‘Protectionisme gaat niet werken tegen verlies van banen, goed onderwijs maakt wel kans’ @fd @globalisering #onvermijdelijkeontwikkelingen #populisme

Tags

Economie

Kenneth Rogoff, Opinie/fd, 18-8-17

Nu westerse politieke leiders zich zorgen maken over de toekomst van kwaliteitsbanen, zouden ze er goed aan doen te kijken naar de nog veel grotere problemen waar Azië voor staat. Deze problemen dreigen wereldwijd een enorme neerwaartse druk uit te oefenen op de lonen. In India, waar het inkomen per hoofd van de bevolking ruwweg een tiende bedraagt van dat in de VS, verlaten jaarlijks ruim 10 mln mensen het platteland om naar de stedelijke gebieden te stromen. Daar kunnen ze dikwijls geen werk vinden.

China worstelt met soortgelijke problemen. Hoewel China al veel meer verstedelijking kent dan India, probeert het ook jaarlijks nog eens tien miljoen mensen naar zijn steden te verhuizen. Nu er werkgelegenheid verloren gaat aan de automatisering en aan lagelonenlanden als Vietnam en Sri Lanka, wordt het integreren van deze nieuwe werkers steeds moeilijker.

Onlangs is deze moeilijke situatie nog eens verergerd door de toename van het mondiale protectionisme, zoals blijkt uit het besluit van Foxconn (een belangrijke leverancier van Apple) om $ 10 mrd te investeren in een nieuwe fabriek in Wisconsin. Maar we moeten ook inzien dat deze 13.000 nieuwe banen in de VS een druppel in de oceaan zijn vergeleken met de 20 mln (of meer) banen die India en China ieder jaar moeten scheppen, en zelfs vergeleken met de 2 mln banen die de VS nodig hebben.

In de marge hebben de VS en Europa wellicht enige ruimte om de handel eerlijker te maken, zoals Trump zegt dat hij zal doen. Veel Chinese staalfabrieken hebben bijvoorbeeld state-of-the-art apparatuur om de vervuiling binnen de perken te houden, maar die kan worden uitgezet om kosten te besparen. Als het gevolg daarvan is dat overtollige productie tegen goedkope prijzen wordt gedumpt op de wereldmarkten, staan westerse landen volledig in hun recht als ze tegenmaatregelen nemen.

Helaas blijkt uit de lange geschiedenis van het handelsprotectionisme dat het zelden de vorm aanneemt van met chirurgische precisie uitgevoerde maatregelen. Veel vaker zijn de voornaamste begunstigden de rijken en mensen met politieke connecties, terwijl de verliezers de consumenten zijn die hogere prijzen moeten betalen.

Hieruit blijkt maar weer eens dat het onverantwoord is een president te kiezen die zijn kennis over globale ontwikkelingen niet heeft en ook niet aangedragen krijgt vanwege zijn vermeende eigen gelijk, waarmee je wel succes kunt boeken in de praktische omgeving van het vastgoedbranche. Het populisme is een dood spoor.

Landen die zich te veel afsluiten voor buitenlandse concurrentie verliezen scherpte, waar innovatie en groei onder lijden

Landen die te ver gaan in het zichzelf afsluiten voor buitenlandse concurrentie verliezen uiteindelijk hun scherpte, waar de innovatie, de werkgelegenheid en de groei onder lijden. Brazilië en India hebben bijvoorbeeld van oudsher te kampen gehad met een naar binnen gericht handelsbeleid, hoewel ze de afgelopen jaren allebei opener zijn geworden.

Een ander probleem is dat de meeste westerse economieën sinds lange tijd op diepgaande wijze verstrikt zijn geraakt in de mondiale aanbodketens. Zelfs de regering-Trump heeft haar plan moeten heroverwegen om zich uit het North American Free Trade Agreement (Nafta, het Noord-Amerikaanse Vrijhandelsverdrag) terug te trekken, toen zij uiteindelijk besefte dat veel Amerikaanse importen uit Mexico uit substantiële Amerikaanse inhoud bestaan. Het optrekken van hoge tariefmuren zou wel eens net zo veel Amerikaanse als Mexicaanse banen kunnen kosten. En als de VS hun importtarieven scherp verhogen, wordt een groot deel van de kosten aan de consumenten doorgegeven in de vorm van hogere prijzen.

De revolutie op het gebied van de handel zal zeer zeker ook doordringen in de dienstensector. Amazons Mechanical Turk (vernoemd naar de 18e-eeuwse schaakmachine, waarin op sluwe wijze een persoon was verborgen) is een voorbeeld van een nieuw platform dat kopers in staat stelt heel kleine, specifieke taken (bijvoorbeeld programmeren of datatranscriptie) tegen vergoedingen op derdewereld-niveau te laten uitvoeren.

Het is duidelijk dat online-dienstenplatforms gereguleerd moeten worden, zoals de ervaringen met Uber hebben aangetoond. Maar gezien het enorme aantal nieuwe banen dat India en China ieder jaar moeten scheppen, en omdat het internet zeer poreus blijft, is het waanzin om te denken dat geavanceerde economieën de dienstenexport nauwgezet onder controle kunnen houden.

In een wereld waar mensen waarschijnlijk vaak en soms radicaal van baan zullen moeten wisselen, zijn grootscheepse veranderingen op het gebied van het volwassenenonderwijs nodig, vooral bewerkstelligd door online-leren. Niet in de laatste plaats zullen landen eveneens voor een betere herverdeling via belastingen en overdrachten moeten zorgen. Traditioneel-populistisch handelsbeleid, zoals Trump dat heeft omarmd, heeft in het verleden niet goed gewerkt, en zal nu waarschijnlijk nog slechter werken.

Vooral deze laatste zin is interessant en verdient een goed antwoord. Omdat ‘traditioneel-populistisch handelsbeleid’ nooit goed heeft gewerkt bestaat er in een democratisch stelsel geen instrument om dergelijke verkiezingsretoriek en –beloften effectief te bestrijden. Dat is zelfs Bernie Sanders niet gelukt ten aanzien van de verkiezingscampagne van vorig jaar in zijn poging Hillary uit het Wall Streetkamp weg te houden, blind als zij was dat het populisme daardoor extra werd aangedreven. De politieke wereld is kortom geen ideologische wereld meer waarin argumenten echt getoetst kunnen worden en daarmee is dit politieke stelsel van de democratie volkomen zinloos geworden, zonder een effectieve fact-controle… op de factfree, want populistische  maatschappij.

