Tags
Stelling: Hoe halen de onderhandelaars van VVD en CDA het in hun hoofd om toch weer kernenergie in het regeerprogramma te krijgen? Twee principiële bezwaren die eerst opgelost moeten worden: 1. Afval, waarover al niets decennia het zwijgen over wordt aangehouden; 2. Enorme kosten, die gepaard gaan met nieuwe centrales van Rolls-Royce, die alleen maar claimt dat de nieuwste generatie kerncentrales kleiner en goedkoper zijn; zodat 3. Eer maar één conclusie of zelfs de eis kan worden gesteld: volledige openheid over kerncentrales, want nu kan worden vastgesteld dat de totale beslotenheid van het wereldje van de kernenergie op niets anders neerkomt dat totale geheimzinnigheid, want geen journalistiek nieuws, dan lekkages in België. En juist deze beslotenheid past niet alleen in de nieuwe bestuurscultuur die Rutte heeft beloofd, maar ook ten aanzien van dit enige taboethema (binnen de journalistiek) dat er niets over dit heikele onderwerp wordt geschreven. Dat klopt dus niet en de vraag is alleen waarom deze geheimzinnige afspraak is gemaakt. Dus: nieuwe kleine centrale zijn alléén mogelijk als het kabinet bij het vasthouden aan deze nieuwbouw belooft dat er alle openheid wordt verschaft. Niets meer en niets minder. En dan valt het beoogde nieuwe kabinet (met nota bene een CDA dat niet eens meer bestaat) volledig door de mand.
Kom op met feiten over kernenergie (Commentaar redactie, Opinie/Trouw, 12-11-21)
Kernenergie is, vooral na de kernramp in het Japanse Fukushima (2011), voor veel landen een omstreden energiebron. In Europa besloot bijvoorbeeld Duitsland zijn kernenergieprogramma af te bouwen. Ook Frankrijk, dat voor driekwart draait op kernstroom, wilde centrales sluiten. Wilde, want de Franse president Emmanuel Macron gaat een miljard euro investeren in nieuwe reactoren. Ondanks de enorme tegenslagen die het land ondervindt bij de bouw van een nieuwe centrale in Normandië, gelooft hij blijkbaar in kernenergie. Die centrale in Flamanville wordt veel duurder dan beoogd én wordt veel te laat opgeleverd – wat atoomstroom, toch al relatief duur, extra prijzig maakt.
Ook Engeland kent zo’n ‘eeuwigdurend’ nucleair bouwproject, in Hinkley Point, Somerset. Toch wil de Britse premier Boris Johnson geld steken in een nieuwe nucleaire belofte, dit keer van auto- en vliegtuigmotorfabrikant Rolls-Royce. Die claimt binnen vier jaar ‘kleine’ centrales te kunnen leveren. Relatief goedkoop en snel te bouwen. Precies met de prijs en snelheid gaat het nu vaak mis.
De roep om meer kernenergie is begrijpelijk, zeker nu de klimaattop in Glasgow zich naar een eindakkoord sleept en nu er energiearmoede dreigt door de hoge gasprijs in Europa. Atoomstroom heet immers schoon te zijn, is ook ‘s nachts en in windstille periodes op te wekken en zou het westen onafhankelijk maken van de Russische gasbron.
Ook is het afvalprobleem nog steeds niet opgelost. Zoals onze CO2-uitstoot een zware hypotheek is voor toekomstige generaties, is nucleair afval, met zijn enorme halveringstijd, dat ook. Tegenstanders hebben daarnaast gelijk als ze erop wijzen dat je één euro maar één keer kan uitgeven. Alle aandacht die uitgaat naar kernenergie wordt niet besteed aan relatief eenvoudige duurzame maatregelen.
Toch, kernenergie blijkt keer op keer enorm tot de verbeelding te spreken, zeker nu het afscheid van fossiele energiebronnen, ook in Nederland, steeds meer inspanningen vergt van de samenleving. De bouw van windmolens en zonneparken roept groeiende weerstand op. In dat licht bezien is het begrijpelijk dat de nucleaire kansen opnieuw worden onderzocht, zoals nu een meerderheid van de Tweede Kamer wil. Mogelijk kan zo’n onderzoek ook Europees worden verbreed.
*Dat hier geschreven wordt dat ‘kernenergie blijkt keer op keer enorm tot de verbeelding te spreken’ is feitelijk onjuist want het is een kleine rechtse minderheid die maar blijft proberen dit thema op de agenda te plaatsen, terwijl de meerderheid vaan de bevolking zich bijna apathisch in stilte blijft hullen, onmachtig zich hierover uit te spreken.
Dertig jaar geleden schermde de nucleaire industrie met een ‘inherent veilige kernreactor’, als antwoord op de ramp van Tsjernobyl (1986). Nu schermt Rolls-Royce met een wondercentrale, lekker goedkoop en snel te bouwen, en ook Macron zet in op nieuwe reactortypen. Kom dus maar op met de feiten, onderzoek dit – maar ga ondertussen vooral hard door met energiebesparingen en het gasloos maken van gebouwen. Dat is wel zo concreet en zeker effectief.
https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/1405/articles/1480881/21/2
Bouw kerncentrales op formatietafel (Natalie Righton en Gijs Herderscheê, Voorpagina/de Volkskrant, 12-11-21)
De formerende partijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie onderhandelen over de bouw van ten minste één grote of twee kleine kerncentrales in Nederland. De discussie die aan de formatietafel wordt gevoerd is niet óf ze er moeten komen, maar vooral hoeveel geld de overheid erin wil steken.
Een besluit over het aantal centrales en de hoogte van de staatssubsidie is nog niet genomen. Dat gebeurt pas als het regeerakkoord af is. De twee grootste voorstanders, VVD en CDA, willen acht kerncentrales bouwen en hebben dat aantal, enigszins provocerend, voorgesteld tijdens onderhandelingen in de hoop dat ze op minimaal één of twee stuks uitkomen. De ChristenUnie is niet principieel tegen, D66 aarzelt het meest over de noodzaak en de kosten.
Dit melden bronnen die betrokken zijn bij de kabinetsformatie. Een coalitieakkoord over de bouw van extra kerncentrales zou een doorbraak betekenen in de discussie over de vraag hoe de energievoorziening vergroend kan worden. Nederland heeft zichzelf met de Klimaatwet opgelegd om in 2050 een CO2-neutrale elektriciteitsproductie te hebben. Maar die doelstelling wordt niet gehaald met alleen wind- en zonne-energie. Een groot probleem bij die groene stroombronnen is dat er nog onvoldoende opslagcapaciteit is om stabiele levering te garanderen.
Kernenergie kan in de zoektocht naar schone energie aanvullend zijn, vinden VVD en CDA al langer. In 2010 stond de bouw van extra kerncentrales al in het regeerakkoord van deze partijen. Het ging niet door, mede door de kernramp in het Japanse Fukushima in 2011. De Europese regeringsleiders besluiten waarschijnlijk later dit jaar of kernenergie als ‘groen’ wordt geclassificeerd. ChristenUnie en D66 verklaarden zich in hun verkiezingsprogramma’s dit jaar niet pertinent tegen kerncentrales, maar waren tot heden niet enthousiast. Vooral de afvalproblematiek, bouwkosten en bouwduur stuiten op weerstand bij deze partijen.
De oplevering van een nieuwe kerncentrale kan elf tot vijftien jaar duren. Dat betekent dat een nieuwe centrale pas in de jaren dertig operationeel kan zijn, blijkt uit een studie die KPMG deze zomer voor het kabinet maakte. Vooral D66 vindt dat te lang duren. Daarnaast zijn de kosten een probleem: één grote centrale bouwen kost al gauw 20 miljard euro. Ook is het opwekken van kernenergie veel duurder dan windenergie, waardoor consumenten en bedrijven in 2035 weleens de voorkeur zouden kunnen geven aan goedkopere windenergie.
Toch wordt er aan de onderhandelingstafels serieus gesproken over nieuwe kerncentrales. De andere opties leveren simpelweg te weinig stabiele groene stroom op om de klimaatdoelen in 2030 of 2050 te halen. Grote energieslurpende bedrijven willen bijvoorbeeld alleen de overstap maken naar een groene energiebron als die hun fabriek constant van voldoende stroom kan voorzien. Een windmolen- of zonnepark kan dat niet altijd waarmaken.
Zo gebruikt de Zeeuwse fabriek van Dow Chemical nu fossiele brandstoffen om de fabriek draaiende te houden, terwijl die processen ook geëlektrificeerd kunnen worden. Maar als de fabriek nu de stekker in het stopcontact zou stoppen, zou het hele Nederlandse elektriciteitsnetwerk platliggen. Hetzelfde geldt voor energieslurpende fabrieken in de Europoort. Met een oplopende CO2-heffing wil de overheid dergelijke industrieën forceren duurzaam te produceren. Maar dan moet er wel een alternatief zijn in de vorm van betrouwbare groene elektriciteitslevering. Die zou een kerncentrale kunnen leveren.
Bij de overwegingen om een nieuwe kerncentrale te bouwen, speelt mee dat Nederland anders meer gas moet importeren uit Rusland. Om geopolitieke redenen is Nederland liever niet te afhankelijk van gas van de Russische president Poetin. Ook het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk hebben onlangs besloten om meer te investeren in kernenergie.
Over de toekomstige locatie van nieuwe kerncentrales wordt al volop gespeculeerd. De huidige kerncentrale bij het Zeeuwse Borssele kan volgens de plannen nog enkele decennia functioneren. Ook locaties nabij Rotterdam en Groningen zijn opties.
*Tot slot een vraag over kernafval, dat vanwege de radioactiviteit als levensgevaarlijk wordt erkend, geen agendapunt in Glasgow? Of er is niet over geschreven door de aanwezige verslaggevers, of werd gemakshalve maar vergeten als bijproduct van kernenergie, door sommigen als duurzame energie beschouwd vanwege gebrek aan CO2-uitstoot. Dat is dus onzin waar te weinig bij wordt stilgestaan. Daarom werd dat kernafval dus als niet klimaatvijandig beschouwd en daarom geen agendapunt in Glasgow. Of door de atoomlobby geblokkeerd?
WAT ZIJN DE VOOR- EN NADELEN VAN KERNENERGIE EN ZIJN MODERNE CENTRALES WEL VEILIG?
Lees verder op pagina 13
Commentaar op pagina 12
https://krant.volkskrant.nl/titles/volkskrant/7929/publications/1410/articles/1480878/1/1