Onder de vlag van vrije meningsuiting korans verbranden, is een domme provocatie (Youssef Azghari, Opinie/de Volkskrant, 8 augustus 2023)
Hoewel het verbranden van soera’s op Koranscholen in Marokko niet ongewoon was, hebben koranverbranders andere bedoelingen: zij willen aantonen dat de Koran een gewelddadige boodschap heeft. Dit middel schiet alleen zijn doel voorbij.
Met verbazing kijk ik naar wat enkele koranverbrandingen teweegbrengen in de Scandinavische landen, zoals in Denemarken en Zweden. Niet alleen leiden ze tot verscherpte controles aan de eigen landsgrenzen, maar ook tot felle protesten onder moslims.
Om te beginnen begrijp ik de woede onder moslims vanwege koranverbranding niet. Als moslim vind ik dat het verbranden van een koran geen heiligschennis is: het is een manier om je te ontdoen van een voor moslims heilig geschrift. Natuurlijk kan het op een beschaafdere manier, door het te verkopen of weg te geven.
Maar als dat niet lukt en je wilt er om wat voor reden dan ook vanaf, is verbranden de laatste optie. Dat is altijd beter dan een heilig boek, zoals de Koran of de Bijbel, zomaar als een stuk vuilnis weg te gooien. Zo heb ik dit geleerd als leerling van een Koranschool destijds in Marokko, voordat ik met mijn familie in 1977 naar Nederland emigreerde.
Discreet
Een soera, een hoofdstuk uit de Koran, dat op een los vel papier of in een schrift is geschreven, kan het beste worden verbrand als het eenmaal in het hoofd is gestampt. Dat was in mijn jeugd ‘de moderne manier’ om ervan af te komen. Zelf heb ik de eerste soera’s uit de Koran geleerd van een houten bord. De soera’s, die met een veer en inkt waren geschreven, werden weer uitgewist nadat je ze uit het hoofd had geleerd. Dat was niet alleen een beschaafde, maar met de huidige blik ook een duurzame manier om je te ontdoen van de soera’s. Zowel het wegvegen als het verbranden van soera’s uit de Koran deed je discreet, zonder daar ruchtbaarheid aan te geven.
De mensen die nu een koran in het openbaar verbranden, doen niets discreet, maar juist openbaar en luidruchtig, om hun boodschap – dat de Koran moslims gewelddadig maakt – wereldwijd te verspreiden. Maar ze vergeten erbij te vermelden dat zij wel als eerste de boel in de fik staken, om daarna moslims met lange tenen te beschuldigen van gewelddadige uitbarstingen. De verbranders zijn zich zeer bewust van de ernstige gevolgen van hun daden.
Vrijheid
Ongeacht of ze ex-moslims of niet-moslims zijn: zij willen met het verbranden van een koran vooral demonstreren hoezeer ze walgen van de islam. Maar: dat kun je ook met woorden uitdrukken. Dát is vrijheid van meningsuiting. Weliswaar vind ik het haten van een ander geloof of een gemeenschap van gelovigen of andersdenkenden dom, maar dat recht heb je zolang je niet oproept tot geweld. Daar ligt de grens.
De boekverbranders willen graag in beeld komen met het opstoken van het vuurtje tussen groepen mensen die over het algemeen vreedzaam samenleven. Zo dragen ze bij aan verdere polarisatie en tweedracht in de samenleving, ook buiten Scandinavië. Extreem-rechtse partijen slaan politieke munt uit deze heisa. Ze maken mensen in het Westen bang door te wijzen op de woedende moslimmassa’s in landen als Irak, Iran, Egypte, Turkije, Pakistan en Afghanistan die voor het oog van de camera’s hun vlaggen op straat verbranden.
Als één ding helder is van de koranverbranders, is dat zij precies lijken op de moslimfanatici. Ook zij misbruiken de Koran en laten daarmee zien dat ze iedereen die niet hetzelfde denkt als zij verketteren. Door hun eigen blinde haat zien ze deze overeenkomst niet meer.
Open mind
Kunnen lezen en schrijven geeft geen garantie op het ontwikkelen van een open geest. Het leren kijken en elkaar daardoor beter leren begrijpen, is iets wat kinderen vanaf de basisschool geleerd moet worden. Dat dient niet te worden beperkt tot louter kennisoverdracht, maar het gaat erom kinderen bewust anders te leren denken over en kijken naar maatschappelijke vraagstukken. Het betekent ook leren omgaan met de vrijheid van meningsuiting en, heel belangrijk, het leren van wederkerige tolerantie voor andersdenkenden in de breedste zin van het woord. Dus of het nu gaat om gelovigen, niet-gelovigen of lhbti-personen.
Boekverbranders slaan de plank mis: ze zetten aan tot meer woede en haat en vergroten daarmee op geen enkele manier de tolerantie. Elkaar overtuigen doe je met woorden en gedrag, zoals met het geven van het goede voorbeeld.
*Hieraan hoeft niets te worden toegevoegd; alleen maar respect voor dit slotwoord van deze wijze moslim en auteur.
[Over de auteur: Youssef Azghari is schrijver van het boek Boom Vaas Vis. Anders kijken opent je ogen. https://www.bol.com/nl/nl/p/boom-vaas-vis/9300000132196238/]