Tags
Schoof moet zichzelf opnieuw uitvinden (Hoofdredactioneel commentaar, Opinie/Trouw, 29 mei 2024)
Mark Rutte liet zich een keer ontvallen dat hij als premier niet meer is dan een radertje in het geheel, iemand die slechts een baantje vervult. Rutte maakte zijn eigen rol graag kleiner dan die in werkelijkheid was, vooral op de momenten dat zijn kabinetten onder vuur lagen. In werkelijkheid is de functie van premier in de loop van de tijd juist steeds belangrijker geworden, zeker ook door toedoen van Rutte zelf. Hij was ontegenzeggelijk de baas.
De leiders van de nieuwe coalitiepartijen hebben afgesproken dat de macht nadrukkelijker in de Tweede Kamer komt te liggen. Van het kabinet wordt transparantie en bescheidenheid verlangd. Bij een nieuwe bestuurscultuur hoort, zoals Pieter Omtzigt bij herhaling zegt, meer openheid en een veel betere informatievoorziening.
In dat licht is de keuze voor Dick Schoof als premier van het aankomende kabinet interessant. Als ervaren bestuurder, gepokt en gemazeld in het Haagse, is hij een te sterk persoon om vooral opdrachten van een Kamermeerderheid uit te voeren. De macht zal zeker ook in het kabinet blijven liggen.
Schoof gaf in zijn carrière leiding aan de veiligheidsdiensten, organisaties die werken met vertrouwelijkheid en geheimhouding. Als premier moet hij maximale openheid richting parlement (en media) betrachten, om zo vorm te geven aan de zo gewenste vernieuwing. Dit wordt belangrijk voor dit kabinet om overeind te blijven.
Een andere uitdaging van de beoogde premier is het verdedigen en versterken van de grondrechten. PVV, NSC, VVD en BBB hebben weliswaar op papier vastgelegd dat de rechtsstaat bij hen in goede handen is, met de anti-democratische PVV aan het roer is het geen vanzelfsprekendheid dat dit in werkelijkheid ook zo is.
Van Schoof mag worden verwacht dat hij als premier scherp oog heeft voor onrechtstatelijke plannen en voorstellen. Hij is op dit moment nog de hoogste ambtenaar op het ministerie van justitie en veiligheid, de plek waar de grenzen van de rechtsstaat worden bewaakt. Een maand geleden zei Schoof in een interview met De Groene Amsterdammer dat het gelijkheidsbeginsel cruciaal is voor die rechtsstaat en dat ongrondwettelijke besluiten van de politiek zullen stranden bij Nederlandse rechters of het Europese Hof. Een nuchtere benadering, die laat doorschemeren dat hij rechtsstaat-ondermijnende plannen van de PVV, die zonder twijfel komen, zal pareren.
Van Schoof mag ook worden verlangd dat hij in ieder geval een poging waagt de linkse oppositie tegemoet te treden. Hij is op dit moment partijloos en volgens de coalitie nadrukkelijk geen PVV-premier. Ook dat is essentieel voor dit kabinet om in deze onrustige tijd enig kans van slagen te hebben.
*Deze slotzin is de juiste conclusie van bovenstaande argumenten.
https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/2184/pages/20/articles/2048454/21/2