Tags
Op naar een betere economie (Irene van Staveren, opinie/Trouw, 31-12-19)
https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/830/articles/1060370/21/2
31 Tuesday Dec 2019
Tags
Op naar een betere economie (Irene van Staveren, opinie/Trouw, 31-12-19)
https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/830/articles/1060370/21/2
31 Tuesday Dec 2019
Posted DNB, monetairbeleid, rentebeleid
inTags
Is Klaas Knot net zo goed als de profeet Jesaja? (Peter de Waard, De kwestie, Economie / de Volkskrant , 31-12-19)
https://krant.volkskrant.nl/titles/volkskrant/7929/publications/835/articles/1060358/29/1
30 Monday Dec 2019
Tags
Ook 2020 in teken van Europese paradox: we willen een stabielere wereld maar via extreme politisering (Mathieu Segers, Expert/fd, 30-12-19)
Expert | Mathieu Segers is hoogleraar eigentijdse Europese geschiedenis en Europese integratie
Het jaar 2019 begon en eindigde in Europa met demonstraties. Van Gele Hesjes tot klimaatspijbelaars, van massale anti-regeringsprotesten in de straten van Boedapest, Praag, Warschau, Boekarest en Valletta tot neonazistische marsen overal in Europa, van de ‘sardientjes’ op de Italiaanse pleinen tot de boeren en bouwers op het Malieveld. De gemene deler in al dit activisme: de eis tot verandering. Het werelddecor dat de achtergrond vormt van al deze demonstraties past hierbij. Fundamentele verandering zet er de toon. Ontwikkelingen waarvan velen geloofden dat ze onomkeerbaar waren, blijken nu in hun tegendeel te verkeren.
Want in de internationale politiek zijn handelsoorlogen, invloedsferen en intimidatie terug van weggeweest. Ze zijn actueler dan ooit. Geopolitiek van velerlei soort overschaduwt de mensenrechten: van Syrië tot Oekraïne en van de Griekse eilanden tot het Kanaal. De wereld wordt niet veiliger, maar eerder onveiliger. Conflict verdringt samenwerking, zelfs in de wereld van de internationale organisaties, waarvan de ratio en legitimiteit nog niet zo lang geleden regelmatig boven twijfel verheven leek.
Als je het leven karakteriseert als het meemaken van ‘veranderingsprocessen’, dan past dit allemaal in het juiste ontwikkelingskader, maar als je uitgaat van het bredere, gebruikelijke fenomeen van de ‘comfortzone’, dan is het schrikken geblazen.
(…)
30 Monday Dec 2019
Posted Azie/Australie, oudennieuwvuurwerk
inTags
Protesten houden vuurwerkshow Sydney niet tegen (digitale titel, Maarten van Dun, Buitenland/fd, 30-12-19)
De beroemdste vuurwerkshow ter wereld, bij de viering van Nieuwjaar in Sydney, staat onder grote druk. Een kwart miljoen mensen willen dat de show wordt geannuleerd, nu Australië zucht onder bosbranden.
Als één van de eerste plekken ter wereld viert Sydney op 1 januari de komst van het nieuwe decennium. Zoals elk jaar staat een kapitale vuurwerkshow gepland bij de Sydney Harbour Bridge: honderdduizend pyrotechnische effecten, een publiek van zo’n miljoen mensen en een budget van A$ 5,8 mln.
Burgerinitiatief
Maar veel Australiërs vinden de show niet gepast, nu het land kampt met een ongekend hevig bosbrandseizoen. Een gebied groter dan Nederland brandde al af, negen mensen verloren het leven en ruim duizend huizen zijn vernietigd. Ruim een kwart miljoen Australiërs ondertekenden een petitie die het stadsbestuur van Sydney oproept het vuurwerk af te gelasten. Het geld kan beter worden besteed aan Australiërs die door bosbranden zijn getroffen, stelt het burgerinitiatief.
Clover Moore, de burgemeester van Sydney, zegt dat de voorbereidingen al vijftien maanden aan de gang zijn en dat het geld onmogelijk kan worden herverdeeld. Bovendien zouden de gevolgen voor de economie groot zijn: de vuurwerkshow brengt zo’n A$130 mln in het laatje. ‘Dit is een mogelijkheid om samen te komen,’ meent Tanya Goldberg van het organiserende comité. ‘Het is een kans om hoop uit te stralen en blijdschap en saamhorigheid te tonen. Dat is nu misschien wel meer nodig dan ooit.’
