• ‘Eigenwijsheid’ afwijzen óf eigen wijsheid benutten? @trouw #corona
  • About
  • Angela Merkel is de enige in de EU en het Westen die Poetin afdoende kan bestrijden @fd @MicheleWaard @eu #rusland #nieuwekoudeoorlog @TimmermansEU
  • AquariusPolitiek is de politiek van deze nieuwe eeuw
  • De economische werkelijkheid is veel weerbarstiger dan de wetenschappelijke trends doen vermoeden #nrc #economie #bedrijvigheid #economischegezondheid
  • Jeroen Dijsselbloem, de EUROCRISIS
  • Knetterharde economische oorlog om de heerschappij van dataverzamelingen @fd #ICT/algoritme #list&bedrog #eu
  • Nieuwe strategie van de oppositie: zo bot mogelijk optreden, want als er ledenvergaderingen van partijen het referendum (vooralsnog) alleen als bron van ellende zien vanwege misbruik ervan, dan kun je die partijen van arrogantie en elitair gedrag beschuldigen die democratisering tegenhouden via het ‘almachtige’ referendum; ‘Bravo’, knap bedacht en uitgewerkt en uitgespeeld!
  • Verband tussen ‘verbetenheid’ en wereldvreemd/fundamentalistisch idealisme @fd @eu @podemos #politiekefilosofie
  • Wat hebben we geleerd na tien jaar financiële crisis? @nrc @CoenTeulings #vroegoflaatopnieuwfalen #economischetheorie
  • Wiebes is het probleem niet, maar de bureaucratie en de opgejutte massa in Groningen door SP en PvdA en blindheid politiek @trouw #groningergas @tweedekamer
  • ‘#IMF: meer groei in #China leidt tot meer risico’ #fd #mondialeeconomischeverhoudingen
  • ‘Burgerdienst in ruil voor baan’

AquariusPolitiek

~ De nieuwe wereld

AquariusPolitiek

Monthly Archives: April 2020

Nederlandse aversie tegen Europa is niet in ons belang’ @nrc #nieuwevisieEUgewenst

30 Thursday Apr 2020

Posted by aquariuspolitiek in langetermijnvisie, toekomsvisieEU, Uncategorized, wereldvisie

≈ Leave a comment

Tags

politiek

Europese integratie |Nu de coronacrisis de wereld op zijn kop zet, moet het kabinet met de Kamer in debat over een nieuwe visie op de EU, adviseert Jan Postma.

Jan Postma, nrc.nl, 30-4-20

In Brussel is vorige week een compromis over een financieel-economische corona-aanpak bereikt. Naast het steunprogramma van de Europese Centrale Bank (ECB) van 750 miljard euro is er nu een noodpakket van 540 miljard van drie economische vangnetten. De Europese Commissie gaat nog advies geven over de inhoud en financiering van een aanvullend herstelfonds en wil daarbij een relatie leggen met de EU-begroting en het Meerjarig Financieel Kader. Ook al zal dat advies zeker een compromis-karakter dragen, toch zal er daarna nog wel wat politiek duw-en-trekwerk nodig zijn.

Dr. J.K.T. Postma werkte van 1975 tot 1999 bij het ministerie van Financiën, laatstelijk als secretaris-generaal.

De gang van zaken geeft aanleiding de eurosceptische houding van de betrokken Nederlandse bewindslieden, premier Rutte (VVD) en minister Hoekstra (Financiën, CDA), nog eens kritisch te bezien. De afstandelijke houding is niet nieuw. Nederland heeft altijd vooral belang gehecht aan de interne markt en het had weinig interesse voor de politiek-bestuurlijke integratie.

Stevige aversie

De laatste jaren is er zelfs een stevige aversie tegen Europa gekweekt, versterkt door de invloed van de populistische stromingen in de Nederlandse politiek. Bewindslieden en Kamerleden hebben vaak een anti-EU-houding aangenomen, zonder te erkennen dat de nationale regeringen gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het in Brussel gevoerde beleid. Dat heeft het draagvlak voor een krachtige Europese politiek aangetast.

Het is inderdaad ergerniswekkend dat de populistische stromingen, waarbij Postma ongetwijfeld doelt op PVV en FvD, die beide wat mij betreft gekenmerkt kunnen worden door een ééndimensionale politieke visie – de eerstgenoemde met haar duidelijke anti-islamprofiel, en bijbehorende aspecten als anti-moskee en dito-koran – en de tweede met een nostalgisch conservatisme; beiden terugverlangend naar het verleden toen ons land duidelijk wit gekleurd was en in zuilen was opgedeeld.

Maar ook de SP maakt zich schuldig aan ééndimensionaliteit door geen hedendaagse onderbouwing te geven van haar speerpunt van een rechtvaardige en solidaire samenleving. Ook een vorm van populisme dus, aangezien onderbouwing van oude uitgangspunten naar nieuwe denkvermogen vereist en dat hebben geen van drieën in huis. Maar deze oppositiepartijen krijgen ook alleen de ruimte door een verdere versplintering van het landschap waarbij de oude gevestigde partijen ook dezelfde zwakheden hebben, namelijk maar door blijven gaan op oude paden en wegen naar Rome of Adam Smith. De huidige personele bezetting van ons parlement is zwaar onder de maat, maar daarover geen woord.    

Tekenend is dat aan het Europese front vanuit Nederland al langer vooral de premier en minister van Financiën opereren en zich daar concentreren op de begrotingsbewaking. De aversie tegen de Europese politiek bleek ook nog eens duidelijk tijdens het overleg van minister Hoekstra met de Kamercommissie, voorafgaande aan de besluitvorming over het financieel-economische corona-pakket. De eurosceptische houding van de minister werd door een Kamermeerderheid ondersteund.

Drie scenario’s

Voor de toekomst van Europa op langere termijn dringen zich drie scenario’s op:

1- Gelet op het snel veranderende mondiale krachtenveld (China, VS, Brexit, etc.) streven naar een drastische versterking van de huidige Europese Unie.

2- Gezien de grote verschillen van de economische structuur van de lidstaten kiezen voor een unie van de Noordelijke landen

3- Doormodderen met de huidige constellatie, met het gevaar van het uiteenvallen van de Unie.

Ik kies vooral op geopolitieke gronden voor de eerste optie: een versterkt Europa.

Hoezeer de auteur ook gelijk heeft dat er met de huidige ontwikkelingen in geopolitiek kader veel of zelfs alles voor te zeggen valt om toe te werken naar een versterking van de huidige Unie, moet ook worden opgemerkt dat hij geen enkele aandacht heeft voor de complexe besluitvorming binnen de Unie en het Europese Parlement dat toch als enig gremium de bevolking vertegenwoordigt. En dat er erg veel valt aan te merken over het doen en laten in democratisch opzicht van zowel de Europese Raad als de Commissie, is ook niet bevorderlijk voor een prettige verstandhouding tussen publiek en politiek. Hinderlijk is dat die bestaande klachten niet serieus worden genomen.  

En daarbij stel ik vast, dat het Nederlandse taboe op verdere overdracht van bevoegdheden aan het Europese niveau op een verkeerde benadering stoelt. Het gaat er niet om taken exclusief aan het Europese niveau toe te kennen en te ontnemen aan het nationale niveau.

Het gaat om een evenwichtige verdeling van elkaar aanvullende instrumenten over de verschillende niveaus. Zo was de volksgezondheid geheel voorbehouden aan het nationale niveau, maar de corona-crisis heeft laten zien, dat ook voor dit onderwerp coördinatie op Europees niveau nodig is, maar dan wel verweven met essentiële instrumenten op nationaal en lokaal niveau.

Hierin heeft Postma gelijk, maar dat vereist een intellectuele versterking van beleidsbenadering dat van de huidige politiek niet verwacht mag worden. Ik verwijs nogmaals naar genoemde populisten die het nota bene de gevestigde orde zo moeilijk maken door hun hun ogenschijnlijke frisheid van nieuwe-politiek-bedrijven, dat echter ideologisch of inhoudelijk zo oud en achterhaald is als maar denkbaar kan zijn. De onervaren fractieleden van beide of drietal partijen maakt het wel gemakkelijk om een breed oppositioneel tegenfront tegen de coalitie te vormen, maar het maakt keer op keer het amateurisme vanuit die hoek zichtbaar.  Het parlement leidt aan politieke schizofrenie, maar heeft dat zelf niet in de gaten.   

Pragmatische wijze

  • Nu de wereld door de corona-crisis op zijn kop is gezet, zal de Europese aanpak voor de langere termijn opnieuw op een pragmatische en open wijze moeten worden doordacht voor strategische onderwerpen, zoals veiligheid, terrorismebestrijding, migratie, informatietechnologie, klimaatpolitiek en financieel-economisch beleid. Voor dit laatste beleidsonderdeel zal de vraag zijn welke economische politiek de duurzame groei en investeringen zodanig kan stimuleren, dat na de herstelfase het disproportionele ECB-beleid overbodig wordt.

Hier maakt Postma mijns inziens een denkfout omdat er in feite een algehele reorganisatie van de maakindustrie en dito economie aan de orde is namelijk de complete transitie van fossiel naar duurzaam en dat wordt een ongelooflijk zware opdracht. Dat komt de huidige covidcrisis de EU bij toeval goed uit.

 Voor de toekomst van Europa is het van belang ondogmatisch over de inrichting van de Europese Unie na te denken. De coronacrisis heeft ons daar met de neus op gedrukt. Te hopen valt dat de negatief-eurosceptische houding verandert in een positievere benadering. De natiestaat is een niet weg te denken fenomeen en de Nederlandse belangen dienen ook goed te worden bewaakt, maar we moeten royaal erkennen dat die belangen vaak ook een versterking van het Europese niveau moeten inhouden. Natuurlijk dienen we kritisch te blijven, maar dat kan ook zonder dat we de EU als een min of meer vijandige organisatie zien, zoals maar al te vaak gebeurt.

Staatssecretaris Europese Zaken

Gezien de fundamentele veranderingen als gevolg van de coronacrisis is een nieuwe kabinetsvisie op de inrichting van Europa nodig. Bij de voorbereiding van deze visie ligt een voortzetting van een belangrijke rol van premier en minister van Financiën voor de hand, maar hun te grote dominantie moet verdwijnen door een actieve bemoeienis van de andere ministers bij de strategische onderwerpen. In elk geval zal de minister van Buitenlandse Zaken veel actiever moeten worden aan het Europese front. Van een onorthodoxe tussentijdse benoeming van een staatssecretaris voor Europese Zaken, die al sinds 2012 ontbreekt, zou een belangrijke signaalwerking uitgaan.

De vraag is of iemand als de huidige minister van Buitenlandse Zaken wel van nature de aanleg heeft om een inspirerende en toonaangevende Europese visie-aanscherping te leveren. Ik heb sterke twijfels.     

Bij de voorbereiding van de kabinetsvisie en de daaropvolgende discussie in het parlement is de belangrijkste vraag hoe daarvoor bij de bevolking draagvlak te verkrijgen. Daar kunnen alle partijen met hun verkiezingsprogramma’s op worden aangesproken. Juist door de alomvattende crisis is een politieke meerderheid zeker mogelijk. De mensen hebben behoefte aan een nieuw perspectief en staan meer open voor redelijke argumenten dan politici en beleidsambtenaren vaak denken. Maar daarvoor is wel een politiek debat nodig.

Postma vergeet dat politieke partijen zijn al decennia niet meer aanspreekbaar zijn en daarom verraadt hij zichzelf met een staaltje illusie-politiek.

[Een eerdere versie van dit artikel verscheen in De Hofvijver, maandblad van het Montesquieu instituut]

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/29/nederlandse-aversie-tegen-europa-is-niet-in-ons-belang-a3998239#/handelsblad/2020/04/30/#118

‘De coronacrisis vraagt om zorgvuldig handelen en democratisch debat’ @rathenau-instituut #covid19apps

30 Thursday Apr 2020

Posted by aquariuspolitiek in COVID-19

≈ Leave a comment

Tags

politiek

Digitale samenleving

De coronacrisis vraagt om zorgvuldig handelen en democratisch debat

Het coronavirus eist mensenlevens, brengt ernstige gezondheidsschade toe en legt de maatschappij momenteel grotendeels stil. Om de lockdown te versoepelen overweegt de regering de mogelijke inzet van twee soorten apps. Met een ‘gezondheidsapp’ kunnen burgers hun symptomen monitoren en op afstand begeleid worden. Een ‘tracking- en tracing-app’ draagt bij aan bron- en contactopsporing, zoals de GGD dat normaal gesproken uitvoert. Maatschappelijke partijen en experts hebben hun zorgen geuit over de betrouwbaarheid en de doelmatigheid van dergelijke corona-apps. Bovendien stuit de ontwikkeling en inzet van deze apps op ernstige principiële bezwaren met betrekking tot publieke waarden en mensenrechten. Deze bezwaren vragen om politieke deliberatie. Het Rathenau Instituut heeft de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar de verantwoorde inzet van AI en apps, waaronder in het medische domein. Op basis daarvan geeft het Instituut de Tweede Kamer voor de hoorzitting over de corona-apps vijf overwegingen mee.

https://www.rathenau.nl/nl/digitale-samenleving/de-coronacrisis-vraagt-om-zorgvuldig-handelen-en-democratisch-debat?utm_medium=email

Bericht aan het Parlement

Het coronavirus eist mensenlevens, brengt ernstige gezondheidsschade toe en legt de maatschappij momenteel grotendeels stil. Om de lockdown te versoepelen overweegt de regering de mogelijke inzet van twee soorten apps.

Met een ‘gezondheidsapp’ kunnen burgers hun symptomen monitoren en op afstand begeleid worden. Een ‘tracking- en tracing-app’ draagt bij aan bron- en contactopsporing, zoals de GGD die normaal gesproken uitvoert.

Maatschappelijke partijen en experts hebben hun zorgen geuit over de betrouwbaarheid en de doelmatigheid van dergelijke corona-apps. Bovendien stuit de ontwikkeling en inzet van deze apps op ernstige principiële bezwaren met betrekking tot publieke waarden en mensenrechten. Deze bezwaren vragen om politieke deliberatie. Het Rathenau Instituut heeft de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar de verantwoorde inzet van AI en apps, waaronder in het medischedomein. Op basis daarvan geeft het Instituut de Tweede Kamer voor de hoorzitting over de corona-apps vijf overwegingen mee.

De coronacrisis vraagt om zorgvuldig handelen en democratisch debat | 2

Het coronavirus eist een hoge tol van de Nederlandse samenleving – in mensenlevens, in gezondheidsschade, in welvaart en in sociaal contact. De crisis stelt Nederland, en andere landen, voor de uitdaging om de publieke gezondheid te beschermen, de economische schade te beperken en de samenleving als geheel weerbaar te maken:

hoe kan de Nederlandse samenleving snel en adequaat reageren op deze virusuitbraak? En hoe kunnen we veilig, en met inachtneming van publieke waarden en mensenrechten, de samenleving weer op gang brengen?

Het kabinet verkent als onderdeel van de aanpak de ontwikkeling van twee coronaapps om, tenminste gedeeltelijk, de lockdown af te bouwen en naar een nieuwe normale situatie te gaan. In die situatie moeten nieuwe uitbraken van het coronavirus voorkomen worden. De vraag die tijdens de hoorzitting voorligt is of, en in hoeverre, de voorgestelde apps hieraan een bijdrage kunnen leveren.

Bij de beantwoording van deze vraag moet bijzondere aandacht uitgaan naar de voorwaarden die gelden in het medische domein, publieke waarden en mensenrechten en het behouden van het vertrouwen en de medewerking van burgers. Dit blijkt uit onderzoeken van het Rathenau Instituut. Ook diverse maatschappelijke organisaties en experts roepen op om deze aspecten helder voor ogen te houden. De regering heeft kenbaar gemaakt bij de ontwikkeling van deze corona-apps de privacy te beschermen.