Kenneth Rogoff is hoogleraar economie aan Harvard University. © Project Syndicate. Vertaling Menno Grootveld.

https://fd.nl/opinie/1214195/protectionisme-gaat-niet-werken-tegen-verlies-van-banen-goed-onderwijs-maakt-wel-kans

‘#IMF: meer groei in #China leidt tot meer risico’ #fd #mondialeeconomischeverhoudingen

Tags

China

De groei in China kan de komende jaren hoger uitvallen dan eerder was gedacht. Maar dat heeft een prijs: de schulden nemen daardoor verder toe waardoor er op middellange termijn juist meer risico’s zijn. Tot die conclusie komt het Internationaal Monetair Fonds dinsdag in een reguliere ‘Artikel 4 consultatie’ van China.

Groei door schulden dus. Mondiale schuldenlasten nemen dus toe.

Het IMF heeft de verwachting voor de economische groei voor de periode tot en met 2020 opgetrokken van gemiddeld 6% naar 6,4%. Om die groei te financieren moet er echter ook weer meer vreemd vermogen worden ingezet. Het IMF verwacht dat daardoor de schuld van de overheid, de bedrijven en de huishoudens stijgt van 242% van het bruto binnenlands product over 2016 tot 300% in 2022.

Kredieten

Nieuwe kredieten voor de particuliere sector groeiden vorig jaar nog met 16%, het dubbele van de nominale groei van de economie. Sinds 2008 is er sprake van een groei met 80 procentpunt tot 175%, aldus het IMF. Het fonds heeft berekend dat bij een gezonder tempo van de kredietgroei de economie in de periode van 2012 tot 2016 met 5,5% zou zijn gegroeid, in plaats van de gerealiseerde 7,25%.

President Xi Jinping legt sterk de nadruk op de noodzaak de kredietverlening te beteugelen. Hij verlangt dat de groei van de bedrijfskredieten wordt beteugeld. Maar het IMF merkt op dat het terugdringen van de behoefte aan krediet vereist dat bedrijven makkelijker failliet kunnen gaan. Als bedrijven makkelijker failliet kunnen gaan kan dat ook de productiviteit in de economie opstuwen. Die is volgens het IMF nu nog te laag omdat er te veel geld vloeit naar ‘zombiebedrijven’. Een betere allocatie van middelen kan er op termijn toe leiden dat de productiviteit een extra 1 procentpunt bijdraagt aan de groei.

Dit een college hogere economische macro- en bedrijfswetenschap.

Handelspolitiek

De conclusies van het IMF over het Chinese handelsbeleid komen de regering in Beijing goed uit in de discussie met de Amerikanen, die klagen over het vermeende agressieve exportbeleid van de Chinezen. De toename van de binnenlandse Chinese vraag heeft het overschot op de lopende rekening vorig jaar al met een vol procentpunt doen slinken naar 1,7% van het bbp. Dit jaar zou het verder afnemen tot 1,4%. Volgens het IMF spelen de sterk toegenomen uitgaven aan vakanties in het buitenland een belangrijke reden voor die dalingen.

Om de groei structureel sterker te maken moet China de consumptieve bestedingen verder opvoeren en de nu zeer hoge besparingen inperken. Momenteel wordt 46% van het jaarlijks bbp gespaard, meer dan het dubbele van het mondiale gemiddelde.

Interessante ontwikkelingen dus daar in China.

https://fd.nl/economie-politiek/1214208/imf-meer-groei-in-china-leidt-tot-meer-risico

‘Merkel haalt uit naar auto-industrie’ #fd #economie #economischeinnovatie @eu #evenwichtigesamenleving

Tags

autoindustrie, Economie

De Duitse auto-industrie innoveert niet snel genoeg en heeft het vertrouwen van de consument geschaad met het emissieschandaal. Dat heeft bondskanselier Angela Merkel zondag gezegd tijdens een verkiezingsbijeenkomst in Dortmund.

Merkel haalde hard uit naar de top van het bedrijfsleven. Volgens Merkel hebben autofabrikanten het Duitse economische model ondermijnd. ‘Er moet nog veel worden opgeruimd. Als ik zeg industrie denk ik in de eerste plaats aan de top van het bedrijfsleven’, zei Merkel zaterdag op een bijeenkomst van de CDU in Dortmund. ‘Of er zijn dingen onder het tapijt geveegd of er is op massale schaal gebruik gemaakt van weeffouten in de emissietesten. Dat schaadt het vertrouwen.’

Dit soort taal hoor je Rutte nooit bezigen en daarmee blijft hij een fletse afspiegeling van zijn collega-buurvrouw.

Door harde kritiek te uiten op de in Duitsland machtige autosector probeert Merkel zich te positioneren in het politieke midden. De bondskanselier benadrukt in haar campagne het belang van economische stabiliteit en innovatie. De CDU-leider wil innovatie stimuleren en tegelijk werknemers beschermen in ‘deze onzekere tijden.’

Tijdens de bijeenkomst prees Merkel het minimumloon, dat in 2014 op aandringen van haar coalitiepartner SPD is ingevoerd. Ook beloofde ze maatregelen om tijdelijke krachten te beschermen tegen uitbuiting.

Hiermee wil ze zich onderscheiden van haar tegenkandidaat bij de SPD, Martin Schulz. De SPD’er heeft in zijn campagne veel gehamerd op inkomensongelijkheid en de waarde van een eerlijke maatschappij.

Hierin heeft Merkel natuurlijk ongelijk omdat het om beide gaat: zowel algemene industriële innovatie als (grote)inkomensongelijkheid, die altijd fout is, en een streven naar een eerlijke maatschappij dat in ieders belang is.

Op 24 september vinden in Duitsland landelijke verkiezingen plaats. De CDU heeft een grote voorsprong in de peilingen: Merkel staat gemiddeld 12 procentpunten voor op Schulz. Met nog zes weken campagne te gaan is de Duitse verkiezingsstrijd nog geen gelopen race, benadrukte Merkel zelf. ‘Ik was het bijna vergeten, maar de verkiezingen zijn nog niet beslist.’

