Verkiezingsnederlagen en hun gevolgen in de EU en het Brusselse overleg @fd @eu

Tags

EU

Stelling: Het feit dat een regeringsleider de politiek gaat verlaten en daarmee ook direct politiek vleugellam wordt beschouwd, is een bewijs van het bedrijven van oude-politiek, aangezien het een rechtstreeks gevolg is van het zo traditionele haantjesgedrag in de politiek waarin alleen egotrippers kunnen functioneren. Dat heeft het democratisch proces ook geheel vernietigd en daarom zal het vertrek van Merkel niet beperkt blijven tot het afscheid van haar als Duitse bondskanselier in tijden van crises, maar ook voor het functioneren van de westerse democratie als geheel dat nu na Trump in extreem zwaar weer terecht komt. De roep om visionair leiderschap zal steeds groter worden.

Merkels aangekondigde vertrek maakt haar nog extra vleugellam in Brussel (Ria Cats, EUROPA/fd, 30-10-18)

De vrees is dat de Brusselse motor blijft haperen, nu Merkel heeft gezegd dat zij in december niet verkiesbaar is voor het CDU-voorzitterschap en uiterlijk 2021 de politiek verlaat. In de regel geldt tenslotte dat wie zijn vertrek wereldkundig maakt, in feite al weg is.

Het antwoord is duidelijk aangezien er meer accent zal komen te vallen op de Europese Raad en de Commissie, al heeft Merkel via de Raad natuurlijk nog veel respect vanwege haar ervaring, kennis en inzicht. Maar de populisten ruiken hun kansen en daarom dienen we waakzaam te blijven. Onkunde en amateurisme (beide op Italië van toepassing) kunnen de EU alsnog de afgrond indrijven.

Hervorming van de eurozone

Een oplossing voor het toch al vastgelopen migratiedossier en de opvang en herverdeling van vluchtelingen raakt hierdoor nog verder uit zicht. Datzelfde geldt voor de moeizame eurozonehervormingen en het afmaken van de bankenunie. Die moeten de muntunie crisisbestendiger maken, maar kunnen er in theorie ook toe leiden dat de Duitsers opdraaien voor de zwakke banken en wankele begrotingen in Zuid-Europa. Merkel heeft niet meer voldoende krediet om ‘ja’ te zeggen tegen dergelijke risico’s.

Dit lijkt een logisch gevolg van de huidige bestuurlijke praktijken van de dag binnen de EU, maar het zijn en blijven langdurige processen die in een moeizaam functionerende EU nog lang van toepassing blijft. Dat is de prijs van een volstrekt uniek laboratoriumproces dat de EU nog steeds is en ook zal blijven totdat de consolidatie onder een volgende generatie regeringsleiders niet meer uit de standaard egocentrische personen bestaat, zoals in de huidige oude-politieke setting het geval is, maar uit jongeren met een volledig nieuwe visie die niets meer ‘heeft’ met het ‘oude’ wereldbeeld van concurrerende en wedijverende machtsblokken. Als de wereldmachten meer als eenheid gaan opereren. Dat hoort bij de nieuwe tijd.

Wel is het de vraag op de optie/hypothese dat ‘de Duitsers opdraaien voor de zwakke banken en wankele begrotingen in Zuid-Europa’, zal gelden, want nu al valt te voorspellen dat dat niet het geval zal blijken te zijn, zeker niet met de huidige Italiaanse populisten in het zadel. Dat maakt iedere oplossing onmogelijk.

https://fd.nl/economie-politiek/1276102/merkels-aangekondigde-vertrek-maakt-haar-vleugellam-in-brussel

Advertisements

Het raadsel van Duitsland: ‘internetverbinding is slechter dan in veel derdewereldlanden’ @fd @eu #wondereconomie #digitaledwerg

Tags

EU

‘Duitse internetverbinding is slechter dan in veel derdewereldlanden’ (Gerben van der Marel, fd, 9-10-18)

‘Duitse digitale infrastructuur is een aanfluiting’ (digitale editie)

Instabiel internetverkeer, geen toekomstvisie bij politici. Duitsland digitaliseert veel te langzaam, zegt computerpionier, ondernemer en hoogleraar August-Wilhelm Scheer aan de vooravond van een werkbezoek van koning Willem-Alexander.

August-Wilhelm Scheer hoeft niet lang te zoeken naar aan voorbeeld van de belabberde staat van de Duitse digitale netwerken. ‘Op de snelweg verlies je telkens verbinding’, zegt de informatica-ondernemer. ‘Dat kan niet in Duitsland. Hoe kun je praten over autonoom rijden in met internet verbonden auto’s als de internetverbinding slechter is dan in veel derdewereldlanden?’

Dit zegt genoeg over de digitale ziekte van Duitsland. En hoe weinig ons buurland gedigitaliseerd blijkt te zijn. De belangrijkste economie van de EU die nog deze zwakke schakel kent, hoe is dat mogelijk? Een raadsel. Of bestaat er geen verband tussen digitale techniek en economische ontwikkeling?

https://fd.nl/economie-politiek/1273076/duitse-digitale-infrastructuur-is-een-aanfluiting

 

Voorafgaande aan Erdogans bezoek vandaag aan Duitsland is de vraag belangrijk wat Merkel bezielt om zonder eisen Turkije tegemoet te komen vanwege de economische nood @eu #valutacrisis #geenmensenrechtenafspraken #geenbewijsvanbeschuldigingGulen #terroristischeorganisatie

Tags

EU

Erdogan wil goede relaties terug (Toon Beemsterboer & Juurd Eijsvogel Buitenland/nrc.nl, 27-9-18)

Erdogan in Berlijn | Turkije heeft hoge verwachtingen van Erdogans bezoek aan Duitsland dat donderdag begint. De Duitsers zullen zich terughoudender opstellen.

Erdogans felle retoriek over „nazi-overblijfselen” behoort inmiddels tot het verleden. Toch verwacht Koru dat Erdogan zeker enkele Turkse grieven ter sprake zal brengen in Berlijn. Het grootste verwijt is dat Duitsland asiel geeft aan aanhangers van de Gülenbeweging en de Koerdische terreurbeweging PKK. „We zeggen dat het terroristen zijn, maar jullie bieden ze onderdak. Wat voor vriend ben je dan? Dit gevoel wordt breed gedeeld in Turkije. Het is voor Erdogan een principekwestie.”

Alleen al dit citaat spreekt boekdelen. Dat schijnt Merkel niet in de gaten te hebben, of ze is veel te naïef. Als namelijk Erdogan Duitsland vraagt om Turkije te helpen met de financiële problemen waar dat land nu mee worstelt vanwege de valutacrisis die in ontstaan door Trumps handelsoorlog, dan mag Merkel van haar gesprekspartner vandaag ook wederdienst(een) vragen en volgens de mediaverslagen is daar geen sprake van. Wederdiensten aan Duitsland volgen uit bovenstaand citaat:

