafhankelijkewetenschap
  • onafhankelijkheid of autonoom denken
  • onafhankelijkheidisschaars
  • onafhankelijkheid_rechterlijke_macht
  • onbalanswereldwijd
  • onderhandelingen-oude-stijl
  • onderscheid-feiten-fictie
  • Onderwijs
  • onderwijsstaking
  • onderwijsvernieuwing
  • onderwijsvrijheid
  • onderwijswet
  • Onderzoek
  • Onderzoekscommissie-beïnvloeding
  • onderzoeksgeest
  • ondeugdelijkewetgeving
  • onevenwichtigheden
  • Ongelijkheidnormaal
  • ongelijkheidsdreiging
  • ongelijkheidsgroei
  • ongeplande gevolgen
  • onhoudbareschulden
  • onmenselijk
  • OnsGeld
  • ontboezemingen
  • ontbossing
  • ontspoord
  • Ontstaansgeschiedenis
  • ontwikkeling-covid19-vaccin
  • ontwikkeling-covid19app
  • ontwikkelingsland
  • ontwikkelingssamenwerking
  • onverdoofde rituele slacht
  • onvrede
  • onzichtbare hand
  • oorlogingerommeld
  • oorlogskabinet
  • oorlogstoneel
  • Oorlogsvluchtelingen
  • Oorspronkelijk en Postmodern/Populistisch
  • Oostenrijk
  • Op1-tv
  • openbaarheid
  • openbare ruimte
  • openheid
  • opleidingjournalistiek
  • oplossinggezocht
  • oppositievoering
  • oproer
  • Opstand der Horden
  • opvoedingkinderen
  • Oranje
  • Oranje Leeuwinnen
  • Oranje leeuwinnnen
  • Oranjeuitgeschakeld
  • orkanen en cyclonen
  • oud en nieuwdenken
  • Oud versus Nieuw
  • Oud&Nieuw
  • oude politiek
  • Oudejaarsconference
  • oudennieuwvuurwerk
  • oudepolitiek
  • Oudjaar
  • oudjaarstraditie
  • outoftheboxdenken
  • outsourcing
  • OV
  • OV-concessies
  • overdosisinformatie
  • Overheid
  • overheidsaandelen
  • overheidsbeleid
  • overheidsfonds
  • overheidsingrijpen
  • Overheidssteun
  • overheidsuitgaven
  • overlast
  • Overwinningsdag
  • Paars
  • Paarse-veren
  • Packer
  • palliatievezorg
  • pandemie
  • Parijs 13/11
  • parlementaire controle
  • parlementairecontroleinpraktijk
  • parlementairefragmentatie
  • parlementairehervorming
  • parlementaireweekagenda
  • parlementairhandwerk
  • parlementaironderzoek
  • Participatie
  • Partij voor de Dieren
  • partijdemocratie
  • Partijenbestel
  • partijenstelsel
  • partijkartel
  • partijleiding
  • partijloosbestel
  • patstelling
  • PaulMason
  • Paus
  • PBL
  • pensioenen
  • pensioenharmonisatie
  • pensioenstelsel
  • Pentagon
  • perestrojka
  • Pers en journalistiek
  • perscensuur
  • persconferentie
  • personeelsselectie
  • persoonlijke bescherming
  • persvrijheid
  • Pestgedrag
  • Petten
  • Pfas
  • pgbdebat
  • Piketty
  • pilotensalarissen
  • pioniersmentaliteit
  • PKK
  • plan-Juncker
  • plastic
  • pleur op
  • pluimveesector
  • plunderingen
  • pluralistischeEU
  • Poetin
  • polarisatie
  • polderoverleg
  • Polen
  • politie
  • politieacties
  • politiebegeleiding
  • politiebegeleiding-en-inzet
  • politiek
  • PolitiekBestel
  • politieke aardverschuiving
  • politieke agenda
  • politieke chaos
  • Politieke Cultuur
  • Politieke en Economische Wetmatigheden
  • politieke en zakelijke verwevenheid
  • Politieke filosofie
  • politieke herijking
  • politieke selectie
  • politieke verandering
  • politieke weekagenda
  • politieke-innovatie
  • politieke-misleiding
  • politiekeagenda 21e eeuw
