Recordstijging WW-uitkeringen: Komt dat neer op een – formeel geredeneerd – ‘n halve oorlogseconomie? @fd #covid19 #economie #uitkeringen

Tags

politiek

Lockdown leidt tot recordstijging aantal WW-uitkeringen in april (Rik Winkel, Arbeidsmarkt/fd, 20-5-20)

Sectoren met veel flexibele contracten, zoals horeca, catering en detailhandel, zorgen voor veel nieuwe ww-instroom.

In het kort:

• Het aantal ww-uitkeringen is in april scherp gestegen ten opzichte van maart.
• De sluiting van de horeca en stop op evenementen werkt vertraagd door in andere sectoren.
• Vooral flexibele werknemers raken hun baan kwijt, voor vaste werknemers is er loonsteun.

Ondanks de riante steunregeling om niet-actieve medewerkers op de loonlijst te houden, deelt de coronacrisis nu ongenadig harde klappen uit op de Nederlandse arbeidsmarkt. In april is het aantal werkloosheidsuitkeringen met bijna 17% gestegen tot 292.000.

Dat maakt het UWV woensdag bekend. Later op de dag komt het CBS met het officiële werkloosheidspercentage.

‘Zo’n grote stijging van de één op de andere maand hebben wij niet gezien tijdens de vorige crisis’, zegt Rob Witjes, hoofd arbeidsmarktinformatie bij het UWV. Er meldden zich in april gemiddeld bijna 15.000 nieuwe werklozen per week bij de loketten. Dat is ruim 5000 meer dan in maart, een verschil van 56%. Tijdens de kredietcrisis, die in 2008 zijn dieptepunt bereikte, liep de werkloosheid veel geleidelijker op.

(…)

https://fd.nl/economie-politiek/1345422/lockdown-leidt-tot-recordstijging-aantal-ww-uitkeringen-in-april

‘Raad noemt goed werk cruciaal voor mens en maatschappij’ @volkskrant #bestrijdingwerkloosheid

Tags

politiek

WRR: liever basisbaan dan uitkering als vangnet (Ciska Schippers, Ten eerste/de Volkskrant, 15-1-20)

‘Basisbaan is niet per se gericht op doorstromen naar regulier werk’

Op zichzelf een nuttig voorstel dat de werkloosheid tegen moet gaan, hoewel dat argument niet genoemd wordt in dit verslag. Maar er mist een nog belangrijk element in dit verslag en dat is de vraag hoe dit georganiseerd moet worden, omdat het geen arbeidsbureau kan zijn, maar een werkplaats waar alle mogelijke niveaus van arbeid aanwezig moeten zijn en dus een soort van veredelde sociale werkplaats. Daarmee kan – als de Kamerdebatten snel tot een besluit komen – deze periode van hoogconjunctuur nog benut worden om de werkloosheidsuitkeringen definitief af te schaffen, want een achterhaald begrip uit de 20^e-eeuw.

https://krant.volkskrant.nl/titles/volkskrant/7929/publications/847/articles/1068463/2/1

0-0

Ook nuttig om te lezen: Economie pp. 24-25: ‘Weer het gevoel dat je meetelt’

Weer het gevoel dat je meetelt, dankzij een basisbaan

Reportage banenproject Den Haag

De WRR wil basisbanen voor mensen die moeilijk aan het werk komen. In Den Haag experimenteren ze daar al mee. Zo kon Zoulikha Zerouali na jaren bijstand aan de slag in een verpleeghuis. ‘Ik ga elke dag tevreden naar huis.’

Door CISKA SCHIPPERS

In Het Zamen, een verpleegtehuis in Den Haag, maakt Zoulikha Zerouali zich klaar om de bewoners eens goed in de watten te leggen. Er staat een beautymiddag op het programma, vertelt Zerouali (41), terwijl ze een bakje met verzorgingsproducten pakt en vraagt of de vrouw in de hoek gelakte nagels zou willen. De huiskamerbegeleider maakt onderdeel uit van het zorgteam en is het eerste aanspreekpunt in de huiskamer van de achttien bewoners op deze afdeling. ‘Het is dankbaar werk’, vertelt Zerouali. ‘Als ik een paar dagen vrij heb gehad en terugkom op de werkvloer, is iedereen blij dat ‘die lieve zuster’ weer terug is’, glundert ze.

(…)

Verschillende gemeenten experimenteren met het idee van een basisbaan, zo ook Den Haag. De bedoeling is dat de werknemers vanaf een STiP-baan doorstromen naar een reguliere baan, legt verantwoordelijk wethouder Bert van Alphen uit. ‘Het is niet bedoeld om mensen tijdelijk bezig te houden met een gesubsidieerde baan, maar we willen ervoor zorgen dat mensen met afstand tot de arbeidsmarkt meedoen aan de maatschappij en kunnen doorstromen naar een reguliere baan.’

Persoonlijke begeleider

De werknemers worden ondersteund door de werkgever waar ze terechtkomen en door een persoonlijke begeleider van de gemeente, die ze helpt met de overgang van een uitkering naar salaris. ‘Het is belangrijk dat we de mensen de tijd geven om te wennen’, legt wethouder Van Alphen (GroenLinks) uit. ‘We verwachten niet dat je na een maand al de cao-onderhandelingen van je sector oppakt.’

De motivatie vanuit de bijstandsgerechtigden bleek enorm, vertelt Van Alphen. En ook werkgevers willen graag meedoen. ‘Zeker in de zorg is enorme behoefte aan personeel’, aldus de wethouder. ‘Daar zijn de doorgroeimogelijkheden naar regulier werk ook zeer groot. Maar ook bij werkplekken waar geen kans op regulier werk is, zoals bij buurthuizen, is de ervaring zeer waardevol. ‘Het is een goede manier om weer te wennen aan elke dag om zeven uur te moeten opstaan. En we proberen altijd door te bemiddelen naar regulier werk, eventueel bij een andere organisatie’, legt Van Alphen uit.

(…)

Betere gezondheid

Niet de bijstand moet het vangnet van de verzorgingsstaat zijn, maar het recht op een basisbaan, schrijft de WRR. ‘Mensen die werken, hebben een betere gezondheid’, legt hoogleraar actief burgerschap Monique Kremer, projectcoördinator van dit onderzoek, uit. ‘Werk heeft een positief effect op het welzijn, maar het is ook goed voor de sociale samenhang in ons land. Je wil dat mensen uit verschillende sociale groepen elkaar blijven tegenkomen.’

De WRR heeft volkomen gelijk. Bovendien kan hieruit de optie van een sociale dienstplicht groeien, maar dan zonder een CDA-etiket erop. Want dat wekt weerstand op.

De verplichte tegenprestatie die het kabinet wil voorschrijven aan bijstandsgerechtigden is niet het antwoord voor mensen die al lang aan de zijlijn staan, denken de onderzoekers. ‘Als je ver van de arbeidsmarkt afstaat, werkt verplichten contraproductief’, denkt Kremer. ‘Maar een beetje drang, niet dwang, kan behulpzaam zijn.’ ‘Een brief sturen en zeggen: je moet je morgen hier melden – dat werkt niet’, vult WRR-lid en hoogleraar algemene sociologie Godfried Engbersen aan. ‘Maar als je een persoonlijke relatie met die mensen aangaat en ze aan het werk helpt, pakt het veel beter uit.’

Dit zijn eveneens terechte opmerkingen, en daar ging de kamer in het verleden altijd de fout in.

Voor Zoulikha Zerouali heeft het zeker goed uitgepakt. ‘Ik ga elke dag tevreden en voldaan naar huis.’ Met een contract op zak denkt ze weer volop na over de toekomst. Ze wil graag de schoolbanken in om meer zorgtaken op zich te kunnen nemen. ‘Het werk geeft me echt een doel in het leven, ik krijg het gevoel dat ik meetel’, vertelt Zerouali. ‘Ik kan me wat meer permitteren en meer voor mijn kinderen betekenen. Ze zijn heel trots dat mama aan het werk is.’

Prachtig positief nieuws!

https://krant.volkskrant.nl/titles/volkskrant/7929/publications/847/articles/1068463/24/1

update: ‘Waarom is er negatieve rente ontstaan’? n.a.v. @Buitenhoftv @MaartenSchinkel @hellahueck @EU_Commission @ParliamentEU @vonderleyen @thierrybaudet

Tags

politiek

Update: Dit thema over het verband dat ik trachtte te leggen tussen negatieve rente en de arbeidsmarktverhoudingen in het algemeen en de ‘wet van het draagvlak’ die in de 19^e eeuw bestond tussen de markt van de maakindustrie met verhandelbare producten enerzijds en de (semi-)overheidsectoren die alleen via het verdelingsmechanisme van de fiscaliteit mogelijk worden gemaakt om veiligheid (politie en krijgsmacht), zorg en onderwijs te financieren. Hieronder gaf ik aan dat dit draagvlak nog steeds bestaat omdat genoemde sectoren op de rijksbegroting staan, terwijl de verhoudingen binnen de productiesectoren inmiddels drastisch zijn gewijzigd: 90% van onze beroepsbevolking werkt in de postindustriële sector, dus de dienstensector (‘onverhandelbare’ producten en alleen af te sluiten door contracten voor éénmalige dienstverlening). En dat terwijl een agroboer even productief is als een brandweerman, politieagent en verpleegster in het ziekenhuis. Hier klopt dus niets van. En daarmee kan volgens mijn boerenverstand de hele rijksbegroting op de schop, maar alleen heeft de wetenschap van de economie dat nog niet ontdekt. Nog steeds geldt het oude dogma dat het ‘geld eerst verdiend moet worden in het bedrijfsleven’’.

