In Japanse burgerraden moet een deel van de raad zich verplaatsen in inwoners in 2060 @fd #RaadvoorToekomst.2050 #oefenmateriaal

Tags

politiek

Stelling: Japan heeft een geniale formule ontdekt, dat hier in het Westen broodnodig is om de Aziatische concurrentie het hoofd te kunnen bieden. Hieronder een schitterend voorbeeld hoe een en ander aangepakt kan/moet worden.

Leren kijken door de bril van een nieuwe generatie (Femke de Vries, Expert/fd, 6-1-21)

In het kort:

• Mensen zijn van nature slecht in langetermijndenken.
• Wat helpt, is bevordering van het geloof in eigen kunnen.
• Net als verankering van de ‘langetermijnbril’ in wetten en in besluitvorming.

Deze week verschijnt de Nederlandse vertaling van het boek The good ancestor van filosoof Roman Krznaric. De goede voorouder, het zou ook de titel kunnen zijn van de nieuwste Disney-film. In de Disney-versie zou, wanneer de wereld door jarenlange uitputting van grondstoffen op het punt staat te vergaan, de heldin nét op tijd de sleutel vinden van de kist waarin het geheim van het lange termijndenken is opgeslagen. Waarna toekomstige generaties gered zijn.

Maar het echte leven is niet zo simpel. Krznaric stelt dat bij het nemen van beslissingen zelden gedacht wordt aan toekomstige generaties. We zijn verslaafd aan groei en koloniseren de toekomst. Hij roept bedrijven op de belangen van toekomstige generaties mee te wegen bij het nemen van besluiten. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

Ontmoedigend

De hoeveelheid literatuur over hoe korte termijndenken te voorkomen, is ontmoedigend lang. Ondanks decennia aan goede ideeën, is in het echte leven de sleutel van het lange termijndenken nog niet gevonden. Publicaties wijzen vaak op de negatieve effecten van het sturen op aandeelhouderswaarde. Immers, wie wordt afgerekend op korte termijnresultaat geeft die korte termijn voorrang. Het Dieselgate-schandaal waarbij Volkswagen knoeide met de emissiecijfers voor korte termijnwinst, is een schrijnend voorbeeld. En meer bedrijven kunnen, al of niet onder druk van de aandeelhouder, de verleiding van korte termijnresultaat niet weerstaan. Zo pleegt de tabaksindustrie al jarenlang een aanslag op onze gezondheid en slijten supermarkten kassakoopjes aan middelbare scholieren ten koste van een gezond gewicht. De langetermijnkosten zijn groot, maar liggen in de toekomst en landen bovendien op andermans bord.

Oplossingen zoeken we vaak in verandering van het systeem. Zoals de prominente hoogleraren ondernemingsrecht, die voorstellen wettelijk vast te leggen dat ondernemingen zich moeten gedragen als een verantwoordelijk lid van de gemeenschap. Ook de Europese Commissie komt met een routekaart die moet zorgen voor andere prikkels voor bedrijven en bestuurders. Veelbelovende initiatieven, maar het is niet genoeg. Want legio studies naar menselijk gedrag laten zien dat we -ook zonder externe prikkels- slecht zijn in het wegen van lange termijn risico’s. De belangen van toekomstige generaties meewegen, vraagt een fundamenteel andere blik.

‘in Japanse burgerraden moet een deel van de raad, gehuld in een speciale kimono, zich verplaatsen in inwoners uit 2060. Dat werkt’

Krznaric haalt daarvoor in zijn boek interessante initiatieven aan. Zo neemt in Japanse burgerraden een deel van de groep het standpunt in van vandaag en verplaatst een ander deel zich, gehuld in een speciale kimono, in inwoners uit 2060. Dat werkt. De ‘toekomstige inwoners’ nemen moediger besluiten over bijvoorbeeld klimaatverandering.

In 2011 werd overigens in het Verenigd Koninkrijk al eens geopperd het Hogerhuis de taak te geven het perspectief van toekomstige generaties mee te wegen bij het beoordelen van wetsvoorstellen. Het idee haalde het niet, maar overheidsinstanties in Wales moeten sinds 2015 in hun besluiten de belangen van toekomstige generaties meewegen om zeven wettelijk omschreven doelen te bereiken, zoals duurzaamheid en sociale gelijkheid. De trots over dit initiatief spat terecht van de website van de Welsh Commissaris voor toekomstige generaties die helpt het doel van de wet te realiseren.