Geen geldig argument…
Brandweer beslist
Uiteindelijk zal de brandweer beslissen. Emotionele reacties of economische belangen wegen niet mee, liet de brandweercommandant weten. Vooralsnog zijn de vooruitzichten gunstig, ondanks temperaturen van 40 graden, geen regen en harde wind.
De Australische premier Scott Morrison, die zware kritiek kreeg omdat hij ondanks de catastrofale branden op vakantie ging naar Hawaï, is onverminderd opgeruimd. ‘Het is belangrijk om een boodschap aan de wereld af te geven: wij blijven doen wat we normaal gesproken ook doen.’
Dit is geen schoolvoorbeeld van een staatshoofd.
Canberra schrapt show
Aan die houding heeft de bevolking van Canberra, de hoofdstad van Australië, niets. De vuurwerkshow daar is afgelast. Het is zo heet, droog en winderig dat een verkeerde vuurpijl een ramp kan veroorzaken. Het vuurwerk, ter waarde van een kwart miljoen, wordt opgeslagen. Misschien tot volgend jaar.
Gelukkig komen steden tot andere besluiten!
https://fd.nl/economie-politiek/1329526/protesten-houden-vuurwerkshow-sydney-niet-tegen
30 Monday Dec 2019
Tags
Heiko Jessayan, Buitenland/fd, 30-12-19
In het kort:
De ramp met de MH17 in 2014 heeft de relatie tussen Nederland en Rusland een behoorlijke knauw bezorgd. Maar wie een netwerkbijeenkomst bijwoont van de Euraziatische Economische Unie (EAEU) in het gebouw van de Russische Handelsvertegenwoordiging aan het Museumplein in Amsterdam, krijgt de indruk dat de ondernemingszin na vijf jaar weer terug is. Nederland is na China en Duitsland de grootste handelspartner van Rusland. Na afloop wordt flink op de ‘biznes’ getoast met Russische wodka.
En Armeense wijn, want de ambassadeur van Armenië, Tigran Balayan, vatte het idee op vijftig Nederlandse ondernemers in contact te brengen met zo’n twintig afgevaardigden uit de EAEU. Armenië is op dit moment voorzitter van dit handelsblok van vijf voormalige Sovjetrepublieken. Naast Rusland en Armenië zijn Wit-Rusland, Kazachstan en Kirgizië lid.
De in 2015 tot stand gekomen EAEU wil het onderlinge geldverkeer en het verkeer van goederen, diensten en werknemers vergemakkelijken. ‘We vormen de schakel tussen twee grote handelsblokken, de EU en China’, zegt Balayan. Moldavië en Oezbekistan overwegen ook tot deze douane-unie toe te treden. En Servië sloot in oktober een vrijhandelsverdrag met deze unie.
Nieuwe ontwikkelingen…
(…)
https://fd.nl/ondernemen/1325605/zakendoen-met-euraziatische-douane-unie-stuit-nog-vaak-op-barrieres
30 Monday Dec 2019
Posted Boerenprotest, klimaataanpak, Rabobank
inTags
De goede bedoelingen van de boerenbank (Column Hilde Sennema, Boerenbank/fd, 30-12-19)
Aan de kerstdis ging het over boeren, want kijkend uit het raam telden we vier melkveebedrijven. Het uitzicht was even sereen als altijd, geen boze boer te zien.
Een disgenoot vertelde dat een groep boeren de Rabobank had aangeklaagd. Terwijl de bank wist dat een verscherping van fosfaatregels op handen was, was ze toch te lang doorgegaan met leningen verstrekken. De consensus aan tafel was nuchter: een handtekening onder een lening zetten is vooral de verantwoordelijkheid van de boer zelf.
Toch bleven we erbij hangen, want bij de hoogoplopende emoties van de stikstofcrisis is nuchterheid niet genoeg. Ze raken de kern van de voormalige Raiffeisen-Bank en de Coöperatieve Boerenleenbank (in 1972 gefuseerd onder de naam Rabobank): elkaar beschermen tegen woekerleningen, mislukte oogsten en ander onheil. De oer-Rabobank vertegenwoordigde de bancaire zorgplicht als geen ander.
