Ruud Lubbers stelt dat de EU grip verliest op Britse kernenergieplannen en vreest een nucleaire renaissance @nrc #energie #fossielversusduurzaamheid #kernenergietegevaarlijkomalsduurzaamtegelden

Tags

antikernenergie, Energie, energietransitie, EnergieWende, EU, kernenergie, Merkel

Europese Unie verliest grip op Britse kernenergiesplannen (Ruud Lubbers en Paul van Seters, Opinie/NRCHANDELSBLAD, 19 oktober)

Brexit luidt een nucleaire renaissance in, vrezen Paul van Seters en Ruud Lubbers. Het Verenigd Koninkrijk start binnenkort al met de bouw van een gigantische kerncentrale.

# Hinkley Point, een uitham in het zuidwesten van Engeland, is aangewezen als locatie voor deze nieuwe kernenergiecentrale. Op 15 september gaf de Britse premier Theresa May groen licht voor de bouw ervan. Op 2 oktober kondigde ze aan dat de regering de procedure in gang zet voor de Brexit waartoe het volk per referendum besloot. Deze uittreding kan wel eens een onvoorzien effect hebben, een ‘nucleaire renaissance’ waar de EU geen grip op heeft.

# Hinkley Point is de eerste nieuwe kerncentrale in het Verenigd Koninkrijk in meer dan 20 jaar. Met een investering van 21 miljard euro wordt het de duurste ter wereld ooit, voor twee derde gefinancierd door het Franse EDF en voor een derde door het Chinese CNG. De Britse regering subsidieert Hinkley Point met een toezegging om de eerste 35 jaar elektriciteit af te nemen tegen een prijs ver boven de huidige marktprijs. De centrale moet in 2025 operationeel zijn, en dan voorzien in zeven procent van de Britse elektriciteitsbehoefte.

# De vraag is of Hinkley Point na Brexit nog steeds valt onder het gezag van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom). Euratom is opgericht in 1957 door het Verdrag van Rome, samen met de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) en de Europese Economische Gemeenschap (EEG). In latere jaren zijn EGKS en EEG opgegaan in de EU, maar Euratom is een afzonderlijke, zelfstandige rechtspersoon gebleven.

# Op basis van het Verdrag van Rome en de latere Europese verdragen zijn alle landen die lid zijn van de EU ook lid van Euratom. Een staat kan het lidmaatschap van de EU opzeggen via een artikel 50-procedure. Dat gebeurt bij Brexit. Het Euratom Verdrag heeft echter geen soortgelijke exit-regeling. Maar welke gevolgen heeft Brexit dan voor het Euratom-lidmaatschap? Daar lijkt nog niet goed over nagedacht.

Dat het Euratom Verdrag geen soortgelijke exit-regeling kent als de EU, wordt nu achteraf bezien een wel verrassende ontknoping, waarbij de vraag gesteld dient te worden waarom Euratom klaarblijkelijk volgens Wikipedia wel volwaardige onderdeel van de EU blijft[1], maar geen exit-regeling kent. Dat is wonderlijk, of wordt dit onderdeel van het Verdrag van Maastricht slechts als een technische aspect gezien, en niet als politiek instrument, dus dat een uittreding alleen om Euratom geen zin heeft of toch niet en nooit aan de orde zal zijn? Heeft iemand daarop het antwoord? En een vervolgvraag is of premier May bewust deze optie heeft benut om haar politieke en strategische kracht te tonen tegenover Brussel? In ieder geval is het ook de vraag of beide auteurs van dit artikel bekend zijn met het feit dat Euratom buiten het Verdrag is gelaten, want ze geven zelf de verklaring niet. Het antwoord biedt overigens buiten dit uiterst interessante uitkomst van vroegere besluitvormingsprocessen om, ook een veronderstelde overeenstemming over de klaarblijkelijke vanzelfsprekendheid over de noodzaak van kernenergiecentrales, zonder dat de huidige discussie van de omgang van levensgevaarlijke afvalproblematiek enige rol van betekenis heeft gespeeld. Hoe de ontwikkelingen toch anders kunnen verlopen dan men ingeschat heeft!