1. ‘Duitsland geeft asiel aan aanhangers van de Gülenbeweging en de Koerdische terreurbeweging PKK. „We zeggen dat het terroristen zijn, maar jullie bieden ze onderdak.’ Welnu: over de eerste bewering over Gülen heb ik nog in geen enkele krant in ons land vorderingen vernomen over de deugdelijkheid van dat verwijt en zodat het inmiddels als een nepnieuwsfeit mag worden aangemerkt. Het was een schijnargument om de grootschalige zuiveringen in Turkije zelf legitimiteit te verschaffen. Over de PKK het volgende: het is inderdaad een ‘verzetsbeweging’ die opkomt voor de belangen van het Koerdische bevolkingsdeel, maar als Erdogan zo nodig wil toetreden als EU-lid, dan zal er op dat ‘front’ toch ook een ‘democratische’ oplossing voorbereid moeten worden om die toetreding – waar niemand meer in gelooft en zeker niet onder dit regime van deze wolf in schaapskleren – mogelijk te maken.
2. ‘Wat voor vriend ben je dan? Dit gevoel wordt breed gedeeld in Turkije. Het is voor Erdogan een principekwestie.’ Hierover de volgende kanttekening. Deze vraag is een schoolvoorbeeld van verschil in denken tussen het Oosten en Westen: omdat op dubieuze grond (per decreet worden groeperingen tot terroristische organisatie verklaard, die bij een westerse rechter op scepsis zullen stuiten) wordt het verwijt aan de EU gemaakt dat we die terroristen onderdak gebieden zonder dat wij als EU mogen nagaan of er geen sprake is van politieke vluchtelingen. De vraag ‘Wat voor vriend ben je dan’ is de kenmerkende lineaire of zwart-wit wijze van denken, die – overigens alle – islamitische migranten kenmerkt. Genuanceerd denken is in die omgeving niet mogelijk, want zo zijn ze niet opgevoed. En dus maakt Erdogan gretig gebruik van deze invalide redeneringen om het Westen of Duitsland in dit geval onder druk te zetten. En Merkel stapt daar als een blinde politica die de onschuld pretendeert te zijn met haar welkom-beleid ten aanzien van migranten, in. Zij biedt de populistische oppositie in haar land ook aldus de gelegenheid sterker te worden vanwege haar eigen naïviteit. Zij is dus niet meer capabel om te regeren. In ons land zou Erdogan niet welkom zijn geheten.
3. ‘Met het oog op de economische crisis is de verwachting dat Erdogan zich verder welwillend zal opstellen. „Hij is bereid ver te gaan om Europese investeerders gerust te stellen”, zegt Koru. „Ik verwacht niet dat er grote stappen zullen worden gezet, bijvoorbeeld op het gebied van visumvrij reizen voor de Turken. Erdogan zal al tevreden zijn als hij enkele toezeggingen krijgt van de Duitsers, die het vertrouwen van de markten in Turkije helpen herstellen.” ‘In dat verband hopen de Turken op steun van Merkel. „Niemand heeft belang bij de economische destabilisatie van Turkije”, zei Merkel onlangs.’ Erdogan denkt dat hij alleen vanwege die Turkse noden op de financiële markten zijn gevraagde gunsten van Merkel kan afdwingen. Wat een lineair trapt denken toch weer… Dat Merkel er onbewust of bewust intuint is tot daar aan toe – onze verantwoordelijkheid niet – maar dat de EU (Commissie of de Raad) hierover geen vragen aan haar stelt – ‘allemaal besloten vanwege vertrouwelijkheid’ en dat soort riedeltjes zoals we dat van Rutte kennen) – mag in een moderne democratie niet meer voorkomen. Deze Unie is in democratische zin al failliet.

https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/26/erdogan-wil-goede-relaties-terug-a1811034

 

 

Frau Bundeskanzler Merkel is haar politieke realiteitszin kwijt geraakt door Weidmann als nieuwe Commissievoorzitter voor te stellen @fd @eu

Tags

EU

Baas Bundesbank waarschuwt voor gevolgen van handelsoorlog (Gerben van der Marel, In het nieuws/fd, 24-8-18)

Weidmann reageert niet op het onbevestigde bericht van woensdag in de zakenkrant Handelsblatt dat bondskanselier Angela Merkel het belangrijker vindt dat er een Duitser komt aan het hoofd van de Europese Commissie, dan aan de top van de ECB. Weidmann is de belangrijkste Duitse kandidaat om volgend jaar ECB-voorzitter Mario Draghi op te volgen.

Waarom komt deze wens van Merkel neer op een afwezigheid van politieke realiteitszin? Omdat de EU geen hardliners kan gebruiken, terwijl met name niemand meer dan Weidmann zelf gehaat wordt vanwege zijn bikkelharde houding tijdens de eurocrisis. Dat Merkel dit niet beseft kan haar kwalijk worden genomen. Haar houdbaarheidsdatum is nu voorbij. En mogelijk ligt zij al op ramkoers met haar collega, de minister van Financiën, waaraan ik gisteren al een blog heb gewijd.

Aan de andere, tactische kant, is de ‘aanwijzing’ van Weidmann in democratisch perspectief wel goed voor alle democratische krachten binnen de EU om op te staan tegen deze regentenmentaliteit van Europese leiders, die middeleeuws aandoet. Met deze mogelijke parachutering wordt het ook duidelijk dat een aangewezen technocraat de Commissie nooit de legitimiteit zal verschaffen die de Commissie zelf zo graag wenst om ooit de nieuwe Europese regering te worden. Merkel snijdt zichzelf dus dubbel in de vingers. Dat is de tragiek als je te lang aanblijft.

https://fd.nl/economie-politiek/1266864/topman-bundesbank-waarschuwt-voor-negatieve-effecten-handelsconflict

 

‘Duitsland moet ontwaken uit coma van zijn geopolitieke comfortzone’ @fd @eu #Duitslandalsspininhetweb

Tags

EU

Door Gerben van der Marel • Economie & Politiek/fd, 22-8-18

Duitsland begint aarzelend een explosief debat over zijn rol in Europa en de wereld

Onder invloed van de ‘antiliberale’ Amerikaanse president Donald Trump en de tegenstellingen in Europa wordt Duitsland gedwongen op zoek te gaan naar een nieuwe geopolitieke rol in de wereld. Dat maakt aarzelend een debat los met explosieve lading.

Tagesspiegel-journalist Christoph von Marschall: ‘Duitsland moet nuchterder handelen en minder prediken.’

Met zijn boek ‘Wir verstehen die Welt nicht mehr’, dat dinsdag in Berlijn werd gepresenteerd, geeft de invloedrijke Tagesspiegel-journalist Christoph von Marschall hiertoe een belangrijke aanzet.

Moeilijke tijden

‘We zijn het sterkste land in Europa en de vierde economie van de wereld maar het zijn moeilijke tijden voor Duitsland’, zei hij. ‘Het ontbreekt ons aan strategisch denken dat valt deels kanselier Merkel te verwijten.’

Von Marschall meent dat Duitsland door de groeiende bedreiging van de liberale wereldorde zijn relatie met Europa en de VS moet herzien. Duitsland moet op het wereldtoneel slagvaardig worden. Duitsland moet ontwaken uit zijn ‘vegetatieve toestand’ in de ‘moralistische comfort zone’.

‘We denken ten onrechte dat de Duitse politieke beginselen en onze consensus worden gedeeld in Europa. Dat hebben we gezien met onze immigratiepolitiek. We dachten dat we de leiding namen in Europa, maar toen we omkeken bleek niemand ons te volgen. In Duitsland hebben ook nog steeds niet begrepen dat de meerderheid in Europa tegen de gaspijpleiding Nord Stream 2-tussen Rusland en Duitsland is.’

Heeft deze schijnwerkelijkheid binnen de Duitse regeringskringen te maken met het feit dat domineesdochter Merkel haar idealisme gemakkelijk kon brengen tot haar zeer voorzichtige beleid, dat geen draagvlak bleek te hebben vanwege de snelle opmars van opstandige oppositionele tegenkrachten op het politieke toneel?

Moreel verheven

Als onderdeel van een tien maanden durende onderzoeksproject sprak de gepromoveerde historicus met politieke leiders en diplomaten in Washington, Brussel, Parijs en Warschau. De conclusie na de rondgang: ‘Duitsland moet nuchterder handelen en minder prediken.’

‘We denken ten onrechte dat de Duitse politieke beginselen en onze consensus worden gedeeld in Europa.’• Christoph von Marschall

Wolfgang Ischinger, voormalig Duits topdiplomaat en voorzitter van de Veiligheidsconferentie in München, deelde die mening en zei op de boekpresentatie dat Duitsland en de EU op eigen benen moeten staan als het gaat om hun militaire veiligheid. ‘Het is ongezond dat de veiligheid van 500 miljoen mensen aan anderen wordt overgelaten.’

De onlangs afgezwaaide Duitse minister van buitenlandse zaken Sigmar Gabriel (SPD) erkende bij de presentatie in Berlijn dat Duitsland zich moreel verheven voelt en tientallen jaren geen aandacht heeft besteed aan geopolitieke en strategische vraagstukken. ‘De Amerikanen reageren hoofdschuddend op de totale afwezigheid van Duitsland in het debat over economische verhoudingen in de wereld. Duitsland gaat er te makkelijk vanuit dat zijn economisch succes er ook in de toekomst zal zijn.’

Deze verwijten klinken heel nuchter en realistisch.

