Tags
EU treedt streng op tegen Malta (Commentaar Trouw, 5-12-19)
‘Maffia, maffia’, scanderen de inwoners van Malta al dagen door de straten van Valletta. Ze refereren aan premier Joseph Muscat en zijn getrouwen: voormalig stafchef en jeugdvriend Keith Schembri, voormalig minister Konrad Mizzi en multimiljardair Yorgen Fenech. Die laatste is nu aangeklaagd voor de moord op journaliste Daphne Caruana Galizia, die de corrupte praktijken van hooggeplaatste politici blootlegde in haar blog.
Het is ongekend hoe de situatie op Malta zich de afgelopen week ontwikkelt. Twee jaar lang is de moord op Caruana Galizia toegedekt. De smaadzaken tegen haar familie liepen door terwijl ze dood was. Schembri en Mizzi, die met bedrijven in belastingparadijzen opdoken in de Panama Papers, konden hun functies blijven uitoefenen. En een rapport over de vermoedelijke Panamese vennootschap van Muscats vrouw, een van de laatste onderwerpen waarover Caruana Galizia schreef, werd maar voor een klein deel openbaar.
Nog schadelijker: Muscat was eindverantwoordelijk voor het moordonderzoek waarbij zijn rechterhand Schembri zelf betrokken lijkt. Zakenman Fenech die vorige week met zijn luxe jacht het eiland probeerde te ontvluchten, noemde tijdens de verhoren de naam van zijn vriend Schembri als medeplichtige.
Kortom: Malta heeft veel weg van een maffiastaat. De situatie wordt schrijnender als je bedenkt dat Malta lid is van de Europese Unie en dat het toedekken van de moord en het niet functioneren van de rechtsstaat twee jaar lang zijn genegeerd door de Europese Commissie. Dankzij D66-Europarlementariër Sophie In ‘t Veld – die namens het Europees Parlement de stand van de rechtsstaat onderzocht – en CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, is de zaak aan het rollen gebracht. Met name Omtzigt die namens de Raad van Europa concludeerde dat de premier te veel macht heeft bij belangrijke benoemingen, stak zijn nek uit. Hij zette de regering onder druk, met als gevolg dat hij zwart is gemaakt door Maltese politici.
‘Het zou de Europese Commissie sieren als ze nu wel streng optreedt, want de ellende is niet voorbij. Premier Muscat heeft zijn aftreden bekend gemaakt, maar hij blijft nog zes weken zitten. Een ‘inschattingsfout’ noemde In ‘t Veld dat in deze krant. Voor de geloofwaardigheid van het land is het belangrijk dat Muscat nu vertrekt; al is het maar om elke schijn van belangenverstrengeling te voorkomen. Zo lang Muscat niet aftreedt, moet de Europese Commissie flinke druk uitoefenen, bijvoorbeeld door een artikel-7-procedure te overwegen. Daardoor kan in het ergste geval Malta zijn stemrecht in de EU verliezen. Maar het is wel het minste waar de familie Caruana Galizia na twee jaar recht op heeft.
Een grof schandaal dus en het controleapparaat van de EU werkt dus niet. Werk aan de winkel voor de aangetreden Commissie-@vonderleyen.
https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/810/articles/1046743/21/2