Uittreksel van bepalingen rondom de Europese Unie dl1 [Burkens e.a. p.365]

Tags

politiek

14.3.1 Bijzondere positie van het recht EU

‘Sinds inwerkingtreding Verdrag van Lissabon (1-12-09) wordt EU geregeld in 2 verdragen: VEU (constitutionele beginselen en de bepalingen van de instellingen en bepalingen betreffende gemeensch buitenlands- en veiligheidsbeleid) en VWEU (werking EU: materiële beleidsterreinen waarop EU actief kan zijn; inhoudelijke opvolger van EG-Verdrag; anders dan dat EG-Verdrag bevat VWEU ook een grondslag voor het optreden van Unie op terrein van strafrecht; in toenemende mate beweegt Unie zich op gebieden die traditioneel behoren tot de kern van nationale soevereiniteit: vreemdelingenrecht, strafrecht, begrotingspolitiek, maar wat het laatste betreft alleen in gedeelde verantwoordelijkheid vanwege de EMU-bepalingen). Daaraan is toegevoegd Handvest van de grondrechten EU dat dezelfde waarde heeft als de beide verdragen.

‘Aan basis van Eur samenwerking staan 3 organisaties: Eur Gemeensch Kolen en Staal (EGKS 1951), de Eur Econ Gemeensch (EEG 1957) en de Eur Gemeensch voor Atoomenergie (EGA of Euratom 1957).

Omdat de EEG in de loop der jaren ook actief werd op terrein die niet specifiek economisch waren, werd naam veranderd in 1986: EG; in 2001 ging AGKS hierin op. In 1993 werd per Verdrag van Maastricht EU opgericht. De Unie vormde een overkoepelende struct die 3 pijlers omvatte: 1. EG en EGA en vormde een supranationale rechtsorde. 2. Gemeensch buitenlands en veiligheidsbeleid. 3. Politiële en justitiële samenwerking van de lidstaten in strafzaken. Deze 2 pijlers vormden geen supranationale rechtsorde, maar werden in beginsel geregeerd door de ‘gewone’ regels v internationaal recht.

Met inwerkingtreding v Lissabon (2009) is pijlerstrictuur afgeschaft en zijn 3 pijlers opgegaan in 1 entiteit: EU. Ze werden samengevoegd met v/h 1e pijler, beide geregeld in VWEU als juridische autonome struct met eigen verdrag als juridische autonome struct met eigen verdrag gehandhaafd, een supranationale rechtsorde.

Het gemeensch buitenlands en veiligheidsbeleid wordt geregeld in VEU met serie uitzonderingen met overwegend intergouvernementeel karakter en dus en dus geen supranationale status.

Vervanging EG door EU geldt ook voor oude termen al EG-recht, gemeenschapsrecht of communautair recht, die zijn vervangen door EU-recht of Unierecht.

Het Unierecht is van grote betekenis voor de rechtspositie van burgers. Zowel bepalingen uit primair Unierecht (VEU, VWEU en Handvest en alg beginselen van Unierecht), maar ook bepalingen van secundair Unierecht (verordeningen, richtlijnen en besluiten) werken ook door in onze nationale rechtsorde en prevaleren boven alle nationale voorschriften. Ze kunnen zonder nadere uitwerking worden toegepast. Rechtstreeks werkende bepalingen van Unierecht kennen burgers niet alleen rechten toe, maar kunnen ook verplichtingen opleggen.

