Tags
Een ijzersterk optreden van Jeroen Dijsselbloem die de enige in ons land is met een grootse visie, waar de Tweede Kamer nog wel een bijlesje van kan gebruiken @NOS @SvenOp1 @tweedekamer
12 Tuesday Mar 2024
12 Tuesday Mar 2024
19 Tuesday Jul 2022
Nieuwe industriepolitiek van kabinet berust op een misverstand (Albert Jan Hummel en Vinzenz Ziesemer, Industrie/fd, 18 juli 22)
Ook in de toekomst moet minimaal 10% van ons bbp uit de industrie komen, zo schrijft het kabinet in de nieuwe industrienota. Maar zo’n minimaal percentage stellen voor de industrie is onverstandig en berust op een misverstand, vinden Albert Jan Hummel en Vinzenz Ziesemer van het Instituut voor Publieke Economie
Nederland moet haar eigen maakindustrie koesteren. Dat was de hoofdboodschap van het kabinet toen het begin deze maand – voor het eerst in vijftig jaar – een nieuw industriebeleid lanceerde. Minister Micky Adriaansens van Economische Zaken bepleitte: ‘Wij benoemen wat het aandeel industrie in Nederland moet zijn, en dat is best baanbrekend. Het is nu ruim 12% van het bruto binnenlands product (bbp). Wij zeggen nu dat we dat tussen de 10% en 15% willen houden.’ Het stellen van een ondergrens op de grootte van de industrie is inderdaad best baanbrekend. Maar of het verstandig is, valt te betwijfelen.
Landbouw
Rond het jaar 1800 werkte meer dan 40% van de Nederlandse beroepsbevolking in de landbouw. In 2000 was dat nog maar 3%. Ging de Nederlandse economie in de tussentijd te gronde? Nee, integendeel. Omdat landbouw steeds efficiënter werd, gingen we andere dingen produceren en consumeren. Wie tien keer zoveel geld heeft, gaat immers ook niet tien keer zoveel eten.
De volgende sector die opkwam, was de industrie. Die ontwikkeling bereikte zijn piek in de jaren ’60 van de vorige eeuw. Hierna begon de industrie als percentage van het bbp te krimpen. Werden we armer? Nee, juist niet. De industriële productie werd steeds efficiënter, de welvaart nam toe en de vraag naar diensten groeide.
‘Voor de ontwikkelde landen geldt: Hoe welvarender een land wordt, hoe kleiner het aandeel van de industrie in de economie wordt’
Dit fenomeen wordt aangeduid als structurele transformatie en is van groot belang voor wie de ontwikkeling van de economie wil begrijpen. In de hele wereldgeschiedenis is er geen enkel voorbeeld van een land dat zich hieraan heeft weten te onttrekken. De ontwikkelingslanden van vandaag volgen, zonder uitzondering, dit proces van verandering: de industrie toont eerst relatieve groei, en dan relatieve krimp. Voor de ontwikkelde landen geldt: hoe welvarender ze worden, hoe kleiner het aandeel van de industrie in hun economie wordt. In plaats daarvan groeit het aandeel van diensten.
Weinig begrip
Uit de nieuwe industrienota van het kabinet blijkt weinig begrip van dit fenomeen. Daarnaast wordt niet duidelijk hoe het stellen van een ondergrens op de grootte van de industrie zal leiden tot hogere welvaart, of een eerlijkere verdeling daarvan. En hoewel in de nota terecht veel aandacht wordt besteed aan verduurzaming, zal het een stuk moeilijker zijn de klimaatdoelen te realiseren met een grotere industriële sector.
Als belangrijkste argument om de industrie te beschermen noemt de industrienota dat het ons minder afhankelijk maakt van derde landen. Een belangrijke les van de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne is inderdaad dat grote afhankelijkheid van enkele leveranciers kan leiden tot onzekerheid en enorme verstoringen in productieketens. Zulke afhankelijkheidsproblematiek krijgt de laatste jaren steeds meer aandacht door de opkomst van China, maar is niet nieuw. Al in de Koude Oorlog werd veel geschreven over strategic denial of supply. De les uit die literatuur? Dit probleem betreft slechts zeer specifieke onderdelen van de economie, en de juiste vorm van overheidsingrijpen varieert van markt tot markt.
