Tags
Trump regeert nog over zijn graf heen (AP, STIEVEN RAMDHARIE, BEN VAN RAAIJ, MARIJE VLASKAMP, Ten eerste/de Volkskrant, 18-11-20)
President Trump probeert in de komende weken nog snel belangrijke besluiten door te drukken die jarenlang effect zullen hebben. Deze vergaande beslissingen kunnen het Joe Biden bij zijn aantreden flink lastig maken.
Joe Biden moet deze dagen met lede ogen aanzien hoe Trump zich, zowel op binnenlands- als op buitenlands terrein, wil laten gelden. Vertrekkende presidenten stellen zich doorgaans terughoudend op in de overgangsperiode.
Maar niet Trump. Zo wordt verwacht dat de president later deze week duizenden soldaten zal terugtrekken uit Afghanistan en Irak. Vorige week bekeek Trump of Iran kon worden aangevallen vanwege de uraniumverrijking. Ook op milieugebied en de relatie met China dreigt de president besluiten te nemen die haaks staan op Bidens gedachtegoed en die de Democraat voor voldongen feiten kunnen plaatsen.
Omdat de relatie tussen de twee ernstig verstoord is, ontbreekt het Biden nu aan middelen om Trump op andere gedachten te brengen. Fraai is het niet, maar een forse terugtrekking uit Afghanistan en Irak kan Biden nog herstellen door direct na 20 januari weer militairen te sturen.
Moeilijker wordt het als de regering-Trump op de valreep vergunningen afgeeft voor olieboringen in een natuurgebied in Alaska. Het gaat hier immers om overheidscontracten die moeilijk zijn terug te draaien als Biden het roer overneemt. Voor de Democraat valt te hopen dat Trump alsnog inziet dat afrekenen met Iran nu catastrofaal zou zijn. Want het laatste wat Biden in januari kan gebruiken, midden in de pandemie, zijn de gevolgen van een buitenlands militair conflict.
OLIEBORINGEN IN NATUUR ALASKA
Het voortbestaan van het laatste ongerepte poolgebied in de VS staat op het spel. President Trump wil voordat hij in januari plaats moet maken voor zijn opvolger Joe Biden nog even versneld vergunningen uitgeven voor olieboringen in het Arctic National Wildlife Refuge in Alaska. Een omstreden cadeautje voor de olie-industrie.
Komende dagen nodigt de regering-Trump oliebedrijven uit binnen dertig dagen aan te geven voor welke delen van het natuurgebied zij interesse hebben. Het Witte Huis hoopt de hele procedure binnen zestig dagen af te ronden, net voor Bidens inauguratie op 20 januari. Biden is fel tegenstander van oliewinning in de poolstreken.
Boren in het kwetsbare natuurgebied, domein van kariboes, ijsberen en inheemse volkeren, was decennialang verboden. Trump hief het verbod in 2017 op, met steun van het Republikeins-gezinde Alaska, dat hoopt op nieuwe banen en inkomsten voor de staat. In de permafrost van het gebied zou voor 4,3- tot 11,8 miljard vaten aan winbare olie verborgen liggen.
Het is wel de vraag of oliebedrijven zullen toehappen. Boren in arctisch gebied is moeilijk en kostbaar vanwege de extreme weersomstandigheden en gebrek aan infrastructuur, en de olieprijzen zijn laag. Ook valt er veel publieke weerstand te verwachten. Afgelopen maanden zeiden een aantal grote banken en investeerders al dat zij geen olie- en gasprojecten in de Arctic meer zullen financieren.
Ben van Raaij
HANDELSVERDRAG MET TAIWAN
Geen beter onderwerp om Beijing te provoceren dan Taiwan, het de facto zelfstandige eiland dat China wil terugbrengen onder Beijings bestuur. Vrijdag bespreekt Washington inniger economische samenwerking met Taiwan in de vorm van een handelsverdrag. Tegen handel met Taiwan heeft Beijing weinig bezwaar – het eiland heeft bilaterale handelsovereenkomsten met Nieuw-Zeeland en Singapore – mits Taiwan niet als onafhankelijk land wordt behandeld. Op dit front is onweer te verwachten, zeker nadat Trumps minister van buitenlandse zaken Pompeo vorige week zei dat Taiwan ‘nooit onderdeel van China’ is geweest.
Trump richt volgens persbureau Bloomberg zijn vizier op illegale visserij – lees de Chinese vloot, de grootste ter wereld, die over de hele wereld kustwateren leegvist.
Vorige week verbood Trump Amerikaanse investeerders en pensioenfondsen aandelen te kopen van Chinese bedrijven die volgens Washington met het Chinese leger samenwerken: de lijst van een dertigtal verboden bedrijven kan naar believen worden uitgebreid. Trump kan in zijn laatste maanden eerder genomen sancties tegen Chinese bestuurders inzake het uithollen van de zelfstandigheid van Hongkong en mensenrechtenschendingen in Xinjiang extra optuigen. In december beslist Trump hoe hij banken wil aanpakken die zaken doen met bestuurders op de Amerikaanse sanctielijst wegens ondermijning van de autonomie van Hongkong.
Marije Vlaskamp
EEN AANVAL OP IRAN
Trump heeft vorige week zijn adviseurs gevraagd of de VS de belangrijkste nucleaire installatie van Iran kunnen aanvallen omdat Teheran steeds meer uranium verrijkt. Topadviseurs wisten de president ervan te overtuigen hiervan af te zien omdat dit zou leiden tot een grootschalig militair conflict met Iran.
Dit hebben regeringsfunctionarissen tegenover The New York Times bevestigd. Een mogelijke aanval op Iran kwam donderdag ter sprake tijdens een bespreking in het Oval Office waarbij onder anderen Amerika’s hoogste militair Mark Milley en vicepresident Mike Pence aanwezig waren.
Trump en zijn adviseurs bogen zich toen over een alarmerend rapport van het IAEA, de atoomwaakhond van de VN, over Irans nucleaire programma. Volgens het IAEA zou Teheran beschikken over twaalf keer meer laagverrijkt uranium dan het mag hebben volgens het internationale akkoord dat in 2015 werd gesloten om het Iraanse nucleaire programma aan banden te leggen. De 2.442 kilo is volgens een studie van de Amerikaanse denktank Arms Control Association twee keer de hoeveelheid uranium die Iran nodig heeft om een kernwapen te maken.
Generaal Milley, chef-staf van de krijgsmacht, en minister Pompeo van Buitenlandse Zaken wezen Trump er op dat een aanval militair uit de hand kon lopen. Na afloop van het overleg hadden Trumps adviseurs de indruk dat een preventieve militaire aanval op Iran van tafel was.
Stieven Ramdharie
TERUGTREKKING UIT AFGHANISTA
Alle Amerikaanse troepen terug naar huis. Die verkiezingsbelofte uit 2016 lijkt president Trump op de valreep nog deels te willen inlossen. De top van het Pentagon zou afgelopen weekend te horen hebben gekregen dat een groot aantal militairen wordt teruggetrokken uit Afghanistan en Irak. Een presidentieel besluit zou in de maak zijn.
Volgens Amerikaanse media keren nog voor de beëdiging van Joe Biden op 20 januari tweeduizend militairen terug uit Afghanistan en vijfhonderd uit Irak. In beide landen blijven dan nog 2.500 Amerikaanse troepen over. Trump ontsloeg vorige week nog minister van Defensie Mark Esper uit onvrede over de trage terugtrekking uit Afghanistan. De VS sloten in februari een deal met de Taliban: vertrek binnen achttien maanden in ruil voor vredesbesprekingen.
Een snelle terugtrekking zou tegen het advies van de Amerikaanse legertop zijn. Maar ook Trumps eigen achterban is voorzichtig. Volgens Mitch McConnell, Republikeins voorman in de Senaat, kan een te snelle afbouw de Taliban een ‘grote propaganda-overwinning’ opleveren, internationaal het signaal afgeven dat de VS hun vrienden ‘in de steek laten’ en nieuwe kansen bieden aan terroristische groepen als al Qaida en IS.
De bondgenoten zijn niet blij. Navo-secretaris-generaal Jens Stoltenberg waarschuwde dinsdag dat de Navo een hoge prijs zal betalen als zij zich voortijdig terugtrekt uit Afghanistan. En volgens de Duitse minister van Defensie Annegret Kramp-Karrenbauer hebben de vredesbesprekingen met de Taliban nog niet de gewenste resultaten opgeleverd.
Ben van Raaij
https://krant.volkskrant.nl/titles/volkskrant/7929/publications/1108/articles/1248671/8/1