Als Duitsland schuift, schuift heel Europa @nrc #eu #ECB

Tags

politiek

In Europa, Caroline de Gruyter, nrc.nl, 21-12-19

De president van de Bundesbank, Jens Weidmann, die zegt dat de ‘zwarte nul’ – het grondwettelijke verbod op het begrotingstekort – „geen fetisj moet worden”.

De minister van Financiën, Olaf Scholz, die over een Europese depositogarantie en eurobegroting gaat onderhandelen met zijn Europese collega’s.

Isabel Schnabel, het nieuwe Duitse bestuurslid bij de ECB, die het „gevaarlijk” vindt dat „Duitse politici, media en bankiers het beeld versterken dat de ECB Duits spaargeld steelt”.

En dan Jakob von Weizsäcker, die hoofdeconoom wordt op het Duitse ministerie van Financiën – dezelfde man die in 2010 met een Franse collega een plan bedacht voor eurobonds.

Terugkijkend op 2019 kun je maar één ding constateren: in Duitsland was een heel nieuw geluid te horen over de euro en de Europese bankenunie. Voorlopig gaat dit het Duitse beleid niet veranderen. Geen jota. Maar sluit op langere termijn een koerswijziging niet uit.

Afgelopen jaren domineerden Duitse haviken het debat over Europese economie en financiën, van a tot z. De conservatief Wolfgang Schäuble was minister van Financiën. Voor hem waren een eurozonebudget, Europese depositogarantie en eurobonds onbespreekbaar. Iedereen zijn eigen broek ophouden, de kat niet op het spek binden, houd die „zondaars” in Griekenland en Italië in de gaten – dat was de lijn van Schäuble, de man die tijdens de eurocrisis soms krijste tegen Griekse en Cypriotische collega’s.

Sinds maart 2018 is Olaf Scholz minister. Als SPD’er staat hij anders in het eurodebat. Hij haalde een sloot jongere economen bij het ministerie binnen, veertigers en vroeg-vijftigers die studeerden met Amerikaanse phd-programma’s. Velen denken meer Angelsaksisch. „Deze nieuwe generatie zorgt voor een intellectuele verschuiving”, zegt Guntram Wolff, directeur van de Brusselse denktank Bruegel. Wolff heeft net als Schnabel, Von Weizsäcker en anderen die nu invloedrijke posities bereiken, aan de universiteit van Bonn gestudeerd.

Tegenover andere Europeanen is deze nieuwe generatie open en onbevangen. Maar echt materiële veranderingen zetten ze niet in gang. Schäuble weigerde vaak in Brussel bepaalde zaken te bespreken en deed dan later kleine concessies. Scholz doet het omgekeerde. Hij is bereid over Europese politieke rugdekking voor de euro te praten, maar stelt dan zoveel voorwaarden dat niemand er wat mee kan.

Bij zijn aantreden zei Scholz: „Een Duitse minister van Financiën is een Duitse minister van Financiën.” Kortom: als SPD’er doe ik geen andere dingen dan mijn voorganger. Hij wilde Duitse burgers geruststellen die tijdens de eurocrisis hysterisch waren geraakt over Grieken die hun spaarcenten kwamen inpikken. Daar is Scholz nog altijd mee bezig. Helaas voor hem heeft de SPD niet de reputatie dat ze goed op de centen past.

Belangrijker nog: de SPD regeert samen met de CDU. En die is niet van mening veranderd over eurozaken. De partij staat er zelfs harder in dan kanselier Merkel zelf: zij is linkser dan de gemiddelde CDU’er. Voorlopig kan Scholz over eurobonds en depositogarantie praten wat hij wil – de CDU geeft geen krimp.

Het zijn de Groenen, grappig genoeg, die deze patstelling kunnen doorbreken. Zij dwingen de regering, vanaf de oppositiebanken, nu al om meer te investeren in klimaat en infrastructuur. Zij delen de obsessie niet met de schwarze Null. In hun programma voor de euro staat het woord ‘solidariteit’. Zij willen Europese werkloosheidsuitkeringen, Europees minimumloon en een verdieping van de euro zoals de Franse president Macron voorstelt.

Als Duitsland schuift, schuift heel Europa. Het Nederlandse eurobeleid is nu: voorkomen dat Duitsland concessies doet aan Frankrijk. Ook zo benieuwd hoe Den Haag gaat bijsturen, als de nieuwe generatie in Berlijn echt aan de touwtjes gaat trekken?

[Caroline de Gruyter schrijft wekelijks over politiek en Europa.]

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 21 december 2019

https://www.nrc.nl/nieuws/2019/12/21/als-duitsland-schuift-schuift-heel-europa-a3984651

CDU-voorzitster slaat aanval af op partijcongres

Tags

politiek

Partijleider Annegret Kramp-Karrenbauer heeft dit weekend op het partijcongres van de CDU de aanval op haar persoon weten af te slaan. Vrijdag zag het er nog slecht voor haar uit, toen de kritiek op de opvolgster van Angela Merkel toenam en de jongerenafdeling een stemming over haar positie als lijsttrekker eiste. Een meerderheid wees het voorstel af.