Gericht ingrijpen om de afhankelijkheid van derde landen te verminderen kan dus nuttig zijn. Maar sturen op de grootte van de totale industrie is geen oplossing. Daar komt bij dat de grootte van de industrie weinig zegt over hoeveel goederen we voor eigen consumptie maken. Het Centraal Bureau voor de Statistiek becijferde recent dat slechts een kwart van de toegevoegde waarde van de industrie is voor binnenlands verbruik. De rest wordt geëxporteerd. Hierbij speelt afhankelijkheid niet of nauwelijks een rol.
Nalezen
Het sturen op een industriesector van 10% tot 15% van het bbp lijkt vooral te zijn gebaseerd op een misverstand over hoe economische groei werkt. Hoe zou onze economie er vandaag uit hebben gezien als een eeuw geleden besloten was dat ten minste 40% van ons bbp voor rekening van de landbouw moest komen? We raden minister Adriaansens aan het hoofdstuk ‘Growth and Structural Transformation’ uit het in 2014 verschenen Handbook of Macroeconomics eens goed te lezen. Gelukkig bevat de industrienota dan weer weinig concrete beleidsvoornemens om het omschreven doel te bereiken, noch wordt beschreven welke maatregelen worden genomen als het doel niet wordt gehaald. Ruimschoots de tijd dus om deze doelstelling nog eens te overdenken.
[Vinzenz Ziesemer is directeur van het Instituut voor Publieke Economie en Albert Jan Hummel is universitair docent aan de Universiteit van Amsterdam en adviseur van het Instituut voor Publieke Economie.]
20 Monday Jul 2020
Tags
Hoe zit het nou met die verbondenheid tussen politiek en luchtvaart (Jeannine Julen, Katern de Verdieping/Trouw, 20-7-20
Innig – Nu heel Nederland met zomervakantie is en de eerste vakantietripjes zelfs alweer achter de rug zijn, rijst opnieuw de vraag: waarom geldt die 1,5 meter eigenlijk niet in het vliegtuig? Vanwege die ijzersterke luchtvaartlobby of iets heel anders?
Misschien bent u het al een beetje vergeten, alle ophef over die losgelaten anderhalvemeterregel in vliegtuigen. Postte u net zelf op Instagram, met mondkapje en al, het allereerste vakantiekiekje vanuit uw Transaviatoestel. #Onderwegnaaribiza. Met over uw schouder uw reisgenoot meekijkend. Die wilde ook graag op de foto. Nog maar anderhalve maand geleden een doodzonde.
Het is 3 juni als een journalist tijdens de wekelijkse coronapersconferentie een beetje per ongeluk ontdekt dat de strenge afstandregels in de lucht niet gelden. “Maar dat is toch een beetje gek …”, begint ze. “Wij moeten met z’n allen 1,5 meter afstand houden, maar in het vliegtuig zou het niet gelden?” Premier Mark Rutte’s antwoordt: luchtvaartmaatschappijen hebben zich te houden aan strenge internationale regels. Het kabinet, de adviseurs van het tot dan toe zo vaak geraadpleegde Outbreak Management Team; ze lijken zich er niet al te veel mee te bemoeien. Bekend en onbekend Nederland buitelt over elkaar heen om kritiek te uiten. Altijd maar die uitzonderingspositie van de luchtvaart, hekelt ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers. GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger stelt er Kamervragen over: waarom wel die strenge regels in theater en niet in de lucht? Staan Schiphol en KLM boven de wet, vragen mensen op sociale media zich af.
