Tags
Brexit: emoties domineren debat (Rob Boudewijn, het hoogste woord/Het Parool, 20 juni)
Voorstanders van een Brexit moeten niet de illusie hebben dat ze straks wel de lusten maar niet de lasten van een verenigd Europa hebben, waarschuwt Rob Boudewijn.
# De positiefste scenario’s [bij een Brexit] gaan uit van het wegvallen van de Verenigde Staten als handelspartner, die handel met 500 miljoen Europeanen prefereren boven 60 miljoen Britten, en een vertrek van de financiële sector uit de City, wat Londen als financieel centrum van Europa irrelevant zou maken.
# Ze voorzien een diepe recessie in het Verenigd Koninkrijk, maar ook een economische dip voor de EU en de lidstaten : het Verenigd Koninkrijk is immers een van de belangrijkste handelspartners van Nederland en een stagnatie van onze economische groei is dan het meest optimistische scenario, al lijkt een recessie waarschijnlijker.
# De politieke gevolgen zijn ook niet gering op een moment dat de EU al kraakt onder diverse andere crises, zoals de vluchtelingencrisis, de spanningen met Rusland, de naweeën van de financiële crisis, en de situatie vaan de buitengrenzen van de EU, waar de wereld in brand lijkt te staan.
# Een eerste politiek gevolg zal zijn dat het de eurosceptische politieke partijen overtuigt van hun gelijk. Het illustere trio Le Pen, Wilders en Poetin zal ongetwijfeld het glas heffen om het begin van de ontmanteling van de EU te vieren. En waar Londen nu nog zijn partij op het wereldtoneel kan meeblazen als lid van de EU, zal het buiten de EU een kleine en dus irrelevante speler worden op dat wereldtoneel.
# De voorstanders van een Brexit mogen graag verwijzen naar het Noorse model: Noorwegen is geen lid van de EU maar kent wel innige handelsbetrekkingen. In de opinie van de voorstanders van uittreding het beste van twee werelden: wel vrijhandel, geen Brusselse bemoeizucht en regeltjes, geen vrij verkeer van personen en geen financiële afdracht. Dat is echter te kort door de bocht. Noorwegen is amen met Liechtenstein en IJsland lid van de Europese Economische Ruimte (EER) die de (economische) betrekkingen tussen de EU en het drietal landen reguleert. De leden van de EER nemen, op landbouw- en visserijbeleid na, volledig deel aan de Europese interne markt. Het grootste gedeelte van de Europese regelgeving heeft betrekking op het functioneren van de markt, met als gevolg dat de EER-leden die volledig moeten implementeren en handhaven. Ook het vrije verkeer van personen is binnen de EER gereguleerd. Tot slot betalen de EER-leden de EU een bijdrage in de kosten van deze economische vrijhandelszone.
# Waar het Verenigd Koninkrijk nu nog een volwaardige speler is in de Europese arena, betekent een model à la Noorwegen dat het nog steeds het merendeel van de Europese regels dient tuit te voeren, het vrije verkeer van personen, gewaarborgd wordt en dat er nog steeds betaald moet worden aan Brussel. Het belangrijkste verschil: De Britten kunnen niet meer meebeslissen in Brussel. Alle Britse pijnpunten blijven dan van kracht, met een belangrijk verschil: Londen betaalt wel, maar bepaalt niet meer. Van de regen in de drup dus.
Uit dit college of lesje in Europese regelgeving blijkt overduidelijk dat de populisten het volledig bij het verkeerd eind hebben. Mocht er bestemd worden voor een brexit, dan wacht Europa als geheel, en dus zowel het Verenigd Koninkrijk als het continent, niet alleen een volgende economische dip maar waarschijnlijk de volgende recessie, omdat de financiële markten – en dat is een andere machtsbolwerk dan de economische machten van de multinationals – in deze wereld te baas zijn. De politiek kan alleen nog maar bijsturen. En ook dat is een nieuwe ontwikkeling in een economisch schaakspel, dat veel ingewikkelder is geworden dan de economische leerboeken ons op school hebben geleerd. Daarmee wordt nog veel te weinig rekening mee gehouden. Maar de politiek wordt ook steeds minder bestuurd door deskundigen, want zij gaan de politiek niet meer in. Het is in z’n geheel een amateuristische collectiviteit geworden. Vandaar de zinloosheid van politieke partijen, een 19e eeuws verschijnsel, dat overmorgen – lees: vóór 2030 – ook ophoudt te bestaan. Het hele bestuur zal, evenals de maatschappij, geheel op de schop gaan. Alles verkeert in een crisis vanwege de transitie die zich aan het voltrekken is, zoals de energietransitie als voorbode op de rest van de samenleving. Bij een ‘remain’ van de Britten is het moment dus aangebroken om de EU op de schop te nemen en een renovatie af te dwingen, waarbij de Britten de leiding mogen nemen omdat zij het lef hebben getoond om het debat aan te gaan met zichzelf en de EU-gemeenschap, die alles met argusogen heeft gevolgd.
