Ten strijde! Maar waartegen? (Column Rens van Tilburg, Opinie & Debat/de Volkskrant, 21 oktober)
Mede door economische stagnatie ligt nu de wereldvrede onder vuur
# De Nederlandse overheid kan gratis geld ophalen. Investeer in de economie. Help zo mensen aan het werk. Zet daarbij in op investeringen die de economie minder afhankelijk maken van fossiele energie en eindige grondstoffen. Dat betaalt zich dubbel en dwars terug. De inspanning die nodig is voor het ecologisch duurzaam maken van de wereldeconomie is wel vergeleken met die van een oorlogseconomie. Als we dan toch ten strijde moeten trekken, laten we dan vooral de juiste strijd aangaan. Laten we inzetten op een economische stimulering die mensenlevens redt in plaats van kost [zoals de Tweede Wereldoorlog, jw].’
Dit is een duidelijk pleidooi voor progressieve economische investeringen, die echter in ons rechtse land met de dominante lobby van grootindustrielen en de oliesector, die iedere investering in duurzame energie zullen blokkeren. Met deze redenering valt dus de hele olielobby van Shell in één klap door de mand omdat zij verslaafd is aan fossiele energie. De verdienste van de auteur is dat hij haarscherp laat zien waar de echte tegenstelling in ons land uit bestaat: de verdediging van private handelsbelangen gaan vóór herstel van de economie als geheel.
En ook een tweede conclusie kan worden getrokken op basis van impliciete notie van de EMU-regels door een expliciete aanval op het vooroorlogse beleid van Colijn:
# Eén beroepsgroep is de laatste tachtig jaar helaas met hele andere dingen bezig geweest dan lessen te trekken uit het verleden: onze politici en hun adviseurs. Destijds jaagde de zuinige Colijn de werkloosheid verder op. Hij heeft nog steeds trouwe volgelingen. Het uitmergelbeleid van de euroleiders heeft de economie ernstig beschadigd en de sociale buffers tot een minimum teruggebracht.’
Colijn zou dezer dagen gekwalificeerd kunnen worden als de neoliberaal avant la lettre, hoewel een lichtelijk valse vergelijking, omdat onder Colijn nog de goudenstandaard maatstaf was. En de huidige EMU-normen van de moderne EU hebben alleen het herstel van de vermolmde concurrentiekracht en dus de welvaart van de EU tot doel. Maar dat de achtereenvolgende Europese Commissies en regeringsleiders die het Verdrag van Maastricht hebben opgeleverd, is een bewijs voor het neoliberale karakter van de economische beleidsvoering om – zoals gezegd – het herstel te bewerkstelligen, en dat zonder meer, dus ook zonder de alternatieve denkbeelden die Van Tilburg hier heeft aangedragen een kans te geven. Een oneerlijke strijd dus voor Van Tilburg. Want dat progressieve alternatief blijft een dode letter vanwege het armzalige en verkommerende aanhangsel van de sociale paragraaf in dat Verdrag van Maastricht. En zo houden rechts (als meerderheid) en links elkaar gevangen zonder dat er ooit sprake zal zijn van waar economisch herstel. Dat is pas mogelijk als Shell failliet gaat en nergens anders door. Zo houdt een machtige multinational ons in de klem. Goed gepresteerd, zegt de zakenman; ondemocratisch zegt de sociaal bewogen burger in het land.