PINC

# Het beleid van de Europese Commissie werpt een bijzonder licht op deze kwestie. In april 2016 publiceerde de Commissie het ‘Indicatief programma op het gebied van kernenergie’ — meestal aangeduid als PINC 2016. Sinds de start van Euratom in 1958 is PINC 2016 het zesde rapport over kernenergie dat de Commissie uitbrengt. Het is het eerste rapport in deze reeks sinds ‘Fukushima’ (2011), en staat daarom vooral in het teken van de noodzaak van meer veiligheid.

# PINC 2016 bevat een schat aan gegevens over de rol die kernenergie nu wereldwijd in de elektriciteitsvoorziening speelt en over de benodigde investeringen om die veilig te maken. De nucleaire investeringsbehoeften worden op drie triljard euro tot 2050 geraamd. Dat is dan mondiaal en wordt vooral in Azië verwacht; en daar vooral in China. Het kernenergievermogen van China zal toenemen tot 125 gigawatt. Dat is meer dan de huidige EU-capaciteit (120 gigawatt), die van de VS (104 gigawatt) of die van Rusland (25 gigawatt).

# PINC 2016 voorziet in de EU minder kernenergie tot 2025; daarna een lichte stijging om tegen 2050 te stabiliseren op 95 à 105 gigawatt. In de EU zal het aandeel kernenergie in het totaal van het energieverbruik dalen van 27 procent naar 20 procent. Ook meldt PINC 2016 dat uiterlijk 2050 90 procent van de bestaande nucleaire capaciteit vervangen zal zijn, onder strengere eisen die aan veiligheid worden gesteld. Nieuwe centrales zullen een levensduur van ten minste 60 jaar hebben.

Ligt aan deze verwachting dat de levensduur minstens 60 jaar zal bedragen, nog enige wetenschappelijk argument ten grondslag, of is het maar een slag in de lucht vanuit de westerse traditie dat je optimistisch kunt en moet zijn over het menselijk innovatief en technisch vermogen en vernuft? In dat geval zullen die verwachtingen wel eens zwaar bezijden de waarheid kunnen zijn, aangezien een technologische reus als Japan toch werd geconfronteerd met Fukushima. Waar de menselijke ratio dus wederom iedere scepsis uit de weg gaat of weg redeneert als zijn commerciële belangen om een stevige verdediging vragen. De menselijke ratio verwordt tot een blind paard. Het zou mij niet verbazen als er in de toekomst meer Fukushima’s zullen voorkomen. Het economisme – om in termen van Jesse Klaver te blijven -, ofwel neoliberale oogkleppen te blijven dragen, is een vorm van kortzichtigheid die vraagt om moeilijkheden. Dan is toch een andere prioriteitsstelling in de vorm van energiewinning uit water, wind en zonnekracht toch eindeloos verstandiger. Laat de Britten en Chinezen dus maar dromen over het perpetuum mobile van de kernenergie, zonder zelfs maar te denken aan kernfusie.

# En dan is er nog het Klimaatakkoord van Parijs. Welke rol kernenergie daadwerkelijk zal spelen bij het bereiken van de doelen van dat akkoord blijft voorlopig onduidelijk. Maar China heeft (samen met de VS) vooropgelopen, zowel bij de aanloop naar het akkoord als bij de ratificatie. Tegelijkertijd is China op het gebied van kernenergie bezig met een grote sprong voorwaarts – zie hun investering in Hinkley Point. Duitsland heeft na Fukushima gekozen voor de ‘Atomausstieg’, en in eigen land sympathiseren velen met het idee van ‘Kernenergie de wereld uit, te beginnen in Nederland’ — maar de Chinezen trekken zich daar weinig van aan. En de Fransen en de Britten dus ook niet.

Dit wil overigens ook helemaal niet zeggen dat deze landen ook gelijk hebben, want het gelijk op dit terrein valt in dit tijdbestek ook niet te halen. We blijven de aarde vernietigen, zoals met fossiele bodemschatten, maar nu in de vorm van het schaamteloos wegmoffelen van kernafval, de grootste misdaad tegen de menselijkheid. Het staat gelijk aan genocide, maar dan ten opzichte van de gehele mensheid én de aarde.

