• About
  • Angela Merkel is de enige in de EU en het Westen die Poetin afdoende kan bestrijden @fd @MicheleWaard @eu #rusland #nieuwekoudeoorlog @TimmermansEU
  • AquariusPolitiek is de politiek van deze nieuwe eeuw
  • De economische werkelijkheid is veel weerbarstiger dan de wetenschappelijke trends doen vermoeden #nrc #economie #bedrijvigheid #economischegezondheid
  • Jeroen Dijsselbloem, de EUROCRISIS
  • Nieuwe strategie van de oppositie: zo bot mogelijk optreden, want als er ledenvergaderingen van partijen het referendum (vooralsnog) alleen als bron van ellende zien vanwege misbruik ervan, dan kun je die partijen van arrogantie en elitair gedrag beschuldigen die democratisering tegenhouden via het ‘almachtige’ referendum; ‘Bravo’, knap bedacht en uitgewerkt en uitgespeeld!
  • Wat hebben we geleerd na tien jaar financiële crisis? @nrc @CoenTeulings #vroegoflaatopnieuwfalen #economischetheorie
  • ‘#IMF: meer groei in #China leidt tot meer risico’ #fd #mondialeeconomischeverhoudingen
  • ‘Burgerdienst in ruil voor baan’

AquariusPolitiek

~ De nieuwe wereld

AquariusPolitiek

Category Archives: Grondwetstoetsing

Merkwaardig dat de Duitse veiligheidsdienst AfD scherper gaat volgen vanwege strijdigheid Grondwetsartikelen: het waarom wordt niet uitgelegd in krant @trouw

18 Friday Jan 2019

Posted by aquariuspolitiek in Duits Constitutioneel Hof, EU, Grondwet, Grondwetstoetsing

≈ Leave a comment

Tags

politiek

Duitse AfD scherper gevolgd (Wilfred van de Poll, buitenland/Trouw, 18-1-19)

https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/538/articles/839853/12/1

Ook het PVV-programma blinkt uit in staatsrechtelijke onzin vanwege de strijdigheid met onze grondwet en het verbod op discriminatie in artikel in door verbod van het geloof op de islam, sluiting van moskeeën en de Koran, maar daar schakel je de AIVD niet voor in. Dat is een kwestie voor ons OM om te onderzoeken of er strafbaarheid aangetoond kan worden. Maar PVV zal niet heimelijk financieel gesteund worden door welk regime dan ook waardoor chantagegevaar ontstaat. Jammer dat de krant dus niet aangeeft waarom AfD scherper onderzocht wordt en waarin de Duitse grondwet verschilt met onze.

Advertisements

Een volgende grondwetswijziging maakt een gedoogconstructie op basis van discriminatie onmogelijk #grondwetwijzer @tweedekamer #basdegaayfortman @OlivierFortman @PVV @geertwilderspvv

11 Monday Jun 2018

Posted by aquariuspolitiek in EU-Grondwet, godsdienstvrijheid, Grondwet, Grondwetstoetsing, Grondwetwijzer, strijdigegrondrechten

≈ Leave a comment

Tags

Grondwet

Een volgende noodzakelijke en fundamentele grondwetswijziging sluit kabinet zoals Rutte I uit vanwege de ‘ongrondwettigheid’ ervan, en daarom wordt nader omschreven vastgelegd wat dat begrip betekent #grondwetwijzer @tweedekamer #basdegaayfortman @OlivierFortman @PVV

Na het verschijnen van het boek De Grondwetwijzer’ van senior Bas en kleinzoon Olivier De Gaay Fortman vorig jaar heb ik het direct besteld natuurlijk, maar op dat moment niet verder gekomen dan hoofdstuk 1. Maar nu ik afgelopen weken bezig ben geweest met de kwestie van de buitenlandse financiering van moskeeën, en deze zondagochtend genoemd boek weer ter hand heb genomen en kwam verrassende zaken tegen.

De schrik sloeg mij zelfs in hoofdstuk 4 om het hart aangezien iedereen, – ik dus ook – en inclusief de parlementaire journalistiek en staatsrechtspecialisten heeft zitten slapen, vooral in de Tweede Kamer bij de regeringsverklaring van Rutte I; want ik herinnerde mij wel het debat maar niet de ‘kwestie’ ongrondwettigheid. In het boek las ik ook dat mijn indruk klopte: er is niet over gesproken. De benadering van de beide auteurs is wat mij betreft een eyeopener geworden. Wat aan aanwinst is dat boek!

Wat is er aan de hand? Rutte I blijkt vanwege de discriminerende passages in de regeringsverklaring een ongrondwettelijk kabinet te zijn geweest, wat dus in mijn ogen betekent dat het kabinet niet van start had mogen gaan vanwege die ongrondwettelijke status. Maar niemand die dat bedacht had waarschijnlijk omdat de redenering van ‘onderhandelaar’ Wilders zo logisch klonk dat de oppositiefracties in de Kamer blind waren geworden vanwege de eeuwige oneliners van PVV. Kortom, oppositie en iedere waarnemer is erin gestonken, gewend als we zijn geraakt aan de PVV-retoriek en populisme. Dat leg ik hieronder uit. Mijn conclusie luidt dus kort samengevat dat in de toekomst geen coalities mogen aantreden die ongrondwettelijke voornemens willen gaan uitvoeren, zodat ons een tweede formatie met Wilders erin bespaard blijft.

Hoe dan ook, sinds mijn herlezing van de grondwet en de knelpunten – tegenstrijdige artikelen – van het staatsrecht naar aanleiding van het Kamerdebat over de buitenlandse financieringen van moskeeën in ons land, heb ik er een argument bij om voor fundamentele herformulering of herschrijving van de grondwet te komen en ervoor te pleiten dat dit een prioriteit voor het volgende kabinet zal worden; voor het zittende kabinet immers te laat. Ik begin hieronder eerst met de relevante passages in hfd 4, die ook aansluiten bij het verkiezingsprogramma van PVV van vorig jaar (1A4’tje) waarin bijna alleen maar ongrondwettelijke voornemens werden geuit. Dat dient verboden te worden. Waarom?

Omdat de hele fractie van PVV bij hun vorige (2012) én hernieuwde (2017) installatie in de Kamer op de grondwet hebben gezworen of de eed daartoe afgelegd, zodat zij zichzelf allemaal hebben tegengesproken en de buitenwereld een rad voor ogen hebben gedraaid vanwege strijdigheid van hun programmapunten met de grondwet.

En het gaat niet alleen om ongrondwettigheid maar ze weten dat ze in de toekomst nooit een grondwetswijziging kunnen forceren met een meerderheidstemming in tweede ronde van minstens tweederde van de (aanwezige) Kamerleden. De PVV pleegt op deze wijze geredeneerd constant en structureel kiezersbedrog. Ik stap over naar de tekst:

Vrijheid van godsdienst

(67) Het zesde grondwetsartikel gaat over godsdienstvrijheid en is niet lang geleden voorwerp van politieke strijd geworden. Bij de formatie van het kabinet van VVD en CDA in 2010 werd ook de PVV betrokken. In het gedoogakkoord waarop deze samenwerking berustte verbraken de coalitiegenoten de principes van gelijke behandeling, non-discriminatie en godsdienstvrijheid met de volgende bepaling:

‘De partijen VVD, PVV en CDA verschillen van mening over aard en karakter van de islam. De scheidslijn zit hem in het karakteriseren van de islam als óf religie óf (politieke) ideologie.

Een kleine twee eeuwen na het grondwettelijk opnemen van volledige godsdienstvrijheid werd deze clausule staatkundig opgenomen, waarbij de PVV de ruimte werd gegeven voor een discriminerende politiek om moslims hun godsdienstvrijheid te ontnemen (1) (6).