Het Rathenau Instituut geeft de Tweede Kamer vijf overwegingen mee voor de parlementaire discussie:

  1. Versterk de publieke gezondheidsinfrastructuur.
  2. Beoordeel de inzet van corona-apps in het kader van publieke gezondheid: niet als de kern van de oplossing, maar als één beleidsoptie.
  3. Neem de tijd om de corona-apps zorgvuldig, met aandacht voor alle relevante aspecten, te onderzoeken.
  4. Bouw kennis op over de corona-apps, en andere beleidsopties, om richting te geven aan de internationale en Europese beleidsontwikkeling.
  5. Handel zodanig dat burgers vertrouwen houden in de aanpak van de coronacrisis.
  6. Versterk de publieke gezondheidsinfrastructuur

Om het coronavirus effectief het hoofd te bieden, zal een structurele versterking van de publieke gezondheidsinfrastructuur nodig zijn. We zullen ook over een half jaar, over een jaar, en misschien wel over twee jaar moeten beschikken over de middelen om zowel het coronavirus te bestrijden als de reguliere zorg te organiseren. Dit betekent dat er, onder andere, structureel meer IC-bedden, IC-personeel, beschermingsmiddelen, testcapaciteit en GGD-capaciteit nodig zullen zijn. Deze versterkte infrastructuur vormt het fundament van een weerbare samenleving, en verdient prioriteit. Het is cruciaal om te voorkomen dat deze infrastructuur bij een toekomstige uitbraak tekort schiet, en met spoed weer opgebouwd moet worden. Het is van belang dat de Tweede Kamer de inspanningen van het kabinet nauwlettend volgt.

De coronacrisis vraagt om zorgvuldig handelen en democratisch debat | 3

  1. Beoordeel de inzet van corona-apps in het kader van publieke gezondheid: niet als de kern van de oplossing, maar als één beleidsoptie Om het virus terug te dringen en de samenleving weer op gang te brengen, is het belangrijk de publieke gezondheidsinfrastructuur aan te vullen met een combinatie van innovaties en maatregelen. Denk aan innovaties zoals nieuwe medische behandelingen, en maatregelen zoals verfijnde ‘social distancing-normen’ en uitgebreide bevoegdheden van burgemeesters.

Apps kunnen een onderdeel vormen van dit pakket – maar dat is geen onvermijdelijke keuze. Apps vormen niet de kern van de oplossing, maar zijn een beleidsoptie die naast en in samenhang met andere beleidsopties overwogen kan worden. Het gaat erom de combinatie van innovaties en maatregelen te kiezen die effectief is met betrekking tot de publieke gezondheid, en tegelijkertijd mensenrechten en grondrechten niet onder druk zet, en het vertrouwen van de burger behoudt. Het pakket moet proportioneel zijn.

Het is gezien de bezwaren die ten aanzien van de apps geuit zijn, de vraag of deze apps aan de eis van proportionaliteit voldoen. Ook de Tweede Kamer kan het kabinet vragen naar de proportionaliteit van de uiteindelijke aanpak.

  1. Neem de tijd om de corona-apps zorgvuldig, met aandacht voor alle relevante aspecten, te onderzoeken Omdat de mogelijkheid bestaat dat apps het contactenonderzoek en de monitoring van patiënten vereenvoudigen en verbeteren, is het belangrijk deze apps te onderzoeken.

Het is zaak voor dat onderzoek de tijd te nemen, om recht te doen aan de relevante technische, maatschappelijke, ethische en juridische aspecten. De geschiedenis van digitale innovaties leert dat zorgvuldigheid geboden is en dat er altijd lastige kwesties boven komen drijven. Hoe ga je om met werkgevers die de apps van werknemers in willen zien? Hoe zorg je ervoor dat de dataverzameling daadwerkelijk anoniem is?

Bovendien kampen nieuwe digitale toepassingen vrijwel altijd met praktische uitvoeringsproblemen – dit zal ook voor de corona-apps gelden.

Onderzoek van het Rathenau Instituut laat zien dat AI-innovaties vaak technisch onvolkomen zijn, en door onbetrouwbare metingen of beperkte algoritmes geen goed oordeelsvermogen hebben. In het geval van de te ontwikkelen corona-app werd al gewezen op de beperkingen van het bluetooth-signaal. Realisme is op zijn plaats: een betrouwbare en veilige app is niet eenvoudig te ontwikkelen.

Bovendien blijkt uit ons onderzoek dat succesvolle e-health apps voldoen aan specifieke voorwaarden. Bijvoorbeeld dat er sprake is van een behandelrelatie tussen een patiënt en een arts. Ook voor corona-apps moet uitgezocht worden onder welke voorwaarden burgers de apps vertrouwen en gebruiken. Er zijn kaders nodig voor het uitvoeren en beoordelen van experimenten met de apps. Wie gaan de data verzamelen en analyseren? Wie bepaalt of de werking van de apps voldoende is? Het beantwoorden van al deze vragen zal tijd kosten. Het is te midden van een zeer ingrijpende crisis onverminderd nodig om zorgvuldig na te denken en te handelen, en daarbij burgers, experts en volksvertegenwoordigers te betrekken. De Tweede Kamer kan het kabinet vragen naar de kaders voor de ontwikkeling van de apps, en vragen om bij de evaluatie van de apps betrokken te worden.

De coronacrisis vraagt om zorgvuldig handelen en democratisch debat | 4

  1. Bouw kennis op over de corona-apps, en andere beleidsopties, om richting te geven aan de internationale en Europese beleidsontwikkeling Ook op Europees niveau wordt overwogen apps te ontwikkelen, of die ontwikkeling te coördineren. Het is van belang dat het kabinet, door de apps te laten onderzoeken, voldoende expertise opbouwt om aan deze Europese coördinatie richting te geven. Ook over de betekenis van immuniteit en vaccinatie moeten internationale afspraken gemaakt worden. Wanneer kunnen personen zich weer vrij verplaatsen?

Maar er speelt ook een ander belang. Juist in de coronacrisis staan democratische en autocratische denkbeelden en oplossingen tegenover elkaar. Het kabinet is gecommitteerd aan publieke waarden en zet het belang van mensenrechten en democratische rechten van burgers centraal. Het is cruciaal dat Europa erin slaagt om een proportioneel en democratisch antwoord te geven op dit virus, dat onze gedeelde publieke waarden versterkt. De Tweede Kamer kan het kabinet vragen om inzicht te geven in de ontwikkelingen op internationaal en Europees niveau.

De coronacrisis vraagt om zorgvuldig handelen en democratisch debat | 5

  1. Handel zodanig dat burgers vertrouwen houden in de aanpak van de coronacrisis

Bij het bestrijden van een epidemie staat menselijk gedrag centraal, en speelt de burger een belangrijke rol. Van burgers wordt bijvoorbeeld verwacht dat ze afstand houden, regelmatig hun handen wassen, in de elleboog hoesten en alleen boodschappen doen.

Dit vraagt veel van burgers, en de onderlinge solidariteit in de samenleving. Daarom is het essentieel dat burgers vertrouwen houden in de overheid, de kennis en het advies van experts, en technologie.

Ondermijning van dat vertrouwen zet het succes van iedere aanpak op het spel. De afgelopen weken is veel geleerd en nog meer afgeleerd. Burgers vormen het sociaal kapitaal waarmee Nederland de coronacrisis aanpakt. Net als onze gezondheid is ook dat sociaal kapitaal kwetsbaar. Apps hebben alleen zin als ze burgers echt helpen, hun goede gewoontes ondersteunen en geen schijnveiligheid creëren.

Datum

© Rathenau Instituut http://www.rathenau.nl

Onderliggende publicaties van het Rathenau Instituut

Waardevol digitaliseren – Hoe lokale bestuurders vanuit publiek perspectief mee kunnen doen aan het ‘technologiespel’

Doelgericht digitaliseren – Hoe Nederland werkt aan een digitale transitie waarin mensen en waarden centraal staan

Gezondheid centraal – Zorgvuldig data delen in de digitale samenleving

Zo brengen we AI in de praktijk vanuit Europese waarden.

Ideale oplossing corona-app in Australië @fd #covid19

30 Thursday Apr 2020

Posted by aquariuspolitiek in Azie/Australie, COVID-19, ontwikkeling-covid19app

≈ Leave a comment

Tags

politiek

Australië heeft een corona-app, maar nog niet genoeg gebruikers (Maarten van Dun, Buitenland/fd, 30-4-20)

In de eerste dagen sinds de lancering hebben 2,5 miljoen Australiërs de regeringsapp geïnstalleerd.

In het kort:

  • Australië wacht niet op Google en Apple en heeft haar eigen corona-app gebouwd.
  • Het is een cruciaal onderdeel van de overheidsaanpak om corona van het continent te bannen.
  • Alleen moeten de Australiërs de app nog vertrouwen.

(…)

De conclusie luidt dus dat als blijkt dat de Australiërs de app nog niet vertrouwen, dit als motie van wantrouwen mag/moet worden opgevat, zodat de regering zal moeten aftreden. Onder de voorwaarde dat de meerderheid van het Australisch parlement (hopelijk anders georganiseerd dan het complexe ‘Reglement van Orde’ in het VK) deze app afwijst. Dan heeft de regering gefaald.

Indien dat vertrouwen er wel blijkt te zijn, dan is dat een compliment aan de minister De Jonge voor zijn doorzettingsvermogen. Een app naast alle andere beveiligingsmiddelen voor het medisch personeel.

https://fd.nl/economie-politiek/1343098/australie-heeft-een-app-maar-nog-niet-genoeg-gebruikers

Naast de covid19-crisis blijven Polen en Tsjechië voor politieke overlast zorgen, zodat heel erg zichtbaar wordt welke stommiteiten de EU in het verleden heeft begaan in uitbreidingsbesluiten @fd @EU_Commission @Timmermans_EU @vonderleyen #blunderuitbreidingEU2004

30 Thursday Apr 2020

Posted by aquariuspolitiek in Fossielebrandstoffen, klimaatuitspraakrechter, klimaatverdragParijs

≈ Leave a comment

Tags

politiek

Tsjechen en Duitsers bevechten uitbreiding Poolse bruinkolenmijn (Maurits Kuypers, Vooruitzicht/fd, 30-4-20)

Beide buurlanden vrezen voor hun watervoorziening en bosbouw en en Tsjechië wendt zich met een petitie tot het Europees Parlement. Polen, de op een na grootste bruinkolenproducent, zegt geen boodschap te hebben aan de milieubezwaren.

De nieuwe Poolse kolencentrale wordt gestookt met bruinkool uit de naastgelegen Turów-mijn, een van de grootste van Europa.

In het kort:

  • Een nieuwe Poolse kolencentrale ligt pal naast Tsjechië en Polen.
  • De Polen willen de centrale openhouden tot 2044 en de nabijgelegen Turów-mijn uitbreiden.
  • Omdat de mijn ver onder zeeniveau ligt, vloeit grondwater weg uit Tsjechië.
  • Duitsland vreest voor aantasting van de bossen en de bosbouw.
  • Polen is niet onder de indruk van de argumenten. Mijn en centrale bieden werkgelegenheid en voorzien straks 2,3 miljoen huishoudens van energie.

(…)

  • ‘De Europese Commissie onderzoekt ook of de Turów-mijn en de door de Polen gegeven informatie wel voldoen aan de Europese milieuregels, zo laat een woordvoerder weten. ‘De Commissie stelt de Poolse regering vragen en wil meer informatie. Wij zullen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat aan EU-wetgeving wordt voldaan.’

Deze kwestie zal ‘chef-sache‘ moeten worden voor Ursula @vonderleyen onder verantwoordelijkheid van Frans Timmermans, aangezien met deze gestarte aanbouw geen zicht meer bestaat op een succesvolle uitkomst in het kader van het milieu- en klimaatakkoord.

Er zal dus op Europese kosten een transformatie worden ingezet door ‘de’ verplichte omvorming van deze nieuwe Poolse steenkool- in een waterstofcentrale. Een Europees experiment dus waarbij Polen geen zeggenschap (meer) zal krijgen, omdat het zelf de bestaande verdragsafspraken schendt.  

(…)

https://fd.nl/achtergrond/1342952/tsjechen-en-duitsers-bevechten-uitbreiding-poolse-bruinkolenmijn

Redenen waarom een politiek evaluatiedebat over deze virusuitbraak nog zinloos is @nrc #covid19

30 Thursday Apr 2020

Posted by aquariuspolitiek in COVID-19, normen-risico's

≈ Leave a comment

Tags

politiek

De onbekende feiten over de besmettelijkheid van corona (Niki Korteweg, nrc.nl, 30 april 2020

Virusoverdracht | Veel cruciale kennis over corona ontbreekt nog. Hoe besmettelijk is bijvoorbeeld een geïnfecteerde zonder symptomen?

  • Er is nog bar weinig bekend over de vijand die al een paar maanden de wereld bedreigt. Alleen al over hoe makkelijk overdraagbaar het coronavirus is, staan veel vragen open. Vier dingen die we nog níet weten over de besmettelijkheid.

Alleen daarom is iedere poging om binnenkort al een politieke evaluatie in de Tweede Kamer te houden op zichzelf al zinloos, want alle bekende debattrucs worden weer van stal gehaald.

1 Is iemand zonder klachten al besmettelijk?

Vooralsnog gaan gezondsheidsinstanties zoals de WHO ervan uit dat alleen geïnfecteerde mensen die hoesten en niezen het virus kunnen overdragen. Maar het lijkt erop dat patiënten ook vlak voordat de klachten beginnen al besmettelijk zijn. Op basis van de gegevens van 77 koppels die elkaar hadden besmet schatten onderzoekers van de Universiteit van Hongkong dat in 44 procent van de gevallen de overdracht plaatsvindt voordat de symptomen beginnen. Bij 94 patiënten zagen ze dat de piek van de virusproductie in hun neus en keel op de eerste dagen van de symptomen optreedt. In de twee of drie dagen ervoor komt de virusproductie al op gang. Dat komt overeen met Duitse bevindingen bij negen patiënten met milde Covid-19. Mensen lijken dus al vlak voordat ze ziek worden besmettelijk – vandaar de social distancing maatregelen.

Daarnaast is niet duidelijk of mensen die niet ziek worden maar wel het virus in hun neus en keel dragen, een ander kunnen besmetten. Wetenschappers vermoeden van wel.

In het Italiaanse dorp Vo, dat twee weken volledig op slot ging en waar alle inwoners meermaals getest zijn, raakten sommige mensen besmet door een asymptomatisch gezinslid. Dat schrijven Italiaanse onderzoekers en wetenschappers van het Imperial College London in een voorpublicatie op medRxiv.

Hoe groot die groep asymptomatische geïnfecteerden is, blijft onduidelijk. In het Italiaanse Vo rapporteerde ruim veertig procent van de positief geteste dorpsbewoners in de twee quarantaineweken geen symptomen. Onder 565 Japanners die begin februari uit Wuhan waren geëvacueerd en die een maand nauwlettend zijn gevolgd, kregen vier van de dertien mensen die het virus bij zich droegen (31 procent) nooit klachten. En op het cruiseschip de Diamond Princess dat twee weken in quarantaine ging, had 18 procent van de ruim 600 besmette mensen geen symptomen.

2 Kunnen kinderen hun ouders infecteren?

Kinderen worden minder ziek van het coronavirus. Mogelijk raken ze ook minder makkelijk besmet, suggereert IJslands onderzoek – dan zouden ze dus niet vaak het virus bij zich dragen. Dat past bij de bevinding van het RIVM dat kinderen ook minder gemakkelijk het virus lijken over te dragen op hun ouders. De meeste besmettingen binnen gezinnen gebeuren andersom, van ouder naar kind.

Op basis van deze wetenschappelijke inzichten opent het kabinet de basisscholen na de meivakantie weer. De nieuwste studie, woensdag in Science, uit Wuhan en Shanghai, concludeert dat kinderen onder de 14 minder vatbaar zijn.

Maar uit een Chinees-Amerikaanse studie die deze week in The Lancet verscheen blijkt dan weer dat kinderen onder de 10 even vatbaar zijn voor het coronavirus als oudere kinderen en volwassenen – en het dus even vaak bij zich dragen als volwassenen. Ook in deze studie hadden de kinderen minder ernstige ziekteverschijnselen. Dat blijft overeind.

3 Kun je besmet raken door fijne druppeltjes in de lucht?

Het coronavirus verspreidt zich in druppeltjes die besmette mensen uithoesten of -niezen, of die soms tijdens het praten de mond verlaten. Die druppels vallen binnen anderhalve meter op de grond of op een oppervlak. Of ook in heel fijne ademdruppeltjes (aerosolen) nog een infectieuze hoeveelheid virus zit, en of dat levensvatbaar is, en dus besmettelijk, bestaat nog onzekerheid. Die ragfijne druppeltjes kunnen urenlang in de lucht zweven.

De plek waar je zulke aerosolen het meest verwacht, is de lucht op de corona-afdelingen van twee ziekenhuizen in Wuhan middenin de Covid-19 uitbraak. Daar was het virus nauwelijks te meten in aerosoldruppeltjes, schrijven Chinese onderzoekers deze week in Nature. Wél was de concentratie virusdeeltjes in de lucht wat hoger op een patiëntentoilet waar geen ventilatie was. Maar of het virus infectieus is, is niet bekend.