De gemoederen liepen hoog op toen Kramp-Karrenbauer er vrijdag zelf voor koos het debat over haar functioneren nieuw leven in te blazen. Ze kondigde aan bereid te zijn te vertrekken als haar koers de partijgenoten niet beviel: ‘Als dit niet de weg is die jullie willen, laten we er dan vandaag nog een punt achter zetten.’

Geen vleugels

Kramp-Karrenbauer nam vorig jaar het CDU-leiderschap over van bondskanselier Merkel. Sindsdien ligt ze intern onder vuur vanwege verschillende nederlagen in deelstaatverkiezingen de voorbije maanden. Partijgenoten rekenen dat Kramp-Karrenbauer aan. Ze verwijten haar de partij geen vleugels te hebben gegeven en onzichtbaar te zijn.

Het was al duidelijk bij haar aanstelling met een uiterst krappe meerderheid, dat haar positie erg mager was en dat ze haar gezag nog moest zien op te bouwen. Maar dat zij als uitdaagster van Merkel boven kwam drijven, was al een teken aan de wand, aangezien de Duitse politiek in crisis verkeert, naast de economische recessie. AKK moet de partij helemaal reorganiseren want daar ontkomt ze als partijleider niet aan.

Ook buiten de partij weet ze de harten van de Duitsers niet voor zich te winnen, zo blijkt uit de slechte opiniepeilingen.

Ze heeft ook een moeilijke taal te vervullen als partijleider van de dominerende regeringsfractie en daarnaast een moeilijk ministerie van Defensie, die nauwelijks gestalte krijgt, want de Duitsers worstelen nog steeds met een oorlogstrauma, zodat zij zich moeizaam voor militaire missies laten inzetten.

Handreiking

De conferentie die zaterdagavond werd afgesloten was cruciaal voor de CDU-voorzitter om haar gezag te herstellen. Of ze daarin is geslaagd valt te betwijfelen. Er is bovendien een rivaal in beeld: Markus Söder, leider van zusterpartij CSU. Zijn rede op de partijdag kon zaterdag op veel bijval van de leden rekenen.

In haar eigen toespraak deed Kramp-Karrenbauer haar partijgenoten een handreiking met de mededeling ‘elke bijdrage te verwelkomen die de partij vooruit kan helpen’. Tegelijkertijd waarschuwde ze voor een negatieve beoordeling van het Merkel-tijdperk. ‘Het zijn en waren veertien goede jaren voor Duitsland, en daar kunnen we allemaal samen trots op zijn.’

Waarvan akte.

https://fd.nl/economie-politiek/1325693/cdu-voorzitster-slaat-aanval-af-op-partijcongres

In 2003 was de kwetsbare Duitse auto-industrie al bekend @fd #Duitse-industrie [Archief 2003]

Tags

politiek

‘Afhankelijkheid van auto-industrie is riskant’ (correspondent, Ondernemen in Europa/fd, 11-9-2003)

Duitsland kan imago van innovatie-export nog slechts met moeite verdedigen

En toen was nog niets van het dieselschandaal bekend of ‘uitgevonden’.

[geen link vindbaar]

Nederlands economische troef waarmee Duitsland wordt verslagen: dienstensector #economie #productiesector #export @fd @eu @EU_Commission

Tags

politiek

Nederlandse economie gaat stug door terwijl de Europese motor sputtert (Daan Ballegeer en Jean Dohmen, Macro-economie/fd, 19-8-19)

In het kort:

• Duitse economie hapert door slecht draaiende industrie
• Belangrijke handelspartner Nederland blijft goed presteren
• Dienstensector is minder gevoelig voor conjunctuur
• Bij een Europese recessie zal ook Nederland niet achterblijven

‘Terwijl de Duitse economie dreigt te krimpen, blijft die van Nederland behoorlijk presteren, hoewel ook hier de industrie, net als in Duitsland, al enige tijd in een recessie zit. Uit cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vorige week publiceerde blijkt dat de economie hier het tweede kwartaal is gegroeid met 0,5% ten opzichte van de eerste drie maanden van het jaar.

‘De Duitse auto-industrie, vlaggenschip van de export van het land, heeft al jaren problemen. ‘Enerzijds was er dieselgate (gesjoemel met uitstoottesten voor auto’s, red.), anderzijds heeft de sector te lang op zijn lauweren gerust,’ zegt Kees van Paridon, hoogleraar economie aan de Erasmus Universiteit. ‘Ze heeft onvoldoende ingezet op de transitie naar elektrische auto’s, in tegenstelling tot bedrijven in zowel de VS [sic] als China.’