Zelfs tijdens de Financiële Beschouwingen die deze week werden, kwam deze economische/fiscale ‘wet’ aan de orde via de antwoorden van de minister van Financiën aan de Kamer:

Minister Hoekstra:

Laat ik ook hier een al dan niet bewust ontstaan misverstand onmiddellijk opruimen. Het kabinet verlaagt nou juist de Vpb voor de kleine bedrijven. Sterker nog, daar gaat die relatief nog verder omlaag — en dat blijft ook zo — dan we ons al hadden voorgenomen in het regeerakkoord. Ik meen dat we nog één procentpunt verder naar beneden gaan, ook bij de laatste inschatting die we gemaakt hebben. Dus we doen dat heel bewust, juist voor die hele kleine bedrijven.

Ik vind het wel belangrijk om die nuancering aan te brengen ten aanzien van de grote bedrijven. Want in dat hoge Vpb-tarief vallen ook allerlei bedrijven die niet tot de categorie beursgenoteerd horen. En als laatste zou ik toch echt ook richting de heer Alkaya willen zeggen dat je het geld wel eerst moet verdienen voor je het kan verdelen. Dat geld wordt in Nederland verdiend in het bedrijfsleven.

De heer Alkaya (SP):

Jazeker. Dat is een waarheid die staat als een huis. Vrij weinig mensen kunnen het daarmee oneens zijn, denk ik. Alleen neemt dat niet weg dat ik nog steeds geen onderbouwing heb gehoord van waarom het verlagen van die hoogste schijf van de winstbelasting een verstandige keuze zou zijn. In de landen om ons heen, als je naar Duitsland kijkt, als je naar Frankrijk kijkt, liggen die tarieven hoger. Dus waarom is het nu zo nijpend, waarom is het nu zo belangrijk dat het tarief in die hoge schijf in 2021 omlaag zou gaan?

Minister Hoekstra:

Precies om wat ik net aangaf. Je moet het geld wel eerst verdienen voordat je het kan verdelen. Dat geld moet verdiend worden in het bedrijfsleven; groot, klein, middelgroot, door die miljoenen mensen die daar elke dag keihard aan de slag gaan. Daar wordt het geld verdiend. Daar wordt de belasting uiteindelijk opgehaald, via inkomen of via winstbelasting, waar we uiteindelijk allemaal de politie, de zorg en noem alle onderwerpen maar op van kunnen betalen. Als je vervolgens kijkt hoe die Vpb er in internationaal verband uitziet, dan zitten we in Nederland naar ik meen iets boven het gemiddelde. En we zitten iets meer richting het gemiddelde na deze verlaging. Er is nou eenmaal een link tussen hoe hoog de belastingen zijn voor bedrijven en de werkgelegenheid en de productiviteit. Dus ik vind het verstandig dat het kabinet dat niet uit het oog verliest.’

‘Daar’, in ’het’ bedrijfsleven en ‘nergens anders’ wordt dus geld verdiend – denken de economen – en dat is volgens mij de kern van de zaak: daar heeft de economische wetenschap iets laten liggen dat als inconsequentie kan én moet worden aangemerkt. Nooit ontdekt en nooit aangepakt en aangepast aan de nieuwe omstandigheden van de ‘post’-industriële samenleving (Daniel Bell). Alleen dit begrip geeft al aan dat de industriële als dominante sector niet meer bestaat; er werken veel méér mensen in de dienstensector dan in de ‘oude’ maakindustrie, die nieuw is als het om de computerindustrie gaat. Het economisch en fiscaal ‘draagvlak’ heeft dus een andere en compleet nieuwe inhoud gekregen en het wordt tijd dat de wetenschap dit hiaat oplost.

En dat geldt ook voor een ander thema dat Baudet heeft aangestipt tijdens diezelfde Financiële Beschouwingen: de economen – onder meer Arjo Klamer met zijn ‘De euro valt! En wat dan?’ [2014] – hadden gewaarschuwd in de jaren 90 dat er geen economische muntunie kon bestaan zonder een politieke unie ofwel de federatie. Maar ik heb na afloop van die economische én euroschuldencrisis op deze plaats geschreven dat die hypothese-Klamer ondeugdelijk was aangezien de EU deze crisisjaren heeft overleefd en dat het dus ook zonder politieke unie kan, want dat is nu een bewezen feit.

Maar natuurlijk heeft Klamer – en anderen – bedoeld dat de muntunie niet mogelijk was zonder die politieke unie op basis van de standaardopvattingen binnen die economische theorie. Ik stel op mijn beurt – gevaarlijk voor een niet-econoom – dat die wetenschap zoals hierboven al aangegeven, niet deugt ofwel hiaten kent. Daarom ben ik van mening dat onopgehelderde economische paradigmata eerst herzien moeten worden en dat dus alle economische modellen aangepast moeten worden omdat basisaannamen niet deugen. Overigens heb ik bovengenoemde kwestie van de 4 arbeidsmarktsectoren tijdens mijn doctoraal examen politicologie (1980) verdedigd aangezien de boven benoemde these dak ik toen in mijn scriptie verwerkt en ik kom er dus nu achter dat de economische wetenschap is blijven stilstaan. En stilstand is achteruitgang. We hebben ons als maatschappij laten misleiden en belazeren door de economische veronderstellingen die allang niet meer geldig zijn.

En tot slot nog een opmerking ten aanzien van Baudet, die toch niet helemaal op de hoogte is van de feiten: hij is tegen de politieke unie en federatie, zoals – bijna? – iedereen in ons land. Maar ons land was ten tijde van wijlen Lubbers als premier vóór de politieke unie, waarschijnlijk gesteund door alle regeringsleiders binnen de Europese Raad, en dat was naar mijn inschatting alleen mogelijk omdat we toen nog niet wisten wat er allemaal zou gebeuren na de introductie van de euro. De economen hadden ook geen idee, zoals ook nu niemand weet hoe de toekomst van de Unie eruit ziet. Dat valt ook niet te voorspellen, want al helemaal een onwetenschappelijke attitude, maar mijn ideale oplossing is de Unie als samenwerkingsunie in de vorm van de confederatie, zoals ons land ten tijde van de Republiek der Verenigde Nederlanden ook al was. Er bestond geen centraal regime omdat alle zeven provincies al eeuwen regeerden en zonder die provincies hadden wij als Nederlanders ook de vrijheidsstrijd tegen Spanje gewonnen want we waren een religieus diep verdeeld land. Daarom past ons land in het heden in de confederatie EU en kunnen we met een gerust hart daarop aankoersen, want in de huidige EU zou iedereen daarmee eens zijn en akkoord gaan.

Voor de zekerheid omdat niet iedereen weet wat ‘confederatie’ betekent: het is een statenbond met als kenmerk dat alle aangesloten lidstaten een eigen grondwet behouden en dat er geen centrale regering bestaat, en daarmee is ook de blunder van 2005 rechtgezet, toen wij de Europese grondwet hebben weggewerkt via het toen gehouden referendum. Maar, onder de politici was het alleen wijlen Vonhoff die waarschuwde dat de toen voorgestelde tekst helemaal geen grondwet was maar een samenbundeling van bestaande verdragen van de EU. Niets meer en niets minder. Hij had gelijk, maar zijn waarschuwing werd niet gehoord of niet serieus genomen omdat we toen als ‘bevolking’ wakker werden na decennia van opbouw van de huidige Unie maar de burgers geen idee hadden wat ze ‘daar’ in Brussel allemaal deden. Dus heeft in mijn perceptie de EU-burgers gelijk dat ze volkomen onvoorbereid naar het stemhokje gingen om voor of tegen het referendum te stemmen. Die ‘grondwet’ was dus geen echte grondwet en nu kunnen we zeggen: gelukkig niet, want de EU heeft vandaag genoeg aan het bestaande EU-Verdrag. Deze EU is ook formeel een hybride bestel van federatieve én confederatieve elementen en die samenwerking heeft zijn deugdelijkheid – tijdens genoemde crises – dus bewezen.

We kunnen op deze weg dus heel gezond voort- en doorgaan en Baudet kan in mij ook een principiële tegenstander zien omdat ik vóór de confederatie-EU ben, met alle oorspronkelijke soevereine rechten en basisbeginselen die we altijd al hadden, want er bestaat geen EU-grondwet en die zal er dus ook nooit komen. 

