Tags

,

Stelling: Grenzen aan de groei dient ook op te gaan voor de kosten van medische apparatuur: “Bijna dagelijks worden er in ziekenhuizen nieuwe behandelmethodes, medicijnen en medische inzichten geïntroduceerd die de behandeling van patiënten verbeteren. Willen we als maatschappij maximaal profiteren van deze nieuwe mogelijkheden, dan kost dat geld.” @Trouw

Deze ontwikkeling dient per direct gestopt te worden omdat velen helemaal een gebruik van al die innovaties hoeven te gebruiken. Dit zijn de duidelijkste oorzaken van de groei is de zorgkosten. Stop daarmee want het streven naar en handhaven van de beste zorg is een luxe die we ons niet meer kunnen permitteren. Dwaasheid ten top. Een grof schandaal zelfs. Het nieuwe kabinet moet hier per direct een einde aan maken.

De zorgpremie stijgt harder dan ooit. Hoe houdbaar zijn de zorgkosten? (Michiel van der Geest, Ten Eerste/de Volkskrant, 26-9-23)

Premiestijgingen – Analyse: zorgkosten

De zorgpremie gaat richting de 150 euro per maand, nooit eerder stegen de prijzen zo hard. Hoelang kunnen we dit nog opbrengen? ‘Er is geen reden om elkaar de put in te praten.’

149 euro per maand. Dat is in 2024 de premie bij zorgverzekeraar DSW. Het betekent een stijging van 11,50 euro per maand, de grootste premietoename bij DSW sinds de invoering van het huidige zorgstelsel in 2006. DSW, de vijfde zorgverzekeraar van Nederland, maakt traditiegetrouw al een week na Prinsjesdag de premie voor volgend jaar bekend. De ervaring leert dat andere verzekeraars later vergelijkbare verhogingen aankondigen.

Verrassend is de forse premiestijging niet, die is al jaren aan de gang. Sinds 2006 is de premie gemiddeld met liefst 70 procent gestegen, van 1.057 naar 1.792 euro per jaar. En dat is slechts een deel van wat iedere Nederlander jaarlijks bijdraagt aan de zorg. Alles bij elkaar opgeteld betaalt iedereen volgend jaar 7.145 euro aan zorgkosten. Dat is 508 euro meer dan in 2023.

Een onhoudbare ontwikkeling, zegt Aad de Groot, bestuursvoorzitter van DSW. ‘Dit wordt onbetaalbaar, mensen zijn een steeds groter deel van hun inkomen kwijt aan zorg. Over drie à vier jaar betalen mensen voor de zorgpremie rond de 200 euro per maand.’

De gevolgen zijn groot, ziet De Groot. Meer mensen betalen hun premie niet meer, ook voor kleinere zorgbedragen (medicijnen, kleine ingrepen in het ziekenhuis) vragen mensen betalingsregelingen aan bij de zorgverzekeraar, ‘en we krijgen signalen dat mensen hun behandeling of het gebruik van medicijnen uitstellen’. Dat leidt weer tot grotere gezondheidsverschillen tussen arm en rijk. Uit een rapport van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving eerder dit jaar bleek dat 9 procent van de bevolking zorg mijdt om kosten te besparen.

Niet in de put

Toch, zegt Patrick Jeurissen, hoogleraar Betaalbaarheid van de Zorg (Radboudumc), zijn er nuances aan te brengen bij de premiestijging. Belangrijkste oorzaak zijn de gestegen lonen van het zorgpersoneel. Jeurissen: ‘In meerdere zorgsectoren zijn cao’s met 10 procent loonsverhoging afgesproken. Bedenk dat ongeveer 70 procent van de zorgkosten uit loon van de medewerkers bestaat. De salarisverhogingen stuwen de premie dan natuurlijk op.’ Jeurissen verwacht dan ook niet dat deze stijging vanaf nu een gegeven is. ‘Als de inflatie weer op normaal niveau komt, stijgt ook de premie minder hard.’

