Armen maak je niet rijker door rijken arm te maken (Willem Vermeend, Opinie & Debat/de Volkskrant, 6 november)
Thomas Piketty. De ongelijkheid groeit niet door renteniers maar door opmars van digitalisering en nieuwe technologieën.
‘De problemen van Nederland zijn te lage groei, te hoge werkloosheid en veel te hoge lastendruk op arbeid die groei remt. Daar moet de prioriteit liggen. Maar ook wij krijgen te maken met toenemende ongelijkheid in inkomens en vermogens. Niet door de rentenierssamenleving van Piketty, maar door de snelle opmars van digitalisering in combinatie met robottechnologie, 3D-printen, nanotechnologie, et cetera. Daardoor zal de arbeidsmarkt ingrijpend veranderen. In verouderde bedrijfssectoren leidt dit tot een fors verlies aan banen en tot lagere lonen. Bij de winnaars, bedrijven in de smart industry en in internetsectoren, worden de hoogste lonen betaald en kunnen veel werknemers een vermogen opbouwen. Tot de rijken behoren ook de succesvolle, vaak jonge ondernemers waarmee we als land blij mee moeten zijn, omdat ze banen scheppen en innoveren. Renteniers komen in dit verhaal niet voor.’
Hier geeft Vermeend toe dat ongelijkheid in inkomen en vermogens toenemen, maar zoals hij zelf aangeeft niet door de rentenierssamenleving, wel door de snelle opmars van digitalisering (en dan noem ik specifiek de banken in de Londense City). En dat geldt natuurlijk ook voor New York, en de overige financiële centra ter wereld; overal bestaat dezelfde bancaire mentaliteit om de concullega’s te overtroeven en de grootste en machtige bancaire instelling te worden. Dat is het centrale kenmerk van het overspannen en doorgeslagen kapitalisme geworden. En daar maakt iedere bevolking van welk land dan ook zich erg boos over en zijn in de toekomst volksopstanden bepaald niet uitgesloten omdat hier sprake is van pertinente onrechtvaardigheid en daarover rept Vermeend met geen woord. Dat is zijn zwakte en ik ga er maar vanuit dat hij zijn oorspronkelijke politieke geloof in de sociaaldemocratie al vaarwel heeft gezegd.
Kortom, overal ter wereld komt nu diezelfde ijzingwekkend harde kapitalistische mentaliteit voor, en in kleiner verband bij onze eigen multinationale bankensector. Sinds het flitskapitaal is ontstaan uit de digitalisering van de bancaire transacties, is de hoeveelheid virtuele geldomvang immens gegroeid en dat is dus een nieuwe kapitalistenklasse geworden van de Goldman Sachs en andere investeringsbanken, die triljarden aan vermogens hebben ontwikkeld, en daarmee ook de baas zijn geworden binnen de financiële markten en dus werelden. Maar wat te denken aan de Nederlandse miljardaire mevrouw Charlene de Varvalho-Heineken (1954), weliswaar actief als grootaandeelhouder en lid van de Raad van Beheer van Heineken, maar wel gezegend met een geërfd vermogen, waarmee met een zwaarder vermogensbelasting het hele sociale zekerheidsstelsel in ons land ingetoomd, maar gehandhaafd kan blijven, zoals Paul De Grauwe prachtig heeft uiteengezet in zijn Limieten van de markt (Lannoo 2014).
In een eerder opiniebijdrage van Vermeend heb ik al aangegeven dat hij niets van Piketty heeft begrepen en dat blijkt ook weer uit deze nieuwe bijdrage. Andere kanttekeningen volgen in een volgende blog.
