Één Hongaarse kandidaat-eurocommissaris was oud-minister van justitie die, jawel, in verband werd gebracht met de uitholling van de rechtsstaat’; rara hoe kan dat? @trouw #eu @EU_Commission #formatie #hoorzittingen

Tags

politiek

Von der Leyen stuit nu al op twee keer ‘nee’ in het Europarlement (Christoph Schmidt, Trouw, 1-10-19)

benoeming – De Hongaarse en Roemeense kandidaat-Eurocommissarissen zijn al afgewezen vóór de traditionele hoorzittingen.

CHRISTOPH SCHMIDT

Formeel is ze nog niet eens begonnen aan haar nieuwe baan – over exact een maand pas – maar nu al heeft Ursula von der Leyen grotere kopzorgen dan al haar voorgangers hebben gehad toen ze zich opmaakten voor het voorzitterschap van de Europese Commissie. Het Europees Parlement heeft namelijk keihard ‘nee’ gezegd tegen twee voorgedragen Eurocommissarissen. Volgens de commissie juridische zaken van het parlement zijn de Roemeense Rovana Plumb en de Hongaar László Trócsányi ‘ongeschikt’ om hun hoge Brusselse post in te nemen wegens financiële belangenverstrengeling.

(…)

Bij Plumb draait de belangenverstrengeling om twee leningen, waarvan één politiek gevoelige, die ze verzuimde op te voeren. Over Trócsányi groeide het wantrouwen wegens een door hem opgericht advocatenkantoor dat nog steeds zijn naam draagt en werk verrichtte voor de Hongaarse regering. Maar vooral wordt hij als oud-minister van justitie in verband gebracht met de uitholling van de rechtsstaat.

Blunder dus van Orbán…

https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/754/articles/979980/13/2

Er kon niets anders verwacht worden dan dat kandidaat-eurocommissarissen zouden sneuvelen door dubbele – zakelijke en nationaliteits – belangenconflicten @fd #eu @EU_Commission #formatieCommissie #terechteafwijzing

Tags

politiek

Stelling: Aangezien de nieuwe lidstaten (lichting 2004 en 2007) i.v.m. de vluchtelingenstromen vanaf 2015 op ramkoers liggen met moloch ‘Brussel’, zijn nu vanzelfsprekend de verkeerde kandidaten aangeleverd aan Brussel met de geheime agenda dat de macht van Brussel moest worden gebroken. Dan kom je ook uit bij kandidaten die om andere redenen dan formeel als representatief voor hun eigen regering werden voorgedragen. Staat er immers in het Verdrag betreffende de Europese Unie in de preambule niet dat de Unie ‘vastbesloten is voort te gaan met het proces van totstandbrengen van een steeds hechter verbond tussen de volkeren van Europa, waarin besluiten zo dicht mogelijk bij de burgers worden genomen in overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel. Met het oog op verdere stappen die moeten worden gezet om de Europese integratie te bevorderen. (…)’. Dit uitgangspunt is de afgelopen jaren geschonden en op deze lijn zitten de betrokken kandidaten uit die landen voor de Commissie nu ook. Daar moet een einde aan gemaakt worden, ook al wordt nu mogelijkerwijs de tweede garnituur ingezet. In de – neutraal uitgedrukte – halfslachtigheid die de aftredende Commissie -Juncker heeft gevoerd, komen deze ‘lekkages’ nu naar boven en dat proces is of kan niet snel tot stoppen worden gebracht. Hier wordt wijsheid gevraagd van de nieuwe voorzitter Von der Leyen.

Kandidaten Europese Commissie sneuvelen door belangenconflicten (Ria Cats, Han Dirk Hekking en Mathijs Schiffers, Europa/fd, 1-10-19)

In het kort:

• Een unicum voor de Europese Commissie: twee kandidaten sneuvelen in de eerste fase van het benoemingsproces.
• De Roemeense Rovana Plumb en de Hongaar Trócsányi struikelden over mogelijke belangenverstrengelingen. Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen moet Roemenië en Hongarije nu vragen nieuwe kandidaten aan te dragen.
• Hongarije heeft al een vervanger voor Trócsányi.

De juridische commissie wierp vorige week al een blokkade tegen de twee op. Maandag volgde het definitieve veto. ‘We moesten parlementsvoorzitter David Sassoli vóór twaalf uur duidelijkheid geven over wat er met de twee kandidaten moest gebeuren’, reageerde commissielid Lara Wolters (PvdA). ‘Daarom hebben we nu nog gestemd over de vraag of wij vinden dat ze echt geen Eurocommissaris moeten worden. De uitslag spreekt voor zich.’ De fractie van de Groenen had eerder nog gesteld sowieso geen nieuwe stemming te willen.

Het oordeel van de juridische commissie geldt in het benoemingsproces als voorportaal voor de hoorzittingen van kandidaat-Eurocommissarissen, die maandag beginnen. Wie een negatief oordeel krijgt, kan niet worden gehoord.

Trócsányi laat het er niet bij zitten en vecht het veto op zijn benoeming aan. Hij sprak maandag van ‘schaamteloze onrechtvaardigheid, een gebrek aan transparantie en een duidelijke en opzettelijke schending van procedures en regels’. De juridische commissie zou de ‘basisprincipes van de democratie’ niet hebben gerespecteerd.

Deze laatste passage is dus bewijsbare onzin. Maar betrokkene weet ook niet dat er in het westen van de EU nog wel zelfstandig en onafhankelijk denken onder de burgers bestaat, die zich niet laten misleiden door nepnieuws en populisten.

https://fd.nl/economie-politiek/1318505/kandidaat-eurocommissarissen-weggestemd

De leeuwenkuil wordt geopend en gladiatoren komen binnen @nrc #eu #hoorzittingen #nieuwecommissie #formatiecommissarissen

Tags

benoemingen, politiek

Het Europees Parlement stookt de grill flink op (Clara van de Wiel, Tijn Sadée, nrc.nl, 29 september 2019)

Hoorzittingen kandidaat-commissarissen Vanaf maandag worden de kandidaat-eurocommissarissen één voor één gehoord door het Europarlement. In het verleden sneuvelden er soms kandidaten. Ophef is er al.