In deze bijzin zou ik niet de formulering van de auteurs hebben gekozen, want voor mij is het de vraag of hier geen sprake is van een generalisatie: ‘moslims hun godsdienstvrijheid te ontnemen’. Het komt er wel ‘ongeveer’ op neer en het gedoogakkoord kan er zeker mee geassocieerd worden, maar Wilders heeft er een retorisch trucje (Wilders weet ook dat ‘Een verbod op de rooms-katholieke kerk ongrondwettig is’ ( https://www.ensie.nl/betekenis/ongrondwettig ); een dergelijk wetsvoorstel van een nieuwe regering zou direct worden afgewezen via een motie van wantrouwen en het kabinet naar huis gestuurd hebben gestuurd.

En daarom kon het anti-islamisme van zijn ‘partij’ ook door hem niet zó gepresenteerd worden, want met de suggestie aan hem om ‘rooms-katholiek’ simpelweg te vervangen door de ‘islam’, zou hij direct door de mand gevallen zijn. Hij had dus geen andere keuze dan er deze retorische truc op los te laten om zijn ideaal van een islamvrij Nederland gestalte te kunnen geven. Meende te kunnen geven. En wat gebeurde er achteraf tot ‘onze’ stomme verbazing? De Kamer als geheel is er letterlijk ingetrapt, zoals ook alle burgers van ons land. Het geheim van de smit (Wilders): door te stellen dat er sprake is van een ogenschijnlijke twee-keuzen-vraag ontstaan er twee mogelijkheden: ‘de islam is ofwel een religie óf een (politieke) ideologie.’

Er werd kortom een rookgordijn opgetrokken, een prachtige camouflageschild zodat niemand in de gaten had dat het een ongrondwettelijk manoeuvre was. En dat kan én dient dus ook in de toekomst te worden voorkomen of uitgesloten aangezien nu – ja NU – pas blijkt dat als een verkiezingstekst als ongrondwettelijk herkend wordt – want gecamoufleerd herken je dat niet – er nu pas actie kan worden ondernomen zoals verderop wordt uitgelegd.

Omdat iedere bestaande godsdienst in ons land de grondwettelijke garantie van bestaansrecht heeft ,wordt dus iedere vorm van discriminatie door een politieke partij als ongrondwettelijk bestempeld en daarmee ‘politiek strafbaar’ gesteld in de vorm van het ene uiterste: uitsluiting van het Kamerlidmaatschap of deelname als PVV aan de politiek, dan wel andere, praktische uiterste: het verzoek – lees: opdracht – om aanpassing van de tekst(en) te regelen , zodat deelname aan de verkiezingen en het parlementaire werk toch mogelijk blijft. Het doel van deze twee-opties is dat ongrondwettelijke voorstellen in verkiezingsprogramma’s worden uitgesloten; in de toekomst mag in geen enkele politiek verkiezingsprogramma dan ook een ‘ongrondwettelijke passage’ meer worden opgenomen. Godsdienstdiscriminatie dient – zoals met elke vorm van discriminatie – uitgesloten te worden.

Die verborgen boodschap van Wilders heeft ook een direct verband met het feit dat ons land een Constitutioneel Hof ontbeert en dat is bij de grondwetgevers die dat geformuleerd hebben ook bewust gedaan: de toetsing van gewone wetten aan de Grondwet is uitdrukkelijk een taak aan de wetgevende macht (zowel regering als parlement als medewetgevers) en niet aan de rechterlijke macht, zoals de Trias politica als denkkader of theorie stelt. Rechters van de Hoge Raad als Constitutioneel Hof kunnen niet oordelen over politieke aangelegenheden en zo geredeneerd is de vraag of alle landen met een Constitutioneel Hof eigenlijk niet te juridisch hebben geredeneerd.

Maar er valt heden ten dage wel een kanttekening te plaatsen aangezien het argument dat de Kamerleden het beste oordeelsvermogen zouden hebben, wel gold in de 19e eeuw met een gemiddelde lange staat van dienst van Kamerleden (met zelfs ‘levenslang’ zittende Kamerleden!). De huidige Kamerleden staan voor het overgrote merendeel met een mond vol tanden als het om gemiddelde, laat staan om ‘ingewikkelde’ staatsrechtelijke kwesties gaat. Staatsrechtelijk besef is simpelweg afwezig in de Tweede Kamer.

Hoe dienen we dus met dat begrip ‘ongrondwettelijk’ om te gaan? ‘Ongrondwettelijkheid’ is al diverse keren in de Kamer aan de orde geweest, maar zoals gemeld gestuit op de afwezigheid van een constitutioneel of grondwettelijk hof die wetsvoorstellen kan beoordelen of ze voldoen aan de grondwet of niet.

De Kamer dient zelf een invulling te geven en vandaar ook deze handreiking om de Kamerleden van dienst te zijn. Zoals boven al beargumenteerd komt ‘ongrondwettelijk’ neer op een fundamentele tegenstrijdigheid – contradictio in terminis – om te kunnen functioneren als Kamerlid en daarom zal – naar mijn bescheiden mening – deze blog tot een publiek debat kunnen gaan leiden om iedereen de ogen te openen. Politieke voornemens die tegenstrijdigheden (‘kunnen’ als een diversiteit aan opvattingen mogelijk is) bevatten met de grondwet worden niet in het verkiezingsprogramma toegelaten; in de praktijk betekent dit dat de (parlementaire) journalistiek een signalerende functie heeft door vast te stellen dat er sprake is – ‘zou kunnen zijn’ – van strijdigheid. De journalistiek kan dat doorgeven aan de Kiesraad die een onderzoek instelt. En vervolgens wordt bij geconstateerde strijdigheid dat feit doorgegeven aan de Kamervoorzitter, die de Kamer collectief zal inlichten.

Op deze wijze zal de Kamer zelf een debat moeten opstarten of entameren, zodat een Kamerdebat kan plaatsvinden, waarin uiteindelijk met ‘algemene stemmen’ een motie wordt aangenomen dat bepaalde verkiezingsitems in strijd zijn met de grondwet en dat deze passages geschrapt dienen te worden; op straffe van uitsluiting van deelname aan de verkiezingen zelf. Die motie zal naar mijn voorstellingsvermogen met bijna algemene stemmen, met uitzondering van de fractie die de oorzaak is van dit debat, wordt aangenomen. Eigenlijk zou het met algemene stemmen kunnen worden genoemd, want de ‘aangeklaagde’ partij staat buiten spel bij de stemming zelf, want zij zullen in het geval als de PVV nooit beamen dat zij politiek strafbaar hebben gehandeld.

Inhoudelijk nog een lastige kwestie

Wilders had met deze stelling enerzijds grondwettelijk – zoals aangegeven – ongelijk, hoewel hij anderzijds als individueel en functionerend Kamerlid ‘onschendbaar’ is en dus deze truc gebruikte als een meningsuiting volgens dat andere grondrecht, waarop niemand hem kon aanvallen.

Hij heeft ook praktisch gesproken ongelijk omdat de islam voor de moslims een religie is. Punt. Dat Wilders als westerling een ander standpunt huldigt, is zijn zaak, én als politicus en Kamerlid heeft hij het recht om zich zo uit te spreken, maar de Kamer had dat direct bij de laatste verkiezingen moeten afstraffen door die standpunten als ongrondwettelijk af te wijzen: strijdig met de grondwet en dus gaat het algemeen belang voor op het belang van een enkele partij.

Dit is dus een vorm van een strijdigheid van twee grondrechten die helaas niet oplosbaar is: godsdienstvrijheid tegenover meningsvrijheid.

