De herkomst van het Waalse verzet (Marijke de Vries te Brussel, Katern de Verdieping/Trouw, 24 oktober)
HANDELSVERDRAG Het Waalse parlement weigert vooralsnog het handelsakkoord met Canada te ondertekenen. Politiek opportunisme? De oorzaak ligt dieper.
# Bioboer Luc Hollands runt samen met zijn zoon een kleine boerderij met 95 melkkoeien in de glooiende heuvels vlak onder de Nederlandse grens met Zuid-Limburg. De Franstalige boer, die ook behoorlijk Nederlands spreekt, moet niets van Ceta hebben. Hollands is een van de aanvoerders van het verzet van kleine Waalse (en Vlaamse) boeren tegen het handelsverdrag dat de Europese Unie wil sluiten met Canada.
Hierbij kan worden opgemerkt dat België toch een heel andere agrarische sector kent dan Nederland, met haar vlakke en platte landschap, en dat daarmee de technologisering vanwege de kleine boerderijen niet algemeen is voortgeschreden. Dat maakt agrarische en industriële sectoren wezenlijk van elkaar verschillen en dat algemene economische regels niet meer van toepassing kunnen zijn. Dat is echter binnen allerlei regeringskringen onvoldoende inzicht in deze nationale verschillen bestaan is ook duidelijk. Er is verkeerd geharmoniseerd in de afgelopen decennia binnen de EU.
# (…) Mensen laten zich de kop gek maken dat zo’n verdrag beter is voor de economie, maar uiteindelijk is het alleen goed voor multinationals.”
Deze uitspraak van de Waalse bioboer en actieleider Luc Hollands klinkt marxistisch, maar na lezing van dit artikel valt er zeker begrip op te brengen voor dit standpunt. Zoals ik in voorgaande blogs over de PvdA-lijsttrekkerstrijd al heb aangegeven speelt zich alles binnen het overleg van nationale regeringen en multinationals over nieuwe handelsverdragen af in schemergebied, ofwel in een totaal gebrek aan openheid en transparantie. En dat terwijl deze openheid en transparantie juist de kernmerken van de 21e-eeuw zijn, of moeten zijn.
Lezing van dit artikel maakt mij ook duidelijk dat er behalve een EU of Europa van 2 of 3 snelheden, ook een Europa van natiestaten ofwel lidstaten bestaat die onderling regio’s betreft, opgesplitst kunnen worden in exporterende en regionaal georiënteerde regio’s, die economisch-politiek formeel gescheiden moeten worden. Dat maakt het onderscheid tussen verschillende economische snelheden noodzakelijk. De exportregio’s, zoals onze eigen Randstad en het Vlaamse gewest zal zich mondiaal op de export gaan richten omdat zij daartoe de capaciteiten en infrastructuur hebben en daar zullen dus ook andere internationale regels gaan gelden via deze handelsverdragen, dan in de regionale ‘gewesten’ of gebieden binnen iedere lidstaat die zich op de regionale handel richten. Daar zijn die internationale afspraken onmogelijk te maken. Als dit onderscheid niet gemaakt wordt, dan ontstaan er regionale opstanden die verder ieder onderling verkeer zullen dwarsbomen en blokkeren, en dat is onnodig als er een goede analyse wordt gemaakt van de situatie op dit moment aanwezig.
# Het Waalse verzet tegen Ceta is succesvoller dan velen tot vorige week hadden gedacht. Het parlement in Namen weet het beoogde handelsakkoord met Canada al meer dan een week te blokkeren. Het verdrag regelt dat importtarieven omlaaggaan en vereenvoudigt de regels voor onderlinge handel. Grootste bezwaar van de Walen is het arbitragesysteem dat conflicten tussen investeerders en overheden moet beslechten. Via dat systeem zouden multinationals grote schadeclaims bij overheden kunnen neerleggen. Ook na nieuwe onderhandelingen met Canada wilden de Walen afgelopen vrijdag niet instemmen.
Bij deze passage kan ook vastgesteld worden dat het onduidelijk blijft waarom importtarieven omgaan (kunnen) gaan en de regels vereenvoudigd kunnen worden. Wat zijn hiervan de voor- en nadelen? Zo lezend weet de krantlezer helemaal niet wat hij met dit handelsverdrag aankan. En de politici zwijgen in alle talen, zodat het neerkomt op overleg in de binnenkamer waar zelfs parlementen te weinig over te weten krijgen. Te geheimzinnig allemaal. Vandaar dat later in het artikel het volgende wordt opgemerkt:
# Of zoals de voorzitter van de extreem-linkse PTB het verwoordt: “De Walen redden de democratie in Europa door een inhoudelijk debat te voeren dat elders de kop is ingedrukt.”
Daar lijkt het inderdaad sterk op. Politici in België (zowel in Vlaanderen als Wallonië), maar ook in ons land zijn tekortgeschoten. De Belgische in ieder geval is het niet gelukt om deze weerstand te neutraliseren en goed uitgelegd te krijgen.