De heer Anne Mulder (VVD):
(…)
Dan het Meerjarig Financieel Kader. Ik kan daar kort over zijn. We praten daar in de Kamer al anderhalf jaar over. Wij steunen daar de inzet van het kabinet.
Dan de strategische agenda. Eigenlijk ontbreekt er nog iets in de agenda van mevrouw Von der Leyen, namelijk het voltooien van de interne markt. Daar zijn nog vele, vele miljarden te verdienen. Eigenlijk zou de Europese Unie dat moeten doen. Dat is een van de basisredenen van haar bestaan. Ik heb het ook gezegd: de agenda van mevrouw Von der Leyen is gekleurd door het Europees Parlement. Dat heeft het recht om in te stemmen met de Commissievoorzitter, of om ertegen te stemmen, gebruikt om die agenda te bepalen. Wat de VVD betreft houden we alleen de goede elementen van die agenda over. Maar de VVD voelt zich niet gecommitteerd aan wat is afgedwongen door het Europees Parlement, zoals die sociale pijler. Die boodschap mag rustig naar mevrouw Von der Leyen de komende dagen.
Wat blijkt hieruit weer een conservatieve inslag van de VVD om tegen die sociale pijler te zijn. De VVD hoort zich diep te schamen.
Dan Turkije en Syrië. Het is al gezegd dat daar morgen een apart debat over komt.
Tot slot. Het volgende viel me op. We hebben het hier vaak gehad over het zoeken van nieuwe bondgenoten en het intensiveren van een relatie met nieuwe bondgenoten. Nu was er twee weken geleden een gezamenlijk kabinetsoverleg tussen Duitsland en Nederland. Dat is volgens mij tamelijk uniek. Het is een goed initiatief, dat heel weinig aandacht heeft gekregen. Ik ben benieuwd en hoor graag van de minister-president wat de resultaten waren van deze kabinetsmeeting in Berlijn op 2 oktober.
Dank u, voorzitter.
De voorzitter:
[Dank u wel, meneer Anne Mulder. Mevrouw Maeijer heeft nog een vraag.
Mevrouw Maeijer (PVV):
Ik had even een vraagje over die vermeende bovengemiddelde invloed die de premier schijnt te hebben in Europese toppen. Als ik het goed heb, bent u een van de aanjagers van het Clingendaelrapport. Dat is er mede op uw initiatief gekomen. Dat stelde zoiets dergelijks. U zegt ook dat de heer Juncker die vermeende bovengemiddelde invloed beschrijft. Ik hoorde de heer Mulder net zeggen dat hij de inzet van het kabinet op de meerjarenbegroting steunt. Maar stel dat premier Rutte nu echt zo’n bovengemiddelde invloed heeft. Zouden we die invloed dan niet moeten aanwenden om eens een vuist te maken om onze huidige afdracht eens fors omlaag te krijgen? Zou het niet de ambitie van Nederland moeten zijn om onze afdracht fors te verlagen ten opzichte van de huidige stand van zaken?
Van de PVV was natuurlijk al bekend dat ze de EU zonder meer afwijzen, maar ze beseffen nog steeds niet dat dit een gepasseerd station is omdat er nergens parlementaire meerderheden bestaan om de EU af te schaffen; alleen vertrek uit de EU is mogelijk, maar ook dat is een onhaalbare kaart in ons land.
De heer Anne Mulder (VVD):
Ik verzucht de laatste maanden weleens dat het rapport van Clingendael ertoe leidt dat iedereen in de Kamer die dat rapport leest vervolgens met een enorme boodschappenlijst komt voor de minister-president of hij even ijzer met handen wil breken in Brussel. Nou ja, hij poogt dat misschien, maar dat is een neveneffect van dat rapport. Volgens mij is dit kabinet al heel lang bezig, al anderhalf jaar, om die begroting naar beneden te drukken ten opzichte van het voorstel dat er lag. Dat gaat de goede kant op.
Mevrouw Maeijer (PVV):
Die goede kant zie ik nog niet helemaal. We zien vrij weinig over de kant die het opgaat, maar dat is een ander probleem. Maar goed, de heer Mulder wil geen antwoord geven op mijn vraag; prima. Dan een andere vraag, die ik net ook aan de heer Omtzigt stelde. Vindt de heer Mulder in dat kader de uitspraken van de heer Timmermans erg behulpzaam bij de Nederlandse onderhandelingsstrategie om de afdracht omlaag te krijgen?
