• ‘Eigenwijsheid’ afwijzen óf eigen wijsheid benutten? @trouw #corona
  • About
  • Angela Merkel is de enige in de EU en het Westen die Poetin afdoende kan bestrijden @fd @MicheleWaard @eu #rusland #nieuwekoudeoorlog @TimmermansEU
  • AquariusPolitiek is de politiek van deze nieuwe eeuw
  • De economische werkelijkheid is veel weerbarstiger dan de wetenschappelijke trends doen vermoeden #nrc #economie #bedrijvigheid #economischegezondheid
  • Jeroen Dijsselbloem, de EUROCRISIS
  • Knetterharde economische oorlog om de heerschappij van dataverzamelingen @fd #ICT/algoritme #list&bedrog #eu
  • Nieuwe strategie van de oppositie: zo bot mogelijk optreden, want als er ledenvergaderingen van partijen het referendum (vooralsnog) alleen als bron van ellende zien vanwege misbruik ervan, dan kun je die partijen van arrogantie en elitair gedrag beschuldigen die democratisering tegenhouden via het ‘almachtige’ referendum; ‘Bravo’, knap bedacht en uitgewerkt en uitgespeeld!
  • Verband tussen ‘verbetenheid’ en wereldvreemd/fundamentalistisch idealisme @fd @eu @podemos #politiekefilosofie
  • Wat hebben we geleerd na tien jaar financiële crisis? @nrc @CoenTeulings #vroegoflaatopnieuwfalen #economischetheorie
  • Wiebes is het probleem niet, maar de bureaucratie en de opgejutte massa in Groningen door SP en PvdA en blindheid politiek @trouw #groningergas @tweedekamer
  • ‘#IMF: meer groei in #China leidt tot meer risico’ #fd #mondialeeconomischeverhoudingen
  • ‘Burgerdienst in ruil voor baan’

AquariusPolitiek

~ De nieuwe wereld

AquariusPolitiek

Category Archives: economischherstel

‘Breda wordt één groot caféterras’ @volkskrant #covid19 #aangepastgemeentelijkbeleid

23 Saturday May 2020

Posted by aquariuspolitiek in binnensteden, economen, economische crisis, economischherstel, Uncategorized

≈ 2 Comments

Tags

politiek

Stelling: Is dit het begin van de algemene trend naar autoluwe of zelfs autoverbod in iedere binnenstad in ons land? Op zichzelf verheugend nieuws, maar consequentie is natuurlijk dat alle binnenstadbewoners verplicht worden om hun auto’s in de aanbelendende wijken te parkeren. En zakelijke vervoer in de avond en nacht? Dat roept ongetwijfeld ongenoegen uit en problemen voor de gemeenteraden!

Pieter de Graaf, Ten eerste/de Volkskant, 23-5-20

Cafés en restaurants mogen vanaf 1 juni dertig gasten binnen ontvangen, maar zo’n limiet is er niet voor terrassen. Ondernemers in Breda willen de binnenstad omtoveren tot een ‘terrassenzee’, met steun van de gemeente.

(…)

https://krant.volkskrant.nl/titles/volkskrant/7929/publications/956/articles/1141671/15/1

Een boeiend economisch betoog, maar met opvallend-verkeerde aannamen @nrc #covid19 #oorlogseconomie @tweedekamer @HeleenMees

27 Monday Apr 2020

Posted by aquariuspolitiek in COVID-19, economischherstel

≈ Leave a comment

Tags

politiek

Stelling: In onderstaand betoog van een drietal prominente economen, met ieder hun eigen zienswijze en visie, die op onderdelen strijdig zijn, worden voor een economische buitenstaander al een tweetal aannamen gedaan die zwak te noemen zijn: stel dat deze pandemie blijft sudderen, althans dat het minstens twee of drie jaar duurt voordat er een vaccin is ontdekt die echt blijkt te werken. Dan ligt de mondiale economie echt op z’n gat. Niets in ten deze namelijk te voorspellen, maar de ondoorgrondelijkheid van deze covid-19-variant van de coronaklasse maakt een snelle vondst van een effectief vaccin onwaarschijnlijk, en dan nog afgezien van de mogelijkheid, zoals bij HIV, nooit een vaccin zal worden gevonden.

Met deze uitgangspunten van verkeerde aannamen nemen deze drie economen dus een groot risico, en dan stort hun hele kaartenhuis in elkaar. Dan is het ook afgelopen met de geglobaliseerde samenleving en dient de economie op geheel nieuwe basis te worden opgebouwd met nieuwe uitgangspunten die dus veel strijd zullen opleveren tussen de nostalgische conservatieven die naar het bekende oude denken terug willen enerzijds, en klimaatvernieuwers die terecht hun kans schoon zien om een duurzame economie op te bouwen. Voor de duidelijkheid schrijf ik mijn commentaren vanuit mijn standpunt dat terig naar het verleden niet mogelijk is en dat de eventuele afwikkeling van deze covid-aanval alleen tot hervórming van het economisch bestel kan leiden, zonder milieu- en klimaatproblemen.

Ondanks alle te constateren denkfouten is dit juist een heel boeiende analyse omdat het wetenschappelijke denken van vakeconomen overzichtelijk ‘overkomt’, maar chaotisch is. Het resultaat is een uitkomst die veel duidelijk maakt over het geworstel binnen die sector van de wetenschapsbedrijfsvoering. Hoe angstwekkend beperkt die inzichten zijn en hoe dringend het is dat zij meer multidimensionaal ofwel interdisciplinair moeten gaan opereren in de toekomst. Want zonder die inbreng is de economische theorie ten dode opgeschreven vanwege de ‘hokjesmentaliteit en oogkleppen die economen met graagte etaleren. Dat zal uit mijn grote reeks van kanttekeningen blijken.  

Hoe kan de overheid de economie het beste steunen in deze crisis? (Marike Stellinga, Katern Economie/nrc.nl, 27-4-20)

  • Economisch noodpakket | Economen waren bij de lockdown opvallend eensgezind: het kabinet moet banen redden door de lonen van bedrijven te subsidiëren. Nu beginnen ze van mening te verschillen. „Het is een beetje onnozel mensen op te sluiten in hun baan.”

Volledig eens met de aanpak dat loonsubsidie-verstrekking aan alle werknemers met baan een logisch en noodzakelijk gegeven is, alleen al vanuit het feitelijk gegeven dat de overheid iedereen tot thuiswerken heeft verplicht of ‘veroordeeld’. Met dit juiste besluit – om een enorme uitbraak van ziekenhuisopnamen te vermijden -, was deze loonsubsidie onvermijdelijk. En dat de economenwere;d nu van mening beginnen te verschillen is volstrekt logisch omdat de strijd tussen ‘linkse en rechtse’ economen nu gaat beginnen. de linkse zijn dat de economen die een prachtige gelegenheid klaar zien liggen om milieu- en klimaathindernissen aan te pakken, terwijl de rechtse conservatieve vrijemarkt-economen alleen maar een wederopbouw van de oude traditionele economische orde zien.

Maar een onzinnige opmerking is dat het ‘onnozel is om mensen op te sluiten in hun baan’. En waarom onjuist? Zoals ik in mijn eerste zin al aangaf, de overheid heeft alle werknemers gedwongen thuis te werken of thuis af te wachten tot betere tijden. Het gebruikelijke forensenverkeer was veel te gevaarlijk voor een explosie van potentiele ziektemeldingen en slachtoffers. Een ‘onnozele opsluiting van mensen thuis is dus een zotte opmerking.  

  • ‘Coronamaatregelen op de Amsterdamse Albert Cuypmarkt. „Ik zou kleine bedrijven eenmalig een bedrag geven. Dan geeft de overheid die bedrijven nog even lucht om zelf keuzes te maken”, zegt een econoom over steunmaatregelen.

Omdat het in de praktijk van het vaccinonderzoek naar een nieuwe medicijn of virusremmer op een héél langdurig zoekproces kan uitlopen en dus erg moeizaam kan blijken uit te pakken, moeten men wereldwijd rekening houden met een al dan niet ‘slimme’ lockdown van jaren, want stel dat er steeds weer nieuwe slachtoffers gemeld worden, dan zal blijken dat we met een uiterst geraffineerd virus te maken hebben die het economische verkeer totaal lam legt. Daarmee houden economen, zo blijkt uit dit interview in het geheel geen rekening mee. Waarom niet? In onze beschaving meent de mens het toppunt van intelligentie te zijn met zelfs de hoogmoed dat alle problemen oplosbaar zijn. Dat is een misvatting, want vanaf de start van deze uitbraak duidelijk dat er zoveel ongerijmdheden optraden waarmee duidelijk zichtbaar werd hoe onze wetenschappers steeds weer voor enorme nieuwe raadsels werden geplaatst. Zoals Angela Merkel deze ochtend in Trouw aangeeft: “We zullen nog heel lang met dit virus moeten leven.” (‘Merkel schittert als ooit tevoren’ door Romana Abels).

Mijn intuïtie zegt mij dat Merkel gelijk zal krijgen. In dat geval gaat de mondiale samenleving minstens een jaar of veel langer in een ‘lockdown’ al dan niet slim of intelligent. Met maar één conclusie die dan zichtbaar wordt en dat is dat geen enkel economisch bestel die aankan. Er bestaat dan geen mogelijkheid meer op intermenselijk en economisch verkeer, dat sinds het hyper- of flitskapitalisme van de eindjaren ‘90 met ‘blockchains’ opkwam, nog mogelijk is, tenzij de economische bedrijvigheid geheel robotmatig én digitaal wordt bestuurd om de vrees voor menselijke besmetting buiten de deur te houden. Ceo’s die de wereld rondreizen is voortaan onmogelijk. Alles wordt video-conferencing en -calls. Maar het omgekeerde geldt ook: geen massatoerisme is meer mogelijk. En nu er ook een virusuitbraak van mens op dier is ontdekt binnen de nertsenindustrie (https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2020/04/26/covid-19-geconstateerd-op-twee-nertsenbedrijven ) is het ook duidelijk geworden dat de megastallenfabrieken nu wettelijk verboden moeten worden. En dan hoef ik ook niet eens meer te wijzen op de vliegindustrie, die geheel getransformeerd moet worden van de fossiele brandstof naar een duurzame energievorm, welke dat ook moge zijn.

Er is maar één conclusie mogelijk en dat is dat de huidige industriële infrastructuur geheel op de schop gaat. Daar valt niet aan te ontkomen. En daaruit álleen al blijkt dat de economische theorie zelf een uiterst beperkte vorm van wetenschapsbeoefening is (geworden). Schaam u diep, heren – in dit interview – tenminste. De enige die kort geleden erg zinnige dingen heeft verwerkt in haar column is Heleen Mees: in de komende periode moeten de geldpersen gaan draaien omdat de leer van de openbare financiën niet meer kan functioneren wegens ondeugdelijkheid.   

Dus heeft het kapitalisme en de vrijemarktwerking die we tot aan de covid19-uitbraak kenden, geen recht meer van bestaan. Waarom dringt dat niet tot die hooggeleerde economische denkers door? Dat is mijns inziens het failliet van die tak van wetenschap. Daarbij komt ook de tak van de microbiologie die keer op keer met raadsels wordt achtervolgd omdat hun verwachtingen steeds bedrogen uitkomen. Dat geldt dus voor de hele gecombineerde en samenhangende vakgebieden binnen de moderne sector van de ‘biosciences’. Dit virus is zó slim dat de hele wetenschappelijke wereld keer op keer schaakmat wordt gezet. Hiermee wordt een nieuw fenomeen duidelijk: de huidige wetenschapsbeoefening is zo geniaal nog niet, ondanks alle Nobelprijzen die jaar in jaar uit verdeeld worden.

‘Hoe ver moet de overheid gaan in haar steun aan bedrijven die door de coronacrisis worden getroffen? Economen waren het bij de lockdown half maart opvallend eens. De overheid moet royaal de portemonnee trekken.

‘Voor de volksgezondheid sloot het kabinet delen van de economie af. Daardoor keldert de omzet in sectoren als de detailhandel, de horeca, luchtvaart, en de reis- en evenementenbranche. Gemiddeld daalt de omzet van de 94.500 bedrijven die loonsubsidie voor hun personeel krijgen met 72 procent.

‘In de tijd die het kost om het virus onder controle te krijgen, moet de overheid het bedrijfsleven massief steunen, vinden economen. Ook al kost dat veel geld. Want het alternatief is duurder: een golf van faillissementen, ontslagen en wanbetalingen, waardoor ook de banken geraakt zouden worden. Deze coronacrisis moet geen financiële crisis worden.

De hoop was dat zo de economie na de lockdown snel zou terugveren. Even op pauze en dan weer als vanouds verder. Na drie maanden, of misschien zes. Maar nu wordt steeds duidelijker dat het coronavirus het maatschappelijk en economisch verkeer wel eens veel langer zou kunnen beperken. Is deze steun dan nog steeds zinnig? Het idee was in de kern gezonde bedrijven te steunen, maar nu de crisis langer duurt, wordt steeds onduidelijker welke bedrijven nog gezond zijn.

Liever ruimhartig

‘’ Vraag het drie economen en ze geven verschillende antwoorden. Ze zien alledrie de nadelen van de huidige noodsteun groter worden hoe langer die duurt. Die steun komt nu voornamelijk in de vorm van loonsubsidies voor het personeel van getroffen bedrijven en in de vorm van overheidsgaranties voor verzekeringen en leningen aan mkb-bedrijven. Looptijd van het eerste steunpakket: maart, april, mei.

‘Het gaat economen niet om de tientallen miljarden euro’s die de steun per kwartaal kost, maar om welke soort steun de economie het meest helpt. Voor de een zijn die nadelen een acceptabel offer, voor de ander een reden om de steun aan te passen.

„Ik zou liever te ruimhartig zijn dan te voorzichtig,” zegt Lex Hoogduin, hoogleraar aan Rijksuniversiteit Groningen en oud-directeur van De Nederlandsche Bank. „Anders maak je teveel kapot.”

„Dit stuttingsbeleid is na zes maanden over zijn houdbaarheid heen. Er komen harde keuzes aan,” zegt Arnoud Boot, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. „Daarbij gaat het niet om geld, maar om wat goed is voor de economie.”

„De overheid betaalt nu de salarissen van het personeel grotendeels door. Dat is natuurlijk heel vriendelijk. Maar we moeten het idee achter de steun veranderen; van het doorbetalen van lonen en het garanderen van leningen naar het geven van eigen vermogen aan bedrijven. Dat is veel slimmer,” zegt Dirk Schoenmaker, hoogleraar aan de Rotterdam School of Management.

‘Het kabinet werkt nu aan een tweede steunpakket dat in juni moet ingaan. Schoenmaker en Boot adviseren de steun te veranderen. Of – als het kabinet dat niet aandurft – aan te kondigen dat het de laatste keer is dat de overheid salarissen van bedrijven drie maanden grotendeels doorbetaalt.

Wat is het probleem van de huidige vorm van de noodsteun?