Schulz heeft meer weg van Rutte, visieloos en een vaste verbale repertoire. En daarmee is hij kansloos tegenover zijn concurrent Merkel.

https://fd.nl/ondernemen/1214077/merkel-haalt-uit-naar-auto-industrie?utm_source=fd-now-nieuwsbrief&utm_medium=maillink&utm_content=artikel&utm_campaign=none&s_cid=557

 

‘Populisme doet het goed als het economisch minder gaat’ @fd #populisme #coherentbeleid #rechtvaardigeverhoudingen @eu

Tags

populisme, zuiverheidversuspopulisme

Han de Jong  • Opinie/fd, 11 augustus

Populisme is in opkomst. Maar wat is het eigenlijk? Populisme is geen ideologie zoals socialisme of liberalisme. Je komt populisten in allerlei soorten en maten tegen. The Economist omschreef het onlangs prachtig: ‘Populists may be militarists, pacifists, admirers of Che Guevara or Ayn Rand; they may be tree-hugging pipeline opponents or drill-baby-drill climate change deniers’. Onder politicologen is de visie gangbaar dat populisten de wereld verdelen in het echte volk en de corrupte elite. Populisten zien zichzelf als de enige legitieme vertegenwoordigers van het echte volk. Ze hebben een moreel monopolie terwijl de corrupte elite het contact met het volk heeft verloren. Doordat ze de wereld zo zwart-wit zien, zijn populisten feitelijk antipluralistisch. Populisten die aan het bewind komen, worden autocratisch of nog erger. Doordat een democratie gebaseerd is op pluralisme, kunnen populisten zo een gevaar vormen voor de democratie.

Illustratie: Max Kisman

Latijns-Amerika heeft met afstand de rijkste ervaring met populisme opgebouwd, vooral vanaf de jaren veertig, met leiders als de Argentijn Juan Perón. Die traditie is deze eeuw nog voortgezet door de Kirchners, ook in Argentinië, en Hugo Chavez en Nicolás Maduro in Venezuela. Die geschiedenis roept een aantal vragen op die ook voor ons nu relevant zijn.

Waarom was Latijns-Amerika zoveel bevattelijker voor populisme dan andere regio’s? Politieke wetenschappers schrijven dat toe aan de grotere inkomensongelijkheid op dat continent vanaf het midden van de negentiende eeuw. Globalisering in de tweede helft van de twintigste eeuw ging in Europa hand in hand met de opbouw van de sociale zekerheid. Op die manier kon de pijn worden verlicht van de economische aanpassingen als gevolg van de globalisering. In Latijns-Amerika was de belastingbasis veel te smal om een toereikend stelsel van sociale zekerheid op te zetten. De onvrede die het gevolg was, was wind in de zeilen van populisten.

Gevaar

Komen ze aan het bewind, dan worden populisten autocratisch of nog erger en zo kunnen ze een gevaar vormen voor de democratie

Eenmaal aan het bewind volgen populisten in Latijns-Amerika op economisch gebied een tamelijk vast patroon: een sterk stimulerend economisch beleid waarbij binnenlandse markten veelal worden afgeschermd. Zulk beleid leidt op korte termijn meestal tot hogere economische groei en lijkt dus succesvol. Maar op een zeker moment worden de grenzen van dit beleid bereikt. Overheidstekorten worden onhoudbaar en de tekorten in de buitenlandse handel zijn niet meer te financieren. In plaats van terug te keren naar conventioneel economisch beleid gaat de turbo er dan op en worden de tekorten monetair gefinancierd. Onder de dan vigerende economische omstandigheden is gierende inflatie het gevolg.

In deze passage wordt – indirect – schitterend aangegeven waardoor populisten de mist ingaan: volgens mij schuilt de verklaring in het feit dat deze egotrippers ‘verslaafd’ zijn geraakt aan hun macho-idealen, machtsidealen die je verwerft als deze gebaseerd is op grote volkshelden hun macht hebben verkregen door het enkelvoudige eigenbelang van de arbeidsklasse (die daar nog bestaat) te steunen en dus niet het algemeen belang, want dat vereist een helikopterview en een samenhangend, coherent – intellectualistisch – beleid en daar komen populisten niet/nooit aan toe (zoals bij onelinerbewegingen als PVV zichtbaar: weg met de islam en weg met de economische migranten).

Want het gaat hen alleen om ‘eigen volk eerst’ – dus ‘wij-zij’ denken – en er bestaat geen solidariteit in wereldomvattende zin (gebaseerd op visie en universele abstracte beginselen).

Daarom worden economische uitgangspunten ook verwaarloosd, hetgeen in regeringskringen betekent dat je chaotisch bezig bent en een volksdictatuur als resultante neerzet. Het algemeen belang dient het evenwicht tussen alle inkomenscategorieën na te streven is dat is nooit het geval bij populisten en rechtse (en bij linkse trouwens ook niet!) dictators. Daarom gierende inflatie en nooit inkomenspolitiek en hoge inkomstenbelasting- en dito ‘schalen’. Populisten zijn blinde schapen.

Chaos en een ineenstorting van de economie zijn vervolgens onvermijdelijk. Veel mensen zijn uiteindelijk armer dan voor het hele experiment begon. Niet zelden heeft een dergelijke situatie in Latijns-Amerika tot militair ingrijpen geleid en tot politieke repressie die nog veel erger was dan onder afgezette leiders. Latijns-Amerikaanse populisten hebben zichzelf dus steevast opgeblazen door de economie in chaos te storten, al heeft het vaak wel even geduurd voor het zover was. Venezuela is het meest recente, trieste voorbeeld.

Je kunt je afvragen waarom populisten dan toch regelmatig aan de macht kunnen komen in Latijns-Amerika als immers duidelijk is dat hun beleid steeds in een tranendal eindigt. Misschien is het geheugen van de kiezer kort. En blijkbaar is er toch steeds hoop dat er nu dan toch een leider is gevonden wiens economisch beleid een beter lot beschoren is. Maar misschien is het een simpele en te begrijpen keus voor economische voorspoed op korte termijn die aanlokkelijker is dan de op korte termijn te verwachten resultaten van meer conventioneel economisch beleid. In ieder geval leert de ervaring in Latijns-Amerika dat je populisten niet snel moet afschrijven.

Niet alleen dat ‘het geheugen van de kiezer kort’ is, maar vooral het (over)emotionele temperament van Zuid-Amerikanen (én mediterrane landen, zoals de zuidelijke EU-lidstaten en dan vooral de oud-koloniale landen als Portugal en Spanje!) kennen hetzelfde euvel.

Wegnemen oorzaken

Beste antwoord is wegnemen van oorzaken populisme en het overeind houden van checks and balances in het systeem

Achter de opkomst van populisme in de VS en Europa zitten ongetwijfeld deels andere factoren dan in Latijns-Amerika. Maar zou het toeval zijn dat populisme terrein wint nu aanpassingspijn die gepaard gaat met globalisering niet meer wordt gecompenseerd door uitbouw van sociale zekerheid maar juist samengaat met een vermindering ervan? De laatste economische crisis die tot langdurige bezuinigingen bij ons heeft geleid, heeft de electorale aantrekkingskracht van alternatief, populistisch beleid ongetwijfeld ook vergroot. Geopolitieke factoren spelen eveneens een rol. De Europese hegemonie werd gevestigd in de zeventiende eeuw en heeft een paar eeuwen geduurd. In de twintigste eeuw is Europa voorbij gestreefd door de VS, maar dat was tenminste nog een bondgenoot.

