Stelling: “Het is een markteconomie. Zolang het volk interesse toont in voetbal als entertainment gaat het door. Stijgende inkomsten uit tv-rechten en sponsoring, ego’s van rijken, invloed van landen. Arabieren, Amerikanen, eerst ook Russen. Ze zijn losgeslagen en jagen elkaar op. Waarover hebben we het in hemelsnaam? Het is de totale idioterie, 133 miljoen voor Caicedo, zo’n middenvelder die vroeger misschien 5 miljoen waard was.”
Moisés Caicedo vijftig keer zo duur als Johan Cruijff vijftig jaar geleden (Willem Vissers, Sport/de Volkskrant, 16-8-23)
Vijftig jaar na de transfer van Johan Cruijff van Ajax naar Barcelona is de gedenkwaardige 6 miljoen gulden (2,7 miljoen euro) voor de toenmalige topspeler een schijntje geworden.
Het transfercircus in het voetbal is de wereld van verbazing, totdat de verbazing omslaat in verbijstering, onverschilligheid of juist enthousiasme. Middenvelder Moisés Caicedo uit Ecuador tekende maandag bij Chelsea, dat 133 miljoen euro betaalt voor de middenvelder van Brighton. Het is de duurste overgang in de geschiedenis van de Premier League. Het is tevens vijftig keer zoveel als de transfer van Johan Cruijff in augustus 1973, vijftig jaar geleden, van Ajax naar Barcelona: 6 miljoen gulden (2,7 miljoen euro). Van dat bedrag ging de helft naar Cruijff, de andere helft naar Ajax.
Cruijffs destijds spraakmakende transfersom is een schijntje tegenwoordig op een doordraaiende markt. Zaakwaarnemer Rob Jansen: ‘Tijdens corona voorspelde ik normalisatie. Ik sloeg de plank mis. We krijgen alleen meer transfers en hogere salarissen. Misschien stopt het nooit. Haaland is straks een miljard waard. Het is een markteconomie. Zolang het volk interesse toont in voetbal als entertainment gaat het door. Stijgende inkomsten uit tv-rechten en sponsoring, ego’s van rijken, invloed van landen. Arabieren, Amerikanen, eerst ook Russen. Ze zijn losgeslagen en jagen elkaar op. Waarover hebben we het in hemelsnaam? Het is de totale idioterie, 133 miljoen voor Caicedo, zo’n middenvelder die vroeger misschien 5 miljoen waard was.’
Het salaris en de overgang van Cruijff leidde destijds overigens ook tot consternatie, tot vragen in de Tweede Kamer toe. Cruijff besloot definitief te vertrekken toen zijn medespelers in het begin van het seizoen op Piet Keizer stemden als nieuwe aanvoerder. Hij belde met schoonvader en zaakwaarnemer Cor Coster en zei: ‘We gaan naar Barcelona.’
Cruijff verpulverde transferrecords. Daarover is onder meer te lezen in de biografie over Cruijff van Auke Kok. Het sectiebestuur betaald voetbal van de KNVB viel over de implicaties van de transfer, mede omdat Cruijff dreigde niet te spelen voor het Nederlands elftal als de papieren niet snel waren geregeld.
De werelden van amateurisme en toenemende zakelijkheid vloeiden samen, alvorens Cruijff pas op 28 oktober zijn eerste officiële wedstrijd speelde voor Barcelona. Verslaggever Cees van Nieuwenhuizen was daarbij aanwezig namens Het Parool. Aan de telefoon: ‘Cor Coster belde mij en vroeg: jij woont toch in de buurt van Zeist? Kun je dan niet even dat transfercertificaat ophalen bij KNVB-bestuurslid Henk Burgwal? Dan vliegen wij daarna naar Barcelona en kun je morgen bij het debuut van Cruijff zijn.’
Coster en Van Nieuwenhuizen arriveerden tegen de avond. ‘Op het vliegveld stond iemand te wachten die met het certificaat in een vliegtuig stapte naar Madrid, zodat de zaakjes voor middernacht waren geregeld bij de bond. De volgende dag zat ik in Camp Nou bij de wedstrijd. Barcelona won met 4-0, met twee goals van Cruijff.’
Langzaam opende zich een wereld van steeds hogere transfersommen. Natuurlijk, niet alleen de prijs voor een voetballer is verveelvoudigd. Een brood kostte in 1973 ongeveer 40 eurocent en nu 2 euro, afhankelijk van welk brood je koopt in welke winkel. Een brood is pakweg vijf keer zo duur geworden. De papieren krant is zelfs 25 keer zo duur, al biedt een goedkoper digitaal abonnement tegenwoordig een alternatief.
Voor de 2,7 miljoen van toen koop je tegenwoordig een aardige verdediger van pakweg PEC Zwolle, zoals Feyenoord deed met Thomas Beelen. Om het voorbeeld van de papieren krant te projecteren op voetbal: 25 maal 2,7 miljoen is 67,5 miljoen, de bekostiging van een halve Caicedo, niet eens de beste speler van het moment.
De transfersommen gingen door de jaren heen schoksgewijs omhoog. AC Milan betaalde in 1987 7,7 miljoen euro voor Ruud Gullit, die een vertrek forceerde bij PSV. Manchester United spendeerde in 1998 16 miljoen euro aan Jaap Stam, die olijk constateerde dat hij een winkelcentrum had gezien dat evenveel kostte. Van belang was het Bosman-arrest in 1995, waardoor de speler na afloop van zijn contract transfervrij mocht vertrekken. Clubs reageerden daarop door langdurige contracten aan te bieden, die ze voor het einde van de verbintenis lieten afkopen.
Zaakwaarnemer Rodger Linse: ‘Het voetbal biedt steeds meer mogelijkheden, in commercieel lucratieve competities.’ Hij ziet een verschil tussen de Arabische profliga en de MLS in de Verenigde Staten, waar Lionel Messi voetbalt. ‘In Saoedi-Arabië is het een kwestie van meer en meer grote namen, ontiegelijk veel geld, met als doel het land meer aanzien te geven. In Amerika is dat anders, met nieuwe stadions, opleidingen, tweede elftallen en meer clubs. Waarom zouden de eerste vier clubs van de MLS straks niet aan de Champions League meedoen? Kijk wat er dan gebeurt, als Inter Miami tegen Real Madrid speelt.’
Johan Cruijff, die ook in de Verenigde Staten voetbalde en pionier was op het gebied van commercie en professionalisering, had het misschien een mooie gedachte gevonden. Nou ja, met Barcelona dan, in plaats van Real Madrid.
*De enige conclusie die te trekken valt is dat vakeconomen zich bezighouden met het verkeerde inflatiebegrip want de huidige geopolitieke omstandigheden bepalen hoe de inflatie zich ontwikkelt. En zij hebben te maken met verkeerde modellen, te vergelijken met de verkeerde algoritmes van het Centraal Planbureau. Allemaal onzin.
https://krant.volkskrant.nl/titles/volkskrant/7929/publications/1950/pages/20/articles/1875743/21/5