Tags

Juncker wil veel meer integratie in Europa (Jeroen Segenhout • Economie & Politiek/fd, 13-9-17)

# De Europese Unie moet de komende jaren de economische voorspoed gebruiken om sterker te integreren. Meer landen moeten zich aansluiten bij de Eurozone, de Bankenunie en het Schengengebied. Daarvoor pleitte de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, woensdag bij de presentatie van zijn langverwachte blauwdruk voor de toekomst van de EU.

Met deze plannen jaagt hij alle Oost-Europeanen tegen zich in het harnas en niet alleen hen. Als ik nu de keuze had, dan ben ik afwijzend. Immers, nog geen stabiel systeem en nog teveel onzekerheden vanwege cultuurverschillen; te vroeg ingevoerd. De landen die de euro als eerste invoerden waren naïef optimistisch en euforisch.

‘Europa heeft de wind weer in de zeilen. Nu moeten we die krans grijpen’, zo stelde Juncker in het Europees Parlement in Straatsburg, waar de voorzitter van de Europese Commissie sinds 2010 bij het begin van een nieuw politiek seizoen een soort van troonrede houdt. De toon van van zijn toespraak was veel optimistischer dan een jaar geleden, toen de EU nog op haar grondvesten trilde door het Britse brexit-referendum.

Wie had gedacht dat deze doorgewinterde politicus nog zo naïef kon zijn dat hij meent dat het licht op groen staat op te kunnen uitbazuinen: ‘Nu moeten we die krans grijpen’? Het is heel goed mogelijk dat hij met deze opmerking zichzelf totaal onmogelijk maakt en het anti-EU klimaat weer op scherp zet.

Juncker zette zich af tegen een Europa van meerdere snelheden, iets waar juist in sommige Europese hoofdsteden de voorbij maanden veel sympathie voor was door de interne verdeeldheid over vele onderwerpen. Maar de Luxemburgse oud-premier denkt nog steeds dat tegenstellingen kunnen worden overwonnen, juist door lidstaten te stimuleren om zich aan te sluiten bij belangrijke Europese projecten zoals de Eurozone.

Weer een naïeve opmerking: natuurlijk kunnen tegenstellingen overwonnen worden, maar wel onder voorwaarde dat het ‘simpele’ tegenstellingen zijn en geen fundamentele, waarvan er nog steeds teveel bestaan binnen de EU.

Steun aan niet-eurolanden

Polen en Hongarije, die nu voor de grootste twisten zorgen in de EU, hanteren bijvoorbeeld nog niet de euro als munteenheid. Met de introductie van speciale toetredingsinstrumenten, zoals hulp bij het doorvoeren van structurele hervormingen en financiële steun, hoopt Juncker de niet-eurolanden over de streep te trekken.

Lukt hem dus nooit; niet gewoon naïef, maar zelfs grenzeloos naïef, tenzij er een enorme pot met geld klaarstaat. Maar dat wordt niet gepikt door overige lidstaten. Mocht zo’n opzet worden voorbereid, dan hebben de Grieken alle reden om stevig te protesteren. Deze commissievoorzitter maakt zich steeds méér belachelijk; tijd dat ie opstapt. Hij schiet volledig door.

De Commissievoorzitter brak een lans voor ‘onmiddellijke‘ toetreding van Bulgarije en Roemenië tot het Schengengebied van 27 Europese landen waar grenzeloos reizen mogelijk is. Hij begeeft zich daarmee op gevoelig terrein. Nederland, Frankrijk en in mindere mate Duitsland hielden dat tot dusver tegen, omdat er nog te veel corruptie in deze landen zou zijn.

Een juiste waarneming.

Juncker sneed ook een ander gevoelig onderwerp aan: uitbreiding van de EU. Er moet in zijn ogen een ‘geloofwaardig toetredingsperspectief‘ blijven voor landen op de Westerse Balkan. Stabiliteit in deze regio is ook in het belang van de EU, zo zei hij, al sloot hij uit dat er onder zijn in 2019 aflopende mandaat nog nieuwe EU-lidstaten bijkomen. ‘Maar nadien zal de EU uit meer dan 27 lidstaten bestaan.’

Deze kandidaat-lidstaten zullen worden afgewogen tegenover Turkije en zullen daarin (scepticisme) worden meegesleept. Er mogen de eerst volgende 10 tot 20 jaar geen nieuwe leden toetreden.

Andere hervormingen

Opmerkelijk was verder dat Juncker belangrijke institutionele hervormingen voor ogen heeft. Zo wil hij dat de EU in de toekomst met een gekwalificeerde meerderheid over belastingzaken kan besluiten, waar nu nog unanimiteit vereist is. En als klap op de vuurpijl pleitte hij voor een ‘fusie’ van de voorzitters van de Europese Commissie en de Europese Raad.

Dit levert nog een duidelijker Noord-Zuid conflict op. Met Frankrijk onder Macron die nu opschuift naar het Neurogebied.

Volgens Juncker telt Europa nu te veel ‘kapiteins’, iets wat volgens hem moeilijk is uit te leggen aan Europese burgers. Hij verzet zich ook tegen ‘parallelle structuren’ in de EU. De Luxemburger is daarom geen voorstander van een aparte begroting en een apart parlement voor de eurozone. De Franse president Emmanuel Macron heeft zich daar juist wel hard voor gemaakt.

De berichten van gisteren over een aparte eurozoneparlement waren dus voorbarig. Hoe kan dat? Spindocters verkeerd geïnformeerd of op het laatste moment teruggetrokken?

Er moet volgens Juncker wel een EU-minister van financiële en economische zaken komen. Maar deze functie zou moeten worden bekleed door een vice-president van de Europese Commissie en niet door een minister van financiën van een land die ook de Eurogroep voorzit.

Waarom niet de oude supercommissaris zoals door Olli Rehn werd gemand?

Speciale Europese Top

De toekomstplannen moeten Europa weer op vaste voet zetten na het Britse besluit om de EU te verlaten. Hij wil dat de lidstaten al snel knopen gaan doorhakken. Op 30 maart 2019, een dag na de brexit, zouden de leiders van de 27 overblijvende lidstaten bijeen moeten komen voor een Europese Top om ‘beslissingen te nemen die nodig zijn voor een meer verenigd, sterker en democratischer Europa’.

Een vaste voet onder de EU-toekomst wordt hier afhankelijk gemaakt van de brexit, maar dat is niet terecht. De kritische EU-watchers zijn nog even actief en waakzaam als voorafgaande aan de brexit. Te menen dat de EU nu in ‘echt rustig’ vaarwater is aanbeland, is ook kortzichtig. Feit is dat deze State of the Union veel reacties zal oproepen en alleen om die reden dus geslaagd, maar niet om de gepresenteerde inhoud.

https://fd.nl/economie-politiek/1218114/juncker-wil-veel-meer-integratie-in-europa