Tags
‘Migratie is een mensenrecht. We moeten niemand tegenhouden’ (Bram Vermeulen, In het nieuws/nrc, 7 & 8 oktober 2017)
George Weah, voormalig stervoetballer en nu presidentskandidaat in Liberia, wil dat landgenoten zich in Europa ontwikkelen om daarna Liberia beter te maken. Zoals hij.
De vele rampen die in de afgelopen kwart eeuw over Liberia trokken, raakten allemaal deze krottenwijk te midden van de mangrovemoerassen rond de hoofdstad. In de burgeroorlog die eindigde in 2003 vochten gedrogeerde kindsoldaten, uitgedost in bruidsjurken en pruiken, aan de randen van Clara Town om de twee strategische bruggen van Monrovia. Met slechts elf toiletten voor een gemeenschap van 75.000 mensen was Clara Town ook al de frontlinie van de ebola-uitbraak drie jaar geleden. De lijken werden gedumpt op straat of in de nabijgelegen Mesurado-rivier.
Dit ‘nieuwtje’ is een noodzakelijk feit om te weten.
Dit is ook de plek waar de Liberiaanse spits opgroeide die later sterspeler zou worden voor Europese topclubs als AS Monaco, Paris Saint-Germain en AC Milan. Hij werd Wereldvoetballer van het Jaar 1995, Afrikaanse voetballer van de eeuw, Unicef-ambassadeur en senator, en is nu een van de grootste kanshebbers om president van Liberia te worden. Maar George Weah vergat Clara Town nooit.
“Migratie is het enige onderwerp dat de vermoeide ogen van Weah even doet oplichten.”
Dat is precies het punt dat Weah een dag eerder maakt – en meermalen herhaalt – in een lang gesprek als hij zijn buitenlandse bezoek ontvangt op zijn private beach resort langs de Atlantische Oceaan. Het resort heet Jamaica, genoemd naar het land waar de ouders van zijn echtgenote, Clar, vandaan komen.
„We moeten mensen die willen migreren niet stoppen”, zegt Weah beslist. „Migratie is een mensenrecht. Het recht om te zijn wie je wilt zijn. Niemand moet dat proberen tegen te houden. Kijk naar mij: ik ben naar Europa gegaan. Anders was ik niet geweest wie ik nu ben. Nu heb ik de connecties, ken ik zakenmensen en kan ik teruggeven aan Liberia.”
(…)
Weah is de kandidaat die met name populair is onder jeugdige Liberianen, in een land waar 65 procent van de bevolking jonger dan 35 is. Zij juichen zijn woorden over de voordelen van overzeese migratie luidkeels toe. „Hij is een rolmodel voor mij. Hij ging naar Europa en kwam terug. Als ik de mogelijkheid heb, dan wil ik hetzelfde doen”, zegt Prince Massaquoi, die in dezelfde straat woont als waar Weah’s geboortehuis in Clara Town staat.
Liberia werd geboetseerd door migratie. Het land aan de graankust van West-Afrika werd in 1822 gesticht door de American Colonization Society, als „een thuisland voor bevrijde slaven”. Tegen de tijd dat de onafhankelijkheid werd uitgeroepen in Liberia, in 1847, hadden zo’n 13.000 bevrijde slaven zich gevestigd op het continent van hun voorouders. Deze Americo-Liberianen overheersten de volgende 130 jaar de inheemse Liberianen. De onderdrukten werden de onderdrukkers. De inheemse Liberianen herwonnen hun macht pas na de bloedige coup van 1980 van Samuel Doe – tevens de man die George Weah ontdekte en naar Brazilië stuurde voor voetbaltraining.
(…)
Nu voert hij campagne met gratis onderwijs en belastingverlaging voor de allerarmsten. King George, zoals ze hem in de voetbalstadions noemen, presenteert zich als vorst van de ongeschoolden en moedigt ze aan Liberia te dienen door eerst naar Europa te gaan. „Als ze naar Frankrijk of Engeland gaan, hebben ze straks de financiële mogelijkheden om ons land te ontwikkelen”, zegt hij.
“Je moet altijd terugkomen, vindt Weah. Zelfs als het pijn doet.”
De ex van Charles Taylor
(…)
“Hij staat nog altijd met een been op het ene en een been op het andere continent, het onvermijdelijke lot van de migrant.”
De keuze voor mevrouw Taylor is volgens velen pure strategie. Charles Taylor is ondanks de verwoestende oorlogen in Liberia en buurland Sierra Leone nog steeds populair in eigen land. Maar de keuze toont ook Weah’s onzekerheid. Als kandidaat van de ongeschoolden, de plattelanders en de potentiële migranten zoekt hij rugdekking bij de oude Taylor-elite. Die onzekerheid blijkt ook als hij het live op televisie uitgezonden televisiedebat met zes andere kandidaten voor een tweede keer laat schieten. Volgens zijn woordvoerder heeft hij een dwingend excuus: afspraken met vertegenwoordigers van de Europese Unie in Brussel en de Afrikaanse Unie in Parijs.
„Ik heb meer vrienden in Europa dan in Afrika”, zegt Weah, draaiend met zijn lakschoenen in het zand van zijn resort. „Toen ik voor het eerst naar Europa kwam, was het racisme daar op een hoogtepunt. Je moet gewoon harder je best doen als migrant, ze laten zien dat je intenties goed zijn.” Zo werd hij tenslotte Wereldvoetballer van het Jaar, zegt hij, de hoogste buitenlandse waardering die een Liberiaanse migrant ooit gehad heeft.
George Weah lijkt te geloven dat Liberia hem eenzelfde erkenning verschuldigd is, – zijn verkiezing als president – omdat hij uiteindelijk voor Liberia heeft gekozen. Maar die keuze is halfhartig. Hij staat nog altijd met een been op het ene en een been op het andere continent, het onvermijdelijke lot van de migrant.
‘Halfhartig’ lijkt hier een verkeerd gekozen begrip, aangezien Weah het voorbeeld is geworden van een moderne kosmopoliet, die de voorganger is geworden van alle burgers ter wereld die allen ooit kosmopoliet zullen worden.