‘In de politiek is er al een hevig debat over uitgebroken. De steun komt namelijk ook terecht bij internationale, beursgenoteerde bedrijven. Wat als die belastinggeld krijgen voor het betalen van hun personeel en straks doodleuk bonussen uitdelen aan hun topmanagers? Of in belastingparadijzen zitten? Het kabinet moet meer voorwaarden stellen, klinkt het breed. Denemarken, Polen en Frankrijk sluiten bedrijven uit van steun die dividend of bonussen uitkeren of eigen aandelen inkopen. De Tweede Kamer riep het kabinet Rutte deze week op hetzelfde te doen.

‘Dit soort eisen stellen aan bedrijven die steun krijgen, is prima, zeggen de economen. Zolang de overheid achteraf controleert, en niet vooraf, waarschuwt Lex Hoogduin. Want dan is het risico te groot dat de hulp te langzaam komt. „Je moet niet in deze acute fase al proberen de rekening van de crisis te verdelen. Dat kost teveel tijd en dan komen gezonde bedrijven alsnog in problemen. De rekening verdelen kan ook achteraf, door belasting te heffen bij bedrijven, sectoren en vermogenden die er goed doorheen zijn gekomen.”

‘Een andere eis die politici opperen: dat bedrijven zich committeren aan het verminderen van hun Co2-uitstoot. Schoenmaker is voor, maar alleen als de voorwaarde algemeen wordt geformuleerd, zodat bedrijven zelf mogen bepalen hoe ze dat doen. Hoogduin en Boot zijn terughoudend: het maakt steun te politiek, te ingewikkeld en daardoor minder effectief. Voer liever een algemene CO2-belasting in als de overheid de uitstoot wil verminderen.

‘Niet alle pijn kan worden weggenomen, erkende minister Koolmees in de Tweede Kamer:Ontslagen en faillissementen zijn onvermijdelijk

Valkuil: geen mensen ontslaan

‘Juist de voorwaarde waar politieke partijen eensgezind sterk aan hechten – de eis dat bedrijven geen mensen ontslaan – is een valkuil volgens Schoenmaker en Boot. Neem KLM. Is het verstandig van KLM te eisen dat het alle 30.000 banen behoudt als de luchtvaart misschien wel langdurig krimpt? Boot: „De kans is groot dat we jarenlang minder gaan vliegen. Als de overheid probeert KLM in de huidige omvang in stand te houden, dan ben je bedrijfseconomisch inefficiënt bezig. Een levensvatbaar bedrijf zal moeten krimpen voordat het weer verder kan groeien.” Dat geldt voor meer sectoren.

‘Schoenmaker: „Ondernemers moeten geprikkeld worden om na te denken hoe ze hun businessmodel in en na de lockdown aanpassen. De loonkostensubsidie helpt daar niet bij. Maar we moeten realistisch zijn: ook zonder de coronacrisis had de wereld er anders uitgezien aan het eind van het jaar. Dus de economie kost wat kost houden zoals die in maart was, is niet verstandig.”

‘Diezelfde huiver heeft Schoenmaker bij het compenseren van vaste lasten als de huur voor bedrijven. „Het kan niet zo zijn dat de overheid via ondernemers nu vastgoedeigenaren in de lucht gaat houden. Die hebben de afgelopen jaren goed verdiend en mogen ook de broekriem aanhalen. Als we met geld blijven strooien is er geen reden voor verhuurders om de huur te verlagen. Terwijl dat heus zou gebeuren, als ondernemers het niet meer kunnen betalen.”

‘Boot ziet nog een ander probleem bij de loonkostensubsidie van het kabinet. „Je sluit mensen op in hun huidige betrekking. Dat is voor drie maanden te begrijpen, maar niet voor langer dan zes. Zeker voor werknemers in de horecasector is het een beetje onnozel om mensen op te sluiten in het beroep dat ze nu hebben.”

‘Boot en Schoenmaker zijn bang dat de steun noodzakelijke aanpassingen in de economie tegenhoudt. De overheid moet de economie stutten, maar niet hinderen in de aanpassing aan de nieuwe realiteit, en ook niet voorkomen dat partijen die voldoende geld hebben verliezen nemen, zoals verhuurders. De corona-economie levert immers ook nieuwe bedrijvigheid op. In de horeca zit personeel thuis, terwijl er in de tuinbouw en distributie juist mensen worden gezocht.

‘Boot: „Het risico is dat elk privaat initiatief nu wordt gesmoord. Werknemers blijven hangen en gaan niet naar productieve sectoren toe. Nieuwe bedrijfjes krijgen minder kans. Iedereen kijkt nu naar de overheid, maar de Nederlandse maatschappij en het Nederlandse bedrijfsleven draaien normaal gesproken heel goed omdat die hun eigen verantwoordelijkheid nemen. De overheid moet een stapje terug doen om het bedrijfsleven de ruimte te geven eigen keuzes te maken.”

Eigen vermogen uitdelen

‘Vergis je niet: Boot en Schoenmaker vinden dat de overheid bedrijven en hun werknemers nog steeds op grote schaal moet steunen. Maar op een andere manier. Bijvoorbeeld door werknemers omscholing te bieden en bedrijven eigen vermogen te geven. Kleine bedrijven kunnen dat voor niks krijgen, als een vervolg op de 4.000 euro die het kabinet in maart aan mkb-ondernemers in getroffen sectoren gaf.

‘Grotere bedrijven krijgen eigen vermogen onder keiharde financiële voorwaarden: ze moeten het terugbetalen met een forse opslag vóórdat aandeelhouders of schuldeisers geld krijgen. Hoogduin, Schoenmaker en Boot zien de overheidssteun aan ING tijdens de financiële crisis als een schoolvoorbeeld van hoe het moet. Schoenmaker: „Dat geeft bedrijven een prikkel om snel van de overheid af te willen. En de maatschappij deelt mee in de winst als bedrijven goed uit de crisis komen.” Zulke steun voorkomt dat de overheid zogenaamd alwetend de economie gaat aansturen en moet besluiten welke bedrijven wel en niet overleven. Bovendien worden bedrijven zo niet overladen met schulden, wat bij overheidsgaranties voor schulden en renteloze leningen wel gebeurt.

‘Schoenmaker zou ‘ING-stijl’ eigen vermogen willen geven aan alle mkb-bedrijven die eind 2019 kredietwaardig waren. Boot maakt een onderscheid tussen grote en kleine bedrijven. „De koffiezaak op de hoek hoeft de overheid vanuit economisch oogpunt niet te redden. Als de lockdown over is, zijn er zo weer nieuwe koffiezaakjes. Vanuit sociaal oogpunt wel. Ik zou de horeca, de slager op de hoek en de echt kleine bedrijven nu eenmalig een vast bedrag geven, van 4.000 of 8.000 euro. En erbij zeggen: meer hulp krijgen jullie niet. Dan krijgen bedrijven nog even lucht om zelf keuzes te maken, maar doet de overheid toch een stap terug.”

‘Voor bedrijven die de grootste meerwaarde hebben voor de economie, moet de overheid meer doen, vindt Boot. „Bedrijven waarvoor geldt: één plus één is veel meer dan twee. Bedrijven zoals ASML die unieke kennis en productieprocessen hebben. En bovendien een netwerkfunctie, voor allerlei bedrijven om ASML heen maar ook voor de universiteit in Eindhoven. Met zulke bedrijven verlies je echt iets.” Hoeveel dat er zijn? Boot kan alleen maar speculeren, maar hij komt al gauw op duizenden. Maar ook hier geldt: alleen als ze het zelf niet redden. „ASML kan prima zelf eigen vermogen aantrekken.”

‘Schoenmaker en Boot adviseren de loonsubsidie niet in één keer te schrappen, maar in stapjes te verlagen. Werkgevers krijgen nu maximaal 90 procent van de loonkosten vergoed, dat zou bijvoorbeeld naar 80 procent kunnen zakken. En dan zouden de werknemers, die nu hun hele salaris krijgen, ook wat kunnen inleveren. Schoenmaker: „Zij delen nu niet in de pijn. Ik zou ze 10 procent laten inleveren.” Hij wil niet sneller gaan, om niet de fout te maken die in de financiële crisis gemaakt werd, toen veel bouwbedrijven failliet gingen. „Toen de crisis over was, was er geen metselaar meer te vinden. Eeuwig zonde.”

Oorlogsfinanciering

‘Lex Hoogduin ziet alle bezwaren die Boot en Schoenmaker opwerpen ook. Toch vindt hij het beter als de overheid het huidige steunpakket verlengt voor nog eens drie tot zes maanden, en daarna hetzelfde recept zonder rigoureuze veranderingen tot het virus ingedamd is. Ook al wordt de kans steeds groter dat de overheid bedrijven stut die niet levensvatbaar zijn. Hij loopt liever dat risico dan dat er teveel bedrijven omvallen.

‘Want er komt nog genoeg ellende bovendrijven, nu alle landen in de wereld met economische krimp kampen. De financiële sector krijgt veel verliezen te werken, een grote zorg. Overheden moeten zich nu vooral niet druk maken over de kosten van deze steun, vindt Hoogduin. „Je moet een pandemie vergelijken met een oorlog. De kosten van een oorlog smeer je ook uit over honderd jaar. Stel dat de overheid anderhalf jaar lang 15 procent van de economie overeind houdt. Dan kost dat 22,5 procent van ons bbp, zeg 200 miljard euro. Die schuld laat je voor één keer, met de plechtige belofte nooit meer zoiets geks te doen, financieren door De Nederlandsche Bank. We spreken af dat na de crisis in 100 jaar af te lossen tegen nul procent rente. Dat kost 2 miljard euro per jaar. Dat kan makkelijk.”

De kanttekeningen worden nog toegevoegd.

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/25/hoe-kan-de-overheid-de-economie-het-beste-steunen-in-deze-crisis-a3997887#/handelsblad/2020/04/27/#304

Doorbetaling bij ziekte duivels dilemma @fd #fdcommentaar #economischherstelbeleid

07 Thursday Sep 2017

Posted by aquariuspolitiek in economischherstel, herstelvermogen, politiek

≈ Leave a comment

Tags

herstelvermogen

# De Wet verlenging loondoorbetalingsverplichting bij ziekte heeft zijn langste tijd gehad. Dat staat ook na de jongste schermutselingen over hervorming van de arbeidsmarkt wel vast. De verplichte loondoorbetaling gedurende twee jaar weerhoudt kleinere ondernemers ervan personeel in vaste dienst te nemen. In plaats daarvan zoeken zij hun toevlucht tot de soort flexibele arbeid die juist weinig of geen verplichtingen met zich meebrengt voor de werkgever dan wel opdrachtgever.

In dit hoofdredactionele commentaar worden interessante dilemma’s benoemd. ‘Doorbetaling bij ziekte’ was natuurlijk een arbeidsmarktmaatregel in slechte tijden van depressie en daarom zal nu moeten worden nagegaan en besproken hoe dit soort crisismaatregelen teruggedraaid kunnen worden. Maar waar ons land een roemruchte geschiedenis kent van crisismaatregelen die nooit teruggedraaid worden, wordt dat nu wel urgent omdat bijvoorbeeld een andere crisismaatregel zoals het hoge btw-tarief (21%) ook het risico loopt nooit teruggedraaid zal worden.[1] Dat maakt het leven schreeuwend duur, zoals de consument dat de afgelopen jaren heeft ervaren, en die ook verhinderen dat het economisch herstel in normaal tempo kan plaatsvinden. Hierover dient dus de Kamer een fundamenteel debat te houden in het kader van een noodzakelijk evaluatiedebat over het gevoerde crisisbeleid. Dit vereist een samenhangend beleidsdebat en wetend dat een dergelijk debat bijna onmogelijk is in de Kamer, kan diezelfde Kamer ook zichzelf bewijzen door wel te komen met een samenhangend debat, waarbij alle dogma’s thuis worden gelaten. Slaagt de Kamer daarin dan heeft het zijn bestaansrecht gewezen, maar slaagt men – de fracties – daar niet in, dan is dit bestel bewezen achterhaald en dient in snel tempo een nieuw bestel te worden ontwikkeld (via directe democratie, waarbij de ‘grootste gemene veelvoud’ van alle meningen het te voeren beleid wordt).

Dat was allerminst de bedoeling toen de verplichte doorbetaling bij ziekte op 1 januari 2004 van één naar twee jaar ging. Het tweede kabinet-Balkenende besloot daartoe, nota bene een coalitie van CDA, VVD en D66. De verlenging was het voorlopige sluitstuk van een reeks wettelijke maatregelen om een groter deel van het risico van ziekte en arbeidsongeschiktheid bij werkgevers en werknemers neer te leggen.

Daar was destijds alle reden toe. Eind vorige eeuw maakten werkgevers en werknemers massaal misbruik van de collectieve arrangementen voor deze risico’s om op een prettige wijze afscheid van elkaar te nemen. Het was de tijd waarin minister-president Ruud Lubbers mismoedig opmerkte dat Nederland ziek was.

Nederland ziek | Het was de tijd waarin minister-president Ruud Lubbers mismoedig opmerkte dat Nederland ziek was

De remedie heeft gewerkt. Sinds werkgevers en werknemers meer verantwoordelijkheid dragen voor ziekte en arbeidsongeschiktheid vallen minder werkenden over de rand om in collectieve vangnetten te belanden.

De oorsprong van de loondoorbetaling bij ziekte legt de dilemma’s bloot waarvoor de politiek zich geplaatst ziet als zij die verplichting wil versoepelen. Geen wonder dat de onderhandelaars aan de formatietafel er de voorkeur aan geven dat de sociale partners met een oplossing komen.

Zo’n oplossing moet recht doen aan de problemen van de kleine werkgever die er voor terugschrikt werknemers in vast dienst te nemen. Tegelijkertijd mag dit niet leiden tot een terugkeer naar de situatie van voor de eeuwwisseling, waarin de prikkels voor werkgevers en werknemers ontbreken om zieken weer aan net werk te krijgen en het collectief opdraait voor de kosten. Onderscheid in de wetgeving naar bedrijfsgrootte kan wellicht soelaas bieden. Maar dat mag dan niet ten koste gaan van de uitvoerbaarheid van een regeling, de derde voorwaarde waaraan de verlangde oplossing moet voldoen.

Kan de Kamer zichzelf vernieuwen? Dat is de essentiële vraag.

https://fd.nl/opinie/1217262/doorbetaling-bij-ziekte-duivels-dilemma

[1] https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/zakelijk/btw/btw_berekenen_aan_uw_klanten/btw_berekenen/btw_tarief/btw_tarief

‘Vakbonden stappen uit polderoverleg over arbeidsmarkt’

04 Monday Sep 2017

Posted by aquariuspolitiek in Arbeidsmarktbeleid, Economie, economischehervormingen, economischherstel, EU, polderoverleg

≈ Leave a comment

Tags

polderoverleg

Gepubliceerd: nu.nl, 04 september 2017 12:00

Laatste update: 04 september 2017 14:52

Het overleg tussen de werkgevers en werknemers over de arbeidsmarkt is mislukt. De bonden zeggen dat de kloof te groot was.

De vakbonden FNV, CNV en VCP waren met de werkgeversorganisatie VNO-NCW in overleg over zaken als flexwerk, het ontslagrecht en pensioenen. Ze hadden daarbij het standpunt dat verdere flexibilisering niet wenselijk is.