In de publieke ruimtes van de ziekenhuizen was het virus al helemaal niet te meten in de lucht, behalve op twee plekken buiten het ziekenhuis waar het erg druk was. Het Sars-CoV-2 virus kán dus wel in die fijne druppeltjes zitten, maar in goed geventileerde ruimtes is het risico laag, concluderen de auteurs.

Vooralsnog gaat de WHO ervan uit dat die druppeltjes niet besmettelijk zijn, tenzij ze in grote hoeveelheden vrijkomen bij bijvoorbeeld het intuberen van de longen van een ernstig zieke Covid-19 patiënt.

4 Hoe lang is iemand met Covid-19 besmettelijk?

Na de start van de eerste symptomen neemt de hoeveelheid virus in de neus en keel van Covid-19-patiënten gestaag af. Bij de meeste mensen met een milde vorm zijn na tien dagen geen virusdeeltjes meer te vinden, maar het varieert enorm per patiënt. Tot drie weken na die eerste dag kan er nog virus te vinden zijn, wijzen meerdere studies uit – en soms zelfs nog langer. Vooral mensen die ernstige Covid-19 hebben en dus langer ziek zijn, produceren soms nog een paar weken virusdeeltjes.

Dit uitgescheiden virus is niet al die tijd infectieus, lijkt het. Duitse onderzoekers haalden het virus uit de neus en keel van negen Covid-19-patiënten met milde klachten. Alleen de eerste acht ziektedagen lukte het ze om er cellen in het lab mee te infecteren. Hoeveel virus nodig is om een persoon te besmetten is nog niet bekend.

Het RIVM gaat ervan uit dat een patiënt die zich niet meer ziek voelt, na 24 uur niet meer besmettelijk is.

De federatie van medische specialisten houdt, afhankelijk van de ernst van de ziekte, 7 tot 21 dagen na eerste ziektedag aan, plus 48 uur klachtenvrij.

Dit is een nuttig overzicht over de nu bekende én onbekende feiten die er toe doen om een evaluatiedebat te kunnen beginnen. Zolang zijn we dus nog lang niet. 

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/29/de-onbekende-feiten-over-de-besmettelijkheid-van-corona-a3998285?utm_source=SIM&utm_medium=email&utm_campaign=Vandaag&utm_content=&utm_term=20200430

Politici als ijdeltuiten en egotrippers misbruiken ideologieën voor eigen gewin @fd #wetenschappelijketwijfelgelegitimeerd

30 Thursday Apr 2020

Posted by aquariuspolitiek in keuzevrijheid, verslavingsvrijheid, vrijheid, vrijheid van meningsuiting

≈ Leave a comment

Tags

politiek

Politici staan in hun ideologische hemd (René ten Bos, Opinie/fd, 30-4-20)

(…)

  • Politici zijn mensen die doorgaans lak hebben aan wetenschap. Ze weten het altijd beter omdat ze zich zeggen te baseren op idealen. De huidige crisis nekt deze idealen. Democraten draaien de democratie de nek om. Liberalen malen niet langer om vrijheid. Ze staan allen in hun ideologische hemd.

‘De huidige crisis nekt deze idealen’, zo beweert deze hoogleraar filosofie, maar dat is onjuist, omdat de democratische vrijheden die in het western gerespecteerd worden, door een andere levensvijand bedreigd worden, en dat is de algemeen erkende doodsangst, want een wetenschappelijk volkomen onbekend begrip. Niemand die daar iets zinnigs over kan zeggen over het hoe en waarom en politici angstneurose voor dit verschijnsel hebben. En dus wereldwijd gezien politici als alleenheersers geen moeite hebben om alle bewegingsvrijheden onmogelijk te maken om het dodenaantal niet uit de hand te laten lopen. De tijdelijke onvrijheid van burgers is voor liberalen noodzakelijk om de crisis te overwinnen en de hernieuwde vrijheidsbeleving weer mogelijk te maken als alle risico’s ongedaan zijn gemaakt. Wat een verschil tussen een filosofisch gespecialiseerde vakman en een politiek filosoof. Twee werelden met een immens verschil in denken.

  • Waarden zijn fantasieën over hoe de toekomst eruit moet zien. Die waarden vallen nu op groteske manier in duigen. Het is wat dat betreft logisch dat politici terugvallen op wetenschappen die naar verluidt waardevrij zijn. Maar zeker weten doen die wetenschappers het ook niet.

De filosoof durft te speculeren over ‘fantasieën’ over de toekomst, want in zijn ogen een onwetenschappelijke wijze van methodiek om het paradijs mogelijk te maken, terwijl het voor de politiek een frame of vorm van ‘structuurdenken’ is om de eigen idealen te verwezenlijken of te realiseren. Mensenwerk blijft het.  

https://fd.nl/opinie/1342906/politici-staan-in-hun-ideologische-hemd

‘Belastingdienst: mogelijk meer zwarte lijsten’ @trouw #4e macht #actie=reactie

29 Wednesday Apr 2020

Posted by aquariuspolitiek in ambtelijkechaos, ambtelijkecultuur

≈ Leave a comment

Tags

politiek

Stelling: Als je digitale cowboys op de ambtelijke wereld loslaat… of onbenullen laat controleren. Er ontstaat dus een losgeslagen koninkrijk binnen de ambtelijke subwereld…

fsv-systeem – Of de Belastingdienst zich aan de wet houdt bij de jacht op fraude, weten zelfs de bewindslieden niet.

JAN KLEINNIJENHUIS, REDACTIE ECONOMIE

  • De Belastingdienst werkt mogelijk nog altijd met anti-fraudesystemen die niet aan de wet voldoen. Maar na twee maanden van intern onderzoek weten de staatssecretarissen van financiën dat nog altijd niet zeker. Daarom wordt ‘met spoed’ een externe en onafhankelijke partij gevraagd om de fiscus verder door te lichten en zeker te weten dat die zich aan de wet houdt.

Wordt het geen tijd om de ambtelijke top te vervangen?

Dat schrijven de staatssecretarissen Vijlbrief (Belastingdienst) en Van Huffelen (Toeslagen en Douane) in een brief aan de Tweede Kamer. Aanleiding voor het onderzoek was de onthulling door Trouw en ‘RTL Nieuws’ eind februari over het fraudesysteem FSV. Daarin stonden zo’n 180.000 burgers vermeld als mogelijk fraudeur, zonder dat de Belastingdienst wist of die signalen terecht waren. Twee dagen voor de onthulling van dat systeem, dat met zijn voorganger meer dan twintig jaar was gebruikt, werd het door de Belastingdienst stopgezet.

Sindsdien proberen de bewindslieden grip te krijgen op hoe de Belastingdienst omgaat met signalen van fraude. Het FSV fungeerde als een zwarte lijst, bleek uit intern onderzoek, doordat ‘signalen’ en ‘vermoedens’ van fraude werden geregistreerd zonder daadwerkelijk bewijs. Het systeem leidde daarom tot stigmatisering, en een ‘incompleet, onjuist en gedateerd beeld’.

Antwoorden op de vele Kamervragen over FSV kunnen de bewindslieden nog niet geven. Daarvoor is er nog ‘onvoldoende inzicht in de precieze werkwijze bij de fraudeaanpak’. Ook is er ‘onvoldoende helderheid over het bestaan van vergelijkbare systemen binnen de Belastingdienst‘. Of informatie uit FSV of andere systemen een eigen leven is gaan leiden is evenmin duidelijk.

Vijlbrief en Van Huffelen traden in januari aan in plaats van Menno Snel, die in december aftrad vanwege de aanhoudende problemen in de toeslagenaffaire. Volgens bronnen hebben zij nu al grote moeite om intern informatie boven tafel te krijgen. Een deel van de Belastingdienst zou, ondanks de vernietigende conclusies over het FSV, blijven vasthouden aan het gebruik ervan. De staatssecretarissen kiezen er nu voor niet zelf te blijven zoeken, maar schakelen daarvoor dus een externe partij in in de hoop dat die de feiten snel kan achterhalen.

  • Opmerkelijk is dat de ADR, de interne onderzoeksdienst van de rijksoverheid, eind februari nog een onderzoek afrondde naar de mate waarin de Belastingdienst aan de privacywet voldoet. Daarin werden het FSV of eventuele vergelijkbare systemen niet eens genoemd. Volgens de staatssecretarissen was dat onderzoek vooral gericht op het op orde hebben van procedures, op papier dus. “We moeten echter ook constateren dat onvoldoende daadwerkelijk aan die procedures voldaan wordt.”

Het wordt nu dus duidelijk wat al die idiote plannen en suggesties vanuit de Tweede Kamer hebben opgeleverd om maar publiciteit te kunnen scoren. Het wordt dus ook tijd om de Kamer zelf aan een onderzoek te onderwerpen.

https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/931/articles/1128434/4/2

Indringende en overtuigende visie waar je voor 100% achter kunt staan @nrc #covid19 #noodzakelijkleesvoer

28 Tuesday Apr 2020

Posted by aquariuspolitiek in andere-geopolitiek, EU, Geopolitiek, geopolitiek-op-afstand-gezet

≈ Leave a comment

Tags

politiek

Ian Bremmer: ‘De grote vraag is of corona leidt tot een nieuwe Koude Oorlog’ (Wouter van Noort, nrc.nl, 28 april 2020

De wereld na corona | Dit is de eerste grote crisis zonder Amerikaans leiderschap, volgens geopolitiek denker Ian Bremmer. „Dit is een groot probleem voor de EU.”

Over deze serie ‘De wereld na corona’. ‘Never waste a good crisis’, zo luidt het adagium. Daarom gaat NRC interviews publiceren over de vraag: hoe kan de coronacrisis worden aangewend om de samenleving te veranderen? De interviews zijn niet bedoeld om de toekomst te voorspellen, maar om denkrichtingen te bieden over hervormingen van (onder andere) de landbouw, globalisering, democratie, voedsel, kunst, technologie en toerisme.

Het was één van de eerste dingen die Hugo de Jonge (CDA, Volksgezondheid) deed als ‘corona-minister’. Naast CEO Steven Cai van Huawei Nederland stond hij, met blauwe latexhandschoenen aan, dozen vol mondkapjes uit te laden die het Chinese technologiebedrijf had gedoneerd. Die beelden bereikten ook geopolitiek analist Ian Bremmer: „Als de Nederlandse vicepremier staat te helpen met uitladen, is dat een duidelijk teken dat China voor elkaar wil krijgen dat Nederland meer op één lijn komt met China dan met de VS. En ze slagen er blijkbaar in. De VS verliezen op dit moment heel duidelijk zowel de propaganda-oorlog als de diplomatieke oorlog.”

Het is volgens Bremmer, één van de gerenommeerdste geopolitiek denkers, exemplarisch voor de situatie waarin de wereld al vóór corona was beland. De Amerikaanse oprichter van denktank Eurasia Group, columnist van Time Magazine en docent aan Columbia University noemt de huidige geopolitieke orde een ‘G-Zero’-wereld. Een wereld waarin geen enkel land de kracht en wil heeft om de internationale agenda te bepalen, een machtsvacuüm. Geen G8 of G20 maar G-nul.

„Dit is de eerste G-Zero-crisis en helaas is het ook nog eens een heel grote crisis. Als je kijkt naar 2008, of de aanslagen van 11 september 2001: dat waren kleinere crises, en ze gebeurden tegen een relatief stabiele geopolitieke achtergrond. Toen was er geen sprake van dat de wereldorde zou gaan schuiven, nu ligt dat anders.”

Waarom is dat nu anders, denkt u?

„Je ziet het in het disfunctioneren van de trans-Atlantische relatie, het feit dat Trump zonder enig overleg met de bondgenoten het vliegverkeer uit de EU weerde. En je ziet het natuurlijk in het schrijnende gebrek aan wereldwijde coördinatie bij de bestrijding van deze ramp. Trump maakt constant duidelijk dat hij geen enkele interesse heeft om de wereld te leiden in de aanpak van corona, America First is allang geen retoriek meer maar de werkelijkheid.

„Wat betreft implicaties voor de wereldorde, staat als een paal boven water dat deze crisis gaat leiden tot een versnelling van deglobalisering. Het ontkoppelen van China en de VS, het lokaler worden van aanvoerlijnen van allerlei producten. Er zal druk komen op het just-in-time-model waarbij producten van over de hele wereld precies op tijd worden aangeleverd.

rump die juist nu ruzie zoekt, financiering stopzet middenin een pandemie is moreel niet te verantwoorden

Ian Bremmer geopolitiek denker

„Je zult zien dat Beijing er beter in gaat slagen om landen aan zich te binden omdat het economische herstel in China waarschijnlijk sneller zal gaan dan elders. China biedt meer leiderschap dan de VS op dit moment. Het is nog steeds niet véél leiderschap, maar meer dan de Chinezen ooit hebben getoond. En het valt op in de context van een volledig afwezige VS.”

Waar gaat dat toe leiden?

„De grote vraag is of we terecht zullen komen in een Koude Oorlog tussen de VS en China. Het is nog te vroeg om dat definitief te kunnen zeggen, maar Trump flirt met het idee.”

Zijn houding tegenover China is, zegt Bremmer een grote onzekere factor. Het stoppen van de financiering van de Wereldgezondheidsorganisatie omdat die de Chinese belangen zou beschermen is nog een recent voorbeeld: „Trump die juist nu ruzie zoekt, financiering stopzet middenin een pandemie is moreel niet te verantwoorden, en gaat het Amerikaanse leiderschap in heel veel landen ondermijnen.”

Bedoelt u ook een Koude Oorlog als in: nucleaire dreiging?

„Nee, het gaat niet om militaire dreiging. Het gaat om een ontkoppeling van de politieke en economische systemen die nu versnelt. Amerikaanse bedrijven komen er steeds meer achter dat ze niet goed zaken kunnen doen in China. De handelsoorlog die al een tijd gaande is kan verder kwaad bloed zetten. Dat kan ertoe leiden dat Amerikaanse burgers niet graag meer naar China gaan. Dat Chinees toerisme naar de VS zo goed als stopt. En andere landen zullen dan al snel moeten kiezen of ze op één lijn zitten met China of de VS. Technologie speelt daarbij een heel belangrijke rol. Welke standaarden zal het internet gebruiken, welke netwerktechnologieën worden er gebruikt. China wordt ook in internationale organen als de VN actiever in de discussies over technologiestandaarden.”

Hoe zal een meer op Chinese leest geschoeide wereldorde eruit zien?

„Aan alles wat China doet, verbinden ze voorwaarden. Je ziet het met hun enorme infrastructuurinvesteringen in Eurazië met het Belt and Road-initiatief. De Chinezen bouwen met liefde een voetbalstadion, een brug of een overheidsgebouw voor je, ze beveiligen graag de familie van je president. Maar daar komen directe gunsten tegenover te staan. Commerciële contracten, of het uitzenden van pro-Chinese politieke advertenties op tv. Chinese voorwaarden zijn heel anders dan Amerikaanse. Je hoeft geen vrijemarkt-democratie te worden voor Chinese hulp. We zullen een veel lagere gemene deler krijgen wat betreft mensenrechten, vrijheid en democratie.

„En het leidt tot verdere fragmentatie van de wereldorde: we zullen toenemende zwakte zien in wereldwijde instituties die door de VS worden geleid. Internationale organisaties zullen meer moeten letten op de Chinese belangen, of ze zullen eroderen.” Wat er met de WHO gebeurt, voorspelt weinig goeds, denkt Bremmer.

En daar komt corona nog eens bovenop?

„Ja, we zijn beland in de ergste crisis van ons leven, en de Europeanen veroordelen de Amerikanen openlijk voor het sluiten van het luchtruim. De Chinezen gaan waarschijnlijk eerder uit de crisis komen, zullen nog sneller het 5G-netwerk uitrollen. In een wereld waarin door het coronavirus de digitale economie nog belangrijker is geworden, zullen de Chinezen gebruik maken van de kans die ze krijgen om nog meer te investeren in teleconferencing, virtual reality, snel internet, kunstmatige intelligentie.

„En in de VS was voor corona nog veel te doen over het opbreken van Big Tech bedrijven om hun monopolies te breken, maar daar heeft nu niemand het meer over. We hebben de grote techbedrijven zoals Amazon, Google en Facebook meer nodig dan ooit. Zowel Amerikaanse als Chinese technologiebedrijven zullen nog dominanter worden dan voorheen.”