Turkije en de Navo

Duitsland rijdt zichzelf in de wielen met zijn morele superioriteit, zegt hij. ‘Neem Turkije. Als we invloed willen uitoefenen moet je blijven praten. Als Turkije uit de Navo treedt, zullen ze naar alternatieven zoeken. We mogen niet riskeren dat ze aansluiting zoeken bij Rusland. We hebben er een elementair belang bij dat Turkije niet wegdrijft.’

Dit lijkt alleen maar ingegeven uit angst. Turkije met Rusland maakt Poetin echt niet sterker in geopolitiek opzicht. Kwalijker is daarentegen dat de Navo Turkije niet heeft weten te weerhouden om Russische wapentuig aan te schaffen dat de positie binnen de Navo ter discussie had moeten stellen. Het heeft er veel van weg dat Erdogan een spelletje poker speelt mét zowel de Navo als EU om tweedracht te kweken binnen beide ‘bondgenootschappen’, omdat hij er niet slechter van wordt, en Poetin evenmin. Het westen is schizofreen geworden uit angst.

Het is volgens de politicus ook ‘dom’ om het Verenigd Koninkrijk van de Europa te vervreemden door bijvoorbeeld de toegang tot het satelliet-navigatiesysteem Galileo van de Europese Unie te ontzeggen. Galileo is het Europese antwoord op het Amerikaanse GPS-navigatiesysteem.

Dit alles laat zien hoe ontstellend zwak de Europese Commissie reageert op alle strapatsen van Ordogan en dat ook de lidstaten binnen de Europese Raad zich geen raad weten. Conclusie door toekomstige historici zou wel eens kunnen zijn dat Merkel alleen een goed eurozonecrisisbeleid heeft gevoerd, maar in geopolitiek opzicht een mislukking is geworden en niet tijdig de bakend heeft verzet.

Glas wijn

Afgelopen weekend kwamen Merkel en Poetin in Berlijn nader tot elkaar. Gabriel is beduidend voorzichtiger over de relatie van Duitsland met Rusland. ‘We kunnen om historische redenen geen onafhankelijke Duitse Rusland-politiek hebben over de hoofden van de Polen heen. Dat moet via de EU.’

Een Duitse Rusland-politiek had op de tekentafels pas mogen worden ontwikkeld nadat het huidige spanningen van de Visegradlanden tot een oplossing waren gebracht, en dat nieuwe regeringen vanuit oppositionele kring eerst te verstaan hadden gekregen dat zij niet gerechtigd zijn om het nationale beleidskader ingrijpend te veranderen na een regeringswisseling.

Het EU-lidmaatschap is immers geen kwestie dat contracten ongeldig kunnen worden gemaakt vanwege nationale verkiezingen. Natuurlijk zijn de nationale politici bang voor de anti-EU-bewegingen die hun eigen gezag kunnen tarten, maar daarmee maakt de Europage Raad zichzelf tot gijzelaar van angstcomplexen en daarmee is niemand gediend.

Ischinger zei over de Duitse verkramptheid: ‘Met vrienden drink je een glas wijn. Diplomatie is dat je ook met tegenstanders spreekt. We hebben in Duitsland de neiging om elke politieke toenadering te laten vergezellen met stormachtige emotionele verontwaardiging.’

Deze laatste zin is niet alleen geldig voor Duitsland, maar speelt inmiddels door de hele EU en dat hebben noch Europese Commissie, noch Europese Raad ooit voorzien én er adequaat op gereageerd.

Merkel reist volgende week naar de voormalige Sovjetrepublieken Georgië, Armenië en Azerbeidzjan. Eind september ontvangt ze de Turkse president Erdogan die op staatsbezoek komt en met alle egards wordt verwelkomd. Links heeft daar grote bezwaren tegen omdat er nog zeven Duitse burgers wegens politieke redenen vastgehouden worden.

Ik kan me niet anders voorstellen dat het staatsbezoek van Erdogan aan Duitsland linke soep wordt omdat het in iedere EU-lidstaat grote risico’s zou oproepen: waarom een staatsbezoek als er zoveel kritiek op Turkije zelf mogelijk is en dat Erdogan in eigen persoon de EU voortdurend als – in mijn woorden – een conglomeraat van ondergrondse nazi-machtshebbers uitscheldt? Onbegrijpelijk.

Verantwoordelijkheid nemen

Gabriel is zeer actief in het aanzwellende debat over de rol van Duitsland op wereldtoneel. Hij komt zelf in september met een boek waarin hij spreekt over een ‘keerpunt in de wereldpolitiek’. Hij roept Duitsland op tot het nemen van meer verantwoordelijkheid in ‘ongewisse tijden’.

Gabriel, Ischinger en Von Marschall voorspellen een hevig debat in Duitsland over de op handen zijnde heroriëntatie vanwege een sterke ‘onwil’ in politiek en maatschappij.

Dat is alleen maar een heel positieve ontwikkeling in lidstaten waar de regeringen zwijgen als het graf. Van openheid is in geen velden of wegen sprake. De bevolking kan nergens meepraten.

Wel bekritiseerde Gabriel Von Marschall vanwege de ondertitel van diens boek: Deutschlands Entfremdung von seinen Freunden. Gabriel: ‘Waarom de schuld bij ons zoeken?’ Hij wees erop dat het Amerika is die zich losweekt uit de naoorlogse samenwerkingsverbanden.

Het saillante is dat de VS (Trump met zijn America first) en EU van Merkel (‘migranten welkom’) beiden hetzelfde onbewuste, maar uiteindelijke resultaat boeken door naoorlogse samenwerkingsverbanden af te breken en dat had niemand kunnen voorspellen.

 ‘Het beschermen van Europa was een strategische keuze van de VS. De Amerikanen wilden niet een derde keer hun kinderen naar Europa sturen voor militair ingrijpen. De VS accepteerden dat we economisch zouden concurreren. Daar was zeventig jaar consensus over in de VS.’

‘De VS accepteerden (…)’ dat niet alleen maar dat was geheel conform aan hun eigen ideologie en politieke overtuiging, maar ze vergaten dat de toekomst niet valt voor te schrijven of te dicteren. Een voorbode van de latere overtuiging dat we niet in een ‘maakbare samenleving’ leven, althans niet in geopolitieke context.

Nederland is pragmatischer

Barack Obama heeft langzaam afstand genomen van deze strategie en Donald Trump zet dit met volle kracht door, zei Gabriel. Trump noemde hij ‘antiliberaal’ en ‘niet democratisch gezind’. ‘Maar hij is wel democratisch gekozen en democratische instituties stellen grenzen aan zijn handelen.’ Gabriel zei dat zelfs de Amerikaanse conservatieve politieke denker Robert Kagan zijn eigen land een ‘schurkenstaat’ noemt.

Dat motto ‘wel democratisch gekozen’ wordt in feite te pas en te inpas gebruikt om alles te verklaren, maar het verklaart niets omdat democratische verkiezingen alleen emoties zijn gaan symboliseren en inhoudelijk niets waard is. Als kiezers gaan stemmen die onvoldoende kennis van zaken hebben en hun stemgedrag achteraf ook niet kunnen motiveren, dan valt iedere gezonde basis van democratie weg. Dat is het proces dat we nu allerwegen kunnen waarnemen en signaleren. De peilingen hebben van iedere verkiezingscampagne een poppenkast gemaakt. Lang leve de zogenaamde democratie, die nog 19^e/20^e eeuws is en daarom dient te worden vervangen naar een (hypotheitische) 21^e eeuwse variant, die nog moet worden uitgevonden.

Trump werkt volgens Ischinger als een hoognodige ‘wake up call’ voor Europa. ‘We moeten zelfstandig worden en de VS met zelfvertrouwen tegemoet treden zodat de Amerikanen ons meer zullen respecteren.’

Dit is een volledig juiste inschatting of formulering.

Von Marschall zei zich bewust gefocust te hebben op de perceptie van de drie belangrijkste partners Frankrijk, Polen en de VS op Duitslands geopolitieke status. In Den Haag stak Von Marschall zijn licht niet op. Nederland is een van de weinige partners waar Duitsland momenteel niet de degens mee kruist. ‘We kunnen als Duitsers veel leren van Nederland’, zei de auteur desgevraagd. ‘De Nederlandse buitenlandse politiek is zakelijker, pragmatischer en vooral minder moralistisch.’