Dat wordt ook vastgesteld in genoemd boek:

(72) Een regering van door de burgers vereist bovenal regeermacht op basis van een in vrije en eerlijke verkiezingen gekozen volksvertegenwoordiging. Simpele vervangbaarheid van de macht is dus niet genoeg; via hun vertegenwoordigers moeten de burgers ook in de beraadslagingen meetellen. In veruit de meeste grondwetten is dit vertegenwoordigingsprincipe vastgelegd. Die grondregel kan op verschillende manieren worden uitgewerkt in democratische spelregels, zoals de evenredige vertegenwoordiging en een districtenstelsel. Bij elke vorm van democratie geldt de cruciale vereiste dat de regels zowel gevolgd als niet gemanipuleerd worden tijdens het machtsvormingsproces. Een voorbeeld van een dergelijke regels is het niet-inmengen van politie en justitie bij verkiezingen in de Verenigde Staten. Tien dagen voor de verkiezingen in 2016 gebeurde dit toch en ging de FBI tegen de regels in. dit schaadde de legitimiteit van het democratisch proces.

Nederlandse regels voor verkiezingen zijn in de grondwet vastgelegd. Ze behelzen het algemeen kiesrecht (4) en de verkiezingen van de Tweede en Eerste Kamerleden in geheime stemmingen (54) en (55). Maar de politieke praktijk blijft problematisch. In 2010 hadden sommige leden van de CDA-fractie bezwaar tegen de vorming van het kabinet-Rutte I met de PVV. Zij werden echter geprest schriftelijke te beloven zich bij de meerderheid van hun partijcongres te voegen. Dit botst op de regels voor eerlijke machtsvorming, inclusief het grondwettelijke verbod van last (67-3). Bij het debat over de regeringsverklaring van dat gevormde kabinet kwamen zulke kwesties niet aan de orde: het illustreert het gebrek aan parlementaire bewaking van de grondwet.

Dit mag Wilders met zijn PVV zich aantrekken.

Macht en tegenmacht

(73) In zijn Democracy in America waarschuwde Alexis de Tocqueville al in 1835 voor democratie als tirannie van de meerderheid. Een regering door burgers impliceert dan ook, naast eerlijke machtsvorming, een tweede vereiste: de meerderheid respecteert en beschermt minderheden. Als democratisch principe is respect voor minderheden pakkend verwoord door het Europese Hof voor de Rechten van de Mens:

Democratie betekent niet simpelweg dat de ideeën van de meerderheid altijd moeten prevaleren: een evenwicht moet worden gevonden dat faire en behoorlijke behandeling van minderheden garandeert en elk mogelijk misbruik van machtsposities vermijdt.

Dit laatste is door de eeuwen heen een zeer problematisch aspect van democratie gebleken: hoe de bescherming van minderheden te verzekeren? Eén vereiste is dat de staat ook zelf onderworpen is aan het recht. Het inrichten van zo’n rechtsstaat slaagt alleen door een gegarandeerd onafhankelijke rechterlijke macht en erkende burgerrechten. Essentieel is een dynamiek van macht en tegenmacht – checks and balances.

Afgaande op de instituties zou je kunnen zeggen dat het ene land het karakter heeft van een rechtstaat en het andere niet. Maar binding van een staat aan het recht is veeleer een politiek grondbeginsel dat elke dag opnieuw moet worden waargemaakt. Dat geldt ook voor Nederland, waar de juistheid van de omgang met vreemdelingen volkenrechtelijk wordt betwist. Zowel de Verenigde Naties als niet-gouvernementele organisaties (zoals Amnesty International) hebben kritiek geuit op ons vluchtelingenbeleid en de uitvoering daarvan. De ‘Bed, Bad en Brood-regeling‘ zou op grond van de mensenrechten een noodzaak zijn: het recht op minimaal levensonderhoud, inclusief voedsel en een dak boven het hoofd dienen we te bewaken.

Een regering voor de burgers houdt dus in dat machthebbers voor hun beslissingen effectief ter verantwoording kunnen worden geroepen. Kritische vragen moeten door een vrije pers in de openbaarheid komen en door parlementariërs aan bewindslieden frank en vrij gesteld kunnen worden. Daartoe dient onder meer de parlementaire onschendbaarheid van allen die deelnemen aan de beraadslagingen in de vergaderzaal van ons land (71).

De zogeheten trias politica slaat op effectieve scheiding tussen de wetgevende, rechtsprekend een uitvoerende macht. Deze scheiding der machten komt ook in de westerse democratieën onder toenemende druk te staan. In de Europese Unie heerst bijvoorbeeld zorg over het Hongarije van Victor Orbán en het Polen van Jaroslaw Kaczynski. In beide landen staat de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht continu onder druk. Maar ook in Nederland lijken sommige politici tegenmacht niet op prijs te stellen. Zo is er een voorstel een einde te maken aan de rechterlijke toetsing van parlementaire besluiten aan internationale verdragsverplichtingen (94). Hierbij komt nog de zorg over politieke tegenwerking bij het streven naar rechtsbescherming voor de burger, zoals herhaaldelijk geuit door toenmalige ombudsman Alex Brenninkmeijer.

Uit deze – gedeeltelijke, omdat ik een selectie heb gemaakt – opsomming van knelpunten blijkt duidelijk dat er een nieuwe grondwetswijziging moet komen om alle hiaten van dit moment op te lossen. Alle laatst geciteerde alinea’s zijn duidelijk van toepassing op het Wilders-populisme dat in deze blog aan de kaak wordt gesteld.

Terugkerend naar het hoofdthema kan worden opgemerkt dat het probleem van de Kamer ten tijde van de regeringsverklaring van Rutte I was – en nog steeds is – dat op dat moment een algehele onbekendheid met dit nieuwe verschijnsel bestond, een parlementair novum waarop je niet direct kon inspelen of erop inhaken door betrokkene Wilders ter verantwoording te roepen. Daarvoor is de verklaring dat het om ‘subtiliteiten’ ging, en ik meen te hebben aangetoond een woordenspel, maar wel als idee om met een ‘uitgekookt’ idee te komen door van religie een ‘politieke ideologie’ te maken. Vervolgens speelde de verbale begaafdheid van Wilders een rol omdat het onmogelijk is om met hem met regels van logica een debat te voeren. Dat maakt ieder debat en zeker een parlementair debat onmogelijk: moeilijk om er tegenin te gaan omdat Wilders retorisch ongrijpbaar want een debat zonder spelregels.

Het is iedere keer met hem een kwestie van politieke catch-as-catch-can-wedstrijd. Maar dus zonder normale logicaregels die Wilders niet kent, praat hij altijd alles naar zichzelf toe en ‘hij heeft altijd gelijk’. En zoals gezegd is ieder Kamerlid erin getrapt, maar dat is electoraal weer te verklaren. Waarmee maar weer bewezen wordt dat feiten er niet meer toe doen omdat de politiek er toch een chaos van heeft maakt.

Maar nu dient dit staatsrechtelijke vraagstuk opnieuw tegen het licht te worden gehouden omdat de Kamer in de toekomst niet ten tweede male dezelfde fout mag maken (bijna nagenoeg het gehele verkiezingsprogramma van PVV in 2017 was ongrondwettelijk geformuleerd en niemand die daartegen protesteerde, ondanks een commissie die dat heeft uitgezocht en daarover staat op deze site een blog).

Conclusie is dat gedoogconstructies die in strijd zijn met onze grondwet, direct op correct grondwettelijke zuiverheid dienen te worden aangepast.

Zijn rechtszaken heeft hij mijns inziens overigens wél terecht gewonnen, want het ging toen steeds om de persoonlijke of politieke meningsvrijheid die gebaseerd was op zijn parlementaire onschendbaarheid. Nu stel ik vast dat die – voor een gemiddeld burger – op zichzelf strafbaar is, maar dus niet in een politiek geschrift als een verkiezingsprogramma mag voorkomen vanwege de schending van het discriminatieverbod.