Goed thema om nader te onderzoeken!
(…)
https://fd.nl/opinie/1329587/de-goede-bedoelingen-van-de-boerenbank
30 Monday Dec 2019
Posted angstindustrie, superkapitalisme, Uncategorized
inTags
Marcel Pheijffer
Opinie
Apocalyptische voorspellingen: soms valt het uiteindelijk toch wel mee
Opinie | Marcel Pheijffer is hoogleraar accountancy
Op de drempel van een nieuw jaar moet ik terugdenken aan de millenniumwisseling. In 1999 werden we gek gemaakt door allerhande deskundigen, die met veel aplomb het onwetende volk bang gemaakt voor de millenniumbug . Computers zouden niet meer werken, vliegtuigen zouden uit de lucht vallen, belangrijke systemen zouden platgaan. Om nog maar te zwijgen van de huiselijke ellende met koelkasten, diepvriezers, wekkerradio’s en alarmsystemen.
Chaos zou het worden . Een apocalyptische gebeurtenis . Ik begreep er toentertijd niets van . Computernerds stond bij mij in hoog aanzien , hetgeen eerlijk gezegd ook kwam omdat ik hen niet begreep . Net als dat ik mijn oudste zoon – die apps bewerkt en computerwetenschappen gaat studeren – niet altijd begrijpelijk .
Ik kon mij niet voorstellen dat al die slimmeriken die verantwoordelijk waren voor de ontwikkeling van de genoemde apparatuur en systemen, niet goed rekening hadden onderhouden met de omzetting van de twee laatste jaarcijfers, van 99 naar 00 . Want dat was waar het om ging: het Y2K-probleem .
(…)
Koopwoede
Gelukkig is het met die millenniumbug, op wat kleinigheden na, meegevallen. Maar bij velen zat de angst er goed in. Je zal hierdoor de kost moeten geven voor de zekerheid toch maar allerhande nieuwe producten hebben gekocht. Ja, de millenniumbug was zichtbaar in de verkoopcijfers van diverse elektronische artikelen. Fabrikanten lachten ongetwijfeld in hun vuistje . Zij hadden baat bij de paniek, die tot koopwoede .
En zo praten we elkaar ellende aan, die onnodig is. Was het nepnieuws vanuit de industriële sector? Winstmaken en omzetgroei is nog steeds het gouden Kalf, dat koste wat kost mag én moet worden nagestreefd.
(…)
https://fd.nl/opinie/1329329/apocalyptische-voorspellingen-soms-valt-het-uiteindelijk-toch-wel-mee
29 Sunday Dec 2019
Posted digitale techniek, digitale wereld, digitaleoverheid, digitalisering, EU
inTags
Hoe beter we gezien worden, hoe minder we worden gehoord. Zo slaat het optimisme over technologie om in onbehagen.
Seije Slager, Trouw, 28 december 2019
Wat zou Google doen? Tien jaar geleden werd die vraag nog met het nodige ontzag gesteld. Het was de titel van een invloedrijk managementboek, waarin techgoeroe Jeff Jarvis ons aanspoorde om te leren van het ‘snelst groeiende bedrijf ooit’. Optimisme over digitale technologie en nieuwe media vierde hoogtij. Techbedrijven waren de good guys. Er hoefden in die jaren maar twaalf mensen op een plein met een spandoek te zwaaien of de samenkomst werd door journalisten pardoes tot de zoveelste ‘Facebook-revolutie’ bestempeld. Bovendien leek het onomstreden dat de wereldwijde beschikbaarheid van internet tot een ongekende democratisering van kennis en macht zou leiden.
Advertentie van de Belastingdienst
Voorkom een vertekend beeld van je bedrijfsvoering met een goede administratie
Tien jaar later ontkom je er niet aan om met terugwerkende kracht ook een zeker onbehagen op die vraag te projecteren. Want ja, wat dééd Google eigenlijk, daar achter die bedrieglijk simpele webpagina? Alle informatie ter wereld organiseren en toegankelijk maken, luidde de officiële missie van het bedrijf. Een duizelingwekkende missie, waarvoor heel veel ingewikkelde algoritmes nodig waren, die met grote geheimzinnigheid omgeven werden.