Het Unierecht onderscheidt zich wezenlijk van het ‘gewone’ internationale recht. De status vh ‘gewone’ internationale recht in de nationale rechtsorde wordt door het nat (const) recht bepaald. Op grond van Ned const recht geldt de interne werking en voorrang vh internationale recht krachtens, en binnen de grenzen van nationaal recht: ongeschreven const recht tezamen met art 93 en 94 Gw. Voor het Unierecht geldt de interne werking en voorrang echter los van het nationale recht, omdat de EU een zogenoemde supranationale rechtsorde vormt. Dat is een rechtsorde waaraan lidstaten definitief en onvoorwaardelijk bevoegdheden tot wetgeving, rechtspraak en bestuur hebben overgedragen. Voor zover het die overdracht betreft zijn de lidstaten in die supranationale orde opgegaan. De doorwerking van het supranationale Unierecht in de nationale rechtsorde is dus niet afhankelijk van het ‘groene licht’ van de nationale constitutie [aldus HR 2-11-04]. Nationaalrechtelijke bepalingen kunnen aan de werking vh Unierecht niet in de weg staan, ook niet als het grondwettelijke bepalingen betreft. Overigens dient benadrukt te worden dat niet alle staten de voorrang vh Unierecht ten opzichte van hun constitutie onverkort aanvaarden.

Wat deze laatste zin betreft wordt hier een duidelijke weeffout in het Unierecht zichtbaar. Er zijn in het verleden simpelweg te gemakkelijk bepalingen in het Unierecht opgenomen, die ook nationaal in de lidstaatparlementen niet goed be- of doorsproken zijn en ook geen zicht konden bieden op toekomstige nieuwe ‘regimes’ die zoals in het heden teveel populistische elementen in de gelederen hebben die te weinig ‘gevoel’ hebben met de ontstaansgeschiedenis van de EU. Dat mag een structurele weeffout genoemd worden die onherstelbaar is.

Daarvoor zullen steeds ad hoc politieke oplossingen moeten worden gecreëerd. Wat de laatste Europese Commissies (Juncker en Barroso) gemeenschappelijk hadden in hun beleidsvoering (van zo snel mogelijk alle resterende Europese staten op te nemen in de EU) volledig over het hoofd hebben gezien waren de huidige populistische regeringen die de euvele moed toonden tegen bovengenoemde Verdragsbepalingen in te gaan. Dat mag hen uiterst kwalijk worden genomen, want uit de praktijk sinds de vluchtelingencrisis van 2015 is gebleken dat op basis van groeiende moeizame verhoudingen binnen de Europese Raad besluitvorming met de dag moeilijker werd, zo niet onmogelijk werd gemaakt.

De volgende Commissie krijgt hiermee een loodzwaar programma om al die weeffouten tot een oplossing te brengen, wil de EU een redelijk functionerende Unie kunnen blijven.

[Bron: M.C. Burkens, H.R.B.M. Kummeling, B.P. Vermeulen en R.J.G.M. Widdershoven, Beginselen van de democratische rechtsstaat. Inleiding tot de grondslagen van het Nederlands staats- en bestuursrecht. [Wolters Kluwer, 8e dr 2017]

Banengroei drijft op zorg en overheid [archief 2003] Deze kop lijkt te duiden op verkeerde Stabiliteitsnormen vanwege vertreding van budgetnorm van 3%, maar inhoud tekst leert anders @volkskrant08032003

Tags

Archief, EMU, EU

Banengroei drijft op zorg en overheid (ANP  8 maart 2003, 00:00)

Het aantal banen in Nederland is in het vierde kwartaal van 2002 hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder….

De werkgelegenheid gemeten in voltijdbanen is gedaald, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vrijdag. Het aantal fulltime-banen lag in het vierde kwartaal van vorig jaar 0,1 procent lager dan in de laatste drie maanden van 2001. Het is voor het eerst sinds 1994 dat het CBS hierin een krimp meet. In de zorg zijn er 66 duizend banen bijgekomen in vergelijking met het vierde kwartaal van 2001. Bij de overheid, inclusief onderwijs, lag dat aantal op 37 duizend banen. De overheid groeide daarmee 4 procent, de zorg 5 procent. Volgens het CBS zijn zulke groeicijfers de afgelopen decennia niet voorgekomen. De werkgelegenheid in het bedrijfsleven nam af met 60vduizend banen. De industrie werd het hardst getroffen, met 28 duizend banen minder in het vierde kwartaal van 2002 ten opzichte van een jaar eerder. Alleen in de handel, horeca en reparatie kende het aantal banen een bescheiden groei van 4000. De totale groei van alle banen, voltijd en deeltijd, zakte in het vierde kwartaal verder terug en kwam uit op 0,6 procent. De groei is hiermee op het laagste niveau sinds 1994.Het aantal vrouwen met een baan ligt 1,5 procent hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder. Daarentegen waren er in de laatste drie maanden van vorig jaar minder mannen aan het werk, vergeleken met dezelfde periode in 2001. Dat komt vooral doordat alle nieuwe banen bij de zorg en overheid zijn, waar het voor merendeel vrouwen werken. De groei van het aantal banen volgt volgens het CBS de economische groei. ‘De werkgelegenheid bleef aanvankelijk doorgroeien, maar is in de loop van 2002 steeds meer gaan reageren op het vrijwel stilvallen van de economische groei’, aldus het CBS is een toelichting. Het aantal vacatures loopt sinds de tweede helft van 2001 sterk terug en na zeven jaar van daling stijgt de werkloosheid.