Bovendien, zegt Jeurissen, ‘is het aandeel zorg als percentage van het nationale inkomen helemaal niet zo hard gestegen’. Als dat aandeel beperkt doorstijgt de komende jaren, hoeft dat volgens de hoogleraar geen probleem te zijn. ‘We moeten onszelf niet de put in praten. Uit tal van onderzoeken blijkt dat de bereidheid van mensen om meer uit te geven aan zorg hoog is.’

Toch is het belangrijk de toename van de zorgkosten te beteugelen, zegt Jeurissen. ‘De vergrijzingsgevoeligheid van ons stelsel is hoog -hoe meer vergrijzing, hoe sneller de kosten stijgen. De zorg moet dus wel veranderen, zodat de stijging beperkt blijft.’

Dat laatste is zijn collega Tijn Kool, hoogleraar Passende Zorg (Radboudumc), van harte met hem eens. Hij wil waken voor te veel ‘nonchalance’ over de kostenstijging: ‘Het gaat altijd ten koste van andere uitgaven, zoals onderwijs of ambitieuze klimaatplannen.’ Belangrijker nog, het personeel om al die extra zorg te leveren is er niet, ‘en ook al kunnen we het financieren omdat we een rijk land zijn, dan nog moeten we de vraag stellen: moeten we dit wel willen betalen?’

Kritischer

Kool ziet een ‘gigantische opgave’ om tot een collectieve gedragsverandering te komen als het om zorg gaat: ‘Burgers moeten beseffen dat niet alles meer mogelijk en nodig is.’ Nog altijd ondergaan ouderen in hun laatste levensfase veel ingrijpende vormen van zorg, terwijl zij misschien liever van nieuwe behandelingen zouden afzien. Kool: ‘Er is zorg waar we van weten dat het geen waarde toevoegt, en er is veel zorg waarvan we de waarde niet weten. Onze uitdaging is dat we kritischer moeten worden over de zorg die we met z’n allen betalen.’ Uiteindelijk leidt dat tot minder zorg met weinig waarde en tot meer zorg met veel waarde. Op de langere termijn zal dat de premie minder hard laten stijgen, denkt Kool.

DSW-voorzitter De Groot denkt dat ook zorgverzekeraars op een andere manier moeten gaan werken. ‘Wij moeten in de regio’s waarin wij de grootste zorgverzekeraar zijn gaan samenwerken met de gemeente, met woningcorporaties, met scholen wellicht, om de leefomgeving van de burger te veranderen, zodat we de vraag naar zorg kunnen terugdringen. Het is de enige manier waarop we zeker kunnen stellen dat er straks nog voor iedereen zorg is wanneer dat nodig is.’

De Groot wil daarom af van de jaarlijkse contracteerronde waarbij alle zorgverzekeraars met alle zorginstellingen afspraken moeten maken voor het komende jaar. ‘Laat de twee grootste verzekeraars in een regio de contracten sluiten‘, oppert De Groot, ‘dan neemt de rest die afspraken over. Wij zitten in Schiedam, maar ik moet afspraken maken met wijkverplegingsorganisaties in Groningen. Welke kennis heb ik nou over die regio?’

Ook de jaarlijkse concurrentie tussen de verzekeraars om zoveel mogelijk klanten is DSW een doorn in het oog, zegt De Groot. ‘Wij stoppen dit jaar met extra reclame. Geen advertenties, geen huis-aan-huisblad, en we doen al langer niet mee aan vergelijkingssites.’ Andere verzekeraars betalen sites als Independer jaarlijks tientallen miljoenen provisie, als mensen via die sites van verzekeraars willen wisselen. De Groot: ‘Ik roep mijn collega’s op om daarmee te stoppen. Dat geld hoort thuis in de zorg.’

https://krant.volkskrant.nl/titles/volkskrant/7929/publications/1985/pages/10/articles/1900847/11/1

Hoge zorgpremie is ook een teken van vooruitgang (Merijn van Nuland, Vandaag/Trouw, 27 september 2023)

Zorgstelsel • De kosten voor zorg stijgen, en dat merken we in onze portemonnee. Maar die stijgende premies zijn niet alleen maar slecht nieuws.

Me

Wie volgend jaar een zorgverzekering afsluit, betaalt daarvoor ruim een tientje meer dan nu. Tenminste, als alle verzekeraars het voorbeeld volgen van DSW. Deze verzekeraar kwam dinsdag traditiegetrouw als eerste met de premie voor volgend jaar en laat het bedrag met 11,50 euro stijgen naar 149 euro per maand.

Het is een historische stijging die sinds de invoering van het zorgstelsel in 2006 niet meer is voorgekomen, waarschuwt DSW. Toch is Ronald Batenburg niet verbaasd. De hogere premie lag in de lijn der verwachting, aldus de hoogleraar arbeids- en organisatievraagstukken in de zorg (Radboud Universiteit). “De zorgkosten stijgen al jaren en zijn niet gemakkelijk bij te sturen.”

Demissionair minister van volksgezondheid Ernst Kuipers vindt de stijging een logisch gevolg van de forse cao-loonstijging in de zorgsector en de prijsverhogingen afgelopen jaar. Ondanks aandringen vanuit links en rechts in de Tweede Kamer zei de bewindsman dinsdag niet van plan te zijn hier iets aan te doen. “We willen ook allemaal dat er in de zorg een goed salaris wordt betaald”, benadrukte hij.

Vooral de vergrijzing stuwt de zorgkosten op. Daarbij is sprake van een ‘multiplier-effect’ van elkaar versterkende processen. Niet alleen in kwantitatief opzicht neemt het aantal ouderen de komende jaren namelijk verder toe, maar de extra levensjaren worden ook vaak vergezeld door een steeds wat complexere zorgbehoefte. Nooit eerder trok het kabinet zoveel geld uit voor de zorg als voor volgend jaar.

Zet je een andere bril op, dan kun je de gestegen zorgkosten echter ook uitleggen als progressie. Batenburg: “Bijna dagelijks worden er in ziekenhuizen nieuwe behandelmethodes, medicijnen en medische inzichten geïntroduceerd die de behandeling van patiënten verbeteren. Willen we als maatschappij maximaal profiteren van deze nieuwe mogelijkheden, dan kost dat geld.”

Juist een ontwikkeld land kenmerkt zich dus door stevige investeringen in de gezondheidszorg, wil Batenburg maar zeggen. En vergeleken met andere ontwikkelde landen doet Nederland het nog niet eens zo gek. Had Nederland in 2012 na de Verenigde Staten nog het duurste zorgstelsel ter wereld, inmiddels is ons land teruggezakt naar plek acht.

Daarmee vertolkt Batenbrug grofweg hetzelfde geluid als zijn Nijmeegse collega Patrick Jeurissen, hoogleraar betaalbaarheid van zorg. Hij zei tegen de NOS dat het zorgsysteem ‘prima houdbaar’ is, zolang de kostenstijging behapbaar is en blijft bijdragen aan de gezondheidswinst.

“Dat neemt niet weg dat er terechte zorgen zijn om het effect op de koopkracht van burgers“, zegt Batenburg, tevens werkzaam bij kennisinstituut Nivel. “Hoe verdelen we de oplopende kosten? Dat is op dit moment het politieke vraagstuk. Van oudsher doet Nederland dat door een progressief belastingsysteem, waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.”

Volgens DSW-directeur Aad de Groot toont de historische stijging van de zorgpremie aan dat ‘de marktwerking is doorgeslagen’, zo zei hij dinsdag tegen het AD. Batenburg erkent dat het soms lastig balanceren is tussen overheid, zorgaanbieders, verzekeraars en gebruikers. Toch deelt hij de mening niet dat marktwerking nu al de overhand neemt.

Partijen als SP, GroenLinks en PVV vinden dat de marktwerking in de zorg wel degelijk is mislukt. Minister Kuipers is het daar niet mee eens. “Als arts ben ik al vele jaren bezorgd, want de zorg kan en moet beter. Daarom hebben we in het zorgakkoord ook ingezet op veel meer samenwerking in de regio, in plaats van concurrentie. En we willen meer digitale ontwikkeling.” DSW-directeur De Groot prijst die lijn ook: “Het buitenland kijkt nog altijd met belangstelling naar ons consensusmodel.”

https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/1981/pages/6/articles/1901349/6/1