Ruud Lubbers is oud-premier en Paul van Seters is hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg.

https://www.nrc.nl/nieuws/2016/10/19/europese-unie-verliest-grip-op-britse-kernenergieplannen-4878705-a1527217

[1] https://nl.wikipedia.org/wiki/Verdrag_betreffende_de_Europese_Unie

Advertisements

EU-agentschap stelt terecht dat er geen geld naar fossiele energie moet gaan @nrc #energietransitie #Ruttedroomtdusecht #machtShellfossiel?

Tags

Energie, EnergieWende, EU, TweedeKamer

EU-agentschap: geen geld naar fossiele energie (Mark Beunderman, Katern Economie/NRCHANDELSBLAD, 7 oktober)

# Als de Europese Unie haar klimaatdoelen wil halen, moeten oude kolencentrales zoveel mogelijk worden gesloten voor 2030. Dit stelt het Europees Milieuagentschap vrijdag in een rapport.

# Het agentschap waarschuwt voor overcapaciteit in de fossiele energieopwekking, die investeringen in duurzame energiebronnen in de weg zal staan. Door te blijven investeren in kolen en gas raakt Europa verder afhankelijk van energiebronnen die bijdragen aan klimaatverandering, meent het EU-agentschap. „We kunnen ons niet veroorloven om onze investeringen te concentreren in technologieën die veel uitstoot genereren”, aldus Hans Bruyninckx, directeur van het agentschap.

# In de EU wordt nog steeds geïnvesteerd in een „aanzienlijke” hoeveelheid nieuwe energie uit fossiele brandstoffen. Driekwart van deze nieuwe fossiele capaciteit bestaat uit gas, een kwart uit kolen. Daarnaast zullen veel van de recent gebouwde kolencentrales een langere levensduur kennen dan bij eerdere generaties het geval was.

Ook die nieuwe energie levert dus uitstoot op en dus is die nieuwe technologie niet in staat om die uitstoot te voorkomen, ondanks de verwachtingen, die dat technologie alles wel zal oplossen. Mooi niet dus. Einde verhaal voor fossiele brandstoffen.

# Om bij te dragen aan de wereldwijde doelstelling om de opwarming van de aarde tot onder de 2 graden te beperken, zijn EU-landen overeengekomen om de uitstoot van broeikasgassen met 80 tot 95 procent te beperken in 2050, vergeleken met het niveau van 1990. De uitstoot door de energiesector moet dalen met 48 tot 66 procent voor 2030 en met 90 tot 98 procent voor 2050.

# In Nederland stelde onderzoeksbureau CE Delft onlangs dat het kabinet een of twee gloednieuwe kolencentrale moet sluiten om de klimaatdoelen te halen. Het sluiten van nieuwe kolencentrales is volgens de onderzoekers de goedkoopste manier om de broeikasreductie te verwezenlijken. Een meerderheid in de Tweede Kamer wil op termijn de sluiting van alle kolencentrales, overigens tegen de wens van de VVD van premier Mark Rutte.

De VVD kan zich dus niet voorstellen dat ook nieuwe technologie machteloos staat tegenover broeikasgassen. Het zit dus in het product zelf en dus zal die partij zich daarbij moeten neerleggen.

https://www.nrc.nl/nieuws/2016/10/07/eu-agentschap-geen-geld-naar-fossiele-energie-4678331-a1525388

Afgetreden lid raad van bestuur Frans energiebedrijf EDF begrijpt dat kernenergie niets met duurzame energie te maken heeft @fd #energie @eu

Tags

Energie, EU, kernenergie, TweedeKamer

Politiek/fd, 29 juli)

Nucleaire industrie

Het megaproject is in Frankrijk omstreden, omdat de vrees is dat EDF zijn eigen financiële graf graaft

# Vlak voor de beslissende vergadering stapte een van de leden, Gérard Mangin, uit onvrede op. Hij kan zich er niet in vinden dat het bedrijf voluit kiest voor kernenergie. Volgens Mangin had EDF zijn kaarten juist op duurzame energie moeten [in]zetten om een Franse ‘Energiewende’ in te luiden.