De heer Anne Mulder (VVD):
De heer Timmermans is natuurlijk lid van de Europese Commissie en zit daar als lid van de Europese Commissie en niet zozeer namens Nederland. Hij is weliswaar door Nederland voorgedragen, maar zijn primaire taak is niet om het Nederlandse belang te handhaven. Anderhalf jaar geleden kwam het voorstel van de Commissie om de uitgaven fors te verhogen. Toen zat de heer Timmermans ook al in de Commissie. Ik neem er kennis van en wens het kabinet veel sterkte en vooral succes om het bedrag dat de Commissie voorstelt, naar beneden bij te stellen en om er daarbij wel voor te zorgen dat het geld gaat naar de prioriteiten als veiligheid, migratie en klimaat.
De voorzitter:
Mevrouw Maeijer, tot slot.
Mevrouw Maeijer (PVV):
Maar het gaat om een uitspraak van een Nederlandse kandidaat-Eurocommissaris, voorgedragen voor de klimaatportefeuille, tijdens de hoorzitting in het Europees Parlement. Hij is ook de eerste vicevoorzitter, dus niet zomaar een of andere onderknuppel onder de Commissarissen. U bent het toch wel op z’n minst met mij eens dat dit niet bepaald behulpzaam is in onze onderhandelingen, die toch al zo moeizaam gaan?
De heer Anne Mulder (VVD):
Nee. Ik zei al dat de heer Timmermans daar een eigen positie heeft. Het was beter geweest als hij gezegd had dat het omlaag moest; dat zou wel helpen. Maar voor de rest hebben we hierin een eigen verantwoordelijkheid, en die moet het kabinet ook nemen.]
De heer Van Ojik (GroenLinks):
Nog even op het punt van het Meerjarig Financieel Kader: de fractie van de VVD steunt de inzet van het kabinet. Dat heeft de heer Mulder nog eens een keer gezegd. Een aantal collega’s en ikzelf hebben aan het kabinet gevraagd: waar is die inzet nou eigenlijk op gebaseerd? Wat voor soort berekeningen, overwegingen en prioriteiten liggen daaraan ten grondslag? Heeft de heer Mulder dat soort vragen nooit? Zegt hij gewoon: ik steun de inzet van het kabinet en ik weet hoe dat allemaal in elkaar zit? Dan moet u me misschien een keer bijpraten, zij het misschien niet helemaal vanavond. Ik verbaas me er zo over dat je zomaar kunt zeggen: ik steun dat.
De heer Anne Mulder (VVD):
Het begon al voordat het voorstel van de Commissie er was. De heer Oettinger kwam hier op bezoek. Ik was daarbij, met collega Leijten. We hebben hem gevraagd: volg nou eens even de Nederlandse methode voordat u begint met extra uitgaven; maak nou eens een spending review van alle euro’s die u uitgeeft en ga eerst eens kijken of die efficiënt en effectief zijn. Het enige wat er gebeurde, was dat hij boos werd en met zijn vuist op tafel sloeg. De Europese Commissie heeft haar huiswerk dus helemaal niet gedaan met deze begroting, nog los van de uitgaven. Het eerste wat je moet doen, is kijken waar je wat op kunt bezuinigen. Dat doen we hier in Nederland ook, met de zogeheten heroverwegingen. Dat gebeurt voor elk kabinet.
Hier ligt overduidelijk een enorme weeffout in de structuur van de EU dat er niet met normale boekhoudkundige principes wordt gewerkt. Geen wijzigingen in de meerjarenbegroting door met bedragen in dossiers te gaan schuiven.
Zo’n exercitie doet de Europese Commissie niet. Nee, zij verzamelen wensen. In plaats van te kiezen, verzamelen ze wensen. Dan kom je ook nog de DG Budget tegen, de huidige minister van Spanje. Die zegt: het is ook goed om samen geld uit te geven als doel op zichzelf. Ik zeg: met die mentaliteit kom je in Nederland niet verder; sterker, zo ondergraaf je de support. Kijk maar eens naar de steun voor de Europese Unie. Kijk maar eens naar de opiniepeilingen van het Sociaal en Cultureel Planbureau. De Nederlander wil niet te veel betalen aan Europa. Hou daar nou eens rekening mee, beste vrienden van de Europese Commissie! Zo, dat moest er even uit.
De heer Van Ojik (GroenLinks):
Ik vind dit echt een ontzettend goed punt. Dat is volgens mij precies de reden dat wij dit allemaal vragen. Want we gaan toch niet zeggen dat het budget naar beneden moet als straf voor het feit dat de Europese Commissie haar werk niet heeft gedaan of dat een Europese Commissaris boos is geworden? We vragen: wat voor soort overwegingen, berekeningen en calculaties liggen ten grondslag aan de inzet van het kabinet? Dat was mijn vraag. Ik ben best bereid om me te laten overtuigen van het feit dat er wat geld af kan, maar ik heb werkelijk nog nooit een redenering gezien die probeert dat te beargumenteren, behalve wat de heer Mulder nu zegt, namelijk dat de Europese Commissie er zo’n zooitje van heeft gemaakt. Dat is toch geen argument?
De heer Anne Mulder (VVD):
In Nederland doen we dat. Voordat we een nieuwe begroting maken, kijken we naar de efficiency en de effectiviteit. Dan doen we hier nog iets met alle amendementen. Als je extra geld wilt uitgeven, ga je ook kijken waarop je gaat bezuinigen. Wat doet de Europese Commissie? Die pakt de landbouwagenda, een budget uit de jaren tachtig, en durft daar maar mondjesmaat in te snijden. Als je niet kan kiezen en de rekening gewoon bij lidstaten legt, helpt dat niet. Dat is geen begrotingsmentaliteit zoals we die in Nederland kennen.
De voorzitter:
Tot slot.
De heer Anne Mulder (VVD):
Dan de bedragen. Je kunt ongeveer zeggen: een derde is landbouw en een derde is cohesie. Dat zijn de grote brokken. Het gaat om 350 miljard in zeven jaar. Daar moet je het zoeken. Dat geld gaat dan naar veiligheid, klimaat en migratie. Zo pak je het aan. De Europese Commissie doet haar huiswerk dus niet. Dat is mijn eerste bezwaar hiertegen.
De voorzitter:
De heer Van Ojik, tot slot.
De heer Van Ojik (GroenLinks):
Je moet dus kiezen. Ik geloof dat dat bijna vanzelf spreekt. Dan is de vraag aan het kabinet — ik hoop eigenlijk dat de heer Mulder zich daar gewoon bij aansluit — de volgende. We gaan zeker nog een jaar onderhandelen. We willen eens wat meer inzicht krijgen in de keuzes die worden gemaakt en de kosten die daarmee gemoeid zijn. Dat is heel erg belangrijk. Dat doen we in Nederland ook. Als we een keuze maken, laten we meteen door een planbureau of zo doorrekenen wat dat kost en misschien wat het oplevert. Laten we dat hier ook eens doen.
De heer Anne Mulder (VVD):
Ik ben benieuwd of het kabinet kan aangeven waar het de minnen ziet, welke plussen het ziet en ook wat de hoeveelheid daarvan is. Hier is vaak over gesproken. Ook de agenda voor veiligheid en migratie hoeft niet honderden miljarden te kosten. De vraag is of dat moet. Maar ik ben benieuwd. Op dat punt sluit ik me aan bij de vraag van de heer Van Ojik.
De heer Verhoeven (D66):
Even in aansluiting hierop. De heer Mulder heeft het over de Nederlandse begrotingsmentaliteit, efficiency en de Nederlandse burger, die niet te veel wil uitgeven aan Europa. Maar het is de VVD die juist steeds zegt dat Europa een aantal grote uitdagingen van deze tijd moet gaan oppakken. De VVD is onder leiding van de premier, die steeds meer het Europese licht begon te zien, opgeschoven door te zeggen dat Europa die grote vraagstukken moet gaan oppakken. Je kunt niet vragen om meer activiteiten op het punt van grote vraagstukken zonder daarbij ook financiële middelen vrij te maken. Ik hoor de heer Mulder nooit iets zeggen over het hervormen van de begroting. Dat doet hij alleen in antwoord op vragen en in reactie op collega’s. Dan zegt hij: ja, we moeten het cohesiebeleid en het GLB gaan hervormen.
(…)
Aldus het debat voorafgaande aan de EU-top van komende dagen.
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/detail/fdd7b56b-e628-4ebc-b078-f1ad9ab7d71f#idfb174c04