Met deze laatste zin wordt ook tevens een grote verandering zichtbaar gemaakt in de Nederlandse politiek: de aloude sociaaldemocratische paradigma’s van idealisme en moralisme met het opgeheven vingertje is geheel verdwenen van het nationale politieke toneel. Dat wordt immers aangetoond als we zien wat de nieuwste generaties van ‘links’ op het Binnenhof klaar kunnen maken. Links is gemarginaliseerd en blijkt ook de politieke creativiteit niet te kunnen opbrengen om tegenwicht te bieden aan het eenzijdige economisch liberalisme van het huidige liberaal-democratische bestel. Dat is tragisch.

https://fd.nl/economie-politiek/1266669/duitsland-moet-ontwaken-uit-coma-in-zijn-geopolitieke-comfort-zone

 

‘Europa raakt in de ban van zijn aloude probleem, het probleem Duitsland’ @fd @MathieuLLSegers @eu @ulrikeguerot

Tags

EU

Mathieu Segers • Opinie/fd, 30-5-18

Opinie | Mathieu Segers, hoogleraar eigentijdse Europese geschiedenis en Europese integratie.

In Italië verkeert de politiek in diepe crisis, maar dat is niet nieuw. Tussen 1945 en 1994 kende het land vijftig kabinetten. Sinds de intrede van de euro is het er wat dat betreft zelfs relatief rustig. Anders is dat de huidige crisis over Duitsland gaat. Maar ook dat is niet nieuw, eerder oud. Europa raakt weer in de ban van zijn aloude probleem, het probleem Duitsland.

Het verenigde Duitsland laadt uitsluitend door zijn kracht en grootte de verdenking op zich dat het hegemonie in Europa nastreeft. Of het die ambities ook echt heeft, maakt daarbij niet uit. Er is te veel gebeurd in de Europese geschiedenis.

Het is niet de vraag of er teveel gebeurd is in de Europese geschiedenis want dat is ondubbelzinnig het geval met de twee wereldoorlogen die op het continent ontstaan zijn. Maar de huidige formatiecrisis in Italië kan aan het populisme worden verweten, zoals ook met de Brexit het geval is. Populisme is de oorzaak van de nieuwe trend van opgehitste massa’s die de euro en de EU alle schuld geven over de spanningen in deze tijd. Maar het populisme is op zijn beurt weer veroorzaakt door de technocratie in de Europese Commissie, die sinds de vorige van Barroso geen koers wist uit te zetten en nu met de publicitair uiterst ongelukkige Commissie-Juncker alleen maar als de rode lap op de stier heeft gewerkt.

Voor dat probleem bestaat maar één oplossing: de huidige Commissiestructuur werkt overduidelijk niet, want scherpt alleen de polarisatie tussen technocraten en het gebrek aan democratische inspraak, dat zijn eigen rol is gaan spelen bij de opkomst van het populisme in nagenoeg alle lidstaten. Maak van de Commissie een voorlichtingsorgaan van de Raad van regeringsleiders, want daar worden de grote macrozaken uitgestippeld en dan zijn we in één klap van de eeuwige politieke concurrentie tussen het dagelijks bestuur van de Commissie en de ‘koersbepalers’ van de Raad af. Het voorlichtingsapparaat waartoe de Commissie getransformeerd moet worden, zal dagelijks bezig zijn met tekst en uitleg te geven van het te voeren beleid, zodat structurele tegenwerking zoals in de Visegrad-hoek niet meer mogelijk is.

Toen bondskanselier Angela Merkel in 2013 besloot de euro te redden, deed ze dat pas na lang dralen. De angst voor een claim op het leiderschap van Europa werkte verlammend in Berlijn. Dat ze de redding uiteindelijk toch inzette, had een reden: sinds 1949 verplicht de grondwet de Bondsrepubliek expliciet aan het Europa van de Europese integratie. Maar de Duitse grondwet is Europa niet. Kort nadat de redding was ingezet stond Merkel in Griekenland op de voorpagina met Hitler-snor en hakenkruis.

Hier wordt het centrale probleem van de EU helder geformuleerd: de allereerste Unie ter wereld die uit soevereine lidstaten werd opgebouwd, had te kampen met per soevereine lidstaat verschillende historische tradities en verschillende grondwetten. Die allereerste Unie kende dus geen historische precedenten en alle risico’s op mislukking waren aanwezig.

Hoe maak je dus op die basis een nieuwe Unie die het voorbeeld voor de wereld moet worden omdat daarmee een volgende wereldoorlog voorkomen moet worden. De twee voorafgaande waren al immers al schandelijk genoeg, maar historisch-evolutionair wel verklaarbaar. Als we voor het gemak de ontstaansgeschiedenis van de Europese samenwerking (EGKS en EEG) bezien vanuit een tussenfase in de politieke evolutie naar meer eenheidsbewustwording op mondiaal niveau, dan is de EU niet zomaar een laboratoriumexperiment, maar is een noodzakelijke vorm om continentale statenblokken te leren samenwerken.

Zonder die samenwerking komt er namelijk nooit een méér harmonieuze en vreedzame wereld die de 20e eeuw juist NIET was. En dus miljoenen slachtoffers heeft gekost vanwege twee dictatoriale natiestaten nazi-Duitsland en het imperialistische keizerrijk Japan. Hoezo dus meneer Baudet dat natiestaten de basis vormen van iedere wereldgemeenschap? Natiestaten zijn een 19e eeuwse uitvinding, die in Europa zijn geboren na alle vorstendommen die in het Middeleeuwse Europa bestonden, maar te beschouwen zijn als moderne vormen van de Middeleeuwse leenstelsels.

Wil dus Baudet eindelijk zijn grote mond over zijn ideaal van de natiestaat eens wat gaan matigen en niet zo onbeschoft optreden tegenover de Kamervoorzitter (gisteren, waarover een aparte blog zal verschijnen). Dank u wel.

Verlammend

Paolo Savona, de man die door Lega en Vijf Sterren was uitgekozen als minister van financiën, en de directe aanleiding vormt voor de huidige Italiaanse crisis, exploiteert de verklarende kracht van het probleem Duitsland. Naar verluidt publiceert hij binnenkort het volgende: ‘Duitsland heeft zijn visie over de rol die het in Europa moet spelen na het einde van het nazisme niet veranderd’. Volgens Savona zijn alleen de middelen anders: wapens zijn ingeruild voor de instrumenten der economische suprematie. ‘De euro is een Duitse kooi’, zo stelt hij.

Het Italiaanse populisme is dus nog erger dan het Front National in Frankrijk. En de populistische politici zijn stuk voor stuk mensen die de historische feiten niet kennen. Niet doorgeleerd op school en hun kansen op een normale maatschappelijke carrière laten liggen.

Dit is een fantastische vervorming van de Europese geschiedenis. De euro kwam er mede dankzij de Italiaanse drijvende krachten, de toenmalig minister van financiën Giuliano Amato en minister-president Giulio Andreotti. De Italiaanse drijfveer van toen was ‘onder het juk van de D-Mark uit’. Amato pleitte al in 1988 voor een ECB. Dat beargumenteerde hij zo: ‘Verlies van beleidsautonomie aan een ECB (…) is te verkiezen boven het eenzijdige verlies aan beleidsautonomie dat de BRD haar partners oplegt in het Europees Monetair Stelsel’ (waarin de D-mark domineerde).

Geweldig dat de auteur dit weer in herinnering brengt.

Maar in de politiek gaat het eerst over de feiten van vroeger, en dan pas over die van vandaag. De feiten uit die geschiedenis van het huidige Duitsland zijn nog erg jong. Zeker in vergelijking met de rampen, en hun repercussies, die Europa ten deel zijn gevallen in de vorige periode van Duitse eenheid: 1870-1945. Die geschiedenis domineert voorlopig nog, en leert nog steeds een les: Duitsland is een probleem, geen oplossing.

Het Duitse intellectualisme lijkt verloren te gaan en nu heb nu al heimwee naar de Duitse krant Die Zeit van de periode van wijlen hoofdredacteur Marion Dönhoff (https://nl.wikipedia.org/wiki/Marion_D%C3%B6nhoff)
.
Ironisch genoeg is noch de Griekse boulevardpers, noch Savona echt geïnteresseerd in deze les, laat staan in de mogelijke oplossing van het probleem, zoals die sinds 1990 getest wordt. Zij willen deze les slechts gebruiken voor hun eigen opportunistische doelen, en het goedpraten van eigen falen. En zij zijn niet de enigen. Uiteenlopende politici, van de voormalige Griekse minister van financiën Yanis Varoufakis tot Donald Trump, bedienen zich van deze anti-Duitse retoriek.

