Tags
Thijs Baas, BNR, zondag 27 augustus, 15:47
‘Er hoeft maar iéts te gebeuren of de markt raakt in paniek’
Als de centrale banken niet nog voor het eind van het jaar de rente verhogen, raken de instrumenten bij een nieuwe economische crisis opgedroogd, zegt Wim Zwanenburg van Stroeve & Lemberger in BNR Beurswatch. ‘Éen van de lessen van de financiële crisis is dat je op tijd klaar moet zijn, maar er vallen weinig instrumenten meer in te zetten.’
Op de jaarlijkse bijeenkomst van centrale bankiers in Jackson Hole werd in alle rust overlegd hoe het monetaire beleid er in de komende periode uit moet zien. In tegenstelling tot wat de markt wellicht hoopte, ging Yellen niet in op het monetaire beleid van de Fed of op de economische vooruitzichten. Verder dan dat de Amerikaanse economie vandaag de dag ‘sterk’ is, kwam de voorzitter niet. En dat is jammer, vindt Zwanenburg. ‘Ik had toch gehoopt dat ze daar wat over zou zeggen.’
Quantitative easing
Nu houden de financiële markten en de centrale banken elkaar in een wurggreep, zegt Zwanenburg. Normalisatie is hoog nodig; als de geldmarktrente zo laag blijft, kun je geen gas geven als de volgende crisis zich aandient. ‘Men kan niet opnieuw het instrument van quantitative easing – opkopen van overheidsschulden – in dezelfde mate toepassen, want de centrale banken zíjn al de grootste houders van staatsschulden en de grootste portfoli0managers ter wereld geworden. Dus dat instrument helpt voorlopig ook niet.’
Richard de Jong van Lieshout en Partners is ervan overtuigd dat ook de Fed diep van binnen graag de huidige stimuleringsmaatregelen zo snel mogelijk zou willen afbouwen. Maar het onberekenbare beleid van Trump mist zijn invloed niet op de rentevisie van de Amerikaanse centrale bank. ‘Ik denk dat ze de rente heel graag wat zouden normaliseren. Nog altijd worden de honderden miljarden obligaties herbelegd. Dat zouden ze het liefst ook willen afbouwen, is mijn inschatting.’
Protectionisme
ECB-baas Mario Draghi, voor het eerst in jaren ook weer van de partij op de bankiersbijeenkomst in Jackson Hole, beperkte zich grotendeels tot een betoog tegen het protectionisme. Ook hij vermeed handig de thema’s waarop door de financiële markten juist sterk werd gelet. Zo gaf hij geen aanwijzingen over toekomstige rentestappen. Toch is er enige urgentie, zegt Zwanenburg. ‘Ik vind eigenlijk wel dat hij te fors heeft ingezet: zijn aankoopprogramma was eigenlijk te laat en nu moet hij oppassen dat hij het niet te laat gaat afbouwen.’
Wat het voor Draghi cs ook wel lastig manoeuvreren maakt is de collectieve verslaving aan goedkoop geld, zegt De Jong. ‘Zodra er ook maar een heel klein beetje gehint wordt op een renteverhoging, schiet de markt in paniek.’ Intussen, zo constateert Zwanenburg, lijkt de ECB wél steeds meer van zijn doelstellingen bereikt te hebben. ‘Je ziet dat de groeicijfers in de eurozone heel sterk doorkomen, dat zelfs de werkloosheid in de Zuid-Europese staten afneemt en dat de kredietverlening weer wat groeit. Maar de vraag is hoe het verder gaat.’