Tags
Het werkt niet: het afkijken bij hoe de PVV het doet, het op schoot kruipen bij het extremisme, het verspreiden van desinformatie (Column Sheila Sitalsing, Ten Eerste/de Volkskrant, 8 juni 2024)
Woensdag rolde de VVD haar allergrootste en glimmendste kanon het campagneveld in. Mark Rutte ging flyeren op de Grote Markstraat in Den Haag. Hij blies een warme woordenwolk vol ‘Hey!’, ‘Hai!’, ‘Gezellig!’, ‘Halloooo!’, ‘Te gek dit!’ over het publiek, dat rijen dik was toegestroomd. Omhelzing hier, selfie daar – de ultieme vorm van polderglamour is op de foto gaan met een breed grijnzende demissionair premier in hemdsmouwen, snel nu het nog kan, voordat zijn plek wordt ingenomen door de onverkozen ambtenaar Schoof.
Je zou haast vergeten dat je een dag later niet op Rutte zou kunnen stemmen, maar op de man die met hem mee hobbelde en met wie iets geks gebeurde naast zo veel uitbundigheid: hij verschrompelde. Als een sanseveria die te veel water heeft gehad.
Veel heeft het niet mogen baten, als we afgaan op de exitpoll. De VVD verliest, naar het zich laat aanzien zowel in absolute als in relatieve zin: van 5 zetels (op 29 te verdelen zetels) in het Europees Parlement naar 4 (van de 31). Het is het tweede verlies op rij, nadat afgelopen november de partij onder Dilan Yesilgöz de derde van het land werd.
Verliezen is nieuw voor VVD’ers. Er werd op het verkiezingsuitslagenfeestje in Rotterdam ouderwets gejoeld, al schrok een liberaal zich, volgens een verslag in VVD-lijfblad De Telegraaf, een hoedje toen bleek dat de bitterballen van kaas waren; godzijdank werden er daarna rap ‘gewone’ aangerukt. Maar Yesilgöz dook voor de pers en liet het bij een berichtje op X met de gebruikelijke platitudes; die ging niet nóg een keer voor draaiende camera’s vervelende vragen beantwoorden over weglopende kiezers en of dit nou de prijs is van regeren met radicaal-rechts.
De VVD zwalkt ankerloos rond op golven van vertwijfeling, en af en toe kan de buitenwacht daar een glimp van opvangen.
Wanneer Mark Rutte op campagnetoer roept dat ‘een stem voor de VVD een stem tegen Poetin’ is, en een stem op de PVV ‘goed nieuws voor het Kremlin’ – alsof kiezers gek zijn en zich niet ‘maar waarom ga je dan thuis met ze regeren?’ afvragen.
Wanneer de VVD als slotstuk van de campagne een advertentie op sociale media laat circuleren: een foto van een volle rubberboot met vluchtende mensen op zee en de tekst ‘Alleen met een sterk Europa krijgen we de asielinstroom omlaag’ – alsof kiezers onbekommerd zullen denken: ‘O, je kan dus én fascistisch aandoende beeldtaal gebruiken én je als een alleszins redelijke pro-Europa-partij profileren, een soort PVV maar dan júíst niet, dat is volkomen logisch!’
Op de ochtend na de verkiezingen legde VVD-campagneleider Benjamin van Es uit dat hij zich in de Europese verkiezingen vanwege de formatie ‘voor een deel moest inhouden’. Wat de bange vraag oproept hoe de advertenties er zonder ‘inhouden’ zouden hebben uitgezien.
Het werkt niet. Het afkijken bij hoe de PVV het doet, het op schoot kruipen bij het extremisme, het verspreiden van desinformatie en weigeren daarop terug te komen wanneer je bent betrapt. Het werkt extern niet: kiezers denken ‘de groeten’. En het werkt intern niet: het nette deel der leden moet beslissingen verdedigen die ze helemaal niet wil verdedigen.
De VVD kan veel hebben. De eerste rit op de bagagedrager van de PVV, veertien jaar geleden in Rutte I, was snel voorbij zonder dat partijkopstukken, leden of kiezers merkbaar last kregen van scrupules. Deze tweede rit is onstuimiger, gevaarlijker en kan makkelijk ontsporen.
Er is minstens één fatsoenlijke partij nodig die rechts-liberale en rechts-conservatieve kiezers bedient en zo een dam kan vormen tegen alles wat zich bevindt aan de uiterste rechterzijde van het politieke spectrum, daar waar het ritselt van de ongure, discriminerende en anti-rechtstatelijke opvattingen. De VVD is die rol aan het loslaten. Dat is voor iedereen een probleem.
*Omdat Wilders staat voor zoveel negativiteit, zoveel meningen, zoveel oordeel, zoveel angst, zoveel narcisme dat op het volk wordt afgestuurd. Dat is een eindig verhaal. Nu dient het gezonde verstand weer terug te keren op het politieke toneel.
AquariusPolitiek 