Tags
Een interessant artikel in het Katern Letter & Geest (Trouw) op deze ochtend met een interview met de Italiaanse literator en filosoof Alessandro Baricco die vindt dat we onszelf mogen feliciteren met onze transparante wereld, vergeleken bij de voorgaande eeuw met alle gruwelen en oorlogen.
https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/668/articles/922509/70/1
In de slotzin van de openingspassage staat echter: ‘De omwenteling begon al in 1978 met een simpel, nu bijna vergeten computerspelletje: Space Invaders.’ Mijn vraag luidt met inderdaad de stroom aan sciencefictionfilms die de Hollywood-filmindustrie heeft afgescheiden in de loop der decennia, of hiervan ooit echt sprake is geweest, maar dat het nooit officieel bekend is gemaakt, of dat hier sprake was en is geweest van de fantasieën van regisseurs die hun creativiteit hebben kunnen botvieren. In dit laatste geval is er ook een algemene angst van buitenaardse invasies ontstaan, die nooit officieel en feitelijk weersproken zijn en die ook veel mist hebben laten neerdalen op onze planeet en er zijn blijven hangen. Dat is de eerste kanttekening.
De tweede is of er een zelfstandige ‘digitale beschaving’ bestaat naast een menselijke beschaving, waarover in het algemeen gesproken wordt. Want waarom wordt de eerstgenoemde een beschaving genoemd als het een product van de tweede, maar Alessandro s verwoordt het als volgt: ‘heb die naam gekozen, omdat de meeste apparaten van dit tijdperk zijn voortgekomen uit de logica en het mentale ontwerp van videogames. De pioniers van de digitale revolutie vonden spelletjes uit, dat was hun manier om te experimenteren met de mogelijkheden van computers. De genetische code van die videospelletjes heeft de digitale beschaving bepaald, vandaar mijn naam daarvoor: de Game.”
In de derde plaats is het leven een spel of Game volgens de regisseur die schertsenderwijs als volgt uitlegt hoe hij daaraan gekomen is: ‘Ik heb die naam gekozen, omdat de meeste apparaten van dit tijdperk zijn voortgekomen uit de logica en het mentale ontwerp van videogames. De pioniers van de digitale revolutie vonden spelletjes uit, dat was hun manier om te experimenteren met de mogelijkheden van computers. De genetische code van die videospelletjes heeft de digitale beschaving bepaald, vandaar mijn naam daarvoor: de Game.”
Er bestaat kortom een logica waarop deze gamingwereld ontstaan is en vervolgens ook sprake van een mentaal ontwerp van videogames. Dat het allemaal mentale constructies van programmeurs en ontwerpers zijn is volkomen duidelijk en helder, maar wat het zijn en blijven mijns inziens twee afgescheiden werelden, te weten een bezielde menselijke leefomgeving enerzijds en een technologische leef- en constructiewereld, die voortgebracht is door de technici van onze wereld. Wel twee als zodanig te ervaren en gekende realiteiten, maar de vraag is of er geen sprake is van een wezenlijk menselijke realiteit naast een door de mens zelfontworpen instrumentarium die alleen op aarde bestaat. Met al die scififilms zijn steeds meer mensen volgens mij gaan geloven dat de menselijk geschapen robotwereld een eigen identiteit heeft, wat volgens mij niet het geval is omdat er geen sprake is van zelfstandige opererende bezielde entiteit zoals de mens, maar alleen van geproduceerde apparaten door de mens, die daartoe de technische kwaliteiten in huis hebben om ze te bouwen.
In de vierde plaats en tot slot de voorspelling dat deze Game-wereld ook het beloofde land is, uitgelokt door de ludieke vraag: ‘Grappig: onze huidige beschaving begon als videospelletje?
“Ja, al wil dat niet zeggen dat het een vermakelijke, speelse wereld is; het betekent dat er gebruik gemaakt wordt van de logica van een videogame. Zo was de iPhone revolutionair omdat hij leuk was, omdat het een game was. Een telefoon was vroeger nuttig, maar niet leuk. U zult het zich herinneren: zo’n krakende draaischijf was niet grappig, die was niet om plezier van te hebben. Maar een smartphone is leuk, dat is net een spel. Je moet je moeder bellen en dat bericht komt op je af als een marsmannetje dat je moet doodschieten.
Ik heb deze kanttekeningen geplaatst omdat ik al lezend ontdekte hoe de maatschappij en het menselijk leven sterk worden bepaald door het denken van de Game-ontwerpers die mogelijk als symboliek is bedoeld om de bronkracht van het leven op deze wijze voor te stellen, een soort van nieuw scheppingsverhaal uit het bijbelse Genesisboek. Ik geloof noch in het een, noch in het ander. Maar dit treffende interview is wel een magistrale schets of spiegel van onze samenleving die wij zelf hebben opgebouwd.