En in dat kader kan iedere mening door een politicus met een eigen program als een ‘streven’ en dus toekomstig ‘feit’ worden gepresenteerd. Het is aan de toehoorder of hij die mening respecteert, terwijl hijzelf een andere ‘invulling’ van die mening als feit erkent. Dit is een moeilijke en complexe zinsconstructie, maar die vloeit wel logisch voort uit het huidige debat over het verschil tussen feiten/waarheden en meningen (fact free). Daarmee wordt iedere mening tot feit verheven, terwijl dat wetenschappelijk – met alle bestaande en strikte criteria van toetsing en verificatie van onderzoeksresultaten via de methodologie van het vakgebied – onbestaanbaar en dus op z’n minst ‘aanvechtbaar is’ omdat het een (oncontroleerbare) trend is geworden. Is daartegen vechten onmogelijk? Na deze blog voel ik dat er geen onmogelijke strijd bestaat tegen onrecht en tegen willekeurige onderbuikuitspraken, want waarheidsstreven levert altijd (partiele) waarheid op; absolute en volmaakte waarheid bestaat immers in deze (mondiale) samenleving niet. En dat geldt ook voor Wilders.

Wat Paul Cliteur onbesproken laat is de verhouding tussen parlement, rechter en grondwetstoetsing @trouw #staatsrecht

18 Friday Nov 2016

Posted by aquariuspolitiek in Duits Constitutioneel Hof, EU, Grondwet, Grondwetstoetsing

≈ Leave a comment

Tags

Duits Constitutioneel Hof, EU, Grondwet

Nederlandse wet laat een veroordeling van Wilders niet toe (Paul Cliteur, opinie/Trouw, 18 november)

Collega-Kamerleden moeten gewoon met Wilders in discussie over de vraag of het verstandig is om minder Marokkanen te wensen

(…)

# Het zal ook tot een verstoring van de trias politica[1] leiden (de rechter op stoel van de wetgever) met alle negatieve gevolgen van dien.

Deze enkele zin is erg misleidend – niet voor een ondubbelzinnige uitleg vatbaar -, aangezien van een verstoring van de trias politica geen sprake is als overal om ons heen[2] toetsing plaatsvindt en ons constitutioneel toetsingsverbod[3] uniek is in Europa. Wij zijn de grote uitzondering op de bepaling dat de rechters nooit de plaats kunnen innemen van volksvertegenwoordigers, die in de geest de wet hebben opgesteld en vastgelegd. Die formulering mag dan in 1848 logisch hebben geklonken, in ons huidige tijdsgewricht waarin Kamerleden maar 1 of 2 termijnen aanblijven als lid der Staten-Generaal kan van het gemiddelde Kamerlid niet verwacht worden dat zij de rechtsgeschiedenis van de wet geheel én in detail op de hoogte zijn. Zo onderzoekt het Duitse Constitutionele Hof altijd vragen rondom de grondwettelijkheid van (nieuwe) Duitse wetten. Om die reden zou er in ons land ook alle aanleiding bestaan om een Constitutionele Raad (vanuit de Hoge Raad?) in te stellen. Dat heet aanpassing aan de eigen tijdsomstandigheden.

 

[1] Hoe verhoudt jurisprudentie zich tot de wet?

Over het algemeen kleurt jurisprudentie de wet in. De wet trekt enkel de lijntjes waarbinnen gekleurd mag worden. Door de scheiding van machten (Trias Politica) die we in Nederland hebben, mag de rechter niet op de stoel van de wetgever gaan zitten. De rechter kan dus niet zomaar van de wet afwijken en andere, nieuwe regels maken of bestaande regels niet toepassen.

Er zijn echter, zoals altijd, uitzonderingen. Die doen zich voor wanneer de rechter vindt dat een bepaald wetsartikel in strijd is met de Grondwet of in strijd is met Europees of Internationaal recht. Strijd met de Grondwet mag de rechter enkel aannemen van lagere wetgevers (gemeentes, provincies), strijd met Europees of Internationaal recht kan altijd. Als de wet niet kan worden uitgelegd zodat hij binnen de hogere regelgeving valt, zal de rechter deze wet buiten toepassing laten. [bron: http://www.wetrecht.nl/het-belang-van-jurisprudentie/ ]

[2] http://www.dwc.knaw.nl/DL/publications/PU00009674.pdf

[3] http://www.nederlandrechtsstaat.nl/module/nlrs/script/viewer.asp?soort=commentaar&artikel=120

Advertisements

Subscribe

  • Entries (RSS)
  • Comments (RSS)

Archives

  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • October 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • February 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • November 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • September 2015
  • August 2015
  • July 2015
  • June 2015
  • May 2015
  • April 2015
  • March 2015
  • February 2015
  • January 2015
  • December 2014
  • November 2014
  • October 2014
  • September 2014
  • August 2014
  • July 2014
  • June 2014
  • May 2014
  • April 2014
  • March 2014
  • February 2014
  • January 2014
  • December 2013
  • November 2013
  • October 2013
  • September 2013
  • August 2013
  • July 2013
  • June 2013
  • May 2013
  • April 2013

