Tags
Stelling: Betoog van Smeulders hangt van dubbelzinnigheden aan elkaar en deugt alleen daarom al niet; hij heeft alleen op sommige details gelijk.
Aardgas is niet onze vijand maar onze vriend (Martin Sommer, Opinie/de Volkskrant, 8-2-20)
(…) ‘Luister mee want het kan geen kwaad dat het praktische verstand in het klimaatdebat weer eens aan het woord komt.’
Hoezo praktisch verstand als mijn volgende kanttekeningen zijn geplaatst?
(…) ‘Smeulders heeft drie criteria. Brengt een maatregel de uitstoot van C02 echt terug, is er een haalbaar plan, en is het betaalbaar en efficiënt. Dan is van het gas af een slecht idee. Aardgas is relatief schoon, en belangrijker nog: er is voorlopig geen alternatief met betere eigenschappen.
Gas is per definitie een fossiele brandstof en het tijdperk van fossiel is afgelopen, als punt 1. Maar omdat de transitie vele decennia gaat duren, dient er vel onderzoek te worden gedaan naar de feiten zelf en dat zijn ook de feiten als ‘dat er een communis opinio bestaat over de noodzakelijke omschakeling naar duurzame energie (zoals alleen non-fossiel) maar wel in een redelijk en haalbaar tempo met alle mogelijke overgangsbepalingen die het voor de mensheid ‘houdbaar’ maken. Dat ‘er voorlopig geen alternatief met betere eigenschappen’ bestaat’ is foutief en onjuist omdat het een generalisatie is; natuurlijk kan de transitie niet met een toverslag worden omgezet. Maar je begint normaal gesproken met de vaststelling dat de fossiele plundering (roofbouw) van onze aardbodem de belangrijkste oorzaak is van de disbalans die nu is ontstaan tussen natuur en de mens.
Aardgas en kernenergie kunnen niet ‘relatief’ schoon worden genoemd, als inmiddels is vastgesteld dat fossiel onze technologische beschaving fossiele olie/gas hebben misbruikt terwijl er al veel eerder bekend was dat het deze techniek is geweest die het klimaat én milieu zouden vernietigen, want de milieuacties in de tweede helft van de 20e-eeuw zijn de bewijzen dat de kennis daarvan en dus het bewustzijn aanwezig waren, maar weggelachten door de welvarende klasse en de industriële fossiele grootmachten. Wat dat betreft is innovator Tesla het bewijs dat Musk is tegengewerkt door de traditionele auto-industrie die natuurlijk niets moest hebben van elektrische auto’s die op goedkope elektriciteit konden rijden. Tegenwerking is aartsvader van innovatieve energie door Nikola Tesla – https://nl.wikipedia.org/wiki/Nikola_Tesla – ook overkomen en omdat hij zijn tijd te ver vooruit was is hij in vergetelheid gestorven; en de grootindustrielen opgelucht achterlatend. Kortom, als je qua kennis en inzicht te slim bent voor deze fase van techniek van de mensheid, dan bekoop je het als je niet commercieel genoeg bent aangelegd. Het wrange lot van genieën.
Nu gaat alle aandacht uit naar elektriciteit. Stroom is de heilige klimaatgraal. Maar de komende tien jaar wordt elektriciteit nog altijd grotendeels opgewekt met fossiele brandstoffen. Zonnepanelen en windmolens zijn op ieders lip. De meeste mensen hebben onderwijl geen idee hoe weinig zoden die nog aan de dijk zetten. Momenteel is 15 procent van onze energie hernieuwbaar. Dat is inclusief biomassa, waarover zo direct. Het betekent dat meer dan 85 procent fossiel is. Dus de elektrische Tesla voor de deur, of de brommende warmtepomp, krijgt zijn stroom feitelijk uit een gas- of kolencentrale.
Niet stroom is de heilige graal, maar het consumentisme dat pas ontstond na de Eerste Industriële revolutie, waarmee/waardoor de grootindustrie kon – en is – ontstaan en ook de vondst van olie in de VS leidde tot groot-kapitalisten en zakenbankiers. Dat waren keerpunten in de modern menselijke geschiedenis.
Maar hier weer dezelfde redeneringsfout: ‘Maar de komende tien jaar wordt elektriciteit nog altijd grotendeels opgewekt met fossiele brandstoffen.’ Dat is een open deur omdat het niet anders kan. Maar als de mensheid bereid is om direct maximaal over te schakelen op Zon/Water-kracht zoals bij getijden/Wind(turbines)/en Warmtekracht in de vorm van geothermie/en vóóral Consuminderen (dus kortom: ZWWWC, ofwel Z-3xW+C, allemaal gratis aanwezig in onze natuur en als dat fasegewijs wordt toegepast, dan zijn alle problemen de wereld uit; omdat geen enkele innovatie van fossiele techniek en herstel van onderdelen van die techniek meer mag worden toegestaan.