‘Waarom is er negatieve rente ontstaan’? n.a.v. @Buitenhoftv. En waarom blijft overal ter wereld geld gedrukt worden en in het systeem gepompt? ‘Deze zijn theoretisch niet verklaarbaar.’ Wie komt er met een nieuwe theorie, zoals Schinkel vroeg? Hierbij een poging in de vorm van een vraag aan @MaartenSchinkel en @hellahueck.

Als politiek filosoof stel ik de volgende vraag: hoe het komt dat in de sociaal-economische geschiedenis (colleges gevolgd in de jaren ’70) gesproken wordt van 4 arbeidsmarktsectoren: de primaire (wat nu agro-industrie wordt genoemd en  mijnbouw), secundaire (industriële- en transportsector), tertiaire (bancaire- en verzekeringsdienstverlening) en quartaire (of kwartair: ‘overheid’ en semi-overheidsdiensten: onderwijs, zorg, krijgsmacht en vraagteken over beveiligingssector, want 3e sector), met als essentie dat er in de 19e eeuw een draagvlakprincipe gold dat de primaire en secundaire sector als ‘harde’, op de markt verhandelbare producten werden geproduceerd en verkocht, óók het draagvlak opleverde voor de algemene maatschappelijke dienstverlening zoals de burgemeester en gemeentelijke notabelen: notaris, arts en ome agent als ‘bromsnor’ bekostigd werden uit de harde sectoren ,en dus niet zelf geldscheppend waren, maar via belastingen en de rijksbegroting.

Welnu, het verschil met toen en nu is dat het vroegere draagvlak van 1e en 2e sector toen 90% van het bbp vertegenwoordigde en dus terecht het draagvlak werd genoemd en feitelijk en empirisch opleverde, maar anno 2019 – startend in de jaren ’80 toen de postindustriële maatschappij wetenschappelijk ingang vond (Daniel Bell) de omgekeerde verhouding: 90% 3e en 4e sector en 10% 1e en 2e. Kortom, het economisch draagvlakbeginsel is dus door de praktische ontwikkelingsgang volledig ‘omgedraaid’ en is het dan als conclusie gewettigd om te beweren dat hierin de verklaring gevonden kan worden dat er niets meer klopt van dat oorspronkelijke draagvlak, en we in de schizofrene situatie verkeren dat er die 3e en 4e nog steeds niet als volwaardig draagvlak worden beschouwd, terwijl daar ook dagelijks onderzoeks- en dienstverlenende en zelfs exporterende arbeid wordt verricht, en dus dat de economische theorie is blijven steken in de 19e eeuw? In dat geval is het een simpele kwestie van dit misverstand rechtzetten en dan is de huidige economische realiteit wetenschappelijk ook in de theorie wordt rechtgezet.

Mag ik constateren dat als wezenlijke data over het economisch verkeer en fiscale complexiteit volkomen door elkaar geschud zijn, er geen betrouwbare data-uitkomsten meer geleverd kunnen worden? Dat die data vervolgens door computermodellen via een andere vorm van computer-[0-1]-logica tot dwaze uitkomsten komt als negatieve rente?

Met vriendelijke groet,

Jan Willem Jongejans

‘Nederlandse techsector creëerde twintigduizend nieuwe banen’ @nrc #nieuwetechbedrijven

Tags

politiek

Start-ups Het aantal banen bij nieuwe technologiebedrijven groeit in verhouding sneller dan in andere sectoren.

Stijn Bronzwaer, nrc.nl, 3 september 2019

Ruim vierduizend Nederlandse techbedrijven hebben in de laatste twee jaar twintigduizend nieuwe banen opgeleverd op een totaal van 108.000. Daarmee groeit het aantal banen in deze sector in verhouding een stuk sneller dan in bijvoorbeeld retail of IT. Dat blijkt uit onderzoek van data- en analysebedrijf Dealroom dat dinsdag is gepubliceerd.

De 4.311 start-ups, door Dealroom gedefinieerd als ‘door technologie gedreven relatief nieuwe bedrijven op zoek naar groei en investeringen’, hebben gezamenlijk sinds 2013 een waarde van 44 miljard euro gecreëerd. Dat komt voor een groot deel op het conto van financiële dienstverlener Adyen (20 miljard). Nederland kent twaalf van dit soort ‘unicorns’, start-ups met een waarde boven de 1 miljard dollar (900 miljoen euro). Ook softwarebedrijven GitLab, Elastic en fintech-onderneming Bitfury vallen binnen die categorie.

Het grootste deel van de banengroei is afkomstig van kleine ondernemingen, en niet zo zeer van Booking.com (de grootste werkgever met bijna 5.000 werknemers), Bol.com (3.000) of Adyen (500). Meer dan de helft van de Nederlandse start-ups heeft tussen de twee en tien werknemers. Amsterdam is de belangrijkste vestigingsstad voor start-ups. Eén op de drie bedrijven zit in de hoofdstad, gevolgd door Rotterdam, Utrecht en Eindhoven.

Durfkapitaal

Juist de bedrijven die tussen de vijf en tien jaar bestaan met weinig werknemers genereren relatief veel nieuwe banen, zegt Yoram Wijngaarde, oprichter en directeur van Dealroom. „Het laat zien dat het aantal nieuwe banen niet afhankelijk is van een paar grote successen.”

Hoewel start-ups doorgaans worden geassocieerd met durfinvesteerders heeft nog altijd acht op de tien bedrijven geen zogenoemd venture capital aangetrokken. Bedrijven die dit wel doen groeien gemiddeld drie keer zo snel. Als groei uitblijft lopen deze bedrijven tegelijkertijd een verhoogd risico het niet te redden.

Nederland doet het in vergelijking met omringende landen relatief goed in de techsector, concludeert Dealroom. „We hebben het geluk dat succesvolle bedrijven als Booking.com en Adyen hier naar boven zijn gekomen”, zegt Wijngaarde. „Dat heeft een nieuwe generatie geïnspireerd om een bedrijf op te richten.”

Een bemoedigend signaal voor onze toekomst.

https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/03/nederlandse-techsector-creeerde-twintigduizend-nieuwe-banen-a3972027

Interetnisch contact @trouw #arbeidsmarkt #discriminatie

Tags

politiek

De Amsterdamse socioloog Bram Lancee laat voor Nederland zien dat migranten met zeer veel interetnische contacten meer dan tweemaal zoveel kans hebben op een baan dan migranten met zeer weinig interetnische contacten. Het effect van interetnische contacten is van dezelfde orde van grootte als het verschil in arbeidsmarktkansen tussen iemand met alleen lagere school en iemand met een afgesloten havo- of vwo-opleiding. Ook in dat opzicht heeft de sterke mate van segregatie en de geringe neiging tot interetnische huwelijken onder moslims negatieve gevolgen voor de kansen op de arbeidsmarkt.

Onderzochte feiten!

https://www.trouw.nl/s/s~a69b2561?m_i=mIETPucOvW8nh9H64qxnmGHJc3yP58XbGRy3T9sFyOykiKz4kp6uQwRn_9rmvHwBdLNsvSHs0EiDcesoBtLzoroe3jOBTQ7Vm7&utm_source=TR&utm_medium=email&utm_campaign=20190303|daily&utm_content=De%20achterblijvende%20integratie%20van%20moslimmigranten,%20is%20dat%20discriminatie%20of%20cultuur?&utm_term=82217&ctm_ctid=33e7154e17385847f6e2dc68f7b02954

Het begrip basisinkomen blijft een illusie zolang de ontwikkelingen op arbeidsmarkt ongewis blijven en de meerderheid van de beroepsbevolking goed wil verdienen @trouw #basisinkomen

Tags

basisinkomen

Basisinkomen helpt misschien. Maar hoe? (papieren editie Trouw)
Er zijn banen genoeg, toch wil FNV weten of er een basisinkomen moet komen (digitale krant)

Jeannine Julen, SAMENLEVING/Trouw – 20:36, 12 december 2018

Hoogleraar Paul de Beer en Kitty Jong van FNV © Bram Patraeus

De arbeidsmarkt is wezenlijk aan het veranderen, ziet vakbond FNV. Die wilde daarom weten: biedt een basisinkomen straks soelaas? Moeilijk te zeggen.

‘Basisinkomen helpt misschien. Maar hoe?’ Vager kan bijna niet. Het blijft dus een illusie in een ongewisse toekomst. Verre van vanzelfsprekend om het in te voeren. Een willekeurige gok zelfs. Er valt kortom niets zinnigs over te zeggen; een greep in het duister.

Ebt de economische voorspoed weg, dan laten economen, sociologen, politici en vakbonden plots dat ene woord weer vallen: basisinkomen. Hoogleraar Paul de Beer herinnert zich de vele onderzoeken nog tijdens de crisis van de jaren tachtig. Ging het economisch beter, dan doofde de belangstelling weer.
Tot nu, signaleert De Beer. Ondanks dat werkgevers moeilijker aan personeel komen, huizenprijzen de pan uitrijzen en het bruto binnenlands product blijft groeien, publiceert hij morgen een rapport waarin het basisinkomen onder de loep genomen wordt.

