Het begrip basisinkomen blijft een illusie zolang de ontwikkelingen op arbeidsmarkt ongewis blijven en de meerderheid van de beroepsbevolking goed wil verdienen @trouw #basisinkomen

Tags

basisinkomen

Basisinkomen helpt misschien. Maar hoe? (papieren editie Trouw)
Er zijn banen genoeg, toch wil FNV weten of er een basisinkomen moet komen (digitale krant)

Jeannine Julen, SAMENLEVING/Trouw – 20:36, 12 december 2018

Hoogleraar Paul de Beer en Kitty Jong van FNV © Bram Patraeus

De arbeidsmarkt is wezenlijk aan het veranderen, ziet vakbond FNV. Die wilde daarom weten: biedt een basisinkomen straks soelaas? Moeilijk te zeggen.

‘Basisinkomen helpt misschien. Maar hoe?’ Vager kan bijna niet. Het blijft dus een illusie in een ongewisse toekomst. Verre van vanzelfsprekend om het in te voeren. Een willekeurige gok zelfs. Er valt kortom niets zinnigs over te zeggen; een greep in het duister.

Ebt de economische voorspoed weg, dan laten economen, sociologen, politici en vakbonden plots dat ene woord weer vallen: basisinkomen. Hoogleraar Paul de Beer herinnert zich de vele onderzoeken nog tijdens de crisis van de jaren tachtig. Ging het economisch beter, dan doofde de belangstelling weer.
Tot nu, signaleert De Beer. Ondanks dat werkgevers moeilijker aan personeel komen, huizenprijzen de pan uitrijzen en het bruto binnenlands product blijft groeien, publiceert hij morgen een rapport waarin het basisinkomen onder de loep genomen wordt.

Zijn opdrachtgever, vicevoorzitter Kitty Jong van vakbond FNV, zit naast hem in het centrale vakbondshuis in Utrecht. Waarom nu de belangstelling voor het basisinkomen? “De economie groeit weliswaar”, licht Jong toe. “Maar toch is een vast contract voor werknemers niet vanzelfsprekend. Er ligt nu ook een plan om de proeftijd van werknemers te verlengen van één naar vijf maanden. En tijdelijke krachten maken binnenkort pas na drie in plaats van twee contractverlengingen kans op een vaste aanstelling. Allemaal tegen de trend in. Jarenlang zagen we dat de arbeidsvoorwaarden juist beter werden als het goed ging met de economie.”

Voor iedereen 1000 euro

Die belangstelling voor een basisinkomen (een maandelijks bedrag dat alle Nederlanders op hun rekening gestort krijgen), maakt de vakbond er nog niet meteen een voorstander van. Maar de huidige arbeidsmarkt maakt wel dat de FNV wil onderzoeken of mensen met een kleine portemonnee zo makkelijker de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Denk aan werknemers die akkoord gaan met schamele vergoedingen, zegt Jong. alleen om het hoofd boven water te houden. “Stel, iedereen krijgt 1000 euro in de maand. Dan hoef je niet akkoord te gaan met een baan die eigenlijk veel te slecht betaalt. Want je hebt al een basis van 1000 euro.”

De Beer, hoogleraar arbeidsverhoudingen aan de Universiteit van Amsterdam, onderbreekt even. “Het is een illusie om te denken dat een basisinkomen meteen een oplossing is voor dit soort problemen.” Hij zelf was in de jaren tachtig groot voorstander van het basisinkomen. Maar, zegt hij nu, de nijpendste problemen los je er op de korte termijn niet mee op. “Met een inkomen van 1000 euro ontsnap je niet aan de armoede.”

Voor de FNV nam De Beer de arbeidsmarkt van de toekomst onder de loep. Gaat die dusdanig veranderen dat zoiets als een basisinkomen nodig is? Ja, zeggen voorstanders van dat inkomen. Want al die nieuwe technologieën doen het gros van de banen verdwijnen. Zeker de helft wordt opgeslokt door robots, blijkt uit verschillende publicaties eerder dit jaar. Nee, zeggen tegenstanders van wat ze ‘gratis geld’ noemen. De technologie zorgt juist voor extra banen.

Banen erbij en eraf

De conclusie van De Beer: er is eigenlijk niet veel over te zeggen. Ontnuchterend, zegt hij zelf over het resultaat. “Ja, technisch gezien kunnen er banen verdwijnen. Neem de zorg. Het is best mogelijk dat er straks naast de patiënt een robot staat. Maar dat wil nog niet zeggen dat patiënten dat fijn vinden. Niet alles wat mogelijk is, zal ook plaatsvinden.” En met het verdwijnen van banen ontstaat ook ruimte voor nieuwe functies, zegt De Beer. “Welke dat zijn, weten we gewoonweg niet. Dus het is heel moeilijk te voorspellen welke banen erbij komen.”

Dan maar geen basisinkomen? Zowel Jong als De Beer kan daar niet direct ja of nee op zeggen. Maar, zien ze allebei, de arbeidsmarkt is wezenlijk aan het veranderen. Banen voor middelbaar geschoolden slinken in aantal. Wat overblijft: meer werk aan de onderkant en aan de bovenkant van de arbeidsmarkt. Jong spreekt van een tweedeling, De Beer heeft het liever over polarisatie. Hoe dan ook: het basisinkomen zou volgens hen daarin iets kunnen betekenen. Maar wat precies? Dat moet de komende jaren blijken.

Lees ook:
Finland zet het experiment met een basisinkomen stop – nog voor bekend is of het werkt

Nog voor bekend is of het werkt, staakt Finland zijn experiment met een basisinkomen. Helsinki ziet meer heil in andere systemen om het werklozen makkelijker te maken op zoek te gaan naar werk.

Het kabinet Rutte III gaat een vlaktaks van 37 procent invoeren voor bijna iedereen. Dat klinkt overzichtelijk en dat is het misschien ook. Maar het kan veel beter, betoogt Alexander de Roo, voorzitter van de Vereniging Basisinkomen, op de opiniepagina van Trouw.

https://www.trouw.nl/samenleving/er-zijn-banen-genoeg-toch-wil-fnv-weten-of-er-een-basisinkomen-moet-komen~a260475a/

Advertisements

KLM WIL VOOR ZIJN grondpersoneel 5-jaarscontracten introduceren: Gelet op de veranderingen op de arbeidsmarkt een bespreekbaar thema, althans dat zou het moeten zijn

Tags

politiek

KLM WIL VOOR ZIJN grondpersoneel 5-jaarscontracten introduceren. Daarmee komt deze noviteit mogelijk in een tweede cao terecht. De supermarkten introduceerden eerder al deze zogeheten tussenbanen. President-directeur Pieter Elbers zei over dit plan:

“We moeten met onze tijd meegaan. Ook vanuit de overheid wordt mobiliteit van personeel, de roep om bijscholing steeds benadrukt. Daarom is het goed dat wij daar als grote werkgever ook naar kijken. Waar we naar kijken is om personeel vijf jaar in dienst te nemen en ze daarnaast een opleiding te geven, zodat ze daarna weer elders aan de slag kunnen.”

