Stelling: Dat nieuwe partijen en fracties in de (Tweede) Kamer nieuw bloed in de aderen laat vloeien, is een mooi uitgangspunt, maar de parlementaire geschiedenis laat zien hoe moeilijk het is als je met ‘modern’ beleid probeert de Kamerstructuur te hervormen. Dat is zelfs D66 als enige overlever van de nieuwelingen bij de oprichting van die partij in de tweede helft van de 20ste eeuw nauwelijks gelukt, want ook de stemmentrekker Sigrid Kaag moet zichzelf nog bewijzen. De kans op overleving is dus klein, en zelfs van PVV kan al voorspeld worden dat die ‘beweging’ ten onder zal gaan als Wilders zijn bekende retoriek maar blijft voortzetten. Het electoraat wenst toch enig effect en resultaat en geen ‘antipartijen’, want negatief. Volt als pan-Europese partij heeft een uiterst zwak uitgangspunt, namelijk een Europese eenheid maar dat in federaal verband die in het verkiezingsprogramma vermeld staat. Dat is misschien in de Oost-Europese lidstaten nog wel een ‘engagerend’ ideaal, maar de mensen die zijn opgegroeid en opgevoed in de problematische opbouwfase van de huidige Unie vol ruzies – die altijd en dus ‘eeuwig’ zal blijven bestaan in een oude-politieke wereld – is kansloos. En daarmee is de missie van Volt ook kansloos. En zeker als uit onderstaande beschouwing niet blijkt hoe de huidige conflicten binnen de EU kunnen worden opgelost. Alleen de bestaande federale natiestaten binnen de EU, zoals België en Duitsland (en die discussie komt elders niet van de grond: https://www.nu.nl/weekend/3777139/extremen-federaal-europa-of-weg-eu-.html). Daarom valt er nog heel wat bij te stellen in het partijprogramma van Volt. Nu nog wereldvreemd.
De crisis in Afghanistan vraagt om een Europese krijgsmacht (Laurens Dassen ~Volt~, Opinie/Trouw, 7-9-21)
Defensie
Toen duidelijk werd dat de Amerikanen Afghanistan gingen verlaten heeft de Britse minister van Defensie Ben Wallace het nog geprobeerd. Vanuit Londen belde hij Parijs, Berlijn en Brussel. Hij vroeg zijn collega’s om tijdens het vertrek van de Amerikanen Europese militairen te sturen om de evacuaties te kunnen continueren. Hij kreeg nul op het rekest. De afhankelijkheid van de Amerikanen legde de zwakte van Europa wederom bloot. We lieten mensen in de steek.
Het zal nog even duren voor Europeanen echt hebben verwerkt wat er allemaal precies is gebeurd in Afghanistan. Hadden we de snelle opmars van de Taliban kunnen voorzien? Moesten we niet eerder beginnen met de evacuaties? De meest fundamentele vraag is nauwelijks gesteld: hoe zorgen we ervoor dat we in Europa minder afhankelijk van de Amerikanen zijn?
Wake-upcall
Sinds de Tweede Wereldoorlog hebben de Amerikanen en de Navo onze veiligheid gegarandeerd. Deze bescherming heeft ons in slaap gesust. China en Rusland zijn sterk aan het militariseren. In de cyberoorlog bespioneren en saboteren deze landen onze overheden en bedrijven. Al onder president Obama is de Amerikaanse focus verschoven naar Azië. De crisis in Afghanistan is een wake- upcall. Het is nu tijd voor een Europese oplossing.
Dat dacht EU-buitenlandchef Josep Borrell ook. Onlangs kwam hij met een plan voor een Europese defensiemacht, bestaande uit vijftigduizend mannen en vrouwen. Dat plan is niet nieuw. In 1999 hadden de Europese leiders al afgesproken dat een soortgelijke troepenmacht in 2003 klaar moest staan. Borrell verwachtte na de Afghanistancrisis een doorbraak. Maar op de top van Europese defensieministers in Slovenië van afgelopen donderdag bleek dat de lidstaten nog steeds verdeeld zijn.
Het idee van een Europese krijgsmacht is niet zonder problemen en roept allerlei vragen op. Uiteindelijk zijn het toch nationale parlementen die besluiten om nationale soldaten uit te zenden? We kunnen toch niet zonder de Amerikanen en de Navo onze veiligheid garanderen?
Toch moeten we nadenken wat we gaan doen als de Amerikanen zich nog verder terugtrekken uit het buitenland. Soft power, de inzet van diplomatie en onder andere sancties, is alleen succesvol met geloofwaardige militaire back-up.
Daarom is het verstandig om de eerste echte stappen te zetten naar een Europese krijgsmacht, te beginnen bij een Europese pijler in de Navo.
Investeren
Begin met het op grote schaal gezamenlijk inkopen en onderhouden van militair materieel. Uit diverse rapporten blijkt dat we daar per jaar al tientallen miljarden euro mee kunnen besparen.
De meeste EU-lidstaten voldoen bij lange na niet aan de Navo-norm om 2 procent van het bbp bij te dragen aan het bondgenootschap. We moeten dus ook meer in defensie gaan investeren. Als de Europese pijler binnen de Navo eigenstandig kan opereren, wordt Europa minder afhankelijk van de Amerikanen. Tegelijkertijd wordt de Navo sterker. Hetzelfde geldt voor de vorming van een Europese cyberforce.
De tijd dat Europa voor een dubbeltje op de eerste rang kon zitten is voorbij. In een wereld waarin de Russische president Vladimir Poetin geen boodschap heeft aan nationale grenzen, de Chinese president Xi Jinping zichzelf voor het leven benoemt en Amerika bovendien genoeg heeft aan zijn eigen problemen, zal Europa zichzelf moeten gaan verdedigen.
Europese vrijheid
Een Europese minister van defensie en een Europese parlementaire democratie zijn de stippen op de horizon. Laten we daarom beginnen met een Europese pijler in de Navo. Tijd om uit de schuttersputjes van de nationale zuilen te komen en samen op te komen voor de Europese vrijheid.
*Mijn conclusie luidt dus dat er nog geen gegarandeerd antwoord mogelijk is, maar dat het van een gezond politiek klimaat in Brussel en in de lidstaten afhankelijk is of een Europees leger mogelijk gaat worden, maar dan moeten eerst de bestaande bureaucratieën opgeruimd worden. Want daarmee valt geen verbetering aan te brengen.
https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/1348/articles/1440986/17/1