  • politiekebesluitvorming
  • politiekebewegingen
  • politiekecampagne
  • PolitiekeCultuur
  • politiekeeconomie
  • politiekeevolutie
  • Politiekemidden
  • politiekepsychologie
  • PolitiekeRenovatie
  • politieketaboes
  • politieketransitie
  • PolitiekeUnie onhaalbaar
  • PolitiekeVorming
  • politiekezuiverheid
  • politieklooptaltijdachterdefeitenaan
  • politiekprobleem
  • PoolsePolitiek
  • Populisme
  • populistenversusrealisten
  • Postbank
  • Postcommunistisme
  • postcrisisbeleid
  • Postindustrielesamenleving
  • Postkapitalisme
  • pragmatisme
  • precedenten
  • premodernisme
  • presidentTrump
  • PrimairOnderwijs
  • principeakkoord
  • principes
  • prinsjesdag
  • Privacy
  • privacywetgeving
  • privatisering
  • proces-Wilders
  • professioneeladviesaanEU
  • profielen
  • ProgrammeerbareWereld
  • ProRaildebat
  • PROTEST
  • provincie
  • PS2015
  • PS2019
  • psychiatrie
  • psychischezorg
  • psychologie
  • Psychologischefactoren
  • PTSS
  • puberendEU
  • publiekbelang
  • PubliekDebatNoodzakelijk
  • PubliekeOpinie
  • PvdA
  • PvdD
  • PVV
  • QE
  • R-factor
  • Raad van ministers EU
  • Raad van State
  • raadgevendreferendum
  • raadgevendreferendumGeenPeil
  • raadselsfysica
  • Rabobank
  • raciale-opstand
  • Racisme
  • radicalisme
  • radioactiviteit
  • Rajoy
  • RathenauInstituut
  • ratificatie
  • ratififatieinternationaalverdrag
  • ratingbureaus
  • Rationaliteit
  • ratrace
  • reanimatieOccupy
  • recht van EU-burgers
  • Rechter
  • rechtseomroep
  • rechtsstaat
  • rechtstatelijkheid
  • rechtszaak
  • Rechtvaardigheid
  • Rechtvaardigheid-of-Gerechtigheid
  • recycling
  • redding sociaaldemocratisch gedachtegoed
  • reele_economie
  • referendum
  • referendum2017VK
  • Reformatie
  • regelgeving
  • regelstijdensverkiezingsstrijdnodig
  • regeringsbeleidtenuitvoergebracht
  • Regeringssamenwerking
  • regeringsverklaring
  • Reglement van Orde TK
  • ReglementvanordeTK
  • ReglementvOrdeTK
  • relatieve-vrijheid
  • religie
  • Religie en geloof
  • Religiedebat
  • Religiekritiek
  • religie_en_geweld
  • rellenschoppers
  • rentebeleid
  • renteverhoging
  • Renzi
  • reorganisatie Defensie
  • representatievedemocratie
  • respect
  • respectvol gedrag
  • retorica
  • retoriek
  • revolte
  • revolutionairehervormingen
  • richtlijnenfabriek
  • rijksuitgaven
  • Rijnlandsmodel
  • risico
  • risicokapitaal via overheid
  • risicovol
  • RIVM
  • robotica
  • robotisering
  • robotmens
  • robotsoldaten
  • Roemenie
  • RogerCox
  • Romano Prodi
  • romantiek
  • Rottenberg
  • Rotterdam
  • Rusland
  • Russischecrisis
  • Rutte
  • Rutte-doctrine
  • Rutte3
  • RuudKoornstra
  • rvs
  • salafisme
  • salafistisch_onderwijs
  • Salarissen- en beloningsstructuren
  • Samuel Paty
  • Saoedi-Arabië
  • Scandinavischelanden
  • ScenariosJuncker
  • Schaliegas
  • Schauble
  • scheiding van kerk en staat
  • scheidingvangeloofenstaat
  • Schengen
  • schijnheiligheid
  • schijnwereld
  • Schoo-lezing
  • schoolvoorbeeld
  • schuldaflossing
  • schuldeisers en geldschieters
  • schuldenaflossing
  • Schuldencrisis
  • Schuldensanering
  • sciencefiction