Waar blijft de EU in dit verhaal?

„Dit is een groot probleem voor de EU. Europa komt economisch zwakker uit de crisis dan de VS en China. Europese landen zijn kwetsbaarder voor het krimpen van internationale handelsstromen. En Europese techbedrijven zijn veel zwakker, er is bij lange na niet het ondernemerschap in technologie en kunstmatige intelligentie zoals in de VS en China.”

De EU biedt haar lidstaten wel veel meer concrete hulp dan China.

„Er zijn lichtpuntjes. De Duitsers laten in het aanpakken van deze crisis meer flexibiliteit zien dan ze historisch hebben gedaan. Er is meer ruimte voor het aangaan van schulden om de economische klappen op te vangen dan in 2008.

„De Europese Centrale Bank blijft sterk, en de centrale bankiers doen nu wat ze kunnen om de crisis te verzachten. Ik ben ook niet bezorgd over een bankencrisis in Italië door corona of een nieuwe financiële crisis zoals na 2008. Maar ik ben wel bezorgd over hoe het politiek gaat uitpakken, over hoeveel steun de gevestigde partijen gaan krijgen voor de Europese aanpak, die zeker in het begin niet goed gecoördineerd was. Er broeit al langer het idee dat de EU er is in goede tijden maar niet in slechte tijden. En er doemen nu al moeilijke vragen op: hoe ga je na corona weer terug naar de open grenzen uit het Schengen-verdrag?”

En precies dan helpt Huawei met mondkapjes. Wat staat daar tegenover denkt u?

„Het is niet waarschijnlijk dat hier meteen een quid pro quo-afspraak over is gesloten. Maar ze hebben nu in iedere geval betere toegang tot de regering. Als ze bellen, wordt de telefoon opgenomen. En ze hebben meer sympathie gekregen terwijl de Amerikanen juist minder worden vertrouwd.”

Staat Europa voor een existentiële keuze tussen de VS en China als economische en technologische bondgenoot?

„Dat is in toenemende mate het geval. Maar ik denk niet dat die beslissing genomen gaat worden door de EU. Die beslissing wordt genomen door individuele Europese overheden. Veel Europese landen hebben andere belangen op het gebied van nationale veiligheid. Je ziet het al aan de randen van de EU gebeuren. Neem de Serviërs. Zij voelen zich genaaid omdat de EU ze niet helpt. De Servische premier verklaarde dat Europese solidariteit een sprookje is, en dat China het enige land was dat kwam helpen. Het is duidelijk dat in meer Oost- en Zuid-Europese landen dit sentiment groeit. De Duitsers en de Fransen zijn veel voorzichtiger met China, dus de geopolitieke belangen van Europese landen zullen sterker uiteen gaan lopen.”

De EU onder druk, de wereldorde onder druk: dat klinkt allemaal nogal zorgwekkend.

„Dat is het ook. Ik ben een optimistisch ingestelde gast, maar hier is weinig vrolijks aan. Er komen na het coronavirus nog veel meer mondiale crises en vraagstukken aan die gecoördineerd opgelost moeten worden. Klimaatopwarming, de ethiek van kunstmatige intelligentie, biotechnologie, cyberveiligheid. De slagkracht en stevigheid van mondiale instituties om daarop te reageren neemt waarschijnlijk af in plaats van toe door deze crisis. Het maakt me minder positief over de richting die de mensheid kiest.”

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/27/de-grote-vraag-is-of-corona-leidt-tot-een-nieuwe-koude-oorlog-a3998031#/handelsblad/2020/04/28/#104

Lees ook: ‘De pandemie is op dit moment de ware supermacht’

Een boeiend economisch betoog, maar met opvallend-verkeerde aannamen @nrc #covid19 #oorlogseconomie @tweedekamer @HeleenMees

27 Monday Apr 2020

Posted by aquariuspolitiek in COVID-19, economischherstel

≈ Leave a comment

Tags

politiek

Stelling: In onderstaand betoog van een drietal prominente economen, met ieder hun eigen zienswijze en visie, die op onderdelen strijdig zijn, worden voor een economische buitenstaander al een tweetal aannamen gedaan die zwak te noemen zijn: stel dat deze pandemie blijft sudderen, althans dat het minstens twee of drie jaar duurt voordat er een vaccin is ontdekt die echt blijkt te werken. Dan ligt de mondiale economie echt op z’n gat. Niets in ten deze namelijk te voorspellen, maar de ondoorgrondelijkheid van deze covid-19-variant van de coronaklasse maakt een snelle vondst van een effectief vaccin onwaarschijnlijk, en dan nog afgezien van de mogelijkheid, zoals bij HIV, nooit een vaccin zal worden gevonden.

Met deze uitgangspunten van verkeerde aannamen nemen deze drie economen dus een groot risico, en dan stort hun hele kaartenhuis in elkaar. Dan is het ook afgelopen met de geglobaliseerde samenleving en dient de economie op geheel nieuwe basis te worden opgebouwd met nieuwe uitgangspunten die dus veel strijd zullen opleveren tussen de nostalgische conservatieven die naar het bekende oude denken terug willen enerzijds, en klimaatvernieuwers die terecht hun kans schoon zien om een duurzame economie op te bouwen. Voor de duidelijkheid schrijf ik mijn commentaren vanuit mijn standpunt dat terig naar het verleden niet mogelijk is en dat de eventuele afwikkeling van deze covid-aanval alleen tot hervórming van het economisch bestel kan leiden, zonder milieu- en klimaatproblemen.

Ondanks alle te constateren denkfouten is dit juist een heel boeiende analyse omdat het wetenschappelijke denken van vakeconomen overzichtelijk ‘overkomt’, maar chaotisch is. Het resultaat is een uitkomst die veel duidelijk maakt over het geworstel binnen die sector van de wetenschapsbedrijfsvoering. Hoe angstwekkend beperkt die inzichten zijn en hoe dringend het is dat zij meer multidimensionaal ofwel interdisciplinair moeten gaan opereren in de toekomst. Want zonder die inbreng is de economische theorie ten dode opgeschreven vanwege de ‘hokjesmentaliteit en oogkleppen die economen met graagte etaleren. Dat zal uit mijn grote reeks van kanttekeningen blijken.  

Hoe kan de overheid de economie het beste steunen in deze crisis? (Marike Stellinga, Katern Economie/nrc.nl, 27-4-20)

  • Economisch noodpakket | Economen waren bij de lockdown opvallend eensgezind: het kabinet moet banen redden door de lonen van bedrijven te subsidiëren. Nu beginnen ze van mening te verschillen. „Het is een beetje onnozel mensen op te sluiten in hun baan.”

Volledig eens met de aanpak dat loonsubsidie-verstrekking aan alle werknemers met baan een logisch en noodzakelijk gegeven is, alleen al vanuit het feitelijk gegeven dat de overheid iedereen tot thuiswerken heeft verplicht of ‘veroordeeld’. Met dit juiste besluit – om een enorme uitbraak van ziekenhuisopnamen te vermijden -, was deze loonsubsidie onvermijdelijk. En dat de economenwere;d nu van mening beginnen te verschillen is volstrekt logisch omdat de strijd tussen ‘linkse en rechtse’ economen nu gaat beginnen. de linkse zijn dat de economen die een prachtige gelegenheid klaar zien liggen om milieu- en klimaathindernissen aan te pakken, terwijl de rechtse conservatieve vrijemarkt-economen alleen maar een wederopbouw van de oude traditionele economische orde zien.

Maar een onzinnige opmerking is dat het ‘onnozel is om mensen op te sluiten in hun baan’. En waarom onjuist? Zoals ik in mijn eerste zin al aangaf, de overheid heeft alle werknemers gedwongen thuis te werken of thuis af te wachten tot betere tijden. Het gebruikelijke forensenverkeer was veel te gevaarlijk voor een explosie van potentiele ziektemeldingen en slachtoffers. Een ‘onnozele opsluiting van mensen thuis is dus een zotte opmerking.  

  • ‘Coronamaatregelen op de Amsterdamse Albert Cuypmarkt. „Ik zou kleine bedrijven eenmalig een bedrag geven. Dan geeft de overheid die bedrijven nog even lucht om zelf keuzes te maken”, zegt een econoom over steunmaatregelen.

Omdat het in de praktijk van het vaccinonderzoek naar een nieuwe medicijn of virusremmer op een héél langdurig zoekproces kan uitlopen en dus erg moeizaam kan blijken uit te pakken, moeten men wereldwijd rekening houden met een al dan niet ‘slimme’ lockdown van jaren, want stel dat er steeds weer nieuwe slachtoffers gemeld worden, dan zal blijken dat we met een uiterst geraffineerd virus te maken hebben die het economische verkeer totaal lam legt. Daarmee houden economen, zo blijkt uit dit interview in het geheel geen rekening mee. Waarom niet? In onze beschaving meent de mens het toppunt van intelligentie te zijn met zelfs de hoogmoed dat alle problemen oplosbaar zijn. Dat is een misvatting, want vanaf de start van deze uitbraak duidelijk dat er zoveel ongerijmdheden optraden waarmee duidelijk zichtbaar werd hoe onze wetenschappers steeds weer voor enorme nieuwe raadsels werden geplaatst. Zoals Angela Merkel deze ochtend in Trouw aangeeft: “We zullen nog heel lang met dit virus moeten leven.” (‘Merkel schittert als ooit tevoren’ door Romana Abels).

Mijn intuïtie zegt mij dat Merkel gelijk zal krijgen. In dat geval gaat de mondiale samenleving minstens een jaar of veel langer in een ‘lockdown’ al dan niet slim of intelligent. Met maar één conclusie die dan zichtbaar wordt en dat is dat geen enkel economisch bestel die aankan. Er bestaat dan geen mogelijkheid meer op intermenselijk en economisch verkeer, dat sinds het hyper- of flitskapitalisme van de eindjaren ‘90 met ‘blockchains’ opkwam, nog mogelijk is, tenzij de economische bedrijvigheid geheel robotmatig én digitaal wordt bestuurd om de vrees voor menselijke besmetting buiten de deur te houden. Ceo’s die de wereld rondreizen is voortaan onmogelijk. Alles wordt video-conferencing en -calls. Maar het omgekeerde geldt ook: geen massatoerisme is meer mogelijk. En nu er ook een virusuitbraak van mens op dier is ontdekt binnen de nertsenindustrie (https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2020/04/26/covid-19-geconstateerd-op-twee-nertsenbedrijven ) is het ook duidelijk geworden dat de megastallenfabrieken nu wettelijk verboden moeten worden. En dan hoef ik ook niet eens meer te wijzen op de vliegindustrie, die geheel getransformeerd moet worden van de fossiele brandstof naar een duurzame energievorm, welke dat ook moge zijn.

Er is maar één conclusie mogelijk en dat is dat de huidige industriële infrastructuur geheel op de schop gaat. Daar valt niet aan te ontkomen. En daaruit álleen al blijkt dat de economische theorie zelf een uiterst beperkte vorm van wetenschapsbeoefening is (geworden). Schaam u diep, heren – in dit interview – tenminste. De enige die kort geleden erg zinnige dingen heeft verwerkt in haar column is Heleen Mees: in de komende periode moeten de geldpersen gaan draaien omdat de leer van de openbare financiën niet meer kan functioneren wegens ondeugdelijkheid.   

Dus heeft het kapitalisme en de vrijemarktwerking die we tot aan de covid19-uitbraak kenden, geen recht meer van bestaan. Waarom dringt dat niet tot die hooggeleerde economische denkers door? Dat is mijns inziens het failliet van die tak van wetenschap. Daarbij komt ook de tak van de microbiologie die keer op keer met raadsels wordt achtervolgd omdat hun verwachtingen steeds bedrogen uitkomen. Dat geldt dus voor de hele gecombineerde en samenhangende vakgebieden binnen de moderne sector van de ‘biosciences’. Dit virus is zó slim dat de hele wetenschappelijke wereld keer op keer schaakmat wordt gezet. Hiermee wordt een nieuw fenomeen duidelijk: de huidige wetenschapsbeoefening is zo geniaal nog niet, ondanks alle Nobelprijzen die jaar in jaar uit verdeeld worden.

‘Hoe ver moet de overheid gaan in haar steun aan bedrijven die door de coronacrisis worden getroffen? Economen waren het bij de lockdown half maart opvallend eens. De overheid moet royaal de portemonnee trekken.

‘Voor de volksgezondheid sloot het kabinet delen van de economie af. Daardoor keldert de omzet in sectoren als de detailhandel, de horeca, luchtvaart, en de reis- en evenementenbranche. Gemiddeld daalt de omzet van de 94.500 bedrijven die loonsubsidie voor hun personeel krijgen met 72 procent.

‘In de tijd die het kost om het virus onder controle te krijgen, moet de overheid het bedrijfsleven massief steunen, vinden economen. Ook al kost dat veel geld. Want het alternatief is duurder: een golf van faillissementen, ontslagen en wanbetalingen, waardoor ook de banken geraakt zouden worden. Deze coronacrisis moet geen financiële crisis worden.

De hoop was dat zo de economie na de lockdown snel zou terugveren. Even op pauze en dan weer als vanouds verder. Na drie maanden, of misschien zes. Maar nu wordt steeds duidelijker dat het coronavirus het maatschappelijk en economisch verkeer wel eens veel langer zou kunnen beperken. Is deze steun dan nog steeds zinnig? Het idee was in de kern gezonde bedrijven te steunen, maar nu de crisis langer duurt, wordt steeds onduidelijker welke bedrijven nog gezond zijn.

Liever ruimhartig

‘’ Vraag het drie economen en ze geven verschillende antwoorden. Ze zien alledrie de nadelen van de huidige noodsteun groter worden hoe langer die duurt. Die steun komt nu voornamelijk in de vorm van loonsubsidies voor het personeel van getroffen bedrijven en in de vorm van overheidsgaranties voor verzekeringen en leningen aan mkb-bedrijven. Looptijd van het eerste steunpakket: maart, april, mei.

‘Het gaat economen niet om de tientallen miljarden euro’s die de steun per kwartaal kost, maar om welke soort steun de economie het meest helpt. Voor de een zijn die nadelen een acceptabel offer, voor de ander een reden om de steun aan te passen.

„Ik zou liever te ruimhartig zijn dan te voorzichtig,” zegt Lex Hoogduin, hoogleraar aan Rijksuniversiteit Groningen en oud-directeur van De Nederlandsche Bank. „Anders maak je teveel kapot.”

„Dit stuttingsbeleid is na zes maanden over zijn houdbaarheid heen. Er komen harde keuzes aan,” zegt Arnoud Boot, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. „Daarbij gaat het niet om geld, maar om wat goed is voor de economie.”

„De overheid betaalt nu de salarissen van het personeel grotendeels door. Dat is natuurlijk heel vriendelijk. Maar we moeten het idee achter de steun veranderen; van het doorbetalen van lonen en het garanderen van leningen naar het geven van eigen vermogen aan bedrijven. Dat is veel slimmer,” zegt Dirk Schoenmaker, hoogleraar aan de Rotterdam School of Management.

‘Het kabinet werkt nu aan een tweede steunpakket dat in juni moet ingaan. Schoenmaker en Boot adviseren de steun te veranderen. Of – als het kabinet dat niet aandurft – aan te kondigen dat het de laatste keer is dat de overheid salarissen van bedrijven drie maanden grotendeels doorbetaalt.

Wat is het probleem van de huidige vorm van de noodsteun?

‘In de politiek is er al een hevig debat over uitgebroken. De steun komt namelijk ook terecht bij internationale, beursgenoteerde bedrijven. Wat als die belastinggeld krijgen voor het betalen van hun personeel en straks doodleuk bonussen uitdelen aan hun topmanagers? Of in belastingparadijzen zitten? Het kabinet moet meer voorwaarden stellen, klinkt het breed. Denemarken, Polen en Frankrijk sluiten bedrijven uit van steun die dividend of bonussen uitkeren of eigen aandelen inkopen. De Tweede Kamer riep het kabinet Rutte deze week op hetzelfde te doen.

‘Dit soort eisen stellen aan bedrijven die steun krijgen, is prima, zeggen de economen. Zolang de overheid achteraf controleert, en niet vooraf, waarschuwt Lex Hoogduin. Want dan is het risico te groot dat de hulp te langzaam komt. „Je moet niet in deze acute fase al proberen de rekening van de crisis te verdelen. Dat kost teveel tijd en dan komen gezonde bedrijven alsnog in problemen. De rekening verdelen kan ook achteraf, door belasting te heffen bij bedrijven, sectoren en vermogenden die er goed doorheen zijn gekomen.”

