Oud-baas Postbank: ‘ABN is geen staatsbank’ (Cor de Horde, Katern Ondernemen/fd, 23 juni)
ABN Amro moet geen staatsbank worden naar het voorbeeld van de voormalige Postbank, zoals sommige politici bepleiten. Dat zegt Hans Verkoren, de man die ‘zijn’ Postbank destijds wel als staatsbank een kans had willen geven, aan de vooravond van het laatste Kamerdebat over de beursgang van ABN Amro.
‘Onder meer de PvdA heeft in de verkiezingscampagne gepleit om ABN Amro in staatshanden te houden, met een verwijzing naar de succesvolle Postbank van de jaren tachtig. Die toenmalige staatsbank kwam destijds, eerder dan de ‘gewone’ banken, met frisse initiatieven, zoals Girotel en proeven met pinnen.
‘Maar volgens Verkoren, die in financiële kringen al decennialang de bijnaam ‘Mr Postbank’ heeft, is ABN Amro totaal anders. ‘Om het grote Nederlandse bedrijfsleven zo afhankelijk te maken van een staatsbank, dat zie ik niet zitten. En wat erger is: de mogelijkheid van politieke beïnvloeding. Stel dat de bank bij een belangrijk bedrijf het krediet wil intrekken. Dan krijg je meteen opmerkingen vanuit de Kamer.’
‘De Postbank had in de jaren tachtig wel een staatsbank kunnen blijven, meent Verkoren. De bank had nauwelijks zakelijke kredietverlening. ‘Wij zouden nooit ingehuurd zijn om Fokker te redden of zoiets.’ Dat de Postbank in 1989 koos voor een fusie met de Nederlandse Middenstandsbank en niet meer als staatsbank doorging, kwam door de bepalingen in de Postbankwet. Die verbood de Postbank bepaalde producten voor particulieren te voeren zolang de Staat een meerderheidsbelang had.
‘Verkoren ziet hooguit voor de veel kleinere SNS Bank een rol als staatsbank. ‘Maar denk niet dat die miljoenen klanten lokt alleen omdat je dan bij de Staat bankiert. Het wordt geen tweede Postbank.’
Dit is toch een boeiende beschouwing over een mogelijke nieuwe oprichting van een oude Postbank. Verrassend is in ieder geval dat in deze tekst wordt vastgesteld dat sprake was van innovatieve kwaliteiten van de oude Postbank: ‘eerder dan de ‘gewone’ banken, met frisse initiatieven, zoals Girotel en proeven met pinnen.’ En deze kwaliteiten werden genegeerd door Mathijs Bouman in zijn tweegesprek met Jesse Klaver in FD (30 mei). Helaas heeft Bouman ook niet gereageerd op de oproep van lezer Luuk van Duijn te Abbega, die hem om bewijs vroeg van ‘hoe slecht de dienstverlening van de Postbank wel niet was’ (10 juni). Ik heb toen via een blog beaamd dat ik als oud-rekeninghouder van de Postbank geen enkele klacht had. Sterker, ik herinner mij juist dat vanwege de ‘frisse’ initiatieven als Girotel de Postbank juist sterke troeven had en kon worden overgenomen door ING, dat daar niet over beschikte.
Maar nu terug naar de heroprichting van de Postbank in de nabije toekomst. Dat deze wederopstanding niet uit de huidige staatsbanken die die status kregen omdat ze gered moesten worden, kan ontstaan, is duidelijk vanwege de huidige cultuur die bij die banken aan de top en onder de medewerkers bestaat. En ik begrijp uit de uitspraken over de Postbank dat er een Postbankwet bestond die zakelijke dienstverlening onder de vlag van de overheid onmogelijk maakte. Er kan dus een nieuwe Postbankwet worden gemaakt.
Eigenlijk komt het huidige bankwezen neer op ‘allemaal’ moderne bankiers die het liefst als moderne zakenbankiers zouden opereren en flinke winsten willen boeken, want dát is de huidige trend. Je bent pas iemand als je het grote geld hebt binnengehaald. Dan ben je ook per definitie niet geschikt voor het functioneren binnen een Postbank voor het ‘gewone volk’, de gewone, gemiddelde consument.
Maar het argument van Verkoren dat met een nieuwe Postbank ‘het grote Nederlandse bedrijfsleven zo afhankelijk te maken van een staatsbank, dat zie ik niet zitten zo afhankelijk te maken van een staatsbank’, is natuurlijk het verkeerde argument. Het gaat er namelijk om dat de gemiddelde bankconsument – en dat schat ik in als het overgrote deel van de gewone burgers/consumenten in ons land – niets moet hebben van (zaken)bankiers en zeker ook niet van alle exorbitante inkomens en bonussen van de toppers binnen de bancaire wereld. Jammer dat dit argument (feit?) over het hoofd wordt gezien en vandaar ook dat linkse fracties in de Kamer daarop willen aansturen.
De vraag is alleen of een nieuwe Postbank zich vandaag de dag zou kunnen redden temidden en onder de nieuwe bankiersmentaliteit in deze tijden van het flitskapitaal. Bestaan de gewone bankmedewerkers nog die nog bij een ‘Postbank’ als gewoon boekhouder willen werken, ook al is dat hele bankproces gedigitaliseerd? En valt er op spaarrekeningen geen rente meer te verwachten? Kortom, die bancaire omstandigheden zijn naar mijn indruk zozeer gewijzigd dat die oude constructies niet eens meer denkbaar zijn.
Waarmee ik op de hoofdvraag kom: is er naast het particuliere bankwezen nog ruimte voor een moderne nieuwe staatsbank? Voor die consumenten die schoon genoeg hebben van de moderne trends in de bancaire wereld en bij hun eigen staatsbank hun spaargeld kunnen wegzetten en kredieten kunnen aanvragen? Dat is wat er achter de wensen in links Nederland (SP en GL) schuil gaat: gewoon boekhouders-fatsoen en geen commerciële fratsen. Is dat nog denkbaar in deze nieuwe wereld?
Eerst moet die vraag beantwoord worden en in mijn naïviteit ging ik ervan uit dat als SP en GL dat voor mogelijk houden, dat wel uitgezocht zou zijn. anders kom je niet met dergelijke voorstellen in het parlement. Maar hier heb ik op basis van mijn inschattingsvermogen als buitenstaander (kranten-lezend publiek en geen econoom) mijn twijfels. Daarover graag meer inzichten uit die genoemde hoek van SP en GL in de krantenkolommen.
