Tags
Han Dirk Hekking, Europa/fd, 11-5-20
Brussel broedt op procedure tegen Duitsland om arrest grondwettelijk hof
In het kort:
- Europese Commissie hint op start inbreukprocedure tegen Duitsland.
- Reden is het arrest van het Duitse Constitutionele Hof.
- Dat stelde dinsdag dat de ECB en het Hof van Justitie van de EU buiten hun boekje zijn gegaan.
De Europese Commissie broedt op een inbreukprocedure tegen Duitsland vanwege het arrest van het Duits Grondwettelijk Hof (BVG) in Karlsruhe dat de autoriteit van het Hof van Justitie van de Europese Unie (EU) ondergraaft. Dat schrijft voorzitter Ursula von der Leyen in een brief aan Europarlementariër Sven Giegold (Groenen).
Giegold heeft de brief op 9 mei, Europa-dag, geopenbaard via zijn website. Juist zaterdag was het zeventig jaar geleden dat de toenmalige Franse minister van buitenlandse zaken Robert Schuman in een verklaring opriep om de vrede in Europa zeker te stellen door nauwere economische samenwerking en integratie.
Omstreden uitspraak
In het omstreden arrest oordeelde het Duitse hof dinsdag dat het Europese Hof van Justitie in Luxemburg zijn werk niet goed deed toen het in 2018 op vragen van de hoogste Duitse rechter antwoordde dat het opkoopprogramma PSPP van de Europese Centrale Bank (ECB) niet strijdig is met het Europees recht.
Het EU-hof heeft echter niet goed gekeken of de gevolgen van dat programma proportioneel zijn, aldus het Constitutionele Hof. Daarom schuift ‘Karlsruhe’ ‘Luxemburg’ ter zijde en oordelen de Duitse rechters dat de ECB buiten zijn mandaat heeft gehandeld. De Duitse regering en het parlement moeten de centrale bank opjutten om binnen drie maanden alsnog met een toets te komen die ingaat op de vraag of de gevolgen van het opkoopprogramma proportioneel zijn.
Brussel neemt de zaak hoog op
De reactie van Von der Leyen volgt op Giegolds oproep om Duitsland vanwege het arrest aan te pakken. De Commissie bekritiseerde de uitspraak dinsdag al, maar Von der Leyen hint nu op een aanstaand begin van een zogeheten inbreukprocedure tegen Duitsland. Von der Leyen zegt de zaak in haar brief ‘zeer serieus‘ te nemen. De voormalige Duitse minister van defensie staat doorgaans in nauw contact met bondskanselier Angela Merkel.
Zeer terechte houding van Ursula @vonderleyen!
De reactie van de Commissievoorzitter is ongebruikelijk snel en geeft een indicatie van hoe hoog het dagelijks EU-bestuur het arrest van het Duitse Constitutioneel Hof opneemt. Von der Leyen stelt in haar brief dat de Commissie het arrest analyseert en op basis daarvan ‘mogelijke volgende stappen’ zal nemen, zoals een inbreukprocedure.
Vragen over effectiviteit vervolg
Het Hof van Justitie haalde vrijdag al uit naar het arrest van de Duitse rechters. De Europese rechters onderstreepten dat het laatste woord over de uitleg van Europees recht en Europese besluiten in Luxemburg ligt, en niet in Karlsruhe.
Juristen zetten vraagtekens bij een inbreukprocedure. Een veroordeling van Duitsland heeft wel principiële, maar weinig praktische waarde. Als het Hof in Luxemburg oordeelt dat Duitsland vanwege de uitspraak van het BVG de Europese verdragen schendt, is de vraag wat Berlijn moet doen. De Duitse regering kan het BVG niet vragen zijn arrest in te trekken: het Duitse hof is onafhankelijk.
Duitse spagaat
- Dat geldt ook voor een andere route die Brussel zou kunnen kiezen. De Commissie zou Duitsland voor het EU-Hof kunnen slepen als de Bundesbank op basis van het arrest van het BVG niet langer meedoet aan het opkoopprogramma PSPP. Maar als het Hof ook hier oordeelt dat Duitsland in gebreke blijft, is de vraag hoe Berlijn de Duitse centrale bank naar rechts kan richten. Ook de Bundesbank is onafhankelijk.
Nog afgezien van het strategische nadeel dat Duitsland zal ondervinden als ze niet langer mogen deelnemen aan het opkoopprogramma: dan ook uitsluiting van besluitvorming. En dan te denken dat deze actie door AfD werd ingezet en alleen daarom al niet serieus te nemen is. Maar waarom maakt dit artikel daarvan geen melding? Dit feit was namelijk op radio1 te horen. En uit die hoek wordt alles aangepakt om de EU te beschadigen. Zie ook: https://fd.nl/achtergrond/1342961/duitsland-roept-steeds-luider-om-terugkeer-van-de-vrijheid
Juist de Duitse centrale bank zit in deze kwestie in een spagaat. Enerzijds valt de bank binnen de nationale rechtsorde, en kan ze daardoor arrest zoals dat van de BVG niet negeren. Anderzijds is de bank gehouden om besluiten van de ECB uit te voeren. Doet ze dat niet, dan handelt ze in strijd met de statuten van de Europese Centrale Bank en Europese regels.