‘Schuiling is niet optimistisch over de Bondsrepubliek. Ze verwacht dat de Duitse industrie het in het derde kwartaal nog moeilijker krijgt. Investeringen dalen, de krapte op de arbeidsmarkt begint snel af te nemen, consumenten worden voorzichtiger en zetten meer geld opzij.

‘De recessie in de Duitse industrie sijpelt langzaam door naar de rest van het land,’ zegt Schuiling. Dat begint ook de dienstensector in het land te voelen, met name het deel dat banden heeft met de industrie. Dat de industriële productie in China in juli tegenviel, is opnieuw slecht nieuws voor de Bondsrepubliek.

‘Zijn er ook lichtpunten? De problemen waar Duitsland mee kampt, komen volgens Schuiling van buiten de eurozone. Van de Duitse export gaat nog altijd tweederde naar Europese bestemmingen. De Franse economie, bijvoorbeeld, draait goed. Als bestemming voor Duitse producten is het land belangrijker dan China. Als de rest van de eurozone niet wegzakt, kan dat de averij voor Duitsland beperken.

Dit is een te beperkte zienswijze, zie mijn kanttekeningen verderop.

2. Kan Nederland hiervan geïsoleerd blijven?

‘Als Duitsland in een recessie belandt, zullen we dat merken’, aldus Van Paridon. ‘Nu speelt vooral de wereldconjunctuur een rol. Daar zie je onder meer problemen met de brexit, de handelsoorlog tussen China en de VS, en de politieke en economische situatie in Italië. Allemaal factoren die zowel voor Nederland als Duitsland de onzekerheid vergroten.’

‘Nederland zal in elk geval niet zonder kleerscheuren blijven als Duitsland werkelijk in een recessie belandt. ‘De laatste jaren zijn Nederlandse hightechbedrijven bijvoorbeeld steeds meer gaan leveren aan de Duitse industrie. En de haven van Rotterdam zal bij een krimp in Duitsland minder doorvoer te verwerken hebben.’

Mensen zijn in handelsoorlog net als mieren

‘Door de handelsoorlog en de heffingen waarmee China en de VS elkaar bestoken beginnen handelsstromen te veranderen, zegt Sandra Phlippen, econoom van ABN Amro. ‘Handelsketens passen zich aan aan de nieuwe wereld met tarieven. Zie het als een mierenhoop waarin nieuwe routes ontstaan nadat een steen op de hoop is gevallen. Eerst ontstaat er verwarring en vertraging maar dan vinden ze nieuwe aanvoerlijnen naar hun nest.’

‘De Nederlandse economie ontwikkelde zich afgelopen decennium verder tot een diensteneconomie. Dat leidt tot een grotere schokbestendigheid, legt Van Paridon uit. ‘Veel diensten gebruiken we dagelijks. Die consumptie wordt dus amper beïnvloed door conjuncturele verwachtingen. Bij auto’s is dat toch anders. Wie vreest voor zijn baan, gaat nu niet zomaar een dergelijke grote uitgave doen die ook later nog kan.’

En dan wordt daarbij nog vergeten dat de auto-industrie veel te laat is gaan omschakelen naar de elektrische prototypen die een complete industriële revolutie betekent voor de algemene automobielindustrie wereldwijd. Waar ons land in slaap is gesukkeld vanwege onze nationale ‘trots’ Shell, dat on heeft afgehouden van zware investeringen in de afgelopen decennia in duurzame energie, daar geldt hetzelfde voor Duitsland met zijn Mercedes, BMW en Audi en het conglomeraat VW. En onze energietransitie is gemakkelijker te realiseren dan de trensmutatie van de autoindustrie.

3. Hoe kan Duitsland een recessie bestrijden?

‘De Duitse regering heeft genoeg mogelijkheden om de economie een zwengel te geven, merkt Van Paridon op. ‘De overheidsinvesteringen zijn er al jaren te laag, en dat terwijl er grote behoeftes zijn op het vlak van bijvoorbeeld infrastructuur, digitalisering en onderwijs. Het is tijd om het beleid van de zwarte nul (een verbod op begrotingstekorten, red.) ter discussie te stellen.’

Het is duidelijk dat Duitsland een traumatisch verleden kent met economische depressies en daarom uit alle macht aan zo min mogelijk overheidsinvesteringen denkt, zoals de genoemde infrastructuur, digitalisering en onderwijs. Daarmee is Duitsland feitelijk een achtergebleven ontwikkelingsgebied geworden, vergelijkbaar met India maar dan omgekeerd. India is modern met tech- en digitale ontwikkeling, terwijl het platteland een herinnering is aan onze Middeleeuwse, terwijl ons platteland maximaal gedigitaliseerd is en vandaar onze voorsprong in moderne export.