Zijn opdrachtgever, vicevoorzitter Kitty Jong van vakbond FNV, zit naast hem in het centrale vakbondshuis in Utrecht. Waarom nu de belangstelling voor het basisinkomen? “De economie groeit weliswaar”, licht Jong toe. “Maar toch is een vast contract voor werknemers niet vanzelfsprekend. Er ligt nu ook een plan om de proeftijd van werknemers te verlengen van één naar vijf maanden. En tijdelijke krachten maken binnenkort pas na drie in plaats van twee contractverlengingen kans op een vaste aanstelling. Allemaal tegen de trend in. Jarenlang zagen we dat de arbeidsvoorwaarden juist beter werden als het goed ging met de economie.”

Voor iedereen 1000 euro

Die belangstelling voor een basisinkomen (een maandelijks bedrag dat alle Nederlanders op hun rekening gestort krijgen), maakt de vakbond er nog niet meteen een voorstander van. Maar de huidige arbeidsmarkt maakt wel dat de FNV wil onderzoeken of mensen met een kleine portemonnee zo makkelijker de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Denk aan werknemers die akkoord gaan met schamele vergoedingen, zegt Jong. alleen om het hoofd boven water te houden. “Stel, iedereen krijgt 1000 euro in de maand. Dan hoef je niet akkoord te gaan met een baan die eigenlijk veel te slecht betaalt. Want je hebt al een basis van 1000 euro.”

De Beer, hoogleraar arbeidsverhoudingen aan de Universiteit van Amsterdam, onderbreekt even. “Het is een illusie om te denken dat een basisinkomen meteen een oplossing is voor dit soort problemen.” Hij zelf was in de jaren tachtig groot voorstander van het basisinkomen. Maar, zegt hij nu, de nijpendste problemen los je er op de korte termijn niet mee op. “Met een inkomen van 1000 euro ontsnap je niet aan de armoede.”

Voor de FNV nam De Beer de arbeidsmarkt van de toekomst onder de loep. Gaat die dusdanig veranderen dat zoiets als een basisinkomen nodig is? Ja, zeggen voorstanders van dat inkomen. Want al die nieuwe technologieën doen het gros van de banen verdwijnen. Zeker de helft wordt opgeslokt door robots, blijkt uit verschillende publicaties eerder dit jaar. Nee, zeggen tegenstanders van wat ze ‘gratis geld’ noemen. De technologie zorgt juist voor extra banen.

Banen erbij en eraf

De conclusie van De Beer: er is eigenlijk niet veel over te zeggen. Ontnuchterend, zegt hij zelf over het resultaat. “Ja, technisch gezien kunnen er banen verdwijnen. Neem de zorg. Het is best mogelijk dat er straks naast de patiënt een robot staat. Maar dat wil nog niet zeggen dat patiënten dat fijn vinden. Niet alles wat mogelijk is, zal ook plaatsvinden.” En met het verdwijnen van banen ontstaat ook ruimte voor nieuwe functies, zegt De Beer. “Welke dat zijn, weten we gewoonweg niet. Dus het is heel moeilijk te voorspellen welke banen erbij komen.”

Dan maar geen basisinkomen? Zowel Jong als De Beer kan daar niet direct ja of nee op zeggen. Maar, zien ze allebei, de arbeidsmarkt is wezenlijk aan het veranderen. Banen voor middelbaar geschoolden slinken in aantal. Wat overblijft: meer werk aan de onderkant en aan de bovenkant van de arbeidsmarkt. Jong spreekt van een tweedeling, De Beer heeft het liever over polarisatie. Hoe dan ook: het basisinkomen zou volgens hen daarin iets kunnen betekenen. Maar wat precies? Dat moet de komende jaren blijken.

Lees ook:
Finland zet het experiment met een basisinkomen stop – nog voor bekend is of het werkt

Nog voor bekend is of het werkt, staakt Finland zijn experiment met een basisinkomen. Helsinki ziet meer heil in andere systemen om het werklozen makkelijker te maken op zoek te gaan naar werk.

Het kabinet Rutte III gaat een vlaktaks van 37 procent invoeren voor bijna iedereen. Dat klinkt overzichtelijk en dat is het misschien ook. Maar het kan veel beter, betoogt Alexander de Roo, voorzitter van de Vereniging Basisinkomen, op de opiniepagina van Trouw.

https://www.trouw.nl/samenleving/er-zijn-banen-genoeg-toch-wil-fnv-weten-of-er-een-basisinkomen-moet-komen~a260475a/

KLM WIL VOOR ZIJN grondpersoneel 5-jaarscontracten introduceren: Gelet op de veranderingen op de arbeidsmarkt een bespreekbaar thema, althans dat zou het moeten zijn

Tags

politiek

KLM WIL VOOR ZIJN grondpersoneel 5-jaarscontracten introduceren. Daarmee komt deze noviteit mogelijk in een tweede cao terecht. De supermarkten introduceerden eerder al deze zogeheten tussenbanen. President-directeur Pieter Elbers zei over dit plan:

“We moeten met onze tijd meegaan. Ook vanuit de overheid wordt mobiliteit van personeel, de roep om bijscholing steeds benadrukt. Daarom is het goed dat wij daar als grote werkgever ook naar kijken. Waar we naar kijken is om personeel vijf jaar in dienst te nemen en ze daarnaast een opleiding te geven, zodat ze daarna weer elders aan de slag kunnen.”

Het idee is steeds om deze tussenbanen te combineren met scholing. Dat kan zijn omdat de banen mogelijk gaan verdwijnen vanwege automatisering. Als dat de achtergrond is, dan is zo’n vijfjarig contract helemaal niet zo’n gek idee. De werkgever committeert zich dan aan een opleiding voor een toekomstige baan in een andere sector. Bij de supermarkten gaat het nadrukkelijk om flexbanen die nu enige vastigheid krijgen.

De optie staat ook in de cao-nota die werkgeversorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland en AWVN onlangs publiceerden:

“Een andere mogelijkheid is om meer gebruik te maken van langdurige tijdelijke contracten. In cao’s zijn deze ‘tussenbanen’ in opkomst. Het gaat dan vaak om een arbeidscontract met een duur van vier of vijf jaar in combinatie met een uitgewerkt ontwikkelplan – zodat de werkende volop ontwikkelperspectieven heeft, ook na het einde van het dienstverband.”

Alleen jammer dat alleen werkgeversorganisaties genoemd worden omdat de vakbonden ook bij deze brainstorm betrokken moeten worden, mits er recente – max. 3 jaar oude – arbeidsmarktnotities klaarliggen. Als dat niet het geval is, hebben zij zichzelf buiten spel gezet. Maar dan gaat het over recente ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en over loonontwikkelingen en rechtvaardige inkomensverhoudingen binnen de inkomensklassen in hun totaliteit op de Nederlandse productiesectoren. Ook in hun verhouding tot de (semi)publieke sferen, want dat moet in z’n totaliteit worden bezien en beoordeeld.

Het idee werd ruim een jaar geleden gelanceerd door Rabo-econoom Barbara Baarsma in de Financiële Telegraaf. Zij ziet in het vijfjaarscontract een vervanger van de vaste baan:

“Mijn voorstel is: laten we het vaste contract afschaffen en overgaan tot een contract van vijf jaar. Voor u, voor mij, voor iedereen. Dan heeft de werknemer vanaf dag één een prikkel om aan te blijven tonen dat die genoeg toegevoegde waarde heeft. En de werkgever zal zijn stinkende best doen om goede werknemers te behouden.”

Het leverde een felle discussie op. Toenmalig minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken reageerde uitgebreid op dit interview. Dat kwam misschien ook omdat zij zijn liefdesbaby, de Wet Werk en Zekerheid, met de grond gelijk maakte. Volgens Asscher is het vijfjaarscontract ‘een gifpil voor de middenklasse’.

Vakbond FNV is mordicus tegen. De supermarkt-cao werd door deze bond niet ondertekend en nu verzet de FNV zich ook tegen de KLM-plannen. De vakbond kan ook niet anders. De leus is al enkele jaren ‘Koopkracht en echte banen’ en daarmee verstaat men onder ‘echte banen’ een vast dienstverband voor onbepaalde tijd.

Nu de FNV de vaste baan tot heilige graal heeft verheven, kan de bond niet anders dan tegen elke vernieuwing en innovatie zijn. Zelfs als die nieuwe vormen een verbetering voor werkenden zou zijn. De scholingsmogelijkheden waarmee deze werknemers zich kunnen prepareren op veranderingen op de arbeidsmarkt wijzen ze daarmee impliciet ook af. Onbegrijpelijk.

 

Het Offensief

Vechten tegen windmolens.