Categories

  • #AdBroere
  • #AlgemeneRekenkamer
  • #israel
  • #middenoosten
  • #Obama
  • #SaskiaStuiveling
  • 21evariantarbeiderszelfbestuur
  • 4 en 5 mei
  • 5G
  • 5Scenario's
  • 9/11Parijs
  • aanpassingsproblemen
  • aanvullingopvertegenwoordigendedemocratie
  • aardbevingen
  • Aardgas
  • AbelHerzberglezing
  • ABN Amro
  • ABNAmro
  • ABNAmrodebat
  • absolutewaarheidsclaims
  • accountants
  • ACM
  • affaires
  • afgang
  • afgebrokenonderhandelingen
  • aflossingschulden
  • aflossingsverplichting
  • AFM
  • afnemen paspoort
  • Afrika
  • afscheid Diederik Samsom
  • aftreden Hennis
  • agreekment
  • Air France
  • Air France-KLM
  • AIVD
  • Alaska
  • Alexandr Dugin
  • AlgemeenBelang
  • Algemene Politieke Beschouwingen
  • AlgemenePolitiekeBeschouwingen
  • AlgemeneRekenkamer
  • algoritme
  • Alliander
  • Alliantie noordelijke lidstaten
  • Alphena/dRijn
  • alternatief is kernfusie
  • Altijd aan beloften gebonden?
  • AmartyaSen
  • ambitie
  • ambtelijkechaos
  • ambtenarij
  • Amerikaansepresidentsverkiezingen
  • amsterdam
  • AngelaMerkel
  • AngelsaksischeCultuur
  • Angelsaksischmodel
  • anti-establishment
  • anti-intellectualisme
  • antibeschaving
  • antidemocratisch
  • antidiscriminatie-op-arbeidsmarkt
  • antieuro
  • antiislamisme
  • antimensenrechten
  • apb
  • APB18
  • Apple
  • arbeidsbeleid
  • Arbeidsmarktbeleid
  • arbeidssatisfactie
  • arbeidsverhoudingen
  • Archief
  • argumentenbepalend
  • ArieSlob
  • Armageddon
  • Armoede
  • Armoedebestrijding
  • as Merkel-Macron
  • asBerlijnParijs
  • Asean
  • asielbeleid
  • asielzoekers
  • asociaal
  • assad
  • autarkeia
  • autocratischleiderschap
  • autoindustrie
  • autolobby
  • automatisering
  • AZC's
  • Azie
  • Azie/Australie
  • baldadigheid
  • BaltischeStaten
  • bancairewereld
  • Banken
  • Bankencrisis
  • Bankenredding
  • bankwezen
  • basisbaan
  • basisinkomen
  • BedBadBrood
  • bedrijfsethiek
  • bedrijfsleven
  • Begrotingsbehandelingen
  • begrotingsbeleid
  • begrotingsdebat
  • belangentegenstellingen
  • belastingdeals
  • Belastingdienst
  • Belastingharmonisatiebedrijven
  • belastinghervorming
  • belediging
  • beleggers
  • Belgie
  • Beloningsbeleid
  • beloningsstructuren
  • Benjamin Barber
  • benoeming nieuwe Kamervoorzitter
  • benoemingSelmayr
  • beroepsprocedure
  • beschavingsnormenvaststellen
  • bestaanscrisis
  • Bestrijdingsmiddelen
  • bestuursmanagement
  • bevolkingsomvang
  • Bevrijdingsdag
  • bezinning
  • bezoekvluchtelingen
  • bezuiningsopdracht
  • Big Data
  • BigBrother
  • biotechnologie
  • bitcoin
  • Blanchard
  • bodemverzakking
  • Boerenprotest
  • boerkini's
  • Bonusbeleid
  • bonuscultuur
  • Bootvluchtelingen
  • Bosnie
  • botsende beschavingen
  • botsende grondrechten
  • botsingmetpolitici
  • bozeburgers
  • Brazilië
  • BredeMaatschappelijkeDiscussie
  • Bremain
  • Brexit
  • brics
  • Britseverkiezingen
  • Brussel
  • Brusselseangsten
  • budgetdiscipline
  • budgetrecht
  • buitenaards leven
  • buitenlandsbeleid
  • buitenlandse financiering moskeeën
  • buitensporigtekort
  • bullshit
  • Buma
  • burgerlijke deugden
  • Burgeroorlogen
  • burgerparticipatie
  • burgerschapsonderwijs
  • burgersoevereiniteit
  • Cameron
  • Canada
  • cartoonwedstrijd
  • Catalonie
  • Catalunya
  • CBS
  • CDA
  • Ceta
  • China
  • christelijkeomwenteling
  • christendom
  • ClaudiadeBreij
  • clientalisme
  • CO2
  • Coalitie
  • coalitievorming
  • Code Oranje
  • Commissie Remkes
  • communisme nieuwe stijl
  • compromismogelijk
  • computersimulaties
  • conflicthaardenpermanentofniet?
  • conservatisme-versus-modernisme
  • consolidatieEU
  • constitutioneel hof
  • constitutionele monarchie
  • constitutionelecrisis
  • consumentisme
  • Contracoup
  • contraterreur
  • controle
  • controversiele themas
  • Cooperswereldmodel
  • corruptie
  • corruptiebestrijding
  • Cort van der Linden
  • coup
  • Coupverdachte
  • cpb
  • criminaliteit
  • Criminaliteit versus Veiligheid
  • Crisis
  • crisisbeleid
  • Crisismaatregelen
  • CROipvCEO
  • CU
  • Cultuur
  • Cultuurcriticus
  • Cultuurkritiek
  • cultuurverschillen
  • Cybercrime
  • cyberoorlog
  • Cyberspace
  • D66
  • DalaiLama
  • datamanipulatie
  • DDD
  • De kwestie
  • deals
  • debat
  • debatcultuur
  • debattechniek
  • Decadentie Maatschappij
  • Decadentie Politiek
  • Decadentie Sport
  • deelbelangen
  • defensie
  • defensiebegroting
  • Defensiebudget
  • deflatie
  • dehaagsestemming
  • Deletefacebook
  • deliberatie
  • deliberativfe
  • demagogie
  • demagogiedoorextremiteiten
  • Democraten VS
  • Democratie
  • democratieversuspopulisme
  • democratische evolutie
  • democratischeopvoeding
  • democratischeverkiezingen
  • democratischevorming
  • democratischtekort
  • Democratisering
  • democratiseringvanemotie
  • demografischeontwikkelingen
  • Den Haag
  • denhaag
  • DENK
  • Denk-in-beklaagdenbank
  • denktank
  • desinformatie
  • detentie&vrijlating
  • deugdelijkebeloften
  • dictators
  • dictatuur
  • diederiksamsom
  • dieselfraude
  • digitaalgeld
  • digitale techniek
  • digitale wereld
  • DigitaleRevolutie
  • digitalisering
  • dijsselbloem
  • Dikke Ik normen-en-waarden-debat
  • Dikke-Ik-debat
  • diplomatie
  • directedemocratie
  • discriminatie
  • dividendbelasting
  • dividenddebat
  • DNA-mutatie
  • DNA-techniek
  • DNB
  • Dodenherdenking
  • dollar en reservevaluta's
  • Domheid troef
  • Donorregistratie
  • drama
  • Dreigendesanering
  • dreigingen
  • drinkwatervoorziening
  • droogte
  • Drugbeleid
  • drugsbeleid
  • dualisme
  • dubbelepaspoorten
  • Duits Constitutioneel Hof
  • Duits-Franse-as
  • Duitskand & Nederland voortrekkers eurozone
  • Duitsland
  • Duitsland & Nederland voortrekkers eurozone
  • Duitslandboeman
  • Duurzaamheid
  • Ebru Umar
  • EbruUmar
  • EC
  • ECB
  • economen
  • Economenstrijd
  • Economie
  • economische crisis
  • economischehervormingen
  • Economischetheorie
  • Economischevluchtelingen
  • economischherstel
  • economischhestel
  • economisme
  • EdmundFawcett
  • EEG
  • eenvoudigbereikbaar
  • eerbied
  • EersteKamer
  • Eerste_Kamer
  • effectenwereldwijd
  • EG
  • eigenbelang
  • eigentijds antisemitisme
  • eisen
  • electedpresidentTrump
  • electorale verhoudingen
  • electronica
  • Emmanuel Macron
  • emocratie
  • emotie-emancipatie
  • EMU
  • endrachtmaaktmacht
  • Energie
  • EnergiebeleidEU/DenHaag
  • energietransitie
  • EnergieWende
  • EP
  • Erdogan
  • Erdogansegotriomfeert
  • eredivisie voetbal
  • Erste_Kamer
  • ESM
  • Esoterie en Gnostiek
  • ethiek & normatiek
  • Ethiek&Moraal
  • EU
  • EU-Grondwet
  • EU-papers
  • EU-referendum
  • EU-richtllijnen
  • EU-uitbreiding
  • EU2005
  • EUdebat
  • Euratom
  • EUrichtlijnen
  • euro
  • Euro-invoering
  • Eurocrisis
  • Eurogroep
  • eurokramp
  • Europees Hof van Justitie
  • Europees Hof voor de Rechten van de Mens
  • europees parlement
  • EuropeesHof
  • EuropeesLeger
  • EuropeesParlement
  • Europese samenwerking
  • EuropeseCommissie
  • EuropeseRaad
  • eurozone
  • EUstatistieken
  • euthanasie
  • EUtop
  • EUtopBratislava
  • EUvernieuwing
  • EUvoorzitterschap
  • Evaluatie
  • evaluatie rutte2
  • evaluatiecrisisaanpak
  • evaluatiecrisisbeleid
  • Evaluatienoodzakelijk
  • evolutie
  • export-en-importlanden
  • extremepolitiek
  • Facebook
  • factcontrollingverkiezingsprogrammas
  • faillissementvanstaten
  • farmaceutische-industrie
  • farmaceutischeindustrie
  • FarmaIndustrie
  • fascisme
  • fed
  • Feyenoord
  • filantropie
  • filibuster
  • financieelbeheer
  • financielecrisis
  • FinancieleWereld
  • Fink
  • Finland
  • fiscalewetgeving
  • flexwerk
  • flitskaitaal
  • Flitskapitaal
  • flitslidPvdA
  • flop
  • formatie
  • formatienotities
  • ForumvoorDemocratie
  • Fossielebrandstoffen
  • fossielversusduurzaam
  • Frankrijk
  • fransduitse-as
  • fraude&bedrog
  • fundamentele tegenstellingen
  • FvD
  • Fyra
  • G20
  • G7
  • gasbeleid
  • gaswapen
  • gaswinning
  • gebiedsverbod
  • gedoogbeleid
  • geenvooruitgang
  • geertwilders
  • Geesteswetenschappen
  • geimporteerd wangedrag
  • geldschepping
  • geldstelsel
  • gelehesjes
  • geloof
  • geluk & welzijn
  • gemeentebesturen
  • gemeenten
  • gemeenteraad
  • Geneesmiddelen
  • genetica
  • genocide
  • Geopolitiek
  • geothermie
  • geprivatiseerdenutsbedrijven
  • geschiedenisEU
  • geschiedenislessen
  • geschiedkundigeverslagen
  • geschiedschrijving
  • gevoelswereld
  • Geweld
  • Gewetensvrijheid
  • gezondheid
  • Gezondheidszorg
  • giraalgeldverkeer
  • GL
  • glazenbolTeeven
  • Globalisering
  • godsdienstalswetenschap?
  • godsdienstfilosofie
  • godsdienststrijd
  • godsdienstvrijheid
  • godsdienstwetenschap
  • goedkopeleningen
  • golfoorlog
  • GR2018
  • gratis geld in ontwikkelingslanden
  • GreetHofmans
  • GreetHofmans-affaire
  • grenzendicht
  • Grenzeninnovatie
  • Grexit
  • Griekenland
  • groee
  • groeiede kloof tussen burgers en elite
  • groepsbelediging
  • grondrechten
  • GrondstoffenversusDuurzaamheid
  • grondstoffenwinning
  • Grondwet
  • Grondwetstoetsing
  • grondwettelijke informatieplicht
  • Grondwetwijzer
  • Groningen
  • Groningergas
  • Groteongelijkheidcatastrofaal
  • Grotestedenproblematiek
  • Guerot
  • Gulenbweging
  • Haagse Stemming
  • haatimam
  • hackers
  • Hamburg
  • handeldrijven
  • handelsoverschot
  • handelsverdragen
  • hangjongeren
  • Harmonisatie
  • Hegel
  • Helmut Kohl
  • Hennis-Plasschaert
  • herbronning
  • herdenking coup
  • HermanTjeenkWillink
  • HermanVanRompuy
  • hernieuwdintegratiedebat
  • herorientatie
  • hersenonderzoek
  • herstelvermogen
  • Herstructurering Defensie
  • hervormen
  • hervormers islam
  • hervormingen
  • hervormingstatuten1948
  • herzieningnoodzakelijk
  • hetzetegenvermeendeGulenaanhangers
  • historischeterugblik
  • hittegolven
  • hofcrisis
  • Hongarije
  • hoogmoed
  • HoorzittingTK
  • HSL
  • ICT
  • idealewijzevanbedrijvenpolitiek
  • idealismebinnenpolitiek
  • Identiteit
  • Identiteitscrisis
  • identiteitspolitiek
  • ideologie
  • ideologischeaanpassingPaars
  • IJsland
  • illegaal vuurwerk
  • imamopleding
  • IMF
  • impasse
  • IN G
  • inburgeren
  • inburgering
  • Inflatie
  • informatica
  • informatie
  • informatiedebat TK
  • informatiefase
  • informele EU-top
  • infrastructuur
  • ING
  • Inkomens- en vermogensbelasting
  • inkomensbeleid
  • inkomensongelijkheid
  • inkomensontwikkelingen
  • inkomensverhoudingen
  • inlichtingenwereld
  • Innovatie
  • innovatieveeconomie
  • inspraakgelegenheden
  • instabiliteit
  • installatie
  • institutionelehervormingenEU
  • instrument
  • Integratie
  • internationaalrecht
  • InternationaalStrafhof
  • internationaalvluchtelingenverdrag
  • internationaleverdragen
  • internet
  • intersubjectiviteit
  • intolerantie
  • Intrekkingswet
  • investeerders
  • Irak
  • Iran
  • IS
  • islam
  • islamhaat
  • Islamisme
  • islamisme
  • islamitischfundamentalisme
  • islamitischonderwijs
  • islamkritiek
  • Islamofobie
  • Italie
  • Italie onder Renzi
  • JaarlijksdebatEUwaarden
  • jaarterugblikken
  • JacksonHole
  • Japan
  • JesseKlaver
  • jihadisme
  • jihadistenprobleem
  • journalistiek
  • jubileum Verdrag van Rome
  • Juliana
  • Juliana en Greet Hofmans
  • Justitie
  • kabeltechniek5G
  • Kabinetsbeoordeling
  • kalifaat
  • Kameragenda
  • Kamerdebat
  • KamerdebatTurkije
  • kandidaatlidmaatschapEU
  • kandidaatlidMacedonie
  • kapitaal&arbeid
  • Katowice
  • kennismaatschappij
  • kernafval
  • kernenergie
  • kernramp
  • Kernvraag: gelijkwaardig aan de mens?
  • Kernwedloop
  • Kersttoespraak WA
  • keuzevrijheid
  • Khadija Arib
  • KI
  • KI kunstmatige intelligentie
  • KI/AI
  • kiesdrempel
  • kieslijst
  • Kiesstelsel
  • Kieswet
  • kijkcijfers
  • Klaver en GL
  • kledingvoorschriften
  • kledingvrijheid
  • klimaatonderzoek
  • klimaatprobleem
  • klimaattafels
  • KlimaattopParijs2015
  • klimaatuitspraakrechter
  • klimaatverandering
  • klimaatverdragParijs
  • klimaatwet
  • klimaatzaak
  • klimatologischeveranderingen
  • kloof besluitvormende elite versus machtelozen
  • kloofrijkdomenarmoede
  • kloontechniek
  • knelpunten
  • knvb
  • koerden
  • Koerdistan
  • koerswijziging
  • koeweit
  • kosmopolitisme
  • Krastev Ivan
  • Kredietbeoordelaars
  • Kredietcrisis
  • krijgsmacht
  • Kroatie
  • kunstmatigeintelligentie
  • kwaliteit of afwezigheid daarvan
  • kwaliuteit
  • laatsteloodjes
  • lafheid
  • landbouwbeleid
  • landbouwbeleidEU
  • langetermijnvisie
  • lastigetegenspelers
  • ledenraadPvdA
  • leefklimaat
  • legteconomieaandochteruit
  • leiderschap
  • Letland
  • levensbeeindiging
  • levensvragen
  • Liberaal
  • Liberalisme
  • lidstatenEU
  • lijsttrekkerstrijd
  • links
  • links en rechts machteloos
  • links versus rechts
  • Lissabon
  • list&bedrog
  • lobbyisme
  • lokaledemocratie
  • lokalisering
  • loonontwikkeling
  • lopenderekening
  • loyaliteit
  • luchtvaart
  • luchtvervuiling
  • Luther
  • maakbare mens
  • maakecoomie
  • MaastroClinic
  • maatschappelijke zingeving
  • macht
  • manipulatie
  • Mansveld
  • Marakkeshdebat
  • MarioDraghi
  • marktdenken
  • markteconomie
  • Marokkaansejeugd
  • Marrokeshdebat
  • Marshallhulp
  • Meativa
  • Meavita
  • media
  • medisch-ethische zaken
  • medische ethiek
  • meerjarenbegrotingenEU
  • megastallen
  • megestallen
  • meningen
  • mens & maatschappij
  • mens & techniek
  • mensenafserveren
  • Mensenrechten
  • mensensmokkelaars
  • metamorfose
  • metdewijsheidvanheden
  • MiddellandseZee
  • Midden-Oosten
  • Midterms VS
  • migranten
  • migrantencrisis
  • migrantenstromen
  • migratiebeleid
  • migratiebewegingen
  • migratiecrisis
  • migratiestromen
  • Mijnafval
  • mijnbouw
  • Milieu
    • vluchtelingen
  • milieuramp
  • milieuschade
  • minderhedenbeleid
  • mislukt raadgevend referendum
  • mislukte informatie
  • mislukteDerdeWeg
  • mislukteEUtop
  • mismanagement
  • mismanegement
  • MIVD
  • MKB
  • ModerneSpiritualiteit
  • modernetijden
  • modernisme
  • moeizameprocedures
  • mogelijke impeachment
  • Monasch
  • monateraire verrruiming
  • mondialewaarschuwing
  • Mondialisering
  • moordendeconcurrentie
  • Moslimcultuur
  • multicoalities
  • Multiculturelemaatschappij
  • multidimensionaaldenken
  • multinationals
  • MUMC
  • Natiestaat
  • natiestaten
  • Nationaaldenken vanuit natiestaat
  • Nationalisme
  • natuurbehoud
  • natuurgeweld
  • natuurlijke cycli
  • Natuurreservaat
  • Navo
  • Nederturken
  • Neoliberalisme
  • neomarxisme
  • nepnieuws
  • Netanyahu
  • netbeheerders
  • netwerkeconomie
  • neurobioloog
  • neurotechnologie
  • neurowetenschap(pen)
  • Nexus
  • NicolaSturgeon
  • nieuw ontwikkelingsbeleid
  • nieuwe diplomatie
  • nieuwe initiatieven
  • nieuwe politiek
  • Nieuwe samenleving
  • Nieuwebalans
  • nieuwefeiten
  • nieuwekandidatenPvdA
  • NieuweKoudeOorlog
  • nieuwelingen
  • nieuwemaatschappelijkeinzichten
  • nieuwemensheid
  • nieuweverhoudingen
  • nieuwlichterij
  • nieuwrealisme
  • nikab
  • Nobelprijs
  • Nokia
  • noneurolandenbeteraf
  • noodopvang
  • noodzaakpolitiekehervormingen
  • NoordKorea
  • Noorwegen
  • normen en waarden
  • normeringtopinkomens
  • NPO
  • NS
  • nucleairafval
  • nuitdebout
  • Obama
  • Obama als commentator
  • Obamacare
  • Obstfeld
  • oceanen
  • Oekraine
  • Oekraine-referendum
  • Oeso
  • Olie-en-gaswinning
  • Olieverslaving
  • oligarchenstaat
  • onafhankelijkejournalistiek
  • onafhankelijkewetenschap
  • onafhankelijkheid of autonoom denken
  • onafhankelijkheidisschaars
  • onbalanswereldwijd
  • Onderwijs
  • onderwijsvernieuwing
  • Onderzoek
  • onevenwichtigheden
  • Ongelijkheidnormaal
  • ongelijkheidsdreiging
  • ongelijkheidsgroei
  • ongeplande gevolgen
  • onhoudbareschulden
  • onmenselijk
  • OnsGeld
  • ontboezemingen
  • Ontstaansgeschiedenis
  • ontwikkelingsland
  • ontwikkelingssamenwerking
  • onverdoofde rituele slacht
  • onvrede
  • onzichtbare hand
  • oorlogingerommeld
  • Oorlogsvluchtelingen
  • Oorspronkelijk en Postmodern/Populistisch
  • Oostenrijk
  • openbaarheid
  • openbare ruimte
  • openheid
  • oplossinggezocht
  • oppositievoering
  • oproer
  • Opstand der Horden
  • Oranje
  • Oranje Leeuwinnen
  • Oranje leeuwinnnen
  • Oranjeuitgeschakeld
  • orkanen en cyclonen
  • oud en nieuwdenken
  • Oud versus Nieuw
  • oude politiek
  • Oudejaarsconference
  • oudennieuwvuurwerk
  • oudepolitiek
  • Oudjaar
  • outoftheboxdenken
  • OV
  • OV-concessies
  • Overheid
  • overheidsaandelen
  • Overheidssteun
  • overheidsuitgaven
  • overlast
  • Overwinningsdag
  • Paars
  • Paarse-veren
  • Packer
  • Parijs 13/11
  • parlementaire controle
  • parlementairecontroleinpraktijk
  • parlementairefragmentatie
  • parlementairehervorming
  • parlementaireweekagenda
  • parlementairhandwerk
  • Participatie
  • Partij voor de Dieren
  • Partijenbestel
  • partijenstelsel
  • partijkartel
  • partijleiding
  • patstelling
  • PaulMason
  • Paus
  • PBL
  • pensioenharmonisatie
  • pensioenstelsel
  • Pentagon
  • perestrojka
  • Pers en journalistiek
  • perscensuur
  • personeelsselectie
  • persoonlijke bescherming
  • persvrijheid
  • Pestgedrag
  • pgbdebat
  • Piketty
  • PKK
  • plan-Juncker
  • pleur op
  • pluimveesector
  • plunderingen
  • Poetin
  • polarisatie
  • polderoverleg
  • Polen
  • politie
  • politieacties
  • politiebegeleiding
  • politiebegeleiding-en-inzet
  • politiek
  • PolitiekBestel
  • politieke aardverschuiving
  • politieke agenda
  • Politieke en Economische Wetmatigheden
  • Politieke filosofie
  • politieke selectie
  • politieke weekagenda
  • politieke-innovatie
  • politieke-misleiding
  • politiekeagenda 21e eeuw
  • politiekebewegingen
  • politiekecampagne
  • PolitiekeCultuur
  • politiekeeconomie
  • politiekeevolutie
  • Politiekemidden
  • PolitiekeRenovatie
  • politieketaboes
  • PolitiekeUnie onhaalbaar
  • PolitiekeVorming
  • politiekezuiverheid
  • politieklooptaltijdachterdefeitenaan
  • politiekprobleem
  • PoolsePolitiek
  • Populisme
  • populistenversusrealisten
  • Postbank
  • Postcommunistisme
  • postcrisisbeleid
  • Postindustrielesamenleving
  • Postkapitalisme
  • premodernisme
  • presidentTrump
  • PrimairOnderwijs
  • principeakkoord
  • principes
  • prinsjesdag
  • Privacy
  • privatisering
  • proces-Wilders
  • professioneeladviesaanEU
  • profielen
  • ProgrammeerbareWereld
  • ProRaildebat
  • PROTEST
  • provincie
  • PS2015
  • psychiatrie
  • psychologie
  • Psychologischefactoren
  • PubliekDebatNoodzakelijk
  • PubliekeOpinie
  • PvdA
  • PVV
  • QE
  • Raad van State
  • raadgevendreferendum
  • raadgevendreferendumGeenPeil
  • Racisme
  • radicalisme
  • radioactiviteit
  • Rajoy
  • ratingbureaus
  • Rationaliteit
  • ratrace
  • reanimatieOccupy
  • Rechter
  • rechtsstaat
  • rechtszaak
  • Rechtvaardigheid
  • Rechtvaardigheid-of-Gerechtigheid
  • redding sociaaldemocratisch gedachtegoed
  • reele_economie
  • referendum
  • referendum2017VK
  • Reformatie
  • regelgeving
