Tags
Schuldeiser China vergroot zijn greep op berooid Laos (Ate Hoekstra, BUITENLAND/fd, 15-10-20)
In het kort:
- Kredietbeoordelaars hebben Laos vanwege een schuldenlast afgewaardeerd.
- China is de grootste financier van infrastructurele projecten in Laos.
- Een Chinees staatsbedrijf krijgt nu deels de controle over het stroomnet.
Het kleine Laos zit diep in de schulden. De financiële problemen zijn zo groot, dat het Zuidoost-Aziatische land afgelopen maand de controle over het nationale elektriciteitsnet grotendeels besloot over te dragen aan een Chinees staatsbedrijf. Het toch al dominante buurland China vergoot daarmee zijn politieke en economische invloed.
*Zo gaat China dus te werk en koopt de wereld op.
Laos zag door de coronacrisis een flink deel van zijn inkomsten verdampen. In juni daalden de valutareserves volgens informatie van de Financial Times naar $864 mln, minder dan de grofweg $1,2 mrd die het land jaarlijks aan schulden moet afbetalen. Internationale kredietbeoordelaars waren hard in hun oordeel. Moody’s verlaagde de kredietwaardigheid van Laos in augustus van B3 naar Caa2, diep in het junksegment. Fitch Ratings verlaagde zijn rating van B- naar CCC. Zulke lage waarderingen zijn ongewoon in Zuidoost-Azië.
Zowel Fitch als Moody’s waarschuwt voor een serieus risico dat Laos in de nabije toekomst niet meer aan zijn schuldverplichtingen kan voldoen. Moody’s gaat ervan uit dat de valutareserves dit jaar opnieuw een krimp zullen laten zien, naar zo’n $740 mln. ‘Een afwaardering naar een Caa2-rating reflecteert Moody’s inschatting dat Laos ernstige liquiditeitsstress heeft’, aldus Moody’s.
*De wal gaat het schip dus keren.
Chinees geld
Met een bevolking van zo’n 7 miljoen inwoners is Laos één van de kleinste landen in Zuidoost-Azië. De afgelopen jaren zette het onderontwikkelde land volop in op grote infrastructuurprojecten, zoals een 420 kilometer lange hogesnelheidsspoorlijn die hoofdstad Vientiane met het Chinese Kunming moet verbinden. Er kwamen reusachtige stuwdammen in de Mekong-rivier, met elektriciteitscentrales die stroom exporteren naar Vietnam, Thailand en Cambodja.
Geld voor die projecten komt voornamelijk uit China, dat sinds decennia een nauwe relatie met het kleine buurland onderhoudt. Beide landen zijn eenpartijstaten met communistische wortels en dat schept een band. Laos is bovendien een belangrijke schakel in het ‘Belt and Road’-initiatief, een nieuwe handelsroute die China met de rest van Azië en Europa moet verbinden.
Onder de vleugels van Peking wil de regering in Vientiane vooruit, maar in haar zucht naar ontwikkeling heeft ze zich diep in de schulden gestort. Zo hangt aan de nieuwe spoorlijn, waarvoor 150 bruggen en meer dan 70 tunnels nodig zijn, een prijskaartje van grofweg $6 mrd. Zo’n 60% daarvan wordt geleend van de Export-Import Bank of China. De rest van het geld komt uit een joint venture tussen drie Chinese staatsbedrijven en een Laotiaans staatsbedrijf dat 30% van de aandelen bezit.
Coronacrisis
Waarschuwingen dat de schuldenberg te groot wordt gingen al tijden rond. De Australische denktank Lowy Institute meldde vorig jaar dat Laos van alle landen procentueel gezien de hoogste schulden heeft bij China, namelijk 45% van het bruto nationaal product.
De coronacrisis was de laatste druppel voor de kwetsbare economie. Na jaren van economische groei wordt dit jaar een krimp van tussen de 0,2% en de 2,5% verwacht. Belangrijke inkomstenbronnen zijn grotendeels opgedroogd. Zo is het toerisme ingestort en sturen de tienduizenden in Thailand werkende migranten niet langer massaal geld naar huis omdat ook zij werkloos zijn geraakt. Steun van ontwikkelingspartners is daarom cruciaal, aldus de Wereldbank in een recent rapport. De Laotiaanse regering lijkt daarbij vooral te hopen op meer hulp van China.
En dus sloot staatsbedrijf Électricité du Laos begin september een akkoord met China Southern Power Grid Company over het nationale elektriciteitsnet. Het beheer ervan komt volgens het Chinese staatspersbureau Xinhua in handen van een nieuw gezamenlijk bedrijf, Électricité du Laos Transmission Company Limited.
Geopolitiek
Hoe dit Laos schuldverlichting oplevert is nog onbekend. Peking is in bredere zin vermoedelijk uit op geopolitieke steun van Vientiane, bijvoorbeeld in eigendomsconflicten rond eilanden in de Zuid-Chinese Zee.
Verrassend is de Chinese inmenging dan ook niet, zegt Josh Kurlantzick, Zuidoost-Azië-expert bij de denktank Council on Foreign Relations. ‘Vanuit een soevereiniteitsperspectief zou dit in Laos zorgen moeten wekken. Maar Laos wordt op veel verschillende manieren al gedomineerd door China’, zegt hij.
Tegelijkertijd moet ook China realistisch zijn, zegt Kurlantzick. ‘China heeft sinds het begin van de pandemie erkend dat veel leningen over de hele wereld nooit worden terugbetaald. De twee partijen zijn uitgebreid in gesprek over het kwijtschelden of herstructureren van leningen, en ik verwacht dat dat ook zal gebeuren. Het komt China’s regionale imago namelijk niet ten goede als kleine Zuidoost-Aziatische landen enorm bij China in de schulden zitten.’
*Levensgevaarlijke ontwikkelingen voor de wereld als geheel omdat China overal op dezelfde wijze ‘opereert’. Ieder land waar hulp wordt aangeboden wordt tegelijkertijd ook onderworpen aan deze geheime ambities van China.
https://fd.nl/economie-politiek/1360126/schuldeiser-china-vergroot-zijn-greep-op-berooid-laos