Als we dan toch ten onder gaan, dan maar onder aanvoering van Louis van Gaal (COLUMN JULIEN ALTHUISIUS, de Volkskrant, 19 augustus 2021
Ik wil het hier, met uw welnemen, toch nog even over Louis van Gaal hebben, ondanks dat de wereld in brand staat. Of misschien wel juist omdat de wereld in brand staat. Dinsdag gaf hij de eerste persconferentie van zijn derde ambtstermijn als bondscoach. ‘Het is toch wat, hè’ begon Van Gaal, ‘dat ik hier weer zit.’ Er rust meer op zijn zeventig jaar oude schouders dan sportieve prestatiedruk. We hebben behoefte aan iemand die ons de weg naar sportief succes wijst, maar ook aan iemand die ons onderweg naar dat succes vermaakt. Als je een busrit van anderhalf jaar moet maken, is het wel fijn als je een beetje kan lachen met (of om) de buschauffeur.
Louis van Gaal is de enige weg én de enige buschauffeur. En dat weet Louis van Gaal. Hij oogde op de persconferentie ontspannen en vol goede zin. Het selecteren van aanvaller Donyell Malen, ondanks dat Malen tot nu toe heel weinig heeft gespeeld, noemde Louis van Gaal ‘niet des Van Gaals’. Even later beantwoordde hij een vraag van een verslaggever van De Telegraaf over de speelwijze van Oranje. ‘De keeper en de linker- en rechterspits zijn nou juist de bouwstenen van de Hollandse School.’ Vinnig voegde hij daar aan toe: ‘Waar jij het altijd over hebt, in je krantje.’
Of hij nu een persconferentie geeft, drie uur lang op het dak van een camper tegenover Janine Abbring zit, toegezongen wordt door Jeroen van der Boom of op de bank hangt bij Linda de Mol, Louis van Gaal stelt nooit teleur. Jaren geleden, bij Linda’s Zomerweek, maakte hij zich druk om mensen die ‘fuck de koning’ zeggen. ‘Denk je nou echt dat Willem-Alexander dat leuk vindt?’ Hij draaide zich naar het publiek en wees iemand aan. ‘Mevrouw, hoe heet u?’ De vrouw antwoordde dat ze Claudia heette. ‘FUCK CLAUDIA’ riep Van Gaal, ‘vindt u dat leuk?’
(Claudia vond het niet leuk).
Van Gaal is een man van principes, ook al kosten die hem een fortuin. Afgelopen week vertelde presentator Wilfred Genee dat Van Gaal, die de afgelopen jaren meermaals flink door het slijk gehaald werd bij voetbalprogramma Veronica Inside, 30 duizend euro had geboden om daar niet te gast te hoeven zijn. Op een congres voor Spieren voor Spieren bood iemand 16 duizend euro om hem aan te laten schuiven, maar de oefenmeester bleef zelf steeds overbieden. Louis van Gaal, rijksmonument.
Het risico bij het typeren van Louis van Gaal – en ik doe er hier zelf aan mee – is dat je hem neerzet als karikatuur. Maar wie zich iets meer in Van Gaal verdiept leert dat het een warm mens met een groot hart is, die zich altijd als een betrokken vader ontfermt over zijn spelers en hun naasten. Een strenge vader, maar altijd eerlijk en rechtvaardig. Een vader ook die wel raad zou weten met het verwende kind Nederland, met zijn afbrokkelende tolerantie, zijn wijkende ruimhartigheid, zijn uitdijende narcisme en woekerende schofterigheid. Behalve bondscoach is Louis van Gaal ook een ouderwets medicijn tegen nieuwerwetse kwalen.
Laten we onszelf geen illusies maken. Dat Oranje gaat sneuvelen staat zo goed als vast. De vraag is alleen wanneer en op wat voor manier. Maar als we dan toch ten onder gaan, dan maar onder aanvoering van Louis van Gaal. Er staat ons de komende maanden – jaren, als het meezit – iets bijzonders te wachten. Koning Louis is terug. Riemen vast, gebitsbeschermer in, veiligheidsbril op. Dit gaat een geweldige rit worden.