‘Is er nog iets wat u ons moet vertellen?” De kandidaat-eurocommissaris antwoordt op bitse toon: „Alle beschuldigingen tegen mij en mijn man zijn totaal óngegrond.”

„Waarom heeft u uw belang in de firma Global Consult dan niet gemeld?”

De kandidaat begint nu te stamelen in gebrekkig Engels. „Ik heb echt álles gemeld, ik heb een big folder met alle documenten voorbereid.”

„Wat u zegt, mevrouw, is eenvoudigweg niet waar.”

De pijnlijke scène komt uit de hoorzitting door Europarlementariërs met de Bulgaarse Roemjana Zjeleva die in 2009 door haar land werd voorgedragen als eurocommissaris. Ze bleek wat financiële belangen te hebben verzwegen. Exit Zjeleva. Ze overleefde de hoorzitting destijds niet.

Les van het Zjeleva-drama

Het Zjeleva-drama is een les voor de huidige kandidaat-commissarissen die vanaf deze maandag, tot en met 8 oktober, één voor één worden gehoord door de vakcommissies in het Europees Parlement. Pas als tweederde in de parlementaire commissie de kandidaat geschikt acht, gaat het licht op groen.

Het Europarlement, dat volgens aangepaste EU-verdragen meer macht heeft gekregen, ziet de hoorzittingen als een belangrijk moment om invloed uit te oefenen op de koers van de EU.

De nieuwe Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen (‘VDL’) belooft veel: een ‘Green Deal’ voor Europa, een socialere EU en een EU die zich assertiever gaat positioneren op het politieke wereldtoneel.

„We hebben haar show nu gezien, we kennen de beloftes”, zegt Philippe Lamberts, voorzitter van de fractie van Europese Groenen. „Tijdens de hoorzittingen gaan we krabben aan de oppervlakte: is het window dressing of zijn haar groene ambities serieus?”

„Von der Leyen is de voorzitter uit de achterkamertjes van de Europese leiders”, zegt D66-Europarlementariër Sophie in ’t Veld. Volgens haar moet VDL nu bewijzen dat ze ook de bondgenoot van het parlement is. „De hoge opkomst bij de Europese verkiezingen in mei betekent dat Europeanen de Europese parlementaire democratie serieus nemen.”

Onzin van Sophie in ’t Veld, aangezien het EP zelf in de fout is gegaan zonder een eigen overtuigende kandidaat, maar een veelheid aan kandidaten uit alle grote fracties.

Frustratie Parlement is niet minder

Zo zijn de vijfjaarlijkse hearings uitgegroeid tot een belangrijke verworvenheid van het Parlement. Het is hét moment om het signaal af te geven: wij doen ertoe. Dat is dit keer misschien nog wel meer zo dan anders. De frustratie over de manier waarop de Europese regeringsleiders de spitzenkandidaten (de kandidaten voor het Commissie-voorzitterschap namens het Parlement) passeerden, en Von der Leyen tot voorzitter bombardeerden, is niet geluwd. VDL won de stemming in het Parlement in juli met een uiterst nipte meerderheid. Met een aantal pittige verhoren kunnen de Europarlementariërs laten zien dat er wel degelijk rekening met hen gehouden moet worden. „De temperatuur van de grill wordt opgevoerd”, zegt Groenen-voorman Lamberts.

<< Als er één wordt neergeschoten, dan sneuvelt in het andere kamp ook een kandidaat; Philippe Lamberts, leider Europese Groenen>>

(…)

Kandidaten met een vlekje

Ook deze keer zijn er genoeg kandidaten met een vlekje, voldoende vage of twijfelachtige taakomschrijvingen die vragen oproepen. Het gebrek aan Europese ervaring en adviseurs die de Brusselse gevoeligheden kennen, speelt Von der Leyen parten. Al in de weken vóór het begin van de verhoren ontstond ophef over haar keuze om de migratieportefeuille ‘Protecting our European Way of Life’ te noemen. Haar critici zijn bevreesd dat ze, net als de Hongaarse premier Viktor Orbán, de EU met hard beleid wil afschermen van migranten.

Weer die complottheorieën, met als doel de verdeeldheid binnen de EU op te stoken.

En dan was er het rampzalige optreden vorige week van haar Roemeense en Hongaarse kandidaten: de juridische commissie van het Parlement acht ze al op voorhand „niet integer”. Deze maandag beslist Von der Leyen of ze Roemenië en Hongarije zal vragen om vervangende kandidaten te sturen.

Dat zou voor haar eigen gezag al een winstpunt zijn omdat ze nu haar stempel moet drukken op de dwarse lidstaten.

(…)

Maar het is nog maar de vraag hoe dat bij de komende hoorzittingen uitpakt. Bovengemiddeld veel parlementariërs zijn nieuw en onervaren – 63 procent tegenover 48 procent vorige periode. Kunnen zij op tegen de kandidaten, overwegend politieke veteranen?

Er lopen ook genoeg ‘veteranen’ onder de EP’ers rond!

En dan zijn er nog de partijpolitieke belangen die tijdens de hoorzittingen altijd een rol spelen. Ongeschreven regel: een kandidaat van je eigen partij pak je niet keihard aan. Bovendien zorgde de grote coalitie die christen-democraten (EVP) en sociaal-democraten (S&D) steevast met elkaar vormden ervoor dat ze ook elkaar spaarden.

Maar dit zijn praktijken vanuit de oude politiek, die gelukkig langzaam uitsterven. Want ze horen in EU 2.0 niet thuis.

<< Hoge opkomst Europese verkiezingen betekent dat Europeanen Europese democratie serieus nemen; Sophie in ’t Veld (D66) >>

Dit keer is het politieke speelveld verbreed. Omdat de traditionele ‘coalitie’ geen meerderheid meer heeft in het Parlement, zijn nu ook de liberalen een factor om rekening mee te houden. In de nieuwe Commissie is de Europese liberale familie Renew Europe met zes commissarissen vertegenwoordigd. En ook zij hebben zo hun kandidaten met ‘een vlekje’. Zoals de Franse Sylvie Goulard, die door de Franse justitie onderzocht wordt op mogelijke fictieve aanstellingen van medewerkers. Of de Belg Didier Reynders, die beschuldigd wordt van corruptie.

Geen partij dus zónder kwetsbare commissarissen. Het kan reden zijn ook andermans kandidaten milder te benaderen: een tripartite handjeklap waarbij iedereen – in een ‘niet-aanvalspact’ – ongeschonden de eindstreep haalt.

Allemaal uitingen van oude politiek, waarvoor ze zich moeten schamen.

(…)

En als één partij openlijk de aanval zoekt, „dan is er geen houden meer aan”, volgens D66’er In ’t Veld. „Dat is de enige zekerheid”, zegt Groenen-voorman Lamberts. „Als er één wordt neergeschoten, dan sneuvelt er in het andere kamp ook een kandidaat.”

We gaan dat afwachten…

[Met dit artikel begint Clara van de Wiel haar Brusselse correspondentschap voor NRC.]

https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/29/het-europees-parlement-stookt-de-grill-flink-op-a3975036#/handelsblad/2019/09/30/#104

‘Den Haag is verdeeld over openbaarheid kabinetsformatie’ @trouw #kabinetsformatie #achterkamertjes

Tags

politiek

Jelle Brandsma, Democratie/Trouw– 16:30, 6 december 2018

Eind juni 2017: informateur Tjeenk Willink ontvangt Mark Rutte ( VVD ), Sybrand van Haersma Buma ( CDA ), Alexander Pechtold ( D66 ) en Gert-Jan Segers ( CU ) in de Stadhouderskamer in de Tweede Kamer. © ANP

Welke notities en memo’s die op de formatietafel belanden, mogen openbaar worden? Partijleiders die onderhandelden over de vorming van Rutte III, botsen hierover.

De politiek is zeer verdeeld over de vraag welke documenten na een kabinetsformatie openbaar moeten worden. Wat premier Mark Rutte betreft blijft alles binnenskamers. GroenLinks-leider Jesse Klaver meent juist dat alle stukken die passeren naar buiten kunnen. Zij zeggen dit in interviews bij de evaluatie van de formatie van het huidige kabinet Rutte III.

Natuurlijk moet alles openbaar kunnen worden gemaakt. Er komt toch eens een tijd dat alles openbaar en transparant is, Rutte. Of is met name Rutte steeds meer regent geworden, die liefst alles in beslotenheid doet?

Op verzoek van de Tweede Kamer evalueerden drie wetenschappers de uitzonderlijk lange kabinetsformatie van 2017 (225 dagen). De onderzoekers spraken met alle betrokkenen en publiceerden hun conclusies vanmiddag. De gang van zaken bij de formatie wordt onderzocht sinds de Tweede Kamer zelf het voortouw neemt en niet meer de koning. In 2012 verliep de formatie goed; het kabinet was er in 55 dagen. Het nieuwe rapport van de wetenschappers Paul Bovend’Eert, Peter Bootsma en Alexander van Kessel concludeert dat de formatie in 2017 met vier partijen lang duurde, maar ook redelijk soepel verliep.

De enige smet is de commotie achteraf over het formatiedossier. De onderzoekers adviseren om volgende keer bij de start van de onderhandelingen betere afspraken te maken over welke stukken erin horen. Bij de jongste formatie is dat nauwelijks aan de orde geweest.

Dividendbelasting

Toen uit het regeerakkoord bleek dat het kabinet voornemens was de dividendbelasting af te schaffen, wilde de oppositie weten op welke informatie die maatregel was gebaseerd. In het formatiedossier zaten geen berekeningen, scenario’s of adviezen over dit onderwerp. Premier Rutte betoogde dat hij zich niet kon herinneren dat er over dividendbelasting stukken op tafel hebben gelegen. Hij voelde ‘in al zijn vezels’ dat het een verstandige maatregel was. Zes maanden later onthulde Trouw dat er wel degelijk memo’s waren.

Het belangrijkste stuk was een VVD-notitie waarin afschaffing van de dividendbelasting wordt bepleit. Op basis daarvan voerde Rutte informele gesprekken met leiders van andere partijen. Het stuk lag nooit op de formatietafel waar de fractieleiders vergaderden, maar wel op een ‘zijtafel’ waaraan belastingspecialisten van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie vergaderden. De vraag is of dit stuk in het formatiedossier had moeten zitten.

Waarom niet?

In het dossier zitten heel veel brieven van lobbyorganisaties. Belangrijker zijn de berekeningen van adviseurs (zoals het Centraal Planbureau) en notities die de onderhandelaars opvragen bij ministeries. Herman Tjeenk Willink, een deel van de formatie actief als informateur, zegt in het rapport dat ‘alles wat op de tafel van de informateur heeft gelegen’ in het dossier moet zitten zodat achteraf duidelijk is wat de argumenten achter een maatregel waren.

Rutte is het daar niet mee eens. Als een maatregel in het parlement wordt besproken komen de argumenten vanzelf aan de orde, liet hij de drie onderzoekers weten. Gesprekken die tot een kabinet leiden, en stukken die daarbij horen, moeten vertrouwelijk blijven; het is een delicaat proces, vindt de premier. GroenLinks zat de eerste helft van de formatie aan tafel. Die gesprekken liepen stuk, maar partijleider Klaver zegt dat hij niets heeft gezien wat niet in het openbare dossier kan.