Prachtige observatie en juiste bewoordingen!

Indrukwekkend grondig

Er is maar een bevolking in Europa die de les van 1870-1945 al jarenlang leert, en politiek en institutioneel verankert, vooral in de supranationale instituties van de Europese integratie. Dat is de Duitse. Zij doet dit indrukwekkend grondig, en is zodoende dé bouwende en bindende kracht in het samenwerkende Europa van vandaag. Maar dit is te weinig voor een stabiel Europa in deze tijden.

Toen de Berlijnse muur viel waarschuwde de Britse premier Margaret Thatcher voor de instabiliteit van vandaag. Ze worstelde met ‘de les’. Ze moest niets hebben van Duitse eenwording, maar ook niet van de muntunie. De combinatie vond ze catastrofaal. Haar uitleg daarbij: Europa is getraumatiseerd door Duitsland. Maar nergens heeft dat trauma tot grotere angsten geleid dan in Duitsland zelf. Duitsers zijn bang voor zichzelf. Daarom willen zij zich inkapselen in een supranationaal Europa. Het is echter juist binnen dit geografisch relatief kleine Europa dat Duitsland eerder de kans zal krijgen zich opnieuw te ontwikkelen tot een overheerser.

Uit deze passage blijkt dat Thatcher een erg ééndimensionale politica was en niet voor niets de IJzeren Dame. Geen wonder dat ze werd verafgood door rechts en conservatief.

De enorme Europese uitdaging van vandaag is te bewijzen dat dit niet opgaat. Daarbij staat één ding vast: dat kunnen de Duitsers nooit alleen.

Segers heeft volstrekt gelijk. Laten we nu weer de feiten laten spreken in plaats van de veelheid aan losse meningen die maar willekeurig worden rond getoeterd, tot zelfs in de Tweede Kamer. Dat is de ware schande van deze tijd.

[Mathieu Segers is hoogleraar eigentijdse Europese geschiedenis en Europese integratie.]

https://fd.nl/opinie/1256001/europa-raakt-in-de-ban-van-zijn-aloude-probleem-het-probleem-duitsland

Overal kraakt en piept het democratisch bestel en willen de burgers wat anders dan die eeuwige bestuurders @fd @eu #verkiezingsuitslagDtl

Tags

Duitsland

Duitsland maandenlang met een demissionair kabinet (Maurits Kuypers  • Economie & Politiek/fd, 26-9-17

# Duitsland zal nog maanden verder moeten met een demissionair kabinet van twee regeringspartners die elkaar nauwelijks nog kunnen luchten of zien. Dat bleek maandag uit de evaluaties van de verkiezingsuitslag door de verschillende partijen. Vooral bij SPD-leider Martin Schulz droop de afschuw over Angela Merkel (CDU/CSU) ervan af. Merkel heeft volgens hem alle goede ideeën van de SPD gepikt, en is in belangrijke mate schuld aan het slechte resultaat van de SPD van 20,5%.

Als Martin Schulz zijn afschuw over Angela Merkel niet kon onderdrukken, is hij er dus niet in geslaagd publicitair dwars tegen haar in te gaan en haar beeld van het gevoerde beleid te corrigeren. De sociaal-democraten maken dus dezelfde fout als hier aan de orde is geweest: een ander beeld over het voetlicht te brengen. Als Schulz een duidelijke nieuwe visie had uitgesproken tijdens de campagne was de pers er echt bovenop gesprongen. Krokodillentranen van hem dus. ‘De goede ideeën van de SPD’ hadden immers van een extra nuance kunnen worden voorzien. Creativiteit is deze tijden ver te zoeken.

Jamaica-coalitie

# Schulz herhaalde maandag dat zijn partij in geen geval in een nieuwe regering met Merkel stapt. ‘De SPD gaat de oppositie in, punt uit.’ De enige reële mogelijkheid die er dan nog overblijft is een combinatie van CDU/CSU, de liberale FDP en de Groenen. Deze zogenoemde Jamaica-coalitie is volgens Schulz eenvoudiger te vormen dan de partijen het zelf doen voorkomen. ‘Ze doen nu nog alsof ze het oneens zijn, maar dat is uiterlijk schijn.’ Maar [?] alle andere partijen zien dat anders.

‘Het kan zo niet verder’

# Angela Merkel zal in ieder geval eerst binnen de eigen christelijke unie van CDU en CSU voor eenheid moeten zorgen. En dat zal nog lastig genoeg worden. De CSU heeft in Beieren veel stemmen verloren aan de rechts-populistische AfD, en voor voorzitter Horst Seehofer is dat een teken ‘dat het zo niet verder kan’. Seehofer wil dat de CDU en CSU zich eerst over een gemeenschappelijk programma buigen voordat er met andere partijen wordt gesproken over een mogelijk nieuwe regering.

Over in landen met een partijendemocratie en een versplinterd politiek gaan dus deze taferelen zich voordoen. Tot dit bestel helemaal instort en er directe democratie komt zonder partijen, maar alleen persoonlijkheden met visie.

Partijcongres in november

# Het gaat dan niet alleen over de voor de AfD zo belangrijke punten van immigratie, versterking van de grenzen en gezinshereniging, maar ook om tal van andere sociale vraagstukken die volgens Seehofer allemaal hebben bijgedragen aan de overwinning van de AfD. Seehofer denkt dan bijvoorbeeld aan het pensioenstelsel en de stagnatie in de woningbouw.

Zie mijn blog van gisteren.

# Seehofer wil dat CDU en CSU het gemeenschappelijk standpunt ook nog voorleggen aan de leden op het volgende partijcongres in november. Daarmee zijn dus alvast twee maanden demissionair kabinet zeker.

Grote verschillen

# Maar ook de formatie daarna zal niet gemakkelijk zijn. Zowel de Groenen als de FDP kon maandag slechts met de grootst mogelijke moeite een paar punten noemen waarop ze het eens zijn. Dat geldt voor onderwijs, digitalisering en burgerrechten. Op alle andere terreinen van klimaatbeleid en belastingen tot de Europapolitiek en het sociale beleid zien de voorzitters van Groenen en FDP grote verschillen tussen beide én met de CSU.

Het gaat niet meer in dit versplinterde politieke landschap over de vraag waarover je het eens bent, maar dat er een rekenkundig gemiddelde wordt vastgesteld, want eerlijker dan compromissen sluiten waar de ene fractie altijd beter of handiger in is dan de andere.

Klimaatbeleid struikelblok

Christian Lindner van de FDP en Cem Özdemir en Katrin Göring-Eckardt van de Groenen zeiden maandag dat ze de gesprekken over een coalitie wel serieus in willen gaan, ‘omwille van het landsbelang’. ‘Maar’, zo zegt Lindner ‘de Groenen hebben een lange weg te gaan voordat ze in de buurt van onze standpunten komen. Ze hebben de laatste weken harde dingen gezegd in de richting van de FDP die het lastig maken om compromissen te sluiten die ook nog zijn uit te leggen aan de achterban.’

Uit deze laatste zin blijkt ook dat in de nieuwe politiek geen ‘harde dingen gezegd in de richting van de FDP die het lastig maken om compromissen te sluiten’ kunnen worden want die zijn geheel zinloos geworden. Dat maakt het onderhandelingsproces alleen maar moeilijker en het lijkt op het oude pesten van vroeger, van ‘zie eens hoe hard ik kan schreeuwen en kan meppen’. Kinderachtig gedoe dat gepolariseer. De wereld schiet er niets mee op.

# Lindner ziet vooral op het punt van het klimaatbeleid grote verschillen. ‘Wij staan achter de klimaatdoelstellingen van Parijs, maar we willen ze op een hele andere manier bereiken dan de Groenen.’ Lindner wil bijvoorbeeld af van de subsidiëring van windmolens die volgens hem zinloos is zolang er geen goed stroomnet is. De Groenen willen juist meer groene stroom en minder kolencentrales.