Hij is bijna als eenling die protest aantekent, een éénling in de energiediscussie waarin het inzicht is doorgebroken dat kernenergie – ondanks het gebrek aan CO2-uitstoot, maar met het levensgevaarlijke kernafval en dat is dus de paradox van dit type energie – geen duurzame energie genoemd mag worden. Kernenergie is pas dan duurzaam als er een 100% garantie bestaat dat er veilige centrales mogelijk zijn maar dat blijkt onder de huidige omstandigheden een absolute illusie, zoals hieronder blijkt hoe moeizaam kerncentrales van de grond komen en dat is de stand van zaken van dit moment. Over toekomstige generaties valt nog niets met zekerheid te zeggen. En eigenlijk zou alleen met kernfusie gewerkt moeten worden, maar ook die troefkaart is nog lang niet commercieel realiseerbaar.

Daarbij komt ook keer op keer de denkfout van minister Kamp die blijft herhalen dat er met kernenergie gewerkt moet worden zolang er geen voldoende duurzame energiebronnen op de markt bestaan. In de overgangsperiode naar duurzame energie zal immers ook voorzien moeten worden in stabiele energieleveranties en volgens de minister is dat niet mogelijk zonder kernenergie. Denkfout: concentreer je dat op andere vormen van duurzame energie, zoals wind-, water- en getijdenenergie, alsmede geothermie, en dat kan zonder nieuwe kerncentrales.

# In maart gaf de financiële top man van EDF, Thomas Piquemal, er al de brui aan, maar om andere redenen, dan Mangin. Volgens Piquemal is EDF niet in staat om de twee hypermoderne EPR-reactoren in Hinckley Point, die €221 mrd gaan kosten, op tijd op te leveren. Twee derde van dat bedrag komt voor rekening van EDF. Lopende EPR-projecten in Frankrijk en Finland leveren al jaren grote problemen op. Als ook Hinkley Point een probleem ontstaat gaat EDF, dat al met schuld kampt, diep in de rode cijfers, voorspelde Piquemal.

Uit deze praktijkomschrijving blijkt al hoe moeizaam (gloed)nieuwe kerncentrales worden opgebouwd. De politiek in ons land heeft zich klaarblijkelijk volledig in de luren laten leggen door de klassieke energieopvattingen en de Shell-lobby is dus veel te sterk achter de schermen.

De kop van FD-hoofdredactioneel commentaar zet lezer op het verkeerde been @fd @dnb

Tags

Den Haag, Economie, Energie

DNB stelt terecht klimaat aan de orde (commentaar, In het nieuws/fd, 8 maart)

# Klimaat is een heikel onderwerp. Voor politici, voor het bedrijfsleven en ook voor de Nederlandsche Bank (DNB). Die bracht vrijdag een rapport uit over klimaatverandering. Daarin staat weinig opzienbarends. Windmolens, CO2-opslag en kernenergie stuiten op verzet, maar groene energie is nog ontoereikend om aan de vraag te voldoen. Dus gewenst of niet, voorlopig zal de wereld draaien op fossiel. Vooral gas is belangrijk — zo luidt althans een van de scenario’s van DNB.

Dat groene energie nog ontoereikend is om aan de vraag naar duurzaam te voldoen, is één aspect, maar daar kunnen ook andere gevolgtrekkingen uit worden gehaald. Dat er nog lange tijd gemixte vormen van energie noodzakelijk zijn, komt omdat ons land lui is gemaakt door onze ‘Shell’, en de energielobby die ons land domineert, want in Duitsland was er wel een Wende mogelijk en daar hebben ze dus het juiste voorbeeld gegeven. Feitelijk moet nu besloten worden – als dat al niet in het Energieakkoord was opgenomen – dat iedere nieuwe investering alleen in duurzaam wordt gestoken en op geen enkele wijze in fossiel, want dat is de enige weg om uit fossiel te kunnen stappen. Op deze wijze geredeneerd is de kop van dit FD-commentaar dus volkomen strijdig met de inhoud van dit commentaar. Zeker als de laatste zin van het openingscitaat luidt dat ‘vooral gas belangrijk’ is, want gas is eveneens fossiel.