*Dat de premier antwoordt dat luchtvaartmaatschappijen zich dienen te houden aan strenge regels, is een bijzaak maar dat hebben de journalisten niet in de gaten: Het gaat nu om de ‘nieuwe regels die ‘postcovid’ gelden en dan is het politiek niet (meer) relevant welke luchtverkeersregels er gelden, maar alléén hoe de verhoudingen tussen alle bedrijfssectoren zijn uitgewerkt/geregeld, én op elkaar afgestemd. Er moet evenwicht bestaan die voordien nooit ambtelijk zijn uitgewerkt en daarom had de premier vanaf de eerste – te nemen – maatregelen direct een stuurgroep van ambtelijke en non-ambtelijke specialisten bij elkaar moeten brengen om tot een evenwichtige verdeling van maatregelen te komen, die maatschappelijk ook aan de verwachtingen van het publiek voldoen. Dat is geheel nagelaten en daarom is er maar wat ‘aangerommeld’, en geen wonder dat er vervolgens zo’n opstand over ‘voortrekkerij’ ontstaat. Hier faalt de politiek in den brede, aangezien ook de oppositie met geen zinnig voorstel weet te komen. Rutte krijgt op die wijze de vrije hand omdat hij alle tegenwerpingen ‘vakkundig’ weet te pareren. De oppositie ziet vanuit eigen onkundige alles gebeuren, maar de creativiteit om daarmee aan de slag te gaan ontbreekt te enen male. Als zelfs Segers, doorgaans tot de kleine groep van meest objectieve politici behoort, niet de verleiding kan weerstaan om een iets populistischer uitlating te doen, is dat tekenend voor de uitzondering die de grote ‘boys’ hebben veiliggesteld.
Ophef die sinds een week of twee weer de kop opsteekt, nu bekend is dat luchtvaartmaatschappij KLM kan rekenen op een pakket aan leningen ter waarde van 3,4 miljard. Essentieel om het gunstige vestigingsklimaat in Nederland en ruim 30.000 banen in stand te houden, benadrukken ministers Cora van Nieuwenhuizen (infrastructuur en waterstaat) en Wopke Hoekstra (financiën). De cultuursector moet het doen met 300 miljoen. Heeft het kabinet ook maar een schijntje besef van het belang van de sector, vroeg cabaretière Sanne Wallis de Vries zich onlangs in ‘Op1’ af.
*En ook trapt de oppositie in de val van het werkgelegenheidsargument: alles dient in het werk te worden gesteld om de economie zo snel mogelijk weer aan de praat te krijgen. Want ‘anders tellen we niet meer mee’ in de sfeer van de internationale concurrentie. Alsof er nu niet één andere hogere prioriteit bestaat en dat is de verduurzaming van de economie. Maar dat is volgens de bedrijfsmatige hardliners natuurlijk onzin en het kabinet trapt daar met zijn forse aandeel klassieke neoliberale voorvechters, letterlijk in de val.
De NS, die andere grote noodlijdende werkgever, ontvangen 1,5 miljard. Een bedrag dat wel gedeeld moet worden met alle andere spelers in het openbaar vervoer. Of ook de NS, net als KLM, op ruimhartige kabinetssteun kunnen rekenen, wilde NRC eind mei weten van het bedrijf. Financieel topman Bert Groenewegen antwoordde: “Wij zijn ook heel belangrijk voor de economie, we zijn ook een grote werkgever, we doen ook aan reizigersvervoer, we hebben ook duur materieel. (…) Wij rijden door omdat de overheid het wil. En dat nationale-trots-imago hebben wij niet, helaas.”
*Die nationale trots kan overigens alleen gehandhaafd blijven als [AirFrance]KLM als eerste gaat verduurzamen en alle kerosine gaat vervangen door waterstof – of andere alternatieve brandstoffen – gedreven motoren. Maar daarover lezen we in de perskanalen niet en die noodzaak is dus weer allang naar de achtergrond verdwenen.
Trouw sprak met Tweede Kamerleden, lobbyisten, bewonersorganisaties, onderzoekers en ondernemers over de contacten tussen KLM, Schiphol en het ministerie van infrastructuur en waterstaat. De meesten deden anoniem hun verhaal. Om openlijk te kunnen spreken of om ‘gedoe’ met het ministerie te voorkomen. Een harde conclusie valt op basis van die gesprekken niet te trekken. Daar zijn de kampen te divers voor, de mening te verschillend. Eén gemene deler is er wel: geïnterviewden zien wat ze noemen ‘een grote verwevenheid’ tussen de drie partijen.