Wat kan bestuurders nog meer helpen de bril van de toekomstige generatie op te zetten? Een beproefd concept is de pre-mortem: het vooruit filmen van de gevolgen van een besluit. Wat zien we als we de fast forward-knop indrukken? Het visualiseren van die gevolgen helpt nog eens extra om de boodschap binnen te laten komen en is met de huidige techniek een koud kunstje. Daarbij is essentieel dat de fast forwardknop niet stopt bij de drie tot vijf jaar die veel bedrijven gebruiken bij het nadenken over hun bedrijfsmodel. Die horizon is veel te kort voor het doorzien van de lange termijneffecten van besluiten.

Geloof in eigen kunnen

Een voorwaarde is wel dat beslissers het gevoel hebben écht iets te kunnen bijdragen aan het oplossen van een probleem. Als een probleem, zoals klimaatverandering, te veelomvattend lijkt om op te lossen zal de animo afnemen om bij te dragen. Daarom is het belangrijk concreet te maken hoe de onderneming zelf kan helpen. Die zogenoemde self-efficacy , het geloof in het eigen kunnen, draagt bij aan de motivatie om een probleem te lijf te gaan. Een interessant initiatief in dat kader is de analyse van Europese Bankenautoriteit (EBA) uit 2019. Daarin bekijkt de EBA welke korte termijnprikkels de bankensector zelf veroorzaakt en wat ze daaraan kan doen.

Tussen de talloze tips over hoe lange termijndenken te stimuleren liet de Engelse krant The Guardian deskundigen uit onverwachte hoek aan het woord over wat nodig is voor een omslag. Een van hen is een verslavingsdeskundige. Een verslaafde is bij uitstek gevoelig voor korte termijn besluiten. Het omslagpunt voor verslaafden om hun gedrag te veranderen, is wat de deskundige hitting rock bottom noemt. Het bereiken van een dieptepunt waar de realiteit zo pijnlijk wordt dat gedragsverandering de enige uitweg is. Zo kan elke crisis een wake up call zijn. Maar, waarschuwt hij, het werkt alleen als de rauwe werkelijkheid niet wordt ontkend of gemaskeerd door mooie woorden.

Na deze coronacrisis weten we dus wat ons te doen staat.

Femke de Vries is managing partner bij &samhoud, bijzonder hoogleraar toezicht aan de RUG en oud-bestuurslid van toezichthouder AFM. Reageer via expert@fd.nl.

https://fd.nl/opinie/1369434/leren-kijken-door-de-bril-van-een-nieuwe-generatie

‘Minister eist vertrek bestuur Cornelius Haga Lyceum na kritisch rapport’ @ad #haga #islamitischonderwijs

Tags

politiek

Minister Arie Slob (Onderwijs) wil dat de huidige leiding van het Cornelius Haga Lyceum opstapt en plaats maakt voor een nieuw bestuur. Hij neemt maatregelen nadat eerder vanmorgen een kritisch rapport over het beleid van de school gepubliceerd werd.

‘Alle leerlingen verdienen goed onderwijs. Ongeacht op wat voor school je zit’, twitterde de bewindsman vanmorgen. ‘Op het Haga Lyceum is sprake van wanbeheer. Daarnaast doen de bestuurders te weinig aan burgerschap op de school. Daarom moet er een nieuw bestuur komen. Kamerbrief met maatregelen volgt.’

Volgens de minister kunnen leerlingen van de omstreden middelbare school volgend jaar gewoon naar school. Nieuwe bestuurders moeten ‘de onderwijskwaliteit, het bestuurlijk handelen en de financiën op orde brengen’. Het interim bestuur moet in de eerste weken van het nieuwe schooljaar bekend zijn.

‘De minister geeft het schoolbestuur een opdracht. Als het bestuur die negeert en blijft zitten, dan kan hij besluiten dat de school geen geld meer krijgt. De gemeente Amsterdam is dan ook niet langer verplicht een gebouw voor de school te regelen en kan het huidige gebouw terugvorderen.

Rechter

‘Het kritische rapport werd direct naar buiten gebracht nadat een rechter vanmorgen had geoordeeld dat het gepubliceerd mocht worden. De advocaat van de school, Wouter Pors, komt later vandaag met een reactie. Het bestuur van De Stichting Islamitisch Onderwijs (SIO), waar de omstreden islamitische middelbare school onder valt, had een kort geding aangespannen om te voorkomen dat het rapport van de Inspectie van het Onderwijs openbaar zou worden. De SIO is het niet eens met de inhoud en de conclusies in het rapport. De voorzieningenrechter in Den Haag oordeelde echter dat er geen aanleiding is om de publicatie te verbieden.

‘Het rapport werd opgesteld naar aanleiding van een waarschuwing van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Deze gaf aan dat er sprake was van salafisme. Docenten op de school, waar op dit moment zo’n 175 leerlingen op zitten, zouden de helft van hun lestijd willen besteden aan het onderwijzen van de salafistische geloofsleer. In het vandaag vrijgegeven rapport staat dat de inspectie geen aanwijzingen heeft dat de school de leerlingen aanzet tot onverdraagzaamheid of dat leerlingen salafistische lessen krijgen.

De inspectie concludeert in het rapport wel dat de manier waarop het schoolbestuur functioneert schadelijk is voor de school en de leerlingen. Dit komt onder meer doordat het bestuur ‘onvoldoende invulling geeft aan het burgerschapsonderwijs’.

Ondermijning van democratische rechtsstaat

Ook neemt het geen afstand van personen met een omstreden reputatie, die onder meer blijkt uit informatie van de AIVD. Daardoor kan het gebeuren dat leerlingen alsnog met deze personen of hun ideeën en opvattingen in aanraking komen. De inspectie constateert dat het bestuur onvoldoende aandacht heeft voor risico’s rond de bevordering van basiswaarden van de democratische rechtsstaat, en daarbij onnodige en onverantwoorde risico’s neemt.

Ook is er volgens het rapport sprake van onrechtmatig financieel handelen van het bestuur onder meer in de vorm van zelfverrijking. Dit lekte al eerder uit in eerdere versies van het rapport. Daarnaast is er volgens de inspectie sprake van belangenverstrengeling. ‘Het bestuur geeft te veel geld uit aan zichzelf, familieleden en relaties. Met deze en andere structureel terugkerende onrechtmatige uitgaven brengt het bestuur het voortbestaan van de school in gevaar’, is de conclusie.

Invloedssfeer

‘Het inspectieonderzoek op het Haga Lyceum heeft een lange geschiedenis. Dit voorjaar was een positief rapport over de school vrijwel afgerond, toen de AIVD waarschuwde dat ‘richtinggevende personen’ in de school in ‘salafistische en radicale omgeving verkeerden’. Ook zouden ze leerlingen buiten schooltijd ‘onder hun invloedssfeer’ willen brengen.

‘Die waarschuwing leidde ertoe dat de Inspectie het bijna afgeronde rapport introk en nieuw onderzoek begon. Dat is uitgemond in een veel kritischer stuk waarvan de rechter nu heeft verklaard dat het naar buiten mag.

‘De inspectie heeft het bestuur in het rapport een aantal opdrachten gegeven om ervoor te zorgen dat de school beter wordt bestuurd, er beter met geld wordt omgegaan, het burgerschapsonderwijs wordt verbeterd én duidelijk afstand wordt genomen van omstreden personen.

‘De inspectie geeft echter ook aan dat er geen vertrouwen is dat het huidige bestuur deze herstelopdrachten goed zal uitvoeren.

https://www.ad.nl/binnenland/minister-eist-vertrek-bestuur-cornelius-haga-lyceum-na-kritisch-rapport~abdaf4b2/?utm_source=dailynewsletter&utm_medium=email&utm_campaign=20190711&utm_userid=&ctm_ctid=33e7154e17385847f6e2dc68f7b02954

‘Slob gaat zich inhoudelijk met onderwijs over homoseksualiteit bemoeien’ #nrc #dehaagsestemming @acvano

Tags

politiek

Slob gaat zich inhoudelijk met onderwijs over homoseksualiteit bemoeien. D66 verliest de coalitiestrijd om een vuurwerkverbod. En Hongaren zijn woedend op Buma om CDA-partijdemocratie.

Emilie van Outeren, nrc.nl, 5-6-18

ONVERDACHTE BRON: ChristenUnie-minister Arie Slob gaat het zogeheten burgerschapsonderwijs minder vrijblijvend maken. Nu zijn lessen in burgerschap verplicht, maar heeft het ministerie over de inhoud niets te zeggen. In de toekomst moet de Onderwijsinspectie kunnen ingrijpen als leraren zich niet duidelijk uitspreken over de democratische rechtsorde en gelijkheid tussen man en vrouw, of het hoofdstuk homoseksualiteit overslaan. Volgens Slob dwingen “toenemende spanningen en afnemende binding” hem tot ingrijpen. “Wij zijn in Nederland op het gebied van deze vaardigheden veel te vrijblijvend geweest,” zegt de Onderwijsminister in Trouw. Je eigen koffie opdweilen schijnt niet in het curriculum te zitten.

Deze laatste zin is op zichzelf volkomen onbegrijpelijk wat de minister ermee bedoelt, want wat heeft dat met burgerschap te maken? Eerder met je eigen verantwoordelijkheid(sgevoel) om je eigen rommel op te ruimen. Dat hoort thuis aangeleerd te worden maar kan in de klas ook benut worden als het gaat om verschillen in handelingsgedrag van de leerlingen. Maar onder burgerschap is het belangrijker om scholieren aan te leren dat ze respect moeten kunnen opbrengen voor iedere andere medeleerling, ook als het om een minderheidsgroep gaat. Die zin voor realiteit is met name op puberale leeftijd geheel afwezig.

Het verraderlijke van het verslag (op de voorpagina) en het interview (p.9) is dat het direct de suggestie oproept dat het om islamitisch onderwijs gaat, dan wel om ‘flink’ gemengde scholen in achterstandswijken, waar grote aantallen migrantleerlingen in de klas aanwezig zijn (ook al zijn ze in Nederland geboren). Ook uit eigen ervaring als docent burgerschap in het vmbo en mavo-klassen weet ik dat met deze pubers geen gesprek kan worden gevoerd (en zeker niet in inburgeringsklassen waar ik ook les gaf) en zeker niet als er heel stellige moslims onder de leerlingen/cursisten aanwezig zijn die zich niet de mond laten snoeren. Het leerlingenmateriaal was niet ingericht op dit soort thema’s, zoals ik me dat nog vaag kan herinneren in de jaren negentig voor de klas.

En uitleggen wat de klassieke grondrechten die in de grondwet zijn opgesomd in het eerste hoofdstuk betekenen, is een bijna onmogelijke opgave als blijkt dat die leerlingen thuis worden opgevoed op basis van islamitische normen (hetgeen vanzelfsprekend helemaal opgaat voor inburgeraars, die de Nederlandse taal nog niet machtig zijn). Ik erken direct dat dit alles niet op de krant wordt opgesomd, want mijn persoonlijke indrukken van destijds. En Slob spreekt alleen in algemene termen en laat ook weten dat ‘hij scholen niet wil vertellen wat ze moeten doen. Hij wil ze wel richting geven’.

Mijn conclusie is dat de ‘duidelijkheid’ die Slob de scholen wil bieden, een illusie betekent omdat die duidelijkheid niet wordt ‘geaccepteerd’ in de klas aangezien de opvoeding thuis iedere wet overstijgt. De betrokken ouders hebben ook nooit inburgeringslessen hoeven te volgen; de gestructureerde lessen begonnen pas in de jaren ‘90. Ook heb ik geen persoonlijke ervaring met de Onderwijsinspectie op school of in de klas en dus weet ik niet of er sprake is van onverwachte schoolbezoeken, maar het zou mijns inziens nuttig zijn om burgerschapslessen structureer op de videoapparatuur te monitoren en de opgenomen banden in het docententeam te (kunnen) bespreken.

GEEN KNALVERBOD: Er wordt niet opvoedkundig ingegrepen met een landelijk verbod op knalvuurwerk en vuurpijlen. Tegen het advies van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) schrijven minister Ferdinand Grapperhaus en staatssecretaris Stientje van Veldhoven: “Een verregaande maatregel als een verbod ligt pas in de rede als andere maatregelen niet werken.” Hun – voorlopige – oplossing: vuurwerkbrillen, stabilisatiebuizen en aansteeklonten. En voorlichting natuurlijk. Een overwinning voor de rechtse partijen in de coalitie die niet willen morrelen aan tradities als vuurwerk en Zwarte Piet.

DEFENSIE DOOR HET STOF: Defensie wist al 45 jaar dat werken met chroomverf giftig was, maar verzweeg dat. Het RIVM-onderzoek naar zieke medewerkers duurde vier jaar. En hoewel de excuses die staatssecretaris Barbara Visser gisteren uitsprak gewaardeerd worden, zijn slachtoffers en nabestaanden ontevreden met de schadevergoeding die zij krijgen. Defensie heeft met vakbonden afgesproken dat die maximaal 40.000 euro per persoon zal zijn. Visser verwijt net als eerdere bewindspersonen de gebrekkige veiligheid aan de “can-do-mentaliteit” van de krijgsmacht en belooft een “cultuurverandering” en “professionalisering”.

RELLETJE I: Alle banden tussen het CDA en het Hongaarse Fidesz van premier Viktor Orban zijn gisteren verbroken – door de Hongaren. Die beschuldigen het CDA ervan “opzettelijke leugens” te verspreiden. Sybrand Buma moet daarvoor zijn excuses aanbieden of de Europese samenwerking in de christendemocratische EVP staat op het spel. De oorzaak van de onmin: op het CDA-partijcongres afgelopen zaterdag namen leden een resolutie aan die “rode lijnen” trekt wat betreft mensenrechten en de rechtsstaat waar Fidesz zich aan zou moeten houden om binnen de Europese familie te blijven. CDA-voorzitter Ruth Peetoom wil een goed gesprek met de Hongaren.

Sterke actie van de CDA-congressanten want een dergelijke resolutie ligt vanzelfsprekend heel gevoelig.

Relletje II: Het rommelt in de GroenLinks-fractie nadat bekend werd dat Kamerlid Rik Grashoff al een jaar een geheime relatie heeft met (zijn opvolger als) partijvoorzitter Marjolein Meijer. Donderdag kwam de fractie, zonder medewerkers, bijeen in een zogeheten KLO (Kamerledenoverleg) en vandaag is er nog zo’n intern beraad gepland. Verschillende GroenLinksers vragen zich af of Grashoff wel te handhaven is als volksvertegenwoordiger. Er zou zelfs al contact zijn gezocht met de nummer 16 op de GroenLinks-lijst, Wim-Jan Renkema. Grashoff zelf appt NRC-collega Philip de Witt Wijnen dat hij zich geen zorgen maakt. Er “komt geen nieuws uit” het besloten overleg vandaag.

Relletje III: Iets onwelgevalligs over een collega-Kamerlid van een andere partij verspreiden gebeurt in Den Haag regelmatig, maar zo opzichtig als Ronald van Raak (SP) over Albert van den Bosch (VVD) zien we niet vaak. Van Raak heeft een column op de rechtse website TPO, waar hij zijn rol als excuussocialist met verve vervult. Deze week opent hij de aanval op “backbencher” Van den Bosch van de “corrupte” VVD die het lef had om Kamervragen te stellen over de afdrachtsregeling van de SP. Saillant detail: Van den Bosch zou Van Raak hebben gebeld om te zeggen dat hij zich door zijn fractie gedwongen voelde deze vragen te stellen en vreesde voor de “goede verhoudingen”. Die lijken na deze publicatie voorgoed voorbij.

Relletje IV: Vandaag wordt John Kerstens opnieuw geïnstalleerd als PvdA-Kamerlid, ter vervanging van de naar Amsterdam vertrokken Sharon Dijksma. Kerstens heeft vooraf “een goed gesprek” gehad met fractiegenoot William Moorlag, meldt het AD. In december trok Kerstens fel van leer tegen de “hypocrisie” van Moorlag om de schijnconstructie die hij als directeur van een sociale werkplaats in stand had gehouden. Excuses waren volgens beide betrokkenen niet aan de orde.

QUOTE VAN DE DAG

“Ik heb het altijd een maffe gevonden dat iemand in de politiek niet aardig kan zijn. Ik zou het willen omdraaien: was het maar wat meer tot Den Haag doorgedrongen dat ik met mijn eigenschappen juist een ideaal Kamerlid was. Het moet gaan om betrouwbaarheid en inhoud, niet om spelletjes.”

[Emile Roemer, SP-burgemeester in Heerlen, is in Trouw nog steeds geïrriteerd dat hij in Den Haag ‘te aardig’ werd gevonden voor de politiek.]