# De centrale bank profileert zich als onafhankelijke partij in het energiedebat, maar deze bevindingen corresponderen in grote mate met die van Shell en GasTerra. In de gepolariseerde energiewereld, uiteenlopend van milieuclubs tot kernenergieadepten, loopt DNB enigszins het gevaar te worden weggezet als ‘pro-fossiel’.

Niet ‘enigszins’, maar zowel DNB als FD vallen gezamenlijk in deze valkuil. Ieder op een andere wijze aangezien de DNB geen logica in zijn waarschuwing weet op te bouwen en FD meegaat in deze tegenstrijdigheid. Dat is jammer.

# Interessant is de financiële doorberekening. ‘Over het algemeen zien financiële instellingen ten aanzien van hun huidige uitzettingen geen grote risico’s door klimaatbeleid in de vorm van een koolstofzeepbel’, concludeert DNB.

Waar DNB begonnen is met tegenstrijdige conclusies te trekken uit hun analyse, blijft de denkfout dus in hun conclusie aanwezig. En daarmee kan dat rapport en dit FD-commentaar direct naar de vuilnisbelt verwezen worden.

# Maar de centrale bank schreef ook dat de exacte kwetsbaarheid van de financiële sector moeilijk in te schatten is. Immers, ook bedrijven buiten de olie- en gassector kunnen geraakt worden. ‘Uiteindelijk kunnen álle sectoren te maken krijgen met aanpassingskosten. Dergelijke indirecte risico’s zijn op dit moment moeilijk te kwantificeren, maar kunnen omvangrijk zijn.’

Kul. Zie Duitsland.

# DNB is niet de almacht. Niemand weet wat de energietransitie inhoudt, noch wat de kosten zullen zijn, ook DNB niet. De vraag is of zij zich hiermee bezig moet houden. Het KNMI gaat toch ook geen monetair beleid volgen?

Waarom geen advies gevraagd van de Duitsers? Lijkt de gemakkelijkste oplossing toch? Voor de volledigheid worden de twee slotalinea’s hierbij alsnog weergegeven.

# Het antwoord is toch ‘ja’. Klimaatverandering raakt iedereen, heeft economisch enorme gevolgen en is daarmee te belangrijk om te negeren. Dat blijk ook uit het akkoord van Parijs en het Energieakkoord in de polder.

# Maar het maakt de Nederlandsche Bank wel kwetsbaarder. Door de crisis en de controversiële inkoop van obligaties (QE) heeft de reputatie van centrale banken al een fikse deuk opgelopen. En klimaat voorspellen, of de gevolgen van de verandering daarvan, is minstens zo lastig als de economie prognosticeren.

De gasvoorraad vormt wat Vos betreft ook een ‘reservebatterij’, omdat wind en zon niet voor een continue energiestroom kunnen zorgen maar waarom niet volledig duurzaam? #volkskrant #duurzameenergie #wegmetfossieleroofbouw

Tags

Den Haag, Duurzaamheid, EU

PvdA: export van Gronings gas sneller afbouwen (Robert Giebels, http://www.volkskrant.nl/binnenland/pvda-export-van-gronings-gas-sneller-afbouwen~a4232093/?utm_source=dailynewsletter&utm_medium=email&utm_campaign=20160126&utm_userid=c4e15096-5da2-4cc7-ac79-6f9a61c6f2a4) PvdA: staak de export van gas uit Groningen (Voorpagina/de Volkskrant, 26 januari)

‘Zet gasbel in bij de overgang naar duurzame energie’

De PvdA wil de export van Gronings gas zo snel mogelijk afbouwen naar nul. Het gewonnen gas moet voortaan in Nederland blijven, zegt PvdA-Kamerlid Jan Vos. Daarmee ontstaat een strategische gasreserve om te gebruiken als ‘motor en reservebatterij’.

Heel verstandig en de juiste strategische aanpak! Maar waarom niet direct op ‘volledig duurzaam’ ingezet: niet alleen wind en zon, maar ook water(getijden) en geothermie ofwel aardwarmte, die met z’n allen wel continu energiestroom opleveren? Alleen weten we dat nog niet vanwege het gebrek aan ervaring ermee!