4. Wat moet Nederland doen?

‘Ook Nederland heeft een buffer achter de hand die het kan inzetten als het echt minder begint te gaan. Het kabinet lijkt een anticyclisch beleid te voeren, maar dat is volgens Sandra Phlippen, hoofd Nederland van het economisch bureau van ABN Amro eerder toeval. De overheid kon de afgelopen jaren veel geld niet uitgeven door personeelstekorten. Een deel van die plannen is op de plank blijven liggen. Uit recente cijfers van het Centraal Planbureau (CPB) blijkt dat de overheidsconsumptie achterblijft. Als de economie afkoelt en de krapte op de arbeidsmarkt afneemt, kunnen die plannen alsnog worden uitgevoerd, waarmee de overheid de gevolgen van een economische neergang kan verzachten.

‘Volgens De Nederlandsche Bank (DNB) is het ‘niet vanzelfsprekend’ dat Nederland ‘op de korte termijn’ de Duitse conjunctuur zal volgen. DNB stelde in juni nog vast dat er tegenwoordig een minder sterke samenhang bestaat tussen de Duitse en de Nederlandse conjunctuur. Nederland volgt volgens DNB sinds enkele jaren meer het pad van de overige EU-landen.

‘Dat betekent niet dat Nederland immuun is voor een recessie. ‘We zijn nog steeds een boom-busteconomie, al lijkt het er de laatste anderhalf jaar wel op dat de boom wordt gedempt’, verklaart Phlippen.

Voor de goede orde: https://www.investopedia.com/terms/b/boom-and-bust-cycle.asp

https://fd.nl/economie-politiek/1312631/nederland-gaat-stug-door-terwijl-de-europese-motor-sputtert

 

Christine Lagarde en IMF hebben ten aanzien van Duitsland gelijk gekregen; dit land heeft advies om meer te investeren en innoveren in de wind geslagen door fixatie op begrotingsevenwicht @nrc @eu

Tags

politiek

Magere tijden dreigen voor exportkampioen (Juurd Eijsvoogel, Katern Economie, nrc.nl, 9-8-19)

Economische malaise Duitsland Het ene na het andere Duitse bedrijf – waaronder het grote ThyssenKrupp – komt met beroerde cijfers en slecht nieuws voor de toekomst. De vraag is of dat toeval is of het gevolg van structurele fouten door industrie en overheid. Is er bijvoorbeeld wel genoeg geïnvesteerd?

Na negen vette jaren stapelen de aanwijzingen zich op dat de Duitse economie een zware tijd tegemoet gaat. En dat in een periode van grote internationale spanningen. Terwijl ondertussen het tijdperk-Merkel op zijn eind loopt, en onduidelijk is wat er daarna komt.

„De goede tijden voor de Duitse exportindustrie zijn voorlopig voorbij”, meldde het Ifo-instituut voor economisch onderzoek donderdag. Ook meldt het ene na het andere bedrijf resultaten die tegenvallen.

De stemming onder ondernemers wordt somberder, zo leert een peiling die Ifo maandelijks uitvoert bij 9.000 bedrijven in de industrie, dienstverlening, bouw en handel. Het IMF heeft in juli de groeiverwachting voor Duitsland voor 2019 bijgesteld naar een povere 0,7 procent.

De keerzijde van Duitslands afhankelijkheid van de export wordt steeds duidelijker

De afgelopen jaren dankte Duitsland zijn aanhoudende economische groei voor een belangrijk deel aan zijn sterke export. Het land noemt zichzelf graag Exportweltmeister, wereldkampioen uitvoer. Maar de keerzijde van die afhankelijkheid van de export wordt steeds duidelijker, met de importheffingen die president Trump heeft ingesteld (en de dreiging van nog meer heffingen), de naderende Brexit, de terugvallende vraag naar Duitse auto’s op de belangrijke Chinese markt en de wereldeconomie die haar vaart verliest.

Teruglopende vraag

De afgelopen weken kwamen onder meer Deutsche Bank, Daimler en de chemieconcerns Covestro en BASF met slechte cijfers. De sector machinebouw, die met een miljoen werknemers geldt als een Duitse banenmotor, maakte bekend dat het in het eerste half jaar 9 procent minder orders binnenkreeg dan in dezelfde periode vorig jaar.

Deze donderdag was staalconcern ThyssenKrupp aan de beurt met slecht nieuws. De multinational uit Essen, die wereldwijd zo’n 160.000 werknemers heeft, heeft last van de teruglopende vraag uit de auto-industrie en stijgende grondstofprijzen. Voor het hele boekjaar, dat tot eind september loopt, schroefde het concern de winstverwachting terug van de verwachte 1,1 miljard euro naar 800 miljoen.

ThyssenKrupp, een van de grote industriële concerns van Duitsland, wil om te beginnen 6.000 banen schrappen, waarvan 4.000 in Duitsland. De bedrijfstak die liften en roltrappen maakt, de enige stabiele winstmaker van ThyssenKrupp, zal deels naar de beurs worden gebracht. Na de mislukte staalfusie met het Indiase Tata, die stuk liep op bezwaren van de Europese Commissie, wil de top het concern grondig reorganiseren.

