Tags
Tijd voor toezicht op grondgijzelende handel (Commentaar fd, 9 feb 21)
Waar ga je heen met je geld? Voor veel Nederlanders is antwoord op die vraag: grond. Zo kan het dat duizenden particulieren zitten opgescheept met een stukje bos, weiland of akker dat amper iets waard is. Want deze beleggers hopen op een waardestijging als de landbouwgrond verandert in woningbouw, maar dat is vrijwel nooit gebeurd.
Uit FD-onderzoek blijkt nu dat sommige notarissen wel heel weinig vragen stelden bij deze speculatieve handel pur sang. Een van hen is zelfs uit het ambt gezet omdat hij beleggers onvoldoende wees op de risico’s van hun miljoeneninvestering in tientallen kavels.
Het is het zoveelste teken dat toezicht op deze praktijken nodig is. Te midden van een grote wooncrisis met een tekort van 331.000 huizen is het onbezien laten voortwoekeren van deze grondgijzelende handel onverantwoordelijk.
Beleggingsobjecten
Ten eerste is ingrijpen nodig ter bescherming van beleggers. Niemand houdt nu namelijk toezicht op grondhandelaren, die zonder vergunning van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) kunnen opereren. Vanwege een gewiekste truc omzeilen handelaren de wet, waardoor grond niet valt onder de definitie van een beleggingsobject en dus buiten het toezichtmandaat van de AFM valt.
Dat terwijl handelaren hun kopers wel degelijk vertellen dat sprake is van een langetermijnbelegging. Ook het Gerechtshof Amsterdam oordeelde al eerder dat het er ‘alle schijn’ van heeft dat grond wel degelijk een beleggingsobject is. Dat mogen toezichthouder én wetgever zich aanrekenen.
Op een gevoel inspelen
Natuurlijk geldt voor beleggers hun eigen verantwoordelijkheid. Particulieren dienen zich goed te informeren voor ze besluiten geld te steken in wat voor belegging dan ook. Investeren is immers nooit zonder risico’s.
Toezicht is daarom niet alleen nodig uit oogpunt van beleggers. Het dient ook ter bescherming van de ruimtelijke ordening. Het (her)opleven van de massale grondspeculatie kun je niet los zien van de krapte op de woningmarkt. Er moet nieuwbouw komen. Beleggers en handelaren proberen juist op dát gevoel in te spelen: de kans zou groot zijn dat juist dát ene stukje tot ontwikkeling komt.
Gemeenten slaan grond over
Niet dus. Hoe ironisch is het dat gemeenten en projectontwikkelaars júíst versnipperde grond overslaan als zij willen bouwen. Het is simpelweg veel te lastig om het met al die eigenaren van kleine stukjes grond eens te worden over een goede prijs.
Op dit moment is al zo’n 2500 hectare – een gebied zo groot als Leiden – gegijzeld als gevolg van deze grondhandel. Dit probleem groeit en groeit, terwijl vrijwel alle politieke kleuren schreeuwen om meer zogeheten ‘regie’ van de landelijke overheid op het woonbeleid en ruimtelijke ordening. Ingrijpen bij deze grondhandel zou daarvoor al een aardig begin zijn.
*Waarom covid erbij halen? Omdat er een spaaroverschot ontstaat dat niet bewust tot stand komt, maar door toeval, namelijk de pandemie waarvan niemand weet wanneer die voorbij is, als het zelfs ooit voorbij gaat, want er zijn al artikelen verschenen waarin het publiek wordt gewaarschuwd dat ‘ermee rekening moet worden gehouden’ dat deze covid ‘blijvend’ is. En dus structurele onderheid voor het economische verkeer zodat er geld onuitgegeven ‘blijft’ liggen. Dan maar grondbeleggingen.
https://fd.nl/opinie/1373109/tijd-voor-toezicht-op-grondgijzelende-handel-jib1ca73QilP