Geopolitieke factoren spelen m.i. geen rol omdat het geheel en alleen gaat om rechtvaardigheid (of ‘gerechtigheid’ zoals ook in Oost-Europese landen – en Turkije – nu meespeelt op basis van hun katholieke orthodoxie!) en dat vereist een systeem van sociale zekerheid dat recentelijk in de eurozone zwaar gesaneerd is vanwege de EMU-normen zodat alle overheidsuitgaven teruggebracht zijn tot het minimale. Dat is dé denkfout van de neoliberale orde binnen de EU geweest die zichtbaar is binnen de EMU, want (extreme) inkomensverschillen spelen geen rol. En dus geen belangstelling voor inkomensverhoudingen, waarin de verschillen zijn uitgewerkt.

Dat type vraagstukken zijn strijdig met de belangen van de hogere inkomenscategorieën. Daar durven de gevestigde politieke partijen niet aan te komen – laat staan te knabbelen – uit angst voor verlies van dat electoraat. Lafheid troef dus, zodat dit de verklaring is dat óók op ons continent een permanent populisme is ontstaan op basis van de geschetste globaliserende economie. Het gaat immers alleen om ‘winsten en omzetgroei’ van het grootbedrijf en multinationals.

Inmiddels dreigt Europa te degraderen tot het spelen van de derde viool en steekt China de VS naar de kroon als het om economische hegemonie gaat. Tegelijkertijd lijkt het Midden-Oosten te imploderen wat een immigratiestroom in Europa oplevert en de terroristische dreiging vergroot. Daarnaast probeert Rusland op slimme en assertieve wijze een eigen, vooraanstaande politieke positie in de wereld te veroveren. Deze ontwikkelingen voeden de behoefte van mensen aan zekerheid. De EU lijkt totaal niet in staat in die behoefte te voorzien. Populisten die inspelen op nationale gevoelens zijn electoraal vaak juist wel succesvol.

Europa, of de EU liever gezegd, dreigt overigens alleen tot het spelen van die derde viool te vervallen vanwege de eigen besluiteloosheid als gevolg van een hopeloos uitgedijde unie, die niet meer regeerbaar is of geen constructieve, unanieme besluiten kan nemen vanwege het eigenbelang van alle lidstaten. Het gaat sinds de ongecontroleerde toelating van nieuwe EU-lidstaten alleen nog maar om de subsidies uit de EU-ruif en de symbolische aanstichter daarvan is zelfs onze Gerrit Zalm geweest die de solidariteitsgevoel van de EU een halt heeft toegeroepen door zijn eis de afdrachtregeling te kortwieken, waar het conservatieve VK van Thatcher ook altijd op heeft aangedrongen. Dat is een onbesliste strijd geworden omdat dat politieke strijdpunt niet binnen de EU hoorde (er bestaat formeel geen ‘links tegen rechts’, de Commissie bestaat immers uit neutrale en niet-lidstaat-gebonden bestuurscommissarissen), maar dat kan/kon materieel natuurlijk niet, want toch/wel – keuze naar eigen voorkeur of perceptie! –  politieke organen.

Inmiddels zijn in diverse landen buiten Latijns-Amerika populisten aan de macht: Hongarije, Polen, Turkije maar ook bijvoorbeeld in de Filippijnen en Zuid-Afrika en laten we de VS niet vergeten. Wat mij daarbij opvalt, is dat een aantal van deze regimes een meer conventioneel economisch beleid voert dan de Latijns-Amerikaanse populisten deden. De kans dat ze zichzelf opblazen is daarmee klein. Dat vergroot de schade die ze kunnen berokkenen aan de democratie. Dat geeft te denken.

Dat er buiten Latijns-Amerika ‘populisten aan de macht kwamen: Hongarije, Polen, Turkije maar ook bijvoorbeeld in de Filippijnen en Zuid-Afrika en de VS’, valt te begrijpen door de universele menselijke waarden als ondernemingszin – economische bedrijvigheid -, maar ook het compenserende rechtvaardigheidsprincipe, zoals correctie van te grote inkomensvergaring. Zolang de ‘traditionele’ bestuurslagen en politieke klassen falen in het opzetten en formuleren van een evenwichts’visie’ – en dus een ‘evenwichtige visie’ zoals hierboven uitgelegd – is het verschijnsel populisme – nu wereldwijd – onvermijdelijk geworden en dat verdwijnt niet meer als een nieuw evenwicht uitblijft. Zo simpel werkt het met waarden en principes.

Het beste antwoord op populisme is het waar mogelijk wegnemen van de oorzaken en vooral het overeind houden van de checks and balances in het politieke systeem. Gelukkig zien we die checks and balances in diverse landen ook wel in de praktijk, bijvoorbeeld in de VS.

Hoezo ‘checks and balances’ in de VS? Het viel me al op dat De Jong in zijn redenering nergens concreet werd en dus verbaast het me niet dat hij met de VS een verkeerd voorbeeld aanhaalt. Hij vergeet dat de formele Checks and Balances in de VS geen rol meer spelen en daarom een papieren tijger is geworden met de chaoot als Trump nu als hoogte- (in populistische ogen) of dieptepunt (dit geldt voor mij omdat het electoraat aldaar de verkeerde ‘gok’ heeft genomen). Dit algemene ‘democratische’ kiesstelsel is een algemene ‘gokpartij’ of politieke casino geworden en dat geldt nu wereldwijd. De politiek zal zich aan de nieuwe tijd moeten aanpassen en niet omgekeerd, en dus tegenhouden!

Han de Jong is hoofdeconoom ABN Amro.

https://fd.nl/opinie/1213349/populisme-doet-het-goed-als-het-economisch-minder-gaat

 

Gelet op de eiercrisis en dieselcrisis (en alle overige en voorgaande economische crises van de afgelopen jaren) kun je stellen dat de ‘vrije’ markteconomie niet in idealistische zin bestaat, maar alleen in de zin van ‘geef criminelen als startups en kartels de vrije ruimte’…

Tags

Economie

Deze kop naar aanleiding van een veelheid van artikelen, maar vanochtend ‘Geen eiercrisis voor dierfokkers en machinebouwers’ (Jan Verbeek, In het nieuws/fd, 12 augustus)

Tragisch dieptepunt, ingezonden brief in @FD #vleesindustrie #consumentbedienen #economie

Tags

megastallen

Wederom een stalbrand. Deze keer van ongekende grootte: 20.000 varkens verloren op 27 juli het leven in het Gelderse Erichem, gemeente Buren. Veertig maal (!) meer dieren dan de hoeveelheid inwoners dat het Betuwse dorp telt. Deze brand is de grootste in de geschiedenis van varkensstalbranden. Een dieptepunt. De politiek en de sector moeten zich extreem schamen. Men verleent vergunningen en gaat door met het bouwen van megastallen, waar dieren op een kluitje ‘leven’ en bij brand geen kant op kunnen.