De vraag is of de Duitse industrie zich voldoende op mindere tijden heeft voorbereid

De auto-industrie, één van de pijlers van de Duitse economie, kampt ook met enorme problemen. En dat treft andere sectoren. Van de staalindustrie tot de chemie tot aan toeleveranciers lopen de orders van autobedrijven terug. Voor toeleveranciers in de buurlanden Nederland, Polen, Tsjechië en Hongarije dreigt datzelfde gevaar.

De autobouwers hebben het dieselschandaal na vier jaar nog steeds niet achter zich gelaten, waardoor ze nog in rechtszaken verstrikt zijn en rekening moeten houden met aanklachten tegen bestuurders en nog meer grote boetes. Daarnaast moeten ze na meer dan honderd jaar werken met de vertrouwde verbrandingsmotor overschakelen op elektrisch aangedreven auto’s.

Dat vergt enorme investeringen, een andere productiewijze, en een keus maken tussen afhankelijk zijn van acculeveranciers in het verre Oosten of eigen accufabrieken bouwen in Europa. De financiële risico’s van deze transformatie zijn groot. Bijvoorbeeld omdat de infrastructuur voor laadpalen in Duitsland nog in de kinderschoenen staat en onduidelijk is hoe snel de consument bereid is om op elektrisch rijden over te stappen.

Weinig tegenspel

De afgelopen jaren leek het grootste probleem in de Duitse economie het gebrek aan vakkrachten. Dat tekort is er in veel sectoren nog steeds. Maar bedrijven beginnen zich er op in te stellen dat ze hun personeelsbestand moeten inkrimpen als de orders teruglopen.

De vraag dringt zich op of de Duitse industrie zich in de jaren van voorspoed wel voldoende op mindere tijden heeft voorbereid. Hebben bedrijven bijvoorbeeld wel genoeg geïnvesteerd in innovatie? Had de auto-industrie, die zich rijk rekende met de grote winsten die jaar-in-jaar-uit werden geboekt, niet veel eerder de alternatieven voor de benzine- en dieselmotor serieus moeten nemen?

Ook de rol van de overheid is daarbij in het geding. Net als haar voorgangers is bondskanselier Merkel doordrongen van het grote belang van de auto-industrie voor Duitsland, de economie en de werkgelegenheid.

Zij heeft de auto-industrie alle ruimte gegeven en maar weinig tegenspel geboden – ook niet na de eerst aanwijzingen dat er sjoemelsoftware in dieselauto’s werd gebruikt. Vermoedelijk heeft ze met die fluwelen handschoenen de bedrijven noch het land een dienst bewezen.

Gammele infrastructuur

De rol van de overheid in het economisch leven staat op nog een manier ter discussie. In Duitsland en daarbuiten wordt al jaren geklaagd dat de fixatie van de regering op een evenwichtige begroting, en de weerzin tegen schulden ten koste is gegaan van noodzakelijke investeringen. Zo laat de fysieke infrastructuur van wegen, bruggen en spoorwegen zwaar te wensen over. De aanleg van hoogspanningsleidingen, bedoeld om de stroom van windmolens in het noorden te kunnen transporteren naar de industrie in het zuiden, verloopt tergend langzaam.

Ook de digitale infrastructuur loopt, ondanks de vele mooie ambities, jaren achter bij die in de meeste andere Europese landen.

Strenge bureaucratie

Dan de elektriciteitsprijzen: die zijn hoog en de transitie naar duurzame energie verloopt moeizaam. Daar komt nog bij dat de complexe, strenge bureaucratie in Duitsland niet uitnodigend is voor bedrijvigheid.

Waarom heeft Merkel niet ingegrepen? Gevolg van conservatief-liberaal beleid van CDU/CSU en het streven naar begrotingsevenwicht?  Te dogmatisch dus. Visieloosheid Merkel dus.

Begin dit jaar gaf minister van Economische Zaken Peter Altmaier een eerste aanzet voor een actieve industriepolitiek. Maar die leek vooral gericht op bescherming van Duitse en Europese bedrijven tegen overname door concurrenten uit China en de VS.

De somberheid betreft overigens niet alle sectoren: de bouw- en vastgoedsector beleven nog steeds gouden tijden. Maar als de economische tegenwind voelbaarder wordt voor consumenten, kunnen ook die sectoren het moeilijk krijgen.

