GroenLinks huiverig voor PvdA-script (Maaike van Houten, Trouw 24 maart 2017)
Vier partijen beginnen onderhandelingen over een nieuw kabinet, onder leiding van een informateur. VVD, D66, CDA en GroenLinks willen proberen om de grote onderlinge verschillen te overbruggen, zeiden de fractievoorzitters gisteren na een gezamenlijk gesprek met verkenner Edith Schippers.
# Maar binnen de achterban van GroenLinks bestaat ernstige twijfel of regeren met de VVD wel verstandig is. Want de vrees is dat de partij van Jesse Klaver ondanks de grote verkiezingswinst veel water bij de wijn zal moeten doen in een mogelijk nieuw regeerakkoord.
Waarom is de achterban van GL bang om ondergesneeuwd te raken door de VVD (en CDA)? Er zijn toch lessen te halen uit het vorige kabinet, waar Samsom heeft nagelaten voldoende publiciteit te zoeken met een ‘Bolkestein-agenda’, door het publieke debat te ‘beheersen’. Verder is het een kwestie duidelijke afspraken maken over het eigen geluid dat naar buiten kan worden gebracht. Zo valt het fractiebeleid altijd goed te verdedigen ondanks het feit dat er een ongetwijfeld gezond regeerakkoord wordt gevormd.
De vorige PvdA-fractie had het nadeel dat het een novumsituatie was in de parlementaire geschiedenis, gebaseerd op een uiterst kleine meerderheid, om over de senaat maar te zwijgen. Dat de fractie op eieren moest lopen is logisch, maar geen coalitiepartner in de toekomstige coalitie hoeft diezelfde voorzichtigheid te betrachten. Gewoon zorgen voor een goed gebruik van de sociale media, waarmee de verkiezingswinst ook werd geboekt en geen angst voelen, want altijd een slechte raadgever. De PvdA heeft de ‘kastanjes’ al uit het vuur gehaald. Wat wil je nog meer?
# In Leeuwarden heeft GroenLinks jaren de stad bestuurd in een college met de VVD. De samenwerking was wonderschoon, zegt voorzitter Stefan Falke. Maar landelijk, dat is een ander verhaal: “Voorzichtigheid is geboden”, zegt hij over de formatieronde die volgende week begint. “Dit is een bijzonder momentum, het is de eerste keer dat we serieus onderhandelen. Maar ik hoop dat ze zich niet laten verblinden door het zicht op de regering.”
Gewoon heel nuchter blijven dus!
# De Friese voorzitter wijst op de PvdA, die na vier jaar regeren met de VVD keihard is afgestraft door de kiezer. Dat kan GroenLinks ook gebeuren, vreest hij, als meest progressieve partner van de vier, en bovendien de kleinste. Anderzijds: “Als wij het nu niet doen, is de kans groot dat een ander in het gat springt.”
Frustraties uit PvdA-kring, maar zij hadden hun zaken niet op orde.
# De jongeren in het CDA bijvoorbeeld zien meer heil in een coalitie met de ChristenUnie. Dan is voor GroenLinks de kans verkeken de idealen in de praktijk te brengen, overweegt Falke. Ook binnen de VVD bestaat daar een voorkeur voor. Alleen D66 is echt positief over een kabinet met GroenLinks. De ChristenUnie houdt de boot nog af.
Wijk niet voor de strategische trucjes van VVD en CDA die gemakkelijker met CU kunnen regeren; pure machtspolitiek dus. Zorg voor een mooi motorblok met D66 voor progressief NL!
# Falke verwoordt de dilemma’s. Voor de verkiezingen bleek uit het EenVandaag-opiniepanel dat ongeveer de helft van de GroenLinks-kiezers wél voelt voor regeren met de VVD. In Trouw adviseerde Theo Brand, voorzitter van de religiewerkgroep Linker Wang, mee te doen aan een centrum-groen kabinet. Gisteren schreef doopsgezind predikant Jannie Nijwening daarentegen dat GroenLinks zijn geloofwaardigheid dan verliest. Haar advies: “Doe het niet, Jesse.”