Er bestaan landen zoals Zweden waarin alle stukken openbaar zijn en dus is het de vraag of Ruttes behoefte aan beslotenheid wel van toepassing mag zijn.

Een nadeel van grote openbaarheid is volgens ‘veel betrokkenen’ dat gesprekken niet meer aan de formatietafel plaatshebben, maar verschuiven naar ‘informele circuits’. Zo blijft ook bij de volgende formatie het dossier een gevoelig thema.

Onduidelijk is waarom precies. Vermoedelijk – als mijn invoelvermogen mij niet in de steek laat – wordt alles besproken wat betroken móet worden. Dat lijkt me een vaste onderhandelingswet. Ik vermoed dat Jesse Klaver dat zo ook ervaren heeft. Het is namelijk een kwestie van gezond verstand gebruiken.

https://www.trouw.nl/s/s~a44e0a00?m_i=bj_XmpJZHcxT1iMcMQYPnqRrHj5hpfZhSl00S6aY25XU3ypYv6oSPQ3%2BQGEMmpC895EYlJqgS5hGeaICsehJz7RL6jLv5Ruobi&utm_source=TR&utm_medium=email&utm_campaign=20181206|daily&utm_content=Den%20Haag%20verdeeld%20over%20openbaarheid%20kabinetsformatie&utm_term=74987&ctm_ctid=33e7154e17385847f6e2dc68f7b02954

‘Afstand nemen van compromissen is bijl aan wortel van onze democratie’ #politiekecultuur @tweedekamer #staatscommissie #DDD @SCP

Tags

politiek

Opinie/fd, 20-6-18 | Kim Putters, directeur Sociaal en Cultureel Planbureau,

In de meeste gemeenten zijn de colleges van Burgemeester en Wethouders gevormd. Daarmee wordt duidelijk wie er gaat besturen en wie niet. Sommige politieke partijen kwamen als winnaar of als grootste uit de verkiezingsstrijd, maar ze kwamen toch niet in coalities terecht. Is dat ondemocratisch, zoals wel wordt gezegd? Nee. Onwenselijk dan? Ja, maar dat heeft minder met de verkiezingsuitslag te maken en meer met gedrag dat niet bij ons politiek systeem past.

Of een kwestie van slecht onderhandelen die een compromisbereidheid onmogelijk maakte, ofwel een kwestie van te dogmatisch of doctrinair optreden.

Tijdens de gemeenteraadscampagnes vielen de hardheid van de debatten en het grove taalgebruik op. Partijen sloten elkaar vaker uit van samenwerking. Pogingen om aandacht en stemmen te trekken leidden tot veel geschreeuw en verziekte verhoudingen. Wat per saldo tot meer afstand tot kiezers leidt.

Een heel juiste en logische constatering als de krantenverslagen goed werden gevolgd.

De meeste Nederlanders lijken het over straat rollebollen van politici gênant te vinden. Sommige kiezers vinden het eventjes leuk tijdens debatten, maar zodra uitspraken onder de gordel komen gaat het hen irriteren. Uit de kwartaalberichten Burgerperspectieven die het SCP uitbrengt blijkt dat mensen onfatsoenlijk gedrag op straat en een gebrekkig normbesef het grootste probleem in ons land vinden. Daar kan de politiek zichzelf niet los van zien.

De ‘meeste Nederlanders’ lijken dus veel verstandiger dan de politici in het algemeen denken. Deze waarneming of dit signalement mag bij veel politici ingelijst boven hun bed worden opgehangen!

Het is bovendien on-Nederlands. De geschiedenis van het lokaal bestuur wordt door pragmatisme gekenmerkt. Wellicht nog sterker dan die van het nationaal bestuur. Vaak wordt op de dag na de verkiezingen al ingezet op praktische compromissen die de stad of het dorp bestuurbaar houden. Dat gaat echt gemakkelijker als je elkaar niet uitscheldt of partijen hebt uitgesloten.

Mooi toegelicht!

Terugkijkend op de gemeenteraadscampagnes van dit jaar is het niet verrassend dat de formatie van colleges zoveel tijd nam. Het begint te lijken op Tweede Kamerverkiezingen en kabinetsformaties. De debatten gingen vaak over landelijke onderwerpen. Elkaar uitsluiten werd steeds vaker het nieuwe normaal. Vaker dan voorheen waren er verkenners en informateurs nodig om het onderlinge gesprek weer in goede banen te leiden.

Allemaal uitingen van oude politiek!

Het duurt daardoor langer voordat nieuwe gemeentebesturen kunnen aantreden. Praten is niet erg, maar als de verhoudingen zodanig verziekt zijn dat je elkaar niet meer vertrouwt, dan schaadt dat de bestuurbaarheid van een gemeente en uiteindelijk het vertrouwen van inwoners en van het bedrijfsleven.

Als daarnaast wordt verzuimd kiezers te vertellen dat het winnen van verkiezingen niet betekent dat je het eigen programma geheel kunt uitvoeren en dat er in het algemeen belang water bij de wijn moet, dan is het vertrouwen voor nog eens vier jaar op achterstand gezet. Als het compromis als kiezersbedrog wordt gezien, lijkt het uitruilen van verkiezingsbeloften het hoogst haalbare. Maar dat levert nog geen gedragen compromissen op die het algemeen belang dienen.

Uit al deze argumenten blijkt – en wordt bewezen – hoezeer het politieke klimaat en cultuur volstrekt verziekt is. Met deze concrete woorden kan de politiek aan de slag; waarbij het toeval een mooie rol speelt dat vandaag het tussenrapport van de staatscommissie-Remkes wordt uitgebracht.

Het is verstandiger om tijdens campagnes bij alle beloften een bijsluiter te verstrekken. Of om een minder grote broek aan te trekken. Dat oogt voor sommigen wellicht zwak. Het voorkomt echter teleurstellingen, en vergroot de onderhandelingsruimte en de kans op meebesturen. Toch is de trend in de tegenovergestelde richting. Het ‘zie je wel, ze doen toch niet wat ze beloven’ tekent steeds vaker de tegenstelling tussen coalitie- en oppositiepartijen.

Dat de ‘trend in de tegenovergestelde richting’ verloopt, geeft de burger moed!

‘Een advies: herwaardeer algemene belangen boven partijbelangen’
Het sluiten van compromissen is geen kiezersbedrog. Het buiten een college blijven van een politieke partij is niet ondemocratisch. De kern van ons politieke systeem is meerderheden zoeken via compromisvorming in het algemeen belang. Daarbij hoort een politieke cultuur van enig pragmatisme, samenwerken en het delen van de macht.

Deze opmerkingen mogen in burgerschapslessen worden opgenomen, al hebben de leerlingen al een ‘pesthekel’ aan de politiek gekregen. Dat mag ook geen wonder worden genoemd.

Je kunt proberen dit systeem te veranderen of op te blazen door invoering van een ‘the winner takes it all’-systeem. Maar zolang we evenredige vertegenwoordiging kennen en bijna geen enkele partij alleen de meerderheid haalt, is het sluiten van compromissen een waarde in zichzelf. Daar principieel afstand van nemen en het democratisch gehalte ervan betwisten, verscherpt de politieke tegenstellingen en kan kiezers op afstand zetten. Het is de bijl aan de wortel van onze politieke democratie.

Het woordje ‘bijna’ mag gerust worden weggelaten want nooit hebben we in ons land één partij met een meerderheid in het parlement gezien! Maar de hele politieke cultuur in ons land heeft geleid tot de bijl aan de wortel van de democratie.

Gelukkig staan er weer veel meerderheidscolleges startklaar. Een bescheiden advies: herwaardeer algemene belangen boven partijbelangen. Weeg ook de belangen van niet-collegepartijen mee. Sluit niet uit. En beschouw dit niet als moralistische preek, maar als een pleidooi voor pragmatisch overleven in een land van minderheden.

Het toeval wil dat ik gisteren een blog heb geschreven dat ik de Kamerleden een tweeledige opzet van hun Kamerteksten heb aangeraden: 1. Een analytisch en programmatisch gedeelte en 2. Het algemeen belang erbij te betrekken zodat het duidelijk wordt hoe een wetsvoorstel of motie begrepen moet worden in de samenhang met andere beleidsvelden. Het algemeen belang mag worden opgevat als een coherent en consistent inpassen van losse programmatische onderdelen in het geheel en dus ook wetenschappelijk toetsbaar is en dus geverifieerd of gefalsificeerd kan worden (door het CPB wat cijfermatige onderbouwing betreft en WRR of Raad van State wat toetsing betreft van inhoudelijke en ideologische aspecten).

[Kim Putters is directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau.]

https://fd.nl/opinie/1258769/afstand-nemen-van-compromissen-is-bijl-aan-wortel-van-onze-democratie

Italië als derde Europese economie stelt dus niets voor met de status van BBB @fd @eu @ulrikeguerot

Tags

EU

Frankrijk grootste slachtoffer bij Italiaans doemscenario (Daan Ballegeer, Katern Beurs/fd, 28-5-18)

Ratingbureaus S&P en Fitch houden de kredietwaardigheid van Italië voorlopig op BBB, bij Moody’s is dat Baa2. Die zogeheten ‘investment grade’ is nog geen garantie op een goede afloop. Eind 2009 kreeg Griekenland van S&P bijvoorbeeld nog een rating van A-, drie jaar later was het land failliet.

Italië als derde Europese economie stelt dus niets voor en wordt overvleugeld door ons land met een AAA-economie. Het wordt dus tijd dat de verhoudingen binnen de pikordehiërarchie van de eurozone gewijzigd wordt. Te relateren aan de mate van het politiek populisme dat in een land de overhand heeft gekregen, aangezien de modetrend bepaalt dat geluisterd moet worden naar het ‘volk’, zonder dat men zich afvraagt wie dat volk is. Het woord van Thomas Hobbes is van toepassing, zo citeer ik Ulrike Guérot in haar kruistocht tegen het populisme:

‘Maar ze hitsen daarbij de burgers, met het voorwendsel dat zij het volk zijn, tegen de staat op, en de massa tegen het volk.’

https://fd.nl/beurs/1254986/frankrijk-grootste-slachtoffer-bij-italiaans-doemscenario

Eerste Kamer maakt een slechte indruk met de vragen over duo-ministers op 1 ministerie en versterkt de twijfels over het eigen bestaansrecht @fd @eerstekamer #politiek #installatieRutte3

Tags

Rutte3

Eerste Kamer mokt over formatiefeestje Rutte (Louis Hoeks • Economie & Politiek/fd, 26-10-17)

Het moest een gezellig feestje worden, maar het werd een partijtje waar een ongenode gast mokkend buiten stond. Woensdag vond in een zaal van de Rijksvoorlichtingsdienst het constituerend beraad plaats, de oprichtingsvergadering van het aanstaande kabinet-Rutte III. Daar werden de bevoegdheden van de aanstaande ministers ondubbelzinnig vastgelegd. Wat tijdens de formatie voorlopig was of betwist, werd er definitief.

Zo haalde D66 twee succesjes binnen. Ruimtelijke Ordening gaat naar minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en de pensioenen vallen niet langer onder de staatssecretaris, maar onder de minister van Sociale Zaken, Wouter Koolmees. VVD-minister Eric Wiebes, met Klimaat, macro-economisch en Europees economisch beleid in zijn portefeuille, wordt een machtsfactor van belang.