Omdat de opvatting dat verdere flexibilisering in deze tijden niet voldoende is, ondanks de oplevende economie, dient er een nadere uitleg te worden gegeven om uit te leggen waarom die verdere flexibilsering ongewenst is. Waarom? Omdat dat economische randvoorwaarden zo aan het veranderen zijn dat geen enkel ‘model arbeidsmarkt’ uitgesloten mag worden, maar dan wel tegen redelijke randvoorwaarden. Als VNO-NCW aan de andere kant ook alleen voor meer flexibiliteit pleit, is dat zelfde eenzijdigheid als van de vakbonden.

De vraag is in het kader van het SER-overleg is hoe de kroonleden zich opstellen en waarvoor zij pleiten, want bij hen mag een meer objectief standpunt worden verwacht; hoewel ook in wetenschappelijke kring meningsverschillen over economische oplossingen van kernproblemen bestaan.

Maar in verband met een advies aan de nieuw te vormen regering met een opsomming van standpunten en die publiekelijk presenteren is dan de enige uitweg, zodat de geïnteresseerden zich over de feitelijke standpunten kunnen uitspreken.

Een deadline om tot een akkoord te komen, is vrijdag verlopen. Daarna hebben de partijen geconcludeerd dat verder praten op dit moment geen zin heeft. Ze hebben dat gemeld aan de politieke partijen die proberen een nieuwe coalitie te vormen.

Vaste contracten

FNV-voorzitter Han Busker zegt dat met het VNO-NCW geen afspraken zijn te maken over het aantrekkelijker maken van vaste contracten en het tegengaan van oneerlijke situaties, zoals payrollconstructies.

Er dient dus een studie te worden gemaakt naar de nieuwe kenmerken van de huidige arbeidsmarkt, aangezien er klaarblijkelijk veel is veranderd vergeleken bij de situatie voor de economische crisis na de hypotheek-, krediet- en euroschuldencrisis van het afgelopen decennium. Pas als er vastgesteld kan worden dat er inderdaad veel structureel gewijzigd is sinds de oude hoogconjunctuur, dan hebben de polderpartijen gelijk. Zo niet, dat vervalt met in de oude reflexen van economische dogmatiek die vroeger ook gold en dominerend was. De conclusie luidt dus dat deze afwezigheid van of een onvermogen om een advies uit te brengen, verre van overtuigend is. Het polderoverleg heeft dus te maken met dezelfde patstelling als de politieke partijen die duidelijk op de politiek-oude-stijl bezig zijn en waarmee het nieuwe kabinet geen millimeter vooruit zal komen. Het is en blijft een rommeltje in politiek Den Haag.

Volgens CNV-voorman Maurice Limmen was het gezien de staat van de economie het uitgelezen moment geweest om “werkend Nederland weer zekerheid te bieden en de doorgeschoten flexibilisering op de arbeidsmarkt te stoppen“.

Brug te ver

Werkgeversorganisaties noemen het teleurstellend dat het na ruim een jaar overleggen niet is gelukt om een akkoord te bereiken met vakbonden over aanpassingen van de arbeidsmarkt.

Concrete afspraken met de bonden waren volgens VNO-NCW, MKB Nederland en LTO Nederland “een brug te ver“, stellen ze in een gezamenlijke verklaring.

Naar eigen zeggen kwamen de werkgeversorganisaties met concrete voorstellen om ”acute problemen” op de arbeidsmarkt aan te pakken, zoals aanpassingen van de regeling voor loondoorbetaling bij ziekte en de Wet werk en zekerheid (Wwz).

Dat is volgens hen ook in het belang van werknemers. Vooral kleinere bedrijven zouden het nu vanwege de risico’s wel nalaten om mensen in vaste dienst te nemen.

Draagvlak

De formerende partijen VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie hadden de bonden en de werkgevers uitgenodigd om de stand van zaken op de arbeidsmarkt te bespreken.

Met een polderakkoord had het nieuwe kabinet bij politieke beslissingen over sociale wetgeving op meer draagvlak kunnen rekenen.

Nu het overleg is mislukt, zal het volgende kabinet met alle partijen afzonderlijk overeenstemming moeten bereiken.

Rutte

VVD, CDA, D66 en ChristenUnie willen nu zo snel mogelijk met werkgevers en werknemers om tafel. Dat het polderoverleg is mislukt, is “zeer teleurstellend”, zei VVD-leider Mark Rutte maandag.

Of het klappen van het polderoverleg voor vertraging zorgt bij de kabinetsformatie, is nog niet duidelijk. “Dat gaan we proberen te voorkomen”, zei Rutte.

Steun van werkgevers en werknemers voor plannen voor de arbeidsmarkt is volgens de VVD-leider belangrijk. “Mijn ervaring is dat als je grote hervormingen wil doorvoeren, het buitengewoon dienstig is om te komen tot breed maatschappelijk draagvlak. En het is echt ook een verplichting die bij werkgevers en werknemers ligt om daaraan bij te dragen“, aldus Rutte.

Al jaren overleg

De sociale partners zijn het erover eens dat werkgevers zich comfortabel moeten voelen om vaste contracten voor onbepaalde tijd aan te bieden en dat de flexibilisering een halt moet worden toegeroepen. Er wordt alleen al jaren verschillend gedacht over de manier waarop.

Zo zijn de werkgevers ontevreden over de loondoorbetaling bij ziekte van twee jaar. Werknemers willen weer meer zekerheid voor zelfstandigen op de arbeidsmarkt.

Overigens gaat het overleg over een nieuw pensioenstelsel tussen de partijen volgens vakbond CNV nog gewoon door.

Door: NU.nl/ANP

http://www.nu.nl/economie/4907096/vakbonden-stappen-polderoverleg-arbeidsmarkt.html

 

Klopt het dat hogere #staatsschuld juist goed is, zoals in @trouw wordt geponeerd? @eu #eurozone #EMU-richtlijnen #formatie

29 Tuesday Aug 2017

Posted by aquariuspolitiek in economen, Economenstrijd, Economie, economischherstel, EU

≈ 5 Comments

Tags

Economie

Hogere staatsschuld is juist goed (Harm Schelhaas, opinie/Trouw, 29 augustus)

WELVAART | De overheid moet het geld nu juist laten stromen, betoogt Harm Schelhaas. De economie vraagt erom.

Mijn vraagstelling is vanuit het feit dat 1. dit betoog dringend noodzakelijk is na het economisch herstel binnen de EU (en eurozone), maar 2. ook tegelijkertijd een groot manco toont van economische beschouwingen in het algemeen, namelijk dat er geen woord over de EMU-normen wordt gerept. Mijn concrete vraag is dus hoe het komt dat dit soort tekortkomingen zo vaak in economische analyses voorkomt? Als het betoog van Schelhaas klopt, dan is de enige conclusie die getrokken dient te worden, dat die EMU-normen niet kloppen en dus aangepast dienen te worden.

In zekere zin lijkt deze tekst (dus) erg op een die in de jaren ’70 van de vorige eeuw vanzelfsprekend waren, de jaren van het kabinet-Den Uyl, waarin het Keynesiaanse beleid werd gepropageerd. Ik heb daar niets op tegen, maar we hebben op dit moment met EMU-normen te maken, waarvan ik persoonlijk vind dat ze veel te streng zijn en zeker die 3%-begrotingstekortnorm. Dat is klassieke monetaire en neoliberale norm die niet meer past in deze tijd (vanwege de postindustriële maatschappij, waarover ik vaker heb geschreven). Een mooie gelegenheid dus om eindelijk eens die evaluatie over het gevoerde crisisbeleid te gaan voeren en aan de hand van die uitkomsten te bepalen of de 3%-norm gerechtvaardigd is of niet. Zo niet, dan moet dat debat maar eens bij de Europese Commissie worden aangeslingerd. Mijn stelling is dat die 3% het economisch herstel veel trager tot stand heeft gebracht dan elders in de wereld na de beruchte crisis en recessie van de jaren 2007-2015, waarbij een medeveroorzaker van de euroschuldencrisis te benoemen is: de onevenwichtigheden – gebrek aan harmonisatie –  van de economie in de eurozone, die het herstel zeker niet geholpen heeft.

# ‘Rustig aan met de overheidsuitgaven’, luidt het hoofdredactionele commentaar (Trouw, 17 augustus). (…) Maar met de conclusie ben ik het niet eens.

Die conclusie vormt dus mijn startpunt van deze analyse, want de vraag is of een hogere staatsschuld juist goed is voor de economie, of juist het omgekeerde, namelijk te hoge schuldenquota’s oproept?

# Er moet dus juist fors geïnvesteerd worden en wij moeten een ruimhartig financieel beleid voeren.

Bedoelt de auteur hier een forse investeringsgolf binnen het kader van een ruimhartig financieel beleid, maar wel binnen de EMU-normen, of mogen die gepasseerd of genegeerd worden; en zo ja, dan vallen de boetes in Den Haag automatisch binnen? Waarom laat Schelhaas dit aspect volledig onbenoemd?

# Een belangrijke overweging is dat in de westelijke economie sprake is van structurele onderconsumptie. De productiecapaciteit is groter dan de vraag.

Waarom houden de EMU-normen geen rekening van deze macro-economische gegevenheden? Of is dat EMU-Verdrag een theoretische richtlijn geweest vanuit toen geldende veronderstellingen hoe de euro-economie (en in latere instantie de gehele EU) zou moeten werken?

(…)

# Opvallend is dat in  Haagse kringen nu alweer gepraat wordt over noodzakelijke bezuinigingen. [Ongetwijfeld vanwege de EMU-richtlijnen!] dat is eigenlijk te gek voor woorden. Wij hebben net de bezuinigingen van de vorige recessie achter de rug en de discussie over bezuinigingen voor een mogelijk komende recessie is alweer begonnen. Wat de achter ons liggende bezuinigingen betreft: de grote banken (Rabobank, ING) maar ook de meeste werkgevers, het Internationale Monetaire Fonds en verre weg de meeste economen, scharen zich achter de analyse dat het bezuinigingsbeleid in Nederland niet goed is geweest: onnodig voor de staatsschuld en schadelijke voor de economie. Zo moet het nooit weer. “Honderdduizend Nederlanders hadden hun baan kunnen behouden zonder dat de staatsschuld onhoudbaar was geworden”, lieten ING-economen vorig jaar al weten.

Hiermee ben ik het volmondig eens, maar ik zoek de oorzaak van het verkeerde – ‘overhaaste’ en daarmee asociale – beleid in een andere hoek dan in het streven de staatsschuld op te voeren – tijdelijk of permanent? – en het ‘ideaal’ van 60% – en 3%-norm voor de begrotingsdiscipline – los te laten (in plaats daarvan 70% en 4%). Er moet een nieuw debat worden gevoerd wat de ideale normen theoretisch én praktisch zouden moeten of kunnen zijn.

Ik zoek de oorzaak zoals aangegeven in die EMU-normen en als de economenwereld (inclusief IMF en ECB) het hiermee eens zou zijn, hebben we werkelijk een stap voorwaarts gemaakt in de gezondmaking van de EU als economisch samenwerkingsmechanisme.

[link artikel volgt als die beschikbaar is]

P.S. Zie ook:

http://edwesterhout.nl/index.php/waarom-te-veel-staatsschuld-niet-goed-is/

https://www.trouw.nl/home/hoge-staatsschuld-laten-we-de-echte-problemen-oplossen~a5fb2c23/

De nullijn? Niet voor de ING-top [archief 2004]

23 Sunday Oct 2016

Posted by aquariuspolitiek in bancairewereld, bedrijfsleven, economischherstel, inkomensbeleid, inkomensverhoudingen

≈ Leave a comment

Tags

bancairewereld, Economie, inkomensontwikkeling, inkomensverhoudingen

De nullijn? Niet voor de ING-top (Vincent Dekker, Economie/Trouw, 16/03/04)

De vakbeweging is boos, GroenLinks heeft al een debat aangevraagd. Want de ING-top gaat zichzelf fors extra belonen. Het haasje-over is weer begonnen.

Commentaar: Natuurlijk gaat het binnen het bedrijfsleven om een eigen verantwoordelijkheid in het bepalen van inkomensbeleid. Maar met een dergelijke scheefgetrokken beleid(svoornemen) bewijst de ING-top dat het geen notie heeft van rechtvaardige inkomensverhoudingen en dat de medewerkers eigenlijk loonslaven zijn vergeleken bij de top van het bedrijf. Er bestaat geen notie van gelijkwaardigheid tussen de top en medewerkers op de werkvloer. Dat mag een gebrek aan ethiek of moraal worden genoemd.

AMSTERDAM – ,,Onderzoek uit 2002 toont aan dat bestuurders bij ING 40 procent minder verdienen dan vergelijkbare bestuurders bij andere bedrijven. En toen ik aantrad verdienden 110 managers bij ING meer dan ik…”.

Topman Ewald Kist wil maar zeggen dat de verhoudingen binnen het concern flink scheef waren gegroeid en dat ook een blik buiten het bedrijf slechts één conclusie toelaat: de beloning van de top moet omhoog..

ING kondigde dat vorig jaar al aan en gisteren werd het jaarverslag gepresenteerd waarin dat streven is uitgewerkt. Voor Kist en zijn president-commissaris Cor Herkströter reden voor een toelichting op de 64-procents loonsverhoging van Kist: van 708000 euro plus 0 bonus naar 761000 plus 400000 bonus. Exclusief een lange-termijnbonus van 250000 euro in aandelen en 41250 opties met een nog onbekende waarde..

,,We moeten toe naar een marktconforme beloning”, aldus Herkströter, die samen met de overige commissarissen over het salaris van het bestuur gaat. De nieuwe beloning moet bovendien prestatiegericht zijn: een derde is vast, een derde afhankelijk van korte-termijnresultaten en de rest van lange-termijnresultaten..

In 2002 heeft ING door het bureau Hay laten uitzoeken hoe het beloont en ontdekte toen dat andere bedrijven bestuurders veel meer betalen. Dat wil zeggen: aan korte- en lange-termijnbonussen, want in basissalaris zat ING toen net onder het gemiddelde van 643000 euro (590000 euro voor de laagstbetaalde bestuurder) tot ver erboven. De Belg Tilmant, die op 1 juni Kist opvolgt, verdient al jaren ruim een miljoen en de Amerikaan Hubbell zo’n 1,4 miljoen..

,,Maar Amerikanen betalen altijd hun eigen pensioen, dus dat kun je niet met Europese salarissen vergelijken”, aldus Herkströter. Dat is in het algemeen inderdaad het geval. Maar ING betaalt voor Hubbell ook al jaren zo’n ruim 300000 euro pensioenpremie, net als voor de andere bestuurders..

Volgens ING zijn de hogere salarissen hard nodig om toptalenten binnen het bedrijf te houden. Dat geldt echter niet zozeer voor de raad van bestuur, moet Herkströter toegeven, want ,,op dat niveau verdwijnen mensen niet zo een-twee-drie”. Een hogere beloning is er echter ook voor ruim 7000 senior managers van ING, en daar ,,trekt de concurrentie hard aan”..