*Dit laatste, de grote verwevenheid’ tussen de drie partijen is de grootste blunder die het kabinet – en alle voorgaande kabinetten – heeft gemaakt omdat die onevenredig grote ontvankelijkheid voor de belangen van het grote bedrijfsleven, op termijn altijd en onvermijdelijk tot grote ongelukken moet leiden. Daarom heeft Rutte ook zo’n hekel aan het begrip ‘visie’, want hij voer wel bij zijn eigen voorkeur om bij ‘visieloosheid’ te blijven.
Gebrek aan kennis
Hoe die verwevenheid eruitziet? Ze komt in ieder geval tot uiting in de vele bezoeken van Schiphol-baas Dick Benschop en KLM-topman Pieter Elbers aan het ministerie van infrastructuur, klinkt het. Wekelijks, in sommige periodes zelfs dagelijks. “Ik heb me weleens afgevraagd”, zegt Tweede Kamerlid Suzanne Kröger die vermoedt dat die verwevenheid soms verder reikt, “wie bepaalt het beleid? Is dat het ministerie of zijn het KLM en Schiphol?”
Ambtenaren beschikken in ieder geval niet altijd over de nodige kennis om op het juiste moment knopen door te hakken, vullen anderen aan. Ze zijn afhankelijk van technici van buiten (dus ook van KLM en Schiphol) om ze te helpen. Meer dan het begeleiden van het proces lukt ze de laatste jaren niet, klinkt het. Kennis uit het verleden is wegbezuinigd en wat nu wordt opgedaan, verdwijnt op een later moment weer door het vele jobhoppen.
Wat hier wordt genoemd is van essentieel belang. Ooit gold als het adagium dat de ambtenaar deskundig en neutraal moest zijn omdat hij anders in het scherpe politieke speelveld geen handzame adviezen kon uitwerken om zijn minister(s) van voldoende alternatieven en voorstellen te voorzien. Nu zijn de ambtenaren halve of hele robotische beleidsfiguren geworden die strikt uitvoeren wat de opdrachtgever aangeeft. Dat is dus geen neutrale ambtelijke wereld meer. Het is zelfs het failliet van het ambtelijke functioneren omdat alles in het werk wordt gesteld om het doel tot heilig thema te verklaren waardoor alle middelen geoorloofd worden. Dat werkt dus niet. Lang leven die bestuurskundige chaos.
En zo kunnen we wel even blijven doorgaan op basis van deze uitstekende analyse van de krant, omdat er erg veel zichtbaar wordt van de puinhopen die politiek en parlement ervan gemaakt hebben.
(…)politieke
28 Saturday Mar 2020
Tags
Wordt 2020 vooral het jaar zonder feestjes, group hugs en vakanties, of gaat het de geschiedenisboeken in als keerpunt in de categorie 1672, 1914, 1989? (volledige kop in nrc.nl)
‘Zal het op termijn een welkome reset blijken van de fossiele economie, het begin van turbulentie die een generatie zal definiëren, of allebei? Hoe dan ook, teruggaan naar het oude en vertrouwde lijkt inmiddels een gepasseerd station.
De laatste zin is wat mij betreft volkomen uitgesloten en dus is de eerste zin ook onzin. De natuur heeft middels boodschapper-RNA (zie Trouw) van het coronavirus aangegeven dat de mensheid met haar doorgeslagen geopolitieke kapitalisme verkeerd bezig was. Die stelling zal ik in mijn reacties op deze uitgave nrc.futureaffairs verdedigen. Het is dus voor mij de turbulentie die door de nieuwe generatie wordt gedefinieerd en dus een generatiekwestie. Eerder zijn wij niet van dit virus af.
In deze extra dikke editie van Future Affairs gaan we een poging wagen om vooruit te blikken met een paar van de grootste denkers van de wereld. En een antwoord te vinden op de vraag: waarom is dit zo onderschat? Vul me aan waar je kunt. (…)‘Waarom is dit zo onderschat?’
Mijn antwoord luidt dat deze virus zo anders is dan alle voorgaande uitbarstingen, dat het op voorhand al volkomen onvoorspelbaar was dat dit te gebeuren stond en zelfs in eerste instantie door de Chinese regering genegeerd werd.
Maar er is over deze pandemie al in de jaren zeventig van de voorgaande eeuw geschreven; weliswaar als sciencefiction, maar toch (zie mijn blog https://aquariuspolitiek.wordpress.com/2013/08/23/opvolging-van-de-derde-golf-theorie-van-alvin-toffler-fd-trends-innovatie/). Ik schreef gisteren in mijn blog over Wiebes en zijn brief over Urgenda dat hij 1 april niet zou halen met klimaatmaatregelen, maar dat hij door de toevalsfactor van COVID-19 toch al een deel van die belofte onbewust heeft waargemaakt. De oppositie moet dus ophouden met kermen. De atmosfeer is namelijk wereldwijd door de lockdown van alle fossiele verkeer al veel beter geworden, zodat zelfs in China de smog is verdwenen.
Ook de Nederlandse lucht is aanzienlijk en dus veel zuiverder geworden. Die verandering had nooit ingezet kunnen worden met welke regeringsmaatregelen dan ook. En de oppositie kan de regering nu geen enkel verwijt meer maken omdat ze dat onverhoopt wel zouden doen, ze wel erg misbruik maken van deze crisissituatie door corona. Die twee natuurproducten ‘CO2 en Corona’ vullen elkaar aan, menselijk en politiek gesproken een toeval, maar in de relatie tussen mens en natuur geen toeval, want op dat vlak bestaat geen toeval, ook al beweert de neodarwiaanse evolutietheorie van wel. Maar daar zit de wetenschap m.i. fout. Zo zal ik deze nieuwsbrieven van nrc>futureaffairs gaan aanvullen, zoals door redacteur Wouter van Noort gevraagd.
1. ‘Gemist. Door veel beleidsmakers, media en deskundigen is deze crisis maandenlang helemaal verkeerd ingeschat. En dat is ook niet gek. Het virus valt onze samenleving op allerlei niveaus aan: biologisch, psychologisch, economisch, politiek, filosofisch, en nog veel meer. Dat is veel te veel voor een individu of zelfs een instituut om te overzien.’
Volkomen juist geconstateerd. En om deze reden was de terughoudend van de Kamer (en regering) om een spoeddebat aan een meerderheid te helpen terecht, aangezien Wilders en Baudet gewoon aan het bluffen waren vanuit hun eigen angstcomplexen. Dan ga je maar wat beweren zonder enige toelichting te kunnen geven. Een politieke inschattingsfout dus. Een spoeddebat was door nog onbekendheid met dat nieuwe thema corona volkomen voorbarig. Blufpoker van beide parlementariërs.
‘Precies dat onvermogen van mensen om al die complexe systemen, exponentiële ontwikkelingen en netwerkdynamica goed in te schatten, is de reden dat de impact van corona op zo’n ongekende schaal is onderschat, schrijft de Turks-Amerikaanse technologieonderzoeker Zeynep Tufekci in dit geweldige stuk in The Atlantic.
„As it turns out, the reality-based, science-friendly communities and information sources many of us depend on also largely failed. We had time to prepare for this pandemic but we squandered it because of widespread asystemic thinking: the inability to think about complex systems and their dynamics. ”2. ‘Systeemdenkers. Want wat sommigen ook zullen beweren de komende tijd; het was moeilijk maar zeker niet onmogelijk om deze crisis te zien aankomen. Er zijn consequent waarschuwingen genegeerd, ook in Nederland. Er zijn veel mensen die de pandemie, de crisis en het zorginfarct al wél eerder voorzagen en daarvoor al maanden en soms jaren waarschuwden. En niet de minsten: bijvoorbeeld Bill Gates, Vinay Gupta, Yaneer Bar-Yam en Nassim Nicholas Taleb.’
Met respect voor deze genoemde namen, maar zeker wat Bill Gates betreft was zeker geen ziener op dit vlak omdat alleen ontleend aan sciencefictionromans. Niemand, maar dan ook niemand had deze uitkomst en uitwerking van deze aanval kunnen inschatten. Want het ging en gaat ieder verbeeldingsvermogen te boven. Dat de hele economie lam zou worden geslagen was hooguit via dromen te voorspellen, maar hoe je je dat in de praktijk moest voorstellen was een onmogelijke opgave. Kortom, het was letterlijk onvoorspelbaar, laat staan politiek gesproken om deze calamiteit voor te bereiden.
Die stuk voor stuk wereldberoemde denkers en investeerders komen uit heel verschillende hoeken maar hebben één ding gemeen. Het zijn mensen die niet verkokerd en specialistisch naar de wereld kijken. Ze zien een pandemie niet als iets uitsluitend virologisch. Het zijn bij uitstek generalisten en ze denken in complexe systemen. Systeemdenken is mega-ingewikkeld en abstract. Dat leidt ertoe dat hun theorieën vaak nogal vaag, vergezocht en moeilijk te toetsen klinken. En dat zijn ze ook. Maar juist nu blijkt hun blik onmisbaar.
Een paar voorbeelden van hoe systeemdenken, hoe controversieel en bij vlagen pseudowetenschappelijk ook, in deze tijd relevant is:
‘James Lovelock en zijn Gaia-theorie: is de aarde een zelfregulerend organisch systeem?’
Daarin geloof ik zelf ook.
‘Militair complexiteitsdenker Ingo Piepers voorspelde begin dit jaar in de Volkskrant dat systeemdynamiek een grote oorlog in 2020 onvermijdelijk maakt: „De Derde Wereldoorlog kan elk moment beginnen.” Dat klinkt nu een stuk minder gek dan een paar maanden terug. Piepers verwacht op basis van zijn modellen nog zestien jaar opschudding.’
Mijn intuïtie zegt me dat een derde wereldoorlog nooit zal uitbreken, alleen al omdat het de vernietiging van de aarde betekent. Ook als dat wel dreigt, zal er een natuurlijke calamiteit uitbreken om aan die dreigementen een einde te maken. Mark my words!
‘De theorie The Fourth Turning, van generatieonderzoekers Neil Howe en William Strauss, over de onvermijdelijk terugkerende cycli van crises en geweld. Deze cyclus duurt nog tot 2030, denken zij.’
Er bestaan meer cycli die hier genoemde auteurs niet hebben opgenomen zoals astrofysische cycli. Daarover heeft de Amerikaanse bioloog Carl Johan Calleman geschreven.
‘Future Affairs-lezer en AI-onderzoeker Haroon Sheikh: „Corona toont hoe wij door duizend draadjes aan elkaar verbonden zijn”.’ Bij deze auteur zijn wat mij betreft kanttekeningen te plaatsen, en die zal ik bij een gepaste gelegenheid aanduiden.
‘Future Affairs-lezer en complexiteitsonderzoeker Wander Jager (Universiteit Groningen) over de vele onzekerheden die Covid-19 veroorzaakt.‘3. Technologie & corona. ‘De beste systeemdenkers zijn vaak wis- en natuurkundigen, en mensen die handig zijn met computermodellen. Een uitzondering is Yuval Noah Harari, de schrijver van Sapiens en Homo Deus. Critici vinden hem meer een luchtfietsende filosoof dan systeemdenker, maar zijn recente essays over de toekomst na corona laten in elk geval zien dat hij niet in hokjes denkt en een integrale blik hanteert. Zijn focus ligt op het samenspel tussen massapsychologie, politiek en technologie, bij uitstek complexe systemen.’
Ik heb fundamentele bezwaren tegen de opvattingen van Harari die ik ook als een luchtfietser beschouw.
‘Het coronavirus betekent gouden tijden voor massasurveillance, schrijft Harari.’
Ik plaats hierbij een concrete kanttekening: massasurveillance bestond al lang en breed vóór deze uitbraak. China is al jaren bezig met die massasurveillance om eigen minderheden onder de duim te houden. Dat zijn de feiten. (zie mijn blogs alhier: #china)
‘En het virus toont volgens hem ook het gebrek aan leiderschap van de mensheid.’ Makkelijke en goedkope bewering.
4. China & corona. ‘Een ander voorbeeld van een mondiaal systeem met grote invloed op het verdere verloop van deze pandemie is de geopolitiek. Je ziet nieuwe vormen van ‘medisch nationalisme’ de kop opsteken, en China gebruikt de crisis al om zijn invloed te vergroten. Zo doneerde Huawei (die van het 5G-netwerk) honderdduizenden mondkapjes aan Nederland. Rusland, China en zelfs Cuba helpen Italië meer dan Europa, waardoor de boosheid in Italië op de EU enorm is.’
Italië is niet voor niets het grote zorgenkind (buiten Griekenland gerekend) van de EU.
De geopolitieke denker Gideon Rachman over hoe China zijn corona-aanpak geopolitiek uitspeelde.
Podcast NRC Vandaag: hoe China naar de Europese aanpak kijkt.
‘Mooi artikel uit Foreign Affairs: Betekent het coronavirus het einde van globalisering?’
Mijn visie: wel degelijk, hoewel waarschijnlijk nooit meer helemaal uit te bannen. Maar hier draait met om het grootkapitaal dat tot de laatste ademsnik blijft vechten voor eigen status en macht.
‘Technologie-onderzoeker Azeem Azhar over de drie kloven die de komende tijd gaan bepalen: China vs. Verenigde Staten, allesoverheersende overheid vs. individuele vrijheid, oud vs. jong.’
Hierover heb ik als politiek filosoof ook blogs beschreven, zodat ik mijn standpunt kort & krachtig kan samenvatten: de eerste tegenstelling is complete onzin vanwege alleen al het generalistische formulering zoals ‘allesoverheersende overheid’, die alleen in China en Noord-Korea bestaat, aangezien ik over Rusland twijfel. En de tegenstelling ‘oud vs. Jong’ vind ik ook te algemeen en daarom altijd te falsificeren. En om mijn positie te situeren vanwege mijn biologische senioriteit (geboortejaar 1947): ik voel me behoren bij de jonge generatie en heb niets gemeen met mijn generatiegenoten.
5. Klimaat & corona. ‘Nog een laatste voorbeeld van hoe mensen vaak te simpel denken en systeemdynamiek onderschatten. Er was in het begin van de coronacrisis (ook bij mij) optimisme over de klimaatimpact: vliegtuigen blijven immers aan de grond en fabrieken staan stil. Luchten zijn overal veel schoner, er is ineens geen smog in LA en de Venetiaanse kanalen waren nooit helderder.
‘Maar of corona uiteindelijk goed is voor het klimaat, hangt van veel meer dingen af. Bijvoorbeeld van hoeveel politieke wil er straks nog is om te investeren in de energietransitie. En dat ziet er veel minder gunstig uit. Nederland stelde klimaatplannen deze week al uit, en internationaal ziet het er ook niet goed uit volgens dit goede stuk uit de MIT Technology Review. Yep: een stuk over internationale politiek in een technologievakblad. Veel duidelijker wordt het niet dat verkokerd denken passé is. In een hyperverbonden wereld wordt alles beïnvloed door alles. Wat ik maar wil zeggen: ik hoop dat we snel beter gaan luisteren naar complexiteitsdenkers en systeemonderzoekers, hoe abstract en vaag ze soms ook praten.’
Geheel eens met deze samenvatting van Noort. En nu kan het grote publieke debat gaan starten. Deze nieuwsbrief heeft alles in zich om een succes te worden.
01 Friday Mar 2019
Tags
Going French (Jeroen Dijsselbloem, column/fd, 1-3-19)
Bij Air France-KLM speelt iets anders. De Franse staat trok zich eindelijk iets terug en nu meldt de Nederlandse zich. Voor de balans tussen de twee landen, met beide grote publieke belangen in het bedrijf, is dat beter. Maar alleen aandelen en geen bestuurlijke afspraken tot samenwerking, is onvoldoende. Een verder oplopend conflict zou de slechtste uitkomst zijn. Air France en KLM zullen samen de concurrentie uit het Midden-Oosten en de prijsvechters van zich af moeten houden. Daar zit de werkelijke bedreiging, niet in Parijs.
Precies, ‘voor de balans tussen de twee landen, met beide grote publieke belangen in het bedrijf, is dat beter. Maar alleen aandelen en geen bestuurlijke afspraken tot samenwerking, is onvoldoende’, en daarmee wordt bevestigd dat het kabinet een goed besluit heeft genomen om ons land niet steeds het schoothondje van de grote Air France te laten zijn. Zij hun machtsspel rechtvaardigt ook ons tegenspel dat evenzeer om gelijke machtsverhoudingen gaat. Ons beleid bij de aanvang van de samenwerking met Air France onder toenmalig minister Camiel Eurlings was foutief.