 

De fossiele brandstofproducenten schijnen nooit rekening te hebben gehouden met de mogelijkheid dat deze fossiele brandstoffen in zo’n korte tijd uitgerangeerd zouden worden #fd #energietransitie #visieloos #dogmatischdenken

Tags

Duurzaamheid, energietransitie, EnergieWende, Fossielebrandstoffen

Cijfers RWE bevestigen noodzaak reorganisatie (Joris Kooiman, Beurs, Katern Ondernemen/fd, 13 augustus)

# RWE, eigenaar van zowel kolen-, gas- als kerncentrales, heeft net als zijn concurrenten EON en Vattenfall zwaar te lijden onder de in 2011 aangekondigde ‘Energiewende‘ in Duitsland.’

Deze energieproducenten zijn het ‘slachtoffer’ geworden van niet de Energiewende, maar van de liberalisering van de nutsbedrijven van voorheen. Die geprivatiseerde bedrijven dachten daarmee dat ze zonder de bemoeienis van de politiek hun bedrijf naar grote commerciële hoogten te kunnen brengen op basis van hun traditionele denkwijze dat fossiele brandstoffen tot volgende generaties onkwetsbaar en dus houdbaar en bruikbaar zouden zijn. anders vallen die investeringen van Shell in de arctische gebieden niet te verklaren. Domheid troef dus.

En omdat betrokken bedrijfsleidingen nog geheel in dat vaste denkstramien zaten van ‘succesvolle producten uit het verleden, die weliswaar geen garantie zijn voor de toekomst’, zoals de reclame ons wil doen geloven, was er dus geen kritisch bestuurder aanwezig die de sluimerende energie-omwenteling die zich ondergronds afspeelde, op z’n merites kon beoordelen.

Die maatschappijkritische organisaties waren immers verdwaasde geitenwollensokken figuren die niet realistisch in de maatschappij stonden. Dat in hun visie de aardbodem leeggeroofd wordt, met de dreigende bijeffecten als aardbevingen zoals in Groningen, daar had alleen een enkel wetenschappelijk rapport zich mee bezig gehouden, maar de traditionele reuzen als Shell, deze week nog gewaarschuwd door een hoogleraar Arctische geologie, in de wind geslagen. De energiesector had dus nooit mogen worden geprivatiseerd. Niet dat een staatgecontroleerde nutssector tot betere inzichten waren gekomen, maar met de hedendaagse ervaringen hadden in ieder geval de wetenschappers om hun adviezen gevraagd kunnen worden, wat nu is uitgesloten.

Dat er nog bedrijven bestaan waarvan de raden van bestuur zich niets aantrekken van de ongelukken die met kerncentrales hebben plaatsgevonden, en blind vertrouwen op de moderne technologen die die ongelukken uitsluiten, verraadt een verstandelijke en commerciële arrogantie die zijn weerga niet heeft. Waar deze heren – meestal heren – nooit rekening hielden met onvolmaakte wetenschappelijke inzichten, die ruimte biedt aan leemten in de hedendaagse opvattingen, daar kan ook geen rekening worden gehouden met de ‘mogelijkheid’ dat oude succesprojecten wel eens op andere wijze tot een einde kunnen komen.

Innovatie op de oude manieren van denken en achterhaalde producten is dus geen innovatie, maar een blind geloof in het oude stramien van denken en dus bewijzen deze bedrijven als RWE en Shell dat ze onderdeel zijn van een oude orde, die zich niet tijdig bewust zijn van de noodzaak op niet milieuonvriendelijke producten over te schakelen. Want Wind, Water (getijdenenergiewinning), Zon en Geothermie zijn de toekomst. Het valt ook op dat de pers nauwelijks nagaat hoe het onderzoek op dat terrein, die échte innovatie vordert en onderzoekt of dat onderzoek binnen een redelijke termijn tot oplossingen komt die commercieel uitgebaat kunnen worden. De Europese Verlichtingstijd van de Renaissance ligt ver achter ons en wordt nu door dogmatisme en denkluiheid geheel tenietgedaan. Het lot van het Avondland?