Wat een zegen dat oude denkpatronen moeten worden doorbroken. Uit deze passage blijken politieke partijen zich ook hoofdzakelijk te bedienen van politieke kretologie die zinloos zijn. Genoeg leerstof blijft dus over hoe het politieke bestel hervormd en verbeterd kan worden.

Overwinning AfD

# De verkiezingsoverwinning van de AfD zorgt voor ongelofelijk veel frustratie bij alle andere partijen en zal naar verwachting de formatiegesprekken bemoeilijken. Van die AfD worden nu de komende maanden veel rechts-extremistische uitspraken verwacht in het parlement. Voor partijleider Frauke Petry blijkbaar te extreem, want zij stapte maandag uit de fractie maar wil wel doorgaan als parlementslid.

Weer een parallel met ons land voor wat betreft die ‘frustratie bij alle andere partijen’ vanwege de AfD, want zagen we dat ook niet bij ons in 2002 met de opkomst van Pim Fortuyn? Dit duidt dus op arrogantie van de gevestigde orde die wordt weggevaagd. Het huidige politieke bestel is afkomstig van het 19^e eeuwse emancipatiebestel, dat nu als achterhaald mag worden beschouwd. De politieke partijen hebben dus de grootste moeite om een aangepast en gemoderniseerd bestel te vinden. Structureel conservatisme of achterlopen op de lopende ontwikkelingen mag je dat noemen.

# Volgens de AfD-lijsttrekkers Alexander Gauland en Alice Weidel kwam het besluit niet helemaal verrassend. Petry was de afgelopen maanden volgens hun nauwelijks aanspreekbaar, en maakte geen actief deel meer uit van het campagneteam. Alleen het moment waarop – midden in een persconferentie – irriteerde Gauland. Hij sprak van een dolksteek in de rug, waarvan de gevolgen niet te overzien zijn. De grote vraag is hoeveel aanhangers ‘de gematigde’ Petry heeft en of de AfD daardoor in tweeën breekt.

‘Een dolksteek in de rug’ is natuurlijk een te groot woord omdat het interne toneel binnen AfD van het afgelopen jaar niets anders was dan datzelfde verschijnsel. Als de AfD daardoor in tweeën zou  breken, dat wordt de toekomstige oppositie in de Bondsdag nog meer versplinterd (en dus rustiger) en zien we ook op dat front eenzelfde ontwikkeling als ten tijde van het vorige kabinet Rutte2: geen effectieve want gezamenlijke en samenwerkende oppositie. Deze ontwikkelingen lijken dus allemaal iets universeels in zich te dragen en dat stemt tot relativiteit en geruststelling. Het is minder ernstig allemaal dan we denken, als we ons maar realiseren dat de tijden van structurele hervormingen zijn aangebroken. Dan valt er winst te boeken.

https://fd.nl/economie-politiek/1219963/duitsland-maandenlang-met-een-demissionair-kabinet

 

‘Vierde termijn voor Merkel ondanks afstraffing regeringspartijen’ @fd #Merkelsduitsland #Markelsblindevlekken #aardverschuiving @eu

Tags

Duitsland

Gerben van der Marel • Economie & Politiek/fd, 25-9-17

Bondskanselier en CDU-leider Angela Merkel laat zich toejuichen door haar partijgenoten, net nadat de eerste exit poll bekend werd.

# In de Duitse Bondsdagverkiezingen hebben de twee regerende volkspartijen zondag zware klappen gekregen. Dat kiezers zouden afrekenen met de SPD werd verwacht. Verrassend was dat ook de CDU/CSU van Angela Merkel een slecht resultaat boekte. Allebei de partijen trokken sinds 1949 niet meer zo weinig stemmen.

Merkel leek geen moment gedacht te hebben aan aftreden. Ze zei tegen aanhangers in Berlijn: ‘We hoeven er niet omheen te draaien, we hadden op een beter resultaat gehoopt. Maar we zijn de sterkste kracht en zonder ons kan geen regering gevormd worden.’

Hier reageert Merkel voor het eerst technocratisch. De radio-uitzendingen van gisteren – zondag – maakten duidelijk dat Merkel volledig blind was voor de sociale achterstand in het voormalige Oost-Duitsland, de gebrekkige infrastructuur door het hele land heen en ‘last-but-not-least’ het gebrek aan een AOW-wetgeving, die de Duitsers helemaal niet kennen waardoor alleen de gefortuneerden zich van een goed pensioen hebben kunnen voorzien, maar de laagste inkomens niet en zij in Amerikaanse toestanden terecht zijn gekomen: werken totdat er je erbij neervalt. Merkel is dus achteraf volledig neoliberaal aan het regeren geweest: ‘als het maar goed gaat met het bedrijfsleven, dan gaat het goed met het land’. Die mythe is met deze verkiezingen voorgoed in de papierversnipperaar terechtgekomen.

En dus is er een twee-sporen Duitsland ontstaan tussen Oost- en Westduitsland omdat de ene helft zich gediscrimineerd voelt ten opzichte van de andere helft. Het gebrek een algemeen nationaal investeringsbeleid heeft daartoe zeker bijgedragen. Een topindustrieel land zonder een fatsoenlijke digitale – buiten de wegen en bruggen – infrastructuur is te dwaas voor woorden. Zo bezien is Merkelduitsland een primitief ontwikkelingsland geworden zonder voldoende sociale infrastructuur. Dat dient dus hersteld te worden opdat de EU niet spoedig opnieuw in een nieuwe crisis terecht zal komen, maar dan in het kader van de symboliek van twee verschillende Duitslanden: Oost- en West-Duitsland, uitvloeiend in Oost- en WestEU. Die tegenstelling zal die andere tegenstelling tussen Noord- en ZuidEU – neuro en zeuro – gaat vervangen, want veel ernstiger.

De komende weken zullen coalitie-onderhandelingen plaatsvinden. De meest logische combinatie is een coalitie van CDU/CSU, FDP en de Groenen. De partijen regeerden nooit eerder samen.

Die onderhandelingen zullen flink tegen gaan vallen zodat het respect voor ons meerstromenland groter zal worden, waardoor de ‘weg van de meeste weerstand’ bewandeld moet worden: multipolaire coalities, want dat wordt kenmerkend voor de komende tijd (in de hele EU).

Klein rechts grote winnaars

De grote winnaars zijn zonder twijfel de ‘kleine partijen’ op rechts. Alternative für Deutschland (AfD) is na een verdrievoudiging van de aanhang de derde partij in Duitsland. De partij is groot geworden met provocatieve kritiek op de vluchtelingenpolitiek van Merkel. ‘We zullen ons land terughalen’, zei leider Alexander Gauland zondagavond.

De opkomst was met 76% een stuk hoger dan in 2013 toen 71,5% van de ruim 60 miljoen stemgerechtigden kwam stemmen. Op de ARD werd de uitkomst als een ‘politieke aardverschuiving’ omschreven. Hij past in de Europese trend van politieke fragmentatie.

Populisten hebben voor het eerst een plek veroverd in het centrum van de macht van de Bondsrepubliek. De partij van Merkel blijft de grootste maar kreeg slechts 33% van de stemmen. De sociaaldemocraten kregen 20% van de stemmen. Samen verloren de twee regeringspartijen veertien procentpunten. De SPD maakte bekend de komende vier jaar de oppositie in te gaan.

Terug in de Bondsdag

De rechts-populistische AfD veroverde overtuigend de derde plaats met 13,5% van de stemmen. Veel stemmen kwamen van teleurgestelde CDU/CSU-aanhang en kiezers van de die vorige verkiezingen thuisbleven. De AfD vierde de uitslag in een club in Berlijn waar zich meteen voor de deur ook tegen de honderd tegenstanders verzamelden en evenzoveel politie.

De FDP verdubbelt in omvang op 10,5%. De liberalen hebben daarmee waarschijnlijk een grotere winst van de AfD voorkomen. De FDP keert daarmee na vier jaar afwezigheid terug in de Bondsdag. De Groenen deden het ook beter dan verwacht met 9,5%. Die Linke klom tot 9%.