  • regelstijdensverkiezingsstrijdnodig
  • regeringsbeleidtenuitvoergebracht
  • Regeringssamenwerking
  • regeringsverklaring
  • ReglementvOrdeTK
  • religie
  • Religie en geloof
  • Religiedebat
  • Religiekritiek
  • religie_en_geweld
  • rellenschoppers
  • renteverhoging
  • Renzi
  • reorganisatie Defensie
  • representatievedemocratie
  • respect
  • respectvol gedrag
  • retoriek
  • revolte
  • revolutionairehervormingen
  • rijksuitgaven
  • Rijnlandsmodel
  • risico
  • risicovol
  • robotica
  • robotisering
  • Roemenie
  • Romano Prodi
  • romantiek
  • Rottenberg
  • Rusland
  • Russischecrisis
  • Rutte
  • Rutte3
  • salafisme
  • Salarissen- en beloningsstructuren
  • ScenariosJuncker
  • Schaliegas
  • Schauble
  • scheiding van kerk en staat
  • scheidingvangeloofenstaat
  • Schengen
  • schijnheiligheid
  • Schoo-lezing
  • schoolvoorbeeld
  • schuldaflossing
  • schuldeisers en geldschieters
  • schuldenaflossing
  • Schuldencrisis
  • Schuldensanering
  • SCP
  • Segregatie
  • SGPstabiliteitsgroeinormen
  • shariarecht binnen EU
  • Shell
  • ShellinArctischAlaska
  • Sierakowski
  • signalementen
  • Singapore
  • sleepwet
  • smalendegodslastering
  • SNP
  • sociaal ondernemerschap
  • sociaal-democratie
  • sociaalbeleid
  • socialemedia
  • SocialePartners
  • socialerechtvaardigheid
  • soevereiniteit
  • solidariteit
  • SP
  • spanje
  • spiritualiteit
  • sport
  • staalindustrie
  • Staat van de Unie
  • StaatderNederlanden
  • staathuishoudkunde
  • staatsbank
  • staatscommissie
  • staatsinrichting
  • Staatsrecht
  • stabielewinnaar
  • stabiliteitspactEU
  • stagnatie
  • staking
  • stappenplan
  • State of the Union
  • statistiekenCPB
  • statusverandering
  • Steenbergen
  • Stelsel fosfaatrechten
  • stemgedrag
  • stemmingen
  • SterkLinksIsIllusie
  • sterkte/zwakteanalysevansectoren
  • Stiglitz
  • stilzwijgendgewijzigd
  • strijdigegrondrechten
  • StudentenProtest
  • superkapitalisme
  • Swaab
  • syrie
  • Systeemcrisis
  • Szasz als Liberaal monetarist
  • taalbarriere
  • technischverwijtbareongelukken
  • technocratie
  • technologie
  • TeeedeKamerdebat
  • Teerzandwinning
  • tegengasgeven
  • terrorisme
  • terroristen
  • The Economist
  • ThierryBaudet
  • Thorbecke
  • TK2017
  • toekomstEU
  • toekomstigesteden
  • toekomstmaatschappij
  • toekomstmodel of utopie
  • toekomsvisieEU
  • toelatingnieuwelidstaten
  • toelatingscriteriaEU
  • toelatingsprocedure
  • toelatingsprocedureEUzwak
  • toelatingsprocedurenieuwelidstaten
  • toezichthouders
  • tolerantie
  • tolplan
  • tolwegenDuitsland
  • Top Europese Raad
  • traageconomischherstel
  • transferunie
  • Transformatie
  • transitie
  • transparantie
  • Trias Politica
  • Trojka
  • TTIP
  • Tunesie
  • Turkije
  • turkijerel
  • Turksejeugd
  • Turkseverkiezingen
  • Turksgrondwetreferendum
  • TweedeKamer
  • ufo's
  • uitbreidingEU
  • Uitdaging of bedreiging?
  • uitvalleerkrachten
  • Uitverkiezing tot politicus van het jaar
  • ulrike guerot
  • Ultraorthodoxemoslims
  • Uncategorized
  • Universele betekenis
  • Universiteit
  • Universiteitsbestuur
  • Urgenda
  • Urgendaberoep
  • Utopia
  • UvA
  • vaccinatie
  • valseverkiezingsbeloften
  • Van Rijn
  • varoufakis
  • Veiligheid&Justitie
  • veiligheidsbeleid
  • veranderend wereldbeeld
  • veranderendpolitieklandschap
  • Verantwoordingsdebat
  • verbindingspolitiek
  • verborgenarmoede
  • Verdraagzaamheid
  • Verdrag van Maastricht
  • Verdrag van Rome
  • verdragswijzigingen
  • Verenigd Koninkrijk
  • Vergelijkendperspectief
  • verkeersveiligheid
  • verkenning
  • Verkiezingen
  • verkiezingen2017
  • verkiezingsbeloften
  • Verkiezingscampagne
  • verkiezingsuitslag
  • Verloedering
  • vermarkting
  • vermeendeonkwetsbaarheidwankelt
  • Vermogensongelijkheid
  • Vermogensontwikkeling
  • verouderingsproces
  • Versplintering
  • versterking democratischEU
  • versus neoliberalisme
  • vertrekregelingBelastingdienst
  • Vervangingseconomie
  • vervolgingsbeleidOM
  • Verzorgingsstaat
  • VestagerMargretheEU
  • Victor Orbán
  • VijfPresidentenRapport
  • virtueelkapitaal
  • virtuelewereld
  • virtuelewerkelijkheid
  • Visegradlanden
  • Visiegevraagd
  • visserij
  • VK
  • vlaktaks
  • Vliegindustrie
  • Vliegverkeer
  • Vluchtelingen
  • vluchtelingendeal
  • vluchtelingenopvang
  • vluchtelingenstromen
  • vluchtelingenstroom
  • vluchtelingenverdrag
  • vluchtellngen
  • VN
  • VN United Nations
  • VOC-mentaliteit Gouden Eeuw
  • voedselindustrie
  • voetbalvandalisme
  • voetbalwedstrijden
  • Volkswagen
  • voltooiingEMU
  • voorgaandeCommissies
  • voorverkiezingen
  • vpro
  • VR
  • Vrij Links
  • vrije pers
  • vrijhandel
  • vrijheid
  • vrijheid van meningsuiting
  • VrijheidenVrijheidsbeleving
  • VrijheidOpbouwen
  • vrijheidsbeleving
  • vrijheidvangodsdienst
  • vrijheidvanmeningsuiting
  • vrijheidvanonderwijs
  • vrouwenvoetbal norm
  • VS
  • VVD
  • Waalsgewestelijkparlement
  • Waalsparlement
  • waarden & normen
  • waarden-normen-debat
  • waardengemeenschap
  • waarheid
  • WankeleWereldorde
  • wantrouwen
  • wapengekletter
  • warsvanduurzamewinning
  • watervoorraad
  • wederzijdsrespect
  • Weeffouten
  • weekagenda Kamer
  • welvaartsbehoud
  • Welzijn
  • werelderfgoed
  • Wereldgodsdiensten
  • wereldhandel
  • wereldhandelsbewegingen
  • wereldorde
  • wereldvisie
  • Wereldvrede
  • WereldwijdeCrisis
  • werkdruk
  • Werkgelegenheid
  • werkgevers
  • werkloosheid
  • werknemers
  • werknemersmedeeigenaar
  • westerseknelpunten
  • Wetenschap
  • wetenschapindienstvancommercie
  • wetenschappen
  • wetenschapsfilosofie
  • Wetenschapsgeschiedenis
  • wetenschapsnormen
  • wetgeving
  • wetgevingsmachine
  • Wijsheid
  • Wilders
  • Wim Kok
  • WimKok
  • Windmolens
  • winstuitkering zorg
  • woningmarkt
  • WRR
  • Yezidi's
  • Zaanstreek
  • zakelijke_instelling
  • ziekenhuizenfailliet
  • zinvolle toepassing
  • Zomergasten
  • zomerreces
  • zonderdogma's
  • zorgenkind
  • zorgkosten
  • zorgmacht
  • zorgsector
  • Zorgverzekeraars
  • zorgwet
  • ZuidAfrika
  • ZuiverheidversusPopulisme
  • zuiveringen
  • zwakkeloonstctuur
  • Zwitserland

Meta

  • Register
  • Log in

Create a free website or blog at WordPress.com.

Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use.
To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy