Tags
Wie is hier nou de echte volwassene in de kamer? (Derk Walters, Katern Cultuur – boeken/nrc, 21 juli)
Met groeiende ergernis heb ik dit uitstekende verslag of deze recensie gelezen, en waarom dus mijn ingebouwde paradox van ergernis vanuit een bezielde recensie van Griekenland anno 2015? Omdat de auteur zich mijns inziens laat meesleuren door een prachtig geschreven boek. Natuurlijk heb ik dit boek niet gelezen en als de Nederlandse uitgave dit najaar zal verschijnen dan mogelijk wel, maar misschien ook niet want ik weet nu al dat het tijdverspilling is. Kortom, ik blijf negatief over wat voor toneelspel Varoufakis heeft opgevoerd en dat zal ik hierbij proberen uit te leggen. Waarom mijn stelligheid?
Natuurlijk heb ik die Griekse crisis van dag tot dag goed gevolgd en heb ik op deze plek de hele eurocrisis ook steeds gecommentarieerd. Maar als politiek filosoof neem ik een andere positie in dan de economen.
Samenvattend: Varoufakis werd tijdens de regimewisseling van het linkse Syriza als onorthodoxe keuze van de nieuwe politieke leiders ingevlogen uit Austin (Texas, VS) om minister van financiën te worden. Geen politieke ervaring en op afstand de ontwikkelingen in de EU volgend, maar waarschijnlijk als linkse econoom (speltheoreticus) verbijtend om dat rechtse zooitje dat de Europese Commissie in zijn ogen was of moet zijn geweest (‘neoliberaal’ tuig om in het jargon te blijven). En ga dus als nieuweling er maar tegenaan staan!
Bovendien is mij natuurlijk onbekend hoe Varoufakis dacht over de economische constructie via de economische (en los daarvan de bankenunie) in aanbouw, en zal hij ook wel als econoom gedacht hebben dat de EU een onmogelijk construct was vanwege het gebrek of afwezigheid aan een centrale politieke leiding in de vorm van een Politieke Unie. Dat is immers gemeengoed onder de economen. En ze hebben ook wel gelijk omdat er zo’n constructie nog nergens ter wereld bestond en waarschijnlijk ook nooit zal ontstaan na het drama van de eurocrisis. Het blijft knutselwerk in een proeflaboratorium.
Dat het desondanks toch min of meer goed is terechtgekomen, hebben we aan prudent en verstandig beleid van de ECB te danken, waarbij president Mario Draghi de letter van de wet (Verdrag) maximaal heeft benut en opgerekt. Daarom is de eurozone, en dat mag nu wel als redelijk veilige conclusie worden vastgesteld, uit de gevarenzone gekomen, maar wel dankzij een mega-opkoopproject van uitstaande schulden. Maar dat is de gebruikelijke praktijk geworden in de rest van de wereld, want de VS had er al eerder ervaring mee opgedaan en overal wordt dat zelfde principe van monetaire financiering (gelddrukken, ‘geldpersen laten draaien’) toegepast.
Maar ook moet Varoufakis wel bekend zijn geweest met de tweestrijd tussen de noordelijke en zuidelijke EU-lidstaten (binnen de eurozone), die structureel verschillende opvattingen hadden (en hebben) over budgettaire discipline. De zuidelijke landen met veel te grote overheidstekorten en schuldenlasten, de noordelijken erg streng in de leer. Vanuit dat perspectief komt ene meneer de professor Yanis Varoufakis vertellen hoe het allemaal gemakkelijk (en prettig) geregeld kan worden via schuldenafboekingen. Alsof dat een rem zou kunnen betekenen op het traditionele ruimhartige beleid van de zuidelijke eurozone die het niet zo ruim namen met de overheidsuitgaven. Frankrijk als traditioneel etátistisch land had wat dat betreft (2004) de geschiedenis tegen en Duitsland (2003) had te kampen met de naweeën van de eenwording na 1989 dat een enorm begrotingstekort (Kohl) opleverde (gat sloeg) en zo op een andere manier dan Frankrijk worstelde met de EMU-normen van 3% en 60% (Maastricht).
Kortom, om mijn verontwaardiging over de recensie over het boek van Varoufakis kort en bondig af te ronden, had hij dus nooit die functie van minister van Financiën mogen accepteren; hij stond immers bekend als briljant, maar ben je dat daadwerkelijk als je zo’n grove inschattingsfout maakt door te denken dat je de gevestigde economische orde (Trojka) eventjes met een college economie tot de orde kunt roepen? Nee, dan ben je knettergek.
En omdat Jeroen Dijsselbloem er ook van langs krijgt als boodschappenjongen of schoothondje van Schäuble (en Merkel), terwijl Varoufakis hem zijn huzarenstuk nooit had kunnen nadoen in dat politieke krachtenveld, resteert mij niet alleen ‘onze; Dijsselbloem nogmaals de complementeren voor zijn briljante werk, maar Varoufakis te verklaren als kleuter te midden van de volwassenen, de grote jongens (en 2 dames: Merkel en Lagarde). Dat hij, Varoufakis, goed kan schrijven is mooi meegenomen, maar hij haalt nu wel heel veel door de war. Shame on you.