WERKGEVEND EN POLITIEK NEDERLAND schudde vorige week zaterdag op z’n grondvesten. Vakbond FNV lanceerde ‘het Offensief’. Maar liefst 0,2% van de FNV-achterban toog naar Utrecht om Tivoli te vullen. De bond wil niet langer in het defensief zijn, maar kiest een offensieve koers.

Dat ging niet vanzelf. Vicevoorzitter Mariëtte Patijn, die dit project in haar portefeuille had, stapte afgelopen week op. Ze is ontevreden over de koers en de strategie van de FNV. Volgens haar zet de bond in op de verkeerde dingen, zoals bevriezing (of zelfs verlaging) van de AOW-leeftijd. Haar plotse vertrek is vervelend voor de FNV. Maar het verrassende nieuws is dat de bond blijkbaar een strategie en een koers heeft. Anders kun je het er moeilijk mee oneens zijn.

Tweede hobbel was het Ledenparlement. Dat moest daags voor de start van het Offensief nog instemmen met dit vierjarige traject. Het Offensief zou €7 miljoen per jaar gaan kosten en het Ledenparlement wilde geen groen licht geven voor de volle vier jaar. Het plan moest worden afgezwakt en het Offensief wordt nu jaarlijks opnieuw tegen het licht gehouden.

Het Ledenparlement stemde een dag voor de aftrap uiteindelijk in. Gelukkig maar voor FNV-voorzitter Han Busker die anders de hele manifestatie had moeten afblazen. Nu kon het doorgaan en kreeg de buitenwereld ook eindelijk te horen wat dat Offensief nu inhoudt.

Want dat was (en is nog steeds) de grote vraag: wat is het Offensief in vredesnaam? Werkgevers en collega-vakbonden vroegen zich dat ook af. En nog is niet helemaal duidelijk welk doel de FNV voor ogen heeft.

Op de website van de FNV staat:

“De FNV vindt dat een eind moet komen aan de doorgeslagen flexibilisering. Mensen moeten gezond hun pensioen halen en dan kunnen rekenen op een goed inkomen. Het sociaal minimum moet omhoog in plaats van omlaag. Dit is geen onmogelijk streven. Toch lijkt dit met het huidige kabinet verder weg dan ooit: we zitten in een race naar beneden. Daarom is het tijd om in beweging te komen! De FNV start daarom een Offensief.”

Je zou denken dat de bond de oplossingen op een presenteerblaadje krijgt aangereikt. Het kabinet-Rutte III gaat veel verder in het indammen van ongewenste flex en doorgeslagen zzp-schap dan het kabinet met de PvdA (van je vakbondsvrienden moest je het dus niet hebben). En ook uit werkgeverskring klinkt steeds vaker de roep om doorgeslagen flexibilisering aan te pakken. Directeur Jurriën Koops van uitzendbrancheclub ABU zei dat onlangs en directeur Harry van de Kraats van werkgeversorganisatie AWVN zei het hem zaterdag na:

“Werkgevers zijn gebaat bij een stabiele arbeidsmarkt met een gelijk speelveld voor alle werkenden. Het is niet de bedoeling dat mensen op de werkvloer tegen elkaar worden uitgespeeld, doordat er wordt geconcurreerd op prijs. We zijn mordicus tegen uitbuiting van werknemers.”

Dat komt de vakbond allemaal niet zo goed uit. Het is niet de bedoeling dat de tegenstanders medestanders worden. Want er moeten leden worden geworven, zieltjes gewonnen. De bond verliest per saldo leden, maar dat is netto. Er komen wel degelijk leden bij, circa 3500-5000 per maand. De FNV ziet dan ook een enorm potentieel en het Offensief zou die potentiële leden kunnen mobiliseren.

De komende vier jaar wil de bond actievoeren. Het kabinet moet dan zonder polderakkoord nieuwe zzp-wetgeving maken, payrolling indammen en doorgeslagen flex bestrijden. De FNV is effe met andere dingen bezig. Die zit de tijd uit en hoopt op een nieuw kabinet met linkse vrienden.

 

Donut

Vooral zure reacties.

KATE RAWORTH WAS ONLANGS in het land en dat hebben we geweten. Deze Britse econoom is de schrijver van het boek ‘Donuteconomie, in zeven stappen naar een economie voor de 21e eeuw’, waarin ze ervoor pleit economische groei als doel in zichzelf los te laten. Milieu- en sociale doelen moeten daarvoor in de plaats komen.

Veel Nederlandse economen reageren als door een adder gebeten op dit boek. De reactie van Harry Garretsen is typerend voor de gemiddelde opvatting onder hoogleraren economie:

Donut recept: maak een volstrekte karikatuur van economen (en de economie), doe alsof geld/neo-liberaal/groei 1 pot nat is, en presenteer een aantrekkelijk tegenbeeld als DE oplossing. #donut https://t.co/zyHhm8iJbo

12:52 PM – 9 Dec 2017

Bas Jacobs kreeg het schuim op de mond. Bij zijn jaarlijstje aan boekentips voor de Financiële Telegraaf kon hij het niet laten Raworth’s donut als anti-tip op te nemen:

“Dit is het intellectueel armoedigste en meest ergerniswekkende economieboek van 2017. Raworth bouwt vele stropoppen van de economie en haar beoefenaren om die vervolgens met veel misbaar omver te trekken. Het is mij een raadsel waarom Raworth zo populair is bij de pers. Zo beweert ze ten onrechte dat economen streven naar maximale economische groei.”

Om eerlijk te zijn zat ik met dit boek in mijn maag. Het was een gemakkelijke optie geweest om het te negeren omdat Raworth’s Nederlandse vakgenoten het niet erg serieus nemen. Anderzijds schrijf ik niet (alleen) voor economen, maar ook voor een breder publiek. En dat ze een snaar raakt, is ontegenzeggelijk het geval.

Uiteindelijk werd het een verhaal voor voorin de krant, waarvoor ik naar haar optreden in het Hofpleintheater in Rotterdam ging en waarvoor ik haar niet in haar eentje interviewde, maar in een dubbelinterview met criticaster Robert Dur, hoogleraar te Rotterdam. In het theater zag ik de aantrekkingskracht van haar betoog om het allemaal anders te gaan doen, in het dubbelinterview kreeg ze weerwoord.

Ter voorbereiding las ik het boek. En ik moet zeggen dat ik de ergernis van economen deel. Ikzelf ben ook economisch opgeleid en ik herkende haar kritiek op de economische opleidingen helemaal niet. Ze schrijft dat ze activist wilde worden voor Oxfam of Greenpeace en dat ze economie ging studeren ter voorbereiding. Dat liep uit op een teleurstelling.

Ze vond tijdens haar studie geen weerklank voor haar bevlogen idealisme. Er kwam nogal wat wiskunde en modellenwerk bij kijken en milieu en klimaat speelden een ondergeschikte rol in de studie. Je vraagt je af of ze niet heel verkeerde verwachtingen had van een studie economie.

Het boek wordt pas echt vervelend als ze een karikatuur schetst van het economisch vakgebied:

“In de twintigste eeuw verloor de economische wetenschap het verlangen om haar doelstellingen te benoemen: bij afwezigheid hiervan werd het economische nest gekaapt door het koekoeksdoel van de groei van het bbp.”

Volgens Raworth zou een zo hoog mogelijke groei het hoogste doel van economen zijn. Dat is een onjuist verwijt. Misschien is het dat het doel van sommige beleidsmakers die met economische ramingen aan de haal gaan. En zelfs dat is niet helemaal waar. Want alle beleidsmakers streven naar groei binnen randvoorwaarden van werkgelegenheid, gelijkheid en milieu. Het hangt van je politieke voorkeur af hoe zwaar die randvoorwaarden wegen en of het wel echt randvoorwaarden zijn.

Het irritante is dat Raworth gewiekst overal mee wegkomt. Ze wil haar punt maken ten koste van economen, maar zelf zegt ze dat het haar niet om de econoom te doen is maar om de economische opleiding:

“Mijn boek gaat niet over economen, maar over Economie zoals studenten dat onderwezen krijgen. Mijn boek is geen kritiek op wat economen doen, maar kritiek op wat economen moeten onderwijzen aan bachelor-studenten. Zij zijn de politici van de toekomst, de bestuurders in het bedrijfsleven, de activisten, de advocaten, de journalisten. Ik wil de economie-studie veranderen. Want die studie bepaalt hoe we ons gezamenlijk de economie voorstellen.”

Toch voert ze allerlei economen op in haar boek. Het beeld dat ze schetst van de economie-opleiding herken ik in ieder geval niet. Daar komt dan nog bij dat die opleidingen niet meer hetzelfde zijn als dertig jaar geleden. Klimaat en ongelijkheid, om maar twee grote thema’s te noemen, krijgen zeer veel aandacht van huidige economen.

Als Robert Dur zegt dat haar beeld niet strookt met de praktijk van de Erasmus Universiteit, zegt ze dat Rotterdam dan een uitzondering is:

Dur: “Mijn indruk is dat ook macro-economen heel goed begrijpen dat er limieten aan groei zijn.”

Raworth: “Dat college wil ik volgen, Robert! Dat heb ik nog nooit meegemaakt.”

De laatste vraag na haar optreden in het Hofpleintheater was van een consultant die overheden adviseert over milieubeleid. Hij zei dat hij nogal ‘teleurgesteld’ was. Hij miste concrete ‘tools’ van haar. In zijn adviespraktijk bleek het economisch denken nuttiger om tot goed milieubeleid te komen. Op z’n Raworth’s glibberde ze gemakkelijk weg: “Geen wonder dat de economische tools beter ontwikkeld zijn, daar is al 250 jaar aan gewerkt. Deze ideeën zijn vrij nieuw. Laten we over 5 jaar nog eens praten.”

Komende maanden vervolgt Raworth haar zegetocht in andere Europese landen als andere vertalingen uitkomen. Ondanks haar succes zit de kritiek van economen haar duidelijk niet lekker:

O ja, wat is die donut nu eigenlijk? Raworth wil het grafiekje met altijd stijgende groei vervangen door twee cirkels met sociale doelen in het midden en milieudoelen aan de buitenkant. Tussen die twee cirkels (samen een donut) moeten we ons idealiter begeven.

Euro

DAT WAS NATUURLIJK NIET de bedoeling: dat de euro nu alweer duurder zou worden. De Europese Centrale Bank (ECB) was erin geslaagd de euro ten opzichte van de dollar omlaag te krijgen, zodat de exportpositie van de eurozone verbeterde, maar nu stijgt de euro alweer.

Sinds begin 2015 koopt de ECB maandelijks voor tientallen miljarden aan obligaties op. Dat is formeel bedoeld om de inflatie omhoog te krijgen richting 2%. Maar achter de schermen was allang duidelijk dat het drukken van de euro om zo de economie een oppepper te geven een niet onbelangrijke bijbedoeling was. ECB-presidend Mario Draghi slaagde daar al in 2014 in. De speculaties over dit programma en de formele aankondiging ervan duwden de euro omlaag van rond de $1,40 naar circa $1,05.

Maar het daadwerkelijke opkopen van die obligaties hielpen voor het euro-effect verder niet echt meer. Er werd een tijdje gespeculeerd dat euro en dollar richting partiteit zouden gaan, dan is de euro precies $1 waard, maar die kant ging het niet op. Met dank aan de komst van president Donald Trump die stimuleringsplannen voor zijn economie had, ging de euro sinds begin 2015 alweer omhoog.

Die opmars versnelde sinds vorige week. Toen werden notulen van de ECB-vergadering van 13/14 december 2017 bekend. De markten raakten totaal opgewonden van de volgende zin:

“Looking ahead, the view was widely shared among members that the Governing Council’s communication would need to evolve gradually, without a change in sequencing, if the economy continued to expand and inflation converged further towards the Governing Council’s aim. The language pertaining to various dimensions of the monetary policy stance and forward guidance could be revisited early in the coming year.”

Voor een normale sterveling is dit totale abracadabra. Voor Draghi-watchers zit hier veel waardevolle informatie in. Het gaat om de mededeling dat de forward guidance in het begin van dit jaar kan worden gewijzigd. Die forward guidance is de communicatie van de ECB over haar rentebeleid. Op die manier bereid de centrale bank de financiële markten voor op wat komen gaat. Zo worden koerswijzigingen heel geleidelijk ingezet. Draghi gebruikt steeds standaard-zinnetjes na de rentevergadering en elke kleine wijziging in die zinnen zegt iets.

Lange tijd lag de focus op de duur van het opkoopprogramma. Dat is onlangs verlaagd van €60 miljard naar €30 miljard per maand, lopend tot aan september. De vraag is nu of het programma na september helemaal wordt afgebouwd en wanneer dan de eerste renteverhoging gaat plaatsvinden.

De meeste ECB-experts rekenen pas in 2019 op die eerste renteverhoging. Misschien nog net voordat de termijn van Draghi als bankpresident in november van dit jaar afloopt. Maar deze notulen voedden de afgelopen dagen de speculaties over een eerdere rentestap en prompt schoot de euro omhoog. Draghi moet volgende week na de rentevergadering praten als Brugman om die euro weer omlaag te krijgen.

Een dure euro is voor Nederland exportland slecht nieuws. De concurrentiepositie verslechtert erdoor. Gelukkig gaat de meeste export nog altijd naar andere eurolanden, dus daar speelt dat probleem niet. Voor onze koopkracht is het goed, want een dure euro drukt de inflatie. Per saldo is het geen goed nieuws voor onze economie.

Overigens moet de euro wel heel duur worden en die hoge koers moet langdurig aanhouden. Rabobank-econoom Menno Middeldorp rekende voor de Financiële Telegraaf door wat de effecten zouden als de euro een tijdlang $1,50 zou zijn. De export naar de VS daalt dan volgend jaar met 4%, de economische groei pakt 0,7 procentpunt lager uit en de inflatie 1,3 procentpunt.

Zijn nuchtere commentaar:

“Kortom, zelfs onder wat extremere aannames geen recessie of zo.”

Linkjes

‘De banen zoals we die nu kennen, gaan verdwijnen’ – interview met Viktor Mayer-Schönberger in NRC Handelsblad over de opkomst van platformeconomie en techgiganten.

‘Sociale media dreigen democratie te privatiseren’ – interview met Margrethe Vestager in De Tijd over de impact van sociale media en (opnieuw) techgiganten.

 

Davos

Lekker koud in Davos.

KOMENDE WEEK BEN IK in Davos bij het World Economic Forum. Donald Trump komt op de laatste dag, dus daar wordt in ieder geval naar uitgekeken. Verder zijn daar tal van economen zoals Kenneth Rogoff en Robert Shiller, heel veel ceo’s zoals Dick Boer, Paul Polman en Feike Sijbesma, en vele politici zoals Emmanuel Macron, Theresa May en Jean-Claude Juncker.

En ik ben er dus ook. Ik doe uiteraard verslag op onze site en in de krant, maar ook via Facebook. Like en volg mijn pagina!

https://www.getrevue.co/profile/martinvisser/issues/martin-visser-editie-21-over-donuts-davos-vijfjaarsbanen-en-vechten-tegen-molens-90675?utm_campaign=Issue&utm_content=view_in_browser&utm_medium=email&utm_source=Martin+Visser

Column: Leve de robots

Tags

robotisering

Door Willem Vermeend, De Telegraaf, 30-9-17

Deze week werd het nieuws in Nederland beheerst door de zorgverzekeringspremies en het eigen risico. Het toekomstige kabinet, Rutte 3, besloot tot een bevriezing van het eigen risico. Demissionair minister Edith Schippers noemde dit terecht symboolpolitiek.

Daarnaast maken alle politieke partijen die de burgers lagere zorgkosten beloven zich schuldig aan kiezersbedrog. Ze hebben blijkbaar niet gelet op de berekeningen van het Ministerie van Financiën die op Prinsjesdag zijn gepubliceerd. Op dit moment liggen de zorguitgaven in de Rijksbegroting rond de 80 miljard euro en is een burger gemiddeld per jaar ongeveer 5.900 euro aan zorgkosten kwijt. Zonder ingrijpende maatregelen, lopen deze uitgaven in 2021 op tot rond de 94 miljard euro en betaalt de doorsnee burger straks ongeveer 7.000 euro per jaar.

Deze ontwikkeling is onhoudbaar en betekent ook dat Rutte 3 nauwelijks geld heeft voor noodzakelijke uitgaven op andere terreinen, zoals defensie, banen, klimaat, innovaties enz. Rutte 3 moet dan ook geen verstoppertje spelen, maar al bij de start een herziening aankondigen van het financieringsstelsel van onze zorg. In een eerdere column hebben wij onder meer de suggestie gedaan een deel van de zorgkosten te financieren uit de btw.

Bezig met de toekomst

Het is te hopen dat Rutte 3 en ook de oppositie zich de komende jaren gaat bezig houden met onderwerpen die van essentieel belang zijn voor onze toekomstige economische groei en werkgelegenheid. Die toekomst wordt vooral bepaald door ontwikkelingen buiten onze grenzen waarop Nederland snel moet inspelen. Een voorbeeld is belastingheffing. Wij worden straks hard geraakt door Europese voorstellen tegen ontwijking en een onwerkbare EU-heffing op internetbedrijven. Al deze voorstellen zijn in het nadeel van kleine landen. Belastingontwijking door multinationals kan alleen echt worden aangepakt met een Europese winstbelasting met een uniforme belastinggrondslag. Tot op heden is daarvoor binnen de EU-landen geen voldoende meerderheid te vinden.