Het idee is steeds om deze tussenbanen te combineren met scholing. Dat kan zijn omdat de banen mogelijk gaan verdwijnen vanwege automatisering. Als dat de achtergrond is, dan is zo’n vijfjarig contract helemaal niet zo’n gek idee. De werkgever committeert zich dan aan een opleiding voor een toekomstige baan in een andere sector. Bij de supermarkten gaat het nadrukkelijk om flexbanen die nu enige vastigheid krijgen.

De optie staat ook in de cao-nota die werkgeversorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland en AWVN onlangs publiceerden:

“Een andere mogelijkheid is om meer gebruik te maken van langdurige tijdelijke contracten. In cao’s zijn deze ‘tussenbanen’ in opkomst. Het gaat dan vaak om een arbeidscontract met een duur van vier of vijf jaar in combinatie met een uitgewerkt ontwikkelplan – zodat de werkende volop ontwikkelperspectieven heeft, ook na het einde van het dienstverband.”

Alleen jammer dat alleen werkgeversorganisaties genoemd worden omdat de vakbonden ook bij deze brainstorm betrokken moeten worden, mits er recente – max. 3 jaar oude – arbeidsmarktnotities klaarliggen. Als dat niet het geval is, hebben zij zichzelf buiten spel gezet. Maar dan gaat het over recente ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en over loonontwikkelingen en rechtvaardige inkomensverhoudingen binnen de inkomensklassen in hun totaliteit op de Nederlandse productiesectoren. Ook in hun verhouding tot de (semi)publieke sferen, want dat moet in z’n totaliteit worden bezien en beoordeeld.

Het idee werd ruim een jaar geleden gelanceerd door Rabo-econoom Barbara Baarsma in de Financiële Telegraaf. Zij ziet in het vijfjaarscontract een vervanger van de vaste baan:

“Mijn voorstel is: laten we het vaste contract afschaffen en overgaan tot een contract van vijf jaar. Voor u, voor mij, voor iedereen. Dan heeft de werknemer vanaf dag één een prikkel om aan te blijven tonen dat die genoeg toegevoegde waarde heeft. En de werkgever zal zijn stinkende best doen om goede werknemers te behouden.”

Het leverde een felle discussie op. Toenmalig minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken reageerde uitgebreid op dit interview. Dat kwam misschien ook omdat zij zijn liefdesbaby, de Wet Werk en Zekerheid, met de grond gelijk maakte. Volgens Asscher is het vijfjaarscontract ‘een gifpil voor de middenklasse’.

Vakbond FNV is mordicus tegen. De supermarkt-cao werd door deze bond niet ondertekend en nu verzet de FNV zich ook tegen de KLM-plannen. De vakbond kan ook niet anders. De leus is al enkele jaren ‘Koopkracht en echte banen’ en daarmee verstaat men onder ‘echte banen’ een vast dienstverband voor onbepaalde tijd.

Nu de FNV de vaste baan tot heilige graal heeft verheven, kan de bond niet anders dan tegen elke vernieuwing en innovatie zijn. Zelfs als die nieuwe vormen een verbetering voor werkenden zou zijn. De scholingsmogelijkheden waarmee deze werknemers zich kunnen prepareren op veranderingen op de arbeidsmarkt wijzen ze daarmee impliciet ook af. Onbegrijpelijk.

 

Het Offensief

Vechten tegen windmolens.

WERKGEVEND EN POLITIEK NEDERLAND schudde vorige week zaterdag op z’n grondvesten. Vakbond FNV lanceerde ‘het Offensief’. Maar liefst 0,2% van de FNV-achterban toog naar Utrecht om Tivoli te vullen. De bond wil niet langer in het defensief zijn, maar kiest een offensieve koers.

Dat ging niet vanzelf. Vicevoorzitter Mariëtte Patijn, die dit project in haar portefeuille had, stapte afgelopen week op. Ze is ontevreden over de koers en de strategie van de FNV. Volgens haar zet de bond in op de verkeerde dingen, zoals bevriezing (of zelfs verlaging) van de AOW-leeftijd. Haar plotse vertrek is vervelend voor de FNV. Maar het verrassende nieuws is dat de bond blijkbaar een strategie en een koers heeft. Anders kun je het er moeilijk mee oneens zijn.

Tweede hobbel was het Ledenparlement. Dat moest daags voor de start van het Offensief nog instemmen met dit vierjarige traject. Het Offensief zou €7 miljoen per jaar gaan kosten en het Ledenparlement wilde geen groen licht geven voor de volle vier jaar. Het plan moest worden afgezwakt en het Offensief wordt nu jaarlijks opnieuw tegen het licht gehouden.

Het Ledenparlement stemde een dag voor de aftrap uiteindelijk in. Gelukkig maar voor FNV-voorzitter Han Busker die anders de hele manifestatie had moeten afblazen. Nu kon het doorgaan en kreeg de buitenwereld ook eindelijk te horen wat dat Offensief nu inhoudt.

Want dat was (en is nog steeds) de grote vraag: wat is het Offensief in vredesnaam? Werkgevers en collega-vakbonden vroegen zich dat ook af. En nog is niet helemaal duidelijk welk doel de FNV voor ogen heeft.

Op de website van de FNV staat:

“De FNV vindt dat een eind moet komen aan de doorgeslagen flexibilisering. Mensen moeten gezond hun pensioen halen en dan kunnen rekenen op een goed inkomen. Het sociaal minimum moet omhoog in plaats van omlaag. Dit is geen onmogelijk streven. Toch lijkt dit met het huidige kabinet verder weg dan ooit: we zitten in een race naar beneden. Daarom is het tijd om in beweging te komen! De FNV start daarom een Offensief.”

Je zou denken dat de bond de oplossingen op een presenteerblaadje krijgt aangereikt. Het kabinet-Rutte III gaat veel verder in het indammen van ongewenste flex en doorgeslagen zzp-schap dan het kabinet met de PvdA (van je vakbondsvrienden moest je het dus niet hebben). En ook uit werkgeverskring klinkt steeds vaker de roep om doorgeslagen flexibilisering aan te pakken. Directeur Jurriën Koops van uitzendbrancheclub ABU zei dat onlangs en directeur Harry van de Kraats van werkgeversorganisatie AWVN zei het hem zaterdag na:

“Werkgevers zijn gebaat bij een stabiele arbeidsmarkt met een gelijk speelveld voor alle werkenden. Het is niet de bedoeling dat mensen op de werkvloer tegen elkaar worden uitgespeeld, doordat er wordt geconcurreerd op prijs. We zijn mordicus tegen uitbuiting van werknemers.”

Dat komt de vakbond allemaal niet zo goed uit. Het is niet de bedoeling dat de tegenstanders medestanders worden. Want er moeten leden worden geworven, zieltjes gewonnen. De bond verliest per saldo leden, maar dat is netto. Er komen wel degelijk leden bij, circa 3500-5000 per maand. De FNV ziet dan ook een enorm potentieel en het Offensief zou die potentiële leden kunnen mobiliseren.

De komende vier jaar wil de bond actievoeren. Het kabinet moet dan zonder polderakkoord nieuwe zzp-wetgeving maken, payrolling indammen en doorgeslagen flex bestrijden. De FNV is effe met andere dingen bezig. Die zit de tijd uit en hoopt op een nieuw kabinet met linkse vrienden.

 

Donut

Vooral zure reacties.