‘Een andere eis die politici opperen: dat bedrijven zich committeren aan het verminderen van hun Co2-uitstoot. Schoenmaker is voor, maar alleen als de voorwaarde algemeen wordt geformuleerd, zodat bedrijven zelf mogen bepalen hoe ze dat doen. Hoogduin en Boot zijn terughoudend: het maakt steun te politiek, te ingewikkeld en daardoor minder effectief. Voer liever een algemene CO2-belasting in als de overheid de uitstoot wil verminderen.

‘Niet alle pijn kan worden weggenomen, erkende minister Koolmees in de Tweede Kamer:Ontslagen en faillissementen zijn onvermijdelijk

Valkuil: geen mensen ontslaan

‘Juist de voorwaarde waar politieke partijen eensgezind sterk aan hechten – de eis dat bedrijven geen mensen ontslaan – is een valkuil volgens Schoenmaker en Boot. Neem KLM. Is het verstandig van KLM te eisen dat het alle 30.000 banen behoudt als de luchtvaart misschien wel langdurig krimpt? Boot: „De kans is groot dat we jarenlang minder gaan vliegen. Als de overheid probeert KLM in de huidige omvang in stand te houden, dan ben je bedrijfseconomisch inefficiënt bezig. Een levensvatbaar bedrijf zal moeten krimpen voordat het weer verder kan groeien.” Dat geldt voor meer sectoren.

‘Schoenmaker: „Ondernemers moeten geprikkeld worden om na te denken hoe ze hun businessmodel in en na de lockdown aanpassen. De loonkostensubsidie helpt daar niet bij. Maar we moeten realistisch zijn: ook zonder de coronacrisis had de wereld er anders uitgezien aan het eind van het jaar. Dus de economie kost wat kost houden zoals die in maart was, is niet verstandig.”

‘Diezelfde huiver heeft Schoenmaker bij het compenseren van vaste lasten als de huur voor bedrijven. „Het kan niet zo zijn dat de overheid via ondernemers nu vastgoedeigenaren in de lucht gaat houden. Die hebben de afgelopen jaren goed verdiend en mogen ook de broekriem aanhalen. Als we met geld blijven strooien is er geen reden voor verhuurders om de huur te verlagen. Terwijl dat heus zou gebeuren, als ondernemers het niet meer kunnen betalen.”

‘Boot ziet nog een ander probleem bij de loonkostensubsidie van het kabinet. „Je sluit mensen op in hun huidige betrekking. Dat is voor drie maanden te begrijpen, maar niet voor langer dan zes. Zeker voor werknemers in de horecasector is het een beetje onnozel om mensen op te sluiten in het beroep dat ze nu hebben.”

‘Boot en Schoenmaker zijn bang dat de steun noodzakelijke aanpassingen in de economie tegenhoudt. De overheid moet de economie stutten, maar niet hinderen in de aanpassing aan de nieuwe realiteit, en ook niet voorkomen dat partijen die voldoende geld hebben verliezen nemen, zoals verhuurders. De corona-economie levert immers ook nieuwe bedrijvigheid op. In de horeca zit personeel thuis, terwijl er in de tuinbouw en distributie juist mensen worden gezocht.

‘Boot: „Het risico is dat elk privaat initiatief nu wordt gesmoord. Werknemers blijven hangen en gaan niet naar productieve sectoren toe. Nieuwe bedrijfjes krijgen minder kans. Iedereen kijkt nu naar de overheid, maar de Nederlandse maatschappij en het Nederlandse bedrijfsleven draaien normaal gesproken heel goed omdat die hun eigen verantwoordelijkheid nemen. De overheid moet een stapje terug doen om het bedrijfsleven de ruimte te geven eigen keuzes te maken.”

Eigen vermogen uitdelen

‘Vergis je niet: Boot en Schoenmaker vinden dat de overheid bedrijven en hun werknemers nog steeds op grote schaal moet steunen. Maar op een andere manier. Bijvoorbeeld door werknemers omscholing te bieden en bedrijven eigen vermogen te geven. Kleine bedrijven kunnen dat voor niks krijgen, als een vervolg op de 4.000 euro die het kabinet in maart aan mkb-ondernemers in getroffen sectoren gaf.

‘Grotere bedrijven krijgen eigen vermogen onder keiharde financiële voorwaarden: ze moeten het terugbetalen met een forse opslag vóórdat aandeelhouders of schuldeisers geld krijgen. Hoogduin, Schoenmaker en Boot zien de overheidssteun aan ING tijdens de financiële crisis als een schoolvoorbeeld van hoe het moet. Schoenmaker: „Dat geeft bedrijven een prikkel om snel van de overheid af te willen. En de maatschappij deelt mee in de winst als bedrijven goed uit de crisis komen.” Zulke steun voorkomt dat de overheid zogenaamd alwetend de economie gaat aansturen en moet besluiten welke bedrijven wel en niet overleven. Bovendien worden bedrijven zo niet overladen met schulden, wat bij overheidsgaranties voor schulden en renteloze leningen wel gebeurt.

‘Schoenmaker zou ‘ING-stijl’ eigen vermogen willen geven aan alle mkb-bedrijven die eind 2019 kredietwaardig waren. Boot maakt een onderscheid tussen grote en kleine bedrijven. „De koffiezaak op de hoek hoeft de overheid vanuit economisch oogpunt niet te redden. Als de lockdown over is, zijn er zo weer nieuwe koffiezaakjes. Vanuit sociaal oogpunt wel. Ik zou de horeca, de slager op de hoek en de echt kleine bedrijven nu eenmalig een vast bedrag geven, van 4.000 of 8.000 euro. En erbij zeggen: meer hulp krijgen jullie niet. Dan krijgen bedrijven nog even lucht om zelf keuzes te maken, maar doet de overheid toch een stap terug.”

‘Voor bedrijven die de grootste meerwaarde hebben voor de economie, moet de overheid meer doen, vindt Boot. „Bedrijven waarvoor geldt: één plus één is veel meer dan twee. Bedrijven zoals ASML die unieke kennis en productieprocessen hebben. En bovendien een netwerkfunctie, voor allerlei bedrijven om ASML heen maar ook voor de universiteit in Eindhoven. Met zulke bedrijven verlies je echt iets.” Hoeveel dat er zijn? Boot kan alleen maar speculeren, maar hij komt al gauw op duizenden. Maar ook hier geldt: alleen als ze het zelf niet redden. „ASML kan prima zelf eigen vermogen aantrekken.”

‘Schoenmaker en Boot adviseren de loonsubsidie niet in één keer te schrappen, maar in stapjes te verlagen. Werkgevers krijgen nu maximaal 90 procent van de loonkosten vergoed, dat zou bijvoorbeeld naar 80 procent kunnen zakken. En dan zouden de werknemers, die nu hun hele salaris krijgen, ook wat kunnen inleveren. Schoenmaker: „Zij delen nu niet in de pijn. Ik zou ze 10 procent laten inleveren.” Hij wil niet sneller gaan, om niet de fout te maken die in de financiële crisis gemaakt werd, toen veel bouwbedrijven failliet gingen. „Toen de crisis over was, was er geen metselaar meer te vinden. Eeuwig zonde.”

Oorlogsfinanciering

‘Lex Hoogduin ziet alle bezwaren die Boot en Schoenmaker opwerpen ook. Toch vindt hij het beter als de overheid het huidige steunpakket verlengt voor nog eens drie tot zes maanden, en daarna hetzelfde recept zonder rigoureuze veranderingen tot het virus ingedamd is. Ook al wordt de kans steeds groter dat de overheid bedrijven stut die niet levensvatbaar zijn. Hij loopt liever dat risico dan dat er teveel bedrijven omvallen.

‘Want er komt nog genoeg ellende bovendrijven, nu alle landen in de wereld met economische krimp kampen. De financiële sector krijgt veel verliezen te werken, een grote zorg. Overheden moeten zich nu vooral niet druk maken over de kosten van deze steun, vindt Hoogduin. „Je moet een pandemie vergelijken met een oorlog. De kosten van een oorlog smeer je ook uit over honderd jaar. Stel dat de overheid anderhalf jaar lang 15 procent van de economie overeind houdt. Dan kost dat 22,5 procent van ons bbp, zeg 200 miljard euro. Die schuld laat je voor één keer, met de plechtige belofte nooit meer zoiets geks te doen, financieren door De Nederlandsche Bank. We spreken af dat na de crisis in 100 jaar af te lossen tegen nul procent rente. Dat kost 2 miljard euro per jaar. Dat kan makkelijk.”

De kanttekeningen worden nog toegevoegd.

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/25/hoe-kan-de-overheid-de-economie-het-beste-steunen-in-deze-crisis-a3997887#/handelsblad/2020/04/27/#304

‘De Vuile 15: een ranglijst van de meest vervuilende sectoren van Nederland’, met Tata Steel als kampioen vervuiler @trouw #klimaatakkoord

27 Monday Apr 2020

Posted by aquariuspolitiek in CO2, Urgenda-arrest

≈ Leave a comment

Tags

politiek

Ranglijst

Welke sectoren zijn in Nederland het meest vervuilend? Trouw liet het onderzoeken en publiceert nu eenmalig de Vuile 15. Een ranglijst in drie delen. Vandaag de onderste vijf (Redactie duurzaamheid & natuur, Trouw, 27 maart 2020)

  • De Vuile 15 zijn samen verantwoordelijk voor 86 procent van alle broeikasgassen in Nederland. Deze sectoren geven Nederland, als vieste jongetje van Europa, een gezicht. Nederland is van alle EU-landen het verst verwijderd van de klimaatdoelen. Om de afspraken van het Klimaatakkoord te halen, moet Nederland voor 2050 de uitstoot met 49 procent hebben verlaagd ten opzichte van 1990. We zitten nu op ongeveer 15 procent.

Staan we er zelfs slechter voor dan de steenkool-gestookte fabrieken in Oost-Europa?

Op verzoek van Trouw bracht onderzoeksbureau CE Delft in kaart welke sectoren binnen Nederland het meest bijdragen aan de klimaatschade. Vele kleintjes maken óók een grote, zo blijkt: met 4,2 megaton aan uitstoot staat de sector ‘handel‘ op 15. (Eén megaton is ongeveer net zo veel als de uitstoot van 125.000 huishoudens.) Achter deze CO2-voetprint gaat een groot scala aan bedrijven schuil, die actief zijn in diensten en goederen.

  • Dat geldt ook voor de nummer 14 in de lijst: de voedings- en genotsmiddelenindustrie. In Nederland verwerken tal van bedrijven grondstoffen tot eten en drinken. Fabrikanten van koffie, thee, vleeswaren, suiker en tabakswaren dragen fors bij aan de CO2-uitstoot, opgeteld 5,2 megaton.

In laatste kwartaal van 2019 hogere uitstoot

  • De uitstoot van broeikasgas in Nederland was in het laatste kwartaal van vorig jaar 1,8 procent hoger dan in dezelfde periode van 2018. De toename komt vooral doordat de energiebedrijven en de olie-industrie meer produceerden, blijkt uit cijfers die het CBS gisteren bekend maakte.

Die energie- en olie-industrie heeft het er volledig bij laten zitten, zo blijkt uit deze cijfers. Niets aan goede voornemens gedaan. Dankzij Urgenda heeft de rechter ze tot de orde geroepen.

  • In het vierde kwartaal van 2019 was de CO2-uitstoot door energiebedrijven, waterbedrijven en afvalbeheer ruim 3 procent hoger. De uitstoot van deze bedrijfstakken lag in de eerste drie kwartalen van 2019 steeds lager dan een jaar eerder. Deze bedrijven waren in het vierde kwartaal goed voor bijna 28 procent van de totale CO2-last in Nederland.
  • Ook de veehouderij stoot 5,2 megaton uit en staat op 13. De uitstoot van melkveebedrijven is niet meegeteld. De melkveehouders vormen een aparte categorie en staan veel hoger in de lijst. Met 7,1 megaton uitstoot is scheepsvervoer één van de meest vervuilende sectoren van de onderste vijf. De scheepvaart staat op 12. Daarbij keek CE Delft alleen naar de binnenvaart. De zeevaart bleef buiten Een Green Deal met de overheid moet ervoor zorgen dat de binnenvaart in 2030 de uitstoot heeft gehalveerd.
  • De metaalindustrie staat op nummer 11 in de lijst, met een uitstoot van 7,8 megaton aan broeikasgas. Binnen deze sector is één fabrikant verantwoordelijk voor bijna alle uitstoot: Tata Steel. Kleinere metaalbedrijven zijn samen goed ongeveer 1 megaton, de rest gaat rond IJmuiden en Velsen de lucht in. “Ik ben trots op het bedrijf, maar niet op de CO2-uitstoot”, zegt Theo Henrar, directeur van Tata Steel Nederland.
  • Per vierkante meter bodem wordt de grootste uitstoot van broeikasgassen in Nederland gemeten in Velsen, waar ook een elektriciteitscentrale staat, die draait op restgassen uit Tata’s hoogovens. De uitstoot op die plek is meer dan 40 keer groter dan gemiddeld in Nederland.

Volgende keer: de nummers 10 tot en 6 van de Vuile 15.

Wordt dus vervolgd

https://www.trouw.nl/duurzaamheid-natuur/de-vuile-15-een-ranglijst-van-de-meest-vervuilende-sectoren-van-nederland~ba89d6a9/

← Older posts

Subscribe

  • Entries (RSS)
  • Comments (RSS)

Archives

  • January 2021
  • December 2020
  • November 2020
  • October 2020
  • September 2020
  • August 2020
  • July 2020
  • June 2020
  • May 2020
  • April 2020
  • March 2020
  • February 2020
  • January 2020
  • December 2019
  • November 2019
  • October 2019
  • September 2019
  • August 2019
  • July 2019
  • June 2019
  • May 2019
  • April 2019
  • March 2019
  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • October 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • February 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • November 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • September 2015
  • August 2015
  • July 2015
  • June 2015
  • May 2015
  • April 2015
  • March 2015
  • February 2015
  • January 2015
  • December 2014
  • November 2014
  • October 2014
  • September 2014
  • August 2014
  • July 2014
  • June 2014
  • May 2014
  • April 2014
  • March 2014
  • February 2014
  • January 2014
  • December 2013
  • November 2013
  • October 2013
  • September 2013
  • August 2013
  • July 2013
  • June 2013
  • May 2013
  • April 2013