  • SCP
  • Segregatie
  • Servië
  • SGPstabiliteitsgroeinormen
  • shariarecht binnen EU
  • Shell
  • ShellinArctischAlaska
  • Sierakowski
  • signalementen
  • SigridKaag
  • Singapore
  • Sinterklaas & zwartepiet
  • slagveld achteraf
  • sleepwet
  • smalendegodslastering
  • Snowden
  • SNP
  • sociaal ondernemerschap
  • sociaal-democratie
  • sociaalbeleid
  • sociaalleven in crisistijd
  • socialedienstplicht
  • socialemedia
  • SocialePartners
  • socialerechtsstaat
  • socialerechtvaardigheid
  • Socratischgesprek
  • soevereiniteit
  • solidariteit
  • SP
  • spanje
  • spiritualiteit
  • sport
  • sportscholen
  • spreektaal
  • staalindustrie
  • Staat van de Unie
  • StaatderNederlanden
  • staathuishoudkunde
  • staatsbank
  • staatscommissie
  • staatsfonds
  • staatshuishouding
  • staatsinrichting
  • staatsorganen
  • Staatsrecht
  • staatsschuld
  • staatssecretarisSnel
  • staatsveiligheid
  • stabielewinnaar
  • stabiliteitspactEU
  • stagnatie
  • staking
  • stand-van-het-land
  • stappenplan
  • State of the Union
  • statistiekenCPB
  • statistischedata
  • statusverandering
  • stedenbouw
  • stedenvolmetcamera's
  • Steenbergen
  • Stelsel fosfaatrechten
  • stemgedrag
  • stemmingen
  • SterkLinksIsIllusie
  • sterkte/zwakteanalysevansectoren
  • Stiglitz
  • stikstofbeleid
  • stikstofcrisis
  • stikstofdebat
  • stilzwijgendgewijzigd
  • stralingsgevaar
  • strategischdenken
  • strijdigegrondrechten
  • structureelduurzaaminvesteren
  • structuurfondsenEU
  • StudentenProtest
  • supercomputer
  • superkapitalisme
  • supranationaal
  • SUV's
  • Swaab
  • syrie
  • Systeemcrisis
  • systeemkritiek
  • Szasz als Liberaal monetarist
  • taalbarriere
  • tabaksindustrie
  • Taiwan
  • Tata
  • technische creativiteit
  • technische innovatie
  • technischverwijtbareongelukken
  • technocratie
  • technologie
  • techreuzen
  • techwereld
  • TeeedeKamerdebat
  • Teerzandwinning
  • tegengasgeven
  • terrorisme
  • terroristen
  • Tesla-rijden
  • The Economist
  • theoretischenatuurkunde
  • ThierryBaudet
  • Thorbecke
  • Tibet
  • tijdelijkebasisinkomensregelinggedupeerden
  • Times
  • TK2017
  • TK21
  • TKverkiezingen2021
  • toekomstEU
  • toekomstigesteden
  • toekomstige_arbeidsmarkt
  • toekomstige_welvaart
  • toekomstmaatschappij
  • toekomstmodel of utopie
  • toekomsvisieEU
  • toelatingnieuwelidstaten
  • toelatingscriteriaEU
  • toelatingsprocedure
  • toelatingsprocedureEUzwak
  • toelatingsprocedurenieuwelidstaten
  • toerisme
  • toeslagencrisis
  • toestagendebat
  • toezichthouders
  • tolerantie
  • tolplan
  • tolwegenDuitsland
  • Top Europese Raad
  • tot-aftreden-gedwongen
  • traageconomischherstel
  • transferunie
  • Transformatie
  • transhumanisme
  • transitie
  • transparantie
  • Trias Politica
  • triaspolitica
  • Trojka
  • trollenindustrie
  • troonrede
  • Trumpbeleid
  • TTIP
  • Tunesie
  • Turkije
  • turkijerel
  • Turksejeugd
  • Turkseverkiezingen
  • Turksgrondwetreferendum
  • TweedeKamer
  • Tweekamerbestel-ter-discussie
  • ufo's
  • uitbreidingburgerschapscursusgrondwetskennis
  • uitbreidingEU
  • Uitdaging of bedreiging?
  • uitkering
  • uitvalleerkrachten
  • Uitverkiezing tot politicus van het jaar
  • ulrike guerot
  • Ultraorthodoxemoslims
  • Uncategorized
  • Universele betekenis
  • Universiteit
  • Universiteitsbestuur
  • Urgenda
  • Urgenda-arrest
  • Urgendaberoep
  • Ursula
  • Utopia
  • UvA
  • vaccinatie
  • vaccinontwikkeling
  • valseverkiezingsbeloften
  • Van Rijn
  • varoufakis
  • vastgoedwereld
  • Vattenfall
  • vefrantwoordelijkheid
  • veganisme
  • Veiligheid&Justitie
  • veiligheidsbeleid
  • vennootschapsbelasting
  • veranderend wereldbeeld
  • veranderendpolitieklandschap
  • verantwoordelijkheid
  • Verantwoordingsdebat
  • verantwoordingsplicht
  • verbindingspolitiek
  • verbod op onverdoofde slacht
  • verbod-op-massatoerisme
  • verborgenarmoede
  • verdeelsleutelopvang
  • Verdraagzaamheid
  • Verdrag van Maastricht
  • Verdrag van Rome
  • verdragswijzigingen
  • Verenigd Koninkrijk
  • Vergelijkendperspectief
  • vergiftigdpolitiekklimaat
  • verkeerde_koppelingen
  • verkeersregelingstechniek
  • verkeersveiligheid
  • verkenning
  • Verkiezingen
  • verkiezingen2017
  • verkiezingsbeloften
  • Verkiezingscampagne
  • verkiezingsuitslag
  • Verloedering
  • vermarkting
  • vermeende-fraude
  • vermeendeonkwetsbaarheidwankelt
  • vermogens-uit-erfenissen
  • vermogensgroei
  • Vermogensongelijkheid
  • Vermogensontwikkeling
  • vernieling regenwouden
  • verouderingsproces
  • verpleeghuizen
  • verschuivingen
  • verslavingsvrijheid
  • Versplintering
  • versterking democratischEU
  • versus neoliberalisme
  • vertrekkend Juncker
  • vertrekregelingBelastingdienst
  • Vervangingseconomie
  • vervolgingsbeleidOM
  • verwerping-democratischerechtsorde
  • verwevenheidzakelijkewereld
  • Verzorgingsstaat
  • verzorgingstehuizen
  • VestagerMargretheEU
  • Victor Orbán
  • VijfPresidentenRapport
  • virtueelkapitaal
  • virtuelewereld
  • virtuelewerkelijkheid
  • virusuitbraak
  • Viruswaanzin
  • Visegrad Vier
  • Visegradlanden
  • Visiegevraagd
  • visserij
  • VK
  • vlaktaks
  • vleesverwerkende-industrie
  • Vliegindustrie
  • Vliegverkeer
  • Vluchtelingen
  • vluchtelingendeal
  • vluchtelingenopvang
  • vluchtelingenstromen
  • vluchtelingenstroom
  • vluchtelingenverdrag
  • vluchtellngen
  • VN
  • VN United Nations
  • VO
  • VOC-mentaliteit Gouden Eeuw
  • voedselindustrie
  • voedselveiligheid
  • voetafdruk
  • voetbalvandalisme
  • voetbalwedstrijden
  • volksaard
  • volkspartij
  • Volkswagen
  • Volt
  • voltooiingEMU
  • volwassengedrag
  • VonderLeyen
  • voorgaandeCommissies
  • voorhoedepartij
  • voorsprongopbouwen
  • voorverkiezingen
  • vpro
  • VR
  • Vrij Links
  • vrijbriefmoordlust
  • vrije pers
  • vrijhandel
  • vrijheden
  • vrijheid
  • vrijheid v demonstratie
  • vrijheid van meningsuiting
  • VrijheidenVrijheidsbeleving
  • VrijheidOpbouwen
  • vrijheidsbeleving
  • vrijheidvanbegroeting
  • vrijheidvangodsdienst
  • vrijheidvanmeningsuiting
  • vrijheidvanonderwijs
  • vrijheidvanonderzoek
  • vrijzinnigheid
  • vrouwenvoetbal norm
  • VS
  • VVD
  • Waalsgewestelijkparlement
  • Waalsparlement
  • waarden & normen
  • waarden-normen-debat
  • waardengemeenschap
  • waardenunie
  • waarheid
  • Wall Street
  • wanbeleid
  • WankeleWereldorde
  • wantrouwen
  • wapenbezit
  • wapengekletter
  • warmtenetten
  • warsvanduurzamewinning
  • WassenaarArrangement
  • wat-houdt-men-onder-de-pet
  • watergetijden
  • waterstof
  • waterstofeconomie
  • watervoorraad
  • WdeKanter
  • wederopbouw
  • wederzijdse afhankelijkheid
  • wederzijdsrespect
  • Weeffouten
  • weekagenda Kamer
  • weerbaarheid
  • welvaartsbehoud
  • welvaartsdiscipline
  • Welzijn
  • werelderfgoed
  • Wereldgodsdiensten
  • wereldhandel
  • wereldhandelsbewegingen
  • wereldorde
  • wereldvisie
  • Wereldvrede
  • WereldwijdeCrisis
  • werkdruk
  • werkelijkheidszin
  • Werkgelegenheid
  • werkgevers
  • werkloosheid
  • werknemers
  • werknemersmedeeigenaar
  • westerseknelpunten
  • Wetenschap
  • wetenschapindienstvancommercie
  • wetenschappelijkonderzoek
  • wetenschappen
  • wetenschapsfilosofie
  • Wetenschapsgeschiedenis
  • wetenschapsnormen
  • wetenschapsontwikkeling
  • wetgeving
  • wetgevingactualiseren
  • wetgevingsmachine
  • WEU
  • WHO
  • wietwinkel
  • Wijsheid
  • Wilders
  • Wim Kok
  • WimKok
  • Windmolens
  • winststreven
  • winstuitkering zorg
  • wisselingvdwacht
  • witwassen
  • WNL
  • wonderencreatie
  • woningbouw
  • woningmarkt
  • WorldEconomicForum
  • WRR
  • Wuhan
  • Yezidi's
  • Zaanstreek
  • zachte economie
  • zakelijke_instelling
  • zalmnorm
  • Zandvoort
  • zeespiegelstijging
  • zelfrijdende-auto
  • zelfrijdendevoertuigen
  • ziekelijkeambtenarij
  • ziekenhuizenfailliet
  • zinvolle toepassing
  • Zomergasten
  • zomerreces
  • zonderdogma's
  • zonne-energie
  • zorgbekostiging
  • zorgbudget
  • zorgenkind
  • zorgkosten
  • zorgmacht
  • zorgrobots
  • zorgsector
  • Zorgverzekeraars
  • zorgwet
  • ZuidAfrika
  • ZuidAmerika Mercosur
  • ZuiverheidversusPopulisme
  • zuiveringen
  • zwakkeloonstctuur
  • zwareberoepen
  • zwarte gaten
  • Zweden
  • zwijgcultuur_Defensie
  • Zwitserland

Meta

  • Register
  • Log in

Create a free website or blog at WordPress.com.

Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use.
To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy