Tags

Eigenaardige slimmerik met een grenzeloze ambitie (Charlie Ubbens, Rosa Huizinga en Rutger Overstegen, Profiel/fd, 17 mei 24)

Zijn naam wordt onophoudelijk genoemd: volgens het Haagse geruchtencircuit is Ronald Plasterk (67) dé kandidaat om een nieuw kabinet te leiden. Maar in hetzelfde circuit zingt rond dat er obstakels zijn. 

In het kort:

  • De PvdA’er Ronald Plasterk is favoriet als premierskandidaat.
  • De 67-jarige Plasterk was tweemaal minister, maar werkte ook als wetenschapper, hoogleraar, ondernemer, columnist en informateur.
  • Waar Plasterk gaat of staat, er is altijd reuring, voor het laatst vanwege een NRC-artikel over mogelijk laakbaar handelen rond een medische start-up.

Als minister kreeg hij te maken met studentenprotesten, overleefde hij een motie van wantrouwen en als columnist bleek hij uitgesproken meningen te hebben. In zijn voormalige woning in Bussum richtte hij een kamer met warmtelampen in voor zijn leguanen, hij promoveerde op de platworm en van iedereen die zijn ambtskantoor binnenstapte, maakte hij een portretfoto die alle 670 werden tentoongesteld in de Kunsthal Rotterdam: Ronald Plasterk is een eigenaardige slimmerik wiens plannen, zoals de afschaffing van de basisbeurs voor studenten of de fusie van gemeenten, meer dan eens in het water vielen.

De 67-jarige emeritus hoogleraar wordt alom genoemd als de man die PVV-leider Geert Wilders volgens Haagse bronnen wil voordragen als beoogd premier. Maar voordat die voordracht officieel bekend wordt gemaakt moet er – zo luiden althans de Haagse geruchten – gekeken worden of er geen lijken uit Plasterks kast kunnen vallen.

De angst hiervoor zou gevoed zijn door een recent artikel in NRC. Daarin werd gesuggereerd dat Plasterk zich slinks verrijkt heeft door andermans uitvinding te gelde te maken. Diezelfde krant meldde donderdag dat er nog een andere reden is dat zijn voordracht op zich laat wachten. Namelijk dat Pieter Omtzigt die blokkeert.

Terwijl over deze zaak nog onzekerheid lijkt te heersen, staat een ding vast: Plasterk is een bezige bij met een indrukwekkend cv en een klaarblijkelijk grenzeloze ambitie. Hij was tot voor kort nog informateur, daarvoor werkzaam in het bedrijfsleven én als hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. In zijn werkzame leven was Plasterk verder ondernemer, bioloog, columnist en gasttenor bij het Koninklijke Christelijke Oratorium Vereniging Excelsior, een koor in Amsterdam.

Flamboyant

Zo aanwezig als de krachtige mannenstem van de tenor in een koor is, zo valt Plasterk op waar hij zich ook begeeft. Hij is vaak flamboyant gekleed met hoed en kleurrijke stropdas en op plekken waar hij de scepter zwaait, ontstaat regelmatig onrust. Niettemin lukt het hem vaak niet om beoogde veranderingen door te voeren. Dat leverde hem de bijnaam ‘minister van lege dozen’ op.

Plasterk werd op 12 april 1957 geboren in Den Haag. Na het gymnasium studeerde hij biologie in Leiden en economie in Amsterdam. In Leiden was Plasterk lid van studentenvereniging Augustinus, waar hij ooit als penningmeester in het bestuur zat. In diezelfde stad promoveerde hij in de jaren 80, met een onderzoek naar ongewervelde dieren.

Voor de PvdA zat Plasterk sinds 2007 in de Tweede Kamer. Als minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, een functie die hij tot 2010 bekleedde, wilde hij de basisbeurs afschaffen en kreeg te maken met studentenprotesten. Er kwam uiteindelijk niets van dat plan terecht. Hij was vanaf 2012 minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Zijn voornemen om drie provincies te laten samengaan, strandde en ook de samenvoeging van de waterschappen en gemeenten en voorgestelde bezuinigingen bij de AIVD gingen niet door.

Beste minister

Wel slaagde Plasterk er tijdens zijn ambtstermijn in het ‘boerkaverbod’, het niet mogen dragen van gezichtsbedekkende kleding in onder meer het onderwijs of het openbaar vervoer, door te voeren en topsalarissen in de publieke sector te beperken. En wie weet kan Plasterk op lof rekenen van een oudere generatie docenten: na zijn ambtsperiode werd hij in het tijdschrift van de Algemene Onderwijsbond na een enquête uitgeroepen tot de beste minister van Onderwijs tot dan toe.

In 2020 trok het gerenommeerde wetenschappelijk tijdschrift Science een artikel van Plasterk en collega’s terug, nadat duidelijk werd dat er met een van de afbeeldingen gesjoemeld was. Plasterk ontwikkelde verder een kankertherapie, het patent daarop maakte hem miljonair. Momenteel loopt er een onderzoek naar de uitvinding, omdat volgens het Amsterdam Universitair Medisch Centrum (AUMC) Plasterk niet de enige uitvinder is. In maart reconstrueerde NRChoe Plasterk €32 mln verdiende aan de verkoop van zijn biotechstart-up, waar de kankertherapie onderdeel van was. Hij werd geholpen door AUMC-wetenschapper Jan Koster, maar het patent staat alleen op naam van Plasterk.

Als Plasterk premier wordt dan zijn de resultaten van bovenstaand onderzoek een onzekere factor en bovenal zal hij eerst de scherven moeten lijmen die hij als columnist maakte. Na zijn tijd bij de Volkskrant, zorgde hij voor de nodige reuring met zijn columns in De Telegraaf. Werkelijk alles en iedereen moest het ontgelden, waaronder tegenstanders van kerncentrales, de Europese Commissie en klimaatactivisten. En de Eerste Kamer moest worden opgeheven.

Beweging naar rechts

In zijn columns lijkt Plasterk een beweging naar rechts te hebben gemaakt. Zijn eigen partij, de PvdA, is ‘vervreemd van de gewone mensen’ en Sigrid Kaag heeft haar ‘rol als hoeder van de schatkist misbruikt om D66-wensen veilig te stellen’. Ook hekelde hij het Nederlandse stikstofbeleid. ‘De Nederlandse natuur staat helemaal niet op omvallen’, schreef de gepromoveerde bioloog.

In december werd Plasterk aangewezen als informateur, daarvoor was hij de verkenner in het formatieproces. Hij kreeg het aan de stok met Omtzigt, die hem verweet dat hij informatie over financiële tegenvallers te laat zou hebben gedeeld en daarmee zou hebben achtergehouden. Plasterk deed de aantijging van Omtzigt af als een ‘warrig verhaal’.

Mocht Plasterk de nieuwe premier van Nederland worden, dan zal hij afstand moeten doen van de PvdA. Hij begon daar als twintiger in de jaren 80 als gemeenteraadslid in Leiden. In 2010 probeerde hij afzwaaiend partijleider Job Cohen op te volgen, maar verloor van Diederik Samsom. Het premierschap zal voor de prestatiegerichte Plasterk vast de kers op de taart van zijn ambities zijn.

[Cv Ronald Hans Anton Plasterk

1957 Geboren op 12 april in Den Haag

1969 – 1975 Sint-Janscollege, gymnasium

1977 Lid geworden van de PvdA

1975-1981 Doctoraal Biologie cum laude, Universiteit Leiden

1980 – 1981 Propedeuse Economie, Universiteit van Amsterdam

1981 – 1984 Promotie Biomedisch Instituut van Universiteit Leiden op een proefschrift genetisch onderzoek naar de platworm

1982 – 1984 Gemeenteraadslid voor de PvdA in Leiden

1997 – 2003 Bijzonder hoogleraar Moleculaire genetica, Universiteit van Amsterdam

2000 – 2007 Hoogleraar Ontwikkelingsgenetica, Universiteit Utrecht, directeur van het Hubrecht Institute

2007 – 2010 Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen

2010 -2012 Tweede Kamerlid

2012 – 2017 Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

2017 – 2018 Chief scientific officer myTomorrows

2019 – 2022 Oprichter Frame Cancer Therapeutics (FCT)

2024 Lid raad van bestuur van vaccinfabrikant, CureVac (voormalig FCT)

2023 – 2024 Verkenner en informateur kabinetsformatie

2018 – heden Bijzonder hoogleraar Novel Strategies to Access to Therapeutics, Universiteit van Amsterdam]

https://fd.nl/politiek/1516694/eigenaardige-slimmerik-met-een-grenzeloze-ambitie