Donald Trump die geen boodschap heeft aan Europese belastingvoorstellen tegen ontwijking, vaart zijn eigen koers. Deze week presenteerde hij voorstellen voor een andere winstbelasting en een forse belastingverlaging voor het Amerikaanse bedrijfsleven en rijke Amerikanen. Als ze doorgaan neemt de kans toe dat Amerikaanse, maar ook andere bedrijven de EU verlaten en zich in de VS zullen vestigen. En dat is ook de bedoeling van Trump. Door de Trump-verlaging zijn veel bedrijven straks veel voordeliger uit dan in de EU en hebben daar bovendien geen last van Europese belastingmaatregelen. Omdat in Nederland veel internationale bedrijven zijn gevestigd, waaronder relatief veel Amerikaanse, kan dit hier leiden tot een fors verlies aan werkgelegenheid. Bij politiek Den Haag is deze dreiging nog niet opgevallen, daar ging alle aandacht uit naar de bevriezing van het eigen risico.

Hoera voor robots

In steeds meer landen, nog niet in Nederland, staat de nieuwe economie (aangeduid als 4.0) hoog op de politieke agenda. Daarbij gaat het vooral om de maatschappelijke en economische effecten van digitalisering, nieuwe technologieën zoals kunstmatige intelligentie, het internet of things, big data, blockchain en robottechnologie en klimaatverandering. Daar speelt ook de discussie over de vraag of digitalisering en nieuwe technogiëen niet zullen leiden tot de afbraak van bestaande werkgelegenheid en een groeiende ongelijkheid tussen arm en rijk.

Voor digitalisering en nieuwe technologie, met name kunstmatige intelligentie, word veelal de samenvattende aanduiding “robots’ gebruikt. De veel gehoorde opvatting is dat robots onze banen gaan inpikken. Sommige vakbonden en politieke partijen willen daarom de komst van robots afremmen met een extra robotbelasting. Daarmee willen ze voorkomen dat bedrijven gebruik gaan maken van robottechnologie. Dit is een dom idee. Ondernemers hebben robots juist nodig om om in de nieuwe economie te kunnen overleven.

Een mooi voorbeeld zien we in Born (Limburg) waar VDL Nedcar (autofabrikant) dankzij de inzet van industriële robots juist extra banen heeft gecreëerd. Bij de start in 2014 telde het bedrijf 1.500 werknemers en nu 6.000. Zonder deze robots had Nedcar niet meer bestaan. De voorstanders van een Nederlandse robotbelasting kunnen zelf bedenken dat met hun belasting de auto’s niet in Limburg gefabriceerd zouden zijn, maar in landen die juist volop inzetten op robots en ze een warm welkom bieden.

Het is voor de toekomst van Nederland van groot belang dat Rutte 3 een bijdrage levert aan het beste Europese bedrijfsklimaat voor robot tech. Wij zijn recent gestart met het schrijven van een boekje getiteld ’We must love robots!’. De titel is gebaseerd op een aantal voorlopige bevindingen Zo hebben landen die met robot tech vooroplopen een hogere economische groei dan landen die achter blijven, bovendien scheppen ze veel nieuwe werkgelegenheid. EU-landen die steeds meer vergrijzen, waaronder Nederland, kunnen hun bestaande welvaartsniveau alleen maar behouden door robots in te schakelen. Deze gaan ook een belangrijke rol spelen in onze zorgsector en een bijdrage leveren aan de betaalbaarheid.

Met inschakeling van robots is productiviteit gewaarborgd, maar dan moet er ook een brainstorm komen over de omvang van de werkgelegenheid en het aantal werkzoekenden.

Aandacht voor schaduwkanten

De afgelopen jaren zijn er stapels rapporten verschenen over de verwachte rampzalige gevolgen van nieuwe technologie, zoals robots die banen zouden vernietigen. De wereld heeft inmiddels drie industriële revoluties achter de rug: de stoommachine, de verbrandingsmotor en staalindustrie en de opmars van computers. Ze tonen aan dat er tegenover het verlies aan banen voldoende nieuwe zijn gecreëerd. De vraag rijst wel of dit voor de huidige tech-revolutie ook geldt. Wij zien verschillen. In vergelijking met het verleden liggen de snelheid en impact van de technologische ontwikkelingen een stuk hoger en daarmee ook de negatieve gevolgen voor de werkgelegenheid op de korte termijn en effecten op de inkomens van veel mensen.

Nederland heeft geen keus. Rutte 3 moeten volop inzetten op robots, die bovendien ook nodig zijn om onze krimpende beroepsbevolking te vervangen. Maar naast de gunstige effecten, zoals nieuwe functies, meer ruimte voor vrije tijd en een hogere productiviteit die een land welvarender kunnen maken, moet er aandacht zijn voor mogelijke negatieve gevolgen. Zoals per saldo minder banen en een groeiende inkomensongelijkheid tussen werknemers in zwakke bedrijfssectoren en die in de tech sector. Het nieuwe kabinet moet op deze uitkomst voorbereid zijn en nu al zorgdragen voor en adequaat beleid waarmee deze effecten zoveel mogelijk worden voorkomen.

Vermeend heeft hierin natuurlijk gelijk, maar opvallend is dat de auteur zich duidelijk afzet tegen ‘stapels rapporten’ over gevolgen van de inzet van (meer) robots; en dat er dus een kloof tussen diverse specialisten bestaat. Er bestaat dus niet alleen onenigheid onder economen als ‘vakgroep’, maar ook tussen met aanverwante disciplines. Hierover zou meer gepubliceerd moeten worden en dan niet in vakbladen, maar in dagbladen, zodat het publiek beter geïnformeerd wordt en dat zich ook een prudent standpunt kan bepalen.

https://www.telegraaf.nl/nieuws/418450/column-leve-de-robots?utm_source=telegraaf-nieuwsbrief&utm_medium=email&utm_campaign=20171001_telegraafzondag_handmatig&utm_content=telegraaf_zondag&utm_term=&EMAIL_SK=SK952730

‘Vakbonden stappen uit polderoverleg over arbeidsmarkt’

Tags

polderoverleg

Gepubliceerd: nu.nl, 04 september 2017 12:00

Laatste update: 04 september 2017 14:52

Het overleg tussen de werkgevers en werknemers over de arbeidsmarkt is mislukt. De bonden zeggen dat de kloof te groot was.

De vakbonden FNV, CNV en VCP waren met de werkgeversorganisatie VNO-NCW in overleg over zaken als flexwerk, het ontslagrecht en pensioenen. Ze hadden daarbij het standpunt dat verdere flexibilisering niet wenselijk is.

Omdat de opvatting dat verdere flexibilisering in deze tijden niet voldoende is, ondanks de oplevende economie, dient er een nadere uitleg te worden gegeven om uit te leggen waarom die verdere flexibilsering ongewenst is. Waarom? Omdat dat economische randvoorwaarden zo aan het veranderen zijn dat geen enkel ‘model arbeidsmarkt’ uitgesloten mag worden, maar dan wel tegen redelijke randvoorwaarden. Als VNO-NCW aan de andere kant ook alleen voor meer flexibiliteit pleit, is dat zelfde eenzijdigheid als van de vakbonden.

De vraag is in het kader van het SER-overleg is hoe de kroonleden zich opstellen en waarvoor zij pleiten, want bij hen mag een meer objectief standpunt worden verwacht; hoewel ook in wetenschappelijke kring meningsverschillen over economische oplossingen van kernproblemen bestaan.

Maar in verband met een advies aan de nieuw te vormen regering met een opsomming van standpunten en die publiekelijk presenteren is dan de enige uitweg, zodat de geïnteresseerden zich over de feitelijke standpunten kunnen uitspreken.

Een deadline om tot een akkoord te komen, is vrijdag verlopen. Daarna hebben de partijen geconcludeerd dat verder praten op dit moment geen zin heeft. Ze hebben dat gemeld aan de politieke partijen die proberen een nieuwe coalitie te vormen.

Vaste contracten

FNV-voorzitter Han Busker zegt dat met het VNO-NCW geen afspraken zijn te maken over het aantrekkelijker maken van vaste contracten en het tegengaan van oneerlijke situaties, zoals payrollconstructies.

Er dient dus een studie te worden gemaakt naar de nieuwe kenmerken van de huidige arbeidsmarkt, aangezien er klaarblijkelijk veel is veranderd vergeleken bij de situatie voor de economische crisis na de hypotheek-, krediet- en euroschuldencrisis van het afgelopen decennium. Pas als er vastgesteld kan worden dat er inderdaad veel structureel gewijzigd is sinds de oude hoogconjunctuur, dan hebben de polderpartijen gelijk. Zo niet, dat vervalt met in de oude reflexen van economische dogmatiek die vroeger ook gold en dominerend was. De conclusie luidt dus dat deze afwezigheid van of een onvermogen om een advies uit te brengen, verre van overtuigend is. Het polderoverleg heeft dus te maken met dezelfde patstelling als de politieke partijen die duidelijk op de politiek-oude-stijl bezig zijn en waarmee het nieuwe kabinet geen millimeter vooruit zal komen. Het is en blijft een rommeltje in politiek Den Haag.

Volgens CNV-voorman Maurice Limmen was het gezien de staat van de economie het uitgelezen moment geweest om “werkend Nederland weer zekerheid te bieden en de doorgeschoten flexibilisering op de arbeidsmarkt te stoppen“.

Brug te ver

Werkgeversorganisaties noemen het teleurstellend dat het na ruim een jaar overleggen niet is gelukt om een akkoord te bereiken met vakbonden over aanpassingen van de arbeidsmarkt.

Concrete afspraken met de bonden waren volgens VNO-NCW, MKB Nederland en LTO Nederland “een brug te ver“, stellen ze in een gezamenlijke verklaring.

Naar eigen zeggen kwamen de werkgeversorganisaties met concrete voorstellen om ”acute problemen” op de arbeidsmarkt aan te pakken, zoals aanpassingen van de regeling voor loondoorbetaling bij ziekte en de Wet werk en zekerheid (Wwz).

Dat is volgens hen ook in het belang van werknemers. Vooral kleinere bedrijven zouden het nu vanwege de risico’s wel nalaten om mensen in vaste dienst te nemen.

Draagvlak

De formerende partijen VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie hadden de bonden en de werkgevers uitgenodigd om de stand van zaken op de arbeidsmarkt te bespreken.

Met een polderakkoord had het nieuwe kabinet bij politieke beslissingen over sociale wetgeving op meer draagvlak kunnen rekenen.

Nu het overleg is mislukt, zal het volgende kabinet met alle partijen afzonderlijk overeenstemming moeten bereiken.

Rutte

VVD, CDA, D66 en ChristenUnie willen nu zo snel mogelijk met werkgevers en werknemers om tafel. Dat het polderoverleg is mislukt, is “zeer teleurstellend”, zei VVD-leider Mark Rutte maandag.

Of het klappen van het polderoverleg voor vertraging zorgt bij de kabinetsformatie, is nog niet duidelijk. “Dat gaan we proberen te voorkomen”, zei Rutte.

Steun van werkgevers en werknemers voor plannen voor de arbeidsmarkt is volgens de VVD-leider belangrijk. “Mijn ervaring is dat als je grote hervormingen wil doorvoeren, het buitengewoon dienstig is om te komen tot breed maatschappelijk draagvlak. En het is echt ook een verplichting die bij werkgevers en werknemers ligt om daaraan bij te dragen“, aldus Rutte.

Al jaren overleg

De sociale partners zijn het erover eens dat werkgevers zich comfortabel moeten voelen om vaste contracten voor onbepaalde tijd aan te bieden en dat de flexibilisering een halt moet worden toegeroepen. Er wordt alleen al jaren verschillend gedacht over de manier waarop.

Zo zijn de werkgevers ontevreden over de loondoorbetaling bij ziekte van twee jaar. Werknemers willen weer meer zekerheid voor zelfstandigen op de arbeidsmarkt.

Overigens gaat het overleg over een nieuw pensioenstelsel tussen de partijen volgens vakbond CNV nog gewoon door.

Door: NU.nl/ANP

http://www.nu.nl/economie/4907096/vakbonden-stappen-polderoverleg-arbeidsmarkt.html

 

Zal de robot macht van het kapitaal vergroten?

Tags

automatisering, kapitaal&arbeid, robotisering

Robots gaan ongelijkheid alleen maar groter maken

Peter de Waard,  De kwestie ©de Volkskrant • 25 april 2017

# In de Terminatorreeks met Arnold Schwarzenegger zijn robots al zulke perfecte substituten van mensen geworden dat ze de mensheid willen elimineren.

Onzin!

# Twee jaar nadat de film was uitgekomen, kwam wiskundige en sciencefictionschrijver Vernor Vinge met zijn essay over de ‘technologische singulariteit‘, waarin hij voorspelt dat omstreeks 2045 robots zichzelf zullen programmeren en de mens niet meer nodig hebben.

Lariekoek!

# Vorig jaar lanceerde het Internationaal Monetaire Fonds (IMF) het begrip ‘economische singulariteit‘, waarin robots de kapitaalverschaffers op maat bedienen en zo de factor arbeid buitenspel zetten.

Dit gevaar is zeker niet ondenkbeeldig. Als in de toekomst een 100%-gerobotiseerde samenleving ontstaat, dan is er geen andere oplossing dan alle fabrieken die volledig door robots worden aangestuurd, en enorme winstmarges ontstaan, de kleine directie aan te slaan voor 80% belastingheffing. De fabrieken blijven natuurlijk het private bedrijfsleven, maar de ‘winst’ die wordt geboekt door personele lasten te minimaliseren, komt de staat toe, omdat er nog wel overheidsuitgaven te doen zijn.

In 1970 ging nog 55 procent van de nationale koek naar werknemers, nu is dat 51 procent“

# Tot nu toe is de gedachte dat robots de creativiteit en kritische geest van het menselijk brein niet kunnen evenaren. Technologische sprongen, zoals de industriële revolutie, leidden in het verleden tot vernietiging van banen. Maar uiteindelijk kwamen er nieuwe en beter betaalde arbeidsplaatsen voor terug. ‘Als door technologische vooruitgang oude banen sneller verloren gaan dan er nieuwe bijkomen, is dat een tijdelijk probleem‘, schreef John Maynard Keynes, die een overgangsperiode van een generatie inschatte.

Daarin zou de oude grootmeester best gelijk in kunnen krijgen.

# Maar het verleden zegt niet alles over de toekomst. Daarnaast zijn mensen niet bereid een hele generatie op een houtje te bijten totdat zich iets beters aandient. De geruststellende gedachte dat na het leven het eeuwige geluk wacht is verloren gegaan. In de vorige week door het IMF gepubliceerde World Economic Outlook, wordt gesteld dat al vijftig jaar lang de factor arbeid aan belang inboet ten faveure van de factor kapitaal. In 1970 ging nog 55 procent van de nationale koek naar werknemers, nu is dat 51 procent.

De economische verhoudingen worden op hun kop gezet! Er ontstaat een geheel nieuwe arbeidsinfrastructuur en arbeidsmarkt.

Als robots hun ba­nen­ver­nie­ti­gen­de werk doen, zal dat tot groeiende on­ge­lijk­heid leiden“

# En dat proces is bezig te versnellen door robotisering (van de aspergesteekrobot tot de sex-, artikelschrijf- en de zorgrobot) en digitalisering van diensten. De lage rente die ertoe uitnodigt arbeidsbesparende investeringen te doen, geeft een extra zetje. De liberalisering van de arbeidsmarkt en de keuze van werknemers zich niet meer te verenigen in vakbonden vermindert ook het arbeidsinkomensquotum.

# Dat is geen westers verschijnsel. Sinds 1990 neemt ook het belang van de factor arbeid in de opkomende economieën en zelfs de ontwikkelingslanden af. Dit is een bewijs dat niet mondialisering – het verplaatsen van kapitaal en banen naar lagelonenlanden – hoofdoorzaak is van het feit dat werknemers worden afgeknepen met minder koopkracht, zoals Trump en andere populisten willen doen geloven, maar technologische vooruitgang.

Het voordeel van een relatieve trage ontwikkeling – algehele robotisering werd al veel eerder verwacht – de politici en wetenschappers de ruimte geven om zich tijdig op deze nieuwe ontwikkelingen in te stellen en zich daarop met gepaste beleidsmaatregelen te reageren.

Alle pro­duc­ti­vi­teits­stij­ging komt terecht bij de kleine groep ka­pi­taal­hou­ders“

# Als robots hun banenvernietigende werk doen, zal dat tot groeiende ongelijkheid leiden. Alle productiviteitsstijging komt terecht bij de factor kapitaal, die is geconcentreerd bij een kleine groep. De wijze waarop AkzoNobel en Unilever hun aandeelhouders van dienst moeten zijn is bijna symbolisch voor de toenemende macht van het kapitaal.

Juist om deze reden is het vanzelfsprekend dat de politiek omgrijpt om niet de factor kapitaal bij een kleine groep te laten neerdalen, maar dat de belastingtarieven ingrijpen gewijzigd gaan worden, of dat deze 100% geautomatiseerde industrie het startpunt zal zijn van het basisinkomen. Want deze ontwikkeling doet zich wereldwijs voor en dat betekent een explosie van de grote bedrijven die megawinsten maken, maar zich aan de sociale rechtvaardigheidsethiek moeten houden, die tegen die tijd wereldwijd geëist wordt. En zo is de cirkel weer rond.

# Soms lijken kapitaalverschaffers op de Terminator die dreigend zegt: ‘I’ll be back.’

http://www.topics.nl/robots-gaan-ongelijkheid-alleen-maar-groter-maken-apn4490510vk/?utm_source=redactie&utm_medium=email&utm_campaign=DPN_ED_TOPICS_Newsletter_PERSO_API_20170425&utm_content=persolink&utm_term=&ctm_ctid=2db5e80e741740d66220b8593e541543