Hoe het werkte, ging Google je niet precies vertellen – bedrijfsgeheim – maar het werkte duidelijk goed en efficiënt. Daar zit misschien een aspect van het onbehagen in: het idee van technologie die ons boven het hoofd groeit, die steeds slimmere beslissingen kan nemen, en steeds betere oplossingen kan bedenken dan wij mensen ooit zullen kunnen. Maar die niet aansprakelijk is voor de gevolgen van die beslissingen, omdat die genomen zijn door een onpersoonlijk algoritme.
Seije Slager (1977) is politicoloog. Hij is buitenlandredacteur, voorheen chef digitaal van Trouw.
Dat technologisch optimisme – of, zo u wilt, humanistisch defaitisme – van de jaren tien werkte een soort logica van de onvermijdelijkheid in de hand, die de afgelopen jaren onze leefomgeving drastisch heeft veranderd. Denk bijvoorbeeld aan al die steden die hun openbare ruimte volgehangen hebben met slimme camera’s, sensors, wifitrackers en andere surveillance-apparatuur, in de ambitie een ‘smartcity’ te worden. Zonder gedegen discussie over de wenselijkheid daarvan, want tja, ‘die kant gaat het toch op’. En zonder dat ze benul hebben op wat de techbedrijven die zulke projecten uitvoeren allemaal doen met de geoogste data, zoals in 2017 bleek uit een inventarisatie door Trouw.
“De vuilniswagen hoeft minder ritjes te maken”, aldus een woordvoerder van Amstelveen destijds. “Dat is toch fantastisch?” Zeker, maar met zulke efficiëntie groeit ook het onbehagen, omdat we voor die efficiëntie betalen met een munt waarvan we de wisselkoers nog niet goed kennen: persoonlijke data.
Roomba, die handige kleine robotstofzuiger, weet alles over uw interieur
Af en toe krijgen we per ongeluk een kijkje onder de motorkap, en vangen we een glimp op van hoe zulke data inmiddels brandstof geworden zijn voor de commerciële aspiraties van techbedrijven. Bijvoorbeeld toen in 2010 uitlekte dat de camera-auto’s die namens Google rondreden om ’s werelds wegen in kaart te brengen voor Google Street View meer deden dan foto’s maken: ze zogen ook alle e-mails, wachtwoorden, medische gegevens en andere data van nietsvermoedende internetgebruikers uit open wifinetwerken.
Niet alleen Google maakt zich schuldig aan zulke praktijken. Zelfs speelgoedbedrijf Mattel stapte in de datahandel, en bracht in 2015 een ‘slimme’ Barbie op de markt. De pop kon niet alleen praten, maar vooral heel goed luisteren: alles wat in de beslotenheid van kinderkamers aan de poppen werd toevertrouwd, werd opgeslagen op de servers van Mattel. Ouders konden desgewenst per e-mail een transcriptje ontvangen, het bedrijf zelf gebruikte de opgenomen kindergesprekken voor het trainen van spraaktechnologie, kunstmatige intelligentie, en niet nader gespecificeerde ‘overige doeleinden’.
Of wat te denken van de Roomba, die handige kleine robotstofzuiger? Die blijkt ook plattegronden van je interieur door te seinen naar het hoofdkantoor. In 2017 kondigde de fabrikant aan dat het op zoek ging naar manieren om al die data te gelde te maken.
Bovenstaande voorbeelden lijken in eerste instantie groteske uitwassen. Maar vergeleken bij de onthullingen uit 2013 van Edward Snowden over de reikwijdte van de surveillance door Amerikaanse inlichtingendiensten, valt een stofzuiger die de afmetingen van je kamer naar een adverteerder doorseint nog best mee. Zulke surveillance door staten blijft in dit verhaal verder buiten beschouwing, we concentreren ons op de effecten van de zucht naar data door commerciële partijen. Maar wat de onthullingen van Snowden wel duidelijk maakten, is dat die twee hand in hand gingen.
Nog zo’n bron van onbehagen: staten leunden deels op grote techbedrijven om hun eigen surveillanceprogramma’s mogelijk te maken, in plaats van dat ze ons beschermden tegen de datazucht van zulke bedrijven.