Categories

  • #AdBroere
  • #AlgemeneRekenkamer
  • #israel
  • #middenoosten
  • #Obama
  • #SaskiaStuiveling
  • 2040
  • 21evariantarbeiderszelfbestuur
  • 4 en 5 mei
  • 5G
  • 5Scenario's
  • 9/11Parijs
  • aanpassingsproblemen
  • aanvullingopvertegenwoordigendedemocratie
  • aardbevingen
  • Aardgas
  • AbelHerzberglezing
  • ABN
  • ABN Amro
  • ABNAmro
  • ABNAmrodebat
  • absolutewaarheidsclaims
  • accountants
  • achterstalligonderhoud
  • ACM
  • ADHD
  • affaires
  • afgang
  • afgebrokenonderhandelingen
  • aflossingschulden
  • aflossingsverplichting
  • AFM
  • afnemen paspoort
  • Afrika
  • afscheid Diederik Samsom
  • aftreden Hennis
  • afvalindustrie
  • agreekment
  • agrolobby
  • agrosector
  • AI/algoritmen
  • Air France
  • Air France-KLM
  • AIVD
  • AKK
  • akkerbouw
  • Alaska
  • Albanie & NrdMacedonie
  • Alexandr Dugin
  • algehele-onvrede
  • AlgemeenBelang
  • algemeen_bestaande_misverstanden
  • Algemene Financiële Beschouwingen AFB
  • Algemene Politieke Beschouwingen
  • AlgemeneBestuursDienst
  • AlgemenePolitiekeBeschouwingen
  • AlgemeneRekenkamer
  • algoritme
  • Alliander
  • Alliantie noordelijke lidstaten
  • Alphena/dRijn
  • alternatief is kernfusie
  • Alternatief Staatsbestel
  • Altijd aan beloften gebonden?
  • AmartyaSen
  • amateurisme
  • Amazonebranden
  • ambitie
  • ambtelijkechaos
  • ambtelijkecultuur
  • ambtelijk_DenHaag
  • ambtenarij
  • Amerikaansepresidentsverkiezingen
  • amsterdam
  • andere-geopolitiek
  • AngelaMerkel
  • AngelsaksischeCultuur
  • Angelsaksischmodel
  • angstindustrie
  • AnkBijleveld
  • anti-establishment
  • anti-intellectualisme
  • antibeschaving
  • antidemocratisch
  • antidiscriminatie-op-arbeidsmarkt
  • antieuro
  • antiislamisme
  • Antillen
  • antimensenrechten
  • antivaxers
  • apb
  • APB18
  • APB19
  • Apple
  • arbeidsbeleid
  • Arbeidsmarktbeleid
  • arbeidssatisfactie
  • arbeidsverhoudingen
  • Archief
  • Argentinie
  • argumentenbepalend
  • ArieSlob
  • Armageddon
  • Armoede
  • Armoedebestrijding
  • Art 1 Grondwet
  • Art 23 Grondwet
  • art.1Gw
  • art.23Gw
  • art.6Gw
  • as Merkel-Macron
  • asBerlijnParijs
  • Asean
  • asielaanvraag
  • asielbeleid
  • asielzoekers
  • ASML
  • asociaal
  • assad
  • Asscher
  • assimilatie
  • astrofysica
  • astronomie
  • atmosfeer
  • autarkeia
  • autocratischleiderschap
  • autoindustrie
  • autolobby
  • automatisering
  • autotechniek
  • AZC's
  • Azie
  • Azie/Australie
  • ééndimensionaaldenken
  • baldadigheid
  • Balkan
  • BaltischeStaten
  • bancairewereld
  • Banken
  • Bankencrisis
  • Bankenredding
  • bankwezen
  • barbaarsecultuur
  • barbarij
  • basis- of grondwaarden
  • basisbaan
  • basisinkomen
  • Baudet
  • BedBadBrood
  • bedrijfsbelangen
  • bedrijfsethiek
  • bedrijfsleven
  • Begrotingsbehandelingen
  • begrotingsbeleid
  • begrotingsdebat
  • Beijing
  • belangentegenstellingen
  • Belarus
  • belastingdeals
  • Belastingdienst
  • Belastingharmonisatiebedrijven
  • belastinghervorming
  • belediging
  • beleggers
  • beleidsmakers
  • beleidsprioriteiten
  • Belgie
  • Beloningsbeleid
  • beloningsstructuren
  • bemoeizucht
  • Benjamin Barber
  • benoeming nieuwe Kamervoorzitter
  • benoeming Von der Leyen
  • benoemingen
  • benoemingSelmayr
  • beperkingenvanalgoritmen
  • beroepsprocedure
  • BertdeVries
  • beschavingsnormenvaststellen
  • besmettingsgevaar
  • bestaanscrisis
  • Bestrijdingsmiddelen
  • bestuurlijketussenlagen
  • bestuurskunde
  • bestuursmanagement
  • bevolkingsomvang
  • Bevrijdingsdag
  • bewapeningswedloop
  • bezinning
  • bezoekvluchtelingen
  • bezuiningsopdracht
  • BICC
  • Biden
  • Big Data
  • BigBrother
  • binnensteden
  • bio-brandstof
  • biochemischewapens
  • biomassa
  • biotechnologie
  • bitcoin
  • blackrock
  • Blanchard
  • bodemverzakking
  • boerenacties
  • Boerenprotest
  • boerkaverbod
  • boerkini's
  • bombardementsdebat
  • Bonusbeleid
  • bonuscultuur
  • boomaanplant
  • boomkap
  • Bootvluchtelingen
  • bosaanplant
  • bosbranden
  • Bosnie
  • bossen niet meer kappen
  • botsende beschavingen
  • botsende grondrechten
  • botsingmetpolitici
  • bouw infrastructuur
  • bozeburgers
  • Brabant
  • Brazilië
  • BredeMaatschappelijkeDiscussie
  • Bremain
  • Brexit
  • brics
  • Britseverkiezingen
  • broddelwerk
  • Brussel
  • Brusselseangsten
  • budgetdiscipline
  • budgetrecht
  • buitenaards leven
  • buitenlandsbeleid
  • buitenlandse financiering moskeeën
  • buitensporigtekort
  • Bulgarije
  • bullshit
  • Buma
  • bureaucratie
  • burgercontrole
  • burgerlijke deugden
  • Burgeroorlogen
  • burgerparticipatie
  • Burgerraad
  • burgerschapsonderwijs
  • burgerslachtoffers
  • burgersoevereiniteit
  • businessmodel
  • calamiteitenproof
  • Californie
  • CambridgeAnalytica
  • Cameron
  • Canada
  • cartoons
  • cartoonwedstrijd
  • Catalonie
  • Catalunya
  • categorale_discriminatie
  • CBS
  • CDA
  • Centraal-&Oosteuropa
  • centrale banken
  • centralebanken
  • Ceta
  • Ceta-debat TK
  • chemie
  • chemtrails
  • China
  • China-strategie
  • Chinabeleid
  • Chinese-grondstoffen
  • Chinesewaardenstabiliteit&eenheid
  • Chomsky
  • christelijkeomwenteling
  • christendom
  • circulairelandbouw
  • ClaudiadeBreij
  • clientalisme
  • CliteurPaul
  • CO2
  • Coalitie
  • coalitiebelangen
  • coalitievorming
  • Code Oranje
  • collectieveuitgaven
  • commercie
  • Commissie Remkes
  • Commissieprogramma
  • commissies
  • communisme nieuwe stijl
  • complottheorie
  • compromismogelijk
  • computerisering
  • computersimulaties
  • concurrentievoordeel
  • confederatie
  • ConfederatieEU
  • conflicthaardenpermanentofniet?
  • conservatief vs progressiviteit
  • conservatisme-versus-modernisme
  • conserverende hindermacht
  • consolidatieEU
  • constitutioneel hof
  • constitutionele monarchie
  • constitutionelecrisis
  • consumentisme
  • Contracoup
  • contradicties
  • contraterreur
  • controle
  • Controlestaat
  • controversiele themas
  • convergentie
  • Cooperswereldmodel
  • corona-infectie
  • coronacrisis
  • coronadebat
  • corruptie
  • corruptiebestrijding
  • Cort van der Linden
  • coup
  • Coupverdachte
  • COVID-19
  • Covid-financiering
  • covid-onderzoek-herkomst
  • covid19evaluatie
  • Covidbesluitvormingsproces
  • Covidmaatregelen
  • Covidmutaties
  • covidraadsels
  • covidwet
  • cpb
  • criminaliteit
  • Criminaliteit versus Veiligheid
  • criminaliteitbestrijding
  • criminele-organisatie
  • Crises
  • Crisis
  • crisis-Duitse-politiek
  • crisisbeleid
  • crisisdebat
  • Crisismaatregelen
  • crisismanagement
  • CRISPR-technologie
  • CROipvCEO
  • CU
  • Cultuur
  • Cultuurcriticus
  • Cultuurkritiek
  • cultuurverschillen
  • Cybercrime
  • cyberoorlog
  • cybersecurity
  • Cyberspace
  • cyborg
  • D66
  • DalaiLama
  • databestanden
  • datacentra
  • datahonger
  • datamanipulatie
  • Davos
  • DDD
  • De kwestie
  • deals
  • debat
  • debatcultuur
  • debattechniek
  • Decadentie Maatschappij
  • Decadentie Politiek
  • Decadentie Sport
  • deelbelangen
  • defensie
  • defensiebegroting
  • Defensiebudget
  • Defensievoorlichting
  • deflatie
  • deglobalisering
  • dehaagsestemming
  • Deletefacebook
  • deliberatie
  • deliberativfe
  • Deltaplan
  • demagogie
  • demagogiedoorextremiteiten
  • Democraten VS
  • Democratie
  • democratie-in-gevarenzone
  • democratieversuspopulisme
  • democratische evolutie
  • democratischeopvoeding
  • democratischeverkiezingen
  • democratischevorming
  • democratischtekort
  • Democratisering
  • democratiseringvanemotie
  • demografischeontwikkelingen
  • demonstratierechtgesaboteerd
  • Den Haag
  • Denemarken
  • denhaag
  • DENK
  • Denk-in-beklaagdenbank
  • denktank
  • desinformatie
  • detentie&vrijlating
  • deTocqueville
  • deugdelijkebeloften
  • dictators
  • dictatuur
  • diederiksamsom
  • dierenleed
  • dierenrechten
  • dieselfraude
  • digitaalgeld
  • digitale techniek
  • digitale wereld
  • digitaleEU
  • digitaleindustrie
  • digitalemodellenbijwerken
  • digitaleoverheid
  • DigitaleRevolutie
  • digitalisering
  • dijsselbloem
  • Dikke Ik normen-en-waarden-debat
  • Dikke-Ik-debat
  • dilemma ééndimensionale politiek
  • diplomatie
  • directedemocratie
  • discriminatie
  • dividendbelasting
  • dividenddebat
  • DNA-mutatie
  • DNA-techniek
  • DNB
  • Dodenherdenking
  • dollar en reservevaluta's
  • Domheid troef
  • domrechts
  • DonaldTusk
  • Donker Cursius
  • Donorregistratie
  • draagvlaktheorie
  • drama
  • Dreigendesanering
  • dreigingen
  • driestromenlandmuseumstuk
  • drinkwatervoorziening
  • drogredenen
  • drones-wereld
  • droogte
  • droomwereld
  • Drugbeleid
  • drugsbeleid
  • drugsbestrijdingmislukt
  • drugsbrigade
  • drugsexport en invoer
  • drugsindustrie
  • dualisme
  • dubbelepaspoorten
  • Duits Constitutioneel Hof
  • Duits-Franse-as
  • Duitse_eenwording
  • Duitskand & Nederland voortrekkers eurozone
  • Duitsland
  • Duitsland & Nederland voortrekkers eurozone
  • Duitslandboeman
  • DutchSustanableGrowthCoalition
  • Duurzaamheid
  • dwangopname-ggz
  • dyslexie
  • EAEU
  • Ebru Umar
  • EbruUmar
  • EC
  • ECB
  • ecologischeramp
  • economen
  • Economenstrijd
  • Economie
  • economische crisis
  • economische cycli
  • economischehervormingen
  • Economischetheorie
  • Economischevluchtelingen
  • economischherstel
  • economischhestel
  • economisme
  • EdmundFawcett
  • EEG
  • eenvoudigbereikbaar
  • eerbied
  • EersteKamer
  • Eerste_Kamer
  • eeuwige_conflicten_EU
  • effectenwereldwijd
  • EG
  • eigenbelang
  • eigentijds antisemitisme
  • eisen
  • electedpresidentTrump
  • electorale verhoudingen
  • electronica
  • elektriciteit
  • elektrischevoertuigenproductie
  • elektrischrijden
  • emancipatiebestel
  • Emmanuel Macron
  • emocratie
  • emotie-emancipatie
  • EMU
  • endrachtmaaktmacht
  • energetischerevolutie
  • Energie
  • EnergiebeleidEU/DenHaag
  • energiebesparingcruciaal
  • energiediscipline
  • energieplatform
  • energiepodium
  • energietransitie
  • EnergieWende
  • EP
  • EP2019
  • Erdogan
  • Erdogansegotriomfeert
  • eredivisie voetbal
  • Erste_Kamer
  • ESM
  • Esoterie en Gnostiek
  • Estland
  • ethiek & normatiek
  • Ethiek&Moraal
  • EU
  • EU-combinatie-van-intergouvernementeel-en-supranationaal
  • EU-Grondwet
  • EU-in-wording
  • EU-lidstaten als Europese beschermingsring Baltischenaties
  • EU-papers
  • EU-recht
  • EU-referendum
  • EU-regelgeving
  • EU-richtllijnen
  • EU-uitbreiding
  • EU-Verdrag
  • EU-verschillendesnelheden
  • EU-waarden
  • EU2005
  • EUafdrachten
  • EUdebat
  • EUlandbouwsubsidies
  • EUnaBrexit
  • Euratom
  • EUrichtlijnen
  • euro
  • Euro-invoering
  • Eurocrisis
  • Eurogroep
  • eurokramp
  • Europees Hof van Justitie
  • Europees Hof voor de Rechten van de Mens
  • europees parlement
  • EuropeesHof
  • EuropeesLeger
  • EuropeesParlement
  • Europese samenwerking
  • Europeseboekhouding
  • EuropeseCommissie
  • Europesecontroles
  • Europesedefensiesamenwerking
  • EuropeseRaad
  • eurotop
  • eurozone
  • EUstatistieken
  • euthanasie
  • EUtop
  • EUtopBratislava
  • EUV-techniek
  • EUvernieuwing
  • EUvoorzitterschap
  • Evaluatie
  • evaluatie rutte2
  • evaluatiecrisisaanpak
  • evaluatiecrisisbeleid
  • Evaluatienoodzakelijk
  • evolutie
  • evolutiebiologie
  • EVP
  • EVRM
  • experiment
  • export-en-importlanden
  • ExtinctionRebellion
  • extremepolitiek
  • F1-races
  • Facebook
  • factcheck
  • factcontrollingverkiezingsprogrammas
  • failliet_intensieve_landbouw&veeteelt
  • faillissementvanstaten
  • fakeindustry
  • fakenews
  • falende Kamer
  • farmaceutische-industrie
  • farmaceutischeindustrie
  • FarmaIndustrie
  • fascisme
  • fatalisme-onnodig
  • fatsoensnormen
  • fed
  • feitenvrij
  • FemkeHalsema
  • Feyenoord
  • filantropie
  • filibuster
  • filmindustrie
  • financieelbeheer
  • financielecrisis
  • FinancieleWereld
  • Fink
  • Finland
  • FIOD
  • fiscalewetgeving
  • fiscaliteit
  • flexwerk
  • flitskaitaal
  • Flitskapitaal
  • flitslidPvdA
  • flop
  • formatie
  • formatienotities
  • ForumvoorDemocratie
  • fossiele-industrie
  • Fossielebrandstoffen
  • fossielelobby
  • fossielemultinationals
  • FossieleversusDuurzame-energie
  • fossielversusduurzaam
  • Fossielvrij Amsterdam
  • foutenfestival
  • Frankrijk
  • fransduitse-as
  • fraude&bedrog
  • frisseaanpak
  • Fukushima
  • Fukuyama
  • fundamentalisme
  • fundamentele tegenstellingen
  • Futures
  • FvD
  • Fyra
  • G20
  • G7
  • gaming
  • gasbeleid
  • gaswapen
  • gaswinning
  • gebedsoproep
  • gebiedsverbod
  • gebrekaanvoorlichting
  • gebrekkig-inzicht-parlementariërs
  • gedoogbeleid
  • geen-soevereiniteit-overgedragen-aan-EU
  • geenschijnheiligheid
  • geenvoordracht
  • geenvooruitgang
  • geen_openbaarheid
  • geertwilders
  • Geesteswetenschappen
  • geimporteerd wangedrag
  • gekakel
  • geld kennis macht
  • geldschepping
  • geldstelsel
  • gelehesjes
  • geloof
  • geluk & welzijn
  • gemeentebesturen
  • gemeenten
  • gemeenteraad
  • geneeskunde
  • Geneesmiddelen
  • genetica