Van de 42 partijen hebben er zes de kiesdrempel van 5% gehaald. Dat zijn twee partijen meer in de Bondsdag dan de afgelopen regeerperiode van Merkel. Toch zal ze terugkeren als kanselier voor de komende vier jaar voor een vierde termijn. Niemand durfde te spreken van makkelijke coalitieonderhandelingen. Een coalitie met de FDP en de Groenen zou met grofweg 350 zetels ongeveer evenveel vertegenwoordiging in de Bondsdag hebben als de ‘grote coalitie’ van CDU/CSU en SPD de afgelopen vier jaar.

Rol in de oppositie

Omdat de SPD met 134 zetels de oppositiepositie verkiest, zal de AfD met hun 88 zetels geen oppositieleider worden in de Bondsdag. Gauland van de AfD zei Merkel de komende jaren ‘op te jagen’. SPD-leider Martin Schulz sprak van een ‘bitter moment voor de sociaaldemocratie’. Maar hij toonde zich voor zijn aanhang in Berlijn strijdvaardig. Schulz zei uit te kijken naar de rol in de oppositie. Ondanks het historische verlies van de sociaaldemocraten lijkt de SPD geen afscheid te willen nemen van Schulz. ‘Ik heb de ruggendekking van de partij’, zei de uitdager van Merkel die de schuld van de opkomst van een partij op rechts zonder omwegen in haar schoenen schoof.

‘AfD met hun 88 zetels geen oppositieleider worden in de Bondsdag’ zegt nog niets, aangezien de SPD onder de huidige leiding de juiste toonhoogte niet zal kunnen vinden in contrast met het snoeiharde AfD. Die vangt alle media-aandacht op en gaat met de publiciteit op de loop.

Horst Seehofer, de leider van Merkels Beierse zusterpartij CSU, dat ook zwaar verloor, zei dat de christendemocraten de fout hebben gemaakt ‘de rechtervleugel open te laten’. Merkel en Seehofer beloofden de stemmen op rechts terug te winnen. De Bondskanselier zei de strijd aan te gaan met ‘goede politiek’.

Dat gold in de tijd van oud-leider Franz-Josef Strauss, maar niet in deze tijden. De CDU/CSU hebben de kater na ‘Wir schaffen es’ niet willen zien en dus genegeerd vanwege het welvaartscontrast in Duitsland. Er is een onderklasse ontstaan die levensgevaarlijk is. Dat mag in een beschaafd land ook niet ontstaan. Dat mag en moet Merkel zich gaan aantrekken, want anders wordt dat politieke midden bij de volgende verkiezingen geheel weggevaagd. Het oude politieke denken is na deze uitslag failliet verklaard.

https://fd.nl/economie-politiek/1219816/grote-nederlaag-duitse-regeringspartijen-zege-voor-afd?utm_source=nieuwsbrief&utm_campaign=fd-ochtendnieuwsbrief&utm_medium=email&utm_content=20170924&s_cid=671

 

Brussel: er moet nu echt actief nagedacht worden over radicale antiEU-extremisten! Ontkennen niet meer mogelijk @msn #duitseverkiezingen @eu

Tags

Duitsland

Exitpoll Duitse verkiezingen: zege voor Merkel, AfD wint fors (msn.com, 24-9-17)

Angela Merkel heeft de Duitse verkiezingen voor de vierde keer op rij gewonnen. De anti-islampartij AfD heeft volgens de eerste exitpoll een ruime winst geboekt met 13,5 procent van de stemmen.

De uitdager van Merkel, Martin Schulz, lijdt een pijnlijke nederlaag. In januari stond de sociaaldemocraat van de SPD nog vrijwel gelijk met Merkel in de peilingen. Nu eindigt Schulz op grote achterstand met 20 procent van de stemmen.

Vier dagen geleden werd een verkiezingsbijeenkomst van Merkel nog verstoord door protesterende Duitsers (via De Telegraaf): Fel protest tegen Merkel

Bondskanselier

Angela Merkel is al 12 jaar bondskanselier. Nu haar christendemocratische CDU/CSU opnieuw de grootste is met 32,5 procent van de stemmen, komen daar nog eens vier jaar bij. “De vraag is alleen: met wie gaat zij regeren? De SPD ligt eruit, die zijn gestraft voor het meeregeren met Merkel”, zegt Duitsland correspondent Jeroen Akkermans.

“De kans is groot dat er in Duitsland een langdurige formatie aankomt, vergelijkbaar met Nederland.”

Bondskanselier Angela Merkel, vandaag de gedoodverfde winnaar, brengt in Berlijn haar stem uit.© AFP Bondskanselier Angela Merkel, vandaag de gedoodverfde winnaar, brengt in Berlijn haar stem uit.

Historisch

Als de SPD inderdaad niet mee gaat regeren, zijn er twee kandidaten over voor een coalitie. Die Grünen, vergelijkbaar met GroenLinks in Nederland, of de rechts-liberale FDP.

De overwinning voor de AfD is historisch. Voor het eerst in decennia komt er een partij in het parlement die door andere partijen als extreem-rechts wordt gezien.

http://www.msn.com/nl-nl/nieuws/buitenland/exitpoll-duitse-verkiezingen-zege-voor-merkel-afd-wint-fors/ar-AAspnPy?li=AAazPsO&ocid=spartanntp

 

Overvloed en onbehagen in de Merkel-republiek

Tags

Duitsland

 ‘Ich bin die Kanzlerin der Mitte’

Rond de Duitse verkiezingen aanstaande zondag hangt het gevoel van een gegarandeerde winst voor Angela Merkel. Waar komt dat vandaan en is dat wel gezond?

door Merlijn Schoonenboom, De Groene Amsterdammer, 20 september 2017

Stralsund, Mecklenburg-Vorpommern, 16 september

© John MACDOUGALL / AFP / ANP

‘Natuurlijk kies ik Merkel.’ Even is de logica niet meer te volgen. De keurige, oudere Oost-Duitse heer heeft net een opsomming gemaakt van hoe zijn land de afgelopen jaren wat hem betreft ten onder is gegaan. Maar als conclusie zegt hij vastbesloten: ‘Wie zou het anders moeten doen dan Merkel?’

Daar staan we dan, in de motregen, met een gegrild supermarktworstje in de ene, een plastic beker bier in de andere hand, bij de ingang van de multifunctionele sporthal in het plaatsje Strasburg in de Oost-Duitse deelstaat Mecklenburg-Vorpommern.

De opwinding in de hal is voelbaar. De blaaskapel van de plaatselijke schooljeugd staat ongeduldig bij de wc’s te wachten, de burgemeester kon naar verluidt van zenuwen nauwelijks meer slapen. De reden: Angela Merkel kan elk moment in haar regeringshelikopter worden ingevlogen. De Duitse bondskanselier zal hier drie kwartier een toespraak houden, hier in het stadje dicht bij de Poolse grens met krap vijfduizend inwoners.

Het lijkt een merkwaardige keuze voor een politicus van de statuur van Angela Merkel. Ze staat in alle peilingen op ruime winst bij de landelijke verkiezingen van aanstaande zondag. Ze is op weg naar een regeringsperiode van zestien jaar, een periode die meestal alleen dictators voor elkaar krijgen – of de onlangs overleden Helmut Kohl, haar leermeester, die ook wel ‘de eeuwige kanselier’ werd genoemd.

Maar Merkel heeft Kohl al lang overtroffen. Ze wordt niet meer alleen de ‘machtigste vrouw ter wereld’ genoemd, maar geldt in meerdere Amerikaanse media ook als de ‘heimelijke koningin van Europa’ en zelfs als de ‘leider van de vrije wereld’ – al fronst men in Berlijn zelf bij die benaming vooral zorgelijk de wenkbrauwen.

In Strasburg voelt de grote wereldpolitiek ver weg. De werkloosheid is in de regio vijftien procent, veel huizen zijn afgebladderd – een aanblik die altijd weer onverwacht is voor het land dat het meest succesvolle van Europa wordt genoemd. De clichés over dit deel van het land zijn bekend: de jonge vrouwen met talent zijn vertrokken, en de meeste aanwezige mannen zijn óf werkloos óf dronken óf neonazi – of alledrie tegelijk.

Het stadje ligt nog net in het gebied van Merkels jeugd, de Uckermark, waar ze in DDR-tijden in het stadje Templin opgroeide. En het is ook hier in deze hal vandaag dat alles samenkomt wat deze Duitse verkiezingen bepaalt – en wat de verklaring kan bieden voor dat gevoel van onvermijdelijkheid van een vierde Merkel-termijn.