Dit verschijnsel speelt overal vanwege aankoop in vastgoed aangezien dat de meest aangewezen lucratieve spaarmethode is geworden vanwege wegvallende rentes op spaartegoeden.

https://www.nrc.nl/nieuws/2019/08/08/magere-tijden-op-komst-voor-exportkampioen-a3969553#/handelsblad/2019/08/09/#306

‘Uitgaven ministerie Von der Leyen hoog’ @fd @eu #reorganisatiedefensie #cyberwar @EU_Commission @VonderLeyen

Tags

politiek

Stelling: Jammer dat in het korte persbericht van @fd geen nadere toelichting werd gegeven op het onderzoek naar uitgaven van oud-minister Von der Leyen en aankomend voorzitter van de Europese Commissie, aangezien dit persbericht dat hieronder wordt afgedrukt helemaal nietszeggend is als het om ‘vriendjespolitiek’ zou gaan. Stel dat het zou gaan om de formidabele kosten van overgang van een klassiek ingericht leger naar een ‘cyberkrijgsmacht’, die helemaal is ingericht op de herstructurering van de totale krijgsmacht, en in dat geval is geen investering te hoog, omdat er sprake is van de meest gecompliceerde investering in de toekomst die maar denkbaar is: AI en algoritmen die iedere krijgsmacht gaan bepalen. Zie mijn blog https://aquariuspolitiek.wordpress.com/2018/11/16/bij-cyberoorlogvoering-draait-het-om-dataspecialisten-die-drones-en-killerrobots-kunnen-aansturen-en-dat-wordt-dus-de-kern-van-het-eu-leger-volkskrant-toekomsteu-eu/

Von der Leyen scheutig met overheidsopdrachten

De aankomende voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, heeft in haar vorige hoedanigheid als Duitse minister van defensie, een kapitaal uitgegeven aan externe advisering en ondersteuning. Dat meldt het Duitse Handelsblatt donderdag.

In de eerste zes maanden van dit jaar gaf het ministerie €155 mln uit aan externe dienstverlening. Dat is bijna net zo veel als de €178 mln die alle andere ministeries samen te besteden hadden. Het bedrag kwam pas naar boven na vragen van Bondsdaglid Matthias Höhn (Die Linke). Die spreekt van een Eldorado voor externe adviseurs.

Onderzoek

Het ministerie ligt onder het vergrootglas van een speciale commissie van de Bondsdag, die een onderzoek instelt naar vriendjespolitiek en andere onregelmatigheden bij de toekenning van opdrachten. Volgens de krant valt te verwachten dat de onderzoekscommissie ook Von der Leyen nog aan de tand zal willen voelen.

Volgens staatssecretaris Thomas Silberhorn zou de hoogte van het bedrag vooral te maken hebben met de digitalisering van de krijgsmacht. Verreweg het meeste geld ging naar BWI, een overheidsbedrijf dat de IT in de 1200 kazernes van de Bundeswehr verzorgt. Volgens het ministerie van financiën is er ook geen sluitende definitie van externe ondersteuning, zodat de uitgaven van de verschillende ministeries niet goed met elkaar kunnen worden vergeleken.

 

Duitse politiek is failliet en Merkel blundert nu aan de lopende band @fd @eu #democratiegeruïneerd

Mutti, verzin een list voor Manfred Weber (Jeroen Segenhout, Brussel/fd, 24-6-19)

‘De Duitse bondskanselier Angela Merkel zal dezer dagen nog wel eens terugdenken aan haar keuze voor Manfred Weber. Op een grauwe novemberdag in Helsinki liep ze naar het stemhokje om zijn naam aan te kruisen als christendemocratische topkandidaat voor het voorzitterschap van de Europese Commissie.’

‘Merkel twijfelde aanvankelijk ook bij haar steun voor Weber. Ze heeft in het verleden geregeld haar aarzelingen uitgesproken over de wens van het Europees Parlement om een beslissende stem te drukken op de invulling van de meest prestigieuze baan in Brussel.

‘Maar Weber is een prominent lid van het CSU, haar Beierse coalitiepartner. Die zusterpartij wil Merkel niet te veel bruuskeren. Dat gold zeker in september vorig jaar, toen Weber zich kandideerde. Merkel moest destijds haar wonden nog likken van de strijd met Horst Seehofer, de voormalige partijleider van het CSU, over het migratiebeleid dat de Duitse regering zou moeten voeren.

Passages die laten zien hoe door en door verrot het Duitse kiesstelsel is en een anachronisme is geworden. En Merkel die haar houdbaarheidsgrens sinds de vluchtelingencrisis is gepasseerd. De EU zit nu met de gebakken peren.

https://fd.nl/economie-politiek/1305854/laatste-drama-voor-manfred-weber

Verkiezingsnederlagen en hun gevolgen in de EU en het Brusselse overleg @fd @eu

Tags

EU

Stelling: Het feit dat een regeringsleider de politiek gaat verlaten en daarmee ook direct politiek vleugellam wordt beschouwd, is een bewijs van het bedrijven van oude-politiek, aangezien het een rechtstreeks gevolg is van het zo traditionele haantjesgedrag in de politiek waarin alleen egotrippers kunnen functioneren. Dat heeft het democratisch proces ook geheel vernietigd en daarom zal het vertrek van Merkel niet beperkt blijven tot het afscheid van haar als Duitse bondskanselier in tijden van crises, maar ook voor het functioneren van de westerse democratie als geheel dat nu na Trump in extreem zwaar weer terecht komt. De roep om visionair leiderschap zal steeds groter worden.

