Stelling: Bij dit betoog van oud-VVD-leider Bolkestein kunnen veel – minstens een 7-tal – kanttekeningen geplaatst worden en die zal ik hieronder ook toelichten. Vanwege de ondeugdelijkheid van de traditionele argumenten moet het afgelopen zijn om die weer steeds in herinnering te brengen en zo het publiek op het verkeerde spoor te zetten. Het zijn de argumenten van de oude politiek.
Het klimaatbeleid is toe aan een adempauze (Frits Bolkestein, Opinie & Debat/de Volkskrant, 15-1-19)
Obsessieve angst voor een klimaatramp leidde tot het nalaten van de gebruikelijke kosten-batenanalyse.
‘(…)zijn van verschillende kanten berekeningen van de kosten gemaakt. Die variëren van enkele honderden tot duizend miljard euro voor de komende jaren. Deze cijfers hebben onder de bevolking een schokeffect teweeg gebracht. Immers, in de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen stond niets dat kon doen vermoeden dat Nederland dusdanig grondig op de schop zou moeten (…)’
Het feit dat ‘in de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen stond niets dat kon doen vermoeden dat Nederland dusdanig grondig op de schop zou moeten’ kan worden verklaard doordat tijdens de laatste verkiezingscampagne nog plaatsvond in de ‘klimaatluwe’ fase van het publieke debat, waarin nog niets duidelijk was over het te voeren beleid, want dat is nog steeds onduidelijk.
Maar dat ligt geheel aan de oude politiek, te weten dat de dossiers waarmee risico genomen worden, men het liefst met ‘veilige marges’ blijft werken, en dat geldt even goed voor ‘links’ als ‘rechts’, want de grote onbekende factor in de politiek. En van visievorming is binnen geen enkele partij sprake aangezien de trend in de politiek is om van ‘ingewikkelde’ verhalen en analyses af te blijven en liever de luiheid van denken bij het electoraat te blijven hangen.
Dat er dus niets over klimaatproblemen in verkiezingsprogramma’s was opgenomen, betekent niet dat er nu geen spijkers met koppen mogen worden geslagen. Het tegendeel is het geval aangezien het nog niemand is doorgedrongen hoe ernstig het gesteld is met de wereldwijde klimaatveranderingen en daarmee met de dito problemen. En bovendien doen de partijen er beter aan om een keuze te maken: ofwel alleen een gedegen en serieus beleidsplan in verkiezingsprogramma’s bekend maken en als dat als ‘te zwaar’ wordt beoordeeld omdat niemand dat leest, dan geen verkiezingsprogramma’s meer schrijven maar alleen de sociale media gebruiken om standpunten kenbaar te maken en verwijzen waar sites gevonden kunnen worden.
Dus ook Bolkestein met al zijn ervaring had beter moeten weten: verwijzingen naar afwezige thema’s in verkiezingsprogramma’s slaat nergens op. Het omgekeerde zelfs: iedere partij was ethisch verplicht om een paragraaf of hoofdstuk over het klimaat op te nemen. Dat het niet is gebeurd geeft het algehele falen van politieke partijen weer.
Een van de tradities in het Nederlands buitenlands beleid is de wens om als voorbeeld of als gidsland te fungeren. Maar wat als andere landen de gids niet willen volgen, zoals thans het geval is met het klimaatbeleid?
Weer een uiting van oud-politiek-denken! Het idealisme is verdwenen en waarom mag je geen gidsland zijn als dat dringend noodzakelijk is?
Als liberaal hecht ik misschien wat minder aan inkomensnivellering dan meer links georiënteerde medeburgers. Maar gezien de omvang daarvan en het feit dat het hier om een basisbehoefte gaat, ben ik daar in dit geval op tegen! Het blijft mij verbazen dat de voormannen en -vrouwen van links dit asociale bijeffect van het klimaatbeleid hebben verzwegen.
Bolkestein is zich nog niet bewust dat de ‘omvang van meer links georiënteerde partijen’ in rap tempo kleiner wordt, maar dat staat zijn partij ook te gebeuren, zoals dat nu met de andere traditionele partijen allemaal aan de orde is. En hij vergeet een belangrijk ander aspect in verband met de ‘basisbehoefte’: het wordt ook hoog tijd te consuminderen en beter op onze leefwijze te passen, want uiteindelijk is de consument de bepalende factor waar het bedrijfsleven zich op richt. Bolkestein is weer klassiek-liberaal aan het redeneren. Er is geen sprake van asociale bijeffecten van het klimaatbeleid, maar van achterstallig onderhoud. Omdat niemand én geen partij de échte klimaatcrisis durfde aan te kaarten.
Eén realistische optie, kernenergie, is tot dusver buiten beeld gebleven. Moderne kernenergie is veilig. Is die duur? Tot op heden behoorlijk, althans waar het nieuwe reactoren betreft deels vanwege extreme veiligheidseisen, deels ook omdat kennis en kunde verloren zijn gegaan die nodig is voor de bouw van kernreactoren. (…)
Kernenergie is geen realistische optie aangezien moderne kernenergie niet als veilig kan worden aangemerkt, want daarover bestaan geen bewijzen. Het zijn slechts aannames. Maar wat nog steeds niet is opgelost en wellicht ook onoplosbaar blijft is het gevaar van kernafval, want die duizenden jaren levensgevaarlijke straling blijft onbesproken. Maar even belangrijk is dat de kosten van een nieuwe kerncentrale en de bouwduur inmiddels beide buitenproportioneel en zelfs exhibitionistische kosten met zich meebrengen, zoals op deze site al eerder is geciteerd uit de kwaliteitsbladen.
(…) terwijl de industrie relatief uit de wind wordt gehouden. Maar deze discussie gaat eraan voorbij dat, indien de industrie hogere lasten zou moeten opbrengen, deze in de vorm van hogere prijzen toch uiteindelijk bij de samenleving de burger zouden terechtkomen.
Ook deze redenering snijdt geen hout want dat de kosten toch op de samenleving worden verhaald, maakt het evident dat dit vraagstuk een maximaal complexe is en niet op voorhand oplosbaar. Er zullen heel andere berekeningen over de totale lasten en lastenverdeling moeten worden gemaakt. Er is maar één logische oplossing en dat is een tweede type Deltawerken-project of zelfs op hogere macroschaal een tweede Marshallplan. Deze uitzonderlijke omstandigheden van de ‘sluipend binnengevallen’ klimaatcrisis maakt dat er van een hersteleconomie sprake is zoals de post-oorlogseconomie van 70 jaar geleden. Waarom was herstelbeleid toen wel mogelijk en nu niet? Dus ook Bolkestein zeurt, gevangen als hij is binnen het oude en archaïsche denkraam van vroeger.
Geobsedeerd door de angst voor de vermeende nakende klimaatcatastrofe, is dat voor het huidige klimaatbeleid achterwege gebleven. Thans worden we met de neus op de gevolgen van deze omissie gedrukt.
Voor bijna allen is het inderdaad een ‘vermeende’ nakende klimaatcatastrofe, maar voor enkelingen die wakker zijn gebleven is dat geenszins het geval. Feit is dat vroeger waaraan Bolkestein refereert, inderdaad de goede gewoonte bestond om van elk voorgenomen beleidsmaatregel van tevoren kosten en baten werden opgemaakt en geëvalueerd.
Maar dat is in de huidige klimaatdossier niet mogelijk vanwege de oorlogseconomie waarop wij draaiden, en in dit geval de euro- en de schuldencrisis. En nu is moeten er complete fossiele industriële infrastructuren vervangen worden opdat de aarde niet ten ondergaat. Dat had niemand zien aangekomen en in de politiek al helemaal niet. Alleen was iedere geoloog bekend met grond- en aardeverschuivingen bij ‘commercieel gewroet’ in de bodem, zodat de Groninger grond ging schudden, maar ook Fukushima door ‘natuurlijke’ omstandigheden van zowel een tsunami als de aardschollen op die plek aan de Japanse kust, meneer Bolkestein.
Dat hadden geologen moeten weten en voor moeten waarschuwen. Ik ken overigens het argument van Robbert Dijkgraaf die beweerde dat geologen dat laatste niet konden weten, maar dat is niet zeker en zeker niet overtuigend (al waren die aardschollen nog grotendeels onbekend). Maar Fukushima had daar nooit gebouwd mogen worden.
En tot slot, inderdaad zijn de thema’s klimaat en de klimaatveranderingen zo nieuw, dat nog lang niet alles bekend is en veel in het ongewisse blijft hangen. Maar daarom kan er maar één oplossing worden bedacht om duidelijkheid te verschaffen: laat de Tweede Kamer alle klimaatdeskundigen van de Nederlandse universiteiten uitnodigen voor een aaneengeschakelde serie hoorzittingen, waarbij iedere klimatoloog, oceaanspecialist, weerkundige en atmosferische wetenschappers hun persoonlijke kennis en onderzoekservaring mogen presenteren.
Dus alles en iedereen op een academische functie in betrokken vakgroepen dient verantwoording af te leggen over de stand van zaken op dit moment. En laat die ‘conferentie’ eventueel gevolgd worden door een parlementaire enquête als er toch onduidelijkheid ontstaat. Het is immers tijd voor duidelijkheid binnen een drie maanden, want dat is een kwestie van al die deskundigen uithoren. We hebben de tijd niet meer om een adempauze in te gelasten. En Bolkestein ben nik dankbaar voor zijn tegenovergestelde verdediging van mijn argumenten, maar ik heb daar dankbaar gebruik van kunnen maken! Dank!
https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/het-klimaatbeleid-is-toe-aan-een-adempauze~b1094433/