De vee-industrie is een bedrijfstak waar het dier aangepast wordt aan zijn omgeving, ‘overtollige’ ledematen worden verwijderd en huisvesting plaats vindt in krappe ruimten waar het dier geen dier kan zijn. Het houden van — te — veel dieren per vierkante meter geeft een snelle groei en hoge opbrengst, maar gaat over de rug van dieren én boeren. Laten we gezamenlijk, politiek, sector en consument, kiezen voor eerlijker geproduceerd vlees, eieren en melk uit kleinere stallen met meer ruimte per dier. De grens qua hoeveelheid stalbranden en de aantallen dieren die omkomen, vraagt om acute daadkracht. Het Actieplan Stalbranden, van onder andere de Rijksoverheid, moet versneld uitgevoerd en aangescherpt worden. In betere en veilige huisvestingssystemen is het leven voor de dieren aangenamer en is bij calamiteiten de kans op redding groter.

Corrie van Schaik, Enkhuizen

Het bestaande beleid is inderdaad beestachtig beleid. Niets anders. De agrosector is een ontzielde sector geworden dat een belediging is voor de beschaving.

https://fd.nl/opinie/1212827/brieven

Wat te doen met gedupeerde pluimveehouders als er fraude aan de orde is @fd #economie #marktmechanisme @cda @pvdd

Tags

fraude&bedrog

Gedupeerde pluimveehouders kunnen voorlopig nergens terecht met hun schade (Saskia Jonker, Ondernemen/fd, 7 augustus)

Jan Vos wil zijn gederfde inkomsten verhalen en heft zijn rechtsbijstandverzekeraar gebeld. En er is al een kippenboer omgevallen

# Pluimveehouders die hun stallen lieten schoonspuiten met het verboden middel fipronil kunnen met hun schade voorlopig nergens terecht. De kosten die zij moeten maken voor het vernietigen van besmette eieren en het ruimen van kippen zijn niet op een verzekeraar of het noodfonds voor de pluimveesector te verhalen. Ook gederfde inkomsten gelden als ondernemersrisico.

Natuurlijk schermen verzekeraars en noodfondsen direct of snel met het begrip ondernemersrisico, maar is dat in deze tijden nog wel van toepassing als door een enkele verkeerde acties van een paar boeren, die zich een gif laat aansmeren, direct een groot besmettingsgevaar bestaat voor de hele bedrijfssector? We weten inmiddels dat de economie als productiesector, net als de bancaire dienstverlening, geheel met elkaar verweven zijn en dat een enkele ‘onverstandige’ handeling tot rampen binnen een enkele kan leiden. Maar onvermijdelijk uitwaaiert het ook uit naar andere takken van de bedrijfstak. Hierover moet dus na het aantreden van het nieuwe kabinet een Kamerdebat worden gevoerd. De oude bedrijfsverhoudingen gaan verloren gegaan door nieuwe ontwikkelingen, zodat er ofwel nieuwe wetgeving moet verschijnen of de oude moet worden zwaar worden aangepast. Maar de overheid en dus de Kamer bepaalt wat tot het ondernemersrisico behoort en wat niet.

# Het betekent dat kippenboeren diep in het rood gaan of zelfs omvallen, zeker nu supermarkten hebben aangekondigd hun schade op de pluimveesector te zullen verhalen. Afgelopen vrijdag heeft de eerste boer al zijn faillissement aangevraagd, meldde de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders. Anderen hopen hun schade te verhalen op derden.

Boer Vos schakelde Chickfriend in

Jan Vos is zo’n gedupeerde boer, uit het Brabantse Bruchem. Vier maanden geleden schakelde hij Chickfriend uit Barneveld in om zijn stal met 30.000 kippen te beschermen tegen bloedluis. Al die tijd bleef zijn stal inderdaad vrij van de ellendige luizen, die kippen ziek kunnen maken.

Wat er precies zat in het schoonmaakmiddel, dat zijn stal veel langer beschermde dan concurrerende middelen, wist Vos niet. Dat wilden de eigenaren van Chickfriend, twee mannen, van 24 en 31, niet vertellen. Het was het ‘geheim van de smid’.

Hier is natuurlijk een cruciale fout gemaakt door metaforisch een internet-spam te openen zonder enige voorzorgsmaatregel te nemen; op z’n minst had doorgevraagd moete worden naar dat concurrerend ‘middel’, en het antwoord ‘geheim van de smid’ is onacceptabel. Dat is zelfs onacceptabel ‘dom’ en wijst ook niet op professioneel gedrag van de betrokken boer. Maar geen enkele verzekeraar gaat van dit soort domme omstandigheden uit en daarom wordt de hele sector de dupe. Aanpassen dus die wetgeving.

Fipronil bleek het geheime ingrediënt

Tot bijna twee weken terug. Toen kreeg boer Vos door wat het geheime ingrediënt was: het verboden fipronil. Zijn boerderij werd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit  (NVWA) ‘geblokkeerd‘, zijn eieren werden meegenomen voor onderzoek.

‘Donderdag kreeg ik de uitslag pas: ze hebben niets kunnen vinden. Blijkbaar was de dosering fipronil die ze bij mij gebruikten te laag.’ De boerderij van Vos is vrijgegeven, zijn eieren mogen weer in winkels worden verkocht.

Dit duidt op gemakzuchtig gedrag en handelswijze van de NVWA. Ook dat dient in het Kamerdebat te worden betrokken. De interviews die op de radio te horen waren, waren ook ambtelijk ontluisterend en daarover zal de nieuwe bewindspersoon ook stevig aan de tand gevoeld moeten worden, tenzij de formatie tegen die tijd nog doorettert.

 ‘Donderdag kreeg ik de uitslag pas: ze hebben niets kunnen vinden.’• Kippenboer Jan Vos

Een enorme opluchting voor de boer. Hij weet de schade beperkt te houden. ‘Hoeveel het me gaat kosten, weet ik nog niet. Ik heb ruim een week niets kunnen verkopen. Het is ook nog onduidelijk wat dit gaat doen met de eierprijs en de vraag.’ Hij hoopt dat zijn grootste klant, Aldi Duitsland, ze blijft afnemen.

Hier probeert de boer zijn handen in onschuld te wassen, maar dat zal als een boemerang gaan werken. Weer een domheid die begaan werd.

60.000 kippen laten ruimen

Andere klanten van Chickfriend hebben minder geluk. Zo hoorde de familie Oving uit het Drentse Odoornerveen woensdagavond dat hun eieren wel met fipronil zijn besmet. Zij laten hun 60.000 kippen ruimen en moeten een half miljoen eieren weggooien.

Van het ‘vrije’ marktmechanisme kan dus in een hoogindustriële en complexe maar vooral vervlochten samenleving geen sprake zijn aangezien hier blijkt dat meerdere vakgenoten dezelfde domme fouten maken die onprofessioneel zijn. Wat gaat de politiek hieraan doen?

En anders dan bij de vogelgriep krijgen zij voor de vervanging van hun kippen geen geld uit het noodfonds, behalve als de overheid de voorwaarden daarvoor aanpast. Boer Vos rekent voor: ‘Dat scheelt zo’n €4 per kip. Daar komen de ruimingskosten van 60 cent per kip bij die de boer zelf moet betalen. Veel boeren hebben 60.000 tot 80.000 kippen. En dan komt de schade door leegstand van de stal er nog bij.’

Dit soort commerciële berekeningen zijn ook stuitend en het feit dat het CDA principieel voor de landbouw opkomt vanwege hun eigen achterband, betekent dus ook dat zij het particulier belang laten prevaleren. De Partij voor de Dieren zal dat genadeloos gaan afstraffen.

Niet bij de verzekeraar terecht

Logisch dus dat boeren die kosten ergens proberen te verhalen. Bij een verzekeraar lukt dat niet; zulke schade valt niet te verzekeren. Dan blijft er maar een optie over: een derde aansprakelijk stellen.

Claimbrief

LTO heeft een voorbeeldbrief opgesteld om Chickfriend aansprakelijk te stellen

# Maar wie? Vos uit Bruchem heeft zich bij zijn rechtsbijstandsverzekeraar Achmea gemeld om hulp te krijgen bij het beantwoorden van die vraag. Ook heeft hij vast een brief gestuurd om Chickfriend aansprakelijk te stellen. Het lijkt echter onwaarschijnlijk dat dat bedrijfje, dat twee man groot is en vanuit een woonhuis wordt gerund, de middelen heeft om alle claims te kunnen betalen.

Het wordt een interessant Kamerdebat!

Twee manieren om schade te verhalen

Dat is iets dat Achmea Rechtsbijstand nu onderzoekt, zegt woordvoerder Petra van der Voort. Bij die stichting, die optreedt namens verzekeraar Interpolis, hebben zich tot nu toe negentien gedupeerde pluimveehouders gemeld. Ook bij Univé hebben zich ‘meerdere bedrijven gemeld‘, zegt een woordvoerder.

Achmea onderzoekt twee manieren om de schade te verhalen, aldus Van der Voort. ‘Er is de civielrechtelijke weg en de bestuursrechtelijke weg.’ Bij die eerste zouden Chickfriend, de Belgische leverancier en mogelijk de leverancier van de leverancier aansprakelijk worden gesteld, bij de tweede richt de verzekeraar zijn pijlen op de NVWA.

‘Meeste te halen bij NVWA’

Boer Vos denkt dat de laatste weg de kansrijkste is. ‘Ze wisten bij de NVWA al in juni dat er mogelijk fipronil in de eieren zat en ze hebben het toch laten escaleren.’ Ook advocaat Guido Goorts, die regelmatig boeren bijstaat, denkt dat er het meest te halen valt bij de toezichthouder.

‘De vraag is of de NVWA terecht een beperkende maatregel heeft opgelegd aan een pluimveehouder’• Advocaat Guido Goorts

‘De eerste vraag is of de NVWA terecht een beperkende maatregel heeft opgelegd aan een pluimveehouder’, zegt Goorts. Als dat onterecht is, kan de schade worden verhaald op de overheid. Maar vaak krijgt de toezichthouder gelijk. ‘De NVWA heeft ruime bevoegdheden als de voedselveiligheid in het geding is.’ Bovendien kan het lang duren voor de boer geld ziet. ‘Dat duurt al snel twee jaar.’

De belangrijkste vraag die de Kamer moet gaan beantwoorden is of klein- en grootschalige fraude – waar dan ook – beantwoord moet worden door de bestaande wetgeving én dat de inspecterende instanties van een Amerikaanse strengheid moeten worden. Als deze vragen nauwelijks te beantwoorden zijn – alleen al vanuit het eindeloze gekrakeel tussen regerings- versus oppositionele fracties -, en dus natuurlijk uitmonden in een loopgravenoorlog, dan zal er toch strenger opgetreden moeten worden door de keurende instanties, die gelijksoortige problemen krijgen als in het openbaar vervoer. Waarom toch zo vanzelfsprekend? De Wet van de Grote Getallen staat niet toe dat door domheid van enkele ondernemers een hele sector failliet gaat. Niet too big to fail, maar ‘too crucial to fail’.

Maar de NVWA hoort ook niet thuis bij Economische Zaken, die onder Kamp ‘veel te’ vrije markt is geworden. Dat klassieke liberalisme hoort in deze wereld niet meer thuis.

https://fd.nl/ondernemen/1212757/gedupeerde-kippenboer-kan-voorlopig-nergens-terecht-met-zijn-schade

 

Stapsgewijze bestuurlijke evolutie ten aanzien van gewenste transparantie #nrc @CarolineGruyter #politiekeafrekeningen #postgeslotensamenleving

Tags

Economie

Anticorruptie als strijd tegen de globalisering (Caroline de Gruyter, In Europa, Weekend/nrc, 5 augustus)

Deze zomer zijn er in Europa weer prominente koppen gerold. De Europese Volkspartij royeerde Pedro Agramunt, voorzitter van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa, wegens onethisch gedrag. Hij zou zich, onder andere, door dictators hebben laten fêteren en erover hebben gelogen. Agramunt is zijn bevoegdheden kwijt. Zijn aftreden lijkt een kwestie van tijd. In Frankrijk traden vier ministers in juni, kort na hun benoeming, al weer af. Ook hun wordt immoreel gedrag verweten. In Brussel struikelde de burgemeester over betaalde bijbanen. In Roemenië moest de premier aftreden omdat hij corruptie onder bepaalde bedragen uit het wetboek wilde halen.

In veel landen lijkt de strijd tegen de corruptie dé manier geworden om te vechten voor politieke vernieuwing. Meer dan ooit worden politici en bestuurders langs de morele meetlat gelegd. De Franse presidentskandidaat François Fillon, die als parlementslid familieleden op de loonlijst had staan en giften aannam van vrienden die gunsten verwachtten, kwam hier jaren mee weg. Velen deden wat Fillon deed.

Volgens de Duitse socioloog Georg Simmel was de belangrijkste ongeschreven regel in 1908: „Men onthoudt zich van elke kennis over datgene wat de ander niet onthult”. Het „geheim van de ander”, daar kwam je niet aan. Nu, in het tijdperk van sociale media en WikiLeaks, is die grens vrijwel verdwenen. Politici en bestuurders worden keihard op transparantie afgerekend. In 2014 vond 76 procent van de Europeanen dat er te veel corruptie was. Op de vraag van Le Monde of de meeste politici corrupt zijn, zei 69 procent van de ondervraagden eind juni 2017 ja. Die score was trouwens beter dan in 2016 – een Macron-effect?

De moralisatie van de politiek begon in de jaren zeventig, na de studentenrevoluties van ’68. In 1976 was er de Lockheed-affaire, die de Nederlandse monarchie in gevaar bracht en de Italiaanse president tot aftreden dwong. In Frankrijk vroegen burgers inzage in de overheidsfinanciën. Politiek was toen nationaal. Maar met de globalisering kregen internationale organisaties langzaam meer gewicht. Europese landen tekenden in de jaren negentig conventies over transparantie en accountability bij de VN, OESO, Wereldbank en EU. In 1999 trad de Europese Commissie af na de affaire-Cresson. Ontwikkelingshulp en leningen aan derdewereldlanden werden gekoppeld aan good governance. Controleorganen als Transparency International werden opgericht.

De globalisering versterkt de strijd tegen de corruptie: het maakt burgers ontevreden over het functioneren van de democratie. Belangrijke beslissingen over banken of de euro worden niet meer nationaal genomen, maar ergens ver weg: in de eurogroep, G20 of op Wall Street. Anticorruptie helpt burgers wat macht terug te claimen. Elk bonnetje, elke afspraak met lobbyisten – onontbeerlijk voor wettenmakers – is bij voorbaat verdacht. De val van de Muur heeft deze ontwikkeling wellicht versterkt: hét onderscheid tussen het Westen en de rest is niet langer anticommunisme, maar deugdzaam bestuur en transparantie. Het doordesemt de hele politiek.

Wat sociaal-economisch gegevens feiten blijken te zijn – maar strijdig zijn met democratische legitimeringseisen – komen burgers in opstand als zij ‘overal’ worden gepasseerd. En als de politieke elites (in regeringen en parlementen) en binnen de toppen van het multinationale bedrijfsleven blind blijken te zijn voor de zeer terechte eisen van de burgers, dan is dat vragen om problemen. Wat de internationals betreft is dat een kwestie van wennen, want daar luidt doorgaans de slogan of dooddoener dat het gaat om het recht van ‘private’ bedrijven en interne bedrijfsvoering, waar de buitenwacht geen invloed op hoort te hebben, dan wel mag hebben.

In de dagelijkse hectiek van het bestuur wordt echter standaard vergeten dat het burgerlijke protest gemakkelijk kan aanzwellen tot consumentenstakingen waarvan die bedrijven zelf de dupe worden. Deze ontwikkelingen mogen dus beschouwd worden als de economisch-financiële varianten op de evolutietheorie; gecombineerd met de Hegeliaanse wet van these-antithese-synthese ontstaan er nieuwe evenwichten. Het maatschappelijk gebeuren wordt aldus een levend proces en wie daarmee geen rekening houdt wordt erop afgerekend, zeker in de huidige digitale samenleving met nog eens het extra risico van nepnieuws.

Met aangezien met supercomputers grote winsten kunnen worden gemaakt, wordt het risico op inhaligheid groter. Als alle winsten en omzetgroei in de zakken van de topbestuurders verdwijnt, dan zijn de rapen gaar. De geest die dan uit de fles komt, valt niet meer te temmen en de ceo’s en andere topbestuurders blijken dan armzalige figuranten geworden. Dus is deze zoveelste technologische Revolutie als een rechtvaardigheidsEvolutie te beschouwen. Waar iets scheef is gegroeid wordt het noodzakelijkerwijs met behulp van de ‘onzichtbare hand’ weer rechtgetrokken. Dat moet de ondernemers toch aanspreken!

In Slowakije organiseren twee achttienjarigen al maanden demonstraties tegen de regering. In de Slowaakse politiek, constateerde een hunner, „is er geen plek voor mensen die dingen willen veranderen, alleen voor mensen die willen stelen.” Frankrijk heeft tegenwoordig een hoogleraar anticorruptie, Frédéric Monier. Hij adviseert toekomstige politici en bestuurders om van onbesproken gedrag te zijn. Anders, zegt hij, overleven ze niet. Het morele appèl kan weleens, juist omdat het is gelieerd aan grote sociale verschuivingen, het machtigste politieke wapen zijn van deze tijd.

Zo is het maar net, het blijkt weer eens dat de IJzerenwet van Michels werkt.[1] Deze wet van de oligarchie wordt dus vanwege de overflow van macht bij de elite weer teruggedrongen, maar in deze tijden zonder gewapende strijd en guillotines van de Franse Revolutie. Gewoon door wet- en regelgeving die ten aanzien van de transparantie ten tijde van de genoemde revolutie nog niet bestonden. Ondernemers en politici, let op uw zaak!

https://www.nrc.nl/nieuws/2017/08/04/anticorruptie-als-strijd-tegen-de-globalisering-12370513-a1568920

 

[1] https://nl.wikipedia.org/wiki/IJzeren_wet_van_de_oligarchie

De econoom John List als potentiële Nobelprijswinnaar omdat hij het economisch speelveld als speltheorie opvat en tot geniale oplossingen komt @vpro #mindofunivese #economischetheorie

Tags

Economischetheorie

‘Als je economie als een groot spel kunt zien, is List’s vraag, hoe kunnen we de spelregels dan zo veranderen dat het spel meer winnaars dan verliezers gaat opleveren? Economie is voornamelijk een theoretisch vak, op basis waarvan tot op het hoogste niveau (impactvol) beleid gemaakt wordt. Maar kloppen die theorieën wel? John List vond een werkbare manier om grote economische theorieën in de praktijk te testen. Die praktijk varieert van de bankensector, de beurs, charitatieve instellingen tot basis- en de middelbare school.’