Merkels aangekondigde vertrek maakt haar nog extra vleugellam in Brussel (Ria Cats, EUROPA/fd, 30-10-18)

De vrees is dat de Brusselse motor blijft haperen, nu Merkel heeft gezegd dat zij in december niet verkiesbaar is voor het CDU-voorzitterschap en uiterlijk 2021 de politiek verlaat. In de regel geldt tenslotte dat wie zijn vertrek wereldkundig maakt, in feite al weg is.

Het antwoord is duidelijk aangezien er meer accent zal komen te vallen op de Europese Raad en de Commissie, al heeft Merkel via de Raad natuurlijk nog veel respect vanwege haar ervaring, kennis en inzicht. Maar de populisten ruiken hun kansen en daarom dienen we waakzaam te blijven. Onkunde en amateurisme (beide op Italië van toepassing) kunnen de EU alsnog de afgrond indrijven.

Hervorming van de eurozone

Een oplossing voor het toch al vastgelopen migratiedossier en de opvang en herverdeling van vluchtelingen raakt hierdoor nog verder uit zicht. Datzelfde geldt voor de moeizame eurozonehervormingen en het afmaken van de bankenunie. Die moeten de muntunie crisisbestendiger maken, maar kunnen er in theorie ook toe leiden dat de Duitsers opdraaien voor de zwakke banken en wankele begrotingen in Zuid-Europa. Merkel heeft niet meer voldoende krediet om ‘ja’ te zeggen tegen dergelijke risico’s.

Dit lijkt een logisch gevolg van de huidige bestuurlijke praktijken van de dag binnen de EU, maar het zijn en blijven langdurige processen die in een moeizaam functionerende EU nog lang van toepassing blijft. Dat is de prijs van een volstrekt uniek laboratoriumproces dat de EU nog steeds is en ook zal blijven totdat de consolidatie onder een volgende generatie regeringsleiders niet meer uit de standaard egocentrische personen bestaat, zoals in de huidige oude-politieke setting het geval is, maar uit jongeren met een volledig nieuwe visie die niets meer ‘heeft’ met het ‘oude’ wereldbeeld van concurrerende en wedijverende machtsblokken. Als de wereldmachten meer als eenheid gaan opereren. Dat hoort bij de nieuwe tijd.

Wel is het de vraag op de optie/hypothese dat ‘de Duitsers opdraaien voor de zwakke banken en wankele begrotingen in Zuid-Europa’, zal gelden, want nu al valt te voorspellen dat dat niet het geval zal blijken te zijn, zeker niet met de huidige Italiaanse populisten in het zadel. Dat maakt iedere oplossing onmogelijk.

https://fd.nl/economie-politiek/1276102/merkels-aangekondigde-vertrek-maakt-haar-vleugellam-in-brussel

Het raadsel van Duitsland: ‘internetverbinding is slechter dan in veel derdewereldlanden’ @fd @eu #wondereconomie #digitaledwerg

Tags

EU

‘Duitse internetverbinding is slechter dan in veel derdewereldlanden’ (Gerben van der Marel, fd, 9-10-18)

‘Duitse digitale infrastructuur is een aanfluiting’ (digitale editie)

Instabiel internetverkeer, geen toekomstvisie bij politici. Duitsland digitaliseert veel te langzaam, zegt computerpionier, ondernemer en hoogleraar August-Wilhelm Scheer aan de vooravond van een werkbezoek van koning Willem-Alexander.

August-Wilhelm Scheer hoeft niet lang te zoeken naar aan voorbeeld van de belabberde staat van de Duitse digitale netwerken. ‘Op de snelweg verlies je telkens verbinding’, zegt de informatica-ondernemer. ‘Dat kan niet in Duitsland. Hoe kun je praten over autonoom rijden in met internet verbonden auto’s als de internetverbinding slechter is dan in veel derdewereldlanden?’

Dit zegt genoeg over de digitale ziekte van Duitsland. En hoe weinig ons buurland gedigitaliseerd blijkt te zijn. De belangrijkste economie van de EU die nog deze zwakke schakel kent, hoe is dat mogelijk? Een raadsel. Of bestaat er geen verband tussen digitale techniek en economische ontwikkeling?

https://fd.nl/economie-politiek/1273076/duitse-digitale-infrastructuur-is-een-aanfluiting

 

Voorafgaande aan Erdogans bezoek vandaag aan Duitsland is de vraag belangrijk wat Merkel bezielt om zonder eisen Turkije tegemoet te komen vanwege de economische nood @eu #valutacrisis #geenmensenrechtenafspraken #geenbewijsvanbeschuldigingGulen #terroristischeorganisatie

Tags

EU

Erdogan wil goede relaties terug (Toon Beemsterboer & Juurd Eijsvogel Buitenland/nrc.nl, 27-9-18)

Erdogan in Berlijn | Turkije heeft hoge verwachtingen van Erdogans bezoek aan Duitsland dat donderdag begint. De Duitsers zullen zich terughoudender opstellen.

Erdogans felle retoriek over „nazi-overblijfselen” behoort inmiddels tot het verleden. Toch verwacht Koru dat Erdogan zeker enkele Turkse grieven ter sprake zal brengen in Berlijn. Het grootste verwijt is dat Duitsland asiel geeft aan aanhangers van de Gülenbeweging en de Koerdische terreurbeweging PKK. „We zeggen dat het terroristen zijn, maar jullie bieden ze onderdak. Wat voor vriend ben je dan? Dit gevoel wordt breed gedeeld in Turkije. Het is voor Erdogan een principekwestie.”

Alleen al dit citaat spreekt boekdelen. Dat schijnt Merkel niet in de gaten te hebben, of ze is veel te naïef. Als namelijk Erdogan Duitsland vraagt om Turkije te helpen met de financiële problemen waar dat land nu mee worstelt vanwege de valutacrisis die in ontstaan door Trumps handelsoorlog, dan mag Merkel van haar gesprekspartner vandaag ook wederdienst(een) vragen en volgens de mediaverslagen is daar geen sprake van. Wederdiensten aan Duitsland volgen uit bovenstaand citaat:

1. ‘Duitsland geeft asiel aan aanhangers van de Gülenbeweging en de Koerdische terreurbeweging PKK. „We zeggen dat het terroristen zijn, maar jullie bieden ze onderdak.’ Welnu: over de eerste bewering over Gülen heb ik nog in geen enkele krant in ons land vorderingen vernomen over de deugdelijkheid van dat verwijt en zodat het inmiddels als een nepnieuwsfeit mag worden aangemerkt. Het was een schijnargument om de grootschalige zuiveringen in Turkije zelf legitimiteit te verschaffen. Over de PKK het volgende: het is inderdaad een ‘verzetsbeweging’ die opkomt voor de belangen van het Koerdische bevolkingsdeel, maar als Erdogan zo nodig wil toetreden als EU-lid, dan zal er op dat ‘front’ toch ook een ‘democratische’ oplossing voorbereid moeten worden om die toetreding – waar niemand meer in gelooft en zeker niet onder dit regime van deze wolf in schaapskleren – mogelijk te maken.
2. ‘Wat voor vriend ben je dan? Dit gevoel wordt breed gedeeld in Turkije. Het is voor Erdogan een principekwestie.’ Hierover de volgende kanttekening. Deze vraag is een schoolvoorbeeld van verschil in denken tussen het Oosten en Westen: omdat op dubieuze grond (per decreet worden groeperingen tot terroristische organisatie verklaard, die bij een westerse rechter op scepsis zullen stuiten) wordt het verwijt aan de EU gemaakt dat we die terroristen onderdak gebieden zonder dat wij als EU mogen nagaan of er geen sprake is van politieke vluchtelingen. De vraag ‘Wat voor vriend ben je dan’ is de kenmerkende lineaire of zwart-wit wijze van denken, die – overigens alle – islamitische migranten kenmerkt. Genuanceerd denken is in die omgeving niet mogelijk, want zo zijn ze niet opgevoed. En dus maakt Erdogan gretig gebruik van deze invalide redeneringen om het Westen of Duitsland in dit geval onder druk te zetten. En Merkel stapt daar als een blinde politica die de onschuld pretendeert te zijn met haar welkom-beleid ten aanzien van migranten, in. Zij biedt de populistische oppositie in haar land ook aldus de gelegenheid sterker te worden vanwege haar eigen naïviteit. Zij is dus niet meer capabel om te regeren. In ons land zou Erdogan niet welkom zijn geheten.
3. ‘Met het oog op de economische crisis is de verwachting dat Erdogan zich verder welwillend zal opstellen. „Hij is bereid ver te gaan om Europese investeerders gerust te stellen”, zegt Koru. „Ik verwacht niet dat er grote stappen zullen worden gezet, bijvoorbeeld op het gebied van visumvrij reizen voor de Turken. Erdogan zal al tevreden zijn als hij enkele toezeggingen krijgt van de Duitsers, die het vertrouwen van de markten in Turkije helpen herstellen.” ‘In dat verband hopen de Turken op steun van Merkel. „Niemand heeft belang bij de economische destabilisatie van Turkije”, zei Merkel onlangs.’ Erdogan denkt dat hij alleen vanwege die Turkse noden op de financiële markten zijn gevraagde gunsten van Merkel kan afdwingen. Wat een lineair trapt denken toch weer… Dat Merkel er onbewust of bewust intuint is tot daar aan toe – onze verantwoordelijkheid niet – maar dat de EU (Commissie of de Raad) hierover geen vragen aan haar stelt – ‘allemaal besloten vanwege vertrouwelijkheid’ en dat soort riedeltjes zoals we dat van Rutte kennen) – mag in een moderne democratie niet meer voorkomen. Deze Unie is in democratische zin al failliet.

https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/26/erdogan-wil-goede-relaties-terug-a1811034