Slimme deurbellen met gezichtsherkenning
Die datazucht strekt zich naar steeds nieuwe domeinen uit. Het begon natuurlijk met het in kaart brengen van alle informatie op het internet. Die oorspronkelijke missie van Google was tien jaar geleden lang en breed voltooid. Inmiddels had het bedrijf zich op een tweede project gestort: het in kaart brengen van de openbare ruimte in de fysieke wereld, via Maps en Street View.
Als je de openbare ruimte in kaart hebt gebracht, ligt de volgende uitdaging voor de hand: onze privé-leefomgeving. Evengoed reageerden veel analisten nog verbaasd, toen Google in 2014 voor ruim 3 miljard dollar Nest overnam, een fabrikant van slimme thermostaten. Wat had een internetbedrijf in hemelsnaam te zoeken in de verwarmingsbusiness? Inmiddels zitten er ook slimme deurbellen met gezichtsherkenning, slimme beveiligingscamera’s, slimme rookmelders en allerlei andere slimme snufjes in het assortiment van Nest, die allemaal 24 uur per dag data doorsturen naar de servers van Google, en die, zo moest Google dit jaar erkennen, ook uitgerust zijn met microfoons, zonder dat klanten daarvan op de hoogte waren gesteld. Vorig jaar kondigde Google bovendien een partnerschap aan met de maker van de Roomba-stofzuigers.
Nadat onze leefomgeving in kaart is gebracht, is de volgende grens het in kaart brengen van onszelf, ons binnenste. Ook op die missie hebben techbedrijven zich de afgelopen jaren enthousiast gestort. Met allerlei wearables en stappentellers is onze medische gesteldheid steeds beter uit te lezen. En ook onze emotionele gesteldheid blijkt kenbaar, uit de sporen die we online achterlaten. Ook al doordat de digitale publieke sfeer de afgelopen jaren steeds meer onder toezicht kwam te staan van enkele sociale-mediagiganten. De persoonlijke blogs die het internet in de jaren nul hadden gedomineerd verdwenen, ten gunste van Twitter, Facebook en Instagram, bedrijven die hun geld verdienen door persoonlijke data te gelde te maken.
‘Surveillancekapitalisme’
Onze emotionele gesteldheid is niet alleen kenbaar, maar zelfs manipuleerbaar, zo bleek toen Facebook in 2014 de resultaten publiceerde van een grootscheeps onderzoek naar ‘emotionele besmetting’ online. Het sociale-mediabedrijf had de nieuwsfeeds van miljoenen gebruikers expres gevuld met meer positief of juist negatief getoonzette berichten, en wat bleek: die dominante sfeer werkte ook door in de berichten die gebruikers zelf op Facebook plaatsten. Een paar jaar later maakte het schandaal rondom Cambridge Analytica nog maar eens duidelijk dat ook ons stemgedrag niet immuun is voor zulke pogingen tot beïnvloeding. Dat bedrijf bestookte kiezers met individueel gerichte politieke advertenties, op basis van tientallen miljoenen facebook-profielen die het op clandestiene wijze bemachtigd had.
Natuurlijk is dit alles niet onopgemerkt gebleven, en zwol de kritiek aan op al die ‘gratis’ producten die ons opgedrongen werden. Want wat als je zorgverzekeraar je een boete geeft als je de gegevens van je fitnessapp niet wilt delen? (Zoiets wordt natuurlijk meestal andersom gebracht: maak kans op kortingen als je het wel doet!) Of als je geen lening krijgt omdat een algoritme je op basis van je dataprofiel je niet kredietwaardig acht? Als je er niet voor betaalt, dan ben je waarschijnlijk het product, zo wil de moderne internetwijsheid.
Voor socioloog Shoshana Zuboff, die in 2018 een veelbesproken studie over ‘surveillancekapitalisme’ publiceerde, is zelfs dat nog te naïef. Je bent niet het product, schreef ze, je bent het achtergelaten karkas van de olifant die gestroopt werd om zijn ivoor. Wij zijn alleen nog interessant als toeleverancier van die waardevolle grondstof: persoonlijke data. Ooit werden die gebruikt om de service te verbeteren, en dat was verdedigbaar. Maar in het tijdperk van surveillancekapitalisme gebruiken grote bedrijven onze data voor hun eigen doeleinden: niet alleen om ons gedrag te voorspellen, maar zelfs in gewenste richting bij te sturen. We dreigen een soort geautomatiseerde consumptierobots te worden.