Als dat wel aan de orde is, dán wordt op een of andere manier ingegrepen en daarom dienen deze transitiemaatregelen wettelijk te worden vastgelegd opdat we niet weer de grootindustrielen hun gang laten gaan. En de kritische lezer zal zijn opgevallen dat ik geen kernenergie noem, want al vaker heb ik op deze site geschreven dat kernenergie vanwege afval en onbegrijpelijke techniek niet als duurzaam mag worden bestempeld want de wetenschappers, inclusief kernfysici, begrijpen die radioactieve straling nog steeds niet, dat wil zeggen er bestaat geen gevalideerde verklaring voor dit soort processen.
Smeulders heeft een spreadsheet met een opstelsom van de energiebehoefte en het aanbod de komende jaren. In 2030 moeten we voor de helft van fossiel af, in 2050 bijna helemaal. Er is domweg niet zoveel elektriciteit beschikbaar. Gemeenten zitten nu al met de handen in het haar, want er is wel een antigaswet maar er is niet gekeken waar de stroom vandaan moet komen. In het buitengebied is er wel gas, maar onvoldoende elektra.
Dat er nu ‘domweg niet zoveel elektriciteit beschikbaar’ is geen argument omdat we nu natiebreed volop bezig zijn met de aanpassingen die noodzakelijk zijn, want het draagvlak bestaat onder de bevolking. En een ander ongeldig argument is dat andere grote mogendheden zoals de VS en China zich hebben teruggetrokken, want wat de politieke leiding in beide landen onder de gegeven omstandigheden hebben besloten kan bij voortdurende nieuwe rampen en catastrofes weer ‘recht’ worden gezet. Niemand kan ons garanderen dat beide landen blijven dwarsliggen. En vooral China dat nu is getroffen door de coronavirusepidemie, zal in verband met de afwezigheid van normale luchtkwaliteit ook vroeger of later gaan protesteren. Daaraan ontkomt Beijing niet.
Kortom, niets op dot terrein kan niéts met zékerheid voorspeld of ‘voorzegd’ worden, al zijn die kritische noten wel belangrijk. Maar Smeulders trapt open deuren in die onnodig zijn want iedereen in ons land kan logisch en redelijk de denken. En als hij als enige ontkent dat klimaatverandering net bestaat en dat aardgas onze ‘vriend’ is, is dat een ongeoorloofde platitude voor een hoogleraar.
Om de klimaatdoelen te halen, moeten gemeenten jaarlijks tweehonderdduizend huizen van het gas afkoppelen. Dat is een gigantische opdracht. Het gasnet in Nederland is tien keer zo zwaar als het elektriciteitsnet. Dat kan die nieuwe vraag helemaal niet aan. De baas van Remeha verwarmingen zei laatst: ‘Wij hebben een campingnetje’. Het elektriciteitsnet moet dus helemaal ondersteboven. En de elektriciteit die we dan gaan gebruiken, zal deels worden opgewekt met vieze biomassa. Daar is intussen een hoop over te doen.
Dat vieze biomassa nog gebruikt wordt is een teken of signaal dat ook die kennis in de loop van de afgelopen jaren kan worden bijgesteld want het is pas sinds dit en vorig jaar dat we tot de ontdekking kwamen dat het stoken van hout en daarvoor bossen kappen pure waanzin is. Dat is de uitkomst van de stikstofcrisis. Hoe is dat mogelijk geweest. Ik erken natuurlijk ook dat biomassa – meepratend met specialisten – duurzaam was maar ook ik was zover nog niet dat ik de onzin daarvan kon inzien.
Wetenschappers hebben een manifest geschreven. Hou op met biomassa, het is even slecht als of slechter dan kolen. Minister Wiebes wil er niet van weten. Theoretisch kun je bij biomassa een circulair verhaal houden. Als je een boom verbrandt, is dat C02-neutraal na dertig jaar wachten op een nieuwe. Wat een verbrande boom de lucht in blaast, neemt een nieuwe weer op. Maar we moeten sneller terug, en we moeten bomen laten staan want die zijn onze reddingboei om C02 uit de lucht te halen.
Dat wetenschappers dat manifest hebben geschreven was terecht. Een wake-up call. Dat Wiebes dat ontkent is zijn menselijk recht maar hij had als Delfts ingenieur beter moeten weten en ik heb hem ook betrapt op zijn denkfout inzake kernenergie, die hij veilig vindt. Maar hij sprak toen in de Kamer niet over kernafval en zo lust ik er ook wel eentje. Dus ook ingenieurs kunnen er compleet naast zitten, maar dat wisten we wel al van alle ingenieurs bij Shell en andere oliegiganten. En zo wordt weer de menselijke eigenschap herkend dat iedereen voor een goed inkomen valt en meedoet aan het vullen van de eigen portemonnee of maatschappelijk aanzien zoals ook Wouter Bos bij Shell.
Er gaat 11,4 miljard subsidie naar het opstoken van biomassa in plaats van kolen. Alleen al de Amercentrale krijgt twee miljard. Maar de zeespiegel stijgt er geen millimeter minder om. Laat ze die miljarden in de isolatie van woningen steken, dat levert wel serieuze besparing van CO2 op.