Hier wordt het antwoord gegeven waarom economen er zo vaak naast zitten en dat afgezien van de inherente meningsverschillen die alle academische disciplines kenmerken. Geen enkele wetenschapstak is volmaakt en dus blijven er altijd verschillen van inzicht bestaan. En daarom wordt ook altijd van economisch beleid gewisseld bij het aantreden van een nieuwe regering van een andere samenstelling. Namelijk dat de economische theorie van de een die een bijpassende politieke kleur heeft, botst altijd met de theorie van de ander.

Als niet econoom loop ik voor het eerst aan tegen deze naam van John List, maar zijn vraag of die economische theorieën wel kloppen, is natuurlijk wel de cruciale vraag die helaas geen enkele politicus kan beantwoorden vanwege de afwezigheid van deskundigheid om deze vraag te beantwoorden. Iedere politicus zit immers vastgenageld aan zijn eigen politieke overtuiging en dus aan bijbehorende economische theorie. Maar nu via deze vpro-tv-serie duidelijk is geworden dat er toonaangevende economen bestaan die bezig zijn met die cruciale vraag of de theorie wel klopt, kun je er vergif op innemen dat de huidige theorie over 5 jaar niet meer bestaat. Speltheoretisch is er dan een oplossing gevonden die het mogelijk maakt meer rechtvaardigheid op de wereld brengen en de graaiers uit de weg te ruimen. Wat een ideale toekomst!

https://www.vpro.nl/programmas/the-mind-of-the-universe/kijk/afleveringen/2017/speler.html

 

Concurrentie en intersectorale samenwerking zijn dus toch mogelijk @bestuurlijknieuws @vpro #economischeinnovatie #nieuwewelvaart

Tags

Innovatie

Nederlands #bedrijfsleven verstevigt haar concurrentiepositie dankzij samenwerking #economie

De samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en de overheid is versterkt dankzij de topsectorenaanpak. Door private en publieke middelen gerichter in te zetten wegen de voordelen van de topsectorenaanpak op tegen de investeringen. Dit is een van de conclusies van het onderzoeksbureau Dialogic dat een evaluatie uitvoerde naar de effecten van de topsectorenaanpak.

Minister Kamp: “In de nu bijna afgelopen kabinetsperiode is veel geïnvesteerd in de samenwerking binnen de meest belangrijke sectoren van de Nederlandse economie zoals Chemie, High Tech, Energie en Agri&Food. Uit een externe evaluatie blijkt dat deze zogenaamde topsectorenaanpak effectief en doelmatig is. Nederland werd innovatieleider in de EU en op drie na de meest concurrentie-krachtige economie van de wereld. Maar het kan altijd nog beter. Onze investeringen in research & development liggen met 2 procent van het bruto binnenlands product weliswaar iets boven het Europese gemiddelde, maar om onze sterke positie in de wereld vast te houden moeten we doorgroeien naar 2,5 procent. Ik hoop dat het nieuwe kabinet het topsectorenbeleid zal voortzetten en de investeringen in research & development zal verhogen. Zo kunnen we onze welvaart en werkgelegenheid ook op lange termijn veilig stellen.”

Gezien de huidige mondiale ontwikkelingen binnen ‘research & development’, en de afhankelijkheid van onze welvaart hiervan, ligt het in de toekomst voor de hand dat de norm van 2 procent van het bruto binnenlands product moet worden vastgelegd in onze grondwet.

Topsectoren in ontwikkeling

De afgelopen vijf jaar stonden in het teken van het organiseren van samenwerking, privaat en publiek commitment en uitwerking van gezamenlijke ambities en programma’s. De volgende stap zijn de maatschappelijke uitdagingen op het gebied van veiligheid, klimaat, energie en gezondheid. Zo worden bijvoorbeeld in het maatschappelijke innovatieprogramma Seaweed for Food innovaties ontwikkeld voor de zeewiersector. Zeewier is een veelzijdig en voedzaam gewas dat geteeld kan worden zonder gebruik van land, zoet water en meststoffen. Zeewier is geschikt als voedsel voor mens en dier én als groene grondstof voor pharma, chemie en energie. Zeewier zet bovendien CO2 om in biomassa en zuurstof. Dit proces helpt verzuring van oceanen tegen te gaan. Kennis en innovaties zijn nodig voor de gehele waardeketen van zeewier: van veredeling, teelt, verwerking tot aan consumentengedrag. Dit soort voorbeelden maken onderdeel uit van de Kennis- en Innovatieagenda’s van de topsectoren die op korte termijn door hen worden gepubliceerd. In de komende maanden worden die verder uitgewerkt.

De genoemde ‘De afgelopen vijf jaar’ waren niet de eerste periode waarin deze ‘organisatie van samenwerking, privaat en publiek commitment en uitwerking van gezamenlijke ambities en programma’s’ plaatsvond, want dat gebeurde onder Paars 1&2 ook al, maar toen in het kader van privatisering en liberalisering, waarvan achteraf kan worden opgemerkt dat die mislukt is. doorgeschoten liberalisering was daarvan de oorzaak en daaraan is de sociaaldemocratie bijna eraan onderdoor gegaan. Dat was dus zonder meer als een strategische blunder te omschrijven. Het huidige aanpak onder Rutte 2 (Paars-min-variant) was via de euroschuldencrisis en de mondiale economische recessie een gezonder klimaat om van deze nieuwe aanpak ‘samenwerking’ gebruik te maken. De huidige thema’s ‘veiligheid, klimaat, energie en gezondheid’ zijn ook eerder uitnodigend daartoe.  Onder Paars 1&2 bestonden deze thema’s ook nog niet; in ieder geval niet in de alarmerende fase van nu.

Onderzoeksmethode

De evaluatie werd in opdracht van het ministerie van Economische Zaken door Dialogic uitgevoerd en begeleid door een commissie onder leiding van prof. Dr. Bart Verspagen. Voor deze evaluatie werd door Dialogic een nieuwe evaluatiemethode ontwikkeld in samenwerking met de Harvard Kennedy School for Public Policy. Samen met de eerdere evaluaties van de financiële beleidsinstrumenten van de Topsectorenaanpak (de PPS-toeslagregeling voor de TKI’s en de MIT ) is er nu een samenhangend beeld.

Het toeval wil ook dat deze ontwikkelingen parallel liepen aan de prachtige VPRO-serie ‘The Mind Of The Universe’-tv serie van het afgelopen jaar.[1]

Bron: Ministerie van Economische Zaken, 27 juli 2017

https://bestuurlijknieuws.nl/nederlands-bedrijfsleven-verstevigt-haar-concurrentiepositie-dankzij-samenwerking-economie/

[1] https://www.vpro.nl/programmas/the-mind-of-the-universe/kijk/afleveringen/2017/verbinder.html (als laatste aflevering in de serie van 10)