Kist en Herkströter willen niet toe naar de hoogste salarissen die in de markt worden betaald, maar naar het gemiddelde. Maar ING ,,is zeker bereid meer te betalen als dat nodig is”. Daarmee wordt het marktgemiddelde voor ING dus een nieuw minimum en zal het gemiddelde bij ING boven het marktgemiddelde komen..

Dat is dan weer goed nieuws voor andere bedrijven, die dat ING-gemiddelde weer in hun vergelijkingen gebruiken. KPN, dat volgens ING zijn managers in 2002 beter beloonde dan ING, heeft vorige week gemeld de topsalarissen flink te moeten verhogen om ze ‘marktconform’ te maken.

http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1750457/2004/03/16/De-nullijn-Niet-voor-de-ING-top.dhtml

Nu de EU evalueren om definitief economisch te kunnen gaan herstellen in Europa @fd #EUbreeddebat @eu

11 Thursday Aug 2016

Posted by aquariuspolitiek in Economie, economischehervormingen, economischherstel, EMU, EU, TweedeKamer

≈ Leave a comment

Tags

economischherstel, EMU, EU, TweedeKamer

Nu krimpen om te kunnen groeien zou het nieuwe motto van Europa moeten zijn (Ingo Mainert, Opinie/fd online, 11 augustus)

illustratie: Hein de Kort

De Europese Unie heeft zich vergaloppeerd door op elke crisis te reageren met meer Europa. Momenteel zijn de problemen zo groot dat een dergelijk antwoord fataal zou zijn. Meer diversiteit in plaats van meer integratie moet de boodschap zijn als we Europa nog willen redden.

Hoe paradoxaal het ook mag klinken, in het verleden heeft de Europese Unie bij tegenvallers in het integratieproces steevast haar heil gezocht in een verdere verdieping van de integratie — meer Europa als antwoord op de problemen. En die reactie pakte lange tijd niet eens zo slecht uit.

Maar de schuldencrisis in heel wat lidstaten, de permanente brandhaard die Griekenland heet en nu de brexit-beslissing, tonen aan dat Europa zich vergaloppeerd heeft bij die vlucht naar voren. De bevolking lijkt minder dan ooit bereid te zijn aan te sluiten bij dit Europese tempo van verdere integratie.

Misschien is dit de wraak voor het feit dat de EU-autoriteiten in het verleden meer en meer taken tegelijkertijd overgenomen hebben, zonder dat daar voldoende legitimatie tegenover stond. De huidige voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, werd in 1999 in Der Spiegel als volgt geciteerd: ‘We beslissen over iets, zetten dat vervolgens in de kamer en wachten een tijdje af wat er gebeurt. Als er geen grote verontwaardiging of rellen zijn, omdat de meeste mensen geen idee hebben wat er is besloten, gaan we verder. Stap voor stap, tot er geen weg meer terug is.’

In de loop der jaren is er zo in Europa een keurslijf van supranationale schaduwregeringen ontstaan. Dat keurslijf is uitgegroeid tot een uitdaging voor representatieve democratieën. Want in tegenstelling tot de nationale staten, waarvan de invloedssfeer historisch gegroeid en in principe aanvaard is, moeten supranationale instellingen hun doen en laten bijzonder transparant rechtvaardigen. Alleen dan kunnen ze ontsnappen aan de legitimatieval.

Verkiezingskalender laat amper ruimte om adem te halen en gevaar van aanmodderen is groot

Een aantal centrale Europese instellingen, zoals de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank, opereren momenteel in de ogen van veel EU-inwoners buiten hun controle als nationale burgers. Of dit terecht of onterecht is, is zelfs niet van belang. Voor de Europese instellingen is hier duidelijk werk aan de winkel. Een ‘business as usual’ of ‘nu meer Europa dan ooit’ kan daarom niet (meer). In tegenstelling tot sporadische geluiden vanuit Brussel, is dit waarschijnlijk niet het moment voor verdere verdieping van de EU-integratie.

Juist wat meer diversiteit zou Europa nu goed doen. Gold het diversiteitsprincipe trouwens niet altijd al als één van de fundamentele sterke punten van Europa? In de praktijk zou de invulling van die diversiteit kunnen neerkomen op het zogenaamde caferatiamodel: iedereen kiest naar zijn eigen smaak en betaalt daar dan een overeenkomstige prijs voor.

Wat betekent hier ‘iedereen”; burgers van de EU-lidstaten nemen we maar gemakshalve aan dat hier bedoeld wordt, omdat ‘lidstaten’ hier niet bedoeld kunnen zijn. Zodat een cafetariamodel wel gecombineerd zal moeten worden met de EMU-normen die – nog geëvalueerd moet worden aangezien de 3%-begrotingstekortnorm niet overtuigend is – eenmaal als economisch verantwoord zijn vastgesteld, vervolgens ook zonder mankeren gevolgd moeten – dus zowel de 3% als de 60% staatschulden – worden.

Er zijn immers sterke aanwijzingen dat de afzonderlijke landen ieder in verschillende mate wensen te genieten van de Europese vrijheden. Daar komt nog bij dat door het eenrichtingsbeleid dat iedereen richting euro duwde, de Economische en Monetaire Unie (EMU) op zich al een heterogene groep is geworden. ‘Wat economisch fout zit, kan politiek niet correct zijn’, waarschuwde de Frankfurter Allgemeine Zeitung al in de jaren ‘90.

‘Inkrimpen om te groeien’, moet dus de nieuwe leuze zijn. Om opnieuw de groeikrachten in Europa te kunnen opwekken, moeten de rond de EMU liggende cirkels EU en het vrijhandelsakkoord EVA — met Liechtenstein, IJsland, Noorwegen en Zwitserland — meer gezien worden als een optieruimte, en worden aangevuld met andere alternatieven. Dit zou in de praktijk neerkomen op een Europa van verschillende snelheden. In de EMU-kern tenslotte is het nodig om de regels van de statenunie aan te scherpen en zonder uitzondering na te leven.

Dit komt exact neer wat op deze website steeds verdedigd wordt.

Zal dat laatste ook gebeuren? Helaas is dat meer dan twijfelachtig. Aangezien de Europese verkiezingskalender amper ruimte laat om adem te halen, is er een groot gevaar van aanmodderen en rijden op zicht. Temeer daar de Europese bankencrisis zich op dit moment in Italië weer volop aanmeldt.

Ook de pavlovreflex van de Europese Centrale Bank, die steeds weer probeert om buiten haar mandaat te handelen, stemt niet optimistisch over de bereidheid om na te denken en koerscorrecties door te voeren. Het marginale nut van monetair beleid bij negatieve rentes is niettemin duidelijk negatief, zo is gebleken.

Hier wordt gesuggereerd dat de ECB steeds weer probeert om buiten haar mandaat te handelen, maar toekomstige historici zouden best tot de conclusie kunnen komen dat hiervan geen sprake is, en dat bijgevolg de ECB de juiste economische strategie heeft gevolgd omdat de huisregels van de EMU ondeugdelijk waren en zijn. Het was tekentafelwerk ten tijde van de voorbereiding van het Verdrag van Maastricht. Boven werd al aangegeven dat de 3%-tekortnorm ondeugdelijk is en met minstens een procentpunt verhoogd – dus 4% – moet worden om tot een realistischer economische politiek te komen. De huidige 3% remt het economisch herstel af en dat verklaart ook het te trage herstel van de eurozone.

Dit alles dreigt [sic!] nieuwe koren op de molen van de anti-Europese partijen te zijn, zodat de centrifugale krachten in Europa verder worden versterkt. Het valt te vrezen dat de voor oktober geplande referenda in Hongarije en Italië, net als de herhaling van de presidentsverkiezingen in Oostenrijk, dit al zullen aantonen. Bij alle afspraken met de kiezer zal de houding van de burgers ten opzichte van Europa een bepalende rol spelen.

[Ingo Mainert is chief investment officer Multi Asset Europe bij het Duitse Allianz Global Investors, één van de grootste investeerders van Europa.]

http://fd.nl/opinie/1163305/nu-krimpen-om-te-kunnen-groeien-zou-het-nieuwe-motto-van-europa-moeten-zijn

Dit is een uitstekend startpunt voor het publieke debat over de EU. De tijd lijkt nu rijp te zijn voor een volwassen debat, aangezien de burgers al sinds de referenda van 2005 met hun voeten hebben gestemd.

De Nederlandse overheid kan gratis geld ophalen dat geïnvesteerd kan worden in de economie, aldus Rens van Tilburg #vk #economie #stimuleereconomischherstel #eu #denhaag

21 Wednesday Oct 2015

Posted by aquariuspolitiek in Den Haag, economischherstel, EU, goedkopeleningen

≈ Leave a comment

Tags

Den Haag, economischherstel, EU, goedkopeleningen

Ten strijde! Maar waartegen? (Column Rens van Tilburg, Opinie & Debat/de Volkskrant, 21 oktober)

Mede door economische stagnatie ligt nu de wereldvrede onder vuur

# De Nederlandse overheid kan gratis geld ophalen. Investeer in de economie. Help zo mensen aan het werk. Zet daarbij in op investeringen die de economie minder afhankelijk maken van fossiele energie en eindige grondstoffen. Dat betaalt zich dubbel en dwars terug. De inspanning die nodig is voor het ecologisch duurzaam maken van de wereldeconomie is wel vergeleken met die van een oorlogseconomie. Als we dan toch ten strijde moeten trekken, laten we dan vooral de juiste strijd aangaan. Laten we inzetten op een economische stimulering die mensenlevens redt in plaats van kost [zoals de Tweede Wereldoorlog, jw].’

Dit is een duidelijk pleidooi voor progressieve economische investeringen, die echter in ons rechtse land met de dominante lobby van grootindustrielen en de oliesector, die iedere investering in duurzame energie zullen blokkeren. Met deze redenering valt dus de hele olielobby van Shell in één klap door de mand omdat zij verslaafd is aan fossiele energie. De verdienste van de auteur is dat hij haarscherp laat zien waar de echte tegenstelling in ons land uit bestaat: de verdediging van private handelsbelangen gaan vóór herstel van de economie als geheel.

En ook een tweede conclusie kan worden getrokken op basis van impliciete notie van de EMU-regels door een expliciete aanval op het vooroorlogse beleid van Colijn:

# Eén beroepsgroep is de laatste tachtig jaar helaas met hele andere dingen bezig geweest dan lessen te trekken uit het verleden: onze politici en hun adviseurs. Destijds jaagde de zuinige Colijn de werkloosheid verder op. Hij heeft nog steeds trouwe volgelingen. Het uitmergelbeleid van de euroleiders heeft de economie ernstig beschadigd en de sociale buffers tot een minimum teruggebracht.’

Colijn zou dezer dagen gekwalificeerd kunnen worden als de neoliberaal avant la lettre, hoewel een lichtelijk valse vergelijking, omdat onder Colijn nog de goudenstandaard maatstaf was. En de huidige EMU-normen van de moderne EU hebben alleen het herstel van de vermolmde concurrentiekracht en dus de welvaart van de EU tot doel. Maar dat de achtereenvolgende Europese Commissies en regeringsleiders die het Verdrag van Maastricht hebben opgeleverd, is een bewijs voor het neoliberale karakter van de economische beleidsvoering om – zoals gezegd – het herstel te bewerkstelligen, en dat zonder meer, dus ook zonder de alternatieve denkbeelden die Van Tilburg hier heeft aangedragen een kans te geven. Een oneerlijke strijd dus voor Van Tilburg. Want dat progressieve alternatief blijft een dode letter vanwege het armzalige en verkommerende aanhangsel van de sociale paragraaf in dat Verdrag van Maastricht. En zo houden rechts (als meerderheid) en links elkaar gevangen zonder dat er ooit sprake zal zijn van waar economisch herstel. Dat is pas mogelijk als Shell failliet gaat en nergens anders door. Zo houdt een machtige multinational ons in de klem. Goed gepresteerd, zegt de zakenman; ondemocratisch zegt de sociaal bewogen burger in het land.

Arbeidskosten en macro-economische haken en ogen #denhaag #economie #tegenstrijdigheden

09 Friday Oct 2015

Posted by aquariuspolitiek in Den Haag, Economie, Economischetheorie, economischherstel

≈ Leave a comment

Tags

Den Haag, Economie, Economischetheorie, economischherstel

Kosten (Column Jaap van Duijn, DFT, 9 oktober)

# De inflatie in de eurozone kwam in september uit op -0,1%. Ook in de VS is er geen inflatie meer, terwijl in Japan – waar alles is gedaan om de prijzen omhoog te krijgen – de inflatie gewoon weer richting nul gaat. Tegelijkertijd worden ramingen voor de reële groei in de wereldeconomie naar beneden bijgesteld.

# De omzet van een bedrijf is het product van het aantal spullen dat het verkoopt en de prijzen waartegen dat gebeurt. Wat te doen in een wereld waarin prijzen niet stijgen en de volumegroei ook heel laag is? De omzet van ondernemingen als Unilever, Philips en AkzoNobel is nu lager dan een paar jaar geleden, maar de aandeelhouders verwachten wel hogere winsten. Voor de ondernemingen betekent dit maar één ding: zorgen dat de kosten omlaag gaan. Als de kosten meer dalen dan de omzet, kan er toch nog meer winst worden gemaakt.

# Kostenverlaging wordt zo de belangrijkste opgave voor de bedrijfsleiding en er gaat dan ook geen dag voorbij of er verschijnt een bericht van een onderneming die grootscheepse bezuinigingen aankondigt. In hun bezuinigingsdrang worden bedrijven in ieder geval door twee ontwikkelingen geholpen. De eerste is de afkoeling van de Chinese economie, die ervoor gezorgd heeft dat grondstoffen en energie stukken goedkoper zijn geworden. In Nederland zijn de producentenprijzen in de industrie nu 7% lager dan een jaar geleden. De tweede steun in de rug komt van de centrale banken die lenen goedkoper hebben gemaakt dan het ooit tevoren was. Grote ondernemingen hebben daarvan geprofiteerd door oude leningen zoveel mogelijk af te lossen en voor recordbedragen aan nieuw geld op de kapitaalmarkt op te halen.

# Voor de meeste bedrijven is arbeid de belangrijkste kostenpost en vrijwel altijd richten bezuinigingsinspanningen zich dan ook vooral op het verlagen van de arbeidskosten. Dat betekent mensen ontslaan en de arbeidsvoorwaarden aanpassen. Maar hiermee komen we in een vicieuze cirkel terecht. Wat rationeel is voor een individuele onderneming, namelijk het snijden in de arbeidskosten, werkt macro-economisch helemaal verkeerd uit.

Hierin schuilt dus de paradox tussen micro/(meso) economie en de macro-economie, en ook de klassieke vakbonden zoals de FNV hebben hierop geen antwoord en willen eindelijk gerechtigheid voor de werknemers om de nul in de lonen van de afgelopen jaren weer in evenwicht te brengen, en zeker waar de directiesalarissen wel gegroeid zijn. Het probleem van de (waarschijnlijk internationale) vakbeweging is het dilemma tussen de beide factoren: ‘Wat rationeel is voor een individuele onderneming, namelijk het snijden in de arbeidskosten, werkt macro-economisch helemaal verkeerd uit.’ Hoe kom je daar uit?