Geschiedenis van de cartografie
Ze kreeg forse kritiek van de linkse techniekfilosoof Evgeny Morozov, die haar op zijn beurt naïviteit verweet, maar dan over kapitalisme. Dat heeft ons immers altijd al in een door de markt gewenste richting bijgestuurd; dat is nu precies die ‘onzichtbare hand’ waar iedereen al eeuwen zo hoog over opgeeft. En dat de praktijken van Google en Facebook verontrustend zijn, zeker, maar dat surveillancekapitalisme de dominante logica van de economie is geworden, dat blijft onbewezen. Waarde wordt in de techeconomie immers ook nog steeds op heel veel andere manieren geproduceerd.
Terwijl zulke debatten onder technologiecritici voortwoeden, kunnen we evengoed al wat conclusies trekken over hoe de wereld de afgelopen jaren is veranderd, doordat ze steeds gedetailleerder in kaart is gebracht. Want dat is een inzicht dat we kunnen ontlenen aan de geschiedenis van de cartografie: iets in kaart brengen is ook een vorm van machtsuitoefening. Dat gold toen het Europese kolonialisme de rest van de wereld in kaart bracht en onderwierp, en het geldt ook bij de pogingen van de grote techbedrijven om eerst het internet, toen onze publieke ruimte, toen onze privéruimte en uiteindelijk ons binnenste in kaart te brengen.
Eigenlijk is kolonisatie een heel toepasselijke metafoor voor de effecten daarvan. Het begint al met de rechtvaardiging: zoals Europese machten er prat op gingen dat ze ontwikkeling brachten, bruggen, wegen en onderwijs, zo beloven techbedrijven betere service, beter contact met vrienden, en gratis onlinecolleges en TED-talks.
Techbedrijven eigenen zich onze arbeid toe
Maar wie wat beter kijkt, ziet dat techbedrijven ook andere praktijken van het kolonialisme kopiëren. Ze eigenen zich onze publieke ruimte toe om er winst aan te onttrekken. Google Maps is het standaardvoorbeeld, maar Zuboff haalt daarnaast Pokémon Go aan, een wereldwijde hype in 2016. Het verzamelde data over de bewegingen van spelers, die op zoek naar virtuele Pokémons door de echte straten struinden, en verkocht die door voor advertentiedoeleinden. Maar het stuurde de spelers ook in de gewenste richting, door Pokémons in de buurt van bedrijven te plaatsen die betaalden voor zulke extra klandizie. En als je ineens overvallen werd door een massa gamers in je voortuin, omdat daar een Pokémon neergezet was: succes met klagen.
Techbedrijven eigenen zich daarnaast onze arbeid toe. Neem Google: dat schrijft zelf geen teksten, maakt geen foto’s, bedrijft geen journalistiek, maar verdient wel miljarden aan het verkopen van advertenties op basis van haar ordening van al die vruchten van andermans arbeid.
En ten slotte: techbedrijven herinvesteren die winsten niet daar waar ze behaald zijn, maar verschepen ze naar hun eigen enclaves. De tech-economie biedt uitgelezen mogelijkheden aan bedrijven om niet langer in een lokale gemeenschap ingebed te zijn. De elektronicazaak waar we in de jaren negentig ons scheerapparaat kochten, had lokale mensen in dienst, en sponsorde waarschijnlijk ook nog het lokale sportteam. Die winkelier is inmiddels weggeconcurreerd door een webwinkel die spullen onder de kostprijs kan verkopen met dank aan miljardeninvesteerders die groei belangrijker vinden dan winst op de korte termijn, en die op basis van dataprofielen die goedkope scheerapparaten precies kan aanbieden aan mensen die er een zoeken.
Zo’n webwinkel investeert niet in lokale gemeenschappen, integendeel. Amazon.com, de grootste webwinkel ter wereld, organiseerde de afgelopen jaren een prijsvraag voor het vestigen van een tweede hoofdkantoor. Amerikaanse steden probeerden elkaar af te troeven met nog meer belastingvoordelen en voorzieningen voor het bedrijf.
