Tags
Politici, bedenk: Noordpool is geen wingewest (Louwrens Hacquebord -hoogleraar Arctische en Antarctische Studies RU Groningen -, Opinie/NRC Handelsblad, 15 juni)
Shell wil er gaan boren. Hoog tijd dus voor een duidelijke politiek voor ’t Noordpoolgebied.
‘Wat in de discussie over deze ontwikkelingen wordt vergeten is dat de poolgebieden via zee- en luchtstromen met de rest van de wereld zijn verbonden waardoor ze een belangrijke rol spelen in het hele systeem aarde. Veranderingen in het Noordpoolgebied hebben grote gevolgen voor de rest van de wereld. Niet alleen is er een relatie tussen de smeltende ijskap van Groenland en de stijging van de zeespiegel waardoor in Zuidoost-Azië alleen al meer dan 110 miljoen mensen met overstromingen worden bedreigd, maar ook andere milieuveranderingen op het noordelijk halfrond zijn terug te voeren op de polaire veranderingen. Meteorologen en klimatologen maken zich zorgen over de consequenties van een ijsvrije Noordelijke IJszee. We zien nu al dat de straalstroom hoog in de atmosfeer meer gaat meanderen waardoor extreem koude lucht het hart van de Verenigde Staten en Oost-Azië binnen kan stromen, met alle bijkomende gevolgen. Zal het weer op de gematigde breedte hierdoor extremer worden? Krijgen wij in Nederland naast zeespiegelstijging ook te maken met extremer weer?
‘Kortom, hoog tijd voor een duidelijke Nederlandse politiek voor het Noordpoolgebied. In oktober vorig jaar kwam de Advies raad Internationale Vraagstukken (AIV) met een advies over de strategische betekenis van het Noordpoolgebied. Op 23 maart gaf het kabinet in een reactie op het advies te kennen dat het binnenkort meteen ‘circumpolaire strategienota’ zal komen waarin het Nederlandse polaire beleid verwoord zal worden. Maar de inhoud van de brief van het kabinet aan de Adviesraad AIV is weinig proactief, terwijl juist nu alle mogelijkheden voorhanden zijn om met een vernieuwende, initiatiefrijke polaire politiek te komen. Een politiek die erop gericht is om te voorkomen dat de Noordelijke IJszee door de vijf kuststaten (Rusland, Canada, Verenigde Staten, Noorwegen en Denemarken voor Groenland) met behulp van United Nations Convention Law of the Sea wordt verkwanseld en van wildernis in wingewest wordt veranderd. Een politiek van een regering die het aandurft om de Noordelijke IJszee als werelderfgoed te zien waarvoor speciale regels moeten gelden tot behoud van de unieke arctische natuur en cultuur. Nederland kan hierbij samen met andere arctische en niet-arctische staten initiatieven nemen om dat zeegebied werkelijk duurzaam te beheren. Bovendien kan Nederland een belangrijke rol spelen door in 2016 als EU-voorzitter met voorstellen voor een Europese arctische strategie te komen. Hiervoor is een duidelijk geformuleerde nationale politiek voor het Noordpoolgebied nodig. Het is daarom teleurstellend dat de Tweede Kamer de brief van het kabinet schriftelijk heeft afgedaan en er geen debat aan heeft gewijd. We zullen met zo’n politiek het afsmelten van het poolijs niet kunnen voorkomen. Wel kunnen we de directe schade aan de unieke natuurwaarden in en rond de Noordelijke IJszee ermee beperken.’
Duidelijke taal en nu is het wachten op de regering die de circumpolaire strategienota heeft aangekondigd. Ook is het teleurstellend dat de Kamer geen debat heeft willen wijden door deze brief schriftelijk af te handelen. Heeft dat iets met de aanwezigheid van Shell te maken? Tragisch. Dit wordt een Nederlandse schandvlek in de toekomstige geschiedenisboeken.