http://www.volkskrant.nl/archief/banengroei-drijft-op-zorg-en-overheid~a741183/

Commentaar: ‘De overheid groeide daarmee 4 procent, de zorg 5 procent. Volgens het CBS zijn zulke groeicijfers de afgelopen decennia niet voorgekomen.’ Deze groei zal nu met de EMU/Stabiliteitsnormen van 3% niet meer kunnen voorkomen. Zijn die normen eigenlijk nog wel handhaafbaar?

Deze vraag wordt ingegeven door het feit dat overheidsgesubsidieerde (quartaire sector, zoals onderwijs en zorg) nutsvoorzieningen niet meer kunnen groeien.

‘Rode kaart’ Frankrijk na budgettekort [archief 2003]

Tags

Archief, EU, Frankrijk

BRUSSEL, 7 MAART. De Europese Commissie geeft Frankrijk de ‘rode kaart’, omdat het Franse overheidstekort de norm van maximaal 3 procent in het Stabiliteitspact voor de euro heeft overschreden.

Dit heeft Europees Commissaris Pedro Solbes (Economische en Monetaire Zaken) gisteren aangekondigd na een ministersbijeenkomst van de Eurogroep (van twaalf eurolanden).

De Franse minister van Financiën, Francis Mer, zei in de Eurogroep dat het budgettekort dit jaar uitkomt op 3,4 procent van het bruto binnenlands product. Hij kondigde bezuinigingsmaatregelen aan om het tekort in 2004 onder de 3 procent te laten dalen. Het Franse tekort wordt vooral veroorzaakt door forse belastingverlagingen, die president Chirac vorig jaar in zijn verkiezingscampagne beloofde.

Frankrijk is na Duitsland en Portugal het derde euroland waartegen de Europese Commissie een zogenoemde ‘excessief-tekortprocedure’ is gestart. De voltallige Ecofin van EU-ministers stemde al eerder in met de ‘rode kaart’ voor beide laatste landen. De Ecofin zal naar verwachting ook akkoord gaan met de ‘rode kaart’ voor Frankrijk. Bij uitblijven van budgettaire maatregelen kan de procedure uitlopen op een zware boete.

De Franse minister Mer uitte zich gisteravond tijdens een persconferentie tamelijk laconiek over de procedure tegen zijn land. Hij zei dat collega-ministers hem hadden ,,bedankt voor onze transparantie”. Over het Franse tekort in 2002 bestaat nog onduidelijkheid. Parijs noemt officieel een tekort van 3,038 procent. Dat betekent dat het tekort na afronding op 3,0 zou uitkomen en de tekortnorm dus niet zou zijn overschreden. Maar volgens statistiekbureau Eurostat komt het tekort op 3,13 procent uit, omdat Parijs een dotatie van ruim een miljard euro aan het spoorwegnet niet heeft meegerekend. Minister Mer sprak van een ,,technische” kwestie, waarover het Europese en Franse statistiekbureau overleggen.