Terecht dat pensioenen, die een steeds prominentere plaats op de politieke agenda krijgt, onder de minister van sociale zaken zelf gaat vallen vanwege het belang van een hervorming van het bestaande bestel. Dat de flegmatieke en humoristische, maar toch geniale Eric Wiebes zich staande heeft weten te houden in de chaos op belastingen, is een urgente reden om hem op de meest kwetsbare portefeuille te plaatsen, klimaat, macro-economie en Europees economisch beleid, aangezien een en ander met elkaar te maken heeft en Wiebes de oplossingsmentaliteit heeft die groter mag worden geacht dan andere collega’s (zoals Koolmees) in het kabinet en vooral in Europa node missen. Ook Ollongren heeft met haar Binnenlandse Zaken indirect veel met Europa van doen vanwege de bestuurslagen en in conclaaf met Rutte (AZ) wordt een gouden driehoek gevormd die de Berlijn-Parijs-as creatief en intellectueel tegenwicht kan bieden.

Portefeuilleverdeling Rutte III

Wenkbrauwen fronsen

Dinsdagmiddag verstuurde senaatsvoorzitter Ankie Broekers-Knol een brief aan formateur, en partijgenoot, Mark Rutte, die overal de wenkbrauwen deed fronsen. Zij eiste duidelijkheid over de status van de zogeheten duoministers. Drie departementen krijgen immers twee ministers: Justitie en Veiligheid; Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen; en Volksgezondheid, Welzijn en Sport. ‘Staatsrechtelijk is van belang dat duidelijk is welke van de twee ministers op de drie genoemde ministeries belast wordt met de leiding van het ministerie’, schreef Broekers, aangespoord door de gezamenlijke fractievoorzitters in de Eerste Kamer.

Terecht werden overal de wenkbrauwen gefronst aangezien de creativiteit in de senaat tot het minimum blijkt te zijn gedaald, ondanks de aanwezigheid van het lid, de staatsrechtgeleerde Prof. mr. J.W.M. (Hans) Engels (D66), die klaarblijkelijk geen inbreng heeft gehad bij deze beraadslagingen; anders zou hij luid protest hebben aangetekend (zie volgende kanttekening).

Ze wees op artikel 44 van de Grondwet, dat uitsluit dat twee ministers tegelijk met de leiding van een ministerie kunnen worden belast. Een tweede minister kan alleen op hetzelfde departement worden aangesteld als hij minister zonder portefeuille is, concludeert Broekers.

In het dit jaar gepubliceerde ‘De GrondwetWijzer voor democratisch debat en politieke praktijk’, geschreven door Bas en Olivier de Gaay Fortman, staat artikel 44 beschreven op blz. 141:

Artikel 44. Ministeries; minister zonder portefeuille

1. Bij koninklijk besluit worden ministeries ingesteld. Zij staan onder leiding van een minister.
2. Ook kunnen ministers worden benoemd die niet belast zijn met de leiding van een ministerie.

Uit deze formulering blijkt op geen enkele manier dat de Grondwet een duo-ministerschap aan één ministerie ‘verboden verklaart’. Dat had de GW ook niet eens kunnen doen, aangezien het geen oude praktijk was, maar ook omdat de GW ‘metafysische’ ofwel meer een symbolische dan letterlijke betekenis moet worden toegekend; iedere abstractie wordt immers in organieke wetten uitgewerkt. De senaat heeft dus een duidelijke ‘interpretatiefout’ gemaakt en dat valt dit orgaan kwalijk te nemen.

Buitenspel gezet

De Leidse hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans sprak smalend van ‘een gekke brief’. Wat was er in de dames en heren senatoren gevaren? Iedereen had toch vrijdag het lijstje met de 24 beoogde leden van Rutte III gezien, verstuurd door de Rijksvoorlichtingsdienst, en keurig onderverdeeld in de (hoofdverantwoordelijke) ‘ministers van’ en (ondergeschikte) ‘ministers voor’. De senatoren zijn niet gek maar geïrriteerd. Sinds 2012 zijn niet alleen de koning, maar ook de Eerste Kamer en de Raad van State buitenspel gezet bij de formatie.

Voermans heeft dus het gelijk aan zijn zijde.

‘Wij communiceren niet met de formateur via persberichten‘, klonk het geërgerd van de andere kant van het Binnenhof. De senaat had liever van Rutte zelf gehoord dat er een historische constructie was opgetuigd. Dat er al veel langer ministers zonder portefeuille bestaan, maakt geen indruk op de ‘chambre de reflexion’.

Jammer dat er – vermoedelijk – geen plenair debat aan dit thema is gevoerd, want dan was na te lezen wat de redenering van de betrokken senatoren was; dit novum is pas enkele dagen geleden ontstaan. Het zijn dus vragen van het Presidium. Het is ongetwijfeld nog de moeite waard om er nog eens een plenair debat aan te wijden, alleen al om de smadelijke indruk die de senaat nu heeft gemaakt recht te trekken.

Staatsrechtelijke scherpslijperij

Directe aanleiding voor de brief waren geruchten dat beide ministers op het vernieuwde Justitie en Veiligheid, Ferdinand Grapperhaus (CDA) en Sander Dekker (VVD), een gelijkwaardige status zouden krijgen. Toen bleek dat er wel degelijk een de leiding zou krijgen (‘De baas is niemand. Ik ben het meest verantwoordelijk‘, noemde Grapperhaus dat zelf), werd de brief toch verstuurd om een signaal af te geven.

Een zinloos signaal dus omdat de praktijk zal moeten uitwijzen of dit een werkbare formule is. Mocht blijken dat er toch spanningen gaan ontstaan, dan is het een eenmalige exercitie geweest, veroorzaakt door dit ‘buitengewone’ kabinet van zeer verschillende pluimage. Maar dat zal waarschijnlijk wel worden vervolgd aangezien het in de lijn der verwachtingen ligt dat de politieke verspintering in de Kamers een blijvend verschijnsel zal worden. En daarop is nog niet iedereen ingesteld, zelfs de senaat niet. ‘Reflecteren’ gaat de senaat klaarblijkelijk ook moeilijker af.

Als de nieuwe kabinetsploeg donderdag stralend op het bordes staat, zullen sommige senatoren mijmerend toekijken. Wat hadden zij graag via hun voorzitter vraagtekens gezet bij de drie duoministers, een besluit dat vooral gedreven lijkt door de noodzaak om alle vier de coalitiepartijen tevreden te stellen. Maar ook de keus van Edith Schippers tot informateur zou aan de kaak zijn gesteld, klinkt het vanuit de Eerste Kamer. Was het wel zo verstandig om een nauwe bondgenoot van de VVD-leider op die plek te benoemen? De gedachten van de pragmatische Rutte laten zich raden. Die vindt het ongetwijfeld staatsrechtelijke scherpslijperij.

Dat laatste is juist, en het nieuwe kabinet zal op andere inhoudelijke kwaliteiten beoordeeld moeten worden. Men leze de voortreffelijke artikelen van gisteren in NRC Handelsblad: ‘Rutte moet zichzelf weer heruitvinden’[1] en in de Volkskrant ‘Overleeft Rutte-III Europa?[2]

[1] https://www.nrc.nl/nieuws/2017/10/25/rutte-moet-zichzelf-weer-heruitvinden-13657774-a1578550

[2] https://www.volkskrant.nl/opinie/overleeft-rutte-iii-europa~a4523316/

https://fd.nl/economie-politiek/1224322/eerste-kamer-mokt-over-formatiefeestje-rutte

 

‘Val Defensie-minister Hennis betekende redding van Rutte III’

Tags

formatie

De val van Defensie-minister Jeanine Hennis heeft voor een doorbraak gezorgd in de vastzittende formatie van het derde kabinet-Rutte. Omdat drie partijen exact dezelfde ministeries wilden, zat de formatie lange tijd muurvast. Dat bevestigen bronnen rond de kabinetsformatie.

Jan Hoedeman, AD • 19 oktober 2017, 03:00

Oud-minister Jeanine Hennis van Defensie tijdens het debat over het fatale ongeluk met Nederlandse militairen in Mali. ©ANP

Mark Rutte ©ANP

Hoewel het niet tot zijn officiële opdracht behoorde, heeft informateur Gerrit Zalm gesprekken gevoerd over welke ministeries zouden toevallen aan de formerende partijen. Dit om problemen bij het verdere verloop van de formatie voor te zijn.

Een kleine drie weken geleden vroeg Zalm in de Stadhouderskamer de politiek leiders van VVD, D66 en CDA welke twee departementen ze hoe dan ook wilden krijgen bij de verdeling van de posten. VVD-onderhandelaar Rutte antwoordde: ,,Financiën en Sociale Zaken.’’ CDA-leider Buma: ,,Financiën en Sociale Zaken’’ D66-voorman Pechtold: ,,Financiën en Sociale Zaken.’’

Zijlstra belonen

Halbe Zijlstra

Drie partijen wilden op dat moment precies dezelfde twee departementen. De vierde partij de ChristenUnie had vanwege de kleine vijfkoppige fractie minder te eisen.

Na het eerste vragenrondje grapte Zalm tegen Rutte: ,,Dus je opteert niet voor Algemene Zaken?’’ Waarop Rutte aangaf dat zijn fractievoorzitter Halbe Zijlstra op één van die twee departementen moest komen. Hij wilde Zijlstra belonen, zeggen meerdere betrokkenen. Zijlstra had namelijk al eerder openlijk gezegd dat hij minister van Sociale Zaken wilde worden.

Hard onderzoeksrapport

De politiek leiders weigeren in de daarop volgende dagen ook maar een duimbreed te wijken. Dat verandert wanneer minister Jeanine Hennis op 3 oktober aftreedt om het harde onderzoeksrapport over het ongeluk met de mortiergranaat in Mali. Aan dat Kamerdebat deden de politiek leiders van de vier formerende partijen bewust niet mee.

Dat lag te gevoelig, want Hennis was op dat moment al ministerskandidaat voor Buitenlandse Zaken. Nadat zij afviel als kandidaat-minister, gaf Zijlstra aan dat hij ook wel in was voor Buitenlandse Zaken. Daardoor ontstond er ineens beweging bij onderhandelaar Rutte. In een nieuwe ronde met informateur Zalm zei hij dat zijn voorkeur nu lag bij Algemene Zaken en Buitenlandse Zaken.

In de dagen daarna kon Zalm het gestokte proces vlottrekken. Het CDA kreeg het eerste recht op Financiën en D66 op het ministerie van Sociale Zaken. Het CDA schoof daarvoor senator Wobke Hoekstra naar voren, de D66’er zou onderhandelaar Wouter Koolmees zijn.

https://www.topics.nl/val-defensie-minister-hennis-betekende-redding-van-rutte-iii-a8982104ad/?context=playlist/m-64ad17f05d3a43ca915ebeae9441f199/&utm_source=redactie&utm_medium=email&utm_campaign=DPN_ED_TOPICS_Newsletter_PERSO_API_20171019&utm_content=article&utm_term=&ctm_ctid=82c90ea0bb252bc34198a7d2a31284b4

 

‘Remkes: maak Kamerlid belangrijker dan partij’

Tags

formatie

Jaap Jansen, BNR, 18-10-17, 16:05

De staatscommissie die het parlementair stelsel onderzoekt, wil de rol van het individuele Tweede-Kamerlid belangrijker maken dan de invloed van de partij. Kamerleden moeten in de toekomst niet langer met handen en voeten worden gebonden aan het regeerakkoord. Dat zegt commissievoorzitter Johan Remkes tegen BNR Nieuwsradio. Zijn advies komt in het nieuwe jaar.

(ANP BART MAAT)

Luister ‘Ze hebben mij nog nooit beticht van bangheid’

Volgens Remkes hebben politieke partijen veel te weinig leden om een goede afspiegeling te zijn van de samenleving. Kiezers steunen de parlementaire democratie van harte, maar met name laag opgeleide kiezers en mensen met lage inkomens voelen zich niet altijd goed vertegenwoordigd. Dat geldt bijvoorbeeld voor debatten over migratie en over de verhouding tussen Nederland en de Europese Unie, zegt Remkes.

Het is niet niks dat een VVD-prominent als commissievoorzitter komt met de uitspraak dat ‘politieke partijen veel te weinig leden hebben om een goede afspiegeling te zijn van de samenleving’. Dat mogen alle partijen zich aantrekken. Benieuwd of het rapport ook naar verklaringen zoekt waarom er zo weinig leden worden aangetrokken door politieke partijen en waarom er zoveel nieuwe partijen op de electorale markt zijn verschenen.  

Snellere formatie

De kabinetsformatie heeft met zeven maanden veel te lang geduurd, zegt Remkes. ‘Dat moet sneller kunnen. En ik begrijp dat zo’n formatie niet in het openbaar kan, maar het publiek moet wel vaker op de hoogte worden gebracht van de vorderingen.’ Mensen die stemmen, moeten het idee hebben dat er beter naar ze wordt geluisterd en dat er wat met hun klachten wordt gedaan, meent Remkes. ‘Invloed van mensen staat voor mij voorop, al gaat dat soms ten koste van de wens van de partijtop.’

Een beetje goedkoop om na deze formatie te beweren dat het ‘sneller had moet kunnen’, aangezien het voor het eerst in ons land noodzakelijk was om met 4 fracties te onderhandelen en gezien het dichtgetimmerde regeerakkoord ook noodzakelijkerwijs veel tijd in beslag moest nemen. En een tweede cruciale oorzaak is natuurlijk dat de partijen geen van allen geprepareerd waren op deze verkiezingsuitslag van 15 maart en er dus deksels een moeilijke formatie die in het verschiet lag. De derde opeenvolgende formatie van uiteenlopende snit levert een nieuw formatieslagveld op; 2012 een moeilijke formatie met een gedoogpartij, 2014 een krappe meerderheid van twee partijen in een verder versplinterd politiek toneel waardoor dus de volgende verkiezingen voorspelbaar werden dat die nog meer versplintering zou opleveren. En dat verschijnsel of trend gaat zeker na Rutte3 door. Dan is het tijd voor een 5-partijenkabinet.

Ook is het terecht dat Remkes constateert dat ‘stemmers het idee moeten hebben dat er beter naar ze wordt geluisterd en dat er wat met hun klachten wordt gedaan.’

https://www.bnr.nl/nieuws/politiek/10331667/remkes-maak-kamerlid-belangrijker-dan-partij?utm_source=nieuwsbrief&utm_campaign=bnr-middag&utm_medium=email&utm_content=20171018

 

Alvast genoteerd en vastgelegd voor de komende kabinetsperiode

Tags

formatie

Rutte: open voor aanpassing regeerakkoord met oppositie #fd #aanstaandeformatie #rutte3

Van onze correspondent  • Economie & Politiek/fd, 12-10-17

VVD-leider Mark Rutte staat open voor aanpassing van het regeerakkoord dat hij heeft gesloten met CDA, D66 en ChristenUnie. CDA-collega Sybrand Buma sluit zich daarbij aan. ‘Heel veel behoeft nadere uitwerking. Als we dat kunnen verbeteren: graag’.

D66-leider Aexander Pechtold sloot zicht daarbij aan. ‘Dit is een kabinet voor alle Nederlanders en a hun vertegenwoordgers orden uitgendigd om mee te denken’, aldus de D66’er die zei dat dat de reden is dat hij zelf ook in de Kamer blijft.

Dat zeiden ze donderdag bij het debat over het regeerakkoord in de Tweede Kamer. ‘Natuurlijk’, zei Rutte in reactie op de vraag van PvdA-leider Lodewijk Asscher of er aanpassingen mogelijk zijn.

Goede ideeën overnemen

‘Als er goede ideeën leven bij andere partijen, kunnen we die overnemen en hebben we meer steun. Maar dat is voor na de regeringsverklaring’, aldus de aanstaande formateur van zijn derde kabinet. De regeringsverklaring wordt over twee weken verwacht.

Regeerakkoorddebat

Een overzicht van de belangrijkste artikelen van het FD

Asscher hekelde, in koor met SP-fractievoorzitter Emile Roemer en GroenLinks-leider Jesse Klaver dat bedrijven miljarden euro’s lastenverlichting krijgen, terwijl wordt bezuinigd op wijkverpleging en de btw op eerste levensbehoeften omhooggaat.

Lasten burgers omlaag, voor bedrijven hoger

Rutte verdedigde die maatregelen, omdat de lasten voor alle burgers omlaag gaan. Tegenover verlaging van de belastingen voor bedrijven, staat ook lastenverzwaring ten behoeve van het klimaatbeleid. Per saldo resteert voor bedrijven nog steeds een lichte stijging van de lasten.

‘’Typerend. Het lijkt of er een uitgestoken hand komt, maar dan volgt een tik en een jij-bak’.’• Lodewijk Asscher

Asscher vroeg in het bijzonder om het schrappen van €100 mln bezuiniging op de wijkverpleging. Maar Rutte wilde dat niet toezeggen. ‘We staan open voor verandering maar wat hij hier combineert is retoriek’.

Hoofdlijnenakkoord

Buma wees erop dat de nieuwe coalitie hoofdlijnakkoorden wil sluiten in de zorg, net zoals het kabinet Rutte-Asscher dat voor 2018 ook heeft gedaan. Volgens hem is er nog geen bezuiniging van €100 mln en kan die ook niet worden teruggedraaid.

‘Typerend’, vond Asscher. ‘Het lijkt of er een uitgestoken hand komt, maar dan volgt een tik en een jij-bak’.

https://fd.nl/economie-politiek/1222387/rutte-open-voor-aanpassing-regeerakkoord-met-oppositie?utm_source=nieuwsbrief&utm_campaign=fd-lunchupdate&utm_medium=email&utm_content=20171012&s_cid=672