  • genocide
  • gentechniek
  • Geopolitiek
  • geopolitiek-op-afstand-gezet
  • Georgia
  • geothermie
  • geprivatiseerdenutsbedrijven
  • geschiedenisEU
  • geschiedenisherhaaltzich
  • geschiedenislessen
  • geschiedkundigeverslagen
  • geschiedschrijving
  • gevaarlijkvuurwerk
  • gevoelige-export
  • gevoelswereld
  • Geweld
  • geweldloosactievoeren
  • Gewetensvrijheid
  • gewijzigde_omstandigheden
  • gezichtsherkenning
  • gezondheid
  • gezondheidsdictatuur
  • Gezondheidszorg
  • gezondverstandgebruiken
  • ggz
  • giftige-chemicaliën
  • giraalgeldverkeer
  • GL
  • glazenbolTeeven
  • Globalisering
  • godsbeelden
  • godsdienst-tolerantie
  • godsdienstalswetenschap?
  • godsdienstfilosofie
  • godsdienststrijd
  • godsdienstvrijheid
  • godsdienstwetenschap
  • goedkope-export-dankzij-euro
  • goedkopeleningen
  • golfoorlog
  • Google & smartindustrie
  • GR2018
  • GrandPrix
  • gratis geld in ontwikkelingslanden
  • GreenDeal
  • GreetHofmans
  • GreetHofmans-affaire
  • grenzendicht
  • grenzendigitalisering
  • Grenzeninnovatie
  • GretaThunberg
  • Grexit
  • Griekenland
  • griepprik
  • groee
  • groeiede kloof tussen burgers en elite
  • groepsbelediging
  • grondrechten
  • GrondstoffenversusDuurzaamheid
  • grondstoffenwinning
  • Grondwet
  • Grondwetstoetsing
  • grondwettelijke informatieplicht
  • Grondwetwijzer
  • Groningen
  • Groningergas
  • grootkapitaal
  • Groteongelijkheidcatastrofaal
  • Grotestedenproblematiek
  • Guerot
  • Gulenbweging
  • Haagse Stemming
  • haatimam
  • hackers
  • Haga
  • halfgeleiders
  • Hamburg
  • handeldrijven
  • handelsoorlog
  • handelsoverschot
  • handelsverdragen
  • handelsverkeer
  • handhavingwet-en-regelgeving
  • hangjongeren
  • Harari
  • harde economie
  • Harmonisatie
  • Hawija
  • hebzucht
  • Hegel
  • heimelijkChineesbeleid
  • Helmut Kohl
  • hemellichamen
  • Hennis-Plasschaert
  • herbezinning
  • herbronning
  • herdenking coup
  • herkansing
  • HermanTjeenkWillink
  • HermanVanRompuy
  • hernieuwdintegratiedebat
  • herorientatie
  • hersenonderzoek
  • herstelplan
  • herstelvermogen
  • Herstructurering Defensie
  • herverdeling
  • hervormen
  • hervormers islam
  • hervormingen
  • hervormingenideologie
  • hervormingstatuten1948
  • herzieningnoodzakelijk
  • herziening_van_beleid
  • hetzetegenvermeendeGulenaanhangers
  • historischeterugblik
  • hittegolf
  • hittegolven
  • hofcrisis
  • Hoge Raad
  • Hongarije
  • Hongkong-model
  • Hooggerechtshof
  • hoogmoed
  • hoorzittingEP
  • HoorzittingTK
  • horeca
  • HSL
  • Huawei
  • huursector
  • hybrideonderwijs
  • ICT
  • ideaalvanwederzijdsrespect
  • idealewijzevanbedrijvenpolitiek
  • idealisme & realisme
  • idealismebinnenpolitiek
  • Identiteit
  • Identiteitscrisis
  • identiteitspolitiek
  • ideologie
  • ideologische-veren
  • ideologischeaanpassingPaars
  • IJsland
  • illegaal vuurwerk
  • illiberaal
  • imamopleding
  • IMF
  • impasse
  • import- en exportbeleid
  • IN G
  • inburgeren
  • inburgering
  • inburgeringstrainingen
  • India
  • industriële duurzaamheid en hernieuwing
  • industriëletransitie
  • inentingsplicht-of-niet
  • Inflatie
  • informatica
  • informatie
  • informatiedebat TK
  • informatiefase
  • informele EU-top
  • infrastructuur
  • ING
  • inhaalslag
  • Initiatiefwetsvoorstel_De_Graaf_c.s._Administratieve detentie
  • Inkomens- en vermogensbelasting
  • inkomensbeleid
  • inkomensongelijkheid
  • inkomensontwikkelingen
  • inkomensverhoudingen
  • inlichtingenwereld
  • Innovatie
  • innovatieveeconomie
  • inspraakgelegenheden
  • instabiliteit
  • installatie
  • institutionele draken
  • institutionelehervormingenEU
  • instrument
  • Integratie
  • integriteitscode
  • intensievelandbouw
  • intergouvernementeel
  • internationaalrecht
  • InternationaalStrafhof
  • internationaalvluchtelingenverdrag
  • internationaleverdragen
  • internet
  • intersubjectiviteit
  • interview
  • intimidatie
  • intolerantie
  • Intrekkingswet
  • inventiviteit
  • investeerders
  • investeringsfonds
  • InvestNL
  • IPCC
  • Irak
  • Iran
  • IS
  • islam
  • islamhaat
  • Islamisme
  • islamisme
  • islamitische-eenheid-religie-overheid
  • islamitischfundamentalisme
  • islamitischonderwijs
  • islamkritiek
  • Islamofobie
  • Italie
  • Italie onder Renzi
  • jaarcijfers
  • JaarlijksdebatEUwaarden
  • jaarterugblikken
  • jaarwisseling
  • JacksonHole
  • Japan
  • Jean Monnet
  • JesseKlaver
  • jihadisme
  • jihadistenprobleem
  • jihadterreur
  • Joods-christelijk
  • journalistiek
  • jubileum Verdrag van Rome
  • Juliana
  • Juliana en Greet Hofmans
  • junck- en fastfood
  • jurisprudentie
  • Justitie
  • kabeltechniek5G
  • kabinet
  • Kabinetsbeoordeling
  • kalifaat
  • Kameragenda
  • Kamerdebat
  • KamerdebatTurkije
  • kandidaatlidmaatschapEU
  • kandidaatlidMacedonie
  • kapitaal&arbeid
  • kappers
  • Kashmir
  • Katowice
  • kennismaatschappij
  • kernafval
  • kernenergie
  • Kernenergieisnietduurzaam
  • kernenergiemisleidend
  • kernramp
  • Kernvraag: gelijkwaardig aan de mens?
  • kernwaarden
  • Kernwedloop
  • Kersttoespraak WA
  • keuzebenoeming
  • keuzevrijheid
  • Khadija Arib
  • KI
  • KI kunstmatige intelligentie
  • KI/AI
  • kiesdrempel
  • kieslijst
  • Kiesstelsel
  • Kieswet
  • kijkcijfers
  • Kinneging
  • klachten
  • Klaver en GL
  • kledingvoorschriften
  • kledingvrijheid
  • klimaataanpak
  • klimaatbeleid
  • klimaatonderzoek
  • klimaatprobleem
  • klimaatsceptici
  • klimaattafels
  • klimaattopMadrid
  • KlimaattopParijs2015
  • klimaattopSpanje
  • klimaatuitspraakrechter
  • klimaatverandering
  • klimaatverdragParijs
  • klimaatwet
  • klimaatzaak
  • klimatologischeveranderingen
  • kloof besluitvormende elite versus machtelozen
  • kloofburgerbestuurders
  • kloofrijkdomenarmoede
  • kloontechniek
  • knelpunten
  • knelpuntenmanagement
  • knvb
  • KoColijn
  • koerden
  • Koerdistan
  • koerswijziging
  • koeweit
  • kolonialisme
  • koopkracht
  • kortgeding
  • kosmografie
  • kosmopolitisme
  • Krastev Ivan
  • Kredietbeoordelaars
  • Kredietcrisis
  • krijgsmacht
  • kritiekloostoegepast
  • kritischeaardmetalen
  • Kroatie
  • kunstmatigeintelligentie
  • kwalificatie-EK
  • kwaliteit of afwezigheid daarvan
  • kwaliteit-sneuvelt
  • kwaliteitsloos
  • kwaliuteit
  • kwantumtechnologie
  • laatsteloodjes
  • lafheid
  • Lagarde
  • landbouwbeleid
  • landbouwbeleidEU
  • landsbelang
  • langetermijnvisie
  • lastigetegenspelers
  • ledenraadPvdA
  • leefklimaat
  • leefomgeving
  • leefstijl
  • legteconomieaandochteruit
  • leiderschap
  • leiderschapsstijl
  • LessenAfghanistan
  • Letland
  • levensbeeindiging
  • levensstijl
  • levensvragen
  • Liberaal
  • Liberalisme
  • lidstatenEU
  • lijststrekkersverkiezing
  • lijsttrekkerstrijd
  • links
  • links en rechts machteloos
  • links versus rechts
  • Lissabon
  • list&bedrog
  • lobbyisme
  • logistiek
  • lokaledemocratie
  • lokalisering
  • Londen
  • loonontwikkeling
  • lopenderekening
  • loyaliteit
  • luchtkwaliteit
  • luchtvaart
  • luchtvervuiling
  • luisteren
  • Luther
  • Maak-van-de-nood-deugd
  • maakbare mens
  • maakecoomie
  • MaastroClinic
  • maatschappelijke zingeving
  • maatschappelijketransitie
  • maatschappelijkverantwoordondernemen
  • macht
  • machtsspel
  • machtsvorming
  • Macron-vult-ruimte-afwezige-Merkel
  • maffia
  • maffia(beleid)
  • maffiastaat
  • magistratuur
  • mainstreammedia
  • Malieveld
  • MaltaEU
  • manipulatie
  • manipulatievoedsel
  • Mansveld
  • Marakkeshdebat
  • MarioDraghi
  • marktdenken
  • markteconomie
  • marktwerking_zorg
  • Marokkaansejeugd
  • Marrokeshdebat
  • Marshallhulp
  • massapsychose
  • massatransport
  • Meativa
  • Meavita
  • media
  • mediacratie
  • medisch-ethische zaken
  • medische ethiek
  • meerdoortastendheidEUgevraagd
  • meerjarenbegrotingenEU
  • MeerjarenbegrotingEU
  • meerjarige-examens
  • meettechnieken
  • megastallen
  • megestallen
  • meningen
  • mens & maatschappij
  • mens & techniek
  • Mens en natuur
  • mensenafserveren
  • Mensenrechten
  • mensensmokkelaars
  • mentale_gezondheid
  • Mesdagfonds
  • metamorfose
  • metdewijsheidvanheden
  • MiddellandseZee
  • Midden-Oosten
  • Midterms VS
  • migranten
  • migrantencrisis
  • migrantenstromen
  • migratiebeleid
  • migratiebewegingen
  • migratiecrisis
  • migratiestromen
  • Mijnafval
  • mijnbouw
  • Milieu
    • vluchtelingen
  • milieucrisis
  • milieudelicten
  • milieuramp
  • milieuschade
  • militairemissies
  • miljardairs
  • miljoenensport
  • minderhedenbeleid
  • minderheidskabinetten
  • mini-enquete
  • ministeriële-inlichtingenplicht-aan-Kamer
  • misbruik
  • mislukt raadgevend referendum
  • misluktbeleid
  • mislukte informatie
  • mislukteDerdeWeg
  • mislukteEUtop
  • mismanagement
  • mismanegement
  • missie-Mali
  • MIVD
  • MKB
  • MKZ-crisis
  • mocromaffia
  • ModerneSpiritualiteit
  • modernetijden
  • modernisme
  • moeizameprocedures
  • mogelijke impeachment
  • Monasch
  • monateraire verrruiming
  • mondiale-eenheid
  • mondialewaarschuwing
  • mondiale_doorwerking
  • Mondialisering
  • monetairbeleid
  • Monisme & dualisme
  • Moody's
  • moord
  • moordendeconcurrentie
  • moskee AlFitrah
  • moskee met versterker
  • Moslimcultuur
  • motievanafkeuring
  • motievanwantrouwen
  • motievWantrouwen
  • multicoalities
  • Multiculturelemaatschappij
  • multidimensionaaldenken
  • multilaterale-hervormingen
  • multinationals
  • MUMC
  • nanotechniek
  • Natiestaat
  • natiestaten
  • Nationaaldenken vanuit natiestaat
  • nationaal_geïntegreerde_aanpak
  • Nationalisme
  • natuurbehoud
  • natuurgeweld
  • natuurlijke cycli
  • natuurlijkecycli
  • Natuurreservaat
  • Navo
  • Nederturken
  • Neoliberalisme
  • neomarxisme
  • nepnieuws
  • Netanyahu
  • netbeheerders
  • netwerkeconomie
  • neurobioloog
  • neurotechnologie
  • neurowetenschap(pen)
  • neutraliteit&objectief
  • Nexus
  • NicolaSturgeon
  • nieuw ontwikkelingsbeleid
  • nieuw-integratie-model
  • nieuwe diplomatie
  • nieuwe initiatieven
  • nieuwe politiek
  • Nieuwe samenleving
  • nieuwe uitbraken covid19
  • Nieuwebalans
  • nieuweCommissie
  • nieuwefeiten
  • nieuwegeneratie
  • nieuweindustriepolitiek
  • nieuwekandidatenPvdA
  • NieuweKoudeOorlog
  • nieuwelevensstijl
  • nieuwelidstaten
  • nieuwelidstatenEU
  • nieuwelingen
  • nieuwemaatschappelijkeinzichten
  • nieuwemensheid
  • nieuwepolitiekeverhoudingen
  • nieuwespelregels
  • nieuweverhoudingen
  • nieuwe_knelpunten
  • nieuwjaarsrellen
  • nieuwlichterij
  • nieuwontwikkelingsbeleid
  • NieuwOptimismeNodig
  • nieuwparadigma
  • nieuwrealisme
  • niieuw-chinees-imperialisme
  • nikab
  • nikabverbod
  • Nobelprijs
  • Nokia
  • non-paper
  • nonelectedTrump
  • noneurolandenbeteraf
  • noodfonds EU
  • noodopvang
  • Noodwet
  • noodzaakpolitiekehervormingen
  • noodzaakveranderinglevensstijl
  • noodzakelijk-nieuw-integratiedebat
  • noodzakelijke-sancties-EU
  • NoordKorea
  • Noorwegen
  • normen en waarden
  • normen-risico's
  • normeringtopinkomens
  • not-reelected-Trump
  • NPO
  • NS
  • nucleairafval
  • nuitdebout
  • Obama
  • Obama als commentator
  • Obamacare
  • Obstfeld
  • oceanen
  • Oekraine
  • Oekraine-referendum
  • Oeso
  • Olie-en-gaswinning
  • oliekartel
  • Olieverslaving
  • oligarchenstaat
  • OMT
  • onafgerondebesluitvorming TK
  • onafhankelijkejournalistiek
  • onafhankelijkewetenschap
  • onafhankelijkheid of autonoom denken
  • onafhankelijkheidisschaars
  • onafhankelijkheid_rechterlijke_macht
  • onbalanswereldwijd
  • onderhandelingen-oude-stijl
  • onderscheid-feiten-fictie
  • Onderwijs
  • onderwijsstaking
  • onderwijsvernieuwing
  • onderwijsvrijheid
  • onderwijswet
  • Onderzoek
  • Onderzoekscommissie-beïnvloeding
  • onderzoeksgeest
  • ondeugdelijkewetgeving
  • onevenwichtigheden
  • Ongelijkheidnormaal
  • ongelijkheidsdreiging
  • ongelijkheidsgroei
  • ongeplande gevolgen
  • onhoudbareschulden
  • onmenselijk
  • OnsGeld
  • ontboezemingen
  • ontbossing
  • ontspoord
  • Ontstaansgeschiedenis
  • ontwikkeling-covid19-vaccin
  • ontwikkeling-covid19app
  • ontwikkelingsland
  • ontwikkelingssamenwerking
  • onverdoofde rituele slacht
  • onvrede
  • onzichtbare hand
  • oorlogingerommeld
  • oorlogskabinet
  • oorlogstoneel
  • Oorlogsvluchtelingen
  • Oorspronkelijk en Postmodern/Populistisch
  • Oostenrijk
  • Op1-tv
  • openbaarheid
  • openbare ruimte
  • openheid
  • opleidingjournalistiek
  • oplossinggezocht
  • oppositievoering
  • oproer
  • Opstand der Horden
  • opvoedingkinderen
  • Oranje
  • Oranje Leeuwinnen
  • Oranje leeuwinnnen
  • Oranjeuitgeschakeld
  • orkanen en cyclonen
  • oud en nieuwdenken
  • Oud versus Nieuw
  • Oud&Nieuw
  • oude politiek
  • Oudejaarsconference
  • oudennieuwvuurwerk
  • oudepolitiek
  • Oudjaar
  • oudjaarstraditie
  • outoftheboxdenken
  • outsourcing
  • OV
  • OV-concessies
  • overdosisinformatie
  • Overheid
  • overheidsaandelen
  • overheidsbeleid
  • overheidsfonds
  • overheidsingrijpen
  • Overheidssteun
  • overheidsuitgaven
  • overlast
  • Overwinningsdag