Indien het tekort ook in 2002 boven 3 procent is gekomen, heeft dat geen verdergaande gevolgen voor Parijs. Pas in 2004 moet het tekort lager dan 3 procent zijn. Eurocommissaris Solbes wees er hierbij op dat volgens het Stabiliteitspact het tekort weer onder de 3 procent moet komen ,,in het jaar nadat het besluit [over de excessief-tekortprocedure] is genomen”.

Vandaag is de voltallige Ecofin van de vijftien EU-ministers opnieuw bijeengekomen. Hierbij is weer de belasting op spaargeld van EU-ingezetenen aan de orde gekomen waarover eerder dit jaar een politiek akkoord werd bereikt.

http://vorige.nrc.nl/dossiers/stabiliteitspact/nieuwsarchief_tm_2003/article1610800.ece

Commentaar: Een en ander lijkt op politieke woordspelletjes en vandaar dat er zonder strakke uitvoering van de richtlijnen nooit serieus werk is gemaakt van budgetbeheersing.

Waarom worden in Kamerdebatten waarin budgetwijzigingen worden voorgesteld nooit Europese eisen aan de orde gesteld, alsof het taboe is daarover te spreken @nrc #emu @tweedekamer

Tags

EMU, EU, TweedeKamer

Zij doen het denkwerk voor het kabinet (Annemarie Kas en Philip de Witt Wijnen, Katern Economie/NRCHANDELSBLAD, 25 & 26 juni)

Schaduwkabinet | Hoeveel moet of mag een volgend kabinet uitgeven? Topambtenaren, het Centraal Planbureau en De Nederlandsche Bank komen volgende week met hun invloedrijke advies.

# In 2010 en 2012 was de hoofdopdracht duidelijk. Iedereen was get erover eens dat het begrotingstekort onder de Europese norm van 3 procent moest omen. Nu zijn de opties veel breder. Moet de overheid investeren en zo ja: waarin? Of moet de staatsschuld verder naar beneden en zo ja, met hoeveel?

De Britse brexit-uitslag maakte duidelijk dat de bevolking/electoraat meer duidelijkheid van de politiek/politici en de regering wilde hebben. Het wordt dus ook tijd dat dezelfde wens geldt voor ons land. Alle fracties die in de afgelopen periode onder Rutte 2 minder bezuinigingen eisten, hielden daarmee geen rekening met de eisen van de EMU. Wanneer leren die fracties hun eigen aangepaste beleidswijzigingen voor te stellen. Voor de SP bijvoorbeeld minder JSF’s ten gunste van minder aantal te sluiten van verzorgingstehuizen. Alleen maar roeptoeteren en blaten tegen de regering is niet alleen zinloos, maar ook stomvervelend door de toehoorders op de publieke tribune en de luisteraars thuis via Politiek24.

Soms zijn Brusselse EU-regels uiterst nuttig en zelfs noodzakelijk #vk #denhaag

Tags

Brussel, Den Haag, EU-richtlijnen

Brussel zegt nee tegen platte belastingverlaging (Robert Giebels, Katern Economie/de Volkskrant, 29 juni)

Vandaag praten coalitie en een deel van de oppositie over een nieuw belastingstelsel. Als het resultaat louter belastingverlaging is, keurt Brussel het af.

‘Bij zo’n binnenlandse aangelegenheid zou je bijna vergeten dat er ook nog EU-regels moeten worden gevolgd. Overbekend is de 3 procentseis: het tekort op de begroting van minister Dijsselbloem van Financiën mag niet meer zijn dan 3 procent van de omvang van de economie. Op dat punt zit Nederland inmiddels ruimschoots veilig.

‘Sinds dit jaar is er een nieuwe speler op het veld die de begrotingsdiscipline van Dijsselbloem streng gaat controleren. De Raad van State, het hoogste adviesorgaan van het kabinet, bemoeit zich voortaan ook met ’s lands begroting.

‘Vergeet dat tekort – die 3 procent – zegt de Raad van State. ‘Daar wordt de Nederlandse begrotingsprestatie niet op beoordeeld.’ Het gaat om het vrij onbekende ‘structurele begrotingstekort’. Dat is het tekort op de begroting niet als percentage van de werkelijke economie, maar als percentage van de potentiële economie – van de economie die onafhankelijk wordt bekeken van conjuncturele schommelingen en incidenten zoals bankensteun en 4G-frequentieveilingen.