Waarom is het noodzakelijk om in versplinterd Nederland eigen geloofwaardigheid verloren gaat?
# Klaver maakte via Facebook duidelijk dat hij regeren met VVD, CDA en D66 serieus wil onderzoeken. De reacties zijn verdeeld. “Als GroenLinks de handen ineenslaat met D66 en daarmee Rutte kan overtuigen van een goed klimaat- en vluchtelingenbeleid, zie ik niet in waarom je vier jaar zou wachten”, meent een van zijn Facebookvrienden. Een ander zegt: “D66 wil je graag hebben, maar de VVD zal je crushen.”
Dit laatste laat je dan zelf gebeuren en is geen wet van Meden en Perzen.
Grote risico’s
Erica Meijers, hoofdredacteur van het tijdschrift van het wetenschappelijk bureau van GroenLinks, heeft die twee zielen in één borst. Ze kan begrijpen dat Klaver onderhandelt met de VVD, maar ze ziet grote risico’s. “Wij willen verandering, maar lukt dat, in een overwegend rechtse coalitie?” Ze wijst op de grote verschillen, op sociaal-economisch gebied, maar ook in migratie en integratie.
Maatvoering is cruciaal in het nieuwe kabinet: ‘Wij willen verandering’ kan prudent worden ingevuld en niet overdreven radicaal maar gewoon normaal progressief.
GroenLinks moet uitkijken voor een geloofwaardigheidsprobleem als het in zee gaat met de VVD, zegt ze. Die partij heeft de afgelopen twee kabinetten ‘enorm bezuinigd’, en bij voorbeeld de kunst- en cultuursector ‘kapotgemaakt’. Maar ook Meijers ziet de andere kant: “Er is nu wel een reële kans wat te doen. Als op links iedereen zijn poot stijf houdt, zijn er genoeg rechtse partijen die wel willen.”
Dat er ‘enorm bezuinigd’ werd was een economisch-financiële noodzaak om binnen de EMU-normen te blijven, maar die strengheid is nu niet meer noodzakelijk en nu komt het erop aan een evenwichtig pakket aan herstelmaatregelen te treffen waarmee doorgeschoten saneringen kunnen worden hersteld. De kunst- en cultuursector moet nu een nieuwe plek krijgen in een totaalbeleid dat passend is in de huidige 21e eeuw. Ingepast in alle andere onderdelen van rijksbeleid en na een alsnog te houden evaluatie van het gevoerde crisisbeleid. Wat zijn de lessen voor de toekomst die daaruit te trekken zijn? Daarover kan of zelfs móet ook uitgebreid gedebatteerd worden in de nieuwe Kamer.
Eerst debat en dan onderhandelen
# De nieuwe Tweede Kamer debatteert komende dinsdag over de verkiezingsuitslag en de richting voor de kabinetsformatie. Daarna wijst de Kamervoorzitter een informateur aan om de onderhandelingen te leiden.
Erg benieuwd wat dat debat zal opleveren en de nieuwe gezichten te leren kennen.
Vanaf woensdag kunnen dan de onderhandelingen beginnen. Maar omdat sommige partijleiders verplichtingen hebben in het buitenland, is er die week weinig tijd om al de diepte in te gaan. Echt onderhandelen kan daardoor pas in de week van 3 april.
Het is niet anders!
https://www.trouw.nl/s/~a103f388/?m_i=q4ZqXgQtpIVqwk6d6ZA4yxstByMbg5MIlCrOwraX3MivjL3GzlOLtmb5GIn5nH0lfAaOhcoo6m%2BLSA8QOCurinD4vXJW0&utm_source=TR+daily+20170324&utm_medium=email&utm_campaign=wordt%20afgestraft%20als%20de%20PvdA.&utm_userid=11ce6dfe-3dea-4d85-b7da-6df4af29c312