# Al die mensen die werken en alle lonen die zij verdienen, vormen immers de basis voor de koopkracht in een economie. Zij bepalen daarmee de totale consumptie, de belastinginkomsten van de overheid, indirect de investeringen van bedrijven en daarmee een belangrijk deel van de ontwikkeling van het nationaal inkomen. Een land waar bedrijven vooral bezig zijn met bezuinigen, maakt zichzelf afhankelijk van het buitenland. Maar als ondernemingen daar hetzelfde doen, bijten die bedrijven in hun eigen staart. De micro-bezuinigingen leiden tot macro-stagnatie en dat is in feite wat nu gebeurt.’

# Sinds 2009 zijn de lonen bij ons met gemiddeld 1,2% per jaar gestegen en van het netto-banenverlies van 400.000 is nog maar 100.000 ongedaan gemaakt. Met bezuinigen alleen komt een economie niet op gang.

Dat is dus het kenmerkende verschil tussen de oude economische uitgangspunten en de nieuwe economische werkelijkheid sinds de 21ste eeuw. Hoe komt de economische theorie (en wetenschap) daar uit? Die oplossing te vinden vormt de sleutel tot het structurele herstel, die er met het huidige geworstel niet gaat komen. Want het blijft een economenstrijd.

Een beleidsantwoord in plaats van een ‘beetje visie’ #fd #arbeidsmarkt #gehandicpten @RiaCats

23 Wednesday Sep 2015

Posted by aquariuspolitiek in arbeidsverhoudingen, economischherstel, EMU, EU

≈ Leave a comment

Tags

arbeidsverhoudingen, economischherstel, EMU, EU

Een beetje visie is geen luxe (Ria Cats, Economie & Politiek/fd, 23 september)

# Door de bezuinigingen zijn intussen veel banen voor laagopgeleiden verdwenen. Voormalige thuiszorgmedewerkers en straatvegers zijn in de bijstand beland en moeten een ‘tegenprestatie’ leveren, waaronder straten vegen. Verdere verdringing van regulier werk ligt op de loer, stelt de inspectie. De rechter heeft al gemeenten teruggefloten die bijstandsgerechtigden 32 uur per week onbetaald lieten werken.

# Om werklozen te helpen, heeft uitkeringsinstantie UWV voorts een naar eigen zeggen ‘prachtige regeling’ bedacht om vanuit de WW als zzp’er te starten. Diezelfde zzp’ers leek het kabinet vorig jaar te willen afstraffen door te snijden in hun belastingvoordelen, ooit opgetuigd om ondernemerschap te stimuleren. Gehandicapten moeten juist zoveel mogelijk bij gewone bedrijven aan de slag, maar op hun begeleiding is gekort. Ze moeten wel concurreren met 600.000 ‘gezonde’ werkzoekenden én robots. Dit vraagt om een beleidsvisie.’

Deze twee passages zijn een ideaal uitgangspunt om de door mij bepleite evaluatie van het crisisbeleid na afronding van de euroschuldencrisis – als Griekenland een ‘afronding’ mogelijk maakt – op te starten, vanwege de superzware bezuinigingen die eurozone breed en in ons land zijn doorgevoerd. Dan moet per lidstaat – vanwege alle culturele en politieke verschillen en tradities – worden nagetrokken waar ‘onbehoorlijke’ scheefgroei is ontstaan vanwege die bezuinigingen; waardoor de scheefgroei dient te worden rechtgetrokken.

Welnu, deze analyse van Cats maakt de volgende hypotheses mogelijk. Zoals zij terecht opmerkt zijn veel banen voor laagopgeleiden verdwenen: voormalige thuiszorgmedewerkers en straatvegers (in gemeentelijke dienst vermoedelijk) in de bijstand beland.

Wat dient er met deze feiten worden gedaan, of worden hersteld? Want deze kaalslag kan niet als permanente situatie worden beschouwd omdat er dan letterlijk sprake is van kaalslag en dat betekent een aanslag op ‘onze beschaving’. Maar het dilemma blijft vanwege de EMU-regels overeind staan, aangezien iedere lidstaat blijft gebonden aan de 3%-begrotingstekortnorm (en aan het eind van dit decennium 0%, als ik dat goed heb begrepen). Welke relatie heeft deze Brusselse regel met de thuiszorgmedewerker en de straatveger? Het zijn functies die allebei in (semi)overheidsdienst waren vanwege de gezondheidszorg en gemeentelijke overheid en op de rijksbegroting drukten. Kortom, algemeen gesteld hebben alle de (semi-)overheidssectoren zwaar ingeleverd, waarschijnlijk even zwaar vergeleken bij het bedrijfsleven door de economische crisis, maar wel alleen in die sectoren die vanwege concurrentieverhoudingen in zwaar weer kwamen te verkeren, en als gevolg eveneens in de bijstand terechtkwamen, omdat ondernemers alleen failliet kunnen gaan.

Waar ondernemers die failliet raken weer opnieuw als beginnend ondernemer beginnen, daar geldt dat niet voor genoemde thuiszorgmedewerkers en gemeentelijke vuilophalers en straatvegers. Die zijn verplicht om in een andere bedrijfssector aan een nieuw leven te beginnen omdat de betrokken beroepsgroepen in het huidige tijdsgewricht geen hoop meer kunnen koesteren op terugkeer in de oude functie vanwege die 3%-norm. En mijn standpunt dat die norm willekeurig en onlogisch is, is helaas niet praktisch relevant aangezien een mogelijke toekomstige wijziging in de EMU-regels veel tijd zal vergen, omdat juist de ‘neoliberalen’ zich met hand en tand zullen verzetten tegen een verruiming van de norm naar 4% bijvoorbeeld. Het dogma van die neoliberalen is immers dat de overheidsuitgaven onder alle – onder welke dan ook – omstandigheden moeten worden teruggedrongen. Dat is dus dogmatisch omdat dit economisch niet verdedigd of staande kan worden gehouden.

Die norm van 4% is beter toegesneden op het huidige tijdsgewicht en daarom blijft het definitieve herstel van de euro-economie zo lang uit. En via de analyse van Ria Cats weten we nu waarom: noodzakelijke functies in de quartaire sectoren (onderwijs, gezondheidszorg, cultuur en overheid) die door de 3%-norm worden geblokkeerd door of vanwege misvattingen in de economische theorie. Die kunnen vooralsnog niet meer hersteld worden, tenzij de economische wetenschap tot de ontdekking komt dat de EMU-regels niet kloppen. Daarop valt een Nobelprijs in de toekomst te verdienen! Kortom, denkstof genoeg.

Ondertussen mogen we Ria Cats heel dankbaar zijn dat zij een column heeft geschreven waardoor een nieuw debat kan worden (op)gestart; nu of in de nabije toekomst. In haar voorbeeld: is onze beschaving en cultuur gediend en beter geworden met het verdwijnen van de meeste thuiszorgmedewerkers en straatvegers? Of is onze beschaving nu op achterstand gezet? Vragen die in de toekomst beantwoord zullen moeten worden, publiekelijk en in de beide Kamers der Staten-Generaal.

Ter afsluiting: waarom kies ik voor een beleidsantwoord in plaats van een beleidsvisie of nog mooier regeringsvisie? De jongere generatie van veertigers en vijftigers hebben niets met een ‘visie’, al proberen met uitzondering van Rutte de overige partijleiders wel iets als een partijvisie te m ontwikkelen. Maar zoals ik in mijn reactie heb aangetoond is het in dit evaluatiedebat geen kwestie van ideologische partijvisies, maar eerder een kwestie van sociologische beleidsontwikkeling. Het gaat om een veranderend arbeidsmarktveranderingen, al dan niet gestimuleerd door EMU-normen. Daarop moet worden ingehaakt door de beleidsmakers, aangezien de huidige veranderende arbeidsmarktontwikkelingen anders te lang aanhouden met als gevolg een te grote arbeidsreserve, die onoplosbaar wordt. En dan zijn we helemaal ver van huis geraakt. Vandaar dat die crisisevaluatie onvermijdelijk is geworden.

Subscribe

  • Entries (RSS)
  • Comments (RSS)

Archives

  • January 2021
  • December 2020
  • November 2020
  • October 2020
  • September 2020
  • August 2020
  • July 2020
  • June 2020
  • May 2020
  • April 2020
  • March 2020
  • February 2020
  • January 2020
  • December 2019
  • November 2019
  • October 2019
  • September 2019
  • August 2019
  • July 2019
  • June 2019
  • May 2019
  • April 2019
  • March 2019
  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • October 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • February 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • November 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • September 2015
  • August 2015
  • July 2015
  • June 2015
  • May 2015
  • April 2015
  • March 2015
  • February 2015
  • January 2015
  • December 2014
  • November 2014
  • October 2014
  • September 2014
  • August 2014
  • July 2014
  • June 2014
  • May 2014
  • April 2014
  • March 2014
  • February 2014
  • January 2014
  • December 2013
  • November 2013
  • October 2013
  • September 2013
  • August 2013
  • July 2013
  • June 2013
  • May 2013
  • April 2013

Categories

  • #AdBroere
  • #AlgemeneRekenkamer
  • #israel
  • #middenoosten
  • #Obama
  • #SaskiaStuiveling
  • 2040
  • 21evariantarbeiderszelfbestuur
  • 4 en 5 mei
  • 5G
  • 5Scenario's
  • 9/11Parijs
  • aanpassingsproblemen
  • aanvullingopvertegenwoordigendedemocratie
  • aardbevingen
  • Aardgas
  • AbelHerzberglezing
  • ABN
  • ABN Amro
  • ABNAmro
  • ABNAmrodebat
  • absolutewaarheidsclaims
  • accountants
  • achterstalligonderhoud
  • ACM
  • ADHD
  • affaires
  • afgang
  • afgebrokenonderhandelingen
  • aflossingschulden
  • aflossingsverplichting
  • AFM
  • afnemen paspoort
  • Afrika
  • afscheid Diederik Samsom
  • aftreden Hennis
  • afvalindustrie
  • agreekment
  • agrolobby
  • agrosector
  • AI/algoritmen
  • Air France
  • Air France-KLM
  • AIVD
  • AKK
  • akkerbouw
  • Alaska
  • Albanie & NrdMacedonie
  • Alexandr Dugin
  • algehele-onvrede
  • AlgemeenBelang
  • algemeen_bestaande_misverstanden
  • Algemene Financiële Beschouwingen AFB
  • Algemene Politieke Beschouwingen
  • AlgemeneBestuursDienst
  • AlgemenePolitiekeBeschouwingen
  • AlgemeneRekenkamer
  • algoritme
  • Alliander
  • Alliantie noordelijke lidstaten
  • Alphena/dRijn
  • alternatief is kernfusie
  • Alternatief Staatsbestel
  • Altijd aan beloften gebonden?
  • AmartyaSen
  • amateurisme
  • Amazonebranden
  • ambitie
  • ambtelijkechaos
  • ambtelijkecultuur
  • ambtelijk_DenHaag
  • ambtenarij
  • Amerikaansepresidentsverkiezingen
  • amsterdam
  • andere-geopolitiek
  • AngelaMerkel
  • AngelsaksischeCultuur
  • Angelsaksischmodel
  • angstindustrie
  • AnkBijleveld
  • anti-establishment
  • anti-intellectualisme
  • antibeschaving
  • antidemocratisch
  • antidiscriminatie-op-arbeidsmarkt
  • antieuro
  • antiislamisme
  • Antillen
  • antimensenrechten
  • antivaxers
  • apb
  • APB18
  • APB19
  • Apple
  • arbeidsbeleid
  • Arbeidsmarktbeleid
  • arbeidssatisfactie
  • arbeidsverhoudingen
  • Archief
  • Argentinie
  • argumentenbepalend
  • ArieSlob
  • Armageddon
  • Armoede
  • Armoedebestrijding
  • Art 1 Grondwet
  • Art 23 Grondwet
  • art.1Gw
  • art.23Gw
  • art.6Gw
  • as Merkel-Macron
  • asBerlijnParijs
  • Asean
  • asielaanvraag
  • asielbeleid
  • asielzoekers
  • ASML
  • asociaal
  • assad
  • Asscher
  • assimilatie
  • astrofysica
  • astronomie
  • atmosfeer
  • autarkeia
  • autocratischleiderschap
  • autoindustrie
  • autolobby
  • automatisering
  • autotechniek
  • AZC's
  • Azie
  • Azie/Australie
  • ééndimensionaaldenken
  • baldadigheid
  • Balkan
  • BaltischeStaten
  • bancairewereld
  • Banken
  • Bankencrisis
  • Bankenredding
  • bankwezen
  • barbaarsecultuur
  • barbarij
  • basis- of grondwaarden
  • basisbaan
  • basisinkomen
  • Baudet
  • BedBadBrood
  • bedrijfsbelangen
  • bedrijfsethiek
  • bedrijfsleven
  • Begrotingsbehandelingen
  • begrotingsbeleid
  • begrotingsdebat
  • Beijing
  • belangentegenstellingen
  • Belarus
  • belastingdeals
  • Belastingdienst
  • Belastingharmonisatiebedrijven
  • belastinghervorming
  • belediging
  • beleggers
  • beleidsmakers
  • beleidsprioriteiten
  • Belgie
  • Beloningsbeleid
  • beloningsstructuren
  • bemoeizucht
  • Benjamin Barber
  • benoeming nieuwe Kamervoorzitter
  • benoeming Von der Leyen
  • benoemingen
  • benoemingSelmayr
  • beperkingenvanalgoritmen
  • beroepsprocedure
  • BertdeVries
  • beschavingsnormenvaststellen
  • besmettingsgevaar
  • bestaanscrisis
  • Bestrijdingsmiddelen
  • bestuurlijketussenlagen
  • bestuurskunde
  • bestuursmanagement
  • bevolkingsomvang
  • Bevrijdingsdag
  • bewapeningswedloop
  • bezinning
  • bezoekvluchtelingen
  • bezuiningsopdracht
  • BICC
  • Biden
  • Big Data
  • BigBrother
  • binnensteden
  • bio-brandstof
  • biochemischewapens
  • biomassa
  • biotechnologie
  • bitcoin
  • blackrock
  • Blanchard
  • bodemverzakking
  • boerenacties
  • Boerenprotest
  • boerkaverbod
  • boerkini's
  • bombardementsdebat
  • Bonusbeleid
  • bonuscultuur
  • boomaanplant
  • boomkap
  • Bootvluchtelingen
  • bosaanplant
  • bosbranden
  • Bosnie
  • bossen niet meer kappen
  • botsende beschavingen
  • botsende grondrechten
  • botsingmetpolitici
  • bouw infrastructuur
  • bozeburgers
  • Brabant
  • Brazilië
  • BredeMaatschappelijkeDiscussie
  • Bremain
  • Brexit
  • brics
  • Britseverkiezingen
  • broddelwerk
  • Brussel
  • Brusselseangsten
  • budgetdiscipline
  • budgetrecht
  • buitenaards leven
  • buitenlandsbeleid
  • buitenlandse financiering moskeeën
  • buitensporigtekort
  • Bulgarije
  • bullshit
  • Buma
  • bureaucratie
  • burgercontrole
  • burgerlijke deugden
  • Burgeroorlogen
  • burgerparticipatie
  • Burgerraad
  • burgerschapsonderwijs
  • burgerslachtoffers
  • burgersoevereiniteit
  • businessmodel
  • calamiteitenproof
  • Californie
  • CambridgeAnalytica
  • Cameron
  • Canada
  • cartoons
  • cartoonwedstrijd
  • Catalonie
  • Catalunya
  • categorale_discriminatie
  • CBS
  • CDA
  • Centraal-&Oosteuropa
  • centrale banken
  • centralebanken
  • Ceta
  • Ceta-debat TK
  • chemie
  • chemtrails
  • China
  • China-strategie
  • Chinabeleid
  • Chinese-grondstoffen
  • Chinesewaardenstabiliteit&eenheid
  • Chomsky
  • christelijkeomwenteling
  • christendom
  • circulairelandbouw
  • ClaudiadeBreij
  • clientalisme
  • CliteurPaul
  • CO2
  • Coalitie
  • coalitiebelangen
  • coalitievorming
  • Code Oranje
  • collectieveuitgaven
  • commercie
  • Commissie Remkes
  • Commissieprogramma
  • commissies
  • communisme nieuwe stijl
  • complottheorie
  • compromismogelijk
  • computerisering
  • computersimulaties
  • concurrentievoordeel
  • confederatie
  • ConfederatieEU
  • conflicthaardenpermanentofniet?
  • conservatief vs progressiviteit
  • conservatisme-versus-modernisme
  • conserverende hindermacht
  • consolidatieEU
  • constitutioneel hof
  • constitutionele monarchie
  • constitutionelecrisis
  • consumentisme
  • Contracoup
  • contradicties
  • contraterreur
  • controle
  • Controlestaat
  • controversiele themas
  • convergentie
  • Cooperswereldmodel
  • corona-infectie
  • coronacrisis
  • coronadebat
  • corruptie
  • corruptiebestrijding
  • Cort van der Linden
  • coup
  • Coupverdachte
  • COVID-19
  • Covid-financiering
  • covid-onderzoek-herkomst
  • covid19evaluatie
  • Covidbesluitvormingsproces
  • Covidmaatregelen
  • Covidmutaties
  • covidraadsels
  • covidwet
  • cpb
  • criminaliteit
  • Criminaliteit versus Veiligheid
  • criminaliteitbestrijding
  • criminele-organisatie
  • Crises
  • Crisis
  • crisis-Duitse-politiek
  • crisisbeleid
  • crisisdebat
  • Crisismaatregelen
  • crisismanagement
  • CRISPR-technologie
  • CROipvCEO
  • CU
  • Cultuur
  • Cultuurcriticus
  • Cultuurkritiek
  • cultuurverschillen
  • Cybercrime
  • cyberoorlog
  • cybersecurity
  • Cyberspace
  • cyborg
  • D66
  • DalaiLama
  • databestanden
  • datacentra
  • datahonger
  • datamanipulatie
  • Davos
  • DDD
  • De kwestie
  • deals
  • debat
  • debatcultuur
  • debattechniek
  • Decadentie Maatschappij
  • Decadentie Politiek
  • Decadentie Sport
  • deelbelangen
  • defensie
  • defensiebegroting
  • Defensiebudget
  • Defensievoorlichting
  • deflatie
  • deglobalisering
  • dehaagsestemming
  • Deletefacebook
  • deliberatie
  • deliberativfe
  • Deltaplan
  • demagogie
  • demagogiedoorextremiteiten
  • Democraten VS
  • Democratie
  • democratie-in-gevarenzone
  • democratieversuspopulisme
  • democratische evolutie
  • democratischeopvoeding
  • democratischeverkiezingen
  • democratischevorming
  • democratischtekort
  • Democratisering
  • democratiseringvanemotie
  • demografischeontwikkelingen
  • demonstratierechtgesaboteerd
  • Den Haag
  • Denemarken
  • denhaag
  • DENK
  • Denk-in-beklaagdenbank
  • denktank
  • desinformatie
  • detentie&vrijlating
  • deTocqueville
  • deugdelijkebeloften
  • dictators
  • dictatuur
  • diederiksamsom
  • dierenleed
  • dierenrechten
  • dieselfraude
  • digitaalgeld
  • digitale techniek
  • digitale wereld
  • digitaleEU
  • digitaleindustrie
  • digitalemodellenbijwerken
  • digitaleoverheid
  • DigitaleRevolutie
  • digitalisering
  • dijsselbloem
  • Dikke Ik normen-en-waarden-debat
  • Dikke-Ik-debat
  • dilemma ééndimensionale politiek
  • diplomatie
  • directedemocratie
  • discriminatie
  • dividendbelasting
  • dividenddebat
  • DNA-mutatie
  • DNA-techniek
  • DNB
  • Dodenherdenking
  • dollar en reservevaluta's
  • Domheid troef
  • domrechts
  • DonaldTusk
  • Donker Cursius
  • Donorregistratie
  • draagvlaktheorie
  • drama
  • Dreigendesanering
  • dreigingen
  • driestromenlandmuseumstuk
  • drinkwatervoorziening
  • drogredenen
  • drones-wereld
  • droogte
  • droomwereld
  • Drugbeleid
  • drugsbeleid
  • drugsbestrijdingmislukt
  • drugsbrigade
  • drugsexport en invoer
  • drugsindustrie
  • dualisme
  • dubbelepaspoorten
  • Duits Constitutioneel Hof
  • Duits-Franse-as
  • Duitse_eenwording
  • Duitskand & Nederland voortrekkers eurozone
  • Duitsland
  • Duitsland & Nederland voortrekkers eurozone
  • Duitslandboeman
  • DutchSustanableGrowthCoalition
  • Duurzaamheid
  • dwangopname-ggz
  • dyslexie
  • EAEU
  • Ebru Umar
  • EbruUmar
  • EC
  • ECB
  • ecologischeramp
  • economen
  • Economenstrijd
  • Economie
  • economische crisis
  • economische cycli
  • economischehervormingen
  • Economischetheorie
  • Economischevluchtelingen
  • economischherstel
  • economischhestel
  • economisme
  • EdmundFawcett
  • EEG
  • eenvoudigbereikbaar
  • eerbied
  • EersteKamer
  • Eerste_Kamer
  • eeuwige_conflicten_EU
  • effectenwereldwijd
  • EG
  • eigenbelang
  • eigentijds antisemitisme
  • eisen
  • electedpresidentTrump
  • electorale verhoudingen
  • electronica
  • elektriciteit
  • elektrischevoertuigenproductie
  • elektrischrijden
  • emancipatiebestel
  • Emmanuel Macron
  • emocratie
  • emotie-emancipatie
  • EMU
  • endrachtmaaktmacht
  • energetischerevolutie
  • Energie
  • EnergiebeleidEU/DenHaag
  • energiebesparingcruciaal
  • energiediscipline
  • energieplatform
  • energiepodium
  • energietransitie
  • EnergieWende
  • EP
  • EP2019
  • Erdogan
  • Erdogansegotriomfeert
  • eredivisie voetbal
  • Erste_Kamer
  • ESM
  • Esoterie en Gnostiek
  • Estland
  • ethiek & normatiek
  • Ethiek&Moraal
  • EU
  • EU-combinatie-van-intergouvernementeel-en-supranationaal
  • EU-Grondwet
  • EU-in-wording
  • EU-lidstaten als Europese beschermingsring Baltischenaties
  • EU-papers
  • EU-recht
  • EU-referendum
  • EU-regelgeving
  • EU-richtllijnen
  • EU-uitbreiding
  • EU-Verdrag
  • EU-verschillendesnelheden
  • EU-waarden
  • EU2005
  • EUafdrachten
  • EUdebat
  • EUlandbouwsubsidies
  • EUnaBrexit
  • Euratom
  • EUrichtlijnen
  • euro
  • Euro-invoering
  • Eurocrisis
  • Eurogroep
  • eurokramp
  • Europees Hof van Justitie
  • Europees Hof voor de Rechten van de Mens
  • europees parlement
  • EuropeesHof
  • EuropeesLeger
  • EuropeesParlement
  • Europese samenwerking
  • Europeseboekhouding
  • EuropeseCommissie
  • Europesecontroles
  • Europesedefensiesamenwerking
  • EuropeseRaad
  • eurotop
  • eurozone
  • EUstatistieken
  • euthanasie
  • EUtop
  • EUtopBratislava
  • EUV-techniek
  • EUvernieuwing
  • EUvoorzitterschap
  • Evaluatie
  • evaluatie rutte2
  • evaluatiecrisisaanpak
  • evaluatiecrisisbeleid
  • Evaluatienoodzakelijk
  • evolutie
  • evolutiebiologie
  • EVP
  • EVRM
  • experiment
  • export-en-importlanden
  • ExtinctionRebellion
  • extremepolitiek
  • F1-races
  • Facebook
  • factcheck
  • factcontrollingverkiezingsprogrammas
  • failliet_intensieve_landbouw&veeteelt
  • faillissementvanstaten
  • fakeindustry
  • fakenews
  • falende Kamer
  • farmaceutische-industrie
  • farmaceutischeindustrie
  • FarmaIndustrie
  • fascisme
  • fatalisme-onnodig
  • fatsoensnormen
  • fed
  • feitenvrij
  • FemkeHalsema
  • Feyenoord
  • filantropie
  • filibuster
  • filmindustrie
  • financieelbeheer
  • financielecrisis
  • FinancieleWereld
  • Fink
  • Finland
  • FIOD
  • fiscalewetgeving
  • fiscaliteit
  • flexwerk
  • flitskaitaal
  • Flitskapitaal
  • flitslidPvdA
  • flop
  • formatie
  • formatienotities
  • ForumvoorDemocratie
  • fossiele-industrie
  • Fossielebrandstoffen
  • fossielelobby
  • fossielemultinationals
  • FossieleversusDuurzame-energie
  • fossielversusduurzaam
  • Fossielvrij Amsterdam
  • foutenfestival
  • Frankrijk
  • fransduitse-as
  • fraude&bedrog
  • frisseaanpak
  • Fukushima
  • Fukuyama
  • fundamentalisme
  • fundamentele tegenstellingen
  • Futures
  • FvD
  • Fyra
  • G20
  • G7
  • gaming
  • gasbeleid
  • gaswapen
  • gaswinning
  • gebedsoproep
  • gebiedsverbod
  • gebrekaanvoorlichting
  • gebrekkig-inzicht-parlementariërs
  • gedoogbeleid
  • geen-soevereiniteit-overgedragen-aan-EU
  • geenschijnheiligheid
  • geenvoordracht
  • geenvooruitgang
  • geen_openbaarheid
  • geertwilders
  • Geesteswetenschappen
  • geimporteerd wangedrag
  • gekakel
  • geld kennis macht
  • geldschepping
  • geldstelsel
  • gelehesjes
  • geloof
  • geluk & welzijn
  • gemeentebesturen
  • gemeenten
  • gemeenteraad
  • geneeskunde
  • Geneesmiddelen
  • genetica
  • genocide
  • gentechniek
  • Geopolitiek
  • geopolitiek-op-afstand-gezet
  • Georgia
  • geothermie
  • geprivatiseerdenutsbedrijven
  • geschiedenisEU
  • geschiedenisherhaaltzich
  • geschiedenislessen
  • geschiedkundigeverslagen
  • geschiedschrijving
  • gevaarlijkvuurwerk
  • gevoelige-export
  • gevoelswereld
  • Geweld
  • geweldloosactievoeren
  • Gewetensvrijheid
  • gewijzigde_omstandigheden
  • gezichtsherkenning
  • gezondheid
  • gezondheidsdictatuur
  • Gezondheidszorg
  • gezondverstandgebruiken
  • ggz
  • giftige-chemicaliën
  • giraalgeldverkeer
  • GL
  • glazenbolTeeven
  • Globalisering
  • godsbeelden
  • godsdienst-tolerantie
  • godsdienstalswetenschap?
  • godsdienstfilosofie
  • godsdienststrijd
  • godsdienstvrijheid
  • godsdienstwetenschap
  • goedkope-export-dankzij-euro
  • goedkopeleningen
  • golfoorlog
  • Google & smartindustrie
  • GR2018
  • GrandPrix
  • gratis geld in ontwikkelingslanden
  • GreenDeal
  • GreetHofmans
  • GreetHofmans-affaire
  • grenzendicht
  • grenzendigitalisering
  • Grenzeninnovatie
  • GretaThunberg
  • Grexit
  • Griekenland
  • griepprik
  • groee
  • groeiede kloof tussen burgers en elite
  • groepsbelediging
  • grondrechten
  • GrondstoffenversusDuurzaamheid
  • grondstoffenwinning
  • Grondwet
  • Grondwetstoetsing
  • grondwettelijke informatieplicht
  • Grondwetwijzer
  • Groningen
  • Groningergas
  • grootkapitaal
  • Groteongelijkheidcatastrofaal
  • Grotestedenproblematiek
  • Guerot
  • Gulenbweging
  • Haagse Stemming
  • haatimam
  • hackers
  • Haga
  • halfgeleiders
  • Hamburg
  • handeldrijven
  • handelsoorlog
  • handelsoverschot
  • handelsverdragen
  • handelsverkeer
  • handhavingwet-en-regelgeving
  • hangjongeren
  • Harari
  • harde economie
  • Harmonisatie
  • Hawija
  • hebzucht
  • Hegel
  • heimelijkChineesbeleid
  • Helmut Kohl
  • hemellichamen
  • Hennis-Plasschaert
  • herbezinning
  • herbronning
  • herdenking coup
  • herkansing
  • HermanTjeenkWillink
  • HermanVanRompuy
  • hernieuwdintegratiedebat
  • herorientatie
  • hersenonderzoek
  • herstelplan
  • herstelvermogen
  • Herstructurering Defensie
  • herverdeling
  • hervormen
  • hervormers islam
  • hervormingen
  • hervormingenideologie
  • hervormingstatuten1948
  • herzieningnoodzakelijk
  • herziening_van_beleid
  • hetzetegenvermeendeGulenaanhangers
  • historischeterugblik
  • hittegolf
  • hittegolven
  • hofcrisis
  • Hoge Raad
  • Hongarije
  • Hongkong-model
  • Hooggerechtshof
  • hoogmoed
  • hoorzittingEP
  • HoorzittingTK
  • horeca
  • HSL
  • Huawei
  • huursector
  • hybrideonderwijs
  • ICT
  • ideaalvanwederzijdsrespect
  • idealewijzevanbedrijvenpolitiek
  • idealisme & realisme
  • idealismebinnenpolitiek
  • Identiteit
  • Identiteitscrisis
  • identiteitspolitiek
  • ideologie
  • ideologische-veren
  • ideologischeaanpassingPaars
  • IJsland
  • illegaal vuurwerk
  • illiberaal
  • imamopleding
  • IMF
  • impasse
  • import- en exportbeleid
  • IN G
  • inburgeren
  • inburgering
  • inburgeringstrainingen
  • India
  • industriële duurzaamheid en hernieuwing
  • industriëletransitie
  • inentingsplicht-of-niet
  • Inflatie
  • informatica
  • informatie
  • informatiedebat TK
  • informatiefase
  • informele EU-top
  • infrastructuur
  • ING
  • inhaalslag
  • Initiatiefwetsvoorstel_De_Graaf_c.s._Administratieve detentie
  • Inkomens- en vermogensbelasting
  • inkomensbeleid
  • inkomensongelijkheid
  • inkomensontwikkelingen
  • inkomensverhoudingen
  • inlichtingenwereld
  • Innovatie
  • innovatieveeconomie
  • inspraakgelegenheden
  • instabiliteit
  • installatie
  • institutionele draken
  • institutionelehervormingenEU
  • instrument
  • Integratie
  • integriteitscode
  • intensievelandbouw
  • intergouvernementeel
  • internationaalrecht
  • InternationaalStrafhof
  • internationaalvluchtelingenverdrag
  • internationaleverdragen
  • internet
  • intersubjectiviteit
  • interview
  • intimidatie
  • intolerantie
  • Intrekkingswet
  • inventiviteit
  • investeerders
  • investeringsfonds
  • InvestNL
  • IPCC
  • Irak
  • Iran
  • IS
  • islam
  • islamhaat
  • Islamisme
  • islamisme
  • islamitische-eenheid-religie-overheid
  • islamitischfundamentalisme
  • islamitischonderwijs
  • islamkritiek
  • Islamofobie
  • Italie
  • Italie onder Renzi
  • jaarcijfers
  • JaarlijksdebatEUwaarden
  • jaarterugblikken
  • jaarwisseling
  • JacksonHole
  • Japan
  • Jean Monnet
  • JesseKlaver
  • jihadisme
  • jihadistenprobleem
  • jihadterreur
  • Joods-christelijk
  • journalistiek
  • jubileum Verdrag van Rome
  • Juliana
  • Juliana en Greet Hofmans
  • junck- en fastfood
  • jurisprudentie
  • Justitie
  • kabeltechniek5G
  • kabinet
  • Kabinetsbeoordeling
  • kalifaat
  • Kameragenda
  • Kamerdebat
  • KamerdebatTurkije
  • kandidaatlidmaatschapEU
  • kandidaatlidMacedonie
  • kapitaal&arbeid
  • kappers
  • Kashmir
  • Katowice
  • kennismaatschappij
  • kernafval
  • kernenergie
  • Kernenergieisnietduurzaam
  • kernenergiemisleidend
  • kernramp
  • Kernvraag: gelijkwaardig aan de mens?
  • kernwaarden
  • Kernwedloop
  • Kersttoespraak WA
  • keuzebenoeming
  • keuzevrijheid
  • Khadija Arib
  • KI
  • KI kunstmatige intelligentie
  • KI/AI
  • kiesdrempel
  • kieslijst
  • Kiesstelsel
  • Kieswet
  • kijkcijfers
  • Kinneging
  • klachten
  • Klaver en GL
  • kledingvoorschriften
  • kledingvrijheid
  • klimaataanpak
  • klimaatbeleid
  • klimaatonderzoek
  • klimaatprobleem
  • klimaatsceptici
  • klimaattafels
  • klimaattopMadrid
  • KlimaattopParijs2015
  • klimaattopSpanje
  • klimaatuitspraakrechter
  • klimaatverandering
  • klimaatverdragParijs
  • klimaatwet
  • klimaatzaak
  • klimatologischeveranderingen
  • kloof besluitvormende elite versus machtelozen
  • kloofburgerbestuurders
  • kloofrijkdomenarmoede
  • kloontechniek
  • knelpunten
  • knelpuntenmanagement
  • knvb
  • KoColijn
  • koerden
  • Koerdistan
  • koerswijziging
  • koeweit
  • kolonialisme
  • koopkracht
  • kortgeding
  • kosmografie
  • kosmopolitisme
  • Krastev Ivan
  • Kredietbeoordelaars
  • Kredietcrisis
  • krijgsmacht
  • kritiekloostoegepast
  • kritischeaardmetalen
  • Kroatie
  • kunstmatigeintelligentie
  • kwalificatie-EK
  • kwaliteit of afwezigheid daarvan
  • kwaliteit-sneuvelt
  • kwaliteitsloos
  • kwaliuteit
  • kwantumtechnologie
  • laatsteloodjes
  • lafheid
  • Lagarde
  • landbouwbeleid
  • landbouwbeleidEU
  • landsbelang
  • langetermijnvisie
  • lastigetegenspelers
  • ledenraadPvdA
  • leefklimaat
  • leefomgeving
  • leefstijl
  • legteconomieaandochteruit
  • leiderschap
  • leiderschapsstijl
  • LessenAfghanistan
  • Letland
  • levensbeeindiging
  • levensstijl
  • levensvragen
  • Liberaal
  • Liberalisme
  • lidstatenEU
  • lijststrekkersverkiezing
  • lijsttrekkerstrijd
  • links
  • links en rechts machteloos
  • links versus rechts
  • Lissabon
  • list&bedrog
  • lobbyisme
  • logistiek
  • lokaledemocratie
  • lokalisering
  • Londen
  • loonontwikkeling
  • lopenderekening
  • loyaliteit
  • luchtkwaliteit
  • luchtvaart
  • luchtvervuiling
  • luisteren
  • Luther
  • Maak-van-de-nood-deugd
  • maakbare mens
  • maakecoomie
  • MaastroClinic
  • maatschappelijke zingeving
  • maatschappelijketransitie
  • maatschappelijkverantwoordondernemen
  • macht
  • machtsspel
  • machtsvorming
  • Macron-vult-ruimte-afwezige-Merkel
  • maffia
  • maffia(beleid)
  • maffiastaat
  • magistratuur
  • mainstreammedia
  • Malieveld
  • MaltaEU
  • manipulatie
  • manipulatievoedsel
  • Mansveld
  • Marakkeshdebat
  • MarioDraghi
  • marktdenken
  • markteconomie
  • marktwerking_zorg
  • Marokkaansejeugd
  • Marrokeshdebat
  • Marshallhulp
  • massapsychose
  • massatransport
  • Meativa
  • Meavita
  • media
  • mediacratie
  • medisch-ethische zaken
  • medische ethiek
  • meerdoortastendheidEUgevraagd
  • meerjarenbegrotingenEU
  • MeerjarenbegrotingEU
  • meerjarige-examens
  • meettechnieken
  • megastallen
  • megestallen
  • meningen
  • mens & maatschappij
  • mens & techniek
  • Mens en natuur
  • mensenafserveren
  • Mensenrechten
  • mensensmokkelaars
  • mentale_gezondheid
  • Mesdagfonds
  • metamorfose
  • metdewijsheidvanheden
  • MiddellandseZee
  • Midden-Oosten
  • Midterms VS
  • migranten
  • migrantencrisis
  • migrantenstromen
  • migratiebeleid
  • migratiebewegingen
  • migratiecrisis
  • migratiestromen
  • Mijnafval
  • mijnbouw
  • Milieu
    • vluchtelingen
  • milieucrisis
  • milieudelicten
  • milieuramp
  • milieuschade
  • militairemissies
  • miljardairs
  • miljoenensport
  • minderhedenbeleid
  • minderheidskabinetten
  • mini-enquete
  • ministeriële-inlichtingenplicht-aan-Kamer
  • misbruik
  • mislukt raadgevend referendum
  • misluktbeleid
  • mislukte informatie
  • mislukteDerdeWeg
  • mislukteEUtop
  • mismanagement
  • mismanegement
  • missie-Mali
  • MIVD
  • MKB
  • MKZ-crisis
  • mocromaffia
  • ModerneSpiritualiteit
  • modernetijden
  • modernisme
  • moeizameprocedures
  • mogelijke impeachment
  • Monasch
  • monateraire verrruiming
  • mondiale-eenheid
  • mondialewaarschuwing
  • mondiale_doorwerking
  • Mondialisering
  • monetairbeleid
  • Monisme & dualisme
  • Moody's
  • moord
  • moordendeconcurrentie
  • moskee AlFitrah
  • moskee met versterker
  • Moslimcultuur
  • motievanafkeuring
  • motievanwantrouwen
  • motievWantrouwen
  • multicoalities
  • Multiculturelemaatschappij
  • multidimensionaaldenken
  • multilaterale-hervormingen
  • multinationals
  • MUMC
  • nanotechniek
  • Natiestaat
  • natiestaten
  • Nationaaldenken vanuit natiestaat
  • nationaal_geïntegreerde_aanpak
  • Nationalisme
  • natuurbehoud
  • natuurgeweld
  • natuurlijke cycli
  • natuurlijkecycli
  • Natuurreservaat
  • Navo
  • Nederturken
  • Neoliberalisme
  • neomarxisme
  • nepnieuws
  • Netanyahu
  • netbeheerders
  • netwerkeconomie
  • neurobioloog
  • neurotechnologie
  • neurowetenschap(pen)
  • neutraliteit&objectief
  • Nexus
  • NicolaSturgeon
  • nieuw ontwikkelingsbeleid
  • nieuw-integratie-model
  • nieuwe diplomatie
  • nieuwe initiatieven
  • nieuwe politiek
  • Nieuwe samenleving
  • nieuwe uitbraken covid19
  • Nieuwebalans
  • nieuweCommissie
  • nieuwefeiten
  • nieuwegeneratie
  • nieuweindustriepolitiek
  • nieuwekandidatenPvdA
  • NieuweKoudeOorlog
  • nieuwelevensstijl
  • nieuwelidstaten
  • nieuwelidstatenEU
  • nieuwelingen
  • nieuwemaatschappelijkeinzichten
  • nieuwemensheid
  • nieuwepolitiekeverhoudingen
  • nieuwespelregels
  • nieuweverhoudingen
  • nieuwe_knelpunten
  • nieuwjaarsrellen
  • nieuwlichterij
  • nieuwontwikkelingsbeleid
  • NieuwOptimismeNodig
  • nieuwparadigma
  • nieuwrealisme
  • niieuw-chinees-imperialisme
  • nikab
  • nikabverbod
  • Nobelprijs
  • Nokia
  • non-paper
  • nonelectedTrump
  • noneurolandenbeteraf
  • noodfonds EU
  • noodopvang
  • Noodwet
  • noodzaakpolitiekehervormingen
  • noodzaakveranderinglevensstijl
  • noodzakelijk-nieuw-integratiedebat
  • noodzakelijke-sancties-EU
  • NoordKorea
  • Noorwegen
  • normen en waarden
  • normen-risico's
  • normeringtopinkomens
  • not-reelected-Trump
  • NPO
  • NS
  • nucleairafval
  • nuitdebout
  • Obama
  • Obama als commentator
  • Obamacare
  • Obstfeld
  • oceanen
  • Oekraine
  • Oekraine-referendum
  • Oeso
  • Olie-en-gaswinning
  • oliekartel
  • Olieverslaving
  • oligarchenstaat
  • OMT
  • onafgerondebesluitvorming TK
  • onafhankelijkejournalistiek
  • onafhankelijkewetenschap
  • onafhankelijkheid of autonoom denken
  • onafhankelijkheidisschaars
  • onafhankelijkheid_rechterlijke_macht
  • onbalanswereldwijd
  • onderhandelingen-oude-stijl
  • onderscheid-feiten-fictie
  • Onderwijs
  • onderwijsstaking
  • onderwijsvernieuwing
  • onderwijsvrijheid
  • onderwijswet
  • Onderzoek
  • Onderzoekscommissie-beïnvloeding
  • onderzoeksgeest
  • ondeugdelijkewetgeving
  • onevenwichtigheden
  • Ongelijkheidnormaal
  • ongelijkheidsdreiging
  • ongelijkheidsgroei
  • ongeplande gevolgen
  • onhoudbareschulden
  • onmenselijk
  • OnsGeld
  • ontboezemingen
  • ontbossing
  • ontspoord
  • Ontstaansgeschiedenis
  • ontwikkeling-covid19-vaccin
  • ontwikkeling-covid19app
  • ontwikkelingsland
  • ontwikkelingssamenwerking
  • onverdoofde rituele slacht
  • onvrede
  • onzichtbare hand
  • oorlogingerommeld
  • oorlogskabinet
  • oorlogstoneel
  • Oorlogsvluchtelingen
  • Oorspronkelijk en Postmodern/Populistisch
  • Oostenrijk
  • Op1-tv
  • openbaarheid
  • openbare ruimte
  • openheid
  • opleidingjournalistiek
  • oplossinggezocht
  • oppositievoering
  • oproer
  • Opstand der Horden
  • opvoedingkinderen
  • Oranje
  • Oranje Leeuwinnen
  • Oranje leeuwinnnen
  • Oranjeuitgeschakeld
  • orkanen en cyclonen
  • oud en nieuwdenken
  • Oud versus Nieuw
  • Oud&Nieuw
  • oude politiek
  • Oudejaarsconference
  • oudennieuwvuurwerk
  • oudepolitiek
  • Oudjaar
  • oudjaarstraditie
  • outoftheboxdenken
  • outsourcing
  • OV
  • OV-concessies
  • overdosisinformatie
  • Overheid
  • overheidsaandelen
  • overheidsbeleid
  • overheidsfonds
  • overheidsingrijpen
  • Overheidssteun
  • overheidsuitgaven
  • overlast
  • Overwinningsdag
  • Paars
  • Paarse-veren
  • Packer
  • palliatievezorg
  • pandemie
  • Parijs 13/11
  • parlementaire controle
  • parlementairecontroleinpraktijk
  • parlementairefragmentatie
  • parlementairehervorming
  • parlementaireweekagenda
  • parlementairhandwerk
  • parlementaironderzoek
  • Participatie
  • Partij voor de Dieren
  • partijdemocratie
  • Partijenbestel
  • partijenstelsel
  • partijkartel
  • partijleiding
  • partijloosbestel
  • patstelling
  • PaulMason
  • Paus
  • PBL
  • pensioenen
  • pensioenharmonisatie
  • pensioenstelsel
  • Pentagon
  • perestrojka
  • Pers en journalistiek
  • perscensuur
  • persconferentie
  • personeelsselectie
  • persoonlijke bescherming
  • persvrijheid
  • Pestgedrag
  • Petten
  • Pfas
  • pgbdebat
  • Piketty
  • pilotensalarissen
  • pioniersmentaliteit
  • PKK
  • plan-Juncker
  • plastic
  • pleur op
  • pluimveesector
  • plunderingen
  • pluralistischeEU
  • Poetin
  • polarisatie
  • polderoverleg
  • Polen
  • politie
  • politieacties
  • politiebegeleiding
  • politiebegeleiding-en-inzet
  • politiek
  • PolitiekBestel
  • politieke aardverschuiving
  • politieke agenda
  • politieke chaos
  • Politieke Cultuur
  • Politieke en Economische Wetmatigheden
  • politieke en zakelijke verwevenheid
  • Politieke filosofie
  • politieke herijking
  • politieke selectie
  • politieke verandering
  • politieke weekagenda
  • politieke-innovatie
  • politieke-misleiding
  • politiekeagenda 21e eeuw
  • politiekebesluitvorming
  • politiekebewegingen
  • politiekecampagne
  • PolitiekeCultuur
  • politiekeeconomie
  • politiekeevolutie
  • Politiekemidden
  • politiekepsychologie
  • PolitiekeRenovatie
  • politieketaboes
  • politieketransitie
  • PolitiekeUnie onhaalbaar
  • PolitiekeVorming
  • politiekezuiverheid
  • politieklooptaltijdachterdefeitenaan
  • politiekprobleem
  • PoolsePolitiek
  • Populisme
  • populistenversusrealisten
  • Postbank
  • Postcommunistisme
  • postcrisisbeleid
  • Postindustrielesamenleving
  • Postkapitalisme
  • pragmatisme
  • precedenten
  • premodernisme
  • presidentTrump
  • PrimairOnderwijs
  • principeakkoord
  • principes
  • prinsjesdag
  • Privacy
  • privacywetgeving
  • privatisering
  • proces-Wilders
  • professioneeladviesaanEU
  • profielen
  • ProgrammeerbareWereld
  • ProRaildebat
  • PROTEST
  • provincie
  • PS2015
  • PS2019
  • psychiatrie
  • psychischezorg
  • psychologie
  • Psychologischefactoren
  • PTSS
  • puberendEU
  • publiekbelang
  • PubliekDebatNoodzakelijk
  • PubliekeOpinie
  • PvdA
  • PvdD
  • PVV
  • QE
  • R-factor
  • Raad van ministers EU
  • Raad van State
  • raadgevendreferendum
  • raadgevendreferendumGeenPeil
  • raadselsfysica
  • Rabobank
  • raciale-opstand
  • Racisme
  • radicalisme
  • radioactiviteit
  • Rajoy
  • RathenauInstituut
  • ratificatie
  • ratififatieinternationaalverdrag
  • ratingbureaus
  • Rationaliteit
  • ratrace
  • reanimatieOccupy
  • recht van EU-burgers
  • Rechter
  • rechtseomroep
  • rechtsstaat
  • rechtstatelijkheid
  • rechtszaak
  • Rechtvaardigheid
  • Rechtvaardigheid-of-Gerechtigheid
  • recycling
  • redding sociaaldemocratisch gedachtegoed
  • reele_economie
  • referendum
  • referendum2017VK
  • Reformatie
  • regelgeving
  • regelstijdensverkiezingsstrijdnodig
  • regeringsbeleidtenuitvoergebracht
  • Regeringssamenwerking
  • regeringsverklaring
  • Reglement van Orde TK
  • ReglementvanordeTK
  • ReglementvOrdeTK
  • relatieve-vrijheid
  • religie
  • Religie en geloof
  • Religiedebat
  • Religiekritiek
  • religie_en_geweld
  • rellenschoppers
  • rentebeleid
  • renteverhoging
  • Renzi
  • reorganisatie Defensie
  • representatievedemocratie
  • respect
  • respectvol gedrag
  • retorica
  • retoriek
  • revolte
  • revolutionairehervormingen
  • richtlijnenfabriek
  • rijksuitgaven
  • Rijnlandsmodel
  • risico
  • risicokapitaal via overheid
  • risicovol
  • RIVM
  • robotica
  • robotisering
  • robotmens
  • robotsoldaten
  • Roemenie
  • RogerCox
  • Romano Prodi
  • romantiek
  • Rottenberg
  • Rotterdam
  • Rusland
  • Russischecrisis
  • Rutte
  • Rutte-doctrine
  • Rutte3
  • RuudKoornstra
  • rvs
  • salafisme
  • salafistisch_onderwijs
  • Salarissen- en beloningsstructuren
  • Samuel Paty
  • Saoedi-Arabië
  • Scandinavischelanden
  • ScenariosJuncker
  • Schaliegas
  • Schauble
  • scheiding van kerk en staat
  • scheidingvangeloofenstaat
  • Schengen
  • schijnheiligheid
  • schijnwereld
  • Schoo-lezing
  • schoolvoorbeeld
  • schuldaflossing
  • schuldeisers en geldschieters
  • schuldenaflossing
  • Schuldencrisis
  • Schuldensanering
  • sciencefiction
  • SCP
  • Segregatie
  • Servië
  • SGPstabiliteitsgroeinormen
  • shariarecht binnen EU
  • Shell
  • ShellinArctischAlaska
  • Sierakowski
  • signalementen
  • SigridKaag
  • Singapore
  • Sinterklaas & zwartepiet
  • slagveld achteraf
  • sleepwet
  • smalendegodslastering
  • Snowden
  • SNP
  • sociaal ondernemerschap
  • sociaal-democratie
  • sociaalbeleid
  • sociaalleven in crisistijd
  • socialedienstplicht
  • socialemedia
  • SocialePartners
  • socialerechtsstaat
  • socialerechtvaardigheid
  • Socratischgesprek
  • soevereiniteit
  • solidariteit
  • SP
  • spanje
  • spiritualiteit
  • sport
  • sportscholen
  • spreektaal
  • staalindustrie
  • Staat van de Unie
  • StaatderNederlanden
  • staathuishoudkunde
  • staatsbank
  • staatscommissie
  • staatsfonds
  • staatshuishouding
  • staatsinrichting
  • staatsorganen
  • Staatsrecht
  • staatsschuld
  • staatssecretarisSnel
  • staatsveiligheid
  • stabielewinnaar
  • stabiliteitspactEU
  • stagnatie
  • staking
  • stand-van-het-land
  • stappenplan
  • State of the Union
  • statistiekenCPB
  • statistischedata
  • statusverandering
  • stedenbouw
  • stedenvolmetcamera's
  • Steenbergen
  • Stelsel fosfaatrechten
  • stemgedrag
  • stemmingen
  • SterkLinksIsIllusie
  • sterkte/zwakteanalysevansectoren
  • Stiglitz
  • stikstofbeleid
  • stikstofcrisis
  • stikstofdebat
  • stilzwijgendgewijzigd
  • stralingsgevaar
  • strategischdenken
  • strijdigegrondrechten
  • structureelduurzaaminvesteren
  • structuurfondsenEU
  • StudentenProtest
  • supercomputer
  • superkapitalisme
  • supranationaal
  • SUV's
  • Swaab
  • syrie
  • Systeemcrisis
  • systeemkritiek
  • Szasz als Liberaal monetarist
  • taalbarriere
  • tabaksindustrie
  • Taiwan
  • Tata
  • technische creativiteit
  • technische innovatie
  • technischverwijtbareongelukken
  • technocratie
  • technologie
  • techreuzen
  • techwereld
  • TeeedeKamerdebat
  • Teerzandwinning
  • tegengasgeven
  • terrorisme
  • terroristen
  • Tesla-rijden
  • The Economist
  • theoretischenatuurkunde
  • ThierryBaudet
  • Thorbecke
  • Tibet
  • tijdelijkebasisinkomensregelinggedupeerden
  • Times
  • TK2017
  • TK21
  • TKverkiezingen2021
  • toekomstEU
  • toekomstigesteden
  • toekomstige_arbeidsmarkt
  • toekomstige_welvaart
  • toekomstmaatschappij
  • toekomstmodel of utopie
  • toekomsvisieEU
  • toelatingnieuwelidstaten
  • toelatingscriteriaEU
  • toelatingsprocedure
  • toelatingsprocedureEUzwak
  • toelatingsprocedurenieuwelidstaten
  • toerisme
  • toeslagencrisis
  • toestagendebat
  • toezichthouders
  • tolerantie
  • tolplan
  • tolwegenDuitsland
  • Top Europese Raad
  • tot-aftreden-gedwongen
  • traageconomischherstel
  • transferunie
  • Transformatie
  • transhumanisme
  • transitie
  • transparantie
  • Trias Politica
  • triaspolitica
  • Trojka
  • trollenindustrie
  • troonrede
  • Trumpbeleid
  • TTIP
  • Tunesie
  • Turkije
  • turkijerel
  • Turksejeugd
  • Turkseverkiezingen
  • Turksgrondwetreferendum
  • TweedeKamer
  • Tweekamerbestel-ter-discussie
  • ufo's
  • uitbreidingburgerschapscursusgrondwetskennis
  • uitbreidingEU
  • Uitdaging of bedreiging?
  • uitkering
  • uitvalleerkrachten
  • Uitverkiezing tot politicus van het jaar
  • ulrike guerot
  • Ultraorthodoxemoslims
  • Uncategorized
  • Universele betekenis
  • Universiteit
  • Universiteitsbestuur
  • Urgenda
  • Urgenda-arrest
  • Urgendaberoep
  • Ursula
  • Utopia
  • UvA
  • vaccinatie
  • vaccinontwikkeling
  • valseverkiezingsbeloften
  • Van Rijn
  • varoufakis
  • vastgoedwereld
  • Vattenfall
  • vefrantwoordelijkheid
  • veganisme
  • Veiligheid&Justitie
  • veiligheidsbeleid
  • vennootschapsbelasting
  • veranderend wereldbeeld
  • veranderendpolitieklandschap
  • verantwoordelijkheid
  • Verantwoordingsdebat
  • verantwoordingsplicht
  • verbindingspolitiek
  • verbod op onverdoofde slacht
  • verbod-op-massatoerisme
  • verborgenarmoede
  • verdeelsleutelopvang
  • Verdraagzaamheid
  • Verdrag van Maastricht
  • Verdrag van Rome
  • verdragswijzigingen
  • Verenigd Koninkrijk
  • Vergelijkendperspectief
  • vergiftigdpolitiekklimaat
  • verkeerde_koppelingen
  • verkeersregelingstechniek
  • verkeersveiligheid
  • verkenning
  • Verkiezingen
  • verkiezingen2017
  • verkiezingsbeloften
  • Verkiezingscampagne
  • verkiezingsuitslag
  • Verloedering
  • vermarkting
  • vermeende-fraude
  • vermeendeonkwetsbaarheidwankelt
  • vermogens-uit-erfenissen
  • vermogensgroei
  • Vermogensongelijkheid
  • Vermogensontwikkeling
  • vernieling regenwouden
  • verouderingsproces
  • verpleeghuizen
  • verschuivingen
  • verslavingsvrijheid
  • Versplintering
  • versterking democratischEU
  • versus neoliberalisme
  • vertrekkend Juncker
  • vertrekregelingBelastingdienst
  • Vervangingseconomie
  • vervolgingsbeleidOM
  • verwerping-democratischerechtsorde
  • verwevenheidzakelijkewereld
  • Verzorgingsstaat
  • verzorgingstehuizen
  • VestagerMargretheEU
  • Victor Orbán
  • VijfPresidentenRapport
  • virtueelkapitaal
  • virtuelewereld
  • virtuelewerkelijkheid
  • virusuitbraak
  • Viruswaanzin
  • Visegrad Vier
  • Visegradlanden
  • Visiegevraagd
  • visserij
  • VK
  • vlaktaks
  • vleesverwerkende-industrie
  • Vliegindustrie
  • Vliegverkeer
  • Vluchtelingen
  • vluchtelingendeal
  • vluchtelingenopvang
  • vluchtelingenstromen
  • vluchtelingenstroom
  • vluchtelingenverdrag
  • vluchtellngen
  • VN
  • VN United Nations
  • VO
  • VOC-mentaliteit Gouden Eeuw
  • voedselindustrie
  • voedselveiligheid
  • voetafdruk
  • voetbalvandalisme
  • voetbalwedstrijden
  • volksaard
  • volkspartij
  • Volkswagen
  • Volt
  • voltooiingEMU
  • volwassengedrag
  • VonderLeyen
  • voorgaandeCommissies
  • voorhoedepartij
  • voorsprongopbouwen
  • voorverkiezingen
  • vpro
  • VR
  • Vrij Links
  • vrijbriefmoordlust
  • vrije pers
  • vrijhandel
  • vrijheden
  • vrijheid
  • vrijheid v demonstratie
  • vrijheid van meningsuiting
  • VrijheidenVrijheidsbeleving
  • VrijheidOpbouwen
  • vrijheidsbeleving
  • vrijheidvanbegroeting
  • vrijheidvangodsdienst
  • vrijheidvanmeningsuiting
  • vrijheidvanonderwijs
  • vrijheidvanonderzoek
  • vrijzinnigheid
  • vrouwenvoetbal norm
  • VS
  • VVD
  • Waalsgewestelijkparlement
  • Waalsparlement
  • waarden & normen
  • waarden-normen-debat
  • waardengemeenschap
  • waardenunie
  • waarheid
  • Wall Street
  • wanbeleid
  • WankeleWereldorde
  • wantrouwen
  • wapenbezit
  • wapengekletter
  • warmtenetten
  • warsvanduurzamewinning
  • WassenaarArrangement
  • wat-houdt-men-onder-de-pet
  • watergetijden
  • waterstof
  • waterstofeconomie
  • watervoorraad
  • WdeKanter
  • wederopbouw
  • wederzijdse afhankelijkheid
  • wederzijdsrespect
  • Weeffouten
  • weekagenda Kamer
  • weerbaarheid
  • welvaartsbehoud
  • welvaartsdiscipline
  • Welzijn
  • werelderfgoed
  • Wereldgodsdiensten
  • wereldhandel
  • wereldhandelsbewegingen
  • wereldorde
  • wereldvisie
  • Wereldvrede
  • WereldwijdeCrisis
  • werkdruk
  • werkelijkheidszin
  • Werkgelegenheid
  • werkgevers
  • werkloosheid
  • werknemers
  • werknemersmedeeigenaar
  • westerseknelpunten
  • Wetenschap
  • wetenschapindienstvancommercie
  • wetenschappelijkonderzoek
  • wetenschappen
  • wetenschapsfilosofie
  • Wetenschapsgeschiedenis
  • wetenschapsnormen
  • wetenschapsontwikkeling
  • wetgeving
  • wetgevingactualiseren
  • wetgevingsmachine
  • WEU
  • WHO
  • wietwinkel
  • Wijsheid
  • Wilders
  • Wim Kok
  • WimKok
  • Windmolens
  • winststreven
  • winstuitkering zorg
  • wisselingvdwacht
  • witwassen
  • WNL
  • wonderencreatie
  • woningbouw
  • woningmarkt
  • WorldEconomicForum
  • WRR
  • Wuhan
  • Yezidi's
  • Zaanstreek
  • zachte economie
  • zakelijke_instelling
  • zalmnorm
  • Zandvoort
  • zeespiegelstijging
  • zelfrijdende-auto
  • zelfrijdendevoertuigen
  • ziekelijkeambtenarij
  • ziekenhuizenfailliet
  • zinvolle toepassing
  • Zomergasten
  • zomerreces
  • zonderdogma's
  • zonne-energie
  • zorgbekostiging
  • zorgbudget
  • zorgenkind
  • zorgkosten
  • zorgmacht
  • zorgrobots
  • zorgsector
  • Zorgverzekeraars
  • zorgwet
  • ZuidAfrika
  • ZuidAmerika Mercosur
  • ZuiverheidversusPopulisme
  • zuiveringen
  • zwakkeloonstctuur
  • zwareberoepen
  • zwarte gaten
  • Zweden
  • zwijgcultuur_Defensie
  • Zwitserland

Meta

  • Register
  • Log in

Blog at WordPress.com.

Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use.
To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy