Protestanten zijn apen, de paus is de antichrist (Gerrit-Jan KleinJan, religie&filosofie, Katern de Verdieping/Trouw, 14 juli 2015)
# Maarten Luther en zijn strijd tegen de katholieke kerk. In Nederland is er nog niet zo veel aandacht voor, maar even voorbij de grens bij Winterswijk maakt men zich al een tijdje op voor grootscheepse herdenkingen en vieringen. In 2017 is het namelijk precies vijfhonderd jaar geleden dat de Duitse monnik Luther zich keerde tegen wat hij als misstanden beschouwde in de katholieke kerk.
# Waarom reageerden tijdgenoten zo heftig op de boodschap van Luther en zijn navolgers? In een tijd waarin religie, maatschappelijke orde, economie en politiek werden gezien als zaken die onlosmakelijk met elkaar verbonden waren, had hun verzet niet te onderschatten implicaties.
Hier staat, als het artikel niet over Luther ging, precies waar de islamitische staat in diverse streng islamistische of in iets modernere islamitische (zoals de Turkse) landen voor staat en daarmee is deze passage een prachtig bewijs voor het historische bewijs dat de moslimlanden economisch en wat mensenrechten een half millennium achterloopt op de westerse natiestaten en economieën. De (ongeschreven regel van) scheiding van kerk en staat is dus een fundamentele vooruitgangsmotor of katalysator gebleken die het westen z’n voorsprong heeft opgeleverd, vanwege de vrijheid van denken en kritische meningsvorming. Dat is dus een westerse waarde geworden die het verdient om ook een universele waarde te worden. En dat is dus alleen mogelijk indien de islamitische wereld zijn valse ‘eenheidsdenken’ kan afleggen. Vals eenheidsdenken omdat onze middeleeuwen ook alleen onder die eenheid tussen kerk en staat konden bestaan (en ook zonder algemene leerplicht overigens). In die middeleeuwse opstandigheden verkeren nu wat mensenrechten alle moslimnaties. Ze dienen dat dus van binnenuit te veranderen. Zonder die verandering en aanpassing dus past Turkije niet in de EU, om maar een actuele conclusie te trekken.
Wat deze christelijke geschiedenis ook duidelijk kan maken is de mogelijkheid voor de islam om dezelfde weg te volgen, omdat waar de ene monotheïstische godsdienst die sprong voorwaarts kan maken, dat voor de andere monotheïstische gemeenschap ook mogelijk zal moeten zijn. godsdiensten verschillen immers niet in de goddelijke intenties en leerstellingen, maar in de instituties die door mensen zijn gemaakt. De mens is dus de zwakke schakel als het kuddegedrag van de gemiddelde katholiek zou worden vergeleken met die ene katholiek die zijn hart durfde te voelen en zijn eigen kerk als decadent durfde te zien en op die grond durfde te bekritiseren. Dat moet je in de islamitische wereld niet doen want dan staat de shariapolitie klaar om je te onthoofden. Het wachten is dus op de eerste moslim die zoals Luther de stellingen aan de moskee durft te hangen.
# Uiteindelijk leidde de reformatiebeweging niet alleen tot een nieuw soort ‘gereformeerde’ kerken, maar ook tot een andere kijk op politiek, religie en maatschappij. Een van de belangrijkste zaken was wel dat Luther de ene ondeelbare geachte wijsheid van de katholieke kerk in stukken scheurde. Aan krachtige bijval of afwijzing was geen ontkomen, zo voelde het voor menig zestiende-eeuwer. Luther zette de wereld van zijn tijd op zijn kop.
Ik heb mijn conclusie op een andere wijze geformuleerd, maar het komt op hetzelfde neer.