Als Wiebes dit niet per direct terugdraait is het een bewijs dat hij niet tegen zijn partij durft in te gaan en dus braaf na-praat wat er vanuit de partij wordt gedicteerd.
In Nederland is stroom nu nog goedkoop. Als we radicaal iets anders gaan doen, dan betaalt de gebruiker, aangezien de overheid het onrendabele deel faciliteert. Groene stroom zou concurrerend zijn, maar de overheid betaalt de stopcontacten op zee. Zon en wind worden goedkoper, dat is zo. Maar er zit geen aan-en-uitknop aan. Vergeet opslag van elektriciteit in batterijen, die krijg je nooit groot genoeg. Achtervang van extra centrales voor als het niet waait, blijft dus nodig. Die centrales moeten stand-by blijven staan, en dat wordt betaald via de opslag op je energierekening. Nu al is de gascentrale in Maasbracht uit de mottenballen gehaald, want die brengt regelbaar vermogen.
Dat er ‘geen aan-en-uitknop aan’ aan zee turbines zit, is ook een open deur, maar wat ik al bij voorgaande kanttekeningen had kunnen schrijven, is dat niets met zekerheid voorspeld kan worden en dat niemand nu weet wat er de komende jaren nog ontdekt en uitgevonden zal worden. Het menselijke denkvermogen kan én is vaak uiterst creatief (zijn). Pessimisme is op deze grond alleen al onverantwoord.
Gas moet je pas helemaal aan het eind uitfaseren, als er een echt alternatief is. Dat kan heel eenvoudig, de knop in je meterkast omzetten. Eerst kolen eruit, dan olie, dan pas gas. Gas is niet onze vijand maar onze vriend. Gas heeft een slechte naam gekregen, omdat men het leed van de Groningers verwart met de eigenschappen van aardgas. Bij de klimaattafels was het net zo, daar is draagvlak verward met belangenbehartiging. Smeulders is eens bij zo’n klimaattafel geweest, maar had niet de indruk dat er belangstelling was voor de wetenschap.
Dit klopt wel: gas pas helemaal aan het einde van dit proces uitfaseren, maar wel vanuit het plichtsbesef dat van maand tot maand en natuurlijk van jaar tot jaar alles wordt gedaan om de transitie maximaal te benutten. ‘Saboteurs’ dienen ook krachtig te worden aangepakt.
Nederland heeft bij de gasafsluiting last van drie reflexen. Smeulders spreekt van de drie O’s. Onwetendheid, Overmoed dan wel hubris – wij Nederlanders komen weliswaar van ver maar nu zullen we eens laten zien wat we waard zijn. En Onwil. We hebben ons nu gecommitteerd, besluit genomen, alle neuzen in de goede richting, geen gezeur meer a.u.b.
Dat ‘Nederland’ last zou hebben van drie genoemde reflexen, is onzinnig, aangezien de bevolking speekt de oliemultinationals na, zoals ook de pers en media dat doen. Dus: van Onwetendheid, Overmoed en Onwil is geen sprake. Er bestaat geen Onwetendheid omdat de betrokken klimaat- en milieuwetenschappers hun boodschap al dertig jaar uitdragen, maar het is de massa van goedverdieners die dwars lag. Overmoed kan alleen uit de overtuiging dat de techniek alles zal verbeteren, maar dat blijkt dus nu achteraf een goedkoop smoesje te zijn. Er is wel één duidelijk voorbeeld van ‘verkeerd vertrouwen’: de Duitse auto-industrie, die de dieseldata is gaan manipuleren. Dat soort industriëlen moeten nu levenslange gevangenisstraf krijgen. Fraude heet dat. En Onwil bestaat alleen bij gebrek aan durf om tegen de massa in te gaan die verkeerd wordt voorgelicht omdat iedereen al zo gewend is aan deze maatschappij van List & Bedrog. Anders was de ambtenarij ook kritischer geweest met het gebruik van verkeerde algoritmes bij de kindertoeslagen. Maar niemand die het geheim van die algoritmes kent…
Nee, de waarheid is dat de gevestigde orde hun houvast in de vorm van welvaart en hun vaste consumptiepatronen dreigen te verliezen en daarom zijn zij fanatiek tegen geweest. En daarom was het noodzakelijk dat de Raad van State eindelijk met dat stikstofbesluit is gekomen waarover al in 2015 is geadviseerd. Maar de politiek heeft nooit geluisterd naar die adviezen en zo kwam het dat er vorig jaar paniek uitbrak die nog steeds niet ten einde is.
Tot zover David Smeulders. Toen hij onlangs een interview van dezelfde strekking gaf aan het AD, was collega-professor annex transitiekoning Jan Rotmans er als de kippen bij. Rotmans op Twitter: ‘Er is altijd wel 1 hoogleraar die zich tegen de communis opinio keert en aandacht trekt.’
Brrr. We zijn weer thuis.
Hier heeft columnist Sommer dus volslagen ongelijk.
https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/aardgas-is-niet-onze-vijand-maar-onze-vriend~b4c4897c/