En precies op het afgesproken tijdstip is het zo ver. De fanfare marcheert met ferme paukenslag de hal in – Merkel zet er vanuit de achterhoede de pas in. Bij het podium aangekomen wordt ze door de plaatselijke CDU-politicus met bijna overslaande stem van opwinding geïntroduceerd, en dan is ze zelf aan de beurt: ‘Wat voor Duitsland we ons in de toekomst voorstellen’.

‘Is er wel snel internet hier?’ ‘Heeft u wel genoeg artsen?’ Ze begint bij de lokale thema’s. De ‘leider van de vrije wereld’ heeft zich in de helikopter keurig ingelezen, ze kent het cijfermateriaal. Merkel spreekt op exact dezelfde nuchtere toon als bij een persconferentie na een EU-vergadering. De opwinding in de zaal – ‘in het echt is ze kleiner!’ – maakt plaats voor de vertrouwdheid van de jarenlange herhaling.

Ineens is er actie, achter in de zaal. Tussen de ongeveer vijfhonderd merendeels oudere CDU-aanhangers en een paar scholieren zitten vier middelbare mannen met zwarte plakkaten: ‘Merkel muss weg’, staat er met witte letters op. En kort voordat ze vrijwillig door de plaatselijke security worden weggeleid roepen ze nog met verstikte stem: ‘Volksverräter’.

Merkel zelf negeert de schreeuwers eerst. ‘Volksverrader’ en ‘Merkel moet weg’: het zijn de leuzen van de nieuw-rechtse partij AfD, die dit jaar voor het eerst in de Bondsdag kan komen. Uitgerekend in de regio van Merkels jeugd is de AfD bij de deelstaatverkiezingen in 2016 de op één na sterkste partij in Mecklenburg-Vorpommern geworden, nog voor de CDU, die op de derde plaats staat.

Een paar hoofdstedelijke journalisten lopen snel richting de mannen. Het is hét mediaverhaal op dit moment: deze verbeten woede was afwezig bij de afgelopen drie verkiezingen waar Merkel aan meedeed. Maar al snel slenteren ze weer weg. Het valt mee vandaag. Vorige week in Heidelberg werden er nog tomaten geworpen, in Torgau werd Merkel minutenlang luid uitgefloten door een veel grotere groep demonstranten.

De derde Merkel-termijn wordt getypeerd door een onvermijdelijkheid waarin ieder tegengeluid lijkt op te lossen

Onverstoorbaar gaat Merkel verder. Terloops vermeldt ze ook nog wat afspraken met wereldleiders die ze de komende maanden heeft. Twijfelen over haar herverkiezing lijkt hier niemand te doen – Merkel zelf al helemaal niet. En toch is dat, zacht gezegd, merkwaardig. Want nog geen jaar geleden leek haar herverkiezing allerminst een uitgemaakte zaak.

De journalisten vormen een groot contrast met de troosteloze aanblik van de boze AfD-aanhangers in hun trainingspakken. Het keurige links-liberale weekblad Die Zeit is er vandaag, net als de tv-zender WDR – allemaal West-Duitse media, ze komen uit Keulen, Hamburg en Berlijn. Goed gekapt, hippe sneakers en moderne jasjes dragen ze. Al hoeven deze journalisten niet zelf CDU te stemmen, je zou ze toch de typische stedelijke burgerij uit Merkel-Duitsland kunnen noemen – geheel passend bij de richting die het land in is gegaan in de afgelopen twaalf jaar. Bijna ongelovig vroeg Die Zeit in een recent interview met een boos AfD-kopstuk: ‘Duitsland is ecologischer, vrouwelijker, opener, federaler en minder militair geworden. Dat maakt ons zo succesvol. Kunt u daar niet blij over zijn?’

‘Het beste Duitsland dat er ooit is geweest’, zo beschreef onder anderen de Britse hoogleraar Timothy Garton Ash het land geruststellend ten tijde van de eurocrisis. Na twaalf jaar Merkel heeft Duitsland een volkomen andere reputatie dan het land in de jaren negentig na zestien jaar Helmut Kohl had. De christen-democratische Merkel heeft in feite alle kroonjuwelen van de links-liberale elite doorgevoerd: van de afschaffing van de dienstplicht en de Energiewende in 2011 tot de ‘Willkommenskultur’ voor een miljoen vluchtelingen eind 2015 en uiteindelijk zelfs het homohuwelijk in 2017.

Hier wordt mogelijk de verklaring genoemd van het Merkel-tijdperk: anders dan andere regeringsleiders heeft de Duitse kanselier een universeel beleid gevoerd, aangezien ze als leider van een conservatieve CDU/CSU een links-liberaal programma heeft doorgevoerd. Daarbij komt ook dat zij een regeringsleider is die uitgesproken anti-ego is, dus zonder als een uitgesproken politieke egotripper kan worden gekwalificeerd en daarmee is zij de grote uitzondering onder alle regeringsleiders. In tegendeel, ze is de kanselier op de achtergrond en dat wordt gewaardeerd door brede lagen van het electoraat. Naar mijn gevoel dus allemaal argumenten waarom Angela Merkel het veel langer volhoudt dan enige andere regeringsleider. Niemand doet het haar na.

Een beroemde uitspraak van Merkel is dat ‘de politiek zich aan de werkelijkheid aanpast’. Dat wil in haar geval zeggen dat ze de wensen van een nieuw Duits maatschappelijk midden heeft gevolgd. Ze stuurde haar CDU, die logge conservatieve partij van Helmut Kohl, gestaag de linkerkant op, steeds ondersteund met dalende werkloosheidscijfers, zoals Merkel in deze verkiezingstijd voortdurend benadrukt.

Een ander verschil met de tijd van Kohl is de verbijsterende politieke consensus die rond haar koers is komen te hangen. ‘Alternativlos’ is het beruchte woord dat Merkel de afgelopen jaren gebruikte als een omstreden beleidspunt doorgedrukt moest worden. Het is inmiddels een begrip geworden waarmee de regeerstijl van de derde Merkel-termijn, die van de grote coalitie met de SPD, wordt getypeerd: een onvermijdelijkheid, waarin ieder tegengeluid vanzelf lijkt op te lossen.

De politieke eensgezindheid is in deze laatste verkiezingsweken inderdaad opvallend. Drie van de vijf andere grote landelijke partijen staan gehoorzaam klaar om na de verkiezingen met de CDU mee te regeren: zowel de huidige partner SPD als de liberale FDP en de Groenen. Ook de meeste media, die in het tijdperk Kohl nog zo tegen de kanselier streden, vinden Merkel eigenlijk wel oké – zelfs schandaalblad Bild. Alleen Die Linke en de AfD, links- en rechtsbuiten, keren zich openlijk van haar af.

De eensgezindheid zorgt echter ook voor sluimerend onbehagen. De schaduwzijde kwam naar voren in 2015, op het hoogtepunt van de vluchtelingencrisis. Merkel heette toen zonder noemenswaardig overleg met anderen de vluchtelingen die vastzaten in Hongarije welkom, en een grote stroom kwam op gang. Het was ‘alternativlos’, en ieder debat viel stil. De woede hierover barstte met veel heftigheid los na de aanrandingen tijdens oudejaarsnacht in Keulen, de AfD kwam op vijftien procent in de peilingen terecht.

Allemaal neonazi’s? Te makkelijk. Het gevoel van chaos is in het herenigde Duitsland nooit sterker geweest dan in die maanden. De aanhang van de AfD bestond op dat moment uit teleurgestelde CDA’ers, oud-SPD’ers en boze Groenen, er zaten gegoede hoogleraren en werkloze arbeiders tussen. Maar vooral zorgde Merkels aanpak binnen haar eigen CDU, die typische middenpartij, voor een ongekende onrust.

Stralsund, Mecklenburg-Vorpommern, 16 september

© John MACDOUGALL / AFP / ANP

https://www.groene.nl/artikel/ich-bin-die-kanzlerin-der-mitte?utm_source=De+Groene+Amsterdammer&utm_campaign=4d0297c294-Dagelijks_20170921&utm_medium=email&utm_term=0_853cea572a-4d0297c294-70927641