De techbedrijven zullen hun formidabele macht niet zomaar opgeven
De baas van Amazon, Jeff Bezos, is volgens Forbes inmiddels de rijkste man ter wereld, met een vermogen van 131 miljard dollar. In de toptien komen we verder de oprichters van Facebook, Google, Microsoft en Oracle tegen. Zo veel spreiding van macht en kennis bewerkstelligt al die nieuwe technologie dus kennelijk toch niet.
Ze gaan vaak prat op hun filantropie, maar ook daarin openbaren zich bepaalde prioriteiten. Google-oprichters Sergey Brin en Larry Page pompen honderden miljoenen in Calico, een project om onderzoek te doen naar onsterfelijkheid. Terwijl ze het ook in publieke gezondheidszorg hadden kunnen stoppen. Tesla-oprichter Elon Musk investeert honderden miljoenen in onderzoek naar ruimtereizen en ondergrondse tunnels voor privéauto’s. Terwijl hij dat geld ook in openbaar vervoer had kunnen steken.
Zulke prioriteiten hoeven niet te verbazen. Hoe nauwkeuriger ze ons in kaart brengen, hoe beter ze ons kunnen zien, hoe minder ze naar ons hoeven te luisteren.
De tegenkrachten beginnen zich, voorzichtig, te organiseren. In Europa is vorig jaar privacywetgeving aangenomen, in Amerika klinkt de roep om het openbreken van de grote techmonopolies. Het zal nog wel wat strijd kosten, met techbedrijven die in de afgelopen tien jaar een formidabele machtspositie hebben opgebouwd, die een enorme politieke invloed hebben, en die door hun surveillancesystemen een beter zicht hebben op de publieke opinie dan wie dan ook.
https://www.trouw.nl/politiek/u-wordt-digitaal-gekoloniseerd~b6b02f4f/
28 Saturday Dec 2019
Posted bewapeningswedloop, China, China-strategie, EU, Rusland, VS
inTags
Redactie Trouw, 28 december 2019, 4:43
Het Russische leger heeft vrijdag een nieuw, hypermodern intercontinentaal kernwapen in gebruik genomen dat vliegt met 27 keer de snelheid van het geluid. Volgens de Russische president Vladimir Poetin is de hypersonische Avangard-raket een technologische doorbraak die is te vergelijken met de lancering van de eerste satelliet door de Sovjet-Unie in 1957 en plaatst de raket Rusland op eenzame hoogte in de mondiale wapenwedloop.
De nieuwe generatie Russische kernwapens kunnen vrijwel iedere plek ter wereld bereiken en ook het Amerikaanse raketschild ontwijken, aldus Poetin.
“Vandaag hebben we een unieke situatie in onze nieuwe en recente geschiedenis. Andere landen proberen ons in te halen. Geen ander land heeft de beschikking over hypersonische wapen, laat staan hypersonische wapens die over continentale afstand reiken”, aldus Poetin.
De Avangard wordt gelanceerd bovenop een intercontinentale ballistische raket en kan kernwapens dragen tot 2 megaton. Waar een reguliere raket doorgaans een voorspelbare route volgt, kan de Avangard door een ‘glijsysteem’ scherpe en onverwachte manoeuvres maken richting zijn doel. Daardoor is het moeilijker de raket te onderscheppen.
De Russische minister van Defensie Sergei Shoigu bracht Poetin vrijdag de mededeling dat de eerste raketeenheid die is uitgerust met de Avangard gevechtsklaar is. “Ik feliciteer u met deze mijlpaal voor het leger en de gehele natie”, zei Shoigu later in een conference call met de hoogste militaire leiders van het Russische leger.
Poetin onthulde de ontwikkeling van de Avangard en andere moderne wapensystemen in zijn state-of-the-nation speech in maart 2018. Toen sprak hij al over de moeilijk te pareren vliegbewegingen van de raket. “Hij gaat als een meteoriet op zijn doel af, als een vuurbal”, aldus de Russische leider destijds.
China en VS
Ook China heeft zijn eigen hypersonische raket inmiddels getest. Die zou vijf keer sneller gaan dan het geluid. De VS werkt sinds 2000 aan de ontwikkeling van hypersonische wapens, blijkt uit een onderzoek van het Congres dat in juli van dit jaar werd gepubliceerd. Het Pentagon liet in een reactie weten dat het “niet ingaat op Russische claims” over de Avangard. Defensieminister Mark Esper zei in augustus dat hij gelooft dat “het waarschijnlijk een kwestie is van een paar jaar” voordat de VS ook over een dergelijke raket beschikt. Hij noemde de ontwikkeling van een hypersonische raket toen “een prioriteit”.
Het ziet er dus naar uit dat er een nieuwe bewapeningswedloop is ontstaan. Hoezo Poetin een vreedzaam leider zoals de populisten menen?
https://www.trouw.nl/buitenland/rusland-beschikt-als-eerste-over-hypersonisch-wapen~b125518a/
28 Saturday Dec 2019
Posted boomkap, Estland, EU, klimaataanpak
inTags
Estland: Minder pellets voor Nederlandse biomassa (Ekke Overbeek, vandaag/Trouw, 28-12-19)
KLIMAAT – Estland wil af van de productie van pellets. Nederlandse energie-centrales die worden gestookt op biomassa zullen dat merken.
Estland is, samen met Canada en de Verenigde Staten, grootleverancier van biomassa aan Nederlandse energiecentrales. Zo’n 30 procent van de productie van het Estse bedrijf Granuul Invest, Europa’s grootste pelletproducent van Europa, verdwijnt nu al in Nederlandse energiecentrales als bijstook of als hoofdbron van energie. Het vorig jaar gesloten Klimaatakkoord voorziet in een sterke groei van biomassa, om Nederland van gas en kolen af te helpen. De stook van biomassa geldt als energieneutraal en wordt daarom met miljarden euro’s subsidie ondersteund.
Maar hout uit de bossen van Estland zal in de toekomst meer opleveren als grondstof voor plastic, lijm, nylon, of voedsel, is de verwachting. “Dat zijn producten met meer toegevoegde waarde dan pellets. Wij beschouwen de pellets daarom als een tijdelijke business“, stelt Ulvar Kaubi, marketingdirecteur bij de Estse staatsbossen. “Voor die nieuwe producten is hetzelfde soort hout nodig, maar het levert vijf, zes of zelfs zeven keer zoveel op.”
Maar we moeten toch van plastics af????
Zodra de technologie deze omschakeling mogelijk maakt is de pelletproductie minder aantrekkelijk, voorspelt Kaubi. Het Estse Granuul Invest heeft, getuige zijn duurzaamheidsverslag, als belangrijkste ambitie om ‘een betrouwbare leverancier van halffabrikaten’ te worden op de markt voor biochemie.
De nieuwe technologie zal in eerste instantie berkensnippers gebruiken. “Als het mogelijk wordt ook elzenhout te gebruiken, dan zullen we mogelijk dezelfde grondstoffen gaan gebruiken als de pelletindustrie“, bevestigt eigenaar-directeur Raul Kirjanen van Graanul. “Maar dat zal pas na 2025 zijn.”
Deze houtproductie is dus even zinloos.
De stook van biomassa is op papier ‘groen’, maar ondervindt steeds meer weerstand. De massale kap van bomen in de VS en Canada roept veel protest op. Ook in Estland is er weerstand tegen de kap. “Nederland moet bouwen op zijn eigen energiebronnen. Jullie hebben wind en zon”, meent Siim Kuresoo van de Estse milieubeweging Elf.
Massale boomkap dient nu wereldwijd verboden te zijn. hoe inconsequent kan men eind 2019 nog zijn?
De verbranding van pellets als energiebron is ook om andere redenen omstreden. De bouw van biomassacentrales roept steeds vaker lokaal protest op. Biomassacentrales stoten meer stikstof, fijnstof en koolstof uit dan een kolencentrale, bleek eerder dit jaar uit een onderzoek in opdracht van het kabinet. Om diezelfde reden schafte minister Wiebes dit jaar de subsidie op pelletkachels voor particulieren af.
Het wordt tijd dat de EU een overkoepelend duurzaam energiebeleid gaat opzetten, als dit nog geen onderdeel van de Green Deal van Timmermans zal worden.
https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/828/articles/1058997/8/1
DE VERDIEPING 14|15
Wat blijft er over van het bos in Estland?