‘Van Brussel mag dat tekort een 0,5 procent van het bbp zijn. dit en volgend jaar zit Nederland daar precies op. Maar als het kabinet 5 miljard euro structureel gaat inzetten voor lastenverlichting, vliegt het structurele tekort omhoog. Zo’n lastenverlichting mag dan ook niet van Brussel, zegt de Raad van State. Jawel, zegt Dijsselbloem, we krijgen respijt als tegenover dat straks te hoge structurele tekort hervormingen staan. Bijvoorbeeld van de arbeidsmarkt of het belastingstelsel zelf.’

Brussel en dus de Raad van State (RvS) hebben hier volkomen gelijk. Ik geef toe dat dat percentage van 0,5 procent ‘potentiële economie’ mij onbekend was, maar daarom is het ook zo noodzakelijk om kranten goed te lezen. En tot heden ben ik die Brusselse regel nergens tegengekomen. Maar waarom is die regel oh zo noodzakelijk? Omdat die regel voorkomt en verbiedt dat meevallers direct worden ‘verjubeld’ – dus verbrast worden – en ingezet gaan worden – om maar een dwarsstraat te noemen – voor verkiezingscampagnes, bijvoorbeeld TK2017. Dat zou populistisch gebruik van meevallers kunnen worden genoemd. En juist premier Rutte maakte zich daar direct schuldig aan. Uiterst kwalijk is dat hij alleen maar opkomt voor de hardwerkende Nederlanders. Dat is visieloze politiek voor een premier die alleen voor deelbelangen opkomt. Geen staatsman dus.

En juist tegen die praktijken komt Brussel in het geweer en vanuit onze huidige ervaringen met Griekenland weten we nu ook dat er scherpe grenzen gesteld moeten worden. Zo klaar als een klontje dus. Tegelijkertijd heeft echter ook Dijsselbloem gelijk als hij stelt dat Brussel respijt geeft als er voldoende structurele hervormingen staan die de economie sterker maken. Waar de RvS dus alleen de betrokken formele richtlijn aandraagt, geeft Dijsselbloem de precisering weer. En dit soort subtiele vingerwijzingen en inzichten kent met in Griekenland niet.

‘Staatssecretaris Wiebes van financiën kwam deze maand met plannen voor zo’n hervorming. Daarvoor had hij van het CPB en DNB al de geruststelling gekregen dat er 5 miljard euro is aan ‘smeerolie’. Die is nodig om burgers en bedrijven die in eerste instantie nadeel ondervinden van een stelselherziening, te compenseren.

‘Het advies van CPB en DNB was duidelijk: gebruik die 5 miljard euro ruimte alleen als ze hervormingen mogelijk maken van btw, gemeentebelastingen en vermogensbelasting. Daar kan Brussel niet tegen zijn. Maar in het Kamerdebat over de hervorming van het belastingstelsel sneuvelde die hervorming. Wat overbleef was 5 miljard platte belastingverlaging. Terecht gaf Pechtold zijn eisen aan:

‘Hij zegt geen zin te hebben in onderhandelen over hervormingen als hervorming niet mogelijk is. Want die 5 miljard euro die was bedoeld als smeerolie gaat sowieso uitgedeeld worden, vooral aan werkenden. Weggegooid geld, zeggen Pechtold en veel economen met hem. ‘De smeerolie lekt weg in plaats van in de motor van de werkgelegenheid te komen.’

De krant sluit daarom terecht af met de vaststelling: ‘Precies de overtreding van Brusselse regels waarvoor de RvS het kabinet waarschuwt.’

Kortom, we kunnen alleen maar hopen dat de kranten in ons land meer aandacht gaan besteden aan nieuwe richtlijnen vanuit Brussel, zodat de opiniemakers in ons land daar hun licht over kunnen laten schijnen. Dat is het enige wapen tegen het oprukkend populisme her en der.