  • Paars
  • Paarse-veren
  • Packer
  • palliatievezorg
  • pandemie
  • Parijs 13/11
  • parlementaire controle
  • parlementairecontroleinpraktijk
  • parlementairefragmentatie
  • parlementairehervorming
  • parlementaireweekagenda
  • parlementairhandwerk
  • parlementaironderzoek
  • Participatie
  • Partij voor de Dieren
  • partijdemocratie
  • Partijenbestel
  • partijenstelsel
  • partijkartel
  • partijleiding
  • partijloosbestel
  • patstelling
  • PaulMason
  • Paus
  • PBL
  • pensioenen
  • pensioenharmonisatie
  • pensioenstelsel
  • Pentagon
  • perestrojka
  • Pers en journalistiek
  • perscensuur
  • persconferentie
  • personeelsselectie
  • persoonlijke bescherming
  • persvrijheid
  • Pestgedrag
  • Petten
  • Pfas
  • pgbdebat
  • Piketty
  • pilotensalarissen
  • pioniersmentaliteit
  • PKK
  • plan-Juncker
  • plastic
  • pleur op
  • pluimveesector
  • plunderingen
  • pluralistischeEU
  • Poetin
  • polarisatie
  • polderoverleg
  • Polen
  • politie
  • politieacties
  • politiebegeleiding
  • politiebegeleiding-en-inzet
  • politiek
  • PolitiekBestel
  • politieke aardverschuiving
  • politieke agenda
  • politieke chaos
  • Politieke Cultuur
  • Politieke en Economische Wetmatigheden
  • politieke en zakelijke verwevenheid
  • Politieke filosofie
  • politieke herijking
  • politieke selectie
  • politieke verandering
  • politieke weekagenda
  • politieke-innovatie
  • politieke-misleiding
  • politiekeagenda 21e eeuw
  • politiekebesluitvorming
  • politiekebewegingen
  • politiekecampagne
  • PolitiekeCultuur
  • politiekeeconomie
  • politiekeevolutie
  • Politiekemidden
  • politiekepsychologie
  • PolitiekeRenovatie
  • politieketaboes
  • politieketransitie
  • PolitiekeUnie onhaalbaar
  • PolitiekeVorming
  • politiekezuiverheid
  • politieklooptaltijdachterdefeitenaan
  • politiekprobleem
  • PoolsePolitiek
  • Populisme
  • populistenversusrealisten
  • Postbank
  • Postcommunistisme
  • postcrisisbeleid
  • Postindustrielesamenleving
  • Postkapitalisme
  • pragmatisme
  • precedenten
  • premodernisme
  • presidentTrump
  • PrimairOnderwijs
  • principeakkoord
  • principes
  • prinsjesdag
  • Privacy
  • privacywetgeving
  • privatisering
  • proces-Wilders
  • professioneeladviesaanEU
  • profielen
  • ProgrammeerbareWereld
  • ProRaildebat
  • PROTEST
  • provincie
  • PS2015
  • PS2019
  • psychiatrie
  • psychischezorg
  • psychologie
  • Psychologischefactoren
  • PTSS
  • puberendEU
  • publiekbelang
  • PubliekDebatNoodzakelijk
  • PubliekeOpinie
  • PvdA
  • PvdD
  • PVV
  • QE
  • R-factor
  • Raad van ministers EU
  • Raad van State
  • raadgevendreferendum
  • raadgevendreferendumGeenPeil
  • raadselsfysica
  • Rabobank
  • raciale-opstand
  • Racisme
  • radicalisme
  • radioactiviteit
  • Rajoy
  • RathenauInstituut
  • ratificatie
  • ratififatieinternationaalverdrag
  • ratingbureaus
  • Rationaliteit
  • ratrace
  • reanimatieOccupy
  • recht van EU-burgers
  • Rechter
  • rechtseomroep
  • rechtsstaat
  • rechtstatelijkheid
  • rechtszaak
  • Rechtvaardigheid
  • Rechtvaardigheid-of-Gerechtigheid
  • recycling
  • redding sociaaldemocratisch gedachtegoed
  • reele_economie
  • referendum
  • referendum2017VK
  • Reformatie
  • regelgeving
  • regelstijdensverkiezingsstrijdnodig
  • regeringsbeleidtenuitvoergebracht
  • Regeringssamenwerking
  • regeringsverklaring
  • Reglement van Orde TK
  • ReglementvanordeTK
  • ReglementvOrdeTK
  • relatieve-vrijheid
  • religie
  • Religie en geloof
  • Religiedebat
  • Religiekritiek
  • religie_en_geweld
  • rellenschoppers
  • rentebeleid
  • renteverhoging
  • Renzi
  • reorganisatie Defensie
  • representatievedemocratie
  • respect
  • respectvol gedrag
  • retorica
  • retoriek
  • revolte
  • revolutionairehervormingen
  • richtlijnenfabriek
  • rijksuitgaven
  • Rijnlandsmodel
  • risico
  • risicokapitaal via overheid
  • risicovol
  • RIVM
  • robotica
  • robotisering
  • robotmens
  • robotsoldaten
  • Roemenie
  • RogerCox
  • Romano Prodi
  • romantiek
  • Rottenberg
  • Rotterdam
  • Rusland
  • Russischecrisis
  • Rutte
  • Rutte-doctrine
  • Rutte3
  • RuudKoornstra
  • rvs
  • salafisme
  • salafistisch_onderwijs
  • Salarissen- en beloningsstructuren
  • Samuel Paty
  • Saoedi-Arabië
  • Scandinavischelanden
  • ScenariosJuncker
  • Schaliegas
  • Schauble
  • scheiding van kerk en staat
  • scheidingvangeloofenstaat
  • Schengen
  • schijnheiligheid
  • schijnwereld
  • Schoo-lezing
  • schoolvoorbeeld
  • schuldaflossing
  • schuldeisers en geldschieters
  • schuldenaflossing
  • Schuldencrisis
  • Schuldensanering
  • sciencefiction
  • SCP
  • Segregatie
  • Servië
  • SGPstabiliteitsgroeinormen
  • shariarecht binnen EU
  • Shell
  • ShellinArctischAlaska
  • Sierakowski
  • signalementen
  • SigridKaag
  • Singapore
  • Sinterklaas & zwartepiet
  • slagveld achteraf
  • sleepwet
  • smalendegodslastering
  • Snowden
  • SNP
  • sociaal ondernemerschap
  • sociaal-democratie
  • sociaalbeleid
  • sociaalleven in crisistijd
  • socialedienstplicht
  • socialemedia
  • SocialePartners
  • socialerechtsstaat
  • socialerechtvaardigheid
  • Socratischgesprek
  • soevereiniteit
  • solidariteit
  • SP
  • spanje
  • spiritualiteit
  • sport
  • sportscholen
  • spreektaal
  • staalindustrie
  • Staat van de Unie
  • StaatderNederlanden
  • staathuishoudkunde
  • staatsbank
  • staatscommissie
  • staatsfonds
  • staatshuishouding
  • staatsinrichting
  • staatsorganen
  • Staatsrecht
  • staatsschuld
  • staatssecretarisSnel
  • staatsveiligheid
  • stabielewinnaar
  • stabiliteitspactEU
  • stagnatie
  • staking
  • stand-van-het-land
  • stappenplan
  • State of the Union
  • statistiekenCPB
  • statistischedata
  • statusverandering
  • stedenbouw
  • stedenvolmetcamera's
  • Steenbergen
  • Stelsel fosfaatrechten
  • stemgedrag
  • stemmingen
  • SterkLinksIsIllusie
  • sterkte/zwakteanalysevansectoren
  • Stiglitz
  • stikstofbeleid
  • stikstofcrisis
  • stikstofdebat
  • stilzwijgendgewijzigd
  • stralingsgevaar
  • strategischdenken
  • strijdigegrondrechten
  • structureelduurzaaminvesteren
  • structuurfondsenEU
  • StudentenProtest
  • supercomputer
  • superkapitalisme
  • supranationaal
  • SUV's
  • Swaab
  • syrie
  • Systeemcrisis
  • systeemkritiek
  • Szasz als Liberaal monetarist
  • taalbarriere
  • tabaksindustrie
  • Taiwan
  • Tata
  • technische creativiteit
  • technische innovatie
  • technischverwijtbareongelukken
  • technocratie
  • technologie
  • techreuzen
  • techwereld
  • TeeedeKamerdebat
  • Teerzandwinning
  • tegengasgeven
  • terrorisme
  • terroristen
  • Tesla-rijden
  • The Economist
  • theoretischenatuurkunde
  • ThierryBaudet
  • Thorbecke
  • Tibet
  • tijdelijkebasisinkomensregelinggedupeerden
  • Times
  • TK2017
  • TK21
  • TKverkiezingen2021
  • toekomstEU
  • toekomstigesteden
  • toekomstige_arbeidsmarkt
  • toekomstige_welvaart
  • toekomstmaatschappij
  • toekomstmodel of utopie
  • toekomsvisieEU
  • toelatingnieuwelidstaten
  • toelatingscriteriaEU
  • toelatingsprocedure
  • toelatingsprocedureEUzwak
  • toelatingsprocedurenieuwelidstaten
  • toerisme
  • toeslagencrisis
  • toestagendebat
  • toezichthouders
  • tolerantie
  • tolplan
  • tolwegenDuitsland
  • Top Europese Raad
  • tot-aftreden-gedwongen
  • traageconomischherstel
  • transferunie
  • Transformatie
  • transhumanisme
  • transitie
  • transparantie
  • Trias Politica
  • triaspolitica
  • Trojka
  • trollenindustrie
  • troonrede
  • Trumpbeleid
  • TTIP
  • Tunesie
  • Turkije
  • turkijerel
  • Turksejeugd
  • Turkseverkiezingen
  • Turksgrondwetreferendum
  • TweedeKamer
  • Tweekamerbestel-ter-discussie
  • ufo's
  • uitbreidingburgerschapscursusgrondwetskennis
  • uitbreidingEU
  • Uitdaging of bedreiging?
  • uitkering
  • uitvalleerkrachten
  • Uitverkiezing tot politicus van het jaar
  • ulrike guerot
  • Ultraorthodoxemoslims
  • Uncategorized
  • Universele betekenis
  • Universiteit
  • Universiteitsbestuur
  • Urgenda
  • Urgenda-arrest
  • Urgendaberoep
  • Ursula
  • Utopia
  • UvA
  • vaccinatie
  • vaccinontwikkeling
  • valseverkiezingsbeloften
  • Van Rijn
  • varoufakis
  • vastgoedwereld
  • Vattenfall
  • vefrantwoordelijkheid
  • veganisme
  • Veiligheid&Justitie
  • veiligheidsbeleid
  • vennootschapsbelasting
  • veranderend wereldbeeld
  • veranderendpolitieklandschap
  • verantwoordelijkheid
  • Verantwoordingsdebat
  • verantwoordingsplicht
  • verbindingspolitiek
  • verbod op onverdoofde slacht
  • verbod-op-massatoerisme
  • verborgenarmoede
  • verdeelsleutelopvang
  • Verdraagzaamheid
  • Verdrag van Maastricht
  • Verdrag van Rome
  • verdragswijzigingen
  • Verenigd Koninkrijk
  • Vergelijkendperspectief
  • vergiftigdpolitiekklimaat
  • verkeerde_koppelingen
  • verkeersregelingstechniek
  • verkeersveiligheid
  • verkenning
  • Verkiezingen
  • verkiezingen2017
  • verkiezingsbeloften
  • Verkiezingscampagne
  • verkiezingsuitslag
  • Verloedering
  • vermarkting
  • vermeende-fraude
  • vermeendeonkwetsbaarheidwankelt
  • vermogens-uit-erfenissen
  • vermogensgroei
  • Vermogensongelijkheid
  • Vermogensontwikkeling
  • vernieling regenwouden
  • verouderingsproces
  • verpleeghuizen
  • verschuivingen
  • verslavingsvrijheid
  • Versplintering
  • versterking democratischEU
  • versus neoliberalisme
  • vertrekkend Juncker
  • vertrekregelingBelastingdienst
  • Vervangingseconomie
  • vervolgingsbeleidOM
  • verwerping-democratischerechtsorde
  • verwevenheidzakelijkewereld
  • Verzorgingsstaat
  • verzorgingstehuizen
  • VestagerMargretheEU
  • Victor Orbán
  • VijfPresidentenRapport
  • virtueelkapitaal
  • virtuelewereld
  • virtuelewerkelijkheid
  • virusuitbraak
  • Viruswaanzin
  • Visegrad Vier
  • Visegradlanden
  • Visiegevraagd
  • visserij
  • VK
  • vlaktaks
  • vleesverwerkende-industrie
  • Vliegindustrie
  • Vliegverkeer
  • Vluchtelingen
  • vluchtelingendeal
  • vluchtelingenopvang
  • vluchtelingenstromen
  • vluchtelingenstroom
  • vluchtelingenverdrag
  • vluchtellngen
  • VN
  • VN United Nations
  • VO
  • VOC-mentaliteit Gouden Eeuw
  • voedselindustrie
  • voedselveiligheid
  • voetafdruk
  • voetbalvandalisme
  • voetbalwedstrijden
  • volksaard
  • volkspartij
  • Volkswagen
  • Volt
  • voltooiingEMU
  • volwassengedrag
  • VonderLeyen
  • voorgaandeCommissies
  • voorhoedepartij
  • voorsprongopbouwen
  • voorverkiezingen
  • vpro
  • VR
  • Vrij Links
  • vrijbriefmoordlust
  • vrije pers
  • vrijhandel
  • vrijheden
  • vrijheid
  • vrijheid v demonstratie
  • vrijheid van meningsuiting
  • VrijheidenVrijheidsbeleving
  • VrijheidOpbouwen
  • vrijheidsbeleving
  • vrijheidvanbegroeting
  • vrijheidvangodsdienst
  • vrijheidvanmeningsuiting
  • vrijheidvanonderwijs
  • vrijheidvanonderzoek
  • vrijzinnigheid
  • vrouwenvoetbal norm
  • VS
  • VVD
  • Waalsgewestelijkparlement
  • Waalsparlement
  • waarden & normen
  • waarden-normen-debat
  • waardengemeenschap
  • waardenunie
  • waarheid
  • Wall Street
  • wanbeleid
  • WankeleWereldorde
  • wantrouwen
  • wapenbezit
  • wapengekletter
  • warmtenetten
  • warsvanduurzamewinning
  • WassenaarArrangement
  • wat-houdt-men-onder-de-pet
  • watergetijden
  • waterstof
  • waterstofeconomie
  • watervoorraad
  • WdeKanter
  • wederopbouw
  • wederzijdse afhankelijkheid
  • wederzijdsrespect
  • Weeffouten
  • weekagenda Kamer
  • weerbaarheid
  • welvaartsbehoud
  • welvaartsdiscipline
  • Welzijn
  • werelderfgoed
  • Wereldgodsdiensten
  • wereldhandel
  • wereldhandelsbewegingen
  • wereldorde
  • wereldvisie
  • Wereldvrede
  • WereldwijdeCrisis
  • werkdruk
  • werkelijkheidszin
  • Werkgelegenheid
  • werkgevers
  • werkloosheid
  • werknemers
  • werknemersmedeeigenaar
  • westerseknelpunten
  • Wetenschap
  • wetenschapindienstvancommercie
  • wetenschappelijkonderzoek
  • wetenschappen
  • wetenschapsfilosofie
  • Wetenschapsgeschiedenis
  • wetenschapsnormen
  • wetenschapsontwikkeling
  • wetgeving
  • wetgevingactualiseren
  • wetgevingsmachine
  • WEU
  • WHO
  • wietwinkel
  • Wijsheid
  • Wilders
  • Wim Kok
  • WimKok
  • Windmolens
  • winststreven
  • winstuitkering zorg
  • wisselingvdwacht
  • witwassen
  • WNL
  • wonderencreatie
  • woningbouw
  • woningmarkt
  • WorldEconomicForum
  • WRR
  • Wuhan
  • Yezidi's
  • Zaanstreek
  • zachte economie
  • zakelijke_instelling
  • zalmnorm
  • Zandvoort
  • zeespiegelstijging
  • zelfrijdende-auto
  • zelfrijdendevoertuigen
  • ziekelijkeambtenarij
  • ziekenhuizenfailliet
  • zinvolle toepassing
  • Zomergasten
  • zomerreces
  • zonderdogma's
  • zonne-energie
  • zorgbekostiging
  • zorgbudget
  • zorgenkind
  • zorgkosten
  • zorgmacht
  • zorgrobots
  • zorgsector
  • Zorgverzekeraars
  • zorgwet
  • ZuidAfrika
  • ZuidAmerika Mercosur
  • ZuiverheidversusPopulisme
  • zuiveringen
  • zwakkeloonstctuur
  • zwareberoepen
  • zwarte gaten
  • Zweden
  • zwijgcultuur_Defensie
  • Zwitserland

Meta

  • Register
  • Log in

Blog at WordPress.com.

Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use.
To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy