Tags
Stelling: Op basis van twee prachtige analyses in beide kranten over het veranderende politieke klimaat in ons land en de consequenties daarvan voor onze planbureaus, ben ik tot het volgende verband gekomen over de dilemma’s tussen feiten en fictie.
Als ik schrijf over het ‘politieke klimaat’, dan bedoel ik het partijenbestel dat ons land (en bijna) alle andere democratieën in de wereld kent. Vooral de analyse van Kim Putters maakte mij duidelijk dat het partijenbestel niet meer kan functioneren en – op termijn – vervangen moet worden door een ander bestel, zoals ik – op deze site heb omschreven als – van de digitale directe democratie (DDD; zie #directedemocratie). Waarom?
Het draagvlak van het huidige bestel wordt structureel verzwakt door de sociale media met als gevolg dat alle wetenschappelijke feiten worden betwijfeld en aangevochten. Maar dat deze nieuwe ontwikkeling vooral wordt vooral gestimuleerd door die opkomst van de sociale media, waardoor iedereen zijn eigen mening kan ventileren en rondbazuinen, heeft niet alleen negatieve gevolgen. Dat is op zichzelf natuurlijk een positieve ontwikkeling, want wat die sociale media hebben aangetoond is dat de politieke partijen niet meer goed functioneren. Waarom niet?
Politieke partijen – in ons land – zijn als participatie- (maar vooral als) emancipatiepartijen opgericht, maar de werking van die emancipatoire doelstelling is achterhaald in een maatschappij die in de 19e eeuw noodzakelijk was vanwege het feit dat er toen geen algemene leerplichtwet bestond (en pas in ons land in 1900 wettelijk geregeld), maar nu natuurlijk wel en daarom kan van iedere burger worden verwacht dat ze zélf hun informatie in huis halen door hun basis- en voortgezette opleiding en vervolgstudie, alsmede de media zoals de kwaliteits(week)bladen en bibliotheken.
Gevolg hiervan is dat er via politieke partijen een ‘tussenlaag’ is ontstaan omdat de partijen intern en dus met een verre van vlekkeloze besluitvormingsprocedures bezig zijn met strategische gevechten, waarmee verkiezingsprogramma’s worden vastgesteld, maar waarbij nooit een ideaal programma kan worden vastgesteld.
Daarom is DDD – zoals door mij omschreven – als bestel beter toegesneden op de huidige activistische burger die zijn eigen materiaal én inzichten/kennis bij elkaar sprokkelt. Daarom zijn de sociale media beter toegerust op en geschikt voor een publiek debat dan politieke partijen zelf want nooit onafhankelijk. Zij worden immers bestuurd door partijbobo’s die alles verhinderen wat niet in hun straatje van pas komt of niet gewenst wordt. Dat geldt volgens mij per definitie voor iedere politieke partij.
In de VS moet iedere kiezer die naar het stembureau wenst te gaan, zich aanmelden om zich te registreren. Dat betekent automatisch dat alléén gemotiveerde kiezers zich aanmelden en het grote voordeel daarvan is dat niet geïnteresseerden of niet-‘deskundigen’ die gang naar het stembureau verspilling van hun tijd vinden. Daarmee wordt de democratie ‘zuiverder’ aangezien politieke ‘gokkers’ niet meer voorkomen zoals bij ons.
Van iedereen die zich heeft ingeschreven mag immers verondersteld worden dat kennis en inzicht in politiek aanwezig is (door afdoende voorbereiding voor het maken van een eigen keuze) als de gang naar het stembureau wordt ondernomen.
Daarvan is bij ons geen sprake meer. Men voelt het te vaak als politieke of maatschappelijke plicht, maar (formele) kennis van zaken is afwezig. Zeker sinds staatsinrichting op middelbare scholen is afgeschaft en vervangen door maatschappijleer of burgerschapskunde. Dat stelt in de praktijk van alle dag weinig voor. Leerlingen vinden dat te zware kost en dus is het een rommelig vak geworden met alle ordeproblemen vandien in het lesuur zelf. Dat schiet dus niet op.
Eigenlijk moet het zo zijn, dat je alléén deelneemt aan verkiezingen dat je – naar eigen inschatting – voldoende kennis hebt over de te maken keuzes die je wilt maken. Er zijn hele bevolkingsdelen die geen benul hebben waarop ze ‘moeten’ stemmen omdat de helderheid en duidelijkheid vandaag de dag ver te zoeken zijn in vergelijking met de situatie van een paar decennia geleden ten tijde van de verzuiling. En omdat de politieke arena vervolgens de vrije hand krijgen om te doen wat door hun partijbelang en strategische overwegingen wordt ingegeven, ontstaat automatisch een gesloten circuit van besluitvorming waarin het politieke toneel wordt gevormd door mannetjesmakers, lobbyisten, framemakers etc etc.
Dat heeft dus niets meer met democratie te maken. En daarom is de representatieve democratie wat mij betreft geheel achterhaald en dringend aan vervanging toe. Nu weet ik vanwege mijn staatsrechtelijke scholing dat die vervanging niet makkelijk te realiseren valt want er is Grondwetswijziging noodzakelijk waarbij een meerderheid van 2/3 in tweede lezing. Is die Grondwetswijziging veel te streng?
Neen, want overal ter wereld bestaan wijzigingsprocedures die per nieuwe president kan worden vervangen en dat is de oorzaak van het ontstaan van vele autocratische figuren. En een ander argument is dat als het veel eenvoudiger wordt om wijzigingen aan te brengen, de cultuur van de natie te gemakkelijk kan worden vernietigd. Om een populistisch beeld te gebruiken: voor je het weet heb je de shariawetgeving ingevoerd in bepaalde volkswijken van grote steden. Dat moeten we in alle toonaarden tegengaan, vanwege de fundamentele strijdigheid van waarden die ons land al eeuwen kent. Die (zuivere, want tolerante en respectvolle) waarden die ons Nederlanders heilig zijn. Elders in de wereld is immers zichtbaar als dat niet afdoende geregeld is.
Mijn conclusie op basis van dit betoog is dat, in hakend op de titel van deze blog, de mens ten principale egoïstisch is en dus zijn eigen belang nastreeft en dat uit zich in zijn politieke stellingname en partijkeuze. Daarom zijn alle politieke partijen egoïstisch én opportunistisch, en de verliezer is de idealist gedreven door zijn rechtvaardigheidsgevoel, die bij toenemend maatschappelijk eigenbelang machteloos staat, en dus gefrustreerd raakt door deze ontwikkeling en zich steeds fundamentalistischer opstelt tegenover alle onrecht in deze wereld.
Het gevolg is dat het draagvlak van het politieke beleid erodeert en alleen hersteld wordt in een DDD waarin mét overtuiging gestemd wordt zonder partijbelang. Alleen dan heeft iedere stemmer zijn eigen geweten gevolgd en dat mag de regering niet negeren in een constructie dat iedere regering wordt samengesteld door een samenstelling op basis van hoogste stemmenaantallen in die DDD-stemming, zonder enige partijachtergrond.
Allen die in deze wereld normaal altijd ‘achteroplopen’ omdat ze geen succesvolle én egoïstische burgers zijn en daarmee dus een linkse machteloze minderheid vormen, kunnen door een gewetensvolle stemgedrag respect afdwingen onder de nieuwe bestuurders van het land verkozen onder de vlag van DDD. Dan bestaat er aldus weer een gezond draagvlak voor politieke besluiten die door de Digitale Derde Kamer wordt verkozen. De Derde Kamer als samensmelting van de huidige Tweede én Eerste Kamer natuurlijk.
Dus lezen de beide artikelen of analyses:
Het planbureau heeft het weer gedaan (Yvonne Hofs, Katern Zaterdag/de Volkskrant, 23-2-19)
en
Wie kan er mee de toekomst in? (Petra Vissers – interviewt Kom Putters -, Katern de Verdieping/Trouw, 23-2-19)