KATE RAWORTH WAS ONLANGS in het land en dat hebben we geweten. Deze Britse econoom is de schrijver van het boek ‘Donuteconomie, in zeven stappen naar een economie voor de 21e eeuw’, waarin ze ervoor pleit economische groei als doel in zichzelf los te laten. Milieu- en sociale doelen moeten daarvoor in de plaats komen.

Veel Nederlandse economen reageren als door een adder gebeten op dit boek. De reactie van Harry Garretsen is typerend voor de gemiddelde opvatting onder hoogleraren economie:

Donut recept: maak een volstrekte karikatuur van economen (en de economie), doe alsof geld/neo-liberaal/groei 1 pot nat is, en presenteer een aantrekkelijk tegenbeeld als DE oplossing. #donut https://t.co/zyHhm8iJbo

12:52 PM – 9 Dec 2017

Bas Jacobs kreeg het schuim op de mond. Bij zijn jaarlijstje aan boekentips voor de Financiële Telegraaf kon hij het niet laten Raworth’s donut als anti-tip op te nemen:

“Dit is het intellectueel armoedigste en meest ergerniswekkende economieboek van 2017. Raworth bouwt vele stropoppen van de economie en haar beoefenaren om die vervolgens met veel misbaar omver te trekken. Het is mij een raadsel waarom Raworth zo populair is bij de pers. Zo beweert ze ten onrechte dat economen streven naar maximale economische groei.”

Om eerlijk te zijn zat ik met dit boek in mijn maag. Het was een gemakkelijke optie geweest om het te negeren omdat Raworth’s Nederlandse vakgenoten het niet erg serieus nemen. Anderzijds schrijf ik niet (alleen) voor economen, maar ook voor een breder publiek. En dat ze een snaar raakt, is ontegenzeggelijk het geval.

Uiteindelijk werd het een verhaal voor voorin de krant, waarvoor ik naar haar optreden in het Hofpleintheater in Rotterdam ging en waarvoor ik haar niet in haar eentje interviewde, maar in een dubbelinterview met criticaster Robert Dur, hoogleraar te Rotterdam. In het theater zag ik de aantrekkingskracht van haar betoog om het allemaal anders te gaan doen, in het dubbelinterview kreeg ze weerwoord.

Ter voorbereiding las ik het boek. En ik moet zeggen dat ik de ergernis van economen deel. Ikzelf ben ook economisch opgeleid en ik herkende haar kritiek op de economische opleidingen helemaal niet. Ze schrijft dat ze activist wilde worden voor Oxfam of Greenpeace en dat ze economie ging studeren ter voorbereiding. Dat liep uit op een teleurstelling.

Ze vond tijdens haar studie geen weerklank voor haar bevlogen idealisme. Er kwam nogal wat wiskunde en modellenwerk bij kijken en milieu en klimaat speelden een ondergeschikte rol in de studie. Je vraagt je af of ze niet heel verkeerde verwachtingen had van een studie economie.

Het boek wordt pas echt vervelend als ze een karikatuur schetst van het economisch vakgebied:

“In de twintigste eeuw verloor de economische wetenschap het verlangen om haar doelstellingen te benoemen: bij afwezigheid hiervan werd het economische nest gekaapt door het koekoeksdoel van de groei van het bbp.”

Volgens Raworth zou een zo hoog mogelijke groei het hoogste doel van economen zijn. Dat is een onjuist verwijt. Misschien is het dat het doel van sommige beleidsmakers die met economische ramingen aan de haal gaan. En zelfs dat is niet helemaal waar. Want alle beleidsmakers streven naar groei binnen randvoorwaarden van werkgelegenheid, gelijkheid en milieu. Het hangt van je politieke voorkeur af hoe zwaar die randvoorwaarden wegen en of het wel echt randvoorwaarden zijn.

Het irritante is dat Raworth gewiekst overal mee wegkomt. Ze wil haar punt maken ten koste van economen, maar zelf zegt ze dat het haar niet om de econoom te doen is maar om de economische opleiding:

“Mijn boek gaat niet over economen, maar over Economie zoals studenten dat onderwezen krijgen. Mijn boek is geen kritiek op wat economen doen, maar kritiek op wat economen moeten onderwijzen aan bachelor-studenten. Zij zijn de politici van de toekomst, de bestuurders in het bedrijfsleven, de activisten, de advocaten, de journalisten. Ik wil de economie-studie veranderen. Want die studie bepaalt hoe we ons gezamenlijk de economie voorstellen.”

Toch voert ze allerlei economen op in haar boek. Het beeld dat ze schetst van de economie-opleiding herken ik in ieder geval niet. Daar komt dan nog bij dat die opleidingen niet meer hetzelfde zijn als dertig jaar geleden. Klimaat en ongelijkheid, om maar twee grote thema’s te noemen, krijgen zeer veel aandacht van huidige economen.

Als Robert Dur zegt dat haar beeld niet strookt met de praktijk van de Erasmus Universiteit, zegt ze dat Rotterdam dan een uitzondering is:

Dur: “Mijn indruk is dat ook macro-economen heel goed begrijpen dat er limieten aan groei zijn.”

Raworth: “Dat college wil ik volgen, Robert! Dat heb ik nog nooit meegemaakt.”

De laatste vraag na haar optreden in het Hofpleintheater was van een consultant die overheden adviseert over milieubeleid. Hij zei dat hij nogal ‘teleurgesteld’ was. Hij miste concrete ‘tools’ van haar. In zijn adviespraktijk bleek het economisch denken nuttiger om tot goed milieubeleid te komen. Op z’n Raworth’s glibberde ze gemakkelijk weg: “Geen wonder dat de economische tools beter ontwikkeld zijn, daar is al 250 jaar aan gewerkt. Deze ideeën zijn vrij nieuw. Laten we over 5 jaar nog eens praten.”

Komende maanden vervolgt Raworth haar zegetocht in andere Europese landen als andere vertalingen uitkomen. Ondanks haar succes zit de kritiek van economen haar duidelijk niet lekker:

O ja, wat is die donut nu eigenlijk? Raworth wil het grafiekje met altijd stijgende groei vervangen door twee cirkels met sociale doelen in het midden en milieudoelen aan de buitenkant. Tussen die twee cirkels (samen een donut) moeten we ons idealiter begeven.

Euro

DAT WAS NATUURLIJK NIET de bedoeling: dat de euro nu alweer duurder zou worden. De Europese Centrale Bank (ECB) was erin geslaagd de euro ten opzichte van de dollar omlaag te krijgen, zodat de exportpositie van de eurozone verbeterde, maar nu stijgt de euro alweer.

Sinds begin 2015 koopt de ECB maandelijks voor tientallen miljarden aan obligaties op. Dat is formeel bedoeld om de inflatie omhoog te krijgen richting 2%. Maar achter de schermen was allang duidelijk dat het drukken van de euro om zo de economie een oppepper te geven een niet onbelangrijke bijbedoeling was. ECB-presidend Mario Draghi slaagde daar al in 2014 in. De speculaties over dit programma en de formele aankondiging ervan duwden de euro omlaag van rond de $1,40 naar circa $1,05.

Maar het daadwerkelijke opkopen van die obligaties hielpen voor het euro-effect verder niet echt meer. Er werd een tijdje gespeculeerd dat euro en dollar richting partiteit zouden gaan, dan is de euro precies $1 waard, maar die kant ging het niet op. Met dank aan de komst van president Donald Trump die stimuleringsplannen voor zijn economie had, ging de euro sinds begin 2015 alweer omhoog.

Die opmars versnelde sinds vorige week. Toen werden notulen van de ECB-vergadering van 13/14 december 2017 bekend. De markten raakten totaal opgewonden van de volgende zin:

“Looking ahead, the view was widely shared among members that the Governing Council’s communication would need to evolve gradually, without a change in sequencing, if the economy continued to expand and inflation converged further towards the Governing Council’s aim. The language pertaining to various dimensions of the monetary policy stance and forward guidance could be revisited early in the coming year.”

Voor een normale sterveling is dit totale abracadabra. Voor Draghi-watchers zit hier veel waardevolle informatie in. Het gaat om de mededeling dat de forward guidance in het begin van dit jaar kan worden gewijzigd. Die forward guidance is de communicatie van de ECB over haar rentebeleid. Op die manier bereid de centrale bank de financiële markten voor op wat komen gaat. Zo worden koerswijzigingen heel geleidelijk ingezet. Draghi gebruikt steeds standaard-zinnetjes na de rentevergadering en elke kleine wijziging in die zinnen zegt iets.

Lange tijd lag de focus op de duur van het opkoopprogramma. Dat is onlangs verlaagd van €60 miljard naar €30 miljard per maand, lopend tot aan september. De vraag is nu of het programma na september helemaal wordt afgebouwd en wanneer dan de eerste renteverhoging gaat plaatsvinden.

De meeste ECB-experts rekenen pas in 2019 op die eerste renteverhoging. Misschien nog net voordat de termijn van Draghi als bankpresident in november van dit jaar afloopt. Maar deze notulen voedden de afgelopen dagen de speculaties over een eerdere rentestap en prompt schoot de euro omhoog. Draghi moet volgende week na de rentevergadering praten als Brugman om die euro weer omlaag te krijgen.

Een dure euro is voor Nederland exportland slecht nieuws. De concurrentiepositie verslechtert erdoor. Gelukkig gaat de meeste export nog altijd naar andere eurolanden, dus daar speelt dat probleem niet. Voor onze koopkracht is het goed, want een dure euro drukt de inflatie. Per saldo is het geen goed nieuws voor onze economie.

Overigens moet de euro wel heel duur worden en die hoge koers moet langdurig aanhouden. Rabobank-econoom Menno Middeldorp rekende voor de Financiële Telegraaf door wat de effecten zouden als de euro een tijdlang $1,50 zou zijn. De export naar de VS daalt dan volgend jaar met 4%, de economische groei pakt 0,7 procentpunt lager uit en de inflatie 1,3 procentpunt.

Zijn nuchtere commentaar:

“Kortom, zelfs onder wat extremere aannames geen recessie of zo.”

Linkjes

‘De banen zoals we die nu kennen, gaan verdwijnen’ – interview met Viktor Mayer-Schönberger in NRC Handelsblad over de opkomst van platformeconomie en techgiganten.

‘Sociale media dreigen democratie te privatiseren’ – interview met Margrethe Vestager in De Tijd over de impact van sociale media en (opnieuw) techgiganten.

 

Davos

Lekker koud in Davos.

KOMENDE WEEK BEN IK in Davos bij het World Economic Forum. Donald Trump komt op de laatste dag, dus daar wordt in ieder geval naar uitgekeken. Verder zijn daar tal van economen zoals Kenneth Rogoff en Robert Shiller, heel veel ceo’s zoals Dick Boer, Paul Polman en Feike Sijbesma, en vele politici zoals Emmanuel Macron, Theresa May en Jean-Claude Juncker.

En ik ben er dus ook. Ik doe uiteraard verslag op onze site en in de krant, maar ook via Facebook. Like en volg mijn pagina!

https://www.getrevue.co/profile/martinvisser/issues/martin-visser-editie-21-over-donuts-davos-vijfjaarsbanen-en-vechten-tegen-molens-90675?utm_campaign=Issue&utm_content=view_in_browser&utm_medium=email&utm_source=Martin+Visser

Column: Leve de robots

Tags

robotisering

Door Willem Vermeend, De Telegraaf, 30-9-17

Deze week werd het nieuws in Nederland beheerst door de zorgverzekeringspremies en het eigen risico. Het toekomstige kabinet, Rutte 3, besloot tot een bevriezing van het eigen risico. Demissionair minister Edith Schippers noemde dit terecht symboolpolitiek.

Daarnaast maken alle politieke partijen die de burgers lagere zorgkosten beloven zich schuldig aan kiezersbedrog. Ze hebben blijkbaar niet gelet op de berekeningen van het Ministerie van Financiën die op Prinsjesdag zijn gepubliceerd. Op dit moment liggen de zorguitgaven in de Rijksbegroting rond de 80 miljard euro en is een burger gemiddeld per jaar ongeveer 5.900 euro aan zorgkosten kwijt. Zonder ingrijpende maatregelen, lopen deze uitgaven in 2021 op tot rond de 94 miljard euro en betaalt de doorsnee burger straks ongeveer 7.000 euro per jaar.

Deze ontwikkeling is onhoudbaar en betekent ook dat Rutte 3 nauwelijks geld heeft voor noodzakelijke uitgaven op andere terreinen, zoals defensie, banen, klimaat, innovaties enz. Rutte 3 moet dan ook geen verstoppertje spelen, maar al bij de start een herziening aankondigen van het financieringsstelsel van onze zorg. In een eerdere column hebben wij onder meer de suggestie gedaan een deel van de zorgkosten te financieren uit de btw.

Bezig met de toekomst

Het is te hopen dat Rutte 3 en ook de oppositie zich de komende jaren gaat bezig houden met onderwerpen die van essentieel belang zijn voor onze toekomstige economische groei en werkgelegenheid. Die toekomst wordt vooral bepaald door ontwikkelingen buiten onze grenzen waarop Nederland snel moet inspelen. Een voorbeeld is belastingheffing. Wij worden straks hard geraakt door Europese voorstellen tegen ontwijking en een onwerkbare EU-heffing op internetbedrijven. Al deze voorstellen zijn in het nadeel van kleine landen. Belastingontwijking door multinationals kan alleen echt worden aangepakt met een Europese winstbelasting met een uniforme belastinggrondslag. Tot op heden is daarvoor binnen de EU-landen geen voldoende meerderheid te vinden.

Donald Trump die geen boodschap heeft aan Europese belastingvoorstellen tegen ontwijking, vaart zijn eigen koers. Deze week presenteerde hij voorstellen voor een andere winstbelasting en een forse belastingverlaging voor het Amerikaanse bedrijfsleven en rijke Amerikanen. Als ze doorgaan neemt de kans toe dat Amerikaanse, maar ook andere bedrijven de EU verlaten en zich in de VS zullen vestigen. En dat is ook de bedoeling van Trump. Door de Trump-verlaging zijn veel bedrijven straks veel voordeliger uit dan in de EU en hebben daar bovendien geen last van Europese belastingmaatregelen. Omdat in Nederland veel internationale bedrijven zijn gevestigd, waaronder relatief veel Amerikaanse, kan dit hier leiden tot een fors verlies aan werkgelegenheid. Bij politiek Den Haag is deze dreiging nog niet opgevallen, daar ging alle aandacht uit naar de bevriezing van het eigen risico.

Hoera voor robots

In steeds meer landen, nog niet in Nederland, staat de nieuwe economie (aangeduid als 4.0) hoog op de politieke agenda. Daarbij gaat het vooral om de maatschappelijke en economische effecten van digitalisering, nieuwe technologieën zoals kunstmatige intelligentie, het internet of things, big data, blockchain en robottechnologie en klimaatverandering. Daar speelt ook de discussie over de vraag of digitalisering en nieuwe technogiëen niet zullen leiden tot de afbraak van bestaande werkgelegenheid en een groeiende ongelijkheid tussen arm en rijk.

Voor digitalisering en nieuwe technologie, met name kunstmatige intelligentie, word veelal de samenvattende aanduiding “robots’ gebruikt. De veel gehoorde opvatting is dat robots onze banen gaan inpikken. Sommige vakbonden en politieke partijen willen daarom de komst van robots afremmen met een extra robotbelasting. Daarmee willen ze voorkomen dat bedrijven gebruik gaan maken van robottechnologie. Dit is een dom idee. Ondernemers hebben robots juist nodig om om in de nieuwe economie te kunnen overleven.

Een mooi voorbeeld zien we in Born (Limburg) waar VDL Nedcar (autofabrikant) dankzij de inzet van industriële robots juist extra banen heeft gecreëerd. Bij de start in 2014 telde het bedrijf 1.500 werknemers en nu 6.000. Zonder deze robots had Nedcar niet meer bestaan. De voorstanders van een Nederlandse robotbelasting kunnen zelf bedenken dat met hun belasting de auto’s niet in Limburg gefabriceerd zouden zijn, maar in landen die juist volop inzetten op robots en ze een warm welkom bieden.

Het is voor de toekomst van Nederland van groot belang dat Rutte 3 een bijdrage levert aan het beste Europese bedrijfsklimaat voor robot tech. Wij zijn recent gestart met het schrijven van een boekje getiteld ’We must love robots!’. De titel is gebaseerd op een aantal voorlopige bevindingen Zo hebben landen die met robot tech vooroplopen een hogere economische groei dan landen die achter blijven, bovendien scheppen ze veel nieuwe werkgelegenheid. EU-landen die steeds meer vergrijzen, waaronder Nederland, kunnen hun bestaande welvaartsniveau alleen maar behouden door robots in te schakelen. Deze gaan ook een belangrijke rol spelen in onze zorgsector en een bijdrage leveren aan de betaalbaarheid.

Met inschakeling van robots is productiviteit gewaarborgd, maar dan moet er ook een brainstorm komen over de omvang van de werkgelegenheid en het aantal werkzoekenden.

Aandacht voor schaduwkanten

De afgelopen jaren zijn er stapels rapporten verschenen over de verwachte rampzalige gevolgen van nieuwe technologie, zoals robots die banen zouden vernietigen. De wereld heeft inmiddels drie industriële revoluties achter de rug: de stoommachine, de verbrandingsmotor en staalindustrie en de opmars van computers. Ze tonen aan dat er tegenover het verlies aan banen voldoende nieuwe zijn gecreëerd. De vraag rijst wel of dit voor de huidige tech-revolutie ook geldt. Wij zien verschillen. In vergelijking met het verleden liggen de snelheid en impact van de technologische ontwikkelingen een stuk hoger en daarmee ook de negatieve gevolgen voor de werkgelegenheid op de korte termijn en effecten op de inkomens van veel mensen.

Nederland heeft geen keus. Rutte 3 moeten volop inzetten op robots, die bovendien ook nodig zijn om onze krimpende beroepsbevolking te vervangen. Maar naast de gunstige effecten, zoals nieuwe functies, meer ruimte voor vrije tijd en een hogere productiviteit die een land welvarender kunnen maken, moet er aandacht zijn voor mogelijke negatieve gevolgen. Zoals per saldo minder banen en een groeiende inkomensongelijkheid tussen werknemers in zwakke bedrijfssectoren en die in de tech sector. Het nieuwe kabinet moet op deze uitkomst voorbereid zijn en nu al zorgdragen voor en adequaat beleid waarmee deze effecten zoveel mogelijk worden voorkomen.

Vermeend heeft hierin natuurlijk gelijk, maar opvallend is dat de auteur zich duidelijk afzet tegen ‘stapels rapporten’ over gevolgen van de inzet van (meer) robots; en dat er dus een kloof tussen diverse specialisten bestaat. Er bestaat dus niet alleen onenigheid onder economen als ‘vakgroep’, maar ook tussen met aanverwante disciplines. Hierover zou meer gepubliceerd moeten worden en dan niet in vakbladen, maar in dagbladen, zodat het publiek beter geïnformeerd wordt en dat zich ook een prudent standpunt kan bepalen.

https://www.telegraaf.nl/nieuws/418450/column-leve-de-robots?utm_source=telegraaf-nieuwsbrief&utm_medium=email&utm_campaign=20171001_telegraafzondag_handmatig&utm_content=telegraaf_zondag&utm_term=&EMAIL_SK=SK952730

‘Vakbonden stappen uit polderoverleg over arbeidsmarkt’

Tags

polderoverleg

Gepubliceerd: nu.nl, 04 september 2017 12:00

Laatste update: 04 september 2017 14:52

Het overleg tussen de werkgevers en werknemers over de arbeidsmarkt is mislukt. De bonden zeggen dat de kloof te groot was.

De vakbonden FNV, CNV en VCP waren met de werkgeversorganisatie VNO-NCW in overleg over zaken als flexwerk, het ontslagrecht en pensioenen. Ze hadden daarbij het standpunt dat verdere flexibilisering niet wenselijk is.

Omdat de opvatting dat verdere flexibilisering in deze tijden niet voldoende is, ondanks de oplevende economie, dient er een nadere uitleg te worden gegeven om uit te leggen waarom die verdere flexibilsering ongewenst is. Waarom? Omdat dat economische randvoorwaarden zo aan het veranderen zijn dat geen enkel ‘model arbeidsmarkt’ uitgesloten mag worden, maar dan wel tegen redelijke randvoorwaarden. Als VNO-NCW aan de andere kant ook alleen voor meer flexibiliteit pleit, is dat zelfde eenzijdigheid als van de vakbonden.

De vraag is in het kader van het SER-overleg is hoe de kroonleden zich opstellen en waarvoor zij pleiten, want bij hen mag een meer objectief standpunt worden verwacht; hoewel ook in wetenschappelijke kring meningsverschillen over economische oplossingen van kernproblemen bestaan.

Maar in verband met een advies aan de nieuw te vormen regering met een opsomming van standpunten en die publiekelijk presenteren is dan de enige uitweg, zodat de geïnteresseerden zich over de feitelijke standpunten kunnen uitspreken.

Een deadline om tot een akkoord te komen, is vrijdag verlopen. Daarna hebben de partijen geconcludeerd dat verder praten op dit moment geen zin heeft. Ze hebben dat gemeld aan de politieke partijen die proberen een nieuwe coalitie te vormen.

Vaste contracten

FNV-voorzitter Han Busker zegt dat met het VNO-NCW geen afspraken zijn te maken over het aantrekkelijker maken van vaste contracten en het tegengaan van oneerlijke situaties, zoals payrollconstructies.

Er dient dus een studie te worden gemaakt naar de nieuwe kenmerken van de huidige arbeidsmarkt, aangezien er klaarblijkelijk veel is veranderd vergeleken bij de situatie voor de economische crisis na de hypotheek-, krediet- en euroschuldencrisis van het afgelopen decennium. Pas als er vastgesteld kan worden dat er inderdaad veel structureel gewijzigd is sinds de oude hoogconjunctuur, dan hebben de polderpartijen gelijk. Zo niet, dat vervalt met in de oude reflexen van economische dogmatiek die vroeger ook gold en dominerend was. De conclusie luidt dus dat deze afwezigheid van of een onvermogen om een advies uit te brengen, verre van overtuigend is. Het polderoverleg heeft dus te maken met dezelfde patstelling als de politieke partijen die duidelijk op de politiek-oude-stijl bezig zijn en waarmee het nieuwe kabinet geen millimeter vooruit zal komen. Het is en blijft een rommeltje in politiek Den Haag.

Volgens CNV-voorman Maurice Limmen was het gezien de staat van de economie het uitgelezen moment geweest om “werkend Nederland weer zekerheid te bieden en de doorgeschoten flexibilisering op de arbeidsmarkt te stoppen“.

Brug te ver

Werkgeversorganisaties noemen het teleurstellend dat het na ruim een jaar overleggen niet is gelukt om een akkoord te bereiken met vakbonden over aanpassingen van de arbeidsmarkt.

Concrete afspraken met de bonden waren volgens VNO-NCW, MKB Nederland en LTO Nederland “een brug te ver“, stellen ze in een gezamenlijke verklaring.

Naar eigen zeggen kwamen de werkgeversorganisaties met concrete voorstellen om ”acute problemen” op de arbeidsmarkt aan te pakken, zoals aanpassingen van de regeling voor loondoorbetaling bij ziekte en de Wet werk en zekerheid (Wwz).

Dat is volgens hen ook in het belang van werknemers. Vooral kleinere bedrijven zouden het nu vanwege de risico’s wel nalaten om mensen in vaste dienst te nemen.

Draagvlak

De formerende partijen VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie hadden de bonden en de werkgevers uitgenodigd om de stand van zaken op de arbeidsmarkt te bespreken.

Met een polderakkoord had het nieuwe kabinet bij politieke beslissingen over sociale wetgeving op meer draagvlak kunnen rekenen.

Nu het overleg is mislukt, zal het volgende kabinet met alle partijen afzonderlijk overeenstemming moeten bereiken.

Rutte

VVD, CDA, D66 en ChristenUnie willen nu zo snel mogelijk met werkgevers en werknemers om tafel. Dat het polderoverleg is mislukt, is “zeer teleurstellend”, zei VVD-leider Mark Rutte maandag.

Of het klappen van het polderoverleg voor vertraging zorgt bij de kabinetsformatie, is nog niet duidelijk. “Dat gaan we proberen te voorkomen”, zei Rutte.

Steun van werkgevers en werknemers voor plannen voor de arbeidsmarkt is volgens de VVD-leider belangrijk. “Mijn ervaring is dat als je grote hervormingen wil doorvoeren, het buitengewoon dienstig is om te komen tot breed maatschappelijk draagvlak. En het is echt ook een verplichting die bij werkgevers en werknemers ligt om daaraan bij te dragen“, aldus Rutte.

Al jaren overleg

De sociale partners zijn het erover eens dat werkgevers zich comfortabel moeten voelen om vaste contracten voor onbepaalde tijd aan te bieden en dat de flexibilisering een halt moet worden toegeroepen. Er wordt alleen al jaren verschillend gedacht over de manier waarop.

Zo zijn de werkgevers ontevreden over de loondoorbetaling bij ziekte van twee jaar. Werknemers willen weer meer zekerheid voor zelfstandigen op de arbeidsmarkt.

Overigens gaat het overleg over een nieuw pensioenstelsel tussen de partijen volgens vakbond CNV nog gewoon door.

Door: NU.nl/ANP

http://www.nu.nl/economie/4907096/vakbonden-stappen-polderoverleg-arbeidsmarkt.html

 

Zal de robot macht van het kapitaal vergroten?

Tags

automatisering, kapitaal&arbeid, robotisering

Robots gaan ongelijkheid alleen maar groter maken

Peter de Waard,  De kwestie ©de Volkskrant • 25 april 2017

# In de Terminatorreeks met Arnold Schwarzenegger zijn robots al zulke perfecte substituten van mensen geworden dat ze de mensheid willen elimineren.

Onzin!

# Twee jaar nadat de film was uitgekomen, kwam wiskundige en sciencefictionschrijver Vernor Vinge met zijn essay over de ‘technologische singulariteit‘, waarin hij voorspelt dat omstreeks 2045 robots zichzelf zullen programmeren en de mens niet meer nodig hebben.

Lariekoek!

# Vorig jaar lanceerde het Internationaal Monetaire Fonds (IMF) het begrip ‘economische singulariteit‘, waarin robots de kapitaalverschaffers op maat bedienen en zo de factor arbeid buitenspel zetten.

Dit gevaar is zeker niet ondenkbeeldig. Als in de toekomst een 100%-gerobotiseerde samenleving ontstaat, dan is er geen andere oplossing dan alle fabrieken die volledig door robots worden aangestuurd, en enorme winstmarges ontstaan, de kleine directie aan te slaan voor 80% belastingheffing. De fabrieken blijven natuurlijk het private bedrijfsleven, maar de ‘winst’ die wordt geboekt door personele lasten te minimaliseren, komt de staat toe, omdat er nog wel overheidsuitgaven te doen zijn.

In 1970 ging nog 55 procent van de nationale koek naar werknemers, nu is dat 51 procent“

# Tot nu toe is de gedachte dat robots de creativiteit en kritische geest van het menselijk brein niet kunnen evenaren. Technologische sprongen, zoals de industriële revolutie, leidden in het verleden tot vernietiging van banen. Maar uiteindelijk kwamen er nieuwe en beter betaalde arbeidsplaatsen voor terug. ‘Als door technologische vooruitgang oude banen sneller verloren gaan dan er nieuwe bijkomen, is dat een tijdelijk probleem‘, schreef John Maynard Keynes, die een overgangsperiode van een generatie inschatte.

Daarin zou de oude grootmeester best gelijk in kunnen krijgen.

# Maar het verleden zegt niet alles over de toekomst. Daarnaast zijn mensen niet bereid een hele generatie op een houtje te bijten totdat zich iets beters aandient. De geruststellende gedachte dat na het leven het eeuwige geluk wacht is verloren gegaan. In de vorige week door het IMF gepubliceerde World Economic Outlook, wordt gesteld dat al vijftig jaar lang de factor arbeid aan belang inboet ten faveure van de factor kapitaal. In 1970 ging nog 55 procent van de nationale koek naar werknemers, nu is dat 51 procent.

De economische verhoudingen worden op hun kop gezet! Er ontstaat een geheel nieuwe arbeidsinfrastructuur en arbeidsmarkt.

Als robots hun ba­nen­ver­nie­ti­gen­de werk doen, zal dat tot groeiende on­ge­lijk­heid leiden“

# En dat proces is bezig te versnellen door robotisering (van de aspergesteekrobot tot de sex-, artikelschrijf- en de zorgrobot) en digitalisering van diensten. De lage rente die ertoe uitnodigt arbeidsbesparende investeringen te doen, geeft een extra zetje. De liberalisering van de arbeidsmarkt en de keuze van werknemers zich niet meer te verenigen in vakbonden vermindert ook het arbeidsinkomensquotum.

# Dat is geen westers verschijnsel. Sinds 1990 neemt ook het belang van de factor arbeid in de opkomende economieën en zelfs de ontwikkelingslanden af. Dit is een bewijs dat niet mondialisering – het verplaatsen van kapitaal en banen naar lagelonenlanden – hoofdoorzaak is van het feit dat werknemers worden afgeknepen met minder koopkracht, zoals Trump en andere populisten willen doen geloven, maar technologische vooruitgang.

Het voordeel van een relatieve trage ontwikkeling – algehele robotisering werd al veel eerder verwacht – de politici en wetenschappers de ruimte geven om zich tijdig op deze nieuwe ontwikkelingen in te stellen en zich daarop met gepaste beleidsmaatregelen te reageren.

Alle pro­duc­ti­vi­teits­stij­ging komt terecht bij de kleine groep ka­pi­taal­hou­ders“

# Als robots hun banenvernietigende werk doen, zal dat tot groeiende ongelijkheid leiden. Alle productiviteitsstijging komt terecht bij de factor kapitaal, die is geconcentreerd bij een kleine groep. De wijze waarop AkzoNobel en Unilever hun aandeelhouders van dienst moeten zijn is bijna symbolisch voor de toenemende macht van het kapitaal.

Juist om deze reden is het vanzelfsprekend dat de politiek omgrijpt om niet de factor kapitaal bij een kleine groep te laten neerdalen, maar dat de belastingtarieven ingrijpen gewijzigd gaan worden, of dat deze 100% geautomatiseerde industrie het startpunt zal zijn van het basisinkomen. Want deze ontwikkeling doet zich wereldwijs voor en dat betekent een explosie van de grote bedrijven die megawinsten maken, maar zich aan de sociale rechtvaardigheidsethiek moeten houden, die tegen die tijd wereldwijd geëist wordt. En zo is de cirkel weer rond.

# Soms lijken kapitaalverschaffers op de Terminator die dreigend zegt: ‘I’ll be back.’

http://www.topics.nl/robots-gaan-ongelijkheid-alleen-maar-groter-maken-apn4490510vk/?utm_source=redactie&utm_medium=email&utm_campaign=DPN_ED_TOPICS_Newsletter_PERSO_API_20170425&utm_content=persolink&utm_term=&ctm_ctid=2db5e80e741740d66220b8593e541543

Niks geen gaaf land … met al die flexwerkers @groene #arbeidsmarkt @WRRDenktank

Tags

Arbeidsmarkt, Economie, flexwerk, politiek

Een steuntje voor de flexmens (Casper Thomas, In het nieuws/De Groene Amsterdammer, 16.2.2017)

# Wat wel kan, is de flexmens een steuntje in de rug geven. Dat begint met vaste contracten voor regelmatig werk. Er is geen enkele reden waarom postbezorgers of thuiszorgmedewerkers als zzp’er aan de slag moeten, anders dan een werkgever die probeert zijn verplichtingen te omzeilen. De wrr doet verdere suggesties: overweeg een verplichte verzekering voor zelfstandigen, geef werkgevers korting op sociale premies als ze een vast contract bieden, zorg voor ‘ingroeicontracten’, een vaste aanstelling waarbij een werknemer langzaam meer rechten opbouwt, en maak ook cao-afspraken met flexibele krachten.

Het scheidend kabinet-Rutte heeft de kloof tussen vast en flex grotendeels intact gelaten. Aan zijn opvolger de taak herhaling te voorkomen.

Met beide slotpassages uit dit leerzame artikel in het weekblad De Groene, weten we nu dat flexwerk geen vanzelfsprekende of gezonde zaak is, ook al zijn de VS vergeven van dit soort constructies. Maar het hoort niet in een echt beschaafd land en ons land, door Rutte graag neergezet als een heel gaaf land, hoort geen grote groep flexwerkers te hebben. Dan ben je geen beschaafde natie meer.

https://www.groene.nl/artikel/een-steuntje-voor-de-flexmens

Veel werk nu saaier en onzekerder @parool #arbeidssatisfactie #welzijn&geluk #contrastmetCBS

Veel werk nu saaier en onzekerder (Bart van Eldert en Natasja de Groot, NIEUWS/Het Parool, 18 oktober)

Werknemers willen voldoening halen uit hun werk, maar uit TNO-onderzoek blijkt dat velen juist weinig plezier en invloed hebben.

Waarschijnlijk is dit artikel vergelijkbaar met: http://www.ad.nl/economie/werk-is-saaier-en-onzekerder~a4576129/

Iedereen een vaste baan @fd #arbeidsverhoudingen #inkomensbeleid @tweedekamer @eu #harmonisatieEUmogelijk?

Tags

Arbeidsmarkt, arbeidsverhoudingen, EU, TweedeKamer

Iedereen een vaste baan (Paul de Beer, Opinie/fd, 29 augustus)

# We realiseren het ons vaak niet, maar sommige maatschappelijke scheidslijnen zijn een direct gevolg van overheidsbeleid. Het onderscheid tussen laag en hoog opgeleiden bestaat alleen doordat het onderwijs verschillende niveaus kent. Of iemand die in Nederland geboren is, autochtoon of allochtoon is, wordt bepaald door de vraag of een van de ouders in het buitenland is geboren – omdat dit ooit zo is afgesproken. Of iemand als oud of jong wordt gezien, hangt samen met tamelijk willekeurige scheidslijnen als de stemgerechtigde leeftijd en de pensioenleeftijd.

# Zo ook is de kloof tussen de vaste kern en de flexibele schil van de arbeidsmarkt een direct gevolg van het bestaan van vaste en tijdelijke contracten. Als je vindt dat die kloof te diep wordt – en dat vindt inmiddels bijna iedereen – is er een simpele oplossing: schaf het verschil tussen vaste en tijdelijke contracten af.

# Dit lumineuze idee vormt de kern van de notitie ‘De vaste baan bereikbaar’ die D66 vorige week presenteerde als onderdeel van het verkiezingsprogramma. De notitie trok de aandacht omdat D66 afstand lijkt te nemen van zijn oude standpunt dat de arbeidsmarkt veel flexibeler moet worden. Ik wil me niet buigen over de vraag of D66 inderdaad zijn koers verlegd heeft, maar wil wel stilstaan bij de merites van het voorstel.

# D66 constateert terecht dat het aandeel flexibele banen in Nederland veel sterker is gegroeid dan in veel andere Europese landen. Gemiddeld genomen is het percentage flexwerk in de EU de afgelopen vijftien jaar niet eens gegroeid, terwijl het in Nederland ruim anderhalf keer zo groot is geworden. Dit duidt erop dat de flexibilisering van de arbeidsmarkt niet onontkoombaar is, maar samenhangt met nationale instituties.

# D66 zoekt de oorzaak vooral in het ontslagrecht: vaste banen worden nergens zo goed beschermd als in Nederland en het verschil in bescherming tussen vaste en flexibele banen is nergens zo groot. Geen wonder dat veel werkgevers liever geen mensen in vaste dienst nemen. Dat klinkt als een logische verklaring, maar bij nadere beschouwing overtuigt ze toch niet. In Spanje is het verschil in bescherming tussen vaste en flexibele banen, op Luxemburg en Estland na, het kleinst van alle EU-landen. Maar toch is het percentage flexibele banen daar nog groter dan in Nederland.

# Bovendien is het verschil in bescherming tussen vast en flexibel werk in Nederland sinds 1999 gelijk gebleven, terwijl de flexibele schil destijds qua omvang vergelijkbaar was met het EU-gemiddelde en nu tot de top behoort. De oorzaak van de afwijkende ontwikkeling in Nederland moeten we dus in andere factoren zoeken, die in de notitie slechts terloops genoemd worden, zoals de twee jaar loondoorbetaling bij ziekte.

# De argumentatie om het onderscheid tussen vaste en tijdelijke banen af te schaffen mag dan niet erg sterk zijn, daarmee heeft het voorstel zelf nog niet afgedaan. De scherpe scheiding tussen een vast contract en een tijdelijk contract bemoeilijkt namelijk wel de overgang van tijdelijk naar vast werk. Na twee jaar moet een werkgever een beslissing nemen of hij een medewerker met een tijdelijke aanstelling laat vertrekken of hem of haar een vast contract aanbiedt.

# Zo’n geforceerd go/no-go moment dwingt de werkgever om zich af te vragen hoe de risico’s van een vast contract zich verhouden tot de kosten van het aannemen en inwerken van een nieuwe medewerker. Als alle werknemers een contract voor (letterlijk) onbepaalde krijgen, zoals D66 voorstelt, verdwijnt deze cesuur. Doordat werknemers al vanaf de eerste dag een transitievergoeding beginnen op te bouwen, neemt de ontslagbescherming wel geleidelijk toe naarmate iemand langer in dienst is. Het maakt dan voor de werkgever geen noemenswaardig verschil meer of een medewerker twee jaar of twee jaar en een maand in dienst is. En dus is er ook geen reden om een goed functionerende medewerker na precies twee jaar weer te laten vertrekken.

# Het plan van D66 roept ook vragen op. Zo zou ontslag alleen achteraf getoetst moeten worden. Het is de vraag of dat afdoende is om discriminatie en willekeur te voorkomen, zoals D66 wil. Dat neemt niet weg dat D66 de eer toekomt een interessant voorstel te hebben gedaan om de groeiende tweedeling op de arbeidsmarkt tegen te gaan. Ik ben benieuwd welke partij met een beter plan komt.

Dit is een uiterst welkome beschouwing over de betaalstructuur van inkomens in de verschillende arbeidssectoren. Voor de gemiddelde krantenlezer immers een puzzel van jewelste, om nog maar te zwijgen van de riante inkomens aan de top van het grote bedrijfsleven, alsof de markt daar helemaal geen rol speelt en de inkomensverhoudingen binnen de besturen willekeurig worden bepaald.

[Paul de Beer is hoogleraar arbeidsverhoudingen aan de UvA.]

http://fd.nl/opinie/1165165/iedereen-een-vaste-baan

Arbeidsmarkt radicaal anders @fd #arbeidsmarkt #modernindustriebeleid

Tags

Arbeidsmarktbeleid, EU, Mondialisering

‘Arbeidsmarkt radicaal anders’ (Johan Leupen en Jule Hinrichs, Voorpagina/fd, 15 maart)

Werkgeversclub wil individueel budget voor opleiding en ontslagvergoeding voor alle werkenden

http://fd.nl/economie-politiek/1143362/roer-op-arbeidsmarkt-moet-radicaal-om

http://fd.nl/economie-politiek/1143368/met-dit-voorstel-heffen-we-het-verschil-tussen-vast-en-flex-op

Dit artikel sluit naadloos aan bij mijn blog van gisteren over de voorverkiezingen in de VS:

https://aquariuspolitiek.wordpress.com/2016/03/14/kiezer-vs-heeft-buik-vol-van-vrijhandel-nrc-nieuwetendens-vrijhandelavondland-aanstaandfaillissement/

De conclusie luidt dat mondiaal gesproken overal dezelfde trends zich voordoen en dat alle regeringen daarmee rekening mee moeten houden en daarom een consistent beleid moeten maken.

Met open grenzen is de #welvaartsstaat ten einde, volgens Harrie Verbon maar dat is te eng economisch beredeneerd #volkskrant #economie #economischetheorie #openbarefinancien

Tags

Arbeidsmarkt, denhaag, EU

Met open grenzen is de welvaartsstaat ten einde (Harrie Verbon, Opinie & Debat/de Volkskrant, 14 december)

http://www.volkskrant.nl/opinie/met-open-grenzen-is-de-welvaartsstaat-ten-einde~a4207437/

Vluchtelingencrisis

Door de blijvende toestroom van vluchtelingen zal permanente massawerkloosheid ontstaan.

# Gezien de aantallen vluchtelingen die wij kunnen verwachten, kan het om werkloosheid in dezelfde orde van grootte gaan als eind jaren zeventig. Het verschil met toen is dat het slechte nieuws nu vooral voor de werkenden is, terwijl de oliecrisis ook voor werkgevers slecht nieuws was.

# Werkgevers zijn de spekkopers in de vluchtelingencrisis. Als de asielzoekers zo geïntegreerd raken dat ze zich snel op de arbeidsmarkt kunnen melden, zal door de overvloed aan potentieel personeel, de macht van de vakbond, die toch al was verminderd door de financiële crisis, nog meer afkalven. Dat was tijdens de oliecrisis ook zo, maar toen zaten ook de werkgevers niet zo goed in de slappe was.

Terecht gaat Verbon, hoogleraar openbare financiën te Tilburg, uit van één noodzakelijke voorwaarde voor deze vluchtelingen als het gaat om een snelle toetreding op de arbeidsmarkt, en dat is – in verband met de algemene ervaring die met migranten in het verleden is opgedaan – een snelle integratie en dat betekent een razendsnelle basisbeheersing van de Nederlandse taal. Daar gaan jaren overheen als de taalcursussen eenmaal gestart zijn. Anders zijn ze kansloos, tenzij het gaat om omgeschoold werk, al schijnen de meeste vluchtelingen redelijk hoog opgeleid te zijn. Maar dat is geen garantie voor het snel vinden van werk. Zelfs niet vanuit begeleidende uitzendbureaus of andere bemiddelaars. Omdat deze factor niet door Verbon wordt genoemd, vallen zijn overige argumenten in het water. Voorlopig hebben onze eigen werkzoekenden dus niets te duchten van deze schijnbare concurrentie. Laat staan dat werkgevers spekkopers zullen zijn. Daar is geen sprake van. Laten we dus voorlopig optimistisch blijven over de tempo en termijn dat de burgeroorlogen in alle betrokken landen voorbij zijn. Dan spelen al die risico’s voor onze welvaartsstaat (terminologie economen)/verzorgingsstaat  (gedragswetenschappers) helemaal niet.