‘Debat over Haga Lyceum escaleert na beschuldigingen over islamofobie’ @parool
Het allereerste debat in de Amsterdamse gemeenteraad in het nieuwe jaar liep direct hoog op na beschuldigingen van ‘islamofoob’ optreden van de overheid jegens het Cornelius Haga Lyceum.
Michiel Couzy, Het Parool, 8 januari 2020, 11:04
‘Sylvana Simons van Bij1, die aanvankelijk begrip had voor het optreden van het gemeentebestuur, wil nu dat de islamitische school wordt gerehabiliteerd en sprak uit dat het Cornelius Haga Lyceum ‘slachtoffer is van islamofobie’. Het optreden jegens de school was volgens haar gebaseerd op ‘islamofobe sentimenten’.
Numan Yilmaz van Denk verweet zijn collega raadsleden dat zij nooit langs zijn gegaan bij de school, hoewel ze ‘volksvertegenwoordigers’ zijn. “Dat vind ik heel raar en dat heeft te maken met de verstandhouding met de school.” Hij vindt dat de gemeente een einde moet maken aan het moratorium dat is opgelegd op alle subsidies en verzoeken om uitbreidingen. “We moeten de verstandhoudingen normaliseren, dit is een Amsterdamse school met Amsterdamse leerlingen en Amsterdamse docenten.”
‘Ongepast en onprettig’
Diverse raadsleden en wethouder Marjolein Moorman reageerden ontzet. “Ik werp dit verre van mij, de koppeling tussen kritiek op het Cornelius Haga Lyceum en islamofobie,” aldus Erik Flentge (SP). Moorman zei het debat met ‘verbazing’ te hebben gevolgd en noemde het gelegde verband met islamofobie ‘ongepast en onprettig’. “We moeten zorgvuldig zijn in de woorden die wij gebruiken.”
Het debat, aangevraagd door Denk, ging over de kritiek van toezichthouder CTIVD op de beschuldigingen van inlichtingendienst AIVD over radicale invloeden op het Cornelius Haga Lyceum. Volgens CTIVD waren beweringen over banden met terreurgroepen en de aandacht die de school zou besteden aan de salafistische geloofsleer onvoldoende onderbouwd. De gemeente riep naar aanleiding van dit rapport het schoolbestuur op om af te treden. De zaak ligt nu voor de rechter.
Zolang de onderwijsvrijheid niet in de Tweede Kamer tot een politieke oplossing is gebracht in de vorm van een nadere uitleg wat er met dat grondwetsartikel in het huidige tijdsgewricht moet worden geïnterpreteerd, blijft dit gezeur doorgaan.
Moorman stelt dat ze in al haar berichten over deze kwestie voortdurend heeft benadrukt dat het in deze kwestie niet gaat om islamitisch onderwijs op zich. “Wij realiseren ons dat er grote behoefte is aan islamitisch onderwijs en wij vinden ook dat er goed middelbaar onderwijs moet zijn.” Ze tekende aan dat de kritiek van CTIVD gaat over een paar zinnen in een bericht van vier pagina’s. “Over het algemeen was het ambtsbericht van de AIVD rechtmatig en proportioneel.”
https://www.parool.nl/amsterdam/debat-over-haga-lyceum-escaleert-na-beschuldigingen-over-islamofobie~b47e719f2/?
Expert AIVD: ‘Wel degelijk dreiging vanuit Cornelius Haga Lyceum’
Het aanzien van de AIVD is geschaad door de fouten van de dienst rondom het Cornelius Haga Lyceum. Toch is het voor het vertrouwen in ons inlichtingenstelsel juist goed dat een toezichthouder de dienst in de gaten houdt en zonodig corrigeert, zegt de Leidse expert Willemijn Aerdts.
Bas Soetenhorst, Het Parool, 7 december 2019, 12:39
‘Een gedegen rapport met duidelijke conclusies,’ zegt Willemijn Aerdts over het vrijdag verschenen onderzoek van de CTIVD, de toezichthouder op de AIVD, naar het opereren van de inlichtingendienst rond het islamitische Cornelius Haga Lyceum. Aerdts promoveert aan de Universiteit van Leiden op het toezicht op de AIVD en MIVD, de algemene en militaire inlichtingendienst.
Het CTIVD concludeert dat de AIVD een aantal beeldbepalende beschuldigingen tegen de schoolleiding niet had mogen vermelden in een zogenaamd ambtsbericht, op basis waarvan het Amsterdamse stadsbestuur en de Onderwijsinspectie gealarmeerd werden. Tegelijkertijd vindt de toezichthouder dat er voldoende redenen waren uit het oogpunt van nationale veiligheid, om de autoriteiten te waarschuwen over radicalisering rondom de school uit Nieuw-West.
Wat betekenen de bevindingen voor de AIVD?
“Als je bij de dienst werkt kun je dit soort ambtsberichten meteen goed plaatsen en je een idee vormen over de hardheid van bepaalde informatie. Als je daarmee dan naar een gemeente of de inspectie gaat, moet je doordrongen zijn van het feit dat men daar minder gewend is aan de omgang met dit soort inlichtingen. Als AIVD moet je van tevoren goed nadenken over de impact en duidelijk uitleggen wat ermee kan gebeuren en waar het op gebaseerd is.”
De gemeente Amsterdam stelt vertrouwen te houden in de AIVD. Is dat niet tekenend voor de schade die dit onderzoek aanricht? Het stadsbestuur vindt het nodig om iets te zeggen dat vanzelfsprekend zou moeten zijn.
“Dat zie ik anders. De CTIVD is de enige instantie die toegang heeft tot alle inlichtingen. Ze mogen als enige in principe alles bekijken. Daarom heeft de commissie een fundamentele rol in onze democratische rechtsstaat, want we geven onze diensten hele vergaande bevoegdheden. Daar is geen check op in de rechtszaal, zoals bij de politie en het Openbaar Ministerie. De CTIVD kan echt achter de voordeur kijken. Voor het vertrouwen in de inlichtingendiensten is het heel belangrijk dat er zo’n check is. De conclusie dat iets niet goed is gegaan, schaadt het vertrouwen. Maar voor datzelfde vertrouwen is het belangrijk dat we weten dat er een instantie is die de AIVD controleert. Dat versterkt het vertrouwen juist.”
In 2014 klaagde toenmalig burgemeester Eberhard van der Laan in een brief aan de regering dat de AIVD expliciete waarschuwingen over de school niet in een ambtsbericht wilde zetten, waardoor hij geen wettelijke basis had om op te treden. Dan volgt vijf jaar later een ambtsbericht dat in het gezicht van de dienst ontploft.
“Ik ken die brief niet, maar het lijkt me illustratief voor het feit dat de dienst in principe alleen met een ambtsbericht komt als er genoeg inlichtingen zijn om dat te rechtvaardigen. Er is altijd een spagaat, omdat een burgemeester hele andere verantwoordelijkheden heeft dan de AIVD. Dat kan voor spanning zorgen.”
Sneeuwt door de kritiek op de AIVD niet onder dat er wel degelijk iets aan de hand is bij het Haga Lyceum?
‘Dat vind ik wel meevallen. De CTIVD concludeert dat de informatie waarop het dreigingsbeeld was gebaseerd, overeind blijft. Dat betreft de salafistische voormannen rondom de school.”
Het is uitzonderlijk dat een ambtsbericht in de openbaarheid op zinsniveau wordt ontleed.
“Dat dat kan, hoort bij het toezichtstelsel. De dienst zelf noemt dat zijn ‘license to operate’. Het vergroot de legitimiteit van het mandaat van de dienst. Maar het komt inderdaad niet vaak voor dat de toezichthouder focust op één casus.”
Staat er ook goed nieuws voor de AIVD in dit rapport?
“Volgens de schoolbestuurders gaat er geen dreiging van het Haga Lyceum uit. Het CTIVD zegt dat die dreiging wel degelijk gefundeerd is. De kritiek betreft passages uit het ambtsbericht die van wezenlijk belang zijn voor de beeldvorming. Maar de strekking van het ambtsbericht blijft overeind.”
https://www.parool.nl/amsterdam/expert-aivd-wel-degelijk-dreiging-vanuit-cornelius-haga-lyceum~ba5d284f/?