Ursula von der Leyen is de voorzitter van de nieuwe Europese Commissie. De Duitse christendemocrate kreeg dinsdagavond de steun van 383 europarlementariërs, net iets meer dan de vereiste meerderheid van 374 stemmen. Von der Leyen is de eerste vrouw die de Commissie gaat leiden.
Marc Peeperkorn, vk.nl, 16 juli 2019, 19:41
‘De uitslag van de stemming is een tegenvaller voor Von der Leyen. Een krappe meerderheid, bijeen gesprokkeld met de hulp van eurosceptici, geeft haar een zwakke startpositie. Tijdens haar eerste debat met het parlement dinsdagochtend maakte Von der Leyen duidelijk niet afhankelijk te willen zijn van anti-Europese partijen als het Italiaanse Lega en het Franse Front National.
Omdat niemand deze slottoespraak van Von der Leyen had verwacht – en ik zeker niet – en ik mijn standpunt heb duidelijk gemaakt via een blog van vanmiddag tijdens haar redevoering. Ik verwijs baar: https://aquariuspolitiek.wordpress.com/2019/07/16/von-der-leyen-lonkt-naar-centrumlinks-in-laatste-speech-voor-eu-stemming-raad-eu-ep2019-benoemingen/ (zie 2e conclusie), ben ik het oneens dat zij een zwakke startpositie heeft gekregen. Haar kracht schuilt in een redelijk progressieve visie, waarbij nog veel moet worden ingevuld, maar haar toonzetting was zo sterk dat ik haar het voordeel van de twijfel geef omdat ik intuïtief voel dat ze geen opportunist is zoals een Juncker. Zij is intellectueel genoeg met een gevoelsbenadering daarachter, dat ze met haar visie velen kan overtuigen. En als ze het verprutst dan heeft ze dat aan zichzelf te danken omdat ze anders de verkeerde speechschrijvers heeft uitgezocht.
‘Nadat de stemmingsuitslag bekend werd, steeg niettemin applaus op in het parlement voor de nieuwe Commissievoorzitter. De opluchting was zichtbaar op vele gezichten. Als ze was weggestemd was een ‘institutionele oorlog’ tussen de regeringsleiders (die Von der Leyen hadden gekandideerd) en het parlement een feit geweest, met voor de EU verlammende zomerweken vol crisisoverleg en een extra EU-top. Druk vanuit de hoofdsteden op de parlementariërs afgelopen dagen en toezeggingen van Von der Leyen aan het parlement, ontmantelden deze politieke tijdbom.
Als – áls – ze was weggestemd, was de Raad natuurlijk in tweede instantie met Timmermans aan komen zetten, omdat hij zijn sporen verdiend heeft, maar daarvoor moest eerst hun eerste keuze een onhaalbare kaart zijn gebleken. Ik verwachtte dus geen verlammende zoemerweken van crisisoverleg, maar praktische oplossingen vinden. Gelukkig ben ik als onpartijdige waarnemer (partijloos namelijk) niet onder druk gezet om toezeggingen van de kandidaat te laten uitspreken. Want die toezeggingen kunnen gemakkelijk ontmanteld raken als ze constant het vuur nader aan de schenen krijgt.
‘Wie precies voor en tegen Von der Leyen stemde, is onduidelijk omdat de stemming geheim was. Maar de uitslag geeft aan dat een flinke meerderheid van de pro-Europese partijen (christen- en sociaaldemocraten, liberalen) zich vóór de Duitse politica uitsprak. Met 51,2 procent van de stemmen scoort Von der Leyen slechter dan de huidige Commissievoorzitter Juncker (56,2 procent in 2014) maar iets beter dan Barroso (51,9 procent in 2009). Het is voor eerst in 52 jaar dat een Duitser aan het hoofd van de Commissie staat. De PvdA stemde tegen omdat Von der Leyen door de leiders naar voren was geschoven, GroenLinks omdat ze niet groen genoeg is.
‘Dinsdagochtend bij de presentatie van haar plannen – ‘Een Unie die streeft naar meer. Mijn agenda voor Europa’ – plaatste Von der Leyen zich stevig in de Europese traditie. Ze verwees naar haar vader die als 15-jarige jongen na de verwoestende Tweede Wereldoorlog ‘immens gelukkig en dankbaar’ was geweest dat de Europese landen Duitsland toch weer accepteerden als democratische mogendheid. ‘De EU is als een lang huwelijk, de liefde wordt niet groter maar wel dieper. En we mogen nooit vergeten waarom ze is ontstaan.’ Waarna ze in het Frans, Duits en Engels ‘Lang leve Europa!’ riep.
‘Haar vader werd topambtenaar bij de Commissie, dat zij Commissievoorzitter zou worden had ze niet verwacht. Von der Leyen – nu nog minister van Defensie van Duitsland – kwam onverwacht uit de hoge hoed toen de regeringsleiders de Europese topbanen verdeelden.
‘Eindelijk een vrouw’, hield ze de parlementariërs voor. Von der Leyen beloofde dat de helft van haar Commissie uit vrouwen zal bestaan. Alle lidstaten moeten daarom minstens één vrouwelijke kandidaat-Commissaris voordragen. ‘Wij vrouwen willen ons eerlijke aandeel.’ Ze benadrukte dat bij de 183 Commissarissen sinds de start van de EU (1958) slechts 35 vrouwen waren.
En gezien haar redevoering vol visie en passie door Von der Leyen uitgesproken, heb ik van haar meer verwachtingen dan haar landgenoot Merkel, die alleen in staat was Duitsland door een eigen crisis heen te leiden na het ‘Welkomsbeleid’ aan bootvluchtelingen, dat ze onverwacht en zonder haar collega’s op de hoogte te stellen, heeft doorgevoerd. Merkel is en was visieloos vergeleken bij wat we vanmiddag van de nieuwe Commissievoorzitter hebben gehoord.
‘Tijdens het debat dinsdagochtend zette Von der Leyen zwaar in op ‘de Europese weg’. De EU is uniek met haar sociale markteconomie, het respect voor de rechtsstaat, haar streven naar eerlijke handelsakkoorden. Door verenigd te blijven, kan de EU de grote wereldwijde problemen het hoofd bieden. ‘Maar de burgers vragen voortgang. Zoals mijn kinderen zeggen: verspil geen tijd!’.
Terechte idealen!
‘Het tegengaan van de klimaatverandering ziet Von der Leyen als de grootste opgave voor haar Commissie als ze wordt verkozen. Ze belooft binnen 100 dagen na de start van haar Commissie met een wet te komen die Europa klimaatneutraal zal maken (nauwelijks nog CO2-uitstoot) in 2050. Als tussenstap moeten de EU-landen in 2030 tussen de 50-55 procent minder CO2 uitstoten.
‘Een enorme opgave, beaamde Von der Leyen. Ze bepleit de oprichting van een Europese klimaatbank om de benodigde investeringen – 1000 miljard euro de komende 10 jaar – te financieren. Voor de landen die nu het meest achterlopen (Oost-Europese lidstaten) komt er een speciaal overgangsfonds.
‘De Duitse CDU-politica wil hightechreuzen als Google en Facebook een digitaks opleggen en komt met een voorstel voor een Europese garantie op WW-uitkeringen. Met deze EU-waarborg zijn werklozen van een inkomen verzekerd als tijdens een zware crisis de nationale WW-fondsen leeg raken.
‘Verder wil de beoogde Commissievoorzitter een eind aan de veto’s van de lidstaten bij gevoelige wetsvoorstellen (belastingen, energie, buitenlands en sociaal beleid). Opvallend is ook haar toezegging met wetsvoorstellen te komen zodra het parlement daarom vraagt. Dat vergroot de macht van het parlement, de lidstaten voelen niets voor deze nieuwigheden.
Die lidstaten zijn nog steeds tegen alle wat ‘Brussel’ is en moeten dus gaan leren om minder speculatief en ad hoc-erig te zijn.
.
‘Om de burger meer inspraak te geven, begint volgend jaar een conferentie over de toekomst van de EU. Onderdeel daarvan is een herstart van de Spitzenkandidaten, het systeem waarbij de kiezer mede bepaalt wie de Commissievoorzitter wordt. Von der Leyen werd twee weken geleden door de leiders voorgedragen na een lange EU-top. Daarbij werden de Spitzenkandidaten genegeerd – onder anderen de PvdA’er Frans Timmermans – omdat zowel de leiders als het parlement zich niet achter één Spitz konden scharen.
De uitverkiezing van Von der Leyen betekent niet dat de Raad gelijk heeft gekregen door het stelsel van spitzenkandidaten af te wijzen. Ik blijf bij mijn eerder ingenomen standpunt dat de Raad zich tijdens deze benoemingsprocedure belachelijk heeft gemaakt door zich als een stel 17e-eeuwse regenten op te stellen. De Raad heeft voor mij helemaal afgedaan; ik zal het EU-gebeuren op de voet blijven volgen.
‘De volgende taak die Von der Leyen wacht is het samenstellen van haar Commissie en de verdeling van de portefeuilles. Daarbij zullen de hoofdsteden grote druk op haar uitoefenen. Begin oktober worden de kandidaat-Commissarissen door het parlement ondervraagd, in het verleden sneuvelde tijdens deze hoorzitting meestal één van de kandidaten. In principe gaat de Commissie-Von der Leyen op 1 november aan de slag, haar mandaat loopt in 2024 af.
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/ursula-von-der-leyen-met-hakken-over-de-sloot-verkozen-tot-voorzitter-europese-commissie~bdaff140/?utm_source=browser